Luat quoc te va chu quyen tren hai quan dao HoangSa Truong Sa Ky 11

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Luật quốc tế và chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa - Kỳ </b>

<b>11: Chiếm hữu đúng luật</b>

<b>Nếu các chuyến đi đo đạc, vẽ hải trình được coi là các hành động nhận biết chung, thì việc cắm các bài gỗ theo </b>
<b>lệnh vua đã tạo nên một hành vi không thể tranh cãi trong việc thiết lập quyền lực vương triều An Nam trên các </b>
<b>đảo hoang không người.</b>

Năm 1833, vua lệnh cho Bộ Cơng:

“Dải Hồng Sa trong hải phận Quảng Nghĩa (Quảng Ngãi - TN), xa trông trời nước một màu không phân biệt được nông
hay sâu. Gần đây thuyền buôn thường bị nạn. Nay nên dự bị thuyền bè đến sang năm sẽ phái người tới dựng miếu, lập
bia lại trồng nhiều cây cối. Ngày sau cây cối tươi xanh, người dễ nhận biết, có thể tránh được nhiều mắc cạn. Đó là việc
lợi ích mn đời vậy”.

Năm 1835, Suất đội thủy quân Phạm Văn Nguyên đem lính và giám thành cùng phu thuyền các tỉnh Quảng Nghĩa, Bình
Định tới quần đảo “đến dựng miếu (cách tòa miếu cổ 7 trượng). Bên trái miếu dựng bia đá, phía trước miếu xây dựng
bình phong”. Mong muốn của vua Minh Mạng khẳng định chủ quyền, bảo đảm an toàn hàng hải trong các vùng nước
xung quanh các đảo đá được thể hiện rõ.

Thả những chiếc thuyền nan tượng trưng cùng những hình nhân thế mạng ra biển - một nghi thức
quan trọng trong lễ khao lề thế lính Hồng Sa - Ảnh: Hiển Cừ

Việc chiếm hữu Hồng Sa cịn cho phép vua Nguyễn đánh thuế các tàu thuyền nước ngoài qua lại trong vùng. Theo
Gutzlaff, một đồn hoặc đại đồn trú được đặt trên quần đảo nhiều tháng trong năm để theo dõi giao thông đi lại ngày
càng tăng và bảo vệ quyền đánh cá trong vương triều An Nam. Các hoạt động cứu giúp thuyền nước ngoài bị nạn tại
các vùng nước xung quanh Hoàng Sa cũng được ghi nhận. Chúng ta có thể nêu vài trường hợp.

Năm 1714, ba tàu buôn Hà Lan bị bão gần Hoàng Sa trên đường đi từ Nhật Bản về Batavia (Indonesia) và một chiếc
trong số đó đã bị chìm. Người VN đã đưa những người cịn sống sót về đất liền. Họ đã được chúa Nguyễn gặp, cung
cấp tiền bạc và lương thực để tiếp tục hành trình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Bên cạnh nguồn tư liệu chính thức, các tư liệu dân gian thực địa cũng góp phần kiểm chứng các hoạt động trên. Ngày
nay tại thôn An Vĩnh, xã Lý Vĩnh, huyện đảo Lý Sơn (cù Lao Ré) vẫn cịn miếu Hồng Sa (Âm Linh tự), nhà thờ Phạm
Quang Ảnh và gia phả họ Phạm, các dấu tích hình nộm, người đất, nghĩa địa dùng trong lễ hằng năm khao quân tế
sống lính đội Hoàng Sa lên đường làm nhiệm vụ. Văn khao thế lính Hồng Sa một nửa chữ Nơm một nửa chữ Hán ghi
rằng: "Ngày hôm nay (đêm nay hoặc sáng nay) có theo ý người ____ ở tỉnh____nước Đại Nam, xin cúng thế một cỗ
thuyền mơ hình, trơi theo đường thủy Hoàng Sa, mấy cỗ bàn, vàng bạc, đáp lễ thần quan, xin dâng lên khảo thủy đạo
một tiệc, thành kính bày lễ la liệt... [2]

Những hình ảnh này còn được khắc họa trong thơ ca dân gian như "Hồng Sa đi có về khơng. Lệnh vua sai phái quyết
lòng ra đi", hay "Trường Sa trời biển mênh mơng. Người đi thì có người khơng thấy về". Các bằng chứng trên từ các
nguồn lịch sử VN và phương Tây đủ sức thuyết phục để minh chứng cho hành động và ý chí của nhà nước phong kiến
VN vào thời kỳ đó. Các chuyến đi của thủy quân, việc xây miếu, cắm bài gỗ, trồng cây, bảo vệ ngư dân, thực hiện nghĩa
vụ đối với các tàu thuyền nước ngồi bị chìm đắm… do tính chất của các hành động và do tư cách của tác giả các hành
động đó là những hành vi đủ để đáp ứng các điều kiện thụ đắc lãnh thổ vô chủ (res nullius). Đó là sự thể hiện rõ ràng
một quốc gia thực sự làm chủ các quần đảo này.

Tính đúng luật của việc chiếm cứ các đảo bởi người VN có thể bị tranh cãi bởi một quốc gia có cùng mối quan tâm - đó
là TQ. Thế nhưng các sự kiện vào thời kỳ đó chứng tỏ TQ với tư cách nhà nước đã tỏ ra thờ ơ với số phận các quần
đảo này.

<i>TS</i> Nguyễn Hồng Thao

<i>[1] VN/ CT 1 Hán, M M 11/27 (MM Q43/57), VN/ CT 3 Hán, MM 11/27.6 (MM 43/59).</i>

</div>

<!--links-->