Cay da cua Huu

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i>Vónh Long quê hương tôi </i>

=================================================

Trần Hữu Phúc - Tam Bình

Cây da cửa Hữu

Trên gị đất cao nhất thành phố, tại giao lộ 19/8 và đường Hồng Thái Hiếu có một cây
da cao lớn, cành lá sum suê, rợp mát. Quả thực, trong khung cảnh ồn ào, náo nhiệt của
trung tâm thành phố Vĩnh Long vốn thiếu cây cao bóng cả, dư thừa khói bụi, tiếng ồn
thì sự hiện diện của cây da kia đã là điều thú vị. Đặc biệt hơn, người Vĩnh Long lâu nay
ln giữ gìn cây da bằng tình cảm trân trọng, thiêng liêng, vì đây chính là dấu vết duy
nhất cịn sót lại của thành Vĩnh Long xưa : cây da cửa Hữu.

<i>Theo Đại Nam nhất thống chí và Gia Định thành thơng chí, vào tháng hai năm Quý </i>
Dậu, đời Gia Long thứ 12 (1813), triều đình Huế lệnh cho quan Khâm mạng trấn thủ
Lưu Phước Tường của Vĩnh Thanh trấn xây dựng thành. Thành xưa tọa lạc tại Phường
1, thành phố Vĩnh Long ngày nay. Thành đắp bằng đất, cửa chính hướng Đơng Nam,
lưng quay hướng Tây Bắc. Chu vi thành rộng 750 trượng (một trượng bằng 3 thước),
cao một trượng, dày 2,5 trượng. Quanh thành có hào rộng, sơng sâu. Phía tả là sơng
Long Hồ, phía hữu là rạch Ngư Câu (rạch Cái Cá), mặt sau có sơng Cổ Chiên (một
nhánh lớn của Sơng Tiền), mặt trước có đường Cừ Sâu (nay là rạch Cầu Lầu). Thành có
5 cửa quay về 5 hướng Đông - Tây – Bắc – Đông Nam và Tây Nam. Cửa Tiền của
thành ở hướng Đông, cửa Hậu hướng Tây, cửa Tả hướng Bắc, cửa Hữu hướng
Tây Nam. Bên ngồi mỗi cửa thành đều có một đoạn thành cong, bao vịng cửa. Bốn
góc thành tạo thành hình hoa mai. Trong thành có hai con đường dọc, 3 đường ngang, 3
công thự, kho lương, nhà thừa ty, trại lính và hành cung. Phía Đơng thành có quan lộ
chạy dọc sơng Long Hồ, phía Tả là nhà Sứ quán, phía Hữu là chợ Vĩnh Thanh. Riêng
góc Nam của thành, chỗ tiếp giáp đường cừ và sơng Long Hồ, có xưởng Thủy sư

(xưởng đóng tàu chiến). Thành tuy không rộng nhưng được xây dựng kiên cố, bố phòng
<i>chặt chẽ, thuận tiện đường tiến thủ. Nói về tầm quan yếu của thành, sách Gia Định </i>

<i>thành thơng chí nhận định : “ …Thật là yếu địa hình thắng vậy”. </i>

Đời Minh Mạng thứ 13 (1832), sau đúng 100 năm thành lập Long Hồ dinh (1732), Vĩnh
Thanh trấn đổi tên thành Vĩnh Long trấn (sau đổi tiếp thành Vĩnh Long tỉnh – một trong
Nam Kỳ lục tỉnh). Do nhiều biến chuyển của lịch sử, địa phận Vĩnh Long về sau thu hẹp
nhiều so với khi còn là thủ phủ miền Tây thời Ling Hồ dinh. Nhưng thành Vĩnh Long
trong suốt quá trình tồn tại ln là thành trì vững chắc, chi phối về quân sự – kinh tế –
văn hóa cả khu vực miền Tây Nam Bộ rộng lớn của Tổ quốc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>Vónh Long quê hương tôi </i>

=================================================

Trần Hữu Phúc - Tam Bình

Cây da cửa Hữu

Qua cơn tàn phá, rất may, trước cửa Hữu thành Vĩnh Long còn cây da sống sót. Nhân
<i>dân giữ gìn, bảo vệ cây da, gọi tên cây da cửa Hữu để lưu dấu và hoài niệm về thành </i>
Vĩnh Long xưa.

Vào thập niên 50, cây da mẹ – dấu vết duy nhất của thành Vĩnh Long xưa – bị lụi tàn.
Từ thân cây mẹ mọc lên cây đa con vươn mình phát triển tươi tốt, tồn tại đến ngày nay.
<i>Ngày 1/12/2000, UBND tỉnh ra quyết định công nhận Cây da cửa Hữu là di tích lịch sử </i>
– văn hóa cấp tỉnh.

</div>

<!--links-->