Nghiên cứu khả năng sinh trưởng năng suất và chất lượng của một số dòng giống cà chua trồng trong nhà có mái che tại thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

VŨ THỊ ÁNH

NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG,
NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƯỢNG CỦA MỘT SỐ
DỊNG, GIỐNG CÀ CHUA TRỒNG TRONG
NHÀ CĨ MÁI CHE TẠI THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
Mã số ngành: 60.62.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CÂY TRỒNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Sỹ Lợi

Thái Nguyên - 2014


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

VŨ THỊ ÁNH

NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG,
NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƯỢNG CỦA MỘT SỐ
DỊNG, GIỐNG CÀ CHUA TRỒNG TRONG
NHÀ CĨ MÁI CHE TẠI THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
Mã số ngành: 60.62.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CÂY TRỒNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Sỹ Lợi
Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Sỹ Lợi

Thái Nguyên - 2014


i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này
là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Những số liệu trình bày trong luận văn
này là hoàn toàn trung thực và chưa được sử sụng để bảo vệ một học vị nào.
Các thông tin, tài liệu trích dẫn trình bày trong luận văn này đều được ghi rõ
nguồn gốc.
Thái Nguyên, ngày 07 tháng 10 năm 2014
Tác giả luận văn

Vũ Thị Ánh


ii

LỜI CẢM ƠN

Được sự nhất trí, quan tâm của Ban giám hiệu trường Đại học Nơng
Lâm, Phịng quản lý đào tạo sau Đại học và Khoa Nông học, tôi đã được phân
công thực hiện đề tài: “Nghiên cứu khả năng sinh trưởng, năng suất và

chất lượng của một số dòng, giống cà chua trồng trong nhà lưới mái che
tại Thái Ngun”. Nay tơi đã hồn thành đề tài nghiên cứu của mình. Trong
q trình thực hiện đề tài, tơi đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của nhiều cá
nhân, đơn vị, tập thể trong trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn:
1. Ban giám hiệu trường, Phòng Quản lý đào tạo SĐH, Khoa nông học ĐH Nông Lâm Thái Nguyên;
2. Bộ mơn Cơng nghệ tế bào, Phịng Phân tích hóa học – Viện Khoa học
sự sống
3. TS. Lê Sỹ Lợi – Giảng viên khoa Nơng học, Trưởng phịng ĐT&KH
– Viện khoa học sự sống;
4. Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Do thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế nên báo cáo của tơi khơng
tránh khỏi thiếu sót, tơi rất mong được sự giúp đỡ, góp ý của các thầy cơ và
bạn bè để báo cáo được hồn chỉnh hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 07 tháng 10 năm 2014
Tác giả luận văn

Vũ Thị Ánh


iii

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.......................................................................................................1
1. Đặt vấn đề .............................................................................................. 1
2. Mục đích – yêu cầu của đề tài.................................................................2
2.1. Mục đích của đề tài..............................................................................2
2.2. Yêu cầu của đề tài ...............................................................................2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................3

Chương 1:TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................... 4
1.1. Nguồn gốc và phân loại cây cà chua .................................................... 4
1.1.1.Nguồn gốc...................................................................................... 4
1.1.2.Phân loại......................................................................................... 5
1.2. Giá trị của cây cà chua.........................................................................5
1.2.1. Giá trị dinh dưỡng và giá trị y học .................................................6
1.2.2.Giá trị kinh tế của cà chua .............................................................. 8
1.3. Đặc điểm thực vật học của cây cà chua................................................9
1.3.1. Bộ rễ.............................................................................................. 9
1.3.2. Thân, cành..................................................................................... 9
1.3.3. Lá ..................................................................................................9
1.3.4. Hoa.............................................................................................. 10
1.3.5. Quả.............................................................................................. 10
1.3.6. Hạt............................................................................................... 10
1.4.1.Nhiệt độ........................................................................................ 10
1.4.2.Ánh sáng ...................................................................................... 13
1.4.3.Nước ............................................................................................ 13
1.4.4.Đất trồng và chất dinh dưỡng ....................................................... 14
1.5. Tình hình sản xuất cà chua trên thế giới............................................. 16
1.6. Tình hình sản xuất và nghiên cứu cà chua ở Việt Nam ...................... 18
1.6.1.Tình hình sản xuất cà chua ở Việt Nam ........................................18
1.6.2.Tình hình nghiên cứu cà chua ở Việt Nam....................................21


iv

Chương 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................ 30
2.1. Vật liệu nghiên cứu ........................................................................... 30
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu...................................................... 30
2.3. Nội dung nghiên cứu .........................................................................30

2.4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................30
2.4.1. Bố trí thí nghiệm .........................................................................30
2.4.2. Các chỉ tiêu theo dõi ....................................................................31
2.4.3. Kỹ thuật trồng, chăm sóc thí nghiệm ........................................... 34
2.4.4. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu........................................... 35
Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................. 36
3.1. Đặc điểm sinh trưởng, hình thái, cấu trúc của các giống cà chua .......36
3.1.1. Các giai đoạn sinh trưởng chủ yếu của các giống cà chua............ 36
3.1.2. Động thái tăng trưởng chiều cao và số lá của các dòng, giống cà chua ..40
3.1.3. Đặc điểm về cấu trúc cây của các giống cà chua.......................... 46
3.1.4. Tình hình nhiễm sâu bệnh hại của các dịng, giống cà chua tham gia
thí nghiệm.............................................................................................. 50
3.2. Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất .....................................52
3.2.1. Tỷ lệ đậu quả............................................................................... 52
3.2.3. Khối lượng trung bình quả........................................................... 54
3.2.4. Năng suất lý thuyết......................................................................55
3.2.5. Năng suất thực thu.......................................................................57
3.3. Đặc điểm hình thái và chất lượng quả của các giống cà chua............. 58
3.3.1. Một số chỉ tiêu hình thái quả ....................................................... 58
3.3.2. Một số chỉ tiêu chất lượng quả..................................................... 61
3.4. Đặc điểm giống cà chua ưu tú............................................................ 64
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................65
1. Kết luận................................................................................................ 65
2. Đề nghị.................................................................................................65
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 66


v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

AVRDC

: Trung Tâm nghiên cứu rau màu châu Á
(Asian vegetable research development center)

CS

: Cộng sự

FAO

: Tổ chức lương thực quốc tế (Food and
agricalture organization of the United Nation)

KLTB

: Khối lượng trung bình

NN

: Nơng nghiệp

NN& PTNT

: Nông Nghiệp và phát triển nông thôn

NSLT

: Năng suất lý thuyết

NSTT

: Năng suất thực thu

QCVN

: Quy chuẩn Việt Nam

TNHH&SX

: Trách nhiệm hữu hạn và sản xuất

USDA

: Bộ nông nghiệp hoa kỳ
(United States Department of Agriculture)


vi

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Thành phần hóa học của 100g cà chua ..............................................7
Bảng 1.2. Nhiệt độ tối ưu cho quả trình sinh trưởng phát triển cà chua...........11
Bảng 1.3. Thành phần khoáng chất trong cây cà chua trưởng thành................16
Bảng 1.4. Nhu cầu dinh dưỡng của cà chua ở các mức năng suất khác nhau .. 16
Bảng 1.5: Diện tích sản xuất cà chua trên thế giới (từ 2005-2012)..................17
Bảng 1.6. Diện tích, sản lượng, năng suất cà chua của các châu lục năm 2012 ....17
Bảng 1.7. Diện tích, năng suất và sản lượng cà chua của Việt Nam những
năm gần đây (2004-2009) ................................................................18

Bảng 3.1. Các giai đoạn sinh trưởng, phát triển của các dịng, giống cà
chua thí nghiệm vụ Thu Đơng 2013.................................................38
Bảng 3.2. Các giai đoạn sinh trưởng, phát triển của các dịng, giống cà
chua thí nghiệm vụ Xn Hè 2014...................................................38
Bảng 3.3. Động thái tăng trưởng chiều cao vụ Thu Đông 2013.......................41
Bảng 3.4. Động thái tăng trưởng chiều cao vụ Xuân Hè 2014.........................42
Bảng 3.5. Động thái tăng trưởng số lá trên thân chính vụ Thu Đơng 2013......44
Bảng 3.6. Động thái tăng trưởng số lá trên thân chính vụ Xuân Hè 2014........45
Bảng 3.7. Một số đặc điểm cấu trúc cây của các dòng, giống cà chua............47
Bảng 3.8. Một số đặc điểm cấu trúc cây của các dòng, giống cà chua vụ
Xuân Hè 2014 ..................................................................................48
Bảng 3.9. Mức độ nhiễm sâu bệnh hại của các dịng, giống cà chua vụ Thu
Đơng 2013........................................................................................50
Bảng 3.10. Mức độ nhiễm sâu bệnh hại của các dòng, giống cà chua vụ
Xuân Hè 2014 ..................................................................................51
Bảng 3.11.Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất vụ Thu Đông 2013...53
Bảng 3.12. Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất vụ Xuân Hè 2014....53
Bảng 3.13. Đặc điểm hình thái quả vụ Thu Đơng 2013...................................59
Bảng 3.14. Đặc điểm hình thái quả vụ Xuân Hè 2014.....................................59
Bảng 3.15. Một số chỉ tiêu chất lượng quả vụ Thu Đông 2013 .......................62
Bảng 3.16. Một số chỉ tiêu chất lượng quả vụ Xuân Hè 2014 .........................62
Bảng 3.17. Đặc điểm dòng cà chua ưu tú ........................................................64


vii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Đồ thị 3.1. Động thái tăng trưởng chiều cao của các dịng, giống cà chua
vụ Thu Đơng................................................................................ 41

Đồ thị 3.2. Động thái tăng trưởng chiều cao của các dòng, giống cà chua
vụ Xuân Hè 2014.........................................................................42
Đồ thị 3.3. Động thái tăng trưởng số lá trên thân chính của các dịng,
giống cà chua vụ Thu Đơng 2013 ................................................ 44
Đồ thị 3.4. Động thái tăng trưởng số lá trên thân chính của các dịng,
giống cà chua vụ Xn Hè 2014 .................................................. 45
Đồ thị 3.5. NSLT và NSTT của các dòng, giống cà chua vụ Thu Đông 2013.......56
Đồ thị 3.6. NSLT và NSTT của các dòng, giống cà chua vụ Xuân Hè 2014 .....57


1

MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Rau quả là một trong những thực phẩm không thể thiếu được và luôn
gắn liền với cuộc sống hàng ngày. Khi lương thực và các loại thức ăn giàu
đạm đã được đảm bảo thì nhu cầu về rau xanh lại càng gia tăng như một nhân
tố tích cực trong cân bằng dinh dưỡng và kéo dài tuổi thọ. Rau là nguồn cung
cấp khoáng và vitamin, chất xơ chủ yếu cho cơ thể. Theo tính tốn của các
nhà dinh dưỡng học thì nhu cầu tiêu thụ rau bình quân hàng ngày của mỗi
người cần khoảng 250 – 300g/ngày/người bằng 90 – 110kg/người/năm. Một
trong số các sản phẩm rau quả tươi hiện nay có giá trị dinh dưỡng cao phải kể
đến đó là cà chua.
Cà chua (Lycopersium esculentum Mill) là một trong những loại rau
quan trọng được trồng ở hầu như khắp các nước trên thế giới. Cà chua có giá
trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều gluxit, nhiều axit hữu cơ, các vitamin và
khoáng chất. Về giá trị sử dụng, cà chua được dùng dưới nhiều hình thức khác
nhau như ăn tươi, làm salat, nước uống… Ngoài ra cà chua còn dùng làm mỹ
phẩm, chữa mụn trứng cá....Với giá trị đó, cà chua đã và đang trở thành một
trong những loại rau được ưa chuộng nhất và trồng phổ biến ở trên thế giới

cũng như ở Việt Nam [14], [21].
Ở Việt Nam, cây cà chua được trồng khoảng 100 năm. Do có điều kiện
khí hậu thuận lợi, trồng cà chua giúp thúc đẩy việc khai thác lao động, hạn
chế lao động dư thừa, tăng thu nhập cho người nông dân nên cà chua được
trồng ở hầu hết các tỉnh và thành nhiều vụ trong năm. Hiện nay, do q trình
đơ thị hố nhanh, kỹ thuật thâm canh, cùng với những tác động của biến đổi
khí hậu làm cho chất lượng cà chua khơng đảm bảo, hình thức quả khơng đẹp,
tồn dư hố chất bảo vệ thực vật,...Đứng trước vấn đề đó, nhà nước đã ban
hành nhiều chính sách khuyến khích việc phát triển nơng nghiệp cơng nghệ
cao nhằm tạo ra các sản phẩm sạch, tăng hiệu quả kinh tế cho một đơn vị diện


2

tích canh tác. Kỹ thuật canh tác trồng cây rau màu trong điều kiện nhà lưới
mái che đã được trồng, áp dụng ở nhiều địa phương và mang lại hiệu quả cao
như Đà Lạt, Lâm Đồng, Hà Nội,...
Hệ thống sản xuất rau cơng nghệ cao hay sử dụng nhà có mái che giúp
điều chỉnh nhiều chế độ chăm sóc như ánh sáng, bức xạ nhiệt, bảo đảm chất
dinh dưỡng, nguồn nước, giảm thiểu sâu bệnh hại ... Nhờ vậy, cây trồng trong
nhà có mái che có khả năng đem lại năng suất cao, đặc biệt là các sản phẩm
thu được rất an tồn do kiểm sốt được các yếu tố đầu vào. Nhà lưới mái che
giúp cây trồng tránh được một số yếu tố bất lợi, góp phân tăng năng suất, chất
lượng sản phẩm. Cà chua là sản phẩm quan trọng phục vụ cho đời sống con
người, để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm cần có chế độ thâm canh hợp
lý và điều tiết được một số yếu tố phù hợp với yêu cầu của chúng. Cà chua
được trồng trong nhà lưới chống cơn trùng có mái che với hệ thống điều tiết
ánh sáng bằng lưới che nắng. Với cơng nghệ này, người trồng rau cịn có khả
năng trồng rau ổn định quanh năm (cả trong điều kiện trái vụ).
Xuất phát từ thực tiễn đó chúng tơi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên

cứu khả năng sinh trưởng, năng suất và chất lượng của một số dòng, giống cà
chua trồng trong nhà lưới mái che tại Thái Nguyên”.
2. Mục đích – yêu cầu của đề tài
2.1. Mục đích của đề tài
Chọn ra được dịng, giống cà chua có khả năng sinh trưởng phát triển tốt,
cho năng suất và chất lượng cao thích hợp trồng trong điều kiện nhà lưới mái
che tại Thái Nguyên.
2.2. Yêu cầu của đề tài
- Đánh giá khả năng sinh trưởng và một số đặc điểm hình thái, cấu trúc
của các dịng, giống cà chua trồng trong vụ Thu Đơng và Xn Hè.
- Đánh giá tình hình nhiễm sâu bệnh hại theo các triệu trứng quan sát
được ở 2 vụ Thu Đông và Xuân Hè.


3

- Đánh giá khả năng ra hoa đậu quả và các yếu tố cấu thành năng suất
của các dòng, giống cà chua trồng trong vụ Thu Đông và Xuân Hè.
- Đánh giá một số đặc điểm hình thái quả và chất lượng quả.
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Từ những kết quả đạt được, đề tài đưa ra một số dịng, giống cà chua có
triển vọng phù hợp với điều kiện trồng trong nhà lưới mái che ở vụ Thu Đông
và Xuân Hè, làm phong phú thêm bộ giống cà chua và cơ cấu cây trồng trong
tại Thái Nguyên và các vùng sinh thái tương tự,
Xác định được dịng, giống cà chua có năng suất cao, chất lượng tốt làm
cơ sở cho việc đưa ra phục vụ cho sản xuất đại trà.


4

Chương 1

TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Nguồn gốc và phân loại cây cà chua
1.1.1.Nguồn gốc
Học thuyết về trung tâm phát sinh cây trồng của N.I. Valilov đề xướng
và P.M. Zukovxki bổ sung, cho rằng quê hương của cây cà chua ở vùng Nam
Mỹ (Peru, Bolovia, Ecuador). Tại đây, ngày nay còn tìm thấy nhiều lồi cà
chua hoang dại gần gũi với loài cà chua trồng. Các nghiên cứu sinh học phân
tử và di truyền phân tử (nghiên cứu các izoenzyme, các marker phân tử,
nghiên cứu khoảng cách di truyền) cũng đã xác định điều đó, đồng thời khẳng
định rằng Mehico là nơi đầu tiên thuần hoá, trồng trọt cà chua (dẫn theo Mai
Thị Phương Anh, 1996) [1].
Về nguồn gốc cây cà chua trên thực tế cũng có nhiều ý kiến khác nhau
song tập trung chủ yếu vào hai hướng:
Hướng thứ nhất cho rằng cây cà chua có nguồn gốc từ cà chua dại
(L.esculentum varpimpine lliforme).
Hướng thứ hai cho rằng cà chua Anh Đào (L.esculentum var
cerasiforme) là tổ tiên của cà chua trồng ngày nay.
Theo Luckwill (1943), cây cà chua xuất hiện ở châu Âu vào thế kỷ 16-17
và trồng đầu tiên ở Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Italia do những nhà buôn Tây
Ban Nha, Bồ Đào Nha chuyển từ Nam Mỹ tới, từ đó cây cà chua được lan truyền
đi các nơi khác. Trong thời kỳ này cà chua chỉ được xem như cây cảnh và cây
thuốc. Đến thế kỷ 18, cây cà chua mới được chấp nhận là cây thực phẩm có giá
trị và từ đó được phát triển mạnh (dẫn theo tài liệu Kuo và cs, 1998) [29].
Nhiều tài liệu ghi nhận, cà chua xuất hiện và được trồng đầu tiên ở Bắc
Mỹ vào năm 1710. Ở giai đoạn này, người ta quan niệm cà chua là cây độc có
hại đến sức khoẻ nên chưa được chấp nhận. Đến năm 1830, cà chua mới được
chấp nhận là cây thực phẩm như hiện nay.

5

Cây cà chua có mặt, trồng ở châu Phi vào thế kỷ 17, do những người
thực dân đi chiếm thuộc địa chuyển từ châu Âu vào.
Còn ở châu Á, cà chua được trồng đầu tiên ở Philippin, Inđonêxia,
Malaysia vào thế kỷ 18 qua các thương gia và thực dân Hà Lan, Tây Ban Nha,
Bồ Đào Nha sau đó được phát triển sang các nước khác (dẫn theo tài liệu Kuo
và cs) [29].
Cà chua du nhập vào Việt Nam từ thời thực dân Pháp chiếm đóng, tức là
khoảng hơn 100 năm trước đây, và được người dân thuần hóa trở thành cây
bản địa. Từ đó cùng với sự phát triển của xã hội, cây cà chua đã và đang trở
thành một cây trồng có giá trị kinh tế, giá trị sử dụng cao ở Việt Nam.
Có thể nói trong rất nhiều năm cà chua đã được coi như là cây thuốc và
cây cảnh, mãi đến cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 cà chua mới được liệt vào cây
rau thực phẩm có giá trị và từ đó nó được phát triển mạnh.
1.1.2.Phân loại
Cà chua (Lycopersicon esculentum Mill) thuộc họ cà (Solaneceae), chi
(Lycopersicon). Có bộ nhiễm sắc thể 2n=24 và gồm có 12 lồi. Cà chua được
nghiên cứu và lập thành hệ thống phân loại theo quan điểm riêng của nhiều
tác giả: Muller(1940), Daskalov và Popov (1941), Luckwill (1943),
Lehmann(1953), Brezhnev (1955, 1964). Ở Mỹ thường dùng phân loại của
Muler, ở Châu Âu, Liên Xô(cũ) thường dùng phân loại của Brezhnev. Với
cách phân loại của Brezhnev (1964), chi Lycopersicon Tour được phân làm 3
loài thuộc hai loài chi phụ (Nguyễn Hồng Minh, 2000) [11].
- Subgenus 1- Eriopersicon: Chi phụ này gồm các loài dại, cây dạng một
năm hoặc nhiều năm, gồm các dạng quả có lơng, màu trắng, xanh lá cây hay
vàng nhạt, có các vệt màu atoxian hay xanh thẫm. Hạt dày khơng có lơng,
màu nâu... chi phụ này gồm hai loài và các loài phụ.
1. Lycopersicon peruvianum Mill

1a. L.Peruvianum var.Cheesmanii Riloey và var. Cheesmaniif.minor C.H.
Mull. (L.esc. Var.minor Hook).


6
1b. L.Peruvianum var. dentatum Dun.
2. Lycopersicon hirsutum Humb. Et. Bonpl.
2a. L. hirsutum var.glabratum C. H. Mull.
2b. L. hirsutum var.glandulosum C. H. Mull.
- Subgenus 2 – Eulycopersicon. Các cây dạng một năm, quả khơng có
lơng, màu đỏ vàng, hạt mỏng, rộng ...chi phụ này gồm một loài.
3. Lycopersicon.esculentum Mill. Loài này gồm 3 loài phụ.
3a. L.esculentum Mill.ssp.spontaneum Brezh: Cà chua dại, bao gồm hai dạng sau.
- L.esculentum var.pimpinellifolium Mill. (Brezh)
- L.esculentum var.racemigenum (Lange), Brezh.
3b. L.esculentum Mill.ssp.subspontaneum – cà chua bán hoang dại, gồm 5 dạng sau:
- L.esculentum var.cersiforme (A Gray)Brezh - cà chua anh đào.
- L.esculentum var.pyriforme (C.H. Mull)Brezh - cà chua dạng lê.
- L.esculentum var.pruniforme Brezh - cà chua dạng mận.
- L.esculentum var.elongatum Brezh - cà chua dạng quả dài.
- L.esculentum var. succenturiatum Brezh - cà chua dạng nhiều ô hạt.
3c. L.esculentum Mill. ssp. cultum – cà chua trồng, có 3 dạng sau:
- L.esculentum var. vulgare Brezh.
- L.esculentum var. validum (Bailey) Brezh
- L.esculentum var. grandiflium (Bailey) Brezh. (trích theo Nguyễn
Hồng Minh) [11].
1.2. Giá trị của cây cà chua
1.2.1. Giá trị dinh dưỡng và giá trị y học
Cà chua là loại rau ăn quả có giá trị dinh dưỡng rất lớn. Trong quả cà
chua chín chứa nhiều loại chất dinh dưỡng có giá trị cao như: các dạng đường

dễ tiêu, chủ yếu là glucoza và fructoza; các loại vitamin cơ bản cần thiết cho
con người như vitamin A, B1, B2, B6,... Mặt khác trong quả cà chua còn chứa
một hàm lượng axit như oxalic, malic, nicotinic, citric,... và nhiều chất
khoáng như K, P, Na, Ca, Mg, S, Fe,... là những chất có trong thành phần của


7

máu và xương. Quả tươi cịn góp phần làm tăng bề mặt tiếp xúc giữa thức ăn
và lông nhung trong ruột, qua đó giúp cho q trình tiêu hố, hấp thụ thức ăn
được dễ dàng.
Theo Tạ Thu Cúc (1985) [3] , kết quả phân tích trên 100 mẫu quả cà
chua trồng ở vùng đồng bằng sơng Hồng có thành phần hóa học chủ yếu sau:
Hàm lượng chất khơ 4,3-6,4%, hàm lượng đường tổng số 2,6-3,5%, độ Brix
khoảng 2,6-3,5%, axit tổng số 0,22-0,72% và vitaminC 17,1-38,8mg%.
Bên cạnh đó, cà chua rất có giá trị trong y học. Theo Quách Tấn Vinh
(2005), cà chua có vị ngọt, tính mát, có tác dụng tạo năng lượng, tăng sức
sống, làm cân bằng tế bào, giải nhiệt, chống hoại huyết, kháng khuẩn, chống
độc, kiềm hóa máu có dư axit, hịa tan ure, thải ure, điều hịa bào tiết, giúp
tiêu hóa dễ dàng các loại bột và tinh bột. Dùng ngoài để chữa bệnh trứng cá,
mụn nhọt, viêm tấy và dùng lá để trị vết đốt của sâu bọ. Chất tomarin chiết
xuất từ lá cà chua khơ có tác dụng kháng khuẩn, chống nấm, diệt một số bệnh
hại cây trồng [21].
Bảng 1.1. Thành phần hóa học của 100g cà chua
Thành phần
Nước (g)
Năng lượng (kcal)
Chất béo (g)
Protein (g)
Carbohydrates (g)

Chất xơ (g)
Kali (mg)
Photpho (mg)
Magie (mg)
Canxi (mg)
Vitamin C (mg)
Vitamin A (IU)
Vitamin E (mg)
Niacin (mg)

Quả chín tự nhiên
93,76
21
0,33
0,85
4,46
1,10
223
24
11
5
19
623
0,38
0,628

Nước ép tự nhiên
93,9
17
0,06

0,76
4,23
0,40
220
19
11
9
18,30
556
0,91
0,67

Nguồn: USDA Nutrient Data Base [34]


8

Theo Đỗ Tất Lợi (1999), Cà chua có thể giúp bảo vệ những người
nghiện thuốc lá khỏi nguy cơ bị bệnh phổi. Đặc biệt lycopen trong quả cà
chua có tác động mạnh đến việc giảm sự phát triển nhiều loại ung thư như
ung thư tiền liệt tuyến, ung thư ruột kết, ung thư trực tràng và nhồi máu cơ
tim,...[9].
Theo Lê Trần Đức (1997), Lycopen là một thành phần tạo nên màu đỏ của
quả cà chua, lycopen cịn có tác dụng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Hàm lượng chất này nhiều hay ít phụ thuộc vào độ chín của quả và chủng loại cà
chua. Đây là một số chất oxi hóa tự nhiên mạnh gấp 2 lần so với beta-caroten và
gấp 100 lần so với vitamin E. Ngoài ra nếu sử dụng nhiều cà chua thì tỉ lệ oxi
hóa làm hư các cấu trúc sinh hóa của ADN giảm xuống thấp nhất [6].
1.2.2.Giá trị kinh tế của cà chua
Cà chua có thể dùng để ăn tươi, nấu chín, và là nguyên liệu cho công

nghiệp chế biến với các loại sản phẩm khác nhau. Do đó, đối với các nước
trên thế giới nói chung, đặc biệt là các nước nhiệt đới nói riêng, trong đó có
Việt Nam, thì cây cà chua là một trong những cây trồng mang lại hiệu quả
kinh tế rất cao và là mặt hàng xuất khẩu quan trọng.
Ở Việt Nam, mặc dù cà chua mới được trồng khoảng trên 100 năm nay
nhưng nó đã trở thành một loại rau phổ biến và được sử dụng rộng rãi, diện
tích trồng hàng năm biến động từ 12 – 13 nghìn ha. Theo số liệu điều tra của
phịng nghiên cứu thị trường Viện nghiên cứu rau quả, sản xuất cà chua ở
Đồng bằng sơng Hồng cho thu nhập bình quân 42 – 68,4 triệu đồng/ha/vụ với
mức lãi thuần 15 – 25 triệu đồng/ha, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa.
Theo Đào Xuân Thảng (2005), trong báo cáo tổng kết khoa học kỹ thuật
dự án KC06.DA10NN “sản xuất thử nghiệm giống cà chua Lai số 1, C95, dưa
chuột Lai sao xanh 1, PC1 phục vụ chế biến xuất khẩu”, cho biết: Giống cà
chua Lai số 1, C95 được sản xuất thử tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định cho
thu nhập 35-40 triệu đồng/ha, lãi thuần 15-20 triệu đồng [17].


9

Sản xuất cà chua cần lượng lao động khá lớn, trung bình sản xuất một ha
cà chua cần 600-800 cơng, trong khi đó sản xuất lúa chỉ cần 200 - 250 công.
Như vậy, lượng lao động cần thiết để sản xuất cà chua gần gấp 3 lần sản xuất
lúa, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cải thiện đời sống, giữ vững an ninh
và đảm bảo môi trường xã hội tốt .
1.3. Đặc điểm thực vật học của cây cà chua
1.3.1. Bộ rễ
Rễ cà chua thuộc hệ rễ chùm, phân nhánh và có khả năng ăn sâu trong
đất rễ cà chua có thể ăn sâu tới 1,5m, nhưng ở độ sâu dưới 1m rễ ít, hệ rễ phân
bố chủ yếu ở tầng đất 0 - 30cm. Khả năng tái sinh của hệ rễ mạnh, khi rễ
chính bị đứt, rễ phụ phát triển mạnh. Các rễ phụ tập trung phân bố ở tầng đất

nơng, ở lớp đất dưới 1m thì rễ phân bố ít, sức hút của rễ ở đó cũng giảm, ở
lớp đất từ 0-50cm rễ phân bố nhiều, sức hút mạnh. Cây cà chua cịn có khả
năng ra rễ bất định, loại rễ này tập trung nhiều nhất ở đoạn thân dưới 2 lá
mầm. Loài cà chua trồng khi tạo hình, tỉa cành, tỉa lá hạn chế sự sinh trưởng
của cây thì sự phân bố của hệ rễ hẹp hơn khi khơng tỉa cành, lá. Trong q
trình sinh trưởng, hệ rễ chịu ảnh hưởng lớn của điều kiện môi trường như
nhiệt độ đất và độ ẩm đất…
1.3.2. Thân, cành
Thân cà chua thuộc loại thân thảo, có đặc điểm chung là nhiều đốt trên
thân và phân nhánh mạnh. Thân trịn, tồn thân có lơng mềm và lơng tuyến.
Khi cịn non thì mềm, nhiều nước, có dịch màu vàng, thân giịn dễ gãy, về sau
phía dưới thân dần hóa gỗ, nhất là phần sát mặt đất thấy rất rõ. Tùy theo điều
kiện mơi trường và giống, thân cà chua có độ dài khác nhau. Căn cứ vào đặc
tính sinh trưởng của thân, người ta chia cà chua thành hai dạng: Dạng thân
đứng và thân bò.
1.3.3. Lá
Lá cà chua đa số thuộc dạng lá kép lông chim phân thùy. Các lá chét có
răng cưa, hình trứng thn. Mỗi lá có từ 3-4 đơi lá chét, phía ngọn có một lá


10

riêng gọi là lá đỉnh. Tuỳ thuộc vào giống mà lá cà chua có màu sắc và kích
thước khác nhau như xanh vàng, xanh đậm, xanh nhạt.
1.3.4. Hoa
Hoa cà chua mọc thành chùm, có ba dạng chùm hoa: dạng đơn giản,
dạng trung gian và dạng phức tạp. Số lượng hoa/chùm, số chùm hoa/cây rất
khác nhau ở các giống. Số chùm hoa/cây dao động từ 4-20, số hoa/chùm dao
động từ 2-26 hoa. Hoa lưỡng tính, nhị đực liên kết nhau thành bao hình nón,
bao quanh nhụy cái.

1.3.5. Quả
Quả cà chua thuộc loại quả mọng, có 2, 3 đến nhiều ngăn hạt. Hình dạng
và màu sắc quả phụ thuộc vào từng giống. Ngồi ra, màu sắc quả chín cịn
phụ thuộc vào điều kiện nhiệt độ, phụ thuộc vào hàm lượng Caroten và
Lycopen. Ở nhiệt độ 300C trở lên, sự tổng hợp lycopen bị ức chế, trong khi đó
sự tổng hợp caroten khơng mẫn cảm với tác động của nhiệt độ, vì thế ở mùa
nóng cà chua có màu quả chín vàng hoặc đỏ vàng. Trọng lượng quả cà chua
dao động rất lớn từ 3-200g thậm chí 500g phụ thuộc vào giống [7].
1.3.6. Hạt
Hạt cà chua quả nhỏ, trên bề mặt thường bao phủ một lớp lông nhung
mềm và mịn tùy thuộc vào giống. Điều kiện thời tiết, đặc biệt là nhiệt độ có
ảnh hưởng rất lớn đến năng suất, chất lượng và màu sắc hạt. Nhiệt độ thấp
làm cho màu sắc hạt đen, tỉ lệ nảy mầm và năng suất thấp [7].
1.4. Một số điều kiện ngoại cảnh chính ảnh hưởng đến sinh trưởng phát
triển cây cà chua
1.4.1.Nhiệt độ
Cà chua thuộc nhóm cây ưa ấm. Nhiệt độ thích hợp nhất cho hạt nảy
mầm là 24-250C, nhiều giống nảy mầm nhanh ở nhiệt độ 28-320C [4].
Tác giả Tạ Thu Cúc lại cho rằng, cà chua chịu được nhiệt độ cao, rất
mẫn cảm với nhiệt độ thấp. Cà chua có thể sinh trưởng, phát triển trong phạm
vi nhiệt độ từ 15-350C, nhiệt độ thích hợp từ 22-240C. Giới hạn nhiệt độ tối
cao đối với cà chua là 350C và giới hạn nhiệt độ tối thấp là 100C [4].


11

Bảng 1.2. Nhiệt độ tối ưu cho quá trình sinh trưởng phát triển cà chua
Giai đoạn sinh trưởng

Nhiệt độ tối ưu (oC)

Nảy mầm

26 – 32

Xòe lá mầm

16 – 20

Nảy chồi
Sinh trưởng, phát triển cây con

15
25 – 26

Dài thân

30 (ngày) và 17 (đêm)

Sinh trưởng chồi nách

26 (ngày) và 22 (đêm)

Cây con

26 – 32

Cây trưởng thành

27 (ngày) và 13 – 22 (đêm)

Nuôi cấy Invitro

20 – 33

Lá đầu tiên

25

Biến đổi đốt lá

10 – 14

Hình thành hoa

13 – 14

Nở hoa

26 (ngày) và 22 (đêm)

Hình thành phấn hoa

20 – 26

Nảy mầm hạt phấn

22 – 27

Sinh trưởng ống phấn

22 – 27

Vòi nhụy dài ra

30 – 35

Quả chín

24 - 28
(Nguồn: Tạ Thu Cúc, 1983) [3]

Theo Abdul baki A.A (1995), nhiệt độ ảnh hưởng lớn đến quá trình phát
triển của bộ rễ, khi nhiệt độ đất trên 39oC làm giảm sự phát triển của rễ, nếu
nhiệt độ trên 44oC sẽ làm giảm sức hấp thu nước và dinh dưỡng của rễ 23].
Trong giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng, cà chua yêu cầu nhiệt độ từ 1824oC. Tuy nhiên nhiệt độ ban đêm quá thấp và nhiệt độ ban ngày quá cao đều
gây hại cho cây và cây cà chua ngừng sinh trưởng ở nhiệt độ trên 35oC và


12
dưới 12oC. Nếu nhiệt độ duy trì ở 10oC kéo dài sẽ làm cho cây chết.
Cây cà chua sinh trưởng tốt trong phạm vi nhiệt độ 15-30oC, nhiệt độ tối
ưu là 22-24 oC. Quá trình quang hợp của cà chua tăng khi nhiệt độ tối ưu 2530oC, nếu trên 35oC sẽ làm giảm khả năng quang hợp (dẫn theo nguồn tài liệu
của Abdul baki A.A và cộng sự, 1995) [23].
Nhiệt độ là yếu tố ngoại cảnh không những ảnh hưởng đến qua trình sinh
trưởng dinh dưỡng của cà chua mà còn đặc biệt ảnh hưởng đến sự ra hoa, đậu
quả, quá trình hình thành năng suất và chất lượng của quả. Trong thời kỳ phân
hoá mầm hoa, nhiệt độ ảnh hưởng đến vị trí cao, thấp của chùm hoa đầu tiên
khơng những thế cịn ảnh hưởng đến số chùm hoa/cây và số hoa/chùm. Nhiệt
độ chênh lệch giữa ngày và đêm 30/25oC (ngày/đêm) làm tăng số đốt dưới

chùm hoa đầu. Theo nghiên cứu của Krachenco A.N và cs (1987), nhiệt độ
dưới 10oC thì chùm hoa đầu thường ra ở lá thứ 6-7, nhiệt độ 15oC ra ở lá thứ 8
và nếu nhiệt độ 27oC là lá thứ 14. Cũng theo tác giả này, cà chua phân hoá
mầm hoa ở nhiệt độ 13oC cho hoa nhiều hơn ở nhiệt độ 18oC là 8 hoa/chùm, ở
nhiệt độ 16oC có số hoa nhiều hơn 24oC là 4 hoa. Như vậy, nhiệt độ tăng cao
thì số chùm hoa giảm [30].
Cũng theo kết quả nghiên cứu của Krachenco A.N và cs (1987) cho biết,
nhiệt độ ngày đêm còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của hoa, sự nở
hoa cũng như quá trình thụ phấn, thụ tinh, nhiệt độ ban ngày 30oC và 21oC về
đêm có xu hướng làm giảm kích thước hoa cũng như khối lượng noãn, bao
phấn, hạt phấn. Nhiệt độ càng cao càng làm giảm số lượng hạt phấn và sức
sống hạt phấn dẫn đến khả năng đậu quả giảm. Nhiệt độ tối ưu cho quá trình
thụ phấn và đậu quả 18-20oC [30].
Quả cà chua phát triển tốt nhất ở nhiệt độ 18-24oC, khi nhiệt độ trên
35oC ngăn cản sự phát triển của quả làm giảm kích thước quả. Nhiệt độ cịn
ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành sắc tố của quả, bởi vì quá trình sinh
tổng hợp lycopen và caroten rất mẫn cảm với nhiệt. Nhiệt độ 12-30oC thích


13
hợp hình thành lycopen và 10-38oC hình thành caroten. Do vậy nhiệt độ tối
ưu để hình thành sắc tố quả là 18-24 oC. Quả có màu đỏ tươi đến đỏ thẫm hấp
dẫn thường ở nhiệt độ 24-28oC, do sự hình thành lycopen và caroten được
hình thành dễ dàng. Khi nhiệt độ trên 40oC, quả thường giữ nguyên màu xanh
vì nhiệt độ cao là phân huỷ chlorophyll do đó caroten và lycopen khơng được
hình thành. Nhiệt độ cao cũng làm giảm sự hình thành pectin đây là nguyên
nhân làm cho quả nhanh mềm (Krachenco A.N và cs, 1987) [30], [33].
1.4.2.Ánh sáng
Cà chua thuộc cây ưa ánh sáng, cây con trong vườn ươm nếu đủ ánh
sáng (5000 lux) sẽ cho chất lượng tốt, cứng cây, bộ lá to, khoẻ, sớm được

trồng. Ngoài ra ánh sáng tốt, cường độ quang hợp tăng, cây ra hoa đậu quả
sớm hơn, chất lượng sản phẩm cao hơn [4].
Trong điều kiện thiếu ánh sáng năng suất cà chua thường giảm, do vậy
việc trồng thưa làm tăng hiệu quả sử dụng ánh sáng kết hợp với ánh sáng bổ
sung sẽ làm tăng tỷ lệ đậu quả, tăng số quả trên cây, tăng trọng lượng quả và
làm tăng năng suất. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cà chua không phản ứng
với độ dài ngày, quang chu kỳ trong thời kỳ đậu quả có thể dao động từ 7-19
giờ. Tuy nhiên một số nghiên cứu khác cho rằng ánh sáng ngày dài và hàm
lượng nitrat ảnh hưởng rõ rệt đến tỷ lệ đậu quả. Nếu chiếu sáng 7 giờ và tăng
lượng đạm thì làm cho tỷ lệ đậu quả giảm trong khi đó ánh sáng ngày dài làm
tăng số quả/cây. Nhưng trong điều kiện ngày ngắn nếu khơng bón đạm thì chỉ
cho quả ít, cịn trong điều kiện ngày dài mà khơng bón đạm thì cây khơng ra
hoa và không đậu quả [4].
1.4.3.Nước
Nước là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến các hoạt động sinh lý cơ bản
như quang hợp, hô hấp, sinh trưởng và phát triển...ở mỗi giai đoạn khác nhau
thì nhu cầu nước cung cấp nhiều, ít khác nhau.
Theo Cheema D.S và cs (1993), trong giai đoạn nảy mầm của hạt, lượng


14

nước cần cho hạt cà chua nẩy mầm từ 325-364% so với khối lượng bản thân.
Khi độ ẩm đất là 70% thì hạt nẩy mầm cao nhất và số lượng cây giống đạt cao
nhất [25]. Trong giai đoạn phát triển, độ ẩm thích hợp cho cây từ 70 đến 80%.
Đất thiếu nước cây sinh trưởng phát triển kém, còi cọc, lá nhỏ, thiếu nước
nghiêm trọng dẫn đến rụng lá, rụng hoa, rụng quả, năng suất thấp, chất lượng
giảm. Nếu dư thừa nước làm cho cây sinh trưởng quá mạnh, lá mỏng, giảm
khả năng chống chịu với điều kiện bất thuận và sâu hại. Hàm lượng nước
trong quả tăng cao, quả dễ bị nứt, chất lượng kém, khả năng bảo quản và vận

chuyển kém.
Theo Kang Gaogiang và cs (1994) đã kết luận: để đạt năng suất 113 tấn/ha
thì hiệu quả sử dụng nước tối đa là 2,05 tấn/cm/ha. Trong điều kiện California
Mỹ, Claude cho rằng để tạo 1 kg quả cà chua cần 32,3 kg nước [28].
Ngoài độ ẩm đất, sinh trưởng, phát triển của cây cà chua còn chịu ảnh
hưởng trực tiếp của độ ẩm khơng khí. Cây cà chua u cầu độ ẩm khơng khí
thấp trong q trình sinh trưởng và phát triển, độ ẩm thích hợp 45-55%. Khi
độ ẩm khơng khí > 90% cây phát triển mạnh nên khả năng nhiễm bệnh cao,
đồng thời ảnh hưởng đến sự phát triển của hạt phấn, làm hạt phấn vỡ, làm
giảm nồng độ đường trên núm nhụy, hoa không thụ phấn được sẽ rụng, tỷ lệ
đậu quả thấp [5].
Nhìn chung độ ẩm đất và độ ẩm khơng khí q thấp hoăc quá cao đều
ảnh hưởng không tốt đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây cà chua.
Biểu hiện sự thiếu nước hoặc thừa nước đều làm cho cây héo. Khi mưa rào
cây bị ngập nước, trong đất thiếu ôxy, thừa cacbonic làm cho rễ bị ngộ độc,
sự hút nước của rễ bị ức chế, cây thiếu nước dẫn đến héo [5].
1.4.4.Đất trồng và chất dinh dưỡng
Đất phù hợp với cây cà chua là đất thịt nhẹ, đất cát pha, tơi xốp, tưới tiêu
dễ dàng, độ pH từ 5,5 – 7,5. Độ pH thích hợp nhất cho cà chua sinh trưởng


15

phát triển là 6 – 6,5. Trên đất có độ pH dưới 5, cây cà chua bị bệnh héo xanh
gây hại.
Cà chua là cây thân lá sinh trưởng mạnh, khả năng ra hoa quả rất lớn, vì
vậy cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng là yếu tố có tính chất quyết định đến
năng suất, chất lượng quả. Cà chua hút nhiều nhất là kali, sau đó là đạm và ít
nhất là lân. Cà chua sử dụng 60% lượng N, 50 – 60% K20 và 15 – 20% P205
tổng lượng phân bón vào đất suốt vụ trồng (theo Tạ Thu Cúc, Hồ Hữu An,

Nghiêm Thị Bích Hà, 2007) [5].
- Nitơ: có tác dụng thúc đẩy sinh trưởng thân lá, phân hoá hoa sớm, số
lượng hoa trên cây nhiều, hoa to, tăng khối lượng quả và làm tăng năng suất
trên đơn vị diện tích.
- Photpho: lân có tác dụng kích thích hệ rễ cà chua sinh trưởng nhất là
thời kỳ cây con. Bón lân đầy đủ giúp rút ngắn thời gian sinh trưởng, cây ra
hoa sớm, tăng tỷ lệ đậu quả, quả chín sớm, tăng chất lượng quả. Lân khó hịa
tan nên thường bón lót trước khi trồng.
- Kali: cần thiết để hình thành thân, bầu quả, kali làm cho cây cứng
chắc, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh và điều kiện bất thuận, tăng quá
trình quang hợp, tăng cường quá trình vận chuyển các chất hữu cơ và đường
vào quả. Đặc biệt kali có tác dụng tốt đối với hình thái quả, quả nhẵn, thịt
quả chắc, do đó làm tăng khả năng bảo quản và vận chuyển quả chín. Cây
cần nhiều kali nhất vào thời kỳ ra hoa, hình thành quả.
- Các yếu tố vi lượng: có tác dụng quan trọng đối với sự sinh trưởng và
phát triển của cây đặc biệt là cải tiến chất lượng quả. Cà chua phản ứng tốt
với các nguyên tố vi lượng B, Mn, Zn… Trên đất chua nên bón phân Mo [4].
Cà chua là cây trồng thích nghi rộng, khơng kén đất nên có thể trồng ở
nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, cây cà chua thích hợp nhất là trồng trên


16

đất thịt nhẹ, cát pha, phù sa ven sông, giàu mùn, tơi xốp, tưới tiêu thuận lợi.
Độ pH từ 5,5-7,5, tốt nhất từ 6,5-6,8 [7].
Bảng 1.3. Thành phần khoáng chất trong cây cà chua trưởng thành
Nguyên tố dinh dưỡng (g/cây)

Bộ phận
Lá

N
3,77

P
0,75

K
5,85

Ca
8,56

Mg
0,57

Cuống lá

0,68

0,17

4,07

1,89

0,34

Cuống quả và hoa

0,22

0,04

0,37

0,14

0,03

Quả

8,55

1,82

17,70

0,58

0,62

Thân

0,87

0,25

2,34

0,90

0,19

Rễ

0,06

0,01

0,08

0,05

0,01

Tổng số (g/cây)

14,09

3,04

29,41

12,12

1,76

2,1

0,45

4,38

1,08

0,26

Hấp thụ dinh dưỡng/1 tấn quả

(Nguồn: Trích dẫn theo Nguyễn Thanh Minh, 2003) [14]
Bảng 1.4. Nhu cầu dinh dưỡng của cà chua ở các mức năng suất khác nhau
Năng suất
(tấn/ha)

Nguyên tố dinh dưỡng (kg/ha)

5

N
14,5

P
2,0

K
20,0

Mg
2,25

Ca
11,75

10

29,0

4,0

40,0

4,50

23,50

25

72,5

10,0

100,0

11,25

58,75

100

290,0

40,0

400,0

45,00

235,00

200

580,0

80,0

800,0

90,00

470,00

(Nguồn: Tạ Thu Cúc, 1983) [3]
1.5. Tình hình sản xuất cà chua trên thế giới
Cà chua đã trở thành một trong những cây trồng thông dụng và được
gieo trồng rộng rãi trên khắp thế giới. Nghiên cứu lịch sử trồng trọt cho biết
đến tận thế kỷ XIX, cà chua vẫn chỉ được trồng như một loại cây cảnh nhờ
màu sắc đẹp của quả. Ngày nay, người ta đã biết rõ ankaloit trong cà chua là