Tài liệu Luận văn tốt nghiệp “Tổ chức công tác kế toán bán hàng và kết quả bán hàng tại công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà” pptx

----------

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN BÁN
HÀNG VÀ KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM
NAM HÀ

Giáo viên hướng dẫn

:

Họ tên sinh viên

:

----------


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC CƠNGTÁC
KẾ TỐN BÁN HÀNG VÀ KẾT QUẢ BÁN HÀNG.
1.1 – Sự cần thiết phải tổ chức công tác bán hàng,kết quả bán hàng :
1.1.1 – Ý nghĩa,vai trị của q trình bán hàng,kết quả bán hàng:
Bán hàng là việc chuyển quyền sở hữu về hàng hoá,thành phẩm,dịch vụ cho khách
hàng,doanh nghiệp thu được tiền hay được quyền thu tiền. Đó cũng là quá trình vận động vốn
kinh doanh từ vốn thành phẩm,hàng hố sang vốn bằng tiền và hình thành kết quả. Ngồi q

trình bán hàng ra bên ngồi,doanh nghịêp cịn có thể phát sinh nghiệp vụ bán hàng nội bộ
doanh nghiệp theo yêu cầu phân cấp quản lý và tiêu dùng nội bộ.
Theo tiêu chuẩn kế toán số 14 “ Doanh thu và thu nhập khác” thì bán hàng là bán sản phẩm do
doanh nghiệp sản xuất ra và bán hàng hố mua vào.
Q trình bán hàng là giai đoạn hay khâu cuối cùng của quá trình tái sản xuất xã hội và cũng
là khâu cuối cùng trong toàn bộ quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Sau quá trình này,doanh
nghiệp sẽ thu được tiền bán hàng hay sẽ phải thu tiền về tiền hàng. Số tiền này dùng để bù đắp
các chi phí bỏ ra và hình thành nên kết quả của doanh nghiệp . Việc xác định đầy đủ kết quả
bán hàng là thước đo đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp,là cơ sở để doanh nghiệp
thực hiện các nghĩa vụ đối với Ngân sách Nhà nước.
Bên cạnh đó thơng qua q trình bán hàng và kết quả bán hàng , doanh nghiệp có thể nhìn
nhận nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng của từng khu vực đối với từng loại sản phẩm,hàng hố để từ
đó có thể xây dựng chiến lược kinh doanh hợp lý, có những biện pháp tích cực để đẩy mạnh
qúa trình tiêu thụ sản phẩm.
Như vậy quá trình bán hàng và kết quả bán hàng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự tồn
tại và phát triển của doanh nghiệp, giữa chúng có mối tương quan mật thiết với nhau. Kết quả
bán hàng là mục đích cuối cùng của doanh nghiệp còn bán hàng là phương tiện hữu hiệu để
thực hiện mục đích đó. Do vậycác nhà quản trị doanh nghiệp cần phải có những nhìn nhận sâu
sắc về q trình bán hàng và kết quả bán hàng nhằm xác định hướng đi đúng đắn nhất cho
doanh nghiệp của mình.
1.1.2 – Yêu cầu quản lý bán hàng đối với quá trình bán hàng, kết quả bán hàng:
Trong quá trình hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới , có rất nhiều thuận lợi thúc đẩy
doanh nghiệp phát triển kinh tế nhưng cũng đặt doanh nghiệp trước những khó khăn ,thử thách
lớn. Để thực hiện hoạt động bán hàng có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu sản xuất ,tiêu dùng và đời
sống của xã hội và không ngừng nâng cao lợi nhuận,doanh nghiệp cần phải quản lý chặt chẽ
quá trình bán hàng theo các yêu cầu sau:
1


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

- Theo dõi thành phẩm,hàng hoá xuất bán trên cả ba chỉ tiêu: số lượng,chất lượng,giá trị.
- Nắm vững tình hình thị trường,theo dõi từng phương thức bán hàng,từng hình thức thanh
tốn,từng loại thành phẩm tiêu thụ và tình hình thu hồi nợ đối với từng khách hàng.
- Tính tốn ,xác định doanh thu bán hàng,doanh thu thuần tạo cơ sở để xác định chính xác lợi
nhuận của doanh nghiệp.
Các nhà quản trị doanh nghiệp luôn luôn cần thiết thông tin một cách chi tiết , cụ thể về quá
trình bán hàng và kết quả bán hàng cảu từng loại sản phẩm ,hàng hoá ,lao vụ ,dịch vụ để đáp
ứng yêu cầu quản lý vĩ mơ,để có được nhũng quyết định đúng đắn cho sự phát triển doanh
nghiệp không chỉ trong thời gian hiện tại mà cả về tương lai lâu dài. Việc kế toán chi tiết hoạt
động bán hàng ,kết quả bán hàng sẽ giúp các chủ doanh nghiệp quyết định nên mở rộng hay thu
hẹp quy mô hoạt động như thế nào, tới mức độ nào hay đình chỉ sản xuất, quyết định tiếp tục
sản xuất kinh doanh hay chuyển hướng hoạt động . Vì lẽ đó ,tổ chức cơng tác kế toán bán hàng
,kết quả bán hàng là rất cần thết đối với các doanh nghiệp nhằm cung cấp thông tin một cách
đầy đủ chính xác,kịp thời,có hệ thống và đáp ứng được yêu cầu của các đối tượng sử dụng
thông tin.
1.1.3 – Nhiệm vụ kế toán bán hàng và kết quả bán hàng:
Kế toán với chức năng kiểm tra, giám sát các hoạt động kinh tế tài chính trong doanh nghiệp
nói chung và khâu bán hàng, xác định kết quả bán hàng nói riêng phải thực hiện tốt các nhiệm
vụ sau:
- Ghi chép đầy đủ ,kịp thời khối lượng thành phẩm, hàng hoá, dịch vụ bán ra và tiêu thụ nội
bộ, tính tốn đúng đắn trị giá vốn của hàng đã bán, chi phí bán hàng và các khoản chi phí nhằm
xác định đúng đắn kết quả bán hàng.
- Kiểm tra , giám sát tiến độ thực hiện kế hoạch bán hàng , kế hoạch lợi nhuận,phân phối lợi
nhuận,kỷ luật thanh toánvà thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước.
- Cung cấp thơng tin chính xác ,đầy đủ về tình hình bán hàng,xác định kết quả và phân phối
kết quả phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính và quản lý doanh nghiệp.
Từ những phân tích ở trên, chúng ta có thể đi đến kết luận: việc tổ chức kế toán bán hàng

,kết quả bán hàng trong doanh nghiệp là rất cần thiết .Nó giúp doanh nghiệp nhận biết được
tình hình tiêu thụ của từng mặt hàng,khả năng thanh toán của từng khách hàng,lợi nhuận thu
được qua hoạt động bán hàng để từ đó doanh nghiệp đề ra những giải pháp tích cực nhằm nâng
cao hiệu quả kinh doanh trong thời gian tới.

2


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

1.2 - Lý luận về bán hàng , kết quả bán hàng:
1.2.1 – Phương thức bán hàng:
Bán hàng là một quá trình thực hiện giá trị của SPHH thơng qua trao đổi hàng hố - tiền tệ
trong đó doanh nghiệp trao hàng cho người mua và người mua trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền
cho doanh nghiệp. Bán hàng là một khâu quan trọng trong quá trình sản xuất kinh doanh và mở
ra một chu kỳ sản xuất kinh doanh mới. Để nâng cao hiệu quả của quá tình này , doanh nghiệp
cần áp dụng các phương thức bán hàng phù hợp.
Phương thức bán hàng có ảnh hưởng trực tiếp đến việc sử dụng các tài khoản kế tốn phản
ánh tình hình xuất kho thành phẩm ,hàng hố,đồng thời có tính quyết định đối với việc xây
dựng thời điểm bán hàng,hình thành doanh thu bán hàng và tiết kiệm chi phí bán hàng để tăng
lợi nhuận.
Hiện nay , các doanh nghiệp thường áp dụng hai phương thức bán hàng chủ yếu sau:
-

Phương thức giao hàng trực tiếp : Theo phương thức này , bên khách hàng uỷ quyền cho

cán bộ nghiệp vụ đến nhận hàng tại kho của doanh nghiệp bán hoặc giao nhận hàng tay ba (các
doanh nghiệp thương mại mua bán thẳng) . Người nhận hàng sau khi đã ký nhận vào chứng từ

bán hàng của doanh nghiệp bán thì hàng được xác định là đã bán và được ghi nhận doanh thu ,
nghĩa là doanh nghiệp khơng cịn nắm giữ quản lý, sở hữu hoặc kiểm soát hàng.
Thuộc phương thức này gồm có trường hợp cụ thể sau:
+ Bán hàng thu tiền ngay : sau khi nhận hàng , bên mua phải thanh toán ngay tiền hàng cho
doanh nghiệp bán
+ Bán chịu : Trong trường hợp này, bên bán giao hàng cho người mua nhưng người mua
không trả tiền ngay mà trả tiền sau một thời gian thoả thuận . Khi nền sản xuất và lưu thơng
hàng hố càng phát triển, để thúc đẩy cho quá trình bán hàng thì việc bán hàng chịu có xu
hướng càng tăng để tạo ra sự hấp dẫn khách hàng, tăng doanh thu. Nhưng bán chịu cũng có
nhược điểm là doanh nghiệp bị chiếm dụng vốn và có khả năng mất vốn.
+ Bán trả góp : Là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần . Người mua sẽ thanh toán lần
đầu ngay tại thời điểm mua . Số tiền còn lại người mua chấp nhận trả dần ở các kỳ tiếp theo và
phải chịu một lãi suất nhất định. Thông thường số tiền trả ở các kỳ tiếp theo bằng nhau trong
đó bao gồm một phần doanh thu gốc và một phần lãi trả chậm .

3


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

- Phương thức gửi hàng : Theo phương thức này , định kỳ doanh nghiệp gửi hàng cho khách
hàng trên cơ sở thoả thuận trong hợp đồng mua bán giữa hai bên và giao hàng tại địa điểm đã
quy định trong hợp đồng.
Khi xuất kho gửi đi , hàng vẫn thuộc quyền quản lý ,sở hữu hoặc kiếm soát của doanh nghiệp .
Chỉ khi nào khách hàng thanh toán hay chấp nhận thanh toán thì khi ấy hàng mới chuyển
quyền sở hữu và được ghi nhận doanh thu bán hàng.
Phương thức gửi hàng được chia làm hai trường hợp sau :
+ Gửi hàng chưa được chấp nhận ngay : Trong trường hợp này ,doanh nghiệp chuyển hàng

cho bên mua theo địa điểm ghi trong hợp đồng. Số hàng chuyển đi vẫn thuộc quyền sở hữu
của doanh nghiệp. Khi được bên mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán về số hàng chuyển
giao (một phần hay tồn bộ ) thì số hàng được bên mua chấp nhận này mới được coi là tiêu thụ
và doanh nghiệp mất quyền sở hữu về số hàng đó .
+ Gửi hàng cho các đại lý ký gửi : Theo phương thức này , doanh nghiệp (bên giao đại lý )
xuất hàng cho bên đại lý ký gửi (bên đại lý) để bán .Bên đại lý sẽ được hưởng thù lao dưới
hình thức hoa hồng hay chênh lệch giá .
Ngồi ra doanh nghiệp cịn có thể áp dụng một số phương pháp bán hàng như phương thức
đổi hàng , xuất giao sản phẩm ,hàng hoá để trả lương,trả thưởng cho cán bộ công nhân viên
hoặc đem đi biếu , tặng, trưng bày, triển lãm , giới thiệu sản phẩm... . Tuỳ thuộc vào quy mô ,
đặc điểm sản xuất kinh doanh của mình mà doanh nghiệp nên áp dụng linh hoạt nhằm đem lại
lợi ích kinh tế cao nhất.
1.2.2 – Doanh thu bán hàng và các khoản trừ doanh thu:
1.2.2.1 – Doanh thu bán hàng:
Doanh thu bán hàng là tổng giá trị được thực hiện do việc bán hàng hoá,sản phẩm, cung
cấp lao vụ,dịch vụ cho khách hàng. Tổng số doanh thu bán hàng là số tiền ghi trên hoá đơn
bán hàng,trên hoá đơn cung cấp dịch vụ,lao vụ.
Căn cứ vào luật thuế GTGT , doanh thu bán hàng được ghi nhận như sau :
-

Đối với các cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương thức khấu trừ
thì doanh thu bán hàng là tồn bộ tiền hàng , tiền cung ứng dịch vụ ( chưa có thuế GTGT)
bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm ngồi giá bán (nếu có) mà cơ sở kinh doanh
được hưởng.

-

Đối với các cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương thức trực tiếp
và đối với các sản phẩm , hàng hố,dịch vụ khơng thuộc đối tượng chịu thuế GTGT thì
4

Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

doanh thu bán hàng là toàn bộ số tiền bán hàng, tiền cung ứng dịch vụ bao gồm cả khoản
thu phí và phí thu thêm ngồi giá bán( nếu có) mà cơ sở sản xuất kinh doanh được hưởng(
tổng giá thanh toán bao gồm cả thuế).
Theo chuẩn mực kế toán số 14 về doanh thu và thu nhập khác thì doanh thu bán hàng được
ghi nhận khi đồng thời thoả mãn tất cả 5 điều kiện sau :
-

Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền lợi sở hữu sản
phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.

-

Doanh nghiệp khơng cịn nắm giữ quyền quản lý hàng như người sở hữu hàng hoá hoặc
quyền kiểm soát hàng hoá

-

Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.

-

Doanh thu đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng.

-

Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Khi xem xét đến năm điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng , doanh nghiệp cần phải lưu ý
những điểm sau:

-

Doanh nghiệp phải xác định thời điểm chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liềnvới
quyền sở hữu hàng hoá cho người mua trong từng trường hợp cụ thể. Trong hầu hết các
trường hợp , thời điểm chuyển giao phần lớn rủi ro trùng với quyền sở hữu hợp pháp hoặc
quyền kiểm soát hàng hố cho người mua.

-

Trường hợp doanh nghiệp vẫn cịn chịu phần lớn rủi ro gắn liền với quyền sở hữu hàng hố
thì giao dịch khơng được coi là dịch vụ bán hàng và doanh thu không được ghi nhận.

-

Nếu doanh nghiệp chỉ còn phải chịu một phần nhỏ rủi ro gắn liền với quyền sở hữu hàng
hố thì việc bán hàng được xác định và doanh thu được ghi nhận .

Doanh thu bán hàng được ghi nhận chỉ khi đảm bảo là doanh tnghiệp nhận lợi ích kinh tế từ
giao dịch. Trường hợp lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng cịn phụ thuộc yếu tố khơng chắn
chắn , chỉ ghi nhận doanh thu khi yếu tố không chắc chắn này đã xử lý xong. Nếu doanh thu đã
được ghi nhận trong trường hợp chưa thu tiền thì khi xác định khoản tiền nợ phải thu này là
không thu được phải hạch tốn vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ mà không được ghi
giảm doanh thu.Khi xác định khoản phải thu là không chắc chắn thu được (nợ phải thu khó địi)
thì phải lập dự phịng nợ phải thu khó địi mà khơng ghi giảm doanh thu. Các khoản nợ phải thu
khó địi khi xác định thực sự là khơng địi được thì bù đắp bằng nguồn dự phịng nợ phải thu

khó địi .

5


Học viện Tài Chính
-

Ngơ Thị Th Nga

Doanh thu và chi phí liên quan tới cùng một giao dịch phải được gghi nhận đồng thời theo
nguyên tắc phù hợp. Các chi phí , bao gồm cả chi phí phát sinh sau ngày giao hàng ( chi
phí bảo hành và chi phí khác) thường được xác định chắc chắn khi các điều kiện ghi nhận
doanh thu thoả mãn. Các khoản tiền nhận trước của khách hàng không được ghi nhận
doanh thu mà ghi nhận là một khoản nợ phải trả lại tại thời điểm nhận tiền trước của
khách hàng. Khoản nợ phải trả về số tiền nhận trước của khách hàng chỉ ghi nhận là doanh
thu khi đồng thời thoả mãn năm điều kiện đã nêu ở trên.

1.2.2.2 – Các khoản giảm trừ doanh thu:
Trong điều kiện hiện nay , để đẩy mạnh tiêu thụ , nhanh chóng thu hồi tiền bán hàng , doanh
nghiệp cần có chế độ khuyến khích đối với khách hàng. nếu khách hàng mua với khối lượng
lớn sẽ được doanh nghiệp bớt giá còn nếu sản phẩm, hàng hố của doanh nghiệp kém phẩm
chất thì khách hàng có thể khơng chấp nhận thanh tốn hoặc u cầu doanh nghiệp giảm giá .
Các khoản trên sẽ được giảm trừ trong doanh thu bán hàng ghi trên hoá đơn.
Theo chế độ kế toán hiện hành, các khoản giảm trừ doanh thu bao gồm:
- Chiết khấu thương mại : là số tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã thanh toán cho
người mua hàng do sản phẩm , hàng hoá, dịch vụ,với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết
khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc cam kết mua,bán hàng.Trị giá
hàng bán bị trả lại: Là số tiền doanh nghiệp phải trả lại cho khách hàng trong trường hợp
hàngđã được xác định là bán nhưng do chất lượng quá kém, khách hàng trả lại số hàng đó.

-Giảm giá hàng bán : Là khoản tiền doanh nghiệp giảm trừ cho người mua do hàng hoá kém
phẩm chất, sai quy cách và lạc hậu thị hiếu.
-

Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu phải nộp đối với sản phẩm , hàng hoá , dịch vụ thuộc
diện chịu thuế tiêu thụ dặc biệt, thuế xuất khẩu.

-

Thuế GTGT đối với sản phẩm ,hàng hoá ,dịch vụ bán ra của cơ sở nộp thúê theo phương
pháp trực tiếp.

1.2.3 – Giá vốn hàng bán :
Để xác định đúng đắn kết quả bán hàng trước hết cần xác định đúng đắn trị giá vốn hàng
bán. Trị giá vốn hàng bán là tồn bộ chi phí kinh doanh liên quan đến quá trình bán hàng bao
gồm trị giá vốn hàng xuất kho,chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho
số hàng đã bán.
1.2.3.1 – Tính trị giá vốn hàng xuất kho để bán:

6


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Trị giá vốn hàng bán có thể được tính theo những phương pháp khác nhau tuỳ thuộc vào
đặc điểm hình thành và sự vận động của sản phẩm, hàng hố trong từng loại hình doanh
nghiệp và việc đăng ký phương pháp tính trị giá thực tế hàng xuất kho của doanh nghiệp.
-

Đối với doanh nghiệp sản xuất , trị giá vốn thành phẩm xuất kho để bán hay thành phẩm
hồn thành khơng nhập kho đưa đi bán ngay chính là giá thành sản phẩm của thực tế hoàn
thành .
Theo chuẩn mực số 02 “ Hàng tồn kho” ,giá vốn thực tế của thành phẩm xuất kho được
xác định bằng một trong các phương pháp sau:
+ Phương pháp tính theo giá đích danh: Theo phương pháp này , hàng xuất kho thuộc lơ
hàng nào thì lấy đơn giá nhập của lơ hàng đó để tính trị giá vốn thực tếa của hàng xuất kho.
Phương pháp này được áp dụng đối với doanh nghiệp có ít loại mặt hàng hoặc mặt hàng ổn
định và nhận diện được .
+ Phương pháp bình quân gia quyền: Theo phương pháp này , giá trị của từng loại hàng
tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại tồn kho tương tự như đầu kỳ và giá
trị từng loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ . Giá trị trung bình có thể được
tính theo thời kỳ hoặc vào mỗi khi nhập một lô hàng về phụ thuộc vào tình hình doanh
nghiệp.
Trị giá vốn thực tế của hàng xuất kho theo từng lần xuất được tính theo cơng thức :
Giá vốn thực tế

= Đơn giá thực tế

hàng xuất kho

bình qn

x Số lượng hàng
xuất kho

Trong đó , đơn gía bình qn có thể tính trong một trong hai phương án sau:
• Phương pháp bình qn gia quyền cả kỳ :
Giá vốn thực tế hàng

tồn kho đầu kỳ

+ Giá vốn thực tế hàng
nhập kho trong kỳ

Đơn giáthực tế =
bình quân

Số lượng hàng tồn + Số lượng hàng nhập
kho đầu kỳ

kho trong kỳ

• Phương pháp bình qn gia quyền liên hoàn:
Trị giá mua thực tế hàng + Giá vốn thực tế hàng
tồn sau lần xuất trước
Đơn giá thực tế
bình quân

nhập kho trong kỳ

=
Khối lượng hàng tồn + Khối lượng hàng nhập từ
7


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga
sau lần xuất trước

lần xuất trước đến lần này

+ Phương pháp nhập trước xuất trước: áp dụng dựa trên giả định là hàng tồn kho được mua
trước hoặc sản xuất trước thì được xuất trước còn hàng tồn kho còn lại ở cuối kỳ là hàng tồn
kho được mua hoặc sản xuất gần thời điểm cuối kỳ . Theo phương pháp này thì giá trị hàng
xuất kho được tính theo giá của lơ hàng nhập kho ở thời điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ , giá trị
của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho đầu kỳ hoặc gần đàu kỳ còn tồn kho.
-

Đối với các doanh nghiệp thương mại kinh doanh mua bán vật tư ,hàng hố thì trị giá vốn
hàng bán được xác định như sau:

Trị giá vốn hàng = Trị giá mua

+ Chi phí mua phân bổ

xuất kho bán

cho hàng đã bán

+ Trị giá mua của hàng xuất kho bán được tính theo một trong các phương pháp nêu trên như ở
các doanh nghiệp sản xuất.
+ Chi phí mua phân bổ cho hàng xuất kho bán được căn cứ vào tồn bộ số chi phí mua của
hàng nhập kho rồi phân bổ theo các tiêu thức hợp lý thường thì phân bổ theo trị giá mua :
Chi phí mua của + Chi phí mua của
Chi phí mua
phân bổ cho

hàng tồn đầu kỳ

hàng nhập trong kỳ

=

Trị giá mua
x của hàng xuất

hàng xuất kho bán

trong kỳ

1.2.3.2 – Tính trị giá vốn hàng đã bán :
Sau khi tính được trị giá vốn hàng xuất để bán và chi phí bán hàng , chi phí quản lý doanh
nghiệp của số hàng đã bán , kế tốn tổng hợp lại để tính trị giá
Trị giá vốn hàng = Trị giá vốn hàng + CPBH và CPLQLDN
đã bán

xuất kho để bán

của số hàng đã bán

Đối với các doanh nghiệp sản xuất có chu kỳ ngắn , doanh nghiệp thương mại dự trữ hàng hố
giữa các kỳ khơng có biến động lớn thì CPBH và CPQLDN phát sinh trong kỳ được phân bổ
toàn bộ cho số hàng đã bán.
Đối với các doanh nghiệp sản xuất có chu kỳ dài ,doanh nghiệp thương mại dự trữ hàng hố lớn
, doanh thu khơng ổn định , CPBH và CPLQLDN cần phải được tính tốn ,phân bổ hợp lý cho
số hàng đã bán và số hàng còn tồn trong kho.
Thường các doanh nghiệp tiến hành phân bổ CPBH và CPLQLDN cho hàng đã bán theo tiêu
chuẩn trị giá vốn hàng đã xuất bán như sau :

8


Học viện Tài Chính

CPBH(CPQLDN)
phân bổ cho
=
số hàng đã bán

Ngơ Thị Thuý Nga
CPBH(CPQLDN)
của hàng tồn kỳ

+ CPBH(CPQLDN)
phát sinh trong kỳ
x

Trị giá vốn hàng + Trị giá vốn hàng
tồn đầu kỳ
nhập trong kỳ
1.2.4 – Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp :

Trị giá
vốn hàng
bán
trong kỳ

1.2.4.1 - Chi phí bán hàng:

Trong q trình lưu thơng , tiêu thụ sản phẩm , hàng hoá ,dịch vụ , doanh nghiệp phải bỏ ra các
khoản chi phí như chi phí bao gói sản phẩm ,bảo quản hàng hố , chi phí vận chuyển , tiếp thị
quảng cáo... gọi chung là chi phí bán hàng(CPBH). Có thể nói CPBH là chi phí lưu thơng và
chi phí tiếp thị phát sinh trong q trình tiêu thụ sản phẩm,hàng hố , dịch vụ.CPBH có nhièu
khoản chi cụ thể với nội dung và công cụ khác nhau. tuỳ theo yêu cầu quản lý,có thể phân biệt
CPBH theo tiêu thức thích hợp.
Theo quy định hiện hành, CPBH của doanh nghiệp được phân thành các loại sau :
-

Chi phí nhân viên : Các khoản tiền lương,phụ cấp phải trả cho nhân viên bán hàng, nhân
viên đóng gói , bảo quản,vận chuyển sản phẩm,hàng hố...và các khoản trích
BHXH,BHYT,KPCĐ trên tiền lương theo quy định.

-

Chi phí vật liệu bao bì : các chi phí về vật liệu , bao bì dùng để gói sản phẩm hàng hố,bốc
vác,nhiên liệu cho vận chuyển sản phẩm, hàng hoá trong tiêu thụ, vật liệu dùng cho sửa
chữa TSCĐ...

-

Chi phí dụng cụ ,đồ dùng: chi phí về cơng cụ, dụng cụ ,đồ dùng đo lường,tính toán,làm
việc... trong khâu tiêu thụ sản phẩm , hnàg hoá dịch vụ.

-

Chi phí khấu hao TSCĐ: chi phí khấu hao của các TSCĐ dùng trong khâu tiêu thụ sản
phẩm ,hàng hoá, dịch vụ như nhà kho, cửa hàng,phương tiện bốc dỡ, vận chuyển...

-

Chi phí bảo hành sản phẩm,hàng hố: Các khoản chi phí bỏ ra để sửa chữa , bảo hành sản
phẩm,hàng hoá trong thời gian quy định về bảo hành như tiềnlương vật liệu...

-

Chi phí dịch vụ mua ngồi : Các chi phí về dịch vụ mua ngồi phục vụ cho khâu tiêu thụ
sản phẩm hàng hoá,dịch vụ như : chi phí thuê tài sản cố định ,thuê kho, thuê bãi, thuê
bốc vác, vận chuyển,hoa hồng cho các đại lý bán hàng,cho đơn vị nhận uỷ thác xuất

khẩu...
-

Chi phí bằng tiền khác: các chi phí bằng tiền phát sinh trong khâu tiêu thụ sản phẩm ,hàng
hố dịch vụ ngồi các chi phí đã kể trên như: chi phí tiếp khách,hội nghị khách hàng,chi
phí giới thiệu sản phẩm hàng hố, chi phí quảng cáo...
9


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Ngồi các cách phân loại nói trên , để phục vụ cho yêu cầu quản lý khác,đặc biệt đối với quản
trị doanh nghiệp còn có thể sử dụng các phân loại theo mối quan hệ giữa CPBH với doanh thu
bán hàng ( phân loại thành chi phí khả biến và chi phí bất biến) hoặc phân loại theo mối quan
hệ giữa CPBH với đối tượng tập hợp chi phí bán hàng (phân loại thành chi phí trực tiếp và chi
phí chung).
1.2.4.2 – Chi phí quản lý doanh nghiệp :
Chi phí quản lý doanh nghiệp (CPQLDN) là những chi phí cho việc quản lý kinh doanh ,quản

lý hàng chính và phục vụ chung khác liên quan đến cả doanh nghiệp.
CPQLDN bao gồm nhiều khoản cụ thể ,có nội dung cơng dụng khác nhau . Theo quy định
hiện hành , CPQLDN được chia thành các loại như sau :
- Chi phí nhân viên quản lý : gồm tiền lương, phụ cấp trả cho ban giám đốc, nhân viên các
phịng ban của doanh nghiệp và khoản trích BHXH,BHYT
KPCĐ trên tiền lương nhân viên quản lý theo quy định.
-

Chi phí vật liệu quản lý : Trị giá thực tế các loại vật liệu ,nhiên liệu xuất dùng cho hoạt
động quản lý Ban giám đốc và các phòng ban nghiệp vụ của doanh nghiệp ,cho việc sửa
chữa TSCĐ ,công cụ ,dụng cụ dùng chung của doanh nghiệp.

-

Chi phí khấu hao TSCĐ : khấu hao của những TSCĐ dùng chung cho doanh nghiệp như
văn phòng làm việc, kho tàng,vật kiến trúc ,phương tiện truyền dẫn...

-

Thuế ,phí và lệ phí : các khoản thuế như thuế nhà đất , thuế môn bài...và các khoản phí
,lệphí giao thơng,cầu phà...

-

Chi phí dự phịng: các khoản trích dự phịng giảm giá hàng tồn kho , dự phịng phải thu
khó địi.

-

Chi phí dịch vụ mua ngoài : các khoản chi về dịch vụ mua ngoài , thuê ngoài như tiền điện

nước thuê sửa chữa TSCĐ dùng chung cho cả doanh nghiệp.

-

Chi phí bằng tiền khác : các khoản chi bằng tiền ngoài các khoản kể trên như chi hôị nghị ,
tiếp khách ,chi công tác phí , chi đào tạo cán bộ ,trả lãi tiền vay cho sản xuất kinh doanh.

1.2.4.3 – Tính tốn,phân bổ ,kết chuyển CPBH,CPQLDN cuối kỳ :
Để đảm bảo nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí ,cuối kỳ kế tốn viên cần tính tốn
phân bổ kết chuyển CPBH và CPQLDN trừ vào lợi nhuận gộp để xác định kết quả thuần của
hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường.

10


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Trong trường hợp việc bán hàng đều đặn , chu kỳ sản xuất không dài, CPBH và CPQLDN tập
hợp trong kỳ cuối kỳ được kết chuyển toàn bộ sang tài khoản 911 để xác định kết quả kinh
doanh.
Trong trường hợp doanh nghiệp có chu kỳ sản xuất dài ,sản phẩm tiêu thụ có biến động lớn
giữa các kỳ , CPBH và CPQLDN phát sinh trong kỳ sẽ được kết chuyển toàn bộ sang tài
khoản số142 (1422 – chi phí chờ kết chuyển ) để phân bổ cho các kỳ sau .
1.2.5 – Kết quả bán hàng :
Kết quả bán hàng là kết quả tiêu thụ sản phẩm ,kinh doanh mua bán vật tư, hàng hoá cung cấp
thực hiện lao vụ dịch vụ. Đây chỉ là một chỉ tiêu kinh tế quan trọng đánh gía sự phát triển và
hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ , đánh giá khả năng trình độ quản lý
của các nhà doanh nghiệp và là cơ sở để xác định nghĩa vụ phải thực hiện với Nhà nước.

Để phù hợp và thuận tiện cho việc tổng hợp số liệu lập các chỉ tiêu trên báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh thì kết quả bán hàng được xác định theo trình tự sau:
Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng – Các khoản giảm trừ doanh thu
Các khoản giảm trừ doanh thu gồm :
-

Trị giá hàng bán bị trả lại

-

Giảm giá hàng bán

-

Thuế tiêu thụ đặc biệt , thuế xuất khẩu

-

Thuế GTGT đối với cơ sở nộp thuế theo phương thức trực tiếp.
Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán
Lợi nhuận từ hoạt động bán hàng = Lợi nhuận gộp – CPBH – CPQLDN

1.3.1 – Chứng từ, tài khoản sử dụng:
1.3.1.1. - Chứng từ:
Khi phát sinh các nghiệp vụ liên quan đến bán hàng kế toán thường sử dụng các chứng từ
sau:
-

Hoá đơn GTGT

-

Hoá đơn bán hàng

-

Phiếu thu
- Phiếu thu tiền mặt

1.3.1.2 – Tài khoản kế tốn sử dụng:
Trong q trình tổ chức cơng tác kế tốn bán hàng kết quả bán hàng ,kế toán thường sử dụng
các tài khoản sau:
11


Học viện Tài Chính
-

Ngơ Thị Th Nga

TK 511 – Doanh thu bán hàng hoá và cung cấp dịch vụ
Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh

nghiệp trong một kỳ hạch toán của hoạt động sản xuất kinh doanh từ các giao dịch và nghiệp
vụ sau :
+ Bán hàng : Bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra và bán hàng hoá mua vào
+ Cung cấp dịch vụ : Thực hiện công việc đã thoả thuận theo hợp đồng trong một kỳ
hoặc nhiều kỳ hạch toán như cung cấp dịch vụ vận tải ,du lịch cho thuê TSCĐ theo phương
thức cho thuê hoạt động.
TK 511 có 4 tài khoản cấp 2 :

+ TK 5111 : Doanh thu bán hàng hoá
+ TK 5112 : Doanh thu bán thành phẩm
+ TK 5113 : Doanh thu cung cấp dịch vụ
+ TK 5114 : Doanh thu trợ cấp, trợ giá.

-

TK 512 – Doanh thu bán hàng nội bộ : Tài khoản này được sử dụng để phản ánh tình hình
bán hàng trong nội bộ doanh nghiệp hạch toán kinh tế độc lập ( giữa đơn vị chính với các
đơn vị phụ thuộc và giữa các đơn vị phụ thuộc với nhau).

-

TK 521 – Chiết khấu thương mại : Tài khoản này được dùng để phản ánh khoản chiết khấu
thương mại mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã thanh toán cho người mua hàng đã mua
hàng( sản phẩm ,hàng hoá),dịch vụ với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu
thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc các cam kết ,bán hàng .
Cuối kỳ khoản chiết khấu thương mại được kết chuyển sang TK511- Doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ để xác định doanh thu thuần của khối lượng sản phẩm, hàng hoá
,dịch vụ thực tế thực hiện trong kỳ hạch toán.

-

TK 531- Hàng bán bị trả lại : Tài khoản này phản ánh trị giá của số sản phẩm,hàng hoá đã
tiêu thụ bị khách hàng trả lại do kém phẩm chất lạc hậu thị hiếu,không đúng chủng loại
quy cách.
Cuối kỳ tài khoản này khơng có số dư.

-

TK532 – Giảm giá hàng bán : Tài khoản này phản ánh khoản giảm giá hàng bán cho khách
hàng và chuyển số tiền giảm giá sang TK 511 hoặc TK512 để giảm doanh thu bán hàng.
Tài khoản này cuối kỳ khơng có số dư.

-

TK 632- Giá vốn hàng bán : Tài khoản này dùng để phản ánh trị giá vốn của thành
phẩm,hàng hoá,dịch vụ,giá thành sản xuất của sản phẩm xây lắp (đối với doanh nghiệp
xây lắp) tiêu thụ trong kỳ.
12


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

TK 632 khơng có số dư cuối kỳ .
-

TK 641 – Chi phí bán hàng : Tài khoản này dùng để phản ánh các chi phí thực tế phát sinh
trong q trình tiêu thụ thành phẩm ,hàng hố,dịch vụ bao gồm các chi phí chào hàng, giới
thiệu sản phẩm , quảng caó sản phẩm,hoa hồng bán hàng ,chi phí bảo hành sản phẩm ,hàng
hố,cơng trình xây dựng , chi phí bảo quản,đóng gói,vận chuyển.
TK 641 có 7 tài khoản cấp 2: + TK6411: Chi phí nhân viên
+ TK 6412 : Chi phí vật liệu,bao bì
+ TK 6413 : Chi phí dụng cụ ,đồ dùng
+ TK 6414: Chi phí khấu hao TSCĐ
+ TK 6415 : Chi phí bảo hành
+ TK 6417: Chi phí dịch vụ mua ngồi

+ TK 6418: Chi phí bằng tiền khác
Tài khoản này khơng có số dư.

-

TK 642 : - Chi phí quản lý doanh nghiệp : Tài khoản này dùng để phản ánh tập hợp và kết
chuyển các chi phí kinh doanh,quản lý và hành chính và chi phí liên quan đến hoạt động
chung của cả doanh nghiệp .
TK 642 có 8 tài khoản cấp 2 :

+ TK 6421: Chi phí nhân viên quản lý
+ TK 6422 : Chi phí vật liệu quản lý
+ TK 6423 : Chi phí đồ dùng văn phịng
+ TK 6424: Chi phí khấu hao TSCĐ
+ TK 6425: Thuế,phí và lệ phí
+ TK 6426 : Chi phí dự phịng
+ TK 6427: Chi phí dịch vụ mua ngồi
+ TK 6428: Chi phí bằng tiền khác

Tài khoản này khơng có số dư.
-

TK 911 : - Xác định kết quả kinh doanh : Tài khoản này dùng để phản ánh xác định kết
quả hoạt động sản xuất kinh doanh và các hoạt động khác ( hoạt động tài chính,hoạt động
bất thường) của doanh nghiệp trong một kỳ hạch toán.
Tài khoản này khơng có số dư.
Ngồi

ra

,kế

tốn

cịn

sử

dụng

TK111,112,113,155,156,131,157,3331,421...

13

các

tài

khoản

liên

quan

khác

:


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Các tài khoản phản ánh quá trình bán hàng, kết quả bán hàng trên mới chỉ phục vụ cho việc
ghi chép kế toán tài chính, đáp ứng u cầu quản lý vĩ mơ, kiểm tra ghi chép tài chính, kế tốn.
Vì vậy trong q trình tổ chức cơng tác kế tốn bán hàng kết quả bán hàng , ngoài việc sử
dụng các tài khoản kế toán cấp 1, cấp 2 theo đúng nội dung, phương pháp ghi chép đã được
quy định trong chế độ kế tốn hiện hành.
1.3.2 – Trình tự kế tốn : Sơ đồ 1: Kế toán bán hàng ,kết quả bán hàng đối với doanh nghiệp
áp dụng kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên:(Xem trang sau).

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN BÁN HÀNG VÀ KẾT
QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM NAM HÀ
2.1/ Quá trình hình thành và phát triển của công ty:
Công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà có trụ sở chính tại 415 Hàn thun Nam Định có tên
đối ngoại là NAMHA JOINT STOCKPMACEUTICAL COMPANY ; viết tắt là : NAPHACO
Công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà tiền thân là quốc doanh dược phẩm Nam Hà do nhà nước
quốc hữu hoá của một cơ sở thuốc gia truyền người Trung Quốc mang tên ICHHoa Sinh. Vì
vậy cơng ty có nhiều mặt hàng đơng dược truyền thống mà ít bạn hàng có được.
Theo quyết định 148/QĐUB ngày 21/3/1979 của UBND tỉnh Nam Định ,Công ty được thành
lập do sự hợp nhất của 03 đơn vị :
- Công ty dược phẩm Hà Nam Ninh
- Công ty Dược liệu Hà Nam Ninh
- Xí nghiệp dược phẩm Hà Nam Ninh
Thành Xí nghiệp liên hợp dược Hà Nam Ninh(Dưới sự quản lý của Sở Y Tế Hà Nam Ninh).
Trong những năm tồn tại dưới hình thức kế tốn tập trung,cơng ty hoạt động theo hình thức
mơ hình XHCN với mục đích chính là khép kín dây chuyền sản xuất các loại thuốc và phân
phối các loại thuốc trên toàn quốc.
- Trực tiếp sản xuất một số mặt hàng dược phẩm được bộ y tế cho phép để phân phối trong
tỉnh và bán cho TW để TW phân phối cho các địa phương (Dưới sự kiểm soát của Bộ Y Tế)

Tháng 4 năm 1992 khi tỉnh Hà Nam Ninh được tách thành 2 tỉnh Ninh Bình và Hà Nam
, Xí nghiệp liên hợp dược Nam Hà và Xí nghiệp liên hợp dược Ninh Bình.
Sau khi tách tỉnh ,theo quyết định số 353/QĐUB ngày 31 tháng 3 năm 1995 của UBND
tỉnh Nam Hà xí nghiệp liên hợp dược phẩm Nam Hà.
Cơng ty quyết định thành lập doanh nghiệp:
Số : 2199/1999/QĐ- UB.
Ngày cấp : 29/12/1999.
Nơi cấp UBND Tỉnh Nam Định.
- Phạm vi hoạt động (Đăng ký kinh doanh)
14


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp thuốc thành phẩm đông và tâm dược ,dược
liệu ,hoá chất .tinh dầu ,mỹ phẩm,dụng cụ y tế thông thường.
- Dây chuyền thực hiện “ thực hành tốt sản xuất thuốc” ( thuốc viên các loại trong và
Soptgelatinc). Trong đó dây chuyền thuốc được cấp chứng chỉ trong năm 2001 cùng
phòng kiểm tra chất lượng đạt “thực hành tốt kiểm nghiệm thuốc”
Thực hiện chỉ thị số 20/CTTT của Thủ tướng Chính Phủ về việc sắp xếp và đổi mới các
doanh nghiệp Nhà nước ,Công ty dược Nam Hà từ 01/01/2000 là một trong những doanh
nghiệp đi đầu trong việc chuyển sang mơ hình mới đa dạng hố sở hữu . Từ thời điểm này
Cơng ty đổi tên thành : Công Ty Cổ Phần Dược phẩm Nam Hà. Cơng ty là một đơn vị hạch
tốn kinh tế độc lập trực thuộc Sở y tế Nam Định có con dấu riêng và đăng ký tài khoản tại
ngân hàng.Công ty hoạt động theo luật doanh nghiệp và các luật khác có liên quan của nước
CHXHCN Việt Nam có quyền tự chủ và tự quyết định tự chiụ trách nhiệm đầy đủ về tài
chính và kết quả kinh doanh. Cam kết thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình với nhà nước
theo luật định và với khách hàng theo hợp đồng. Công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà là

công ty cổ ohần chi phối do nhà nước là 30% cổ phần,cổ đông công ty nắm 70% cổ phần .
Công ty được Bộ Y Tế cấp giấy phép gần 100 sản phẩm thuốc các loại và hiện nay cơng ty
có hơn 90 sản phẩm thuốc đang lưu hành trên toàn quốc . Công ty cổ phần dược phẩm Nam
Hà là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt vì hàng hố của công ty sản xuất ra các mặt hàng
thuốc chữa bệnh liên quan đến sức khoẻ con người ,do đó phải đảm bảo các tiêu chuẩn ngặt
nghèo của tiêu chuẩn dược điển Việt Nam. Bao gồm việc sản xuất kinh doanh ,xuất nhập
khẩu trực tiếp các loại thuốc đông y tân dược ,hoá chất dược liệu,tinh dầu,dụng cụ y tế đồng
thời từng bứơc phát triển sang lĩnh vực hoá mỹ phẩm ,thuốc tẩy rửa dùng cho con người.
Do sư lãnh đạo đúng hứơng ,có hiệu quả của Ban lãnh đạo cơng ty cùng với sự đồn kết
nhất trí của CBCNV, công ty đã từng bước đã từng bước đưa hoạt đọng sản xuất kinh
doanh ngày một phát triển,đời sống của CBCNV trong cơng ty được đảm ,duy trì được việc
làm với mức thu nhập tưong đối ổn định (bình quân 815.000đ/người/tháng)
* Nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của công ty
Buổi đầu thành lập cơng ty gặp rất nhiều khó khăn nhưng công ty đã từng bứơc khắc
phục để tồn tại và phát triển.Trong giai doạn kinh tế thị trường hiện nay, mặt hàng thuốc
ngoại nhập nhiều, vì vậy để đứng vững và phát triển được công ty đã không ngừng đổi mới
cơ cấu sản xuất, luôn quan tâm ưu tiên việc nghiên cứu sản phẩm mới có chất lượng tốt, giá
cả phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.
Riêng năm 2000 đầu tư đổi mới công nghệ là 12 tỷ đồng.Sự nỗ lực của công ty đã thu
được kết quả, đó là khả năng tích luỹ tăng, từng bước nâng cao thu nhập cho người lao
động, nhờ đó tổng số nộp ngân sách nhà nước của công ty tăng qua các thời kỳ kinh doanh.
Tổng giá trị tài sản và nguồn hình thành tài sản :
( Năm 1999-2001 và 2002 )
Nguồn hình thành tài sản chủ yếu là huy động vốn: Vốn chủ sở hữu và vốn vay
* Tổng tài sản của cơng ty
Năm 1999
Năm 2001
Năm 2002
35.159.402.100
42.907.108.912

54.864.247.481
*Nguồn hình thành tài sản :
+Nợ phải trả
Nợ ngắn hạn
30.243.078.576
36.489.844.540
42.317.327.863
Nợ dài hạn
1.001.319.212
1.679.482.700
5.792.729.492
Nợ khác
0
0
1.849.980.000
+ Nguồn vốn chủ sở hữu :
15


Học viện Tài Chính
Nguồn vốn và quỹ

Ngơ Thị Th Nga
3.915.004.312

4.737.781.672

4.904.210.126

2.1.1 Tổ chức bộ máy quản lý và tổ chức hoạt động kinh doanh của công ty, chức năng

nhiệm vụ của từng bộ phận trong công ty:
2.1.1.1/ Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý :
Qua quá trình biến động của công ty đến nay cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý được bố trí
lại gọn nhẹ , đáp ứng u cầu quản lý của cơng ty trong tình hình mới hiện nay .
+ Hội đồng quản trị ( gồm 7 người ): Có tồn quyền nhân danh cơng ty để giải quyết mọi
vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi của công ty như chiến lược phát triển, huy động vốn,
phương án đầu tư , giải pháp phát triển thị trường, cơ cấu tổ chức ...
+ Ban kiểm sốt ( gồm 5 người ) : Có nhiệm vụ kiểm soát các hoạt động của hội đồng quản
trị và ban giám đốc.
+ Ban giám đốc điều hành( gồm 4 người)
_ 01 Giám đốc điều hành , kiêm phụ trách kinh doanh
_ 01 Phó Giám đốc phụ trách sản xuất
_ 01 Phó Giám đốc phụ trách kỹ thuật và quản lý chất lượng sản phẩm
_ 01 Phó Giám đốc KD XNK kiêm trưởng chi nhánh Hà Nội,...
+ Phòng tổ chức hành chính ;
Có nhiệm vụ quản lý về mặt nhân sự, tuyển chọn đào tạo bồi dưỡng cán bộ , giải quyết các
chính sách chế độ và đảm bảo mọi quyền lợi cho CBCNV, đồng thời đảm bảo về an ninh trật tự
và tài sản của cơng ty.
+ Phịng kỹ thuật kiểm nghiệm : Có nhiệm vụ nghiên cứu cải tiến mẫu mã, sửa chữa sự cố kỹ
thuật trong quy trình sản xuất , kiểm tra chất lượng nguyên vật liệu từ khi đưa vào sản xuất đến
khi nhập kho thành phẩm , giám định kiểm tra chất lượng thành phẩm + Phòng cung ứng kho :
phụ trách việc cung cấp các ngun liệu bao bì tá dược.
+ Phịng kinh doanh : có nhiệm vụ trao đổi các thành phẩm với các đơn vị khác phục vụ cho
mục đích kinh doanh , trực tiếp đảm nhận toàn bộ sản phẩm đầu ra của Cơng ty để tiêu thụ .
+ Phịng mar ketting : có nhiệm vụ nghiên cứu giá cả và tiếp cận thị trường để thúc đẩy tiêu
thụ sản phẩm .
+ Phịng kế tốn tài vụ : quản lý tồn bộ vốn của cơng ty có hiệu quả .
Sơ đồ bộ máy tổ chức của Công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà: ( Xem trang sau)
2.1.1.2/ Đặc điểm tổ chức sản xuất
Để thực hiện nhiệm vụ sản xuất , công ty tổ chức thành các phân xưởng sản xuất , mỗi

phân xưởng có chức năng riêng .
Cơng ty có 6 phân xưởng sản xuất chính và 2 phân xưởng sản sản xuất phụ .
Bốn phân xưởng sản xuất chính là ;
- Phân xưởng 1 : Phân xưởng đơng dược chuyên sản xuất các loại thuốc cao đơn hoàn tán
như : bổ thận âm, ích mẫu, xi ro Brcar phong thấp hoàn ...
- Phân xưởng 2 : phân xưởng GMP tân dược chuyên sản xuất các loại thuốc tân dược như
các loại thuốc viên, vitamin C, B1, B6...Paracetamol, ampicilin ...
- Phân xưởng 3: phân xưởng ống : chuyên sản xuất các loại thuốc nước đóng ống : thuốc
uống Philatop, thuốc tiêm : nước cất, vitamin B1....
- Phân xưởng 4 : Phân xưởng chuyên sản xuất các mặt hàng dạng sủi như : Naphar Multi,
Napha - C1000
-Phân xưởng 5 : phân xưởng chuyên sản xuất một số mặt hàng thuốc viên .
- Phân xưởng 6 : phân xưởng SOFT - GELATIN
+ Hai phân xưởng sản xuất phụ là :
16


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

- Phân xưởng 7 : phân xưởng bao bì chuyên sản xuất bao bì để đóng gói sản phẩm - Phân
xưởng cơ điện hơi : cung cấp điện, hơi và sửa chữa máy móc phục vụ cho các phân xưởng
sản xuất
2.1.1.3. Đặc điểm quy trình cơng nghệ sản xuất sản phẩm tại Cơng ty cổ phần dược phẩm
Nam Hà
Sản phẩm ngành dược nói chung là một loại hàng hố đặc biệt, vừa mang tính hàng hố
vừa có tính phục vụ, liên quan trực tiếp đến sức khoẻ và tính mạng của người tiêu dùng.Bởi
vậy nó địi hỏi hết sức nghiêm ngặt và khắt khe cả trong đảm bảo quy trình kỹ thuật chế biến
cũng như quá trình bảo quản, sử dụng . Sản phẩm ngành dược đa dạng về chủng loại, có

khối lượng nhỏ bé ( mg, ml ) nhưng có giá trị lớn . Những đặc điểm trên đã quy định đặc
trưng về cơng nghệ sản xuất thuốc. Quy trình cơng nghệ sản xuất sản phẩm của cơng ty là
quy trình cơng nghệ sản xuất giản đơn khép kín, chu kỳ sản xuất ngắn, xen kẽ liên tục. Để
có sản phẩm hồn thành phải trải qua nhiều giai đoạn chế biến. Vì vậy việc sản xuất ra một
loai sản phảm nằm trọn vẹn trong một phân xưởng . Trên dây chuyền sản xuất tại những
thời điểm nhất định chỉ sản xuất một loại sản phẩm . Mỗi loại sản phẩm đòi hỏi kỹ thuật sản
xuất và công thức pha chế riêng . Chất lượng từng lô sản phẩm phụ thuộc vào kỹ thuật sản
xuất, chất lượng nguyên vật liệu và công thức pha chế .
Ví dụ : Một số quy trình cơng nghệ sản xuất

Sơ đồ công nghệ sản xuất thuốc tân dược (thuốc viên )
Hoá chất....→ pha chế thuốc <...... tá dược
Sấy thuốc
Tạo hạt

Dập viên
Kiểm nghiệm bán thành phẩm

ép vỉ

đóng lọ
17


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Dán nhãn,mác
Lấy mẫu kiểm nghiệm

Đóng hịm
Nhập kho thành phẩm

Sơ đồ : Khái qt quy trình sản xuất thuốc ống
Dược chất......> pha chế thuốc <...... dung mơi thích hợp
thành dung dịch
Kiểm nghiệm bán thành phẩm
Đóng ống,hàn ống

Soi ống để lọai hở

in nhãn trên ống

Kiểm nghiệm bán thành phẩm

18


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Đóng cầu
Đóng hộp
Lấy mẫu kiểm nghiệm
Nhập kho thành phẩm

Sơ đồ : Khái quát quy trình sản xuất thuốc Đơng dược
Dược liệu ......> Sơ chế dược liệu (tán ,nấu cao ,cơ đặc ,sao sấy)
Hồn viên ( mật ong ,đường)

Kiểm nghiệm bán thành phẩm
Đóng gói
Viên hồn mềm
đóng gói = giấy bóng kính
sau đó cho vào quả sắp cầu

Viên hồn cứng
đóng gói = lọ

Đóng cầu ,hộp thùng
Kiểm nghiệm lần cuối
19


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Nhập kho thành phẩm

Sơ đồ : Khái quát quy trình sản xuất sản phẩm dạng sủi
Hoá chất -----------> Pha chế thuốc <-------------- Phụ liệu tá dược
Tạo hạt
Dập viên
Kiểm nghiệm bán thành phẩm
Đóng gói vào tuýp
Đóng thùng
Kiểm nghiệm lần cuối
Nhập kho thành phẩm

20


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

2.1.1.4 Tổ chức bộ máy kế tốn ,cơng tác kế tốn và sổ kế tốn tại Cơng ty cổ phần dược
phẩm Nam hà
Cũng như các phịng ban khác,phịng kế tốn có chức năng nhiệm vụ riêng đó là quản lý
tài sản ,vật tư tiền vốn của Cơng ty ,lập kế hoạch tài chính hàng kỳ theo kế hoạch sản xuất kinh
doanh và lập báo cáo tài chính kịp thời chính xác theo ché độ Nhà nước quy định
Điểm khác biệt với các đơn vị khác là phòng còn kiêm thêm chức năng thống kê nhằm
cung cấp thơng tin tồn diện dưới nhiều khía cạnh,từ đó là cơ sở cho những đề xuất thích hợp
với giám đốc cải thiện sản xuất kinh doanh .
Quy mô và nội dung tổ chức bộ máy kế toán tuỳ thuộc vào quy mơ cơng tác kế tốn
,hình thức kế tốn và nhu cầu thơng tin của chính đơn vị ,phịgn kế tốn có liên quan chặt chẽ
với các phịng ban và các phân xưởng .
Mơ hình phịng kế tốn được thực hiện:
Phịng kế tốn của cơng ty gồm 13 người ,dưới sự quản lý trực tiếp của một kế tốn trưởng và
2 phó phịng kế tốn , ngồi ra cịn có 6 nhân viên kinh tế ở 6 phân xưởng và mỗi hiệu thuốc có
1 kế tốn ,mỗi chi nhánh có từ 2- 3 kế tốn .
- Kế tốn trưởng : Có chức năng quản lý hoạt động của phịng kế tốn cũng như phân xưởng
,là người chịu trách nhiệm trực tiếp về báo cáo tài chính trước Giám Đốc và các đối tượng
có liên quan.
- Phó phịng kế tốn : Trực tiếp chỉ đạo tổng hợp các thơng tin từ các kế toán viên,kiểm tra
về mặt nghiệp vụ về các thành phần hành và phó phịng kế tốn cịn có nhiệm vụ thay mặt
kế tốn trưởng điều hành cơng việc của phịng kế tốn khi kế tốn trưởng đi vắng và trực
tiếp theo dõi 3 chi nhánh .
21

Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

-

Kế tốn tiền mặt ,lương,BHXH theo dõi các khoản thu chi tiền mặt của Cơng ty ,phụ trách
về việc thanh tốn lương ,thưởng sản phẩm,PHBH,CBCNV trong Cơng ty ,Kế tốn lương
có quan hệ chặt chẽ với phịng Tổ chức hành chính về các vấn đề : BHXH,BHYT.
- Kế tốn theo dõi cơng nợ: Theo dõi các khoản phải trả của Công ty .
- Kế toan theo dõi nguyên vật liệu : Theo dõi tình hình nhập,xuất tồn kho ngun vật liệu
,cơng cụ dụng cụ.
- Kế toán 6 hiệu thuốc : Mở sổ sách theo dõi tình hình cơng nợ nội bộ 6 hiệu thuốc,thống kê
các mặt hàng tồn đọng đểdự đoán nhu cầu người tiêu dùng .
- Kế toán thành phẩm tiêu thụ : Theo dõi tập hợp các chứng từ liên quan đến việc nhập kho
và tiêu thụ sản phẩm.
- Kế toán giá thành : Có nhiệm vụ tập hợp tồn bộ chi phí để tính giá thành của các loại sản
phẩm được sản xuất tại từng phân xưởng . Định kỳ kế toán gái thành lập báo cáo giá thành
theo khoản mục.
- Thủ quỹ : Có nhiệm vụ quản lý tiền mặt tại két .Nhận tiền vào , ra lên cân đối và kiểm quỹ.
- Thống kê: Có nhiệm vụ lập báo cáo các thống kê của Cơng ty.
- Kế tốn TSCĐ và XDCB : Theo dõi tình hình tăng,giảm TSCĐ,tính và phân bổ khấu hao
TSCĐ,sửa chữa lớn,theo dõi XDCB và theo dõi chi nhánh TPHCM.
- Kế toán tiền gửi ngân hàng : Theo dõi các khoản thu ,chi tiền gửi ngân hàng ,theo dõi chi
nhánh Hà Nội.
Kế toán theo dõi phải thu của khách hàng và trực tiếp theo dõi chi nhánh Lạng Sơn
Mơ hình phịng kế tốn được thực hiện như sau:

Mơ hình phịng kế tốn cơng ty cổ phần Dược phẩm Nam Hà:
Kế tốn trưởng
kiêm trưởng phịng kế tốn

22


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

* Chế độ kế tốn

Phó phịng kế tốn lưu
thơng + kế tốn tổng hợp

Phó phịng kế tốn sản xuất

Kế tốn
thanh
tốn
lương
tiền mặt
BHXH

Kế tốn
ngun
vật liệu
chính
phụ

Kế tốn
TSCĐ
CCDC
XDCB
Thủ quỹ

Kế toán
ngân
hàng

Kế toán
thành
phẩm
tiêu thụ

Kế toán
giá thành

Kế toán
theo dõi
các huyện
và các chi
nhánh

Kế tốn
theo dõi
cơng nợ

Cơng ty cổ phần dược phẩm Nam Hà áp dụng chế độ kế toán ban hành theo quyết định số 1141

của BTC ngày 1/11/1995 và các thông tư sửa đổi bổ sung. Niên độ kế toán bắt đầu từ ngày 1/1
và kế thúc ngày 31/12 hàng năm. Hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường
xuyên và dùng tỷ giá hạch toán để chuyển đổi các ngọai tệ khác.
Để hạch toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng ,kế toán sử dụng các tài khoản sau :
- TK511 : Doanh thu bán hàng hoá
- TK 111 :Tiền mặt
- TK 131 : Phải thu của khách hàng
- TK 911 : Xác định kết quả kinh doanh
Và một số tài khoản kế toán liên quan khác .
* Hình thức sổ kế tốn của cơng ty:
Cơng ty áp dụng hình thức chứng từ - ghi sổ kế tốn . Trình tự ghi sổ của cơng ty như sau:

23


Học viện Tài Chính

Ngơ Thị Th Nga

Sơ đồ HT theo hình thức chứng từ ghi sổ :
CHỨNG TỪ GỐC

SỔ QUỸ

SỔ, THẺ KẾ TOÁN CHI TIẾT

BẢNG TỔNG HỢP CHỨNG
TỪ GỐC

CHỨNG TỪ GHI SỔ

SỔ ĐĂNG KÝ
CHỨNG TỪ GHI SỔ

BẢNG TỔNG HỢP CHI TIẾT

SỔ CÁI

BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN

BÁO CÁO KẾ TOÁN

Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Ghi cuối năm
Hàng ngày kế toán phải căn cứ vào các chứng từ gốc đã kiểm tra hợp lệ ,bảng tổng hợp chứng
từ từng loại để tập hợp chứng từ - ghi sổ đồng thời vào các sổ chi tiết ,sổ quỹ liên quan . Căn cứ
vào chứng từ - ghi sổ cái.

24