Vận dụng giáo dục STEM vào hoạt động học trong bài thiết kế và bản vẽ kĩ thuật môn công nghệ 11

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT NGUYỄN THỊ LỢI

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

VẬN DỤNG GIÁO DỤC STEM VÀO HOẠT ĐỘNG HỌC
TRONG BÀI: “THIẾT KẾ VÀ BẢN VẼ KĨ THUẬT”
MÔN CÔNG NGHỆ 11

Người thực hiện: Lê Thị Hiền
Chức vụ:
Giáo viên
SKKN thuộc mơn: Cơng Nghệ

THANH HĨA NĂM 2021


Mục lục
1. Mở đầu..............................................................................................................2
1.1. Lí do chọn đề tài............................................................................................2
1.2. Mục đích nghiên cứu....................................................................................2
1.3. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................3
2. Nội dung...........................................................................................................3
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.....................................................3
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm....................3
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề............................................3
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường......................................................................12
3. Kết luận, kiến nghị........................................................................................15

3.1. Kết luận........................................................................................................15
3.2. Kiến nghị......................................................................................................16

1


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
STEM là một chương trình giảng dạy dựa trên ý tưởng trang bị cho người học
những kiến thức, kĩ năng liên quan đến các lĩnh vực khoa học, cơng nghệ, kỹ thuật
và tốn học - theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary) và người học có thể áp
dụng để giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. STEM là cụm từ viết tắt của
các từ: SCIENCE - khoa học, TECHNOLOGY - công nghệ, ENGINEERING - kĩ
thuật, MATH - toán học.[5]
Ở cấp độ chương trình giáo dục phổ thơng, giáo dục STEM vừa mang nghĩa thúc
đẩy giáo dục các lĩnh vực khoa học, cơng nghệ, kỹ thuật và tốn học, vừa thể hiện
phương pháp tiếp cận liên môn, phát triển năng lực và phẩm chất người học.
Trong dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, giáo dục STEM đã được
chú trọng thơng qua các biểu hiện: Chương trình giáo dục phổ thơng mới có đầy đủ
các mơn học STEM. Đó là các mơn: Tốn học; Khoa học tự nhiên; Cơng nghệ; Tin
học.
Vị trí, vai trị của giáo dục tin học và giáo dục cơng nghệ trong chương trình giáo
dục phổ thơng mới đã được nâng cao rõ rệt. Điều này không chỉ thể hiện rõ tư
tưởng giáo dục STEM mà còn là sự điều chỉnh kịp thời của giáo dục phổ thơng
trước cuộc cách mạng cơng nghiệp 4.0.
Đối với chương trình giáo dục cơng nghệ trong chương trình mới, cụ thể về định
hướng, PGS. Lê Huy Hoàng thành viên Ban Phát triển CTGDPT Tổng thể, Chủ
biên CT môn Công nghệ cho rằng, mục tiêu xây dựng chương trình giáo dục Cơng
nghệ là theo định hướng STEM. Theo đó, sẽ dự kiến xây dựng các chủ đề STEM
trong: Mạch Thủ công kỹ thuật (Tiểu học); Mạch Thiết kế kỹ thuật (THCS); Mô

đun tự chọn (lớp 9); Mạch Thiết kế và công nghệ (THPT) [5]
Là giáo viên môn Công nghệ, bản thân tôi thấy giáo dục STEM có ý nghĩa thiết
thực trong dạy học nói chung và dạy học mơn cơng nghệ nói riêng. Môn công nghệ
là môn học trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng cơ bản cần thiết để chuẩn bị
hành trang tham gia vào lao động sản xuất, định hướng nghề nghiệp cho học sinh,
là môn học vận dụng kiến thức khoa học vào thực tiễn sản xuất và đời sống.
Từ những lí do trên, bản thân tơi đã tìm hiểu, vận dụng giáo dục STEM vào một số
bài học trong mơn cơng nghệ. Vì vậy, tơi xin đề xuất sáng kiến kinh nghiệm “Vận
dụng giáo dục STEM vào hoạt động học trong bài Thiết kế và bản vẽ kĩ thuật - mơn
Cơng nghệ 11”
1.2. Mục đích nghiên cứu
Vận dụng giáo dục STEM vào giảng dạy môn công nghệ 11 nhằm giúp quá trình
dạy của GV và quá trình học của HS sinh động, dễ hiểu hơn. Qua đó, giúp HS dễ
dàng làm chủ kiến thức, năng động, tích cực, sáng tạo, nhiệt huyết hơn với yêu cầu
được giao. Đó là những phẩm chất cần thiết cho các em trong hoạt động nghề
nghiệp tương lai.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp dạy học theo chủ đề vận dụng giáo dục STEM vào môn công nghệ
11. Thực nghiệm với HS hai lớp 11K và 11D tại trường THPT Nguyễn Thị Lợi.
2


1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phối hợp nhiều phương pháp trong đó chủ yếu 2 phương pháp:
- Về nghiên cứu lý luận: Làm việc trong phòng, tham khảo và đọc tài liệu có liên
quan đến đề tài.
- Về nghiên cứu thực tiễn: Soạn và thiết kế giáo án theo phương pháp định hướng
năng lực, tiến hành thực nghiệm tại hai lớp 11K, 11D.
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

Thực tiễn cho thấy, mơn Cơng nghệ có nhiều nội dung hấp dẫn, bổ ích cho HS.
Hình ảnh môn Công nghệ trong thời gian gần đây đã thay đổi theo chiều hướng tích
cực khi bộ GD & ĐT đã triển khai nhiều hoạt động có liên quan trực tiếp, phản ánh
được vai trị của mơn Cơng nghệ như vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các
vấn đề thực tiễn, nghiên cứu khoa học kĩ thuật dành cho HS trung học, dạy học gắn
với sản xuất kinh doanh tại địa phương.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Hiện nay việc vận dụng giáo dục STEM vào dạy học đã khơng cịn xa lạ với GV và
HS khi mà bộ giáo dục đánh giá rất cao vị trí, vai trị của giáo dục STEM trong
chương trình SGK mới. Tuy nhiên phần lớn GV vẫn truyền thụ theo phương pháp
cũ nên HS chưa có hứng thú với mơn học, chưa biết vận dụng lí thuyết học trên lớp
để thực hiện những sản phẩm đơn giản, gần gũi với đời sống.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Dưới đây là đề xuất về các bước tiến hành xây dựng chủ đề giáo dục STEM qua
Bài 8: “Thiết kế và bản vẽ kĩ thuật” môn Công nghệ 11
CHỦ ĐỀ STEM
THIẾT KẾ VÀ BẢN VẼ KĨ THUẬT
(chủ đề gồm 2 tiết)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Nêu được các giai đoạn chính của cơng việc thiết kế
- Nêu được vai trò của bản vẽ kĩ thuật trong thiết kế
- Phân biệt được bản vẽ xây dựng và bản vẽ cơ khí
- Thiết kế được 1 sản phẩm đơn giản
2.Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng tư duy khoa học, kỹ năng quan sát, kỹ năng thực hành chế tạo,
kỹ năng làm việc nhóm.
3. Thái độ:
- Học sinh u thích mơn học.
- Có ý thức thực hiện các tiêu chuẩn bản vẽ kĩ thuật.

=> Năng lực và phẩm chất:
- Phát triển năng lực: [3]
+ Tự học.
+ Giải quyết vấn đề, sáng tạo.
+ Giao tiếp và hợp tác.
3


+ Năng lực công nghệ
- Phẩm chất: chăm chỉ, trung thực [3]
II. CHUẨN BỊ:
1.Chuẩn bị của giáo viên :
- Nghiên cứu bài 8 sgk, tìm hiểu tài liệu liên quan đến bài dạy, soạn giáo án
- Tranh vẽ H8.3 sgk, thước vẽ kĩ thuật.
2.Chuẩn bị của học sinh:
- HS tìm hiểu trước nội dung bài 8 trang 42 - SGK, thước vẽ kĩ thuật.
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Sử dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học: Sử dụng quy trình dạy học STEM, kết
hợp với các phương pháp trực quan, nêu vấn đề, thuyết trình, giảng giải, phương
pháp giải quyết vấn đề, kĩ thuật khăn trải bàn.
IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp:
Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài mới :
Hoạt động 1: khởi động
* Mục tiêu: giới thiệu nội dung chủ đề bài học
* Sử dụng phương pháp - KT dạy học: Trực quan, kết hợp với thuyết trình - làm
việc nhóm
* KT tổ chức hoạt động:

Hoạt động của
Hoạt động của GV
HS
GV: Hình ảnh trực quan về ơ tơ, xe máy, ngơi nhà...
HS quan sát hình
ảnh.

4


GV: Chia lớp thành các nhóm nhỏ, thảo luận câu hỏi:
HS: thảo luận
Em hãy cho biết để chế tạo sản phẩm và xây dựng các cơng
trong cùng bàn
trình đó, người ta phải tiến hành làm gì?
và kết luận.
GV: Mời 1 số đại diện nhóm trình bày
HS: Trình bày ý
GV: Để chế tạo các sản phẩm cơ khí và xây dựng các cơng trình kiến của nhóm.
đó người ta phải tiến hành thiết kế. Để hiểu rõ vấn đề trên chúng
ta cùng nhau tìm hiểu bài 8 trang 42 - sgk.
*Góp phần hình thành năng lực : [3]
+ Tự học.
+ Giải quyết vấn đề, sáng tạo.
+ Giao tiếp và hợp tác.
+ Năng lực cơng nghệ
Hoạt động 2: hình thành kiến thức mới
Hoạt động
Hoạt động
Nội dung kiến thức

của GV
của HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu về thiết kế.
* Mục tiêu: Biết được các giai đoạn chính của cơng việc thiết kế. [1]
* Sử dụng phương pháp - KT dạy học: Trực quan, giải quyết vấn đề - KT khăn trải
bàn
*KT tổ chức hoạt động:
GV: Thiết kế là HS trả lời:
I - Thiết kế:
gì?Lấy ví dụ?
- Thiết kế nhằm
Thiết kế là hoạt động sáng tạo của người
xác định hình
thiết kế bao gồm nhiều giai đoạn [1]
dạng, kích thước
1, Các giai đoạn thiết kế:
của sản phẩm.
Các giai đoạn thiết kế lập thành sơ đồ quá
- Thiết kế: bút, xe trình thiết kế [1]
máy, điện thoại.
GV: Chia lớp
HS: Tự nghiên
thành các nhóm cứu cá nhân sau
nhỏ thảo luận
đó các thành viên
về: các giai
thảo luận trong
đoạn thiết kế? nhóm và thống
GV: Gợi ý:
nhất ý kiến, cử

Số lượng các
đại diện trình bày.
bước thiết kế là
mấy?
Tên gọi của các
thiết kế bước
HS: Trình bày ý
đó?
kiến của nhóm
mình.
GV : Mời HS
HS: Phản biện
trình bày
GV: Kết luận
5


GV: Chia lớp
thành các nhóm
nhỏ thảo luận
về: các giai
đoạn thiết kế
hộp đựng đồ
dùng học tập?
GV: Câu hỏi
gợi ý:
Ý tưởng thiết kế
hộp đựng đồ
dùng học tập
xuất phát từ

đâu?
Các cách để
thu thập thông
tin về hộp đựng
đồ dùng học
tập?
Sau khi thu
thập thông tin
về hộp đựng đồ
dùng học tập
em có những
thơng tin gì?
Tiến hành thiết
kế là làm gì?
Sử dụng các
loại hình chiếu
nào để phác
hoạ hình dạng,
kích thước của
vật thể?
Chế tạo thử
làm gì? Làm
như thế nào?
Thẩm định,
đánh giá như
thế nào?
Phân tích, đánh
giá xem có gì

HS: Tự nghiên

cứu cá nhân sau
đó các thành viên
thảo luận trong
nhóm và thống
nhất ý kiến, cử
đại diện trình bày

2. Thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập
a. Hình thành ý tưởng, xác định đề tài
Trong quá trình học tập HS thấy trên bàn học
bừa bộn, muốn cho góc học tập ngăn nắp gọn
gàng HS đưa ra ý tưởng đề tài thiết kế: “ hộp
đựng đồ dùng học tập”

Hộp đựng đồ dùng học tập [1]

b. Thu thập thông tin
-Thông qua sách báo truyền hình, mạng
internet… để thu thập thơng tin
- Tiến hành thiết kế là lập các bản vẽ sơ bộ,
chi tiết của hộp. Hộp có chiều dài 350mm,
rộng 220mm, gồm 3 bộ phận
+Ống đựng bút (1)
+Ngăn để sách (2)
+Ngăn để dụng cụ (3)

H8.2 - SGK 43 - Phác họa sơ bộ hộp đựng đồ
dùng học tập. [1]
6

thay đổi
khơng?
Về hình dạng
có thay đổi gì
khơng?
Có thuận lợi
cho thao tác lấy
dụng cụ học
tập, sách vở
không?
Lập hồ sơ kĩ
thuật gồm
những yếu tố
nào?
GV : Mời HS
trình bày.
GV: Kết luận

HS: Trình bày ý
kiến của nhóm
mình
HS: Phản biện

H8.3-SGK- Bản vẽ chi tiết hộp đựng đồ
dùng học tập. [1]
c. Chế tạo thử (Ha)
d. Phân tích, đánh giá (Hb, Hc)

Ha

Hb

Hc

Về hình dạng, kích thước…[1]
e. Lập hồ sơ kĩ thuật:
Thuyết minh giới thiệu sản phẩm, các bản vẽ
tổng thể, bản vẽ lắp, bản vẽ chi tiết…[1]
Hoạt động 2:Giới thiệu về bản vẽ kĩ thuật
* Mục tiêu: - Hiểu được vai trò của bản vẽ trong thiết kế.
- Phân biệt được bản vẽ xây dựng và bản vẽ cơ khí. [2]
* Sử dụng phương pháp - KT dạy học: Trực quan, giải quyết vấn đề - KT khăn trải
bàn
*KT tổ chức hoạt động:
GV: Bản vẽ kĩ HS: trả lời.
II - Bản vẽ kĩ thuật:
thuật là gì?
1, Khái niệm:
Hãy nêu các
Bản vẽ kĩ thuật là các thông tin kĩ thuật được
quy tắc thống
trình bày dưới dạng đồ họa theo quy tắc
nhất mà em
thống nhất. [1]
biết?

7

HS: Tự nghiên
GV: Chia lớp
cứu cá nhân sau
thành các nhóm đó các thành viên
nhỏ thảo luận
thảo luận trong
về:
nhóm và thống
Các loại bản vẽ nhất ý kiến, cử
kĩ thuật?
đại diện trình bày.
GV: Gợi ý:
+ Có mấy loại
bản vẽ kĩ thuật?
+ Tên gọi của
HS: Trình bày ý
các bản vẽ kĩ
kiến của nhóm
thuật đó?
mình
GV mời HS
HS: Phản biện
trình bày
GV: Kết luận

GV: Chia lớp
thành các nhóm
nhỏ thảo luận
về:
Vai trị của bản

vẽ kĩ thuật với
thiết kế?
GV: Gợi ý:
+ Nguời thiết
kế sử dụng bản
vẽ kĩ thuật để
làm gì?
+ Ở mỗi giai
đoạn thiết kế
thường dùng
loại bản vẽ
nào?
GV mời HS

HS: Tự nghiên
cứu cá nhân sau
đó các thành viên
thảo luận trong
nhóm và thống
nhất ý kiến, cử
đại diện trình bày.

HS: Trình bày ý
kiến của nhóm
mình
HS: Phản biện

2, Các loại bản vẽ kĩ thuật:
- Bản vẽ cơ khí gồm các bản vẽ liên quan đến
thiết kế, kiểm tra, thi công, lắp ráp, sử dụng

các máy móc, thiết bị. [1]

Ví dụ: bản vẽ cơ khí

- Bản vẽ xây dựng bao gồm các bản vẽ liên
quan đến thiết kế, kiểm tra, chế tạo, lắp ráp,
sử dụng các cơng trình kiến trúc và xây
dựng. [1]

Hình ảnh bản vẽ xây dựng
3. Vai trị của bản vẽ kĩ thuật với thiết kế
Trong quá trình thiết kế từ khi hình thành ý
tưởng đến khi lập hồ sơ kĩ thuật cần các bản
vẽ ở từng giai đoạn thiết kế như sau:
+ Giai đoạn hình thành ý tưởng: vẽ sơ đồ
hoặc phác họa sản phẩm
+ Giai đoạn thu thập thông tin: đọc các bản
vẽ liên quan đến sản phẩm khi thiết kế, lập
các bản vẽ phác của sản phẩm
+ Giai đoạn thẩm định: trao đổi ý kiến

8


trình bày
GV: Kết luận

thơng qua các bản vẽ thiết kế sản phẩm.
+ Giai đoạn lập hồ sơ kĩ thuật: lập các bản vẽ
chi tổng thể và chi tiết của sản phẩm. [1]

*Góp phần hình thành năng lực: [3]
+ Tự học
+ Giải quyết vấn đề, sáng tạo
+ Giao tiếp và hợp tác.
+ Năng lực cơng nghệ
Hoạt động 3: tìm tịi, mở rộng:
* Mục tiêu: Thiết kế được hộp đựng đồ dùng học tập
* Sử dụng phương pháp - KT dạy học: Giao nhiệm vụ, chia nhóm
* KT tổ chức hoạt động:
Hoạt động
của HS
GV: Chia lớp theo nhóm
HS nhận
GV: Phổ biến mẫu báo cáo sản phẩm STEM: “ Thiết kế hộp đựng đồ nhiệm vụ
dùng học tập” cho các nhóm HS như sau:
theo nhóm.
BÁO CÁO SẢN PHẨM STEM: “ THIẾT KẾ HỘP ĐỰNG ĐỒ
DÙNG HỌC TẬP”
NHÓM:
LỚP: 11K
I - THÀNH VIÊN TRONG NHÓM
1. Nguyễn Văn A
2. …..
II - NỘI DUNG BÁO CÁO
1. Gồm 5 giai đoạn của quá trình thiết kế
Tìm hiểu theo mục I. 2 SGK- 43, có lập bản vẽ theo H8.2 và H8.3,
SGK.
2. Sử dụng kiến thức gì của mơn học nào
3. Đề xuất

GV: dặn dò
1.Thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập cần trải qua những bước cụ thể
như thế nào (có hình ảnh minh họa) ? Em hãy trình bày nội dung các
bước đó?
Em hãy thiết kế 1 hộp đựng đồ dùng học tập theo nhóm giáo viên đã
chia và mang sản phẩm của nhóm đến lớp để cơ giáo và các bạn
nhóm khác đánh giá.
2. Khi thiết kế em đã vận dụng kiến thức những gì của mơn học nào?
3. Trong q trình thực hiện đề tài em có những đề xuất gì?
GV: u cầu nhóm HS nộp sản phẩm vào giờ học tiếp theo với các
tiêu chí đánh giá như sau:
PHIẾU ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM STEM : “ THIẾT KẾ HỘP
ĐỰNG ĐỒ DÙNG HỌC TẬP”
Hoạt động của GV

9


Tên nhóm đánh giá:
Lớp:
Nội
Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm
Tiêu chí
Điểm
dung
1
2
3
4
Kích thước

nhỏ gọn đặt
2
được trên bàn
học.
Bố cục hài
1.
hịa: đựng
Tính được nhiều
ứng
sách vở, đồ
2
dụng
dùng tập
khác như bút,
êke, tẩy.....
Vị trí dễ lấy,
dễ thao tác
1
khi sử dụng.
Kết cấu chắc
2
chắn
Hình dáng,
1
màu sắc đẹp
2.
Vật liệu dễ
Hình
kiếm, tận
thức

dụng vật liệu
1
góp phần bảo
vệ mơi
trường.
Tổng giá
3. Giá thành tồn bộ
1
thành
sản phẩm
phù hợp
Tổng
10
điểm
Xếp
loại
Nhóm nào có tổng điểm đạt trên 8 điểm - sản phẩm đạt yêu cầu (Đ),
dưới 8 điểm chưa đạt yêu cầu (CĐ).
Nhóm trưởng tổng hợp nhanh ý kiến các thành viên trong nhóm ghi
vào cột xếp loại.
GV chọn ra nhóm có số điểm cao nhất.
CHỦ ĐỀ STEM
THIẾT KẾ VÀ BẢN VẼ KĨ THUẬT (tiết 2)
I. MỤC TIÊU:
10


1. Kiến thức:
- Nêu được các giai đoạn chính của công việc thiết kế sản phẩm STEM (hộp đựng
đồ dùng học tập)

- Quy trình thiết kế kĩ thuật
2. Kỹ năng:
- Thiết kế và chế tạo được hộp đựng đồ dùng học tập
3. Thái độ:
- Học sinh u thích mơn học.
- Có ý thức tìm hiểu về thiết kế và chế tạo sản phẩm kĩ thuật
- Có ý thức bảo vệ môi trường
=> Năng lực và phẩm chất:
- Phát triển năng lực: [3]
+ Tự học.
+ Giải quyết vấn đề, sáng tạo.
+ Giao tiếp và hợp tác.
+ Năng lực công nghệ: nhận biết công nghệ, sử dụng công nghệ, thiết kế
công nghệ, đánh giá công nghệ
- Phẩm chất: chăm chỉ, trung thực. [3]
II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của giáo viên :
- Nghiên cứu bài 8 sgk, tìm hiểu tài liệu liên quan đến bài dạy, soạn giáo án.
- Tranh vẽ H8.3 sgk trong, thước vẽ kĩ thuật.
- Máy chiếu qua đầu, máy tính, bảng phụ
2. Chuẩn bị của học sinh:
- HS tìm hiểu nội dung bài 8 trang 42 - SGK, bộ thước vẽ kĩ thuật.
- HS: Hoàn thiện sản phẩm như H8.5 - SGK 45
- HS: Hoàn thiện mẫu báo cáo sản phẩm STEM: “ Thiết kế hộp đựng đồ dùng học
tập” của các nhóm HS như tiết trước đã được GV định hướng.
- Làm báo cáo sản phẩm STEM: “ Thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập”.
- Làm sản phẩm hộp đựng đồ dùng học tập theo nhóm.
- Làm báo cáo sản phẩm STEM: “ Thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập” theo nhóm
dưới dạng powerpoint hoặc word
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:

- Sử dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học: Sử dụng quy trình dạy học STEM, kết
hợp với các phương pháp trực quan, nêu vấn đề, kết hợp với phương pháp giải
quyết vấn đề cùng kĩ thuật khăn trải bàn, KT làm việc nhóm.
IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp:
Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
Hoạt động 1: khởi động
* Mục tiêu: giới thiệu nội dung bài học
* Sử dụng phương pháp - KT dạy học: giảng giải
11


* KT tổ chức hoạt động:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV: Hôm nay cô và cả lớp sẽ chọn ra
Các nhóm HS chuẩn bị cho phần trình
nhóm những nhà thiết kế tài ba…
bày sản phẩm của nhóm mình.
Hoạt động 2, 3: luyện tập, vận dụng
* Mục tiêu:
- Trình bày được các giai đoạn chính của cơng việc thiết kế sản phẩm STEM (hộp
đựng đồ dùng học tập)
- Thiết kế và chế tạo được hộp đựng đồ dùng học tập
* Sử dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học: trực quan, thuyết trình, giải quyết vấn
đề, KT làm việc nhóm.
*KT tổ chức hoạt động:
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS
GV: Phổ biến nội dung hoạt động của các nhóm:
HS: Đại diện mỗi nhóm
- Báo cáo quy trình làm sản phẩm STEM: “ Thiết kế hộp mang sản phẩm lên và
đựng đồ dùng học tập” như tiết trước GV đã định hướng trình bày báo cáo kết
dưới dạng powerpoint hoặc word.
quả của nhóm mình
- Trưng bày sản phẩm nhóm đã làm.
HS: Các nhóm khác căn
- Khi một nhóm trình bày thì các nhóm theo dõi, chấm
cứ tiêu chí đánh giá cho
điểm theo tiêu chí đánh giá trong phiếu đánh giá sản
điểm (có thể trực tiếp
phẩm Stem “ Thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập” đã
lên đo đạc và dùng thử
được giáo viên giao ở tiết trước.
hộp đựng)
GV: Mời đại diện từng nhóm mang sản phẩm lên và
HS: Phản biện
trình bày báo cáo kết quả của nhóm mình
GV: Nhận xét, kết luận và đánh giá lấy làm điểm KTTX
cho HS.
* Góp phần hình thành năng lực: [3]
+ Tự học.
+ Giải quyết vấn đề, sáng tạo.
+ Giao tiếp và hợp tác.
+ Năng lực công nghệ: nhận biết công nghệ, sử dụng công nghệ, thiết kế công
nghệ, đánh giá công nghệ
Hoạt động 4: tìm tịi, mở rộng
Thiết kế giá đựng giày dép trong gia đình. Tìm hiểu thêm thơng tin trên mạng về

các sản phẩm thiết kế giá đựng giày dép trong gia đình và so sánh sản phẩm của
mình làm, chỉnh sửa hoàn thiện.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường
Đề tài này cho phép học sinh có thể tiếp cận những phương pháp, nền tảng để thiết
kế và xây dựng các sản phẩm từ đơn giản mà xã hội cần - đã và đang sử dụng. Học
sinh được cung cấp các kiến thức về cơng nghệ sẽ có khả năng sử dụng công nghệ
thành thạo để hỗ trợ để đem lại hiệu quả cao hơn, nhanh hơn, chính xác hơn.
Chủ đề giáo dục STEM này hướng tới việc vận dụng kiến thức liên môn để giải
12


quyết các vấn đề thực tiễn, học sinh được hoạt động, trải nghiệm và thấy được ý
nghĩa của tri thức với cuộc sống, nhờ đó sẽ nâng cao hứng thú học tập của học sinh.
Khi triển khai chủ đề, học sinh hợp tác với nhau, chủ động và tự lực thực hiện các
nhiệm vụ học tập, được làm quen hoạt động có tính chất nghiên cứu khoa học. Các
hoạt động nêu trên góp phần tích cực vào hình thành và phát triển phẩm chất, năng
lực cho học sinh.
Đối với việc dạy học theo định hướng năng lực vận dụng STEM như trên, giáo viên
có thể lồng ghép trong dạy học công nghệ trung học phổ thông để mang lại hiệu
quả cao. Giúp học sinh giảm bớt khoảng thời gian "chết", khoảng thời gian không
chịu động não, khắc phục nhược điểm học tập thụ động. GV trở về đúng với vai trị
của mình trong tiết dạy là người định hướng, hướng dẫn; HS đóng vai trị trung tâm
trong hoạt động dạy học.
Bên cạnh đó, điều được nhiều nhất mà bản thân tơi thu nhận được trong q trình
dạy học đó chính là sự thay đổi của khơng khí lớp học: học sinh hăng say phát biểu
xây dựng bài, kích thích được sự chủ động và phát huy vai trò trung tâm của của
mình, các học sinh trung bình, yếu, sau những phát hiện dù rất nhỏ, giúp các em có
động lực và thái độ học tập đúng đắn hơn. Học sinh đã có ý thức học bài cũ, tự
chuẩn bị bài mới, trên lớp cũng chú ý học và nghe giảng.

Về phía đồng nghiệp, năm học 2020 - 2021, sau khi áp dụng những kinh nghiệm
nêu trong bản sáng kiến, trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, tôi trao đổi kinh
nghiệm với các đồng nghiệp cùng phân môn trong Nhà trường và nhận được những
đánh giá tích cực. Từ đó, giáo viên công nghệ của Nhà trường đã áp dụng những
kinh nghiệm này trong q trình dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
công nghệ của Nhà trường.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm còn được thể hiện rõ nét trong kết quả của việc
tiến hành kiểm tra đối chứng mà tôi đã tiến hành trong năm học 2020 – 2021. Việc
thực nghiệm sư phạm được tiến hành tại trường THPT Nguyễn Thị Lợi, chọn lớp
11D, 11K tiến hành dạy thực nghiệm vận dụng STEM vào hoạt động học. Lớp đối
chứng 11H, 11E dạy bình thường theo truyền thống.
Lớp thực nghiệm

Lớp đối chứng

Ban
Tên lớp

Sĩ số

Tên lớp

Sĩ số

Xã hội

11D

43

11H

43

Tự nhiên

11K

43

11E

41

- Trong q trình giảng dạy, tơi theo dõi đánh giá các chỉ tiêu theo các chuẩn đã
được xác định.
- Kết thúc thực nghiệm, tiến hành phân tích, xử lý kết quả từ các mẫu báo cáo bằng
phương pháp toán học.
Kết quả thực nghiệm
- Hứng thú học tập của học sinh
13


Trước khi thực nghiệm

Sau khi thực nghiệm

Có hứng thú

Khơng hứng thú

Có hứng thú

Khơng hứng thú

Số lượng %

Số lượng %

Số lượng %

Số lượng %

Lớp

11D
8
11K

10

19

35

81

34

79

9

21

23

33

77

38

88

5

12

Như vậy, từ kết quả theo số liệu trên thì sau khi thực hiện dạy học theo định hướng
phát triển năng lực vận dụng STEM ở lớp thực nghiệm số HS cảm thấy hứng thú
học môn Công nghệ đã tăng hơn nhiều so với trước. Các em đã nắm được những
kiến thức liên quan để vận dụng vào thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập. Trong khi
đó, ở các lớp đối chứng, không thực hiện chuyên đề mà học tập theo phương pháp
truyền thống nên khơng có nhiều sự thay đổi rõ rệt. Cụ thể là: 79,3% (Lớp 11H) 70,6% (Lớp 11E) không hứng thú học môn Cơng nghệ.
- Kết quả điểm bài kiểm tra
Sau q trình thực nghiệm, để đánh giá một cách khách quan, công bằng và tồn
diện, tơi đã tiến hành kiểm tra 1 tiết ở cả 2 lớp thực nghiệm và đối chứng với mức
độ kiến thức tương đương. Chấm và lấy ngẫu nhiên mỗi lớp 40 bài, kết quả như
sau:

Kết quả điểm bài kiểm tra
Ban

Lớp

Sĩ số

Khá

Giỏi

SL

%

SL

%

SL

%

11D (thực nghiệm)

40

7

17,5

23

57,5

10

25

11H (đối chứng)

40

16

40

21

52,5

3

7,5

11K (thực nghiệm)

40

4

10

24

60

12

30

11E (đối chứng)

40

11

27,5

22

55

7

17,5

Xã hội

Tự

nhiên

Trung bình

14


Thực nghiệm

80

11

13,75 47

58,75 22

27,5

Đối chứng

80

27

33,75 43

53,75 10

12,5

Tổng

Qua hai bảng thống kê trên, tôi nhận thấy ở các lớp thực nghiệm số học sinh
đạt điểm khá, giỏi cao hơn, số học sinh điểm trung bình, yếu ít hơn so với các lớp
đối chứng.
Đối với GV đã thực hiện đổi mới phương pháp dạy học có hiệu quả, dễ áp dụng
vào thực tiễn dạy học, tạo được các tình huống có vấn đề giúp học sinh khắc sâu
kiến thức. Việc vận dụng linh hoạt giúp GV chủ động trong các hoạt động, thao
tác dạy học của mình, giúp nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Sau khi kết thúc tiết thực nghiệm vận dụng giáo dục STEM vào hoạt động học
trong bài “Thiết kế và bản vẽ kĩ thuật” bản thân tôi rút ra một số kinh nghiệm như
sau:
- Khi tổ chức hoạt động theo nhóm thảo luận, GV nên chia lớp thành nhiều nhóm
nhỏ nếu điều kiện cho phép.
- Khi bắt đầu dạy chủ đề STEM, GV triển khai nhiệm vụ, các tiêu chí đánh giá rõ
ràng để HS nắm bắt, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
- HS đã hiểu ý nghĩa của chủ đề mà các em thực hiện, các em có thể hồn thành
nhiệm vụ đúng tiến độ và có chất lượng khá cao. Trong quá trình tìm hiểu, nghiên
cứu các em sẽ học được rất nhiều kiến thức, kỹ năng và giá trị mới.
- Khi cho HS tạo sản phẩm ngoài giờ lên lớp phải có hình ảnh q trình làm bài của
HS trong bài thuyết trình, tránh trường hợp HS nhờ người khác làm.
- Cho HS đánh giá chéo giữa các nhóm để việc đánh giá được khách quan, cơng
bằng.
- Để thực hiện thành cơng bài dạy địi hỏi GV phải chuẩn bị kĩ lưỡng cho nội dung
giảng dạy, bên cạnh đó HS cũng phải tự giác, chủ động, tích cực, sáng tạo trong qua
trình học tập.
15

3.2. Kiến nghị
- Nhà trường cần tạo điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, kinh phí cần thiết để có
thể thực hiện phong phú các chủ đề.
- Khuyến khích GV áp dụng các phương pháp mới vào giảng dạy, khuyến khích HS
tham gia tích cực trong các chủ đề STEM, góp phần nâng cao chất lượng dạy và
học.

XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Sầm Sơn, ngày 10 tháng 5 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, khơng sao chép nội
dung của người khác.

Lê Thị Hiền

16


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. SGK Công nghệ lớp 11 - Nhà xuất bản Giáo Dục.
[2]. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Công nghệ lớp 11.
Nhà xuất bản Giáo Dục Việt Nam
[3]. Chương trình giáo dục phổ thông môn Công nghệ - Mođun 1 bồi dưỡng
thường xuyên
[4]. Tài liệu tập huấn giáo dục STEM - Bộ giáo dục và đào tạo.
[5]. Nguồn internet.

- moet.gov.vn
- csc.edu.vn