LITHUYET

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (345.5 KB, 13 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

C

hương

1

: CƠ HỌC VẬT RẮN

1/ V T R N QUAY Ậ Ắ ĐỀU

Đại lượng Cơng thức

a. Tốc độ góc • ω=Δϕ

Δt =const +>0 vật quay theo chiều dương

+<0 vật quay ngược chiều dương
b. Chu kì quay

•

2
T 

  hằng số  tần số quay f =
1
T (Hz)

c. Tọa độ góc •    0 t φ0: tọa độ góc ban đầu, lúc t = 0
d. Góc quay •     0 t: góc quay tính từ thời điểm t = 0

•     2 1 (t2 t )1 góc quay trong thời gian từ t1 đến t2

•Nếu vật rắn quay ngược chiều dương thì     2 1
e. Số vịng quay

• N 2




 =f. t =
t
T



f. Lưu ý Khi vật rắn quay đều: mọi điểm trên vật rắn chđộng trịn đều.
•Tốc độ dài (tiếp tuyến): v.r=

2
2 f.r r



 

(m/s) •Gia tốc hướng tâm

2
2
n

a .r

 

(m/s2)

2/ V T R N QUAY BI N Ậ Ắ Ế ĐỔ ĐỀI U

Đại lượng Cơng thức

a. Gia tốc góc

•

2 1
2 1

const
t t

  

 

 +  . > 0 vật quay nhanh dần đều
+  . < 0 vật quay chậm dần đều

b. Vận tốc góc •    0 t (0: vận tốc góc lúc t = 0)
c. Tọa độ góc

•

2
0 0

1
t t

     

(φ0: tọa độ góc lúc t = 0)
d. Góc quay

•

2
0 0

1
t t

      

(góc quay tính từ thời điểm t = 0)
•

2 2
2 1 0 2 1 2 1

(t t ) (t t )
2

        

(góc quay từ t1 đến t2)
e. Số vịng quay

• N 2






f. Lưu ý •Khi vật rắn quay BĐĐ thì 1 điểm trên vật rắn c.đ trịn BĐĐ.
•tốc độ dài : v.r

(r: khcách từ M đến trục quay)
 v = v0 + att

• gia tốc hướng tâm: an 2.r

• gia tốc tiếp tuyến: at= γ.R

• gia tốc t/phần: a a2na2t
3/ KHỐI TÂM CỦA VẬT RẮN

• Khối tâm của các vật rắn đồng chất, có dạng hình học là các tâm đối xúng của nó.
• Cơng thức tính tọa độ khối tâm của vật rắn:

XG =

∑

mixi

∑

mi ; YG =

∑

miyi

∑

mi (với i = 1, 2, 3,...)

4/ MÔMEN LỰC – PHƯƠNG TRÌNH ĐỘNG LỰC HỌC VẬT RẮN QUAY
a. Mơmen lực: Gọid là khoảng cách từ trục quay đến giá của lực (tay địn).
• MF F.d nếu F



có xu hướng làm vật quay theo chiều dương.
• MF F.d nếu F



</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

VẬT LÝ 12 KRƠNG ANA 2012

• MF 0 nếu F


có giá đi qua trục quay.hoặc có phương song song với trục quay.

b. Phương trình động lực học vật rắn quay :



MF  I

(với là gia tốc góc của vật rắn; I là mơmen qn tính của vật rắn đối với trục quay)
* Mơmen qn tính đối với trục quay đi qua khối tâm G của vật rắn;

•Vành trịn bán kính R (hình trụ trịn rỗng): I = mR2 •Thước dẹp:

2
1

I m

 l

•Đĩa trịn đặc, mỏng (hình trụ trịn đặc):

2
1

I mR

2


•Khối cầu đặc:

2
2

I mR

5


* Mơmen qn tính của vật rắn đối với trục quay: I IGmd2

(với d là khoảng cách giữa khối tâm G và trục quay)
5/ ĐỊNH LUẬT BẢO TỒN MƠMEN ĐỘNG LƯỢNG

a. Mômen động lượng L I. , (Đơn vị kg.m2/s)

b. Định luật bảo tồn mơmen 
động lượng

M  0 L const



• I khơng đổi  vật quay đều ( 0) hoặc đứng yên (= 0)

• Nếu hệ chỉ có 1 vật: I .1  1 I .2 2

• Nếu hệ gồm 2 vật: I .1 1 I .2 2 I' . ' I' . '1 1 2 2= const
c. Lưu ý



MF 0 L2 L1M . tF

6/ ĐỘNG N NG C A V T R NĂ Ủ Ậ Ắ

a. Động năng quay: Wđ =

1
I

2  (J)

ω (rad/s): tốc độ góc của vật rắn
I: momen quán tính của vật rắn

b. Định lý động năng

2 2

ngl d 2 1

1 1

A W I I M.

2 2

      

M: momen ngoại lực t/dụng lên vật rắn
φ: Góc quay của vật rắn

7/ TẦN SỐ GÓC VÀ CHU KÌ DAO ĐỘNG BÉ CỦA CON L C V T LÝẮ Ậ

•  =

√

mg.d

I

• T= 2π

√

I

mg.d (với d là k/cách giữa khối tâm G và trục quay)

C

hương

2

: DAO ĐỘNG CƠ HỌC

1/ CON L C LỊ XOẮ

• Tần số góc: ω = k m/
• Chu kì : T = 2π/ω
• Tần số: f = 1/T = N/Δt

⇒ ω =2πf

• Li độ: x(t) = A.cos(ωt + φ)

+ A= |xmax|: Biên độ(m)

+ (ωt + φ ): Pha dao động

+ φ : Pha ban đầu

• Vận tốc: v(t) = – ωA.sin(ωt + φ)

⇒ |Vmax| = ωA (m/s)
• Gia tốc: a(t) = – ω2.x(t)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

• Lưu ý :

+ Chiều dài quỹ đạo: 2A

+ Lực hồi phục: (hợp lực gây dđđh): F = m|a| = K|x|

⇒ Fmax = KA với K = mω2 (N/m)

+ Hệ thức giữa x,v, ω , A : A2 = x2 + V

ω2 ⇔ V = ± ω

√

A
2

− x2

Thế năng đàn hồi Động năng Cơ năng DH

ãWt = ẵ Kx2 (J)

+ Gc thế năng là VTCB
+ K (N/m) độ cứng lò xo
+ x = A.Cos(ωt + ) (m)
ãWt = ẵ KA2.Cos2(t + )

ãWủ = ½ mv2 (J )

+ m (kg) Khối lượng con lắc
+ v= –Aω.Sin(ωt + φ) (m/s)

+ K = m.2

ãWủ = ẵ KA2.Sin 2(t + )

ã W = Wt + Wñ (J )

⇒ W = Wtmax = ½ KA2

⇒ W = Wđmax = ½ mω2A2

+ A (m)biên độ dao động
+ ω(rad/s) tần số góc

* Con lắc lò xo treo thẳng đứng

Độ biến dạng của lò xo Chiều dài lị xo khi con lắc dao động

• Khi vật ở vị trí cân bằng.
P = F0đ  mg = k.Δl 0

 Δl 0 = mg/k

• Khi vật ở vị trí có li độ x
Δl = Δl 0 + x

• Khi vật ở vị trí có li độ x
l = l 0 + Δl = l 0 + Δl 0 + x

 l max = l 0 + Δl 0 + A

 l min = l 0 + Δl 0 – A

(với l0 là chiều dài tự nhiên của lị xo)
Độ lớn lực đàn hồi • Fđ = K.|Δℓ| với K (N/m) và Δℓ = ℓ – ℓ0 độ biến dạng

• Độ lớn lực đàn hồi khi vật ởù li độ x

Fđ = K.|Δℓ0 + x | (nếu trục ox hướng xuống)

Fđ = K.|Δℓ0 – x | (nếu trục ox hướng lên)

Giá trị cực đại • Fđmax = K.(Δℓ0 + A)

Giá trị cực tiểu • Fđmin = 0 Khi A Δℓ0

• Fđmin = K(Δℓ0 – A) Khi A < Δℓ0
Chú ý: Nếu trục ox thẳng đứng hướng lên thì:

• Độ biến dạng: Δl = Δl 0 – x • Chiều dài lị xo: l = l 0 + Δl = l 0 + Δl 0 – x

• Kssong = K1 + K2 • Kntiếp = (K1.K2)/(K1 + K2)

• Lị xo có chiều dài ℓ, suất đàn hồi E, tiết diện S thì độ cứng của nó: K= ES/ℓ

2/ CON LẮC ĐƠN

* Chu kì, li độ, vận tốc khi dao động điều hịa (góc lệch α0  100 )

• Tần số góc: 
g

 

l

• Chu kì: 
T 2

  l

• Li độ cong: St = S0cos(ωt + φ)

(S0 = lα0: biên độ; α0: góc lệch cực đại)

• Vận tốc: vt = –ωS0sin(ωt + φ)

(với vmax= ωS0 = ωlα0 = α 0 gl)

• Li độ góc: αt = α0cos(ωt + φ)

• Cơ năng dao động điều hịa: W = Wđ + Wt =

2 2 2

0 0

1 1

m S mg
2  2 l
• Động năng: Wđ

2
1

mv
2



• Thế năng trọng trường:

2 2 2 2

1 1 g 1

W m S m ( ) mg

2 2 2

   l  l

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

VẬT LÝ 12 KRƠNG ANA 2012

• Lực căng dây treo:

2
mv
T mg.cos  

l = mg(3.cosα – 2.cosα0)

+ giá trị cực đại: Tmax = mg(3 – 2.cosα0); (khi vật qua vị trí cân bằng α = 0)

+ giá trị cực tiểu: Tmin = mg.cosα0 ; (khi vật tới vị trí biên α = α0)

• Vận tốc của vật (tại điểm có độ cao h): v 2g (cosl   cos0)

Khi góc lệch α0  100  v = ω

2 2
0
S  S

• Sự thay đổi chu kì theo độ cao h: Th = T ( 1 + Rh ) (với R = 6400 Km)

• Sự thay đổi chu kì theo nhiệt độ: T2 = T1 ( 1 +
1
2 λ.Δt

¿ (với Δt0= t2 – t1)
• Sự thay đổi chu kì con lắc đơn khi có thêm ngoại lực f tác dụng:

T’= T

√

g

g ' (với g

'

=g+ f

m gia tốc trọng lực hiệu dụng)

• Khi f hướng xuống  g’ = g + f /m

• Khi f hướng lên  g’ = g - f /m

• Khi f có phương ngang  g’ = f/m¿

g2+¿
√¿

3/ TỔNG HỢP DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
Biên độ dao động tổng hợp

A =

√

A12+A22+2.A1.A2. cosΔϕ

(với Δφ = φ1 – φ2 độ lệch pha)

• Δφ = 0 (cùng pha)  A= A1 + A2

• Δφ = π (ngược pha)  A= |A1 - A2|

Pha ban đầu của dao động tổng hợp

tan φ = AA1sinϕ1+A2sinϕ2

1cosϕ1+A2cosϕ2 = tanα

φ = α nếu mẫu số có giá trị dương
φ = α ± π nếu mẫu số có giá trị âm

C

hương

3

: SÓNG CƠ HỌC

1/ PHƯƠNG TRÌNH TRUY N SĨNGỀ

a. Bước sóng: λ = v.T = v/f (Với v là tốc độ truyền sóng, tốc độ truyền pha dao động)

b. Phương trình truyền sóng:
 u = A cos(ω t -

2π.x
λ ) =

t x
A cos 2 ( )

 

 

  

 

c. Độ lệch pha giữa hai điểm A, B trên cùng phương truyền sóng

2 d
 

 , (với d là khoảng cách giữa hai điểm A, B)
2/ SÓNG DỪNG

Hai đầu dây là 2 nút Một đầu dây là nút, đầu kia là bụng

• uB phản xạ =

- uB tới

• Chiều dài sợi dây khi có sóng dừng:
k2




l

( k Z : số bó sóng)
• Số điểm nút trên dây: Nnút = k + 1

• uB

phản xạ

= uB tới

• Chiều dài sợi dây khi có sóng dừng:

k2 4

 

 

l

(k Z : số bó sóng)

A B

λ
2

A B

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

• Số điểm bụng trên dây: Nbụng = k • Số điểm nút trên dây: Nnút = k + 1

• Số điểm bụng trên dây: Nbụng = k + 1

3/ GIAO THOA SÓNG

2 nguồn kết hợp A, B cùng pha 2 nguồn kết hợp A, B ngược pha

• Độ lệch pha của 2 sóng thành phần tại cùng 1 điểm

2 1

2 d  d

 


• Số dãy cực đại trên đoạn nối 2 nguồn

AB AB
< k <

λ λ



• Số dãy cực tiểu trên đoạn nối 2 nguồn

AB 1 AB
< k + <

λ 2 λ



• Đường trung trực AB thuộc dãy cực đại

• Độ lệch pha của 2 sóng thành phần tại cùng 1 điểm

2 1

2 d  d

   



• Số dãy cực đại trên đoạn nối 2 nguồn

AB 1 AB
< k + <

λ 2 λ



• Số dãy cực tiểu trên đoạn nối 2 nguồn

AB AB
< k <

λ λ



• Đường trung trực AB thuộc dãy cực tiểu

* Lưu ý: Nếu hai nguồn kết hợp S1, S2 dao động cùng pha: u = u = acos(2πft)1 2

• Phương trình tổng hợp tại M:

2 1 2 1

(d d ) (d d )

u 2a.cos  .cos 2 ft     

 

   

• Biên độ sóng tổng hợp:

2 1

π(d d )
Α = 2a cos



4/ SĨNG ÂM

a.

Sóng
âm
trong 
 không

khí

Là sóng cơ học dọc có tần số : 16Hz f 20.000Hz
* Cường độ âm : đơn vị (W/m2)

4 2

P P

I

S d

 

(d: khoảng cách từ nguồn âm đến điểm khảo sát)
* Mức cường độ âm : đơn vị đề xi Ben (dB)

L = 10.ℓg II

0 ( I0 là cường độ âm chuẩn)

b.Hiệ
u ứng 
Dôple

* N guồn âm đứng yên, máy thu lại gần
f=V+V0

V fS (V0tốc độ máy thu)

* N guồn âm lại gần, máy thu đứng yên
f= V

V −VSfS (VStốc độ nguồn âm)

* N guồn âm đứng yên, máy thu ra xa
f=V −V0

V fS (V0tốc độ máy thu)

* N guồn âm đi xa, máy thu đứng yên
f= V

V+VSfS (VStốc độ nguồn âm)
c.Nguồ

n nhạc 
âm

*

Tần số cộng hưởng(để có sóng dừng)
của dây đàn, của ống sáo 2 đầu hở.
 f=n.V

2.ℓ (với n= 1, 2, 3, 4,…)

* Tần số cộng hưởng(để có sóng dừng) của ống
sáo 1 đầu kín, 1 đầu hở.

f=m.V

4 .ℓ (với n= 1, 3, 5, 7,…)

C

hương

4

: DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ & SÓNG ĐIỆN TỪ

1/ Tần số góc riêng, chu kì, tần số dao động riêng

•

 

(rad/s) • T 2  LC (s) •

1
f

2 2 LC



 

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

VẬT LÝ 12 KRÔNG ANA 2012
2/ Năng lượng mạch dao động: W = Wđt + Wtt =

2
0

q
2C =

2
0

LI
2 =

2
0

CU
2

• Năng lượng điện trường: Wđt =

1
C.u

2 với q = C.u = q0cos(ωt +φ), q0 = CU0.

• Năng lượng từ trường: Wtt =

1
Li

2 với i = – I0sin(ωt +φ), I0 = q0.

3/ Bước sóng điện từ mạch LC 
chọn được

λ= 6π.108

√

4/ Góc xoay tụ điện khi điều 
chỉnh từ giá trị Cmax về C

α= CMAX− C

CMAX−Cmin

αMAX

5/ Góc xoay tụ điện khi điều
chỉnh từ giá trị Cmin về C

α= C − Cmin

CMAX−Cmin

αMAX

C

hương

5

: DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU

1/ BI U TH C DỂ Ứ ĐĐH, T NG TR , Ổ Ở ĐỘ Ệ L CH PHA

a. Biểu thức hiệu điện thế xoay chiều

u(t) = Uocos(ωt + φu)

+ u(t): hiệu điện thế tức thời (V)
+ Uo: hiệu điện thế cực đại (V)

+ φu: pha ban đầu của hiệu điện thế

b. Biểu thức cường độ dòng điện

i(t) = Iocos(ωt + φi )

+ i(t): cường độ dòng điện tức thời (A)
+ Io: cường độ dòng điện cực đại (A)

+ φi: pha ban đầu của cường độ dòng điện
c. Các giá trị hiệu dụng

• Hiệu điện thế hiệu dụng:

0
U
U



• Cường độ dịng điện hiệu dụng:

0
I
I



d. Tổng trở của mạch điện
Z R + (Z2 L Z )C 2 đơn vị: (Ω)

• ZL = ωL (Ω): cảm kháng; L (H): hệ số tự cảm của ống dây.

• ZC = 1/Cω(Ω): dung kháng; C (F): điện dung của tụ điện.

e. Giãn đồ véc tơ quay

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

L C
Z Z
tg


 

, (với: φ = φu – φi )

• ZL > ZC: hiệu điện thế u(t) sớm pha so với cường độ dòng điện i(t).

• ZL < ZC: hiệu điện thế u(t) trễ pha so với cường độ dòng điện i(t).

• ZL = ZC: hiệu điện thế u(t) cùng pha với cường độ dịng điện i(t).

• Đoạn mạch chỉ có điện trở thuần: φ = 0  uR(t) cùng pha CĐDĐ i(t).

• Đoạn mạch chỉ có cuộn cảm thuần: φ = π/2  uL(t) sớm pha CĐDĐ i(t) góc π/2.

• Đoạn mạch chỉ có tụ điện: φ = - π/2  uC(t) trễ pha CĐDĐ i(t) góc π/2. 
g. Định luật ơm

U = I.Z hay U0 = I0.Z

• Đoạn mạch chỉ có điện trở thuần: UR= I.R

• Đoạn mạch chỉ có cuộn cảm thuần: UL= I.ZL

• Đoạn mạch chỉ có tụ điện: UC = I.ZC
h. Lưu ý

• Cường độ dòng điện tức thời: iR(t) = iL(t) = iC(t) = i(t)

• Tại thời điểm t uAB(t) = uR(t) + uL(t) + uC(t), còn UAB =

2 2

R L C

U (U  U )

• Cuộn dây có điện trở r ≠ 0 thì coi cuộn dây trên tương đương.
• Hiện tượng cộng hưởng điện: ZL = ZC hay

1
LC

 

2/ CÔNG SUẤT CỦA DỊNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
a. Cơng suất của dịng điện xoay chiều :P = UIcosφ 
b.Công suất của mạch điện xoay chiều R, L, C:

• Hệ số cơng suất: cosφ =

R
Z=

UR

U  P = I2R =

ZL− ZC¿2

R2

+¿

U2.R

• Nếu điều chỉnh L,C,f, để mạch tiêu thụ cơng suất cực đại thì ta ln có:
+ ZL = ZC hay

1
LC

 

+ Tổng trở Z= R , hay hiệu điện thế hai đầu mạch U= UR

+ Công suất cực đại của mạch PMAX= U

2
Rtd

• Nếu điều chỉnh Rtđ để mạch tiêu thụ công suất cực đại thì ta ln có:

+ R = | ZL - ZC |

+ Tổng trở Z = R

√

2 , hay hiệu điện thế hai đầu mạch U = UR

√

+ Công suất cực đại của mạch PMAX = U

2
2 .Rtd =

U2
2 .

|

ZL− ZC

|

• Nếu mạch điện có điện trở R và cuộn dây có điện trở hoạt động r thì khi điều chỉnh Rđể cơng suất tiêu
thụ trên R cực đại, ta ln có

+ R= ZL− ZC¿

2
r2+¿

√¿

+ Công suất cực đại trên R khi đó PRmax = U

2
2 .Rtd =

U2

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

VẬT LÝ 12 KRÔNG ANA 2012
3/ CÁC LOẠI MÁY ĐIỆN

I. Máy phát điện xoay chiều
a. Biểu thức SĐĐ cảm ứng:

e(t)= E0cos(ωt + φe)

Eo = N.B.S = N.o: Suất điện

động cực đại (V)

0 = B.S: Từ thơng cực đại qua 1

vịng (Wb)

b.Chú ý

Gọi n (vịng/s) là tốc độ quay rơto
và p là số cặp cực từ.

• Máy có Rơto là phần cảm thì: 
f = n.p

• Máy có Rơto là phần ứng thì:
f = n

c. Máy phát điện xoay chiều 3 pha

• Cách mắc hình sao: Ud = 3Up;

Id = Ip

• Cách mắc hình tam giác: Ud =

Up; Id = 3.Ip

• Nếu 3 tải tiêu thụ đối xứng nhau

thì:

(P= 3UpIp.cosφ và Itrung hoà = 0)

2. Máy biến thế

a. Các công th ức biến đổi

• 2

1
2
1
2
1

N
N
U
U
E
E




(Bỏ qua điện trở các cuộn
dây)

• Bỏ qua mọi hao phí điện năng thì: P1 = P2

+ U1I1.cosφ1 = U2I2.cosφ2

+ Nếu d.điện và HĐTcùng pha: U1I1 = U2I2
b. Truyền tải điện năng

• Cơng suất hao phí trên dây tải điện:

P = 2 2

2
2

.
.
.

Cos
U

R
P
R

I 

(P,U: là công suất và HĐT ở trạm phát)

C

hương

6

: TÍNH CHẤT SĨNG CỦA ÁNH SÁNG

1/ TÁN SẮC ÁNH SÁNG QUA LĂNG KÍNH

Lăng kính có góc chiết quang A 10 o 
• Góc lệch của từng tia đơn sắc: D = (n -1)A

• Góc lệch giữa tia đơn sắc tím và đơn sắc đỏ:
ΔD = (nt – nđ)A

• Khoảng cách giữa tia đơn sắc tím và đỏ trên màn
đặt song song với phân giác của góc A:

TĐ = ℓ(nt – nđ)A (ℓ khoảng cách)

Lăng kính có góc chiết quang A > 10 o

• Góc lệch của từng tia đơn sắc : D= i1 –i2 –A

• khi tia tới vng góc với mặt bên của lăng kính
(i1= 0) thì góc lệch giữa tia đơn sắc tím và đơn sắc

đỏ:

ΔD = Dt – Dđ = i2t – i2đ

(Với sini2t = ntsinA; sini2đ = nđsinA)
2/ GIAO THOA ÁNH SÁNG BẰNG KHE YOUNG

a. VỊ TRÍ VÂN SÁNG – VÂN TỐI – KHOẢNG VÂN

Khoảng vân Vị trí vân sáng Vị trí vân tối

i = Da  ; với  = cf

a: Khoảng cách giữa 2 khe
 D: Khoảng cách khe - màn

xS=k D

a λ = k.i ; với k Z

• k = 0 ⇒ x = 0, vân sáng TT tại O
• k = ± 1; ± 2… vân sáng bậc 1, 
bậc 2.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

n = λ

n  là bước sóng ánh sáng trong khơng khí, n = 
c

v (c =3.10
8 m/s)

b. SỐ VÂN SÁNG - SỐ VÂN TOÁI

* Số vân đếm được trên cả màn
quan sát

• Gọi ℓ là bề rộng trường giao

thoa trên màn

⇒ Số khoảng vân GT trờn ẵ
mn l: / 2i

ã t 2ℓi = k + b (với 0 b

< 1)

+ Số vân sáng:Ns= 2k+ 1

+ Số vân tối:

Nt = 2k + 2; Neáu 0,5 b < 1

Nt= 2k; Neáu 0 b < 0,5

* Số vân GT trên đoạn MN của màn
+ Số vân sáng trên đoạn MN thỏa mãn:
 XN k.i XM với k Z

⇒ mỗi giá trị k tìm được là 1 vân sáng

+ Số vân tối trên đoạn MN thỏa mãn:

XN (k + 0,5)i XM với k Z
 ⇒ mỗi giá trị k tìm được là 1 vân tối

* Khoảng cách giữa hai vân giao thoa có vị trí x1 và x2 trên màn

•Trường hợp hai vân ở cùng phía vân sáng trung tâm: Δ x = |x1| - |x2| 
 •Trường hợp hai vân ở khác phía vân sángtrung tâm: Δ x = |x1| + |x2|

c. SỰ TRÙNG VÂN GIAO THOA - MAØU CỦA ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC

* Bề rộng quang phổ của ánh sáng trắng baäc k

x= xkĐ - xkT = k. (iĐ - iT) xkĐ : Vị trí vân đỏ bậc k.
 xkT : Vị trí vân tím bậc k

* Điều kiện để có sự trùng vân là tọa độ của các vân đó phải bằng nhau
 + Vân sáng bậc k1 của λ1 trùng với vân sáng bậc k2 của λ 2 là:

Xsλ 2k2 = Xsλ 1k1 ⇒ K1λ1 = K2λ2
 + Khi giao thoa với ánh sáng trắng

{

xM=k.Da.λ⇒λ=

a.xM
k.D
0,38μm≤ λ ≤0,75μm

k=0,1,2,. ..

{

λ= a.xM
(k+0,5).D

0,38μm≤ λ ≤0,75μm
k=0,1,2,. .

• Tại XM có vân sáng của các đơn sắc λ thì:

• Tại XM có vân tối của các đơn sắc λ thì:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

VẬT LÝ 12 KRÔNG ANA 2012
 AS trắng: 0,38m    0,75 m.

 Vùng màu đỏ: 0,64m    0,75 m.
 Vùng da cam: 0,59m    0,65 m.
 Vùng màu vàng: 0,57m   0,60 m.

 Vùng màu lục: 0,50m   0,575 m.
 Vùng màu chàm: 0,45m   0,51 m.
 Vùng màu lam: 0,43m   0,46 m.
 Vùng màu tím: 0,38m   0,44 m.

C

hương 7 : LƯỢNG TỬ ÁNH SÁNG

1/ CAÙC ĐỊNH LUẬT QUANG ĐIỆN

a. Cơng thốt A 
A = hcλ

0 (giới hạn quang điện

0)
b. Năng lượng phôtôn

ε = hf = hcλ

c. Hiệu điện thế hãm Uh
E0đmax = 12 mv20max = e.Uh

d. Công thức Anhxtanh

ε = A + 12 mv02max = A + E0đmax

e. Cơng suất bức xạ của nguồn sáng
P = nPε

(nP là số phôtôn as bức xạ /1s)

f. Cường độ dòng quang điện bão hòa
Ibh = ne.e

(ne là số electron quang điện tới anôt/ 1s)
g. Hiệu suất lượng tử

H = ne
np =

Ibh.ε
P.e

h. Điện thế cực đại Vmax v t cơ lập cóậ được
trong hiện tượng quang điện

eVmax = 12 mv02max = E0đmax

k. Chú ý

 h = 6,625.10-34 (J.s) hằng số Plaêng

 1eV = 1,6.10-19 J

 me= 9,1.10-31 kg

 1e = 1,6.10-19 C

 Điều kiện để triệt tiêu dòng quang điện là: UAK -Uh

Động năng lớn nhất của electron khi tới Anôt: Eđmax = E0đmax + eUAK

Bước sóng ngắn nhất của tia x mà ống Rơn-ghen phát được: hcλ

min = e.UAK

2/ CHUYỂN ĐỘNG CỦA e QUANG ĐIỆN TRONG E  B

a. Khi e quang điện bay trong điện trường

 Lực điện trường tác dụng lên e: FE = e.E
  Quảng đường bay xa nhất của e trong ECản

2mv0max
2

=e.E.Smax max

ε A
S

e.E


 

b. Khi e quang điện bay trong từ trường

 Lực Lorenxơ t/d lên e: FL= eB.v0max.sinα

 Nếu vomax⊥B thì quỹ đạo e là trịn

eB.v0max =

mvomax
2

Rmax ⇒ Rmax =

mvomax
e.B

c. Khi e quang điện bay theo phương ngang trong miền có cả điện trường và từ trưịng, để e khơng bị
lệch khỏi phương ban đầu thì FE = FL ⇒ E = B.vomax

3/ THUYẾT BO VÀ QUANG PHỔ VẠCH CỦA HIĐRÔ

a. Bán kính quỹ đạo dừng của e

rn = n2.r với ro= 5,3.10-11 (m) và n= 1; 2; 3;...

b. Năng lượng của phôtôn mà nguyên tử Hiđrô phát xạ hay hấp thụ khi e chuyển quỹ đạo dừng 
 ε = hf = Ecao - Ethấp

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

 Vận tốc của e khi chuyển động trên các quỹ đạo dừng

n
k.e
v

r .m


= 0

e k

n r .m ; với rn là bán kính quỹ đạo dừng và k = 9.109 (Nm2/C2)

 Trong dãy Lay - man: electron nhảy

từ quỹ đạo bên ngoài về quỹ đạo K (E1)

 Trong dãy Ban - me: electron nhảy

từ quỹ đạo bên ngoài về quỹ đạo L (E2)

+ Từ M → L : vạch đỏ Hα

+ Từ N → L : vạch lam Hβ

+ Từ O → L : vạch chàm Hγ

+ Từ P → L : vạch tím Hδ

 Trong dãy Pa - sen: electron nhảy

từ quỹ đạo bên ngoài về quỹ đạo M (E3)

 Năng lượng nguyên tử Hyđrô ở

trạng thái dừng: n 2

13,6
E (eV)



;

(với n = 1, 2, 3... ứng với quỹ đạo K, L, M,...)

⇒ Bước sóng: mn M N

E E
1




 =

(

R

n2−
R

m2

)

(với R =

13,6(eV)

h.c = 1,0948.107m-1)

 Khi ngun tử Hyđrơ ở trạng thái dung có số lượng tử n thì số bức xạ khả dĩ có thể phát ra là n!/2!.

(n-2)!

Chương 8: THUY T T

Ế

ƯƠ

NG

ĐỐ

I H P

Ẹ

 Sự co lại của chiều dài: ℓ = ℓ0

√

1−v

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

VẬT LÝ 12 KRÔNG ANA 2012

 Sự chậm lại của đồng hồ chuyển động: Δt =

Δt0

√

1−v

2
c2

 Khối lượng tương đối tính: m =

m0

√

1−v

2
c2

 Hệ thức Anhxtanh giữa năng lượng và khối lượng: E = mc2 =

m0.c2

√

1−v

2
c2

 Động năng của vật có khối lượng nghỉ m0 chuyển động với vận tốc v: Wđ = mc2 – m0c2

C

hương

9

: VẬT LÝ HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ

1/ NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT

 Cấu tạo hạt nhân Z

A X : ⇒ (Số khối A; Số prôton Z; Số nơtron N= A – Z)

 Độ hụt khối: Δ m(x) = Z.mp + N.mn – m(X)

 Năng lượng liên kết: Wlk(x) = (Z.mp + N.mn – m(X)).c2

 Khối lượng 1mol hạt nhân ZA X tính theo gam có giá trị: M(x) A (g)

 Số hạt nhân Z

A

X chứa trong m0 (gam) chất Z
A

X: N0 =

0 A

m N
A
 Chú ý: lu= 931,5 MeV/c2 = 1,66055.10-27 kg

2/ HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ

a. Hiện tượng phóng xạ

 Hằng số phóng xạ: (đơn vị s-1) T

2
ln



, (với T(s) là chu kì bán rã)

 Khối lượng chất phóng xạ

A

ZX cịn lại trong mẫu tại thời điểm t:

m = m0.2-k (với k = t /T, số chu kì bán rã)
 Số hạt nhân chất

A

ZX còn lại tại thời điểm t: N = N0.2 –K = N0.et

 Số hạt nhân từng sản phẩm tạo thành = số hạt nhân chất phóng xạ đã phân rã:

N= N0 – N= N0(1 – 2-k )

 Khối lượng hạt sản phẩm tạo thành: m sp =

0
k
sp

)m
2
(1
A

A 



b. Độ phóng xạ

 Đơn vị Bq; 1Ci = 3,7.1010 (Bq) 
 Độ phóng xạ ban đầu: H0 =N0 =

A

N
A
m

T

0
.
2
ln

 Độ phóng xạ tại thời điểm t: H =N= H0.2–k = H0.e

t




c. Ch ý

 Bản chất cc hạt phĩng xạ • Hạt  =
4

2He • Hạt β- =
0
1

 e • Hạt β+ =

0
1e
 Dạng phương trình phản ứng: X   Y + hạt phóng xạ (X: hạt mẹ; Y:hạt con)

 Cơng thức tính động năng của các hạt sản phẩm trong phóng xạ

Whạtphóngxạ =

Y
Y hatphongxa

m

m m Δ E; W
Y =

hatphongxa
Y hatphongxa

m

m m Δ E

( với Δ E là năng lượng tỏa ra khi hạt nhân mẹ phân rã )

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Xét phản ứng hạt nhân: Z1

A1 A +

Z2

A2 B 

❑ Z3

A3 C +

Z4

A4 D

a. Các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân

 Định luật bảo toàn số khối: A1 + A2 = A3 + A4.

 Định luật bảo tồn điện tích: Z1 + Z2 = Z3 + Z4

 Định luật bảo toàn động lượng: PA PB PC PD










 Định luật bảo toàn năng lượng toàn phần:

m(A)c2 + W(A) + m(B)c2 + W(B) = m(C)c2 + W(C) + m(D)c2 + W(D)
b. Năng lượng phản ứng hạt nhân - năng lượng hạt nhân

 Gọi M0 = m(A) + m(B) là tổng khối lượng nghỉ của các hạt tương tác.

và M = m(C) + m(D) là tổng khối lượng nghỉ của các hạt sản phẩm.

 Năng lượng phản ứng hạt nhân: E = ( M0 – M ).c2

Nếu M0 > M  Phản ứng tỏa NL:E

Nếu M0 < M  Phản ứng thu NL:E
c. Chú ý

 Định luật BTNL có thể viết: E + WA + WB = WC + WD

 Năng lượng tỏa ra khi tạo thành 1 hạt nhân ZAX từ các nuclôn: E = Wlk(X)

 Năng lượng phản ứng hạt nhân tính theo độ hụt khốim

E = (m(C) + m(D) - m(A) - m(B) ).c2

 Năng lượng phản ứng hạt nhân tính theo năng lượng liên kết

E = (Wlk (C) + Wlk (D) - Wlk (A) - Wlk (B))

 Năng lượng tỏa ra khi tạo thành n (mol) hạt nhân: W = n.NA.E

 Năng lượng tối thiểu (hoặc tần số nhỏ nhất của phôtôn) cần cung cấp để phản ứng hạt nhân xảy

ra:

Wmin = hfmin= │E│= │( M0 – M ).c2│

4/ SỰ PHÂN HẠCH – PHẢN ỨNG NHIỆT HẠCH

a. Sự phân hạch hạt nhân: 23592U + 01n  X + Y + k.10n + E

 Điều kiện để phản ứng dây chuyền xảy ra: Hệ số nhân nơtron S1

 Nhà máy điện nguyên tử S = 1 phản ứng dây chuyền kiểm soát được

+ Năng lượng lò phản ứng cung cấp cho nhà máy hoạt động trong thời gian t
W = H

t
P,

; (trong đó P,H lần lượt là cơng suất và hiệu suất của nhà máy)
+ Khối lượng U235 cần cung cấp cho nhà máy hoạt động trong thời gian t
m = H.N . E

t
P,

A 235 (g); đơn vị t (s), P (W),E (J)
b. Phản ứng nhiệt hạch: D + D   23He + 01n + E

T + D    + 10n + E

 Khối lượng than đá (xăng) tương đương cần phải đốt để có năng lượng W

m = q

n.N
q

W  A

</div>

LITHUYET

<i>C</i>

<i> hương</i>

<i> 1</i>

<i> : CƠ HỌC VẬT RẮN</i>

∑

∑

∑

∑







√

√

<i>C</i>

<i> hương</i>

<i> 2</i>

<i> : DAO ĐỘNG CƠ HỌC</i>

√

√

<sub>√</sub>

<i>C</i>

<i> hương</i>

<i> 3</i>

<i> : SÓNG CƠ HỌC</i>

<i>C</i>

<i> hương</i>

<i> 4</i>

<i> : DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ & SÓNG ĐIỆN TỪ</i>

√

<i>C</i>

<i> hương</i>

<i> 5</i>

<i> : DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU</i>

√

√

<sub>|</sub>

|

<i>C</i>

<i> hương</i>

<i> 6</i>

<i> : TÍNH CHẤT SĨNG CỦA ÁNH SÁNG</i>

{

{

(

)

<b>Chương 8: THUY T T</b>

<b>Ế</b>

<b>ƯƠ</b>

<b>NG </b>

<b>ĐỐ</b>

<b>I H P</b>

<b>Ẹ</b>

√

√

√

√

<i>C</i>

<i> hương</i>

<i> 9</i>

<i> : VẬT LÝ HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ</i>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về