Ngữ văn 8 - Tiết 90: Chiếu dời đô

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.23 MB, 40 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1. Đọc thuộc bản phiên âm và dịch thơ văn bản:

“ Vọng nguyệt”( Ngắm trăng)?

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>
(6)<div class='page_container' data-page=6></div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

TIẾT 90: VĂN BẢN

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

-I. TÌM HIỂU CHUNG:

1. Tác giả:

Tiết 90: VĂN BẢN: CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu) 
 Lí Cơng Uẩn

- Lí Cơng Uẩn: Sinh năm (974-1028)
- Quê: Từ Sơn- Bắc Ninh

- Ông là người thơng minh nhân ái
 có chí lớn.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Tích Thương gia chí Bàn Canh ngũ 
thiên, Chu thất đãi Thành Vương tam tỉ. Khởi 
Tam Đại chi sổ quân tuẩn vu kỷ tư, vọng tự 
thiên tỉ. Dĩ kỳ đồ đại trạch trung, vi ức vạn thế 
tử tôn chi kế; thượng cẩn thiên mệnh, hạ 
nhân dân chí, cẩu hữu tiện triếp cải. Cố quốc 
tộ diên trường, phong tục phú phu. Nhi Đinh 
Lê nhị gia, nãi tuẩn kỷ tư, hốt thiên mệnh, 
võng đạo Thương Chu chi tích, thường an 
quyết ấp vu tư, trí thế đại phất trường, tốn 
số đoản xúc, bách tín hao tổn, vạn vật thất 
nghi. Trẩm thậm thống chi, bất đắc bất tỉ.

Huống Cao Vương cố đô Đại La thành, 
trạch thiên địa khu vực chi trung; đắc long 
bàn hổ cứ chi thế. Chính Nam Bắc Đơng Tây 
chi vị; tiện giang sơn hướng bội chi nghi. Kỳ 
địa quảng nhi thản bình, quyết thổ cao nhi 
sảng khải. Dân cư miệt hôn điếm chi khốn; 
vạn vật cực phồn phụ chi phong. Biến lãm 
Việt bang, tư vi thắng địa. Thành tứ phương 
bức thấu chi yếu hội; vi vạn thế đế vương chi 
thượng đô.

Trẩm dục nhân thử địa lợi dĩ định quyết 
cư, khanh đẳng như hà?

THIÊN ĐÔ CHIẾU
(Bản phiên âm

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh 
năm lần đời đô; nhà Chu đến vua 
Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải 
đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng 
mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì 
muốn đóng đơ ở nơi trung tâm, mưu 
toan nghiệp lớn, tính kế mn đời cho 
con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới 
theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay 
đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong 
tục phồn thịnh (7). Thế mà hai nhà Đinh,

Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường 
mệnh trời, khơng noi theo dấu cũ của 
Thương, Chu, cứ đóng n đơ thành ở 
nơi đây, khiến cho triều đại không 
được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm 
họ phải hao tổn, mn vật khơng được 
thích nghi. Trẩm rất đau xót về việc 
đó, khơng thể khơng dời đổi.

Huống gì thành Đại La, 
kinh đô cũ của Cao Vương: ở 
vào nơi trung tâm trời đất; được

thế rồng cuộn hổ ngồi(10). Đã đúng

ngơi Nam Bắc Đơng Tây; lại tiện 
hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế 
rộng mà bằng; đất đai cao mà 
thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh

khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng 
rất mực phong phú tốt tươi. Xem 
khắp nước Việt ta, chỉ nơi này là

thắng địa (11). Thật là chốn tụ hội

trọng yếu của bốn phương đất 
nước; cũng là nơi kinh đô bậc 
nhất của đế vương muôn đời.

Trẫm muốn dựa vào sự

thuận lợi của đất ấy để định chổ 
ở. Các khanh nghĩ thế nào?

( Lí Cơng Uẩn)

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

I. TÌM HIỂU CHUNG:

2. Tác phẩm:

- Chiếu:

+ Mục đích:

là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.

+ Nội dung:

Chiếu thường thể hiện một tư tưởng lớn lao,

có ảnh hưởng đến cả một triều đại, đất nước.

+ Hình thức:

Văn xi, văn vần, văn biền ngẫu.

Nhµ vua ban chiÕu

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Khẳng định quyết tâm dời ụ.

Bố cục: 3 phần

3

phần

ã Phn I: T u .. -> khơng thể khơng dời đổi

Nêu lí do dời đơ.

•Phần II: Huống gì .. -> mn đời

Nêu lí do chọn thnh i La lm ni nh ụ.

ãPhần III: Còn lại

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

I. TÌM HIỂU CHUNG:

II. TÌM HIỂU CHI TiẾT VĂN BẢN:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

I. TÌM HIỂU CHUNG:

Lí Cơng Uẩn

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

1. Lý do dời đơ:

Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần 
đời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần 
dời đô. Phải đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng 
mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đơ ở 
nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế mn đời 
cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, 
nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu 
dài, phong tục phồn thịnh.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết 90: VĂN BẢN: CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Cơng Uẩn

THẢO LUẬN NHĨM ( 2 phút):

Có ý kiến cho rằng bài

Chiếu viện dẫn sách sử

Trung Quốc nên bị mất đi tinh

thần dân tộc. Em có đồng ý

với ý kiến này khơng? Vì

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

1. Lý do dời đô:

Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh 
thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của 
Thương, Chu, cứ đóng n đơ thành ở nơi đây, khiến 
cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, 
trăm họ phải hao tổn, muôn vật khơng được thích 
nghi. Trẩm rất đau xót về việc đó, khơng thể khơng 
dời đổi.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

1. Lý do dời đô:

Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, 
khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của 
Thương, Chu, cứ đóng n đơ thành ở nơi đây, khiến 
cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, 
trăm họ phải hao tổn, muôn vật không được thích 
nghi. Trẩm rất đau xót về việc đó, khơng thể khơng 
dời đổi.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

1. Lý do dời đô:

Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh 
thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của 
Thương, Chu, cứ đóng n đơ thành ở nơi đây, khiến 
cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, 
trăm họ phải hao tổn, muôn vật không được thích 
nghi. Trẩm rất đau xót về việc đó, khơng thể khơng 
dời đổi.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

T liƯu lÞch sư vỊ thêi gian tồn tại của nhà Đinh -

Tiền Lê:

*Nhà Đinh:

- Sau khi dẹp loạn 12

sứ quân(năm

967),inh B Lĩnh lên

ngơi vua.Nh ng rồi nội

bộ triều đình lục đục

và Đinh Tiên Hoàng bị

ám sát (năm 979).

Nh

vậy triều nhà Đinh chỉ

kéo dài 13 nm

(967-979)

*Nhà Tiền Lê :

-

Năm 980, Lê Hoàn đ ợc suy

tôn làm vua.Đến cuối triều

Lê,

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

1. Lý do dời đơ:

Đường vào cố đơ Hoa Lư
Đường vào cố đơ Hoa Lư

Google Chrome.lnk

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

? Trước thực tế đất nước, Lý Công Uẩn có cảm xúc và 
 và suy nghĩ gì?

Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh 
thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của 
Thương, Chu, cứ đóng n đơ thành ở nơi đây, khiến 
cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, 
trăm họ phải hao tổn, muôn vật không được thích 
nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, khơng thể khơng 
dời đổi.

1. Lý do dời đơ:

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:

1. Lý do dời đô:

2. Lý do chọn Đại La làm nơi định đơ:

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

? Thảo luận: Trong cái nhìn của Lí Cơng Uẩn, thành Đại La có 
những lợi thế gì để chọn làm kinh đơ của đất nước?

Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: 
ở vào nơi trung tâm trời đất; được thế rồng cuộn ngồi hổ. 
Đã đúng ngôi Nam Bắc Đông Tây; lại tiện hướng nhìn

sơng dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà

thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn 
vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp nước Việt 
ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu 
của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất

của đế vương muôn đời.

Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định 
chổ ở. Các khanh nghĩ thế nào?

-Về lịch sử

- Về vị thế địa lí.

- Vị thế kinh tế chính trị, văn hóa

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>



Vị trí địa lí:

•Nơi trung tâm trời đất, có thế rồng cuộn hổ ngồi 
• Đúng ngơi nam bắc đơng tây, tiện h ớng nhìn

s«ng dùa nói

• Địa thế rộng mà bằng, đất đai cao m thoỏng.

Chính trị, văn hoá:

ã L thng a ca t Việt.

• Là chốn hội tụ trọng yếu của bốn ph ơng 
đất n ớc.



Lịch sử:

Kinh đô cũ của Cao V ng

Đời sống dân c :

ãDân c khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập

lụt.

ãMuôn vật phong phú tốt t ¬i.



</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Huống gì thành Đại La, kinh đơ cũ của Cao Vương:

ở vào nơi trung tâm trời đất; được thế rồng cuộn ngồi hổ. 
Đã đúng ngơi Nam Bắc Đơng Tây; lại tiện hướng nhìn

sơng dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26></div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi

ca t ấy để định chỗ ở . Các khanh nghĩ thế no?

Trình bày ý muốn khát vọng của

Lý Công Uẩn Hỏi ý kiến quần thần

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

* Tổng kết :

1.Nội dung:

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Hãy chọn ý đúng nhất cho câu sau

:

“

Chiếu dời đô

”

làm rung động trái tim ng ời đọc bởi

những yếu tố nghệ thuật:

A. Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu.

B. Sử dụng lối văn biền ngẫu, lời văn giàu hình ảnh .

C. Kết hợp hài hoà giữa lý và tình.

D.

Lí lẽ chặt chẽ,sử dụng những câu văn

biền ngẫu giàu hình ảnh và sự kết hợp hài hồ

giữa lí và tình.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

* Tổng kết :

1.Nội dung:

*Ghi nhớ

: (sgk trang 51).

1.Nội dung: Khát vọng một đất nước

thống nhất, độc lập, hùng cường, khẳng

định ý chí tự cường và sự lớn mạnh của

dân tộc Đại Việt.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

ý t ởng

dời đơ

(mƯnh lƯnh
+

ý kiÕn)

Lý do dời đơ cũ

(Hoa L kh«ng còn phù hợp)

ý

chớ nh ụ mi

(i La mnh t lý t ởng)

G ơng sáng đời x a

(Dời đô đúng nờn phỏt trin)

Thực tế triều Đinh Lê

(nh ụ ch a ỳng, khú phỏt trin)

Lợi thế của Đại La

(Lý t ởng vỊ mäi mỈt)

Q

uyết định của nhà vua

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32></div>
(33)<div class='page_container' data-page=33></div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Chùa Một Cột

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35></div>
(36)<div class='page_container' data-page=36></div>
(37)<div class='page_container' data-page=37></div>
(38)<div class='page_container' data-page=38></div>
(39)<div class='page_container' data-page=39></div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

* DẶN DỊ :

- Đọc lại phần chú thích.

- Tập đọc “Chiếu dời đô” theo yêu cầu của thể loại.
- Sưu tầm tài liệu về Lý Thái Tổ và lịch sử Hà Nội.
- Học thuộc đoạn từ “Huống gì … nghĩ thế nào ? ” ; 
phân tích ý 1 và 2.

- Soạn bài Câu phủ định.

+ Tìm hiểu đặc điểm hình thức của câu phủ định, chức 
năng của câu phủ định

+ Biết sử dụng câu trần thuật phù hợp với tình huống 
giao tiếp.

</div>

Ngữ văn 8 - Tiết 90: Chiếu dời đô

<b>1. Đọc thuộc bản phiên âm và dịch thơ văn bản:</b>

<b> “ Vọng nguyệt”( Ngắm trăng)?</b>

<b>TIẾT 90: VĂN BẢN</b>

<b>1. Tác giả:</b>

<b>2. Tác phẩm:</b>

<b>- Chiếu:</b>

<b>+ Mục đích:</b>

<b> là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.</b>

<b>+ Nội dung:</b>

<b> Chiếu thường thể hiện một tư tưởng lớn lao, </b>

<b>có ảnh hưởng đến cả một triều đại, đất nước.</b>

<b>+ Hình thức:</b>

<b> Văn xi, văn vần, văn biền ngẫu.</b>

<b>Bố cục: 3 phần</b>

<b>3 </b>

<b>phần</b>

<i><b>Có ý kiến cho rằng bài </b></i>

<i><b>Chiếu viện dẫn sách sử </b></i>

<i><b>Trung Quốc nên bị mất đi tinh </b></i>

<i><b>thần dân tộc. Em có đồng ý </b></i>

<i><b>với ý kiến này khơng? Vì </b></i>

T liƯu lÞch sư vỊ thêi gian tồn tại của nhà Đinh -

<b>Tiền Lê:</b>

*Nhà Đinh:

- Sau khi dẹp loạn 12

sứ quân(năm

967),inh B Lĩnh lên

ngơi vua.Nh ng rồi nội

bộ triều đình lục đục

và Đinh Tiên Hoàng bị

ám sát (năm 979).

Nh

vậy triều nhà Đinh chỉ

kéo dài 13 nm

(967-979)

<b>*Nhà Tiền Lê :</b>

-

<b><sub>Năm 980, Lê Hoàn đ ợc suy </sub></b>

<b>tôn làm vua.Đến cuối triều </b>

<b>Lê,</b>



<b><sub>Vị trí địa lí:</sub></b>

<b><sub>Chính trị, văn hoá:</sub></b>



<b><sub>Lịch sử: </sub></b>

<b><sub>Đời sống dân c :</sub></b>



<b>Đối thoại d©n chđ, cëi më </b>

<b>* Tổng kết :</b>

<i><b>Hãy chọn ý đúng nhất cho câu sau</b></i>

<b> :</b>

“

<b>Chiếu dời đô</b>

”

<b> làm rung động trái tim ng ời đọc bởi </b>

<b>những yếu tố nghệ thuật:</b>

<b>A. Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu.</b>

<b>B. Sử dụng lối văn biền ngẫu, lời văn giàu hình ảnh .</b>

<b>C. Kết hợp hài hoà giữa lý và tình.</b>

<b>Lí lẽ chặt chẽ,sử dụng những câu văn </b>

<b>biền ngẫu giàu hình ảnh và sự kết hợp hài hồ </b>

<b>giữa lí và tình.</b>

<b>* Tổng kết :</b>

<b>*Ghi nhớ</b>

: (sgk trang 51).

<b>1.Nội dung: Khát vọng một đất nước </b>

<b>thống nhất, độc lập, hùng cường, khẳng </b>

<b>định ý chí tự cường và sự lớn mạnh của </b>

<b>dân tộc Đại Việt.</b>

ý t ởng

dời đơ

Lý do dời đơ cũ

ý

chớ nh ụ mi

G ơng sáng đời x a

Thực tế triều Đinh Lê

Lợi thế của Đại La

Q

uyết định của nhà vua