CẬP NHẬT VAI TRÒ CỦA CHẸN BÊTA GIAO CẢM QUA MỘT SỐ KHUYẾN CÁO GẦN ĐÂY GS.TS. NGUYỄN LÂN VIỆT (Viện Tim mạch Việt Nam)

CẬP NHẬT VAI TRÒ
CỦA CHẸN BÊTA GIAO CẢM
QUA MỘT SỐ KHUYẾN CÁO GẦN ĐÂY

GS.TS. NGUYỄN LÂN VIỆT
(Viện Tim mạch Việt Nam)


VAI TRÒ CỦA HỆ THẦN KINH GIAO CẢM
TRONG BỆNH LÝ TIM MẠCH
Upregulated SNS
Increased NE level

Increased RAS

Increased AngII, Aldo

Decreased
Renal blood flow

Increased HR, PVR
& vasoconstriction

Na & water retension

Direct Myocardial
toxicity

Myocyte
dysfunction

Myocyte
necrosis

Increased myocardial
O2 demand

Vasconstriction
Cardiac
remodeling

Intracellular
Ca+ overload/
energy depletion

Apoptosis


CÁC THUỐC CHẸN BÊTA GIAO CẢM
* Định nghĩa : là các thuốc đối kháng tranh chấp đặc hiệu
với tác dụng bêta giao cảm của catecholamine.
 Việc phân loại các thuốc chẹn bêta giao cảm thường
căn cứ vào:

 Ức chế chọn lọc thụ thể 1 hay ức chế không chọn
lọc (ức chế cả 1và 2)?
 Có hoạt tính giống giao cảm nội tại khơng?
 Có ức chế đồng thời cả thụ thể  và  không?


BẢNG PHÂN LOẠI

CÁC THUỐC CHẸN BÊTA GIAO CẢM
Ức chế thụ thể

β1 + β2

Khơng có hoạt tính
giao cảm nội tại

Có hoạt tính
giống giao cảm nội tại

- Propranolol (Avlocardyl)

•Alprenolol (Aptin)

-Sotalol (Sotalex)

•Carteolol (Carteol)

-Nadolol (Corgard)

•Oxprenolol (Trasicor)

-Tertatolol (Artex)

•Penbutolol (Levatol)

-Timolol (Timacor)

•Pindolol (Visken)

-Carvedilol (Dilatrend) (*)

•Bopindolol (Sandonorm)

-Bucindolol (*)
- Labetalol (Trandate) (*)

β1
(chọn lọc
cho tim)
(*)Ức chế cả thụ thể α và β

•Atenolol (Tenormine)

•Acebutolol (Sectral)

•Betaxolol (Kerlone)

•Esmolol (Brevibloc)

• Bisoprolol (Concor)

•Xamoterol

•Metoprolol (Betaloc)

•Celiprolol (Celectol) (*)

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC THUỐC ỨC CHẾ β
1960s
Không
Chọn lọc

1970s
Chọn lọc

1980s-1990s
Không
Chọn lọc

Dãn mạch qua
chẹn cả β và α
Propranolol,
Timolol

Atenolol
Metoprolol,
Bisoprolol

Carvedilol
Labetalol

2005
Chọn lọc

Dãn mạch
qua NO

Nebivolol


TÍNH CHỌN LỌC TRÊN THỤ THỂ β1
100
75 /
1
75

B1/B2
Selectivity

50

35 /
1
20 /
1

25

Ratios
0

1/
2
Propranolol

1/
300

Atenolol
Metoprolol

1/
25
1/
50

35 /
1

Bisoprolol
Betaxolol

1 /300
ICI 118,551

Wellstein et al Europ Heart J 1987


ĐƯỜNG ĐÀO THẢI CHẸN BÊTA

TL : Opie LH. Drugs for the Heart. WB Saunders 2005, 6th ed, p.21


TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC CHẸN BÊTA GIAO CẢM
TRÊN HỆ TIM MẠCH
 Làm  tính tự động của nút xoang cũng như các ổ chủ nhịp
tiềm tàng khác – làm  các đáp ứng giao cảm của cơ thể

khi phải gắng sức hoặc bị Stress  làm cho huyết áp không
bị  lên đột ngột.

 Làm  tính dẫn truyền ở nhĩ, ở thất và ở nút nhĩ - thất 
làm nhịp tim chậm lại.
 Làm  tính kích thích, kéo dài thời kỳ trơ có hiệu lực của nút
nhĩ - thất  thuốc được xếp vào nhóm II của các thuốc
chống loạn nhịp.


TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC CHẸN BÊTA GIAO CẢM
TRÊN HỆ TIM MẠCH (Tiếp)
 Làm  sức co bóp của cơ tim   công của tim  

mức tiêu thụ ôxy của cơ tim  Có lợi cho BN bị thiểu
năng vành.
 Làm HA ĐM  :
 Do cung lượng tim giảm.
 Do ức chế việc giải phóng Renin và làm  hoạt tính

Renine huyết tương.
 Do tăng tiết Prostacyclin  giãn mạch, gây  sức

cản ngoại vi.


NHỮNG TÁC DỤNG KHÔNG MONG MUỐN
CỦA THUỐC CHẸN BÊTA GIAO CẢM
  Sức co bóp cơ tim.
 Làm nhịp tim chậm lại.

 Làm tăng Bloc nhĩ - thất.

 Làm  nhẹ Triglycerid máu và  nhẹ HDL-C (các thuốc có

hoạt tính giống giao cảm nội tại ít bị ảnh hưởng này).
 Co thắt phế quản (Loại chẹn bêta không chọn lọc)

  nhẹ đường máu (do  phân huỷ Glycogène ở gan và ức

chế Glucagon).
 ↑ Đề kháng Insulin  có thể dẫn tới tiểu đường.
 Đơi khi gây ra hiện tượng Raynaud.


β – Blockers
TRONG ĐIỀU TRỊ
TĂNG HUYẾT ÁP


VAI TRÒ CỦA THUỐC CHẸN BÊTA GIAO CẢM
TRONG ĐIỀU TRỊ THA
 Giảm HA rõ ràng .
 Giảm các biến chứng do THA (phì đại thất trái, TBMN,

NMCT, suy tim...).
 Giảm tỷ lệ tử vong nói chung.

- Nhiều N/C như IPPPSH, MAPHY, HAPPHY, STOP,
SHEP... Đã chứng minh được rằng các thuốc chẹn bêta

giao cảm có các tác dụng nói trên.


Nghiên cứu MAPHY *(Metoprolol Atherosclerosis
Prevention in Hypertensives study):
 N/C trên 3.234 BN bị THA, tuổi từ 40-64, Các BN được
chia làm 2 nhóm: - Dùng Metoprol
- Dùng Thiazid
 Kết quả: so với nhóm dùng Thiazid thì nhóm dùng
Metoprolol đã :
  hơn hẳn các yếu tố nguy cơ về tim mạch (p=0,001)
  Tỷ lệ tử vong nói chung (p=0,028)
  Tỷ lệ tử vong do nguyên nhân tim mạch (p=0,012)
  Tỷ lệ tử vong do bệnh mạch vành (p=0,048)
  Tỷ lệ tử vong do đột quỵ (p=0,043)

(*) Am.J. Hypertens, 1991; 4: 151-158


HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ THA

JNC-7
(2003)
JNC-8
(2012 ?)

ESH/ESC
Hypertension Guidelines
(2003)
ESH/ESC

Reappraisal Hypertension
Guidelines (2009)

BHS NICE
(2006)

Canadian Hypertension
Education Program
Recommendations
(2009)


KHUYẾN CÁO ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP


The controversy: Use of β-blockers as first-line
therapy in hypertension (?)
NICE UK guidelines 20061
β-blockers
considered less effective
than other groups of
antihypertensives at
reducing major CV
events, particularly
stroke
β-blockers NOT a
preferred initial therapy
for hypertension
unless with additional
indication

CV, cardiovascular
1. NICE
Clinical Guidelines. Hypertension.Management in adults in primary care: pharmacological update.
16
2004 Available at: www.nice.org.uk


KHUYẾN CÁO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC THA CỦA
CANADA
Đích <140/90 mmHg
Thay đổi lối sống

Khởi đầu điều trị

Thiazide
diuretic

Xem xét

• Khơng tn thủ
• THA thứ phát
• Tương tác thuốc hay
lối sống
• THA áo choàng trắng

ACEI

ARB

Long- acting

CCB

Nếu HATTh >20 mmHg hay HATTr
>10 mmHg trên giá trị đích xem xét
dùng 2 thuốc từ đầu

Betablocker*

Điều trị 2 thuốc

Dùng 3 hay 4 thuốc

2009 Canadian Hypertension Education Program Recommendations

*Không chỉ định như là
liệu pháp bước một cho
BN trên 60t.


ESH/ESC 2007 Hypertension Guidelines
Conditions Favouring Some Antihypertensives vs Others
Thiazide diuretics

β-blockers

Calcium
antagonists
(dihydropyridines)

Calcium antagonists

(verapamil / diltiazem)

• Isolated systolic
hypertension (elderly)
• Heart failure
• Hypertension in blacks

•
•
•
•
•
•

• Isolated systolic
hypertension
(elderly)
• Angina pectoris
• LV hypertrophy
• Carotid/coronary
atherosclerosis
• Pregnancy
• Hypertension in
blacks

• Angina pectoris
• Carotid atherosclerosis
• Supraventricular
tachycardia

Diuretics
(antialdosterone)

Loop diuretics

• Heart failure
• Post-myocardial
infarction

• End-stage renal disease
• Heart failure

Angina pectoris
Post-myocardial infarction
Heart failure
Tachyarrhythmias
Glaucoma
Pregnancy

Thuốc chẹn β được ưu tiên chọn lựa
ACE inhibitors
trong
THA có kèm: Angiotensin receptor
antagonists

- Đau
• Heartthắt
failurengực
-

•
• LV dysfunction
•
• Post-myocardial
infarction
Sau
nhồi máu
cơ tim •
• Diabetic nephropathy
•
• Non-diabetic
Suy
tim nephropathy •
• LV hypertrophy
•
• Carotid
atherosclerosis
•
Nhịp
tim
nhanh
• Proteinuria/microalbuminuria •
• Atrial fibrillation
Tăng
nhãn áp
• Metabolic syndrome

- Có thai

Heart failure

Post-myocardial infarction
Diabetic nephropathy
Proteinuria/microalbuminuria
LV hypertrophy
Atrial fibrillation
Metabolic syndrome
ACEI-induced cough

Mancia G et al. Eur Heart J;28:1462–1536


Đánh giá lại hướng dẫn điều trị tăng huyết áp
của Hiệp hội tăng Huyết áp châu Âu 2009


CHỌN LỰA THUỐC ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP

5 nhóm thuốc hạ áp:
Lợi tiểu, Chẹn β, Ức chế men chuyển, Ức chế thụ thể
angiotensin, Ức chế canxi
Không khác nhau về khả năng hạ HA
Đều thích hợp là một trong năm lựa chọn đầu tiên
để điều trị tăng huyết áp.


Hướng dẫn điều trị
Tăng Huyết Áp
của Chương trình Giáo dục
Tăng HA
Canada 2010

Asian regional guidelines
Majority of Asian country guidelines consider βblockers an appropriate first-line option in treating
hypertension1–8
Most commonly used β-blockers: atenolol, bisoprolol,
carvedilol, metoprolol, and nebivolol
β-blockers used for long-term treatment of
hypertension indefinitely, within recommended dosing
ranges, unless contraindicated
1. Chinese Medical Association and Chinese Society of Cardiovascular Diseases. The expert consensus: The use of beta-blockers in patients with cardiovascular
diseases, March 2009 [Chinese]. 2. India (CSI), Indian College of Physicians (ICP), Hypertension Society of India (HSI). Indian Hypertension Guidelines II 2007;
Available at 3. Indonesian Society of Hypertension. Hypertension management 2007 [Bahasa Indonesia], 4. The
Korean Society of Hypertension. 2004 Korean Hypertension Treatment Guidelines [Korean]. Available at />code¼tguide&page¼1&number¼106&keyfield¼&key [Last accessed 4 November 2010] 5. Ministry of Health Malaysia, Academy of Medicine of Malaysia, Malaysia
Society of Hypertension. Clinical Practice Guideline: Management of Hypertension 2008 Available at />menuid¼67#Cardiovascular_Disease. [Last accessed 4 November 2010]. 6. Multisectoral Task Force on the detection and management of hypertension. Philippine J
Intern Med 1997;35:67-85. 7. Philippine Society of Hypertension. The ‘‘140/90’’ report 2009 (in press). 8. Ministry of Health Singapore, MOH Clinical Practice
Guidelines 2/2005.
Hypertension, 2005


KHUYẾN CÁO VỀ SỬ DỤNG CHẸN β
CỦA HỘI TĂNG HUYẾT ÁP MỘT SỐ NƯỚC CHÂU Á
Guidelines

Recommendations

Chinese Expert
Consensus1

• β-blockers are recommended as first line treatment, for long-term

treatment, as monotherapy and in combination
• β-blockers are recommended for ACS with hypertensive emergencies
and severe uncontrolled chest pain

Indian Society of
Hypertension
Guidelines2

•
•
•
•

Adapted from JNC 7, ESH/ESC guidelines
Any of the 5 drug classes are recommended as first-line treatment
Use of compelling indication
Target BP < 140/90 mmHg or < 130/80 mmHg in diabetic patients or
those with kidney disease

Indonesian Society
of Hypertension
Consensus 20073

•
•
•
•
•

Refer to JNC 7

All antihypertensive drug classes are recognized as a first-line option
Use of compelling indications
Combination therapy for BP 160/100 mmHg
Target BP of < 140/90 mmHg or < 130/80 mmHg in diabetic patients
and patients with renal failure

Korean Society of
Hypertension
Guidelines 20044

• Similar to JNC 7, ESH/ESC guidelines
• β-blockers are considered as as a first-line option for hypertension

1. Chinese Medical Association and Chinese Society of Cardiovascular Diseases.The expert consensus: The use of beta-blockers in patients with cardiovascular diseases, March 2009
[Chinese]. 2. India (CSI), Indian College of Physicians (ICP), Hypertension Society of India (HSI). Indian Hypertension Guidelines II 2007; Available at
3..Indonesian Society of Hypertension. Hypertension management 2007 [Bahasa Indonesia] 4. The Korean Society of Hypertension. 2004
Korean Hypertension Treatment Guidelines [Korean]. Available at [Last accessed 4 November 2010]


KHUYẾN CÁO VỀ SỬ DỤNG CHẸN β
CỦA HỘI TĂNG HUYẾT ÁP MỘT SỐ NƯỚC CHÂU Á (tiếp)
Guidelines

Recommendations

Malaysian Clinical
Practice Guideline
on Hypertension
20081

• Four classes of antihypertensive agents except -blockers are
recommended as first-line in newly
• diagnosed, uncomplicated hypertensives with no compelling indication
• Combination therapy for systolic BP160 and/or diastolic BP100 mmHg
• Target BP on therapy <140/90 mmHg for all and < 130/80 mmHg for
diabetics
• Drug of choice for compelling indications listed

Philippine Society
of Hypertension2,3

• Initiate medical treatment if hypertensive (regardless of risk classification)
• Focus on BP control
• All antihypertensive drug classes recognized

Singapore MOH
Guidelines 20054

•
•
•
•
•
•

All 5 drug classes recognized as first-line option
Use compelling indications, contraindications
Combination therapy for BP160/100 mmHg
Target BP < 140/90 mmHg
Lower BP target of < 130/80 mmHg for diabetics and renal failure

No prehypertension classification

1. Ministry of Health Malaysia, Academy of Medicine of Malaysia, Malaysia Society of Hypertension. Clinical Practice Guideline: Management of Hypertension 2008 Available at
[Last accessed 4 November 2010]. 2. Multisectoral Task Force on the detection and management of
hypertension.Philippine J Intern Med 1997;35:67-85. 3. Philippine Society of Hypertension. The ‘‘140/90’’ report 2009 (in press) 4. Ministry of Health Singapore, MOH Clinical Practice Guidelines
2/2005. Hypertension, 2005


CHẸN BÊTA
TRONG ĐIỀU TRỊ

BỆNH TIM THIẾU MÁU CỤC BỘ