Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (93.62 KB, 2 trang )
Bài học lãnh đạo từ... loài kiến
Có một câu ngạn ngữ cổ từ hơn 3000 năm trước nói rằng "đi mà xem những con kiến, mới
thấy chúng ta là những kẻ lười biếng. Hãy xem chúng làm gì để học cách khôn ngoan".
Không quan sát loài kiến, có lẽ chẳng ai ngờ rằng, ngay cả loài kiến bé nhỏ cũng mang đến
cho chúng ta những bài học lãnh đạo sâu sắc.
Có vẻ như hai giáo sư Nigel Franks và Tom Richardson tại Trường đại học Bristol (Anh) đã nghe
theo lời khuyên này. Hai ông đã quan sát những thói quen xã hội của loài kiến Temnothorax-
albipennis khi chúng đi kiếm thức ăn. Những điều họ quan sát được sau hai năm có thể mang lại
một số bài học lãnh đạo quan trọng.
Những quan sát của họ cho thấy, trong việc tìm thức ăn, dường như có cả "kiến lãnh đạo" và
"kiến nhân viên". "Kiến nhân viên" ghi nhớ các địa điểm có thức ăn, chúng báo cho "kiến lãnh đạo"
thông qua râu để "kiến lãnh đạo" tiến hành bước tiếp theo. Các con "kiến lãnh đạo" cũng dạy
những con "kiến nhân viên" cách để định vị thức ăn và nhớ nơi đặt thức ăn. Kiến "lãnh đạo" và
"nhân viên" áp dụng kỹ thuật chạy nối đuôi nhau - tức con kiến này hướng dẫn những con khác bò
từ ổ của chúng đến nơi có thức ăn. Theo Giáo sư Nigel Franks: “Việc hướng dẫn, chỉ dạy lẫn nhau
trong loài kiến không đơn thuần là sự bắt chước. Kiến tuy là loài động vật có bộ não nhỏ hơn của
người hàng triệu lần nhưng lại rất giỏi trong “công tác” dạy và học”.
Hai nhà nghiên cứu đã trải qua hàng giờ để quan sát các băng ghi hình những con kiến, họ cho
rằng đây có thể là ví dụ minh hoạ đầu tiên về hành vi dạy dỗ của loài vật. Những con "kiến lãnh
đạo" dẫn đường cho các con "kiến nhân viên" đến chỗ có thức ăn, và trên đường đi kiếm ăn, cả
lãnh đạo lẫn nhân viên đều tự động điều chỉnh vận tốc cho ăn khớp với nhau. Nếu khoảng cách
giữa con "kiến lãnh đạo" và "kiến nhân viên" quá gần, "kiến lãnh đạo" sẽ đi mau hơn. Nếu khoảng
cách quá xa, "kiến lãnh đạo" sẽ đi chậm lại.
Nếu những con "kiến lãnh đạo" tự tìm thức ăn một mình, chúng sẽ đến nhanh hơn 4 lần so
với khi chúng đi cùng những con "kiến nhân viên". Chỉ dẫn và dạy dỗ nhân viên ghi nhớ các địa
điểm có thức ăn và truyền tín hiệu cho nhau bằng râu là quá trình chậm hơn nhiều. Thỉnh thoảng
một số con "kiến lãnh đạo" "ngoạm" bằng miệng và "lôi" những con kiến nhân viên đến nguồn thức
ăn. Làm thế này sẽ nhanh gấp 3 lần so với đi nối đuôi con trước con sau. Các con kiến lãnh đạo
dường như sẵn sàng sửa đổi hành vi của những con kiến khác và chấp nhận giảm hiệu quả riêng
của chúng.
Hơn thế, những con kiến dường như cũng có khả năng sư phạm. Các bài học chúng sử dụng