Van hoa Trung Quoc Olympic

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>VĂN HOÁ TRUNG QU C TH I PHONG KI N</b>

<b>Ố</b>

<b>Ờ</b>

<b>Ế</b>

<b>Đ 1. Hãy nêu nh ng thành t u văn hoá ch y u c a Trung Qu c th i c đ i vàề</b> <b>ữ</b> <b>ự</b> <b>ủ ế</b> <b>ủ</b> <b>ố</b> <b>ờ ổ ạ</b>
<b>phong ki n.ế</b>

Dưới th i c đ i và phong ki n, nhân dân Trung Qu c đ t đờ ổ ạ ế ố ạ ược nhi u thành t uề ự
văn hoá r c r , đ c đáo.ự ỡ ộ

 <i><b>T t</b><b>ư ưở</b><b>ng, tôn giáo</b></i>

- Th i Xuân Thu – Chi n Qu c, Trung Qu c xu t hi n nhi u h c thuy t chính tr vàờ ế ố ố ấ ệ ề ọ ế ị
t tư ưởng: Nho giáo, Đ o giáo, M c gia, Pháp gia,... Nho giáo d n tr thành c s lí lu n vàạ ặ ầ ở ơ ở ậ
t tư ưởng c a ch đ phong ki n Trung Qu c.ủ ế ộ ế ố

+ Trong quá trình phát tri n c a l ch s t tể ủ ị ử ư ưởng Trung Hoa, t tư ưởng Nho giáo xu tấ
hi n tệ ương đ i s m. Ngố ớ ườ ầi đ u tiên kh i xở ướng Nho h c là Kh ng T . ọ ổ ử

+ Th i Hán Vũ Đ , Nho giáo tr thành công c s c bén ph c v cho nhà nờ ế ở ụ ắ ụ ụ ước phong
ki n t p quy n, tr thành c s lí lu n và t tế ậ ề ở ơ ở ậ ư ưởng c a ch đ phong ki n Trungủ ế ộ ế
Qu c. Các quan ni m v quan h ph c tùng gi a vua – tôi, ch ng – v , cha – con là kố ệ ề ệ ụ ữ ồ ợ ỉ
cương c a xã h i, là đ o đ c phong ki n. ủ ộ ạ ứ ế

+ Th i T ng, Nho giáo đờ ố ược phát tri n thêm m t bể ộ ước v lí lu n. Các vua T ng đề ậ ố ề
cao Nho h c, đ ng th i cũng làm cho Nho giáo đọ ồ ờ ượm thêm màu s c tôn giáo.ắ

+ Nho giáo, m c dù có ít nhi u thay đ i qua các th i đ i, v n là công c tinh th n đặ ề ổ ờ ạ ẫ ụ ầ ể
b o v ch đ phong ki n. Nho giáo, m t m t đ xả ệ ế ộ ế ộ ặ ề ướng con người ph i tu thân, rènả
luy n đ o đ c ph m ch t; m t khác, giáo d c con ngệ ạ ứ ẩ ấ ặ ụ ười ph i th c hi n đúng b nả ự ệ ổ
ph n đ i v i qu c gia là trung quân. Đ ng th i, Nho giáo cũng bu c con ngậ ố ớ ố ồ ờ ộ ười ph iả
gi ch hi u và ngữ ữ ế ười cha là người có vai trị quy t đ nh nh t trong gia đình.ế ị ấ

+ Sau này, cùng v i s suy đ i c a giai c p đ a ch phong ki n, h c thuy t c a Nhoớ ự ồ ủ ấ ị ủ ế ọ ế ủ
giáo tr nên b o th , ràng bu c t tở ả ủ ộ ư ưởng tình c m con ngả ười vào nh ng khuôn khữ ổ
l i th i và kìm hãm s phát tri n c a xã h i.ỗ ờ ự ể ủ ộ

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Đ n th i Tuỳ, Đế ờ ường, Ph t giáo đã th nh hành. Các nhà s nh Huy n Trang, Nghĩa Tĩnhậ ị ư ư ề
đã tìm đường sang n Đ đ tìm hi u giáo lí c a đ o Ph t. NgẤ ộ ể ể ủ ạ ậ ượ ạc l i, nhi u nhà s c aề ư ủ
các nướ Ấc n Đ , Chăm-pa l i đ n Trung Qu c truy n đ o. Kinh Ph t độ ạ ế ố ề ạ ậ ược d ch ra chị ữ
Hán ngày m t nhi u. Khi B c T ng m i thành l p, nhà vua cũng tôn sùng Ph t giáo, nênộ ề ắ ố ớ ậ ậ
đã cho xây chùa, t c tạ ượng, in kinh và ti p t c c các nhà s đi tìm hi u thêm v đ oế ụ ử ư ể ề ạ
Ph t t i n Đ .ậ ạ Ấ ộ

 <i><b>Văn t</b><b>ự</b></i>

- Ban đ u,ầ ngay t th i Ân Thừ ờ ương, người Trung Qu cố c đ i ổ ạ đã bi t ế dùng chữ
tượng hình mơ ph ng v t th t đ nói lên ý nghĩ c a mìnhỏ ậ ậ ể ủ và vi t ch trên xế ữ ương thú
ho c mai rùa (giáp c t văn). ặ ố

- V sau, h đã bi t k t h p m t s nét thành ch (ch tề ọ ế ế ợ ộ ố ữ ữ ượng ý) và vi t trên thế ẻ
tre hay trên l a... H đã sáng t o ra các lo i ch vi t: Kim văn, Ti u tri n, Th ch c văn,ụ ọ ạ ạ ữ ế ể ệ ạ ổ
ch Hán,...ữ

 <i><b>Văn h c</b><b>ọ</b></i>

- Th i Xuân Thu – Chi n Qu c có các tác ph m tiêu bi u nh Kinh thi c a Kh ngờ ế ố ẩ ể ư ủ ổ
T , S t c a Khu t Nguyên.ử ở ừ ủ ấ

- Ở th i Hán, phú là m t th lo i văn h c đ c bi t, trong đó l i văn đờ ộ ể ạ ọ ặ ệ ờ ược g t giũaọ
công phu v i n i dung ca ng i quê hớ ộ ợ ương đ t nấ ước, khích l lịng u nệ ước c a nhânủ
dân. Nh ng nhà sáng tác phú n i ti ng th i Tây Hán là Gi Ngh , T Mã Tữ ổ ế ờ ả ị ư ương Nh ...ư

- Đ n th i Đế ờ ường, th ca Trung Qu c có bơ ố ước nh y v t. V văn h c, th i Đả ọ ề ọ ờ ường
th nh nh t là th . Th Đị ấ ơ ơ ường có s lố ượng l n, ph n ánh sâu s c đ i s ng xã h i lúc b yớ ả ắ ờ ố ộ ấ
gi và đ t đ n trình đ cao v ngh thu t. Trong h n 2000 nhà th cịn l u tên tu i thìờ ạ ế ộ ề ệ ậ ơ ơ ư ổ
Lý B ch, Đ Ph và B ch C D là nh ng thi nhân u tú nh t mà tên tu i còn sáng mãiạ ỗ ủ ạ ư ị ữ ư ấ ổ
đ n ngày nay.ế

- Th i T ng là giai đo n phát tri n nh t c a t . T là l i c a đi u nh c có s n, doờ ố ạ ể ấ ủ ừ ừ ờ ủ ệ ạ ẵ
th Đơ ường bi n th mà thành. Đây là m t hình th c văn h c ngh thu t ph c v choế ể ộ ứ ọ ệ ậ ụ ụ
giai c p phong ki n và cũng là món ăn tinh th n c a t ng l p th dân.ấ ế ầ ủ ầ ớ ị

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

mẽ. Trước đó, t i các thành ph l n thạ ố ớ ường có nh ng ngữ ười chuyên làm ngh k chuy nề ể ệ
v nh ng s tích l ch s . D a vào nh ng câu chuy n y, các nhà văn đã vi t thành lo iề ữ ự ị ử ự ữ ệ ấ ế ạ
“Ti u thuy t chể ế ương h i”. Nh ng tác ph m l n và n i ti ng trong giai đo n này là Thuồ ữ ẩ ớ ổ ế ạ ỷ
h c a Thi N i Am, Tam qu c di n nghĩa c a La Qn Trung, Tây du kí c a Ngơ Th aử ủ ạ ố ễ ủ ủ ừ
Ân, Nho lâm ngo i s c a Ngơ Kính T , H ng lâu m ng c a Tào Tuy t C n...ạ ử ủ ử ồ ộ ủ ế ầ

 <i><b>S h c</b><b>ử ọ</b></i>

- S h c, b t đ u t th i Tây Hán, đã tr thành m t lĩnh v c đ c l p, mà ngử ọ ắ ầ ừ ờ ở ộ ự ộ ậ ườ ặi đ t
n n móng là T Mã Thiên. B S kí đ s do ông so n th o là m t tác ph m không chề ư ộ ử ồ ộ ạ ả ộ ẩ ỉ
có giá tr v m t t li u l ch s , mà cịn có giá tr v t tị ề ặ ư ệ ị ử ị ề ư ưởng. Ti p theo S kí, trong giaiế ử
đo n t Hán đ n Nam – B c tri u cịn có Hán th c a Ban C , H u Hán th c a Ph mạ ừ ế ắ ề ư ủ ố ậ ư ủ ạ
Vi p...ệ

- T th i T ng, c quan vi t s (Qu c s quán) c a nhà nừ ờ ố ơ ế ử ố ử ủ ước đã được thành l p vàậ
biên so n m t cách h th ng l ch s c a t ng vạ ộ ệ ố ị ử ủ ừ ương tri u: T ng s , Minh s ,... và nhi uề ố ử ử ề
tác ph m nh Minh th c l c, Đ i Thanh nh t th ng. Bên c nh đó, nh ng tác ph m l chẩ ư ự ụ ạ ấ ố ạ ữ ẩ ị
s văn hoá, t đi n... đử ừ ể ược biên so n cũng khá nhi u. Th i Minh, Thanh đã cho ra đ iạ ề ờ ờ
nh ng b sách r t đ s , đó là Vĩnh L c đ i đi n, T kh toàn th ...ữ ộ ấ ồ ộ ạ ạ ể ứ ố ư

 <i><b>Khoa h c kĩ thu t</b><b>ọ</b></i> <i><b>ậ</b></i>

- Các lĩnh v c Toán h c, Thiên văn h c, Y dự ọ ọ ược,... c a Trung Qu c cũng đ t đủ ố ạ ược
nhi u thành t u quan tr ng.ề ự ọ

+ Toán h c: Quy n C u chọ ể ử ương toán thu t th i Hán nêu các phậ ờ ương pháp tính di nệ
tích và kh i lố ượng khác nhau... T Xung Chi (Th i Nam – B c tri u) đã tìm ra s Pi đ n 7ổ ờ ắ ề ố ế
s l .ố ẻ

+ Thiên văn h c và l ch pháp: Th i T n, Hán, Trung Qu c phát minh ra nông l ch,ọ ị ờ ầ ố ị
chia 1 năm thành 24 ti t đ nông dân có th d a vào đó mà bi t th i v s n xu t.ế ể ể ự ế ờ ụ ả ấ
Trương Hành còn làm được m t d ng c đ đo đ ng đ t g i là đ a đ ng nghi...ộ ụ ụ ể ộ ấ ọ ị ộ

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- V m t kĩ thu t, Trung Qu c có 4 phát minh quan tr ng: gi y, kĩ thu t in, la bànề ặ ậ ố ọ ấ ậ
và thu c súng. Đó là nh ng c ng hi n r t l n c a nhân dân Trung Qu c v i n n vănố ữ ố ế ấ ớ ủ ố ớ ề
minh th gi i.ế ớ

 <i><b>Ngh thu t</b><b>ệ</b></i> <i><b>ậ</b></i>

- Ngh thu t lâu đ i c a Trung Qu c v i trình đ cao, phong cách đ c đáo bi uệ ậ ờ ủ ố ớ ộ ộ ể
hi n các m t h i ho , điêu kh c, ki n trúc, mĩ thu t công nghi p... cũng là nh ng lĩnhệ ở ặ ộ ạ ắ ế ậ ệ ữ
v c n i ti ng. Nhi u cơng trình ki n trúc ngh thu t đ c s c nh V n lí trự ổ ế ề ế ệ ậ ặ ắ ư ạ ường thành,
nh ng cung đi n c kính, nh ng b c tữ ệ ổ ữ ứ ượng Ph t sinh đ ng... còn đậ ộ ượ ưc l u gi đ n ngàyữ ế
nay.

Nh ng thành t u l n lao c a văn hoá Trung Qu c đã làm cho qu c gia này trữ ự ớ ủ ố ố ở
thành m t trung tâm văn minh quan tr ng Đông Á và trên th gi i.ộ ọ ở ế ớ

<b>Đ 2. nh hề</b> <b>Ả</b> <b>ưởng c a văn hoá Trung Qu c đ n Trung Qu c, th gi i và Vi tủ</b> <b>ố</b> <b>ế</b> <b>ố</b> <b>ế ớ</b> <b>ệ</b>
<b>Nam. T i sao ngạ</b> <b>ười Trung Qu c s m có nh ng phát minh khoa h c mà l i khôngố</b> <b>ớ</b> <b>ữ</b> <b>ọ</b> <b>ạ</b>

<b>có n n khoa h c phát tri n nh phề</b> <b>ọ</b> <b>ể</b> <b>ư</b> <b>ương Tây?</b>

 <i><b>Đ i v i Trung Qu c</b><b>ố ớ</b></i> <i><b>ố</b></i>

- Ch vi t ra đ i s m giúp l u tr ki n th c, truy n bá t tữ ế ờ ớ ư ữ ế ứ ề ư ưởng, th ng nh t đ tố ấ ấ
nước.

- Đ o Nho giúp c ng c , n đ nh tr t t xã h i phong ki n. Sau này, cùng v i s suyạ ủ ố ổ ị ậ ự ộ ế ớ ự
đ i c a giai c p đ a ch phong ki n, h c thuy t c a Nho giáo tr nên b o th , ràngồ ủ ấ ị ủ ế ọ ế ủ ở ả ủ
bu c t tộ ư ưởng tình c m con ngả ười vào nh ng khuôn kh l i th i và kìm hãm s phátữ ổ ỗ ờ ự
tri n c a xã h i.ể ủ ộ

- Thiên văn h c: Nông l ch giúp phát tri n nông nghi p.ọ ị ể ệ

- Kĩ thu t có nhi u phát minh l n h u ích nh ng nh hậ ề ớ ữ ư ả ưởng c a nó khá m nh t.ủ ờ ạ

 <i><b>Đ i v i th gi i</b><b>ố ớ</b></i> <i><b>ế ớ</b></i>

- T tư ưởng, tri t h c, văn h c, ch vi t, ki n trúc,... có nh hế ọ ọ ữ ế ế ả ưởng nhi u đ n Vi tề ấ ệ
Nam, Tri u Tiên, Hàn Qu c, Nh t B n.ề ố ậ ả

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

 <i><b>Đ i v i Vi t Nam</b><b>ố ớ</b></i> <i><b>ệ</b></i>

- V i h n mớ ơ ười th k B c thu c, văn hoá Trung Qu c đã xâm nh p vào nế ỉ ắ ộ ố ậ ước ta,
t o nh hạ ả ưởng trên nhi u lĩnh v c nh : t tề ự ư ư ưởng, ch vi t, văn h c, s h c, l ch pháp,ữ ế ọ ử ọ ị
ngh thu t, m t s phong t c t p quán,...ệ ậ ộ ố ụ ậ

- Nhân dân ta đã ti p thu m t cách có ch n l c và l u gi nh ng giá tr đ c s c doế ộ ọ ọ ư ữ ữ ị ặ ắ
người phương B c sáng t o ra, góp ph n làm phong phú thêm n n văn hoá dân t c.ắ ạ ầ ề ộ

- Trong quá trình ti p thu, nhân dân ta đã bi n đ i, “Vi t hoá” m t s giá tr vănế ế ổ ệ ộ ố ị
hoá Trung Qu c, bi n cái hay, cái đ p c a ngố ế ẹ ủ ười thành c a mình.ủ

- Trong giai đo n hi n nay, m t s giá tr văn hoá c a ngạ ệ ộ ố ị ủ ười Trung Qu c v n cònố ẫ
đ m nét trong văn hoá Vi t.ậ ệ

 <i><b>Ng</b><b>ườ</b><b>i Trung Qu c s m có nh ng phát minh khoa h c nh ng khơng có n n</b><b>ố</b></i> <i><b>ớ</b></i> <i><b>ữ</b></i> <i><b>ọ</b></i> <i><b>ư</b></i> <i><b>ề</b></i>

<i><b>khoa h c phát tri n nh ph</b><b>ọ</b></i> <i><b>ể</b></i> <i><b>ư</b></i> <i><b>ươ</b><b>ng Tây vì:</b></i>

- Người Trung Qu c khơng có thói quen v n d ng lí trí đ nh n th c, lí gi i cácố ậ ụ ể ậ ứ ả
hi n tệ ượng c a t nhiên mà ch d a vào nh ng kinh nghi m và nh ng quan ni m đã cóủ ự ỉ ự ữ ệ ữ ệ
t trừ ướ ủc c a Thánh Hi n.ề

</div>

<!--links-->