Tai lieu tap huan 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (66.47 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

bµi 2 - 1 TiÕt 
TiÕng ViƯt

Từ ng a phng

su tầm, tìm hiểu một số từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt,
họ hàng thân thích và các từ xng hô, cách xng hô

ang c s dng ở yên bái

Kết quả cần đạt:

- HS có thêm vốn từ và sự hiểu biết về các từ ngữ địa phơng đang đợc sử dụng trên địa
bàn tỉnh Yên Bái: các từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, họ hàng, thân thích; các từ x ng hơ và
cách xng hơ.

- Nhận ra sự khác nhau giữa từ ngữ địa phơng và từ ngữ toàn dân.
- Biết sử dụng từ ngữ địa phơng phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.

1.Su tầm và tìm hiểu các từ ngữ địa phơng chỉ quan hệ ruột thịt, họ hàng thân thích đang
đợc sử dụng trên địa bàn tỉnh Yên Bái có ý nghĩa tơng ứng với từ ngữ toàn dân. Xác định
xem các từ ngữ ấy có nguồn gốc từ địa phơng nào ?

Cách thực hiện: Kẻ bảng vào vở theo mẫu và gạch chân những từ ngữ địa phơng.

Stt tõ ng÷ toàn dân từ ngữ toàn dân nguồn gèc cđa tõ

ngữ địa phơng

1
2

3
4
5
6
n

cha, bè
mĐ

b¸c ( chị gái bố hoặc mẹ)
...
...
...

ba
bầm
bá

...
...
...

Miền Nam
Phú Thọ
Phú Thọ
...
...
...
2.Đọc các đoạn văn sau:

a. Ba tụi quờ Bn Tre vy mà lấy mẹ tôi ở tận Yên Bái. Tôi hỏi: “ Sao ba mẹ lại dũng
cảm vợt qua một khoảng cách không gian lớn đến nh vậy ạ ?” Ba tơi trả lời: “ Vì tình u
con ạ!” Tơi lại hỏi: “ Sao không phải là mẹ vào Bến Tre mà lại là ba ra Yên Bái ạ ?” Ba
tơi cời và nói: “ Ba nghĩ cũng là do tình u”. Tơi quay sang hỏi bà ngoại: “ Ngoại ơi,
sao ngoại chỉ sinh có một mình mẹ con ?” Bà ngoại tơi cời thật hiền: “ Ơng bà chỉ sinh
đợc mình mẹ con thơi !”

b. “ Bè, bÇm kÝnh mÕn !

Em đã về đến trờng lúc 7 giờ tối. ở n Bái có ma khơng ạ ? Dới trờng em đang ma rất
to...Sức khoẻ của em bình thờng vì không bị say xe. Chuyến xe Yên Bái – Hà Nội hôm
nay vắng ngời... Em viết th này báo tin để bố bầm yên tâm...”

Xác định từ xng hô và cách xng hô trong hai đoạn văn trên. Từ xng hô và cách xng hô
nào là của địa phơng ? Hãy cho biết nguồn gốc của những từ xng hô và cách xng hô ấy.
3. Su tầm và tìm hiểu những từ xng hơ và cách xng hô địa phơng ( tơng ứng với từ xng
hô và cách xng hơ trong ngơn ngữ tồn dân ) đang đợc sử dụng ở Yên Bái. Xác định các
từ xng hơ và cách xng hơ ấy có nguồn gốc từ địa phơng nào ?

( Cách làm: Kẻ bảng vào vở theo mẫu và gạch chân những từ ngữ và cách xng hô địa
ph-ơng )

đối tợng giao tiếp Từ xng hô và cách xnghô trong ngôn ngữ
tồn dân

Từ xng hơ và cách
xng hô địa phơng sử
dụng ở yên bái

nguồn gốc của từ xng hô

và cách xng hô a phng

cháu xng hô với ông / bà
con xng h« víi bè / mĐ
em xng h« víi anh / chị

cháu- ông / bà
con bố / mẹ
em anh / chị

em - ông / bà
em bố / mẹ
tao mày

Phú Thọ
Phú Thọ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

ng-ông / bà xng hô với cháu
bố / mẹ xng hô với con
...
...
...

ông/ bà- cháu ( mày)
bố / mẹ - con ( mày )
...
...
...

ông / bµ - mi

bè / mĐ – mi
...
...
...

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

bµi 4 -1 TiÕt 
TiÕng ViƯt

Từ ngữ địa phơng (tiếp):

su tầm, tìm hiểu từ ngữ địa phơng chỉ các sự vật,
hiện tợng, hoạt động, đặc điểm, tính chất...

đang đợc sử dụng ở yên bái

Kết quả cần đạt:

- HS biết su tầm và có thêm hiểu biết về các từ ngữ địa phơng của các vùng, miền chỉ các
sự vật, hiện tợng, hoạt động, đặc điểm, tính chất... đang đợc sử dụng ở địa phơng Yên 
Bái.

- HS nhận diện các từ ngữ địa phơng chỉ các sự vật, hiện tợng, hoạt động, đặc điểm, tính 
chất ... đang đợc sử dụng ở Yên Bái.

1.Su tầm và tìm hiểu các từ ngữ địa phơng chỉ các sự vật, hiện tợng đang đợc sử dụng ở
Yên Bái:

( Cách làm: kẻ bảng theo mẫu và tìm từ điền vào bảng )
stt từ ngữ địa phơng chỉ các sự vật, hiện tợng ang c s

dụng ở tỉnh Yên bái.

từ ngữ có nghĩa tơng ứng
trong ngôn ngữ toàn dân
( Nếu có)

Ngun gc ca cỏc t
ng a phng

1
2
3
4
...
....

sơn tra( táo mèo, chua chát )
rợu sơn tra( rợu làm từ quả
sơn tra)

khau
ng

...
...

gầu ( múc nớc giếng )
thang

...

Yên Bái, Lao Cai
Yên Bái, Lao Cai
Nghệ An, Hà Tĩnh
Phú Thọ

...
...
2.Su tm v tìm hiểu các từ ngữ địa phơng chỉ các hoạt động đang đợc sử dụng ở Yên
Bái:

( Cách làm: kẻ bảng theo mẫu và tìm các từ điền vào bảng).
stt từ ngữ địa phơng chỉ các hoạt động ang c s dng

ở tỉnh Yên bái.

từ ngữ có nghĩa tơng ứng
trong ngôn ngữ toàn dân
( Nếu có)

Ngun gc ca cỏc t
ng a phng

1
2
3
...
....
mần

chụm
...
...
làm
nhóm bếp
...
...

Ngh An, H Tĩnh
Nghệ An, Hà Tĩnh
...
...
3.Su tầm và tìm hiểu các từ ngữ địa phơng chỉ các đặc điểm, tính chất...đang đợc sử dụng
ở Yên bái.

( Cách làm: kẻ bảng theo mẫu và tìm các từ điền vào bảng).
stt từ ngữ địa phơng chỉ các đặc điểm, tính chất đang đợc s

dụng ở tỉnh Yên bái.

từ ngữ có nghĩa tơng ứng
trong ngôn ngữ toàn dân
( Nếu có)

Ngun gc của các từ
ngữ địa phơng

1
2
3

...
....
èm
...
...
gÇy
...
...

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

4. Đọc đoạn trích sau ( trong bài thơ “ Mẹ Suốt” ) của Tố Hữu và chỉ ra những từ ngữ địa
phơng có trong đoạn trích. Những từ ngữ đó thuộc phơng ngữ nào? Việc sử dụng từ ngữ
địa phơng trong đoạn thơ có tác dụng gì?

Gan chi gan røa, mÑ nê?

Mẹ rằng: Cứu nớc mình chờ chi ai?
Chẳng bằng con gái, con trai
Sáu mơi còn một chút tài đò đa

Tàu bay hắn bắn sớm tra
Thì tui cứ việc nắng ma đa đị...

GhÐ tai mẹ, hỏi tò mò:

Cớ răng ông cũng ng cho mẹ chèo?
Mẹ cời: Nói cứng, phải xiêu

Ra khơi ông còn dám, tui chẳng liều bằng ông!
Nghe ra ông cũng vui lòng

Tui đi, còn chạy ra sông dặn dò:
Coi chừng sóng lớn, gió to

</div>