NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA PHÁP LUẬT XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN

NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA PHÁP LUẬT
XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN
Người trình bày: Th.s Ngơ Chí Thong
Cục Hải quan tỉnh Bắc Ninh
ĐT 0912398119

1

NGƠ CHÍ THONG


I- Vi phạm hành chính trong lĩnh
vực hải quan

2

NGƠ CHÍ THONG


1. Khái niệm, đặc điểm vi phạm hành chính

1.1- Khái niệm:
Điều 2 Luật xử lý VPHC: VPHC là Hành vi có lỗi
do cá nhân, tổ chức thực hiện vi phạm các quy định
của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là
tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử
phạt vi phạm hành chính.
1.2- Đặc điểm: gồm 4 dấu hiệu để xác định 1 hành vi
có phải là VPHC hay khơng
3

NGƠ CHÍ THONG


1.3- Phân biệt vi phạm hành chính với tội phạm:

- Về khái niêm: VPHC theo Đ2 Luật XLVPHC, Tội phạm
hình sự theo Đ8 Bộ Luật HS
- Về chủ thể: VPHC có thể là cá nhân hoặc tổ chức;Cịn tội
phạm có thể là cá nhân hoặc pháp nhân thương mại.
- Về mức độ nguy hiểm: VPHC có mức độ nguy hiểm thấp hơn
so với tội phạm. (mức độ nguy hiểm của tội phạm thường
được quy định cụ thể trong các điều luật của Bộ Luật hình
sự);
- Về cơ sở pháp lý: Tội phạm chỉ được quy định trong Bộ
Luật HS và chỉ có QH mới có quyền quy định. Cịn VPHC
được quy định trong nhiều văn bản khác nhau như: Luật,
Pháp lệnh, Nghị định.
- Ngồi ra, về trình tự, thủ tục xử lý cũng khác nhau
4

NGƠ CHÍ THONG


2. Khái niệm, đặc điểm vi phạm hành chính trong lĩnh
vực Hải quan

2.1.Khái niệm:
Hành vi do cá nhân, tổ chức thực hiện một cách cố ý
hoặc vô ý, vi phạm các quy định quản lý nhà về hải quan (bao

gồm cả thuế đối với hàng hóa XK, NK) chưa đến mức truy cứu
trách nhiệm hình sự và theo quy định của pháp luật phải bị xử
phạt vi phạm hành chính về HQ

5

NGƠ CHÍ THONG


2.2- Đặc điểm của VPHC trong lĩnh vực Hải quan
- VPHCHQ chỉ xảy ra trong hoạt động XK, NK, XC,
NC… do đó, có liên quan, chịu nhiều tác động của yếu tố pháp
luật nước ngồi;
- VPHCHQ có thể do nhiều cơ quan cùng tham gia xử
lý. VD: Chủ tịch UBND tỉnh, Biên Phòng, Cảnh sát biển…
- VPHCHQ bao gồm cả các vi phạm về chế độ quản lý
XNK hàng hoá, ngoại hối…. Nên có liên quan đến nhiều luật
hoặc các quy định chun ngành.

6

NGƠ CHÍ THONG


2.3- Phân loại Vi phạm hành chính trong lĩnh vực Hải quan

1. Vi phạm các quy định của pháp luật về thủ tục hải quan

2. Vi phạm các quy định của pháp luật về kiểm tra, giám sát,
kiểm soát hải quan

3. Vi phạm các quy định của pháp luật về thuế đối với hàng
hoá xuất khẩu, nhập khẩu
4. Vi phạm các quy định của pháp luật về xuất khẩu, nhập
khẩu, quá cảnh hàng hoá, hành lý, ngoại hối, vàng, tiền Việt
Nam, kim khí quý, đá quý…
5. Vi phạm các quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập
cảnh, quá cảnh phương tiện vận tải.
7

NGƠ CHÍ THONG


II- XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH
TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN

8

NGƠ CHÍ THONG


1- CƠ SỞ PHÁP LÝ

1- Luật xử lý vi phạm hành chính số 12/2012/QH13
ngày 20/6/2012, có hiệu lực từ ngày 01/7/2013;
2- Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 quy
định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật
xử lý vi phạm hành chính (Đã được SĐBS tại NĐ
97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017);
3- Luật Hải quan và các NĐ, TT hướng dẫn thi hành.
4.Luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11 ngày

29/11/2006 (Đã được sủa đổi, bổ sung tại Luật số
21/2012/QH13 ngày 20/11/2012 ngày 20/11/2012,
Luật số 106/2016/QH13 ngày 16/4/2016));
9

NGƠ CHÍ THONG


5. Nghị định số 127/2013/NĐ-CP ngày 15/10/2013 quy định xử phạt vi
phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong
lĩnh vực HQ (có hiệu lực từ 15/12/2013 (Đã SĐBS tại NĐ 45/2016/NĐCP ngày 26/5/2016(có hiệu lực từ 01/8/2016)
6. TT số 155/2016/TT-BTC ngày 20/10/2016 hướng dẫn thi hành NĐ số
127/2013/NĐ-CP và NĐ 45/2016/NQĐ-CP (có hiệu lực từ 01/12/2016).
7. Quyết định số 4186/QĐ-TCHQ ngày 01/12/2016 của Tổng cục
trưởng Tổng cục Hải quan hướng dẫn trình tự XPVPHC…
8. Các văn bản pháp luật có liên quan:
-Luật khiếu nại, Luật tố cáo, Luật tố tụng hành chính và các văn bản
hướng dẫn thi hành
-Các văn bản pháp luật chuyên ngành có liên quan đến hoạt động XK,
NK, XC, NC, QC;….
10

NGƠ CHÍ THONG


2- NGUYÊN TẮC XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH

Khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý VPHC
1. Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn chặn kịp
thời và phải bị xử lý nghiêm minh; mọi hậu quả do vi phạm

hành chính gây ra phải được khắc phục theo đúng quy định
của pháp luật;
2. Việc xử phạt vi phạm hành chính được tiến hành nhanh chóng,
cơng khai, khách quan, đúng thẩm quyền, đảm bảo công bằng,
đúng quy định của pháp luật;
3. Việc xử phạt vi phạm hành chính phải căn cứ vào tính chất,
mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm và tình tiết giảm
nhẹ, tình tiết tăng nặng;
11

NGƠ CHÍ THONG


4. Chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi phạm hành
chính do pháp luật quy định.
- Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần.
- Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành
chính thì mỗi người vi phạm đều bị xử phạt về hành vi vi phạm
hành chính đó.
- Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính
hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi
vi phạm.
5. Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi
phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình
hoặc thơng qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình khơng
vi phạm hành chính;
6. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức tiền phạt
đối với tổ chức bằng 2 lần mức tiền phạt đối với cá nhân.
12

NGƠ CHÍ THONG


Lưu ý: khi áp dụng các nguyên tắc xử phạt VPHC
trong lĩnh vực HQ.

1. T/h HVVP đã bị ra QĐXP nhưng cá nhân, tổ chức VP
chưa thi hành hoặc đang thi hành QĐ mà sau đó vẫn
tiếp tục thực hiện HVVP đó, thì HVVP này được coi
là HVVP mới.
2. T/h cá nhân, tổ chức đã bị XP về 1 HVVP, nhưng chưa
hết 06 tháng kể từ ngày chấp hành xong QĐXP cảnh
cáo hoặc chưa hết 1 năm kể từ ngày chấp hành xong
QĐXPHC khác hoặc từ ngày hết thời hiệu thì hành
QĐXPHC mà lại tiếp tục thực hiện HVVP đó ở lơ
hàng khác thì áp dụng tình tiết tăng nặng là tái phạm
khi ra QĐXP;
13

NGƠ CHÍ THONG


3. Vi phạm lần đầu trong lĩnh vực HQ được hiểu là cá nhân,
tổ chức trước đó chưa bị xử phạt VPHC về HV đó hoặc bị
XPVPHC về HV đó nhưng trong thời hạn 06 tháng, kể từ
ngày chấp hành xong QĐXP cảnh cáo, hoặc 1 năm kể từ
ngày chấp hành xong QĐXPHC khác hoặc kể từ ngày hết
thời hiệu thi hành QĐXP VPHC mà không tái phạm.
4. Trường hợp hành vi VPHC trong lĩnh vực HQ là hệ quả
của một hành vi VPHC khác trong cùng lĩnh vực HQ thì

chỉ xử phạt đối với hành vi vi phạm có chế tài xử phạt
nặng hơn.
5. Trường hợp cá nhân, tổ chức đã thực hiện HVVPHC mà từ
chối nhận hàng thì vẫn phải chịu trách nhiệm đối với
HVVP do mình thực hiện.
14

NGƠ CHÍ THONG


3- THỜI HIỆU XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
* Thời hiệu xử lý vi phạm hành chính: Là thời hạn (khoảng thời gian) để áp dụng
các biện pháp xử lý vi phạm hành chính đối với cá nhân hay tổ chức vi phạm pháp
luật hành chính.
Theo Điều 6 Luật xử lý VPHC, điều 3 Nghị định 127:
- 01 năm, trừ các t/h VP thủ tục thuế, lệ phí, XK, NK, KD, buôn bán hàng cấm, hàng
giả... là 2 năm. Đối với HVVP pháp luật về thuế thì thời hiệu xử phạt là 05 năm, kể từ
ngày thực hiện HVVP.
-

-

15

Thời điểm để tính thời hiệu: Đối với VPHC đã kết thúc thì thời hiệu được tính từ
thời điểm chấm dứt HVVP; Đối với VPHC đang được thực hiện thì thời hiệu
được tính từ thời điểm phát hiện HVVP
Quá thời hiệu xử phạt => không xử phạt VPHC nhưng vẫn bị áp dụng các biện
pháp khắc phục hậu quả và tịch thu tang vật VPHC thuộc loại cấm lưu thông, lưu
hành; vẫn phải nộp đủ số tiền thuế phải nộp trong thời hạn 10 năm trở về trước kể

từ ngày phát hiên HVVP PL về thuế
Trong thời hạn quy định trên, tiếp tục có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh
vực hải quan hoặc cố tình trốn tránh, cản trở việc xử phạt => thời hiệu xử phạt vi
phạm hành chính được tính lại kể từ thời điểm thực hiện vi phạm hành chính mới
hoặc thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở việc xử phạt. (VD)
NGƠ CHÍ THONG


4- THỜI HẠN ĐƯỢC COI LÀ CHƯA BỊ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH

Điều 7 Luật xử lý VPHC quy định:
Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu trong
thời hạn 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử
phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết
định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết thời hiệu thi
hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà khơng tái
phạm thì được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính.

Lưu ý: Cách tính thời hạn, thời hiệu trong XLVPHC
theo Đ8 Luật XLVPHC được áp dụng theo quy định Chương
VIII, Chương IX Bộ luật dân sự, trừ trường hợp trong Luật
XLVPHC có quy định cụ thể thời gian theo ngày làm việc.
16

NGƠ CHÍ THONG


7- CÁC HÌNH THỨC XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH (từ Đ21 – Đ27 Luật
XLVPHC)

1. Các hình thức XP chính:
1.1- Cảnh cáo: Áp dụng đối với cá nhân, tổ chức VPHC
khơng nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy
định bị áp dụng hình thức XP cảnh cáo hoặc đối với mọi
hành vi VPHC do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi
đến dưới 16 tuổi thực hiện; Hình thức xử phạt được quyết
định bằng văn bản và thực hiện theo thủ tục đơn giản.
(K1Đ6; K1Đ10 NĐ)
1.2- Phạt tiền: sử dụng nhiều, có tác động trực tiếp đến
quyền lợi vật chất của người VP. Nhà nước quy định mức
phạt tiền tối thiểu và tối đa đối với mỗi trường hợp cụ thể
để người có thẩm quyền xử phạt căn cứ vào tính chất,
mức độ vi phạm, nhân thân người vi phạm cũng như
những tình tiết khác mà ấn định mức phạt cụ thể
17

NGƠ CHÍ THONG


* Mức phạt tiền đối với các HVVP PL về thuế:

- Phạt tiền từ 1 đến 3 lần số thuế trốn, gian lận đối với
HV trốn thuế, gian lận thuế;
- Phạt 10%- 20% số thuế khai thiếu, khai tăng số thuế
được miễn, giảm, hoàn;
- Phạt 0,03% số tiền thuế chậm nộp với mỗi ngày chậm
nộp (áp dụng từ ngày 01/7/2016, trước đây là 0,05%);
- Phạt tương ứng số tiền không trích, chuyển theo quyết
định XLVPPL về thuế hoặc cưỡng chế thi hành QĐHCvề thuế.
*Mức phạt tiền đối với các HVVPHC khác về HQ: Mức tối

thiểu: 250.000 đ, mức tối đa: 200 triệu đồng.
Lưu ý: Mức tiền phạt cụ thể đối với 1 HVVPHC là mức
trung bình của khung tiền phạt được quy định đối với hành vi
đó
18
NGƠ CHÍ THONG


2. Các hình thức XP bổ sung:
Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, cá nhân, tổ
chức VPHC cịn có thể bị áp dụng một hoặc các hình thức
XP bổ sung sau đây:
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành
nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật VPHC, phương tiện được sử
dụng để VPHC
Lưu ý:
- Chỉ tịch thu tang vật, PTVPHC liên quan trực tiếp đến VPHC
và được áp dụng đối với VPHC nghiêm trọng do lỗi cố ý (Đ26
Luật XLVP).

19

NGƠ CHÍ THONG


8- CÁC BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HẬU QUẢ (từ Đ28 – Đ37 Luật XLVPHC)

1- Buộc tiêu huỷ hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khoẻ
con người, vật nuôi, cây trồng và mơi trường, văn hóa phẩm có

nội dung độc hại…
2- Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc buộc tái xuất
hàng hóa, phương tiện vi phạm…
3- Buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật vi phạm trong t/h
tang vật vi phạm khơng cịn
4- Buộc loại bỏ bao bì, nhãn hàng hóa đã thay đổi do HVVP.
5- Biện pháp khắc phục hậu quả khác như: đình chỉ xuất
khẩu, buộc vận chuyển hàng hóa quá cảnh, chuyển cảng, chuyển
cửa khẩu, hàng kinh doanh TN-TX đúng cửa khẩu, đúng tuyến
đường…
Lưu ý: - Ngồi các hình thức phạt chính, bổ sung, người vi
phạm có thể bị áp dụng 1 hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu
quả
nêu trên.
20
NGƠ CHÍ THONG


9- NHỮNG TRƯỜNG HỢP KHÔNG BỊ XỬ PHẠT VPHC (Đ11 Luật XLVPHC;
Đ5 NĐ 127)

9.1- Các trường hợp không XP theo qđ tại Đ 11 Luật XLVPHC (tình thế cấp
thiết, phịng vệ chính đáng, sự kiện bất ngờ, sự kiện bất khả kháng hoặc
người không đủ năng lực hành vi, chưa đủ tuổi bị XPVPHC theo quy định);
Hàng hoá, phương tiện vận tải được đưa vào lãnh thổ Việt Nam do
sự kiện bất ngờ, sự kiện bất khả kháng thì phải thơng báo với cơ quan hải
quan hoặc cơ quan có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật chậm
nhất khơng q 3 ngày kể từ ngày đưa hàng hóa, phương tiện vận tải vào
lãnh thổ VN;
9.2- Nhầm lẫn trong q trình nhập khẩu, gửi hàng hố vào Việt Nam…. khi

chưa đăng ký tờ khai HQ (Qđ này không áp dụng đối với trường hợp hàng
hoá nhập khẩu là ma t, vũ khí, tài liệu phản động, hố chất độc Bảng I
trong Cơng ước cấm vũ khí hố học)
9.3- Các trường hợp được khai bổ sung hồ sơ HQ trong thời hạn theo quy
định của pháp luật. (Khoản 4 Điều 29 Luật HQ; Điểm a, b Khoản 1 Điều 20
Thông tư 38/2015/TT-BTC đã được SĐBS tại K9 Đ1 TT 39/2018/TTBTC)
21

NGÔ CHÍ THONG


9.4- Tổ chức, cá nhân có HVVP PL về thuế (Điều 8, Đ13 NĐ)
nhưng số tiền thuế chênh lệch không quá 500.000đ đối với
trường hợp VP do cá nhân thực hiện hoặc 2.000.000đ đối với
trường hợp VP do tổ chức thực hiện.
9.5- Xuất khẩu, nhập khẩu hàng hố khơng đúng với khai hải
quan về số lượng, trọng lượng qđ tại Đ7 NĐ mà hàng hố XK,
NK khơng đúng với khai hải quan có trị giá khơng q 10% trị
giá hàng hóa thực xuất khẩu, thực nhập khẩu, nhưng tối đa
khơng quá 10.000.000đ.

9.6- Khai đúng tên hàng hoá thực xuất khẩu, nhập khẩu nhưng
khai sai mã số, thuế suất, mức thuế lần đầu.
9.7- Vi phạm quy định về khai hải quan đối với ngoại tệ tiền
mặt, đồng Việt Nam bằng tiền mặt, vàng của người xuất cảnh,
nhập cảnh mà tang vật vi phạm có trị giá dưới 5.000.000 đồng.
22

NGƠ CHÍ THONG

10-CÁC VI PHẠM HÀNH CHÍNH CỤ THỂ TRONG LĨNH VỰC
HẢI QUAN (từ Đ 6 – Đ16 NĐ số 127 đã sửa tại NĐ 45)

10.1- Vi phạm quy định về thời hạn làm thủ tục hải quan, nộp hồ sơ
thuế (Điều 6 NĐ 127).
1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các
hành vi sau:
a) Không khai, nộp, xuất trình, cung cấp thơng tin hồ sơ hải quan đúng
thời hạn quy định, trừ vi phạm quy định tại Khoản 3, các Điểm a và b
Khoản 4, Khoản 5 Điều này;
b) Không khai bổ sung đúng thời hạn quy định khi có sự thay đổi thơng
tin số hiệu container hàng hóa xuất khẩu, cảng xếp hàng, cửa khẩu xuất
hàng, phương tiện vận chuyển hàng xuất khẩu;
c) Khai giá chính thức quá thời hạn quy định đối với trường hợp chưa có
giá chính thức tại thời Điểm đăng ký tờ khai hải quan;
d) Không tái xuất đúng thời hạn quy định phương tiện vận tải của cá
23
nhân,
tổ chức qua lại khu vực cửa khẩu để giao nhận hàng hóa. NGƠ CHÍ THONG


2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối
với hành vi không thực hiện đúng thời hạn quy định
của một trong các trường hợp sau:
a) Cung cấp báo cáo kiểm tốn, báo cáo tài chính; thơng
báo về quyết định xử lý vi phạm pháp luật về thuế, kế
toán đối với doanh nghiệp được áp dụng chế độ ưu tiên;
b) Báo cáo về lượng hàng hóa nhập khẩu phục vụ xây
dựng nhà xưởng, hàng hóa gửi kho bên ngồi của doanh

nghiệp chế xuất;
c) Báo cáo về lượng hàng hóa đưa vào, đưa ra, hàng còn
lưu tại cảng trung chuyển;
d) Báo cáo tình hình hoạt động đại lý làm thủ tục hải
quan;
đ) Báo cáo thống kê thơng quan hàng bưu chính đưa vào
Việt Nam để chuyển tiếp đi quốc tế.
24

NGƠ CHÍ THONG


3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi
sau:
a) Nộp tờ khai hải quan khi chưa có hàng hóa xuất khẩu tập kết tại địa Điểm đã thông
báo với cơ quan hải quan;
b) Khai báo và làm thủ tục không đúng thời hạn quy định khi chuyển tiêu thụ nội địa
hoặc thay đổi Mục đích sử dụng hàng hóa đã được xác định thuộc đối tượng không
chịu thuế, miễn thuế, xét miễn thuế, hồn thuế, khơng thu thuế;
c) Khơng nộp hồ sơ khơng thu thuế, báo cáo quyết tốn, báo cáo tình hình sử dụng
hàng hóa miễn thuế đúng thời hạn quy định;
d) Vi phạm các quy định về thời hạn xử lý nguyên liệu, vật tư dư thừa; phế liệu, phế
phẩm; máy móc, thiết bị th, mượn khi hợp đồng gia cơng kết thúc hoặc hết hiệu lực;
đ) Không thông báo cơ sở gia cơng, sản xuất hàng hóa xuất khẩu; nơi lưu giữ nguyên
liệu, vật tư, máy móc, thiết bị, sản phẩm xuất khẩu đúng thời hạn quy định;
e) Không thông báo đúng thời hạn quy định khi thuê tổ chức, cá nhân khác gia công
lại;
g) Không tái xuất, tái nhập hàng hóa đúng thời hạn quy định hoặc thời gian đã đăng ký
với cơ quan hải quan, trừ vi phạm quy định tại Điểm a Khoản 4 Điều này;
h) Vi phạm quy định khác về thời hạn khai thuế theo quy định của pháp luật.

25

NGƠ CHÍ THONG