Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của CN Mác-Lênin - Chương 4: Học thuyết giá trị

PHẦN 2

HỌC THUYẾT KINH TẾ
CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN
VỀ PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA


CHƯƠNG IV
HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ


I. ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG
HỐ
Sản xuất hàng hố là kiểu tổ chức kinh tế mà ở đó sản phẩm được sản xuất ra để trao đổi hoặc mua bán trên thị
trường

Phân công lao động xã hội

Điều kiện của nền
sản xuất hàng hoá

Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế
của những người sản xuất

SXHH là SX để trao đổi và mua bán

Đặc trưng của

Lao động của người sxhh vừa mang tính chất tư nhân

sản xuất hàng hố

vừa mạng tính xã hội

Mục đích của SXHH là giá trị, lợi nhuận chứ k phải GTSD


II. HÀNG HỐ
Hàng hố là sản phẩm của lao động, có thể thoả mãn nhu cầu nào đó của con người thơng qua trao đổi, mua bán

Thuộc tính của hàng hố

Giá trị sử dụng
Giá trị

Lao động cụ thể
Tính 2 mặt của SX hàng hoá
Lao động trừu tượng

Năng suất lao động
Các nhân tố ảnh hưởng
Đến lượng giá trị của hh

Lao động giản đơn
Mức độ phức tạp của lao động
Lao động phức tạp


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
II.HÀNG HÓA

3. Lượng giá trị hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng gía trị hàng hóa

c. Cấu thành lượng giá trị hàng hóa

Ký hiệu : W=

c+v+m

Trong đó

-

c là bộ phận giá trị cũ trong sản phẩm (lao động cụ thể - hao phí máy móc, cơng cụ lao động)

-

v + m là bộ phận giá trị mới trong sản phẩm (lao động trừu tượng – hao phí sức lao động của người lao

động)


III. TIỀN TỆ


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
III. TIỀN TỆ

1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ

a.

Sự phát triển các hình thái giá trị

-.

Hình thái giá trị đầy đủ hay mở rộng:

1m vải

10kg thóc

hoặc

= 2 con gà

hoặc

0,1 chỉ vàng

hoặc

…
Như vậy: hình thái vật ngang giá đã được mở rộng ra ở nhiều hàng hóa khác nhau. Tuy nhiên, vẫn là trao đổi
trực tiếp, tỉ lệ trao đổi chưa cố định


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
III. TIỀN TỆ

1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ

a.

Sự phát triển các hình thái giá trị

-.

Hình thái chung của giá trị
Tất cả các hàng hóa đều biểu hiện giá

10kg thóc

trị của mình ở một thứ hàng hóa

hoặc 2 con gà

= 1m vải
đóng vai trị là vật ngang giá

hoặc 0,1 chỉ vàng
chung

v.v…


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
III. TIỀN TỆ

1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ

a.

Sự phát triển các hình thái giá trị

-.

Hình thái tiền tệ
10kg thóc
hoặc 1m vải
hoặc 2 con gà

= 0,1chỉ vàng
(vàng trở thành tiền tệ)

v.v…
Vàng đóng vai trị tiền tệ là do những ưu điểm của nó như: thuần nhất về chất, dễ chia nhỏ, khơng hư hỏng, với 1 lượng
và thể tích nhỏ nhưng chứa đựng 1 lượng giá trị lớn


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
III. TIỀN TỆ

1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ

a.

Bản chất của tiền tệ

- Tiền tệ là một hình thái giá trị của hàng hóa, là sản phẩm của q trình phát triển sản xuất và trao
đổi hàng hóa

Vậy, tiền tệ là hàng hóa đặc biệt được tách ra từ trong thế giới hàng hóa là vật
ngang giá chung thống nhất cho các hàng hóa khác, nó thể hiện lao động xã hội và biểu hiện
quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
III. TIỀN TỆ

2. Các chức năng của tiền tệ

a.

Thước đo giá trị

b.

Phương tiện lưu thông

c.

Phương tiện cất trữ

d.

Phương tiện thanh toán

e.

Tiền tệ thế giới

CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
III. TIỀN TỆ

2. Các chức năng của tiền tệ

b. Phương tiện lưu thông
Với chức năng làm phương tiện lưu thông, tiền làm môi giới trong q trình trao đổi hàng
hóa. Để làm chức năng lưu thơng hàng hóa địi hỏi phải có tiền mặt. Trao đổi lấy tiền là môi
giới gọi là lưu thông hàng hóa.
Cơng thức lưu thơng hàng hóa là

H–T-H


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ

IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ

1. Nội dung của quy luật giá trị
Theo yêu cầu của quy luật giá trị, việc sản xuất và trao đổi hàng hóa phải dựa trên cơ sở hao phí lao động xã
hội cần thiết

Sự vận động của QLGT thông qua sự vận động của giá cả hàng hóa. Vì giá trị là cơ sở của
giá cả, còn giá cả là sự biểu hiện bằng tiền của giá trị, nên trước hết giá cả phụ thuộc vào giá trị.
Hàng hóa nào nhiều giá trị thì giá cả của nó sẽ cao và ngược lại

CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ

1. Nội dung của quy luật giá trị
Trên thị trường, ngoài giá trị, giá cả còn phụ thuộc vào các nhân tố khác như: cạnh tranh, cung cầu, sức
mua của đồng tiền
Sự vận động giá cả thị trường của hàng hóa xoay quanh trục giá trị của nó chính là cơ chế hoạt động của
quy luật giá trị

Thông qua sự vận động của giá cả thị trường mà quy luật giá trị phát huy tác dụng


CHƯƠNG 4: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
IV. QUY LUẬT GIÁ TRỊ

2. Tác động của quy luật giá trị

Trong sxhh, qlgt có 3 tác động chủ yếu sau
Thứ nhất: điều tiết sản xuất và lưu thơng hành hóa
Thứ hai: kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, tăng năng xuất lao động, thúc đẩy lực lượng sản xuất xã hội
phát triển
Thứ ba: thực hiện sự lựa chọn tự nhiên và phân hóa người sản xuất hàng hóa thành người giàu, người nghèo