Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của CN Mác-Lênin - Chương 5: Học thuyết giá trị thặng dư

CHƯƠNG 5
HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

Nghiên cứu học thuyết giá trị thặng dư của C.Mác cũng có nghĩa chúng ta
nghiên cứu học thuyết giữ vị trí “hịn đá tảng” trong toàn bộ lý luận kinh tế của
C.Mác


I. SỰ CHUYỂN HỐ CỦA TIỀN THÀNH TƯ BẢN

Cơng thức lưu thơng hàng hố:

H - T - H


I. Sự chuyển hóa của tiền tệ thành t bản
Để thỏa mÃn các yêu cầu đó thì:
Giá trị

T

-

Lu thông

Giá trị

H1 ....................... H2
Ngoài lu thông

-

T

Lu thông

GT mới của H2 = GT H1 +  GT
T’ = T + T

HH Søc lao ®éng 
3


II. Quá trình sản xuất ra giá trị thặng d

Giá trị

T

-

Lu thông

Giá trị

H1 ....................... H2
Ngoài lu thông

-

T

Lu thông

(SX)

HH Sức lao ®éng

4


I - SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA TIỀN THÀNH TƯ BẢN
3. Hàng hóa sức lao động

a) Sức lao động và điều kiện để sức lao động trở thành HH

Sức lao động hay năng lực lao động là toàn bộ những năng
lực thể chất và tinh thần tồn tại trong một cơ thể, trong một
con người đang sống, và được người đó đem ra vận dụng
mỗi khi sản xuất ra một giá trị sử dụng nào đó
Trong mọi thời đại kinh tế, sức lao động luôn là một trong
3 yêu tố cần thiết cho quá trình lao động sản xuất ra của cải
vật chất.

5


V- Q TRÌNH LƯU THƠNG CỦA TƯ BẢN
VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Tuần hồn và chu chuyển của TB

• TBCN trong q trình tuần hồn đều vận động theo cơng thức:
SLĐ
T–H

... SX ... H’ – T ’
TLSX

• Giai đoạn thứ nhất: giai đoạn lưu thông
Nhà TB xuất hiện trên thị trường các yếu tố sản xuất để mua TLSX và SLĐ. Q trình lưu thơng đó được biểu thị
như sau:
SLĐ
T–H
TLSX
6


V- Q TRÌNH LƯU THƠNG CỦA TƯ BẢN
VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Tuần hồn và chu chuyển của TB

• Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái là TB tiền tệ; chức năng giai đoạn này là mua các yếu tố của quá trình sx,
tức biến TB tiền tệ  TB sản xuất

• Giai đoạn thứ hai: giai đoạn sản xuất
SLĐ
T–H

... SX ... H’
TLSX

• Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái là TBSX; có chức năng thực hiện sự kết hợp TLSX + SLĐ để sx HH mà
trong đó giá trị của nó có giá trị thặng dư

7


V- Q TRÌNH LƯU THƠNG CỦA TƯ BẢN
VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Tuần hồn và chu chuyển của TB

• Giai đoạn này là giai đoạn có ý nghĩa quyết định nhất, vì nó gắn trực tiếp với mục đích của nền sản xuất TBCN
• Kết thúc giai đoạn này là TBSX  TBHH

• Giai đoạn thứ ba: giai đoạn lưu thơng
H’ – T’

• Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái TBHH, chức năng là thực hiện giá trị của khối lượng HH đã sản xuất ra. Trong giai
đoạn này, nhà TB trở lại trị trường với tư cách là người bán hàng. HH của nhà TB được chuyển hố thành tiền

• Kết thúc giai đoạn ba, TBHH  TBTT. Đến đây, mục đích của nhà TB đã được thực hiện, TB quay lại hình thái ban đầu
trong tay chủ của nó, nhưng với số lượng lớn hơn trước
8