Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trường THPT nguyễn sỹ sách, huyện thanh chương, tỉnh nghệ an

Phần A: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Tư vấn tâm lý cho học sinh là “sự hỗ trợ tâm lý, giúp học sinh nâng cao hiểu
biết về bản thân, hồn cảnh gia đình, mối quan hệ xã hội, từ đó tăng cảm xúc tích
cực, tự đưa ra quyết định trong tình huống khó khăn học sinh gặp phải khi đang
học tại nhà trường” (Thông tư 31/2017/TT-BGDĐT ngày 18/12/2017 của Bộ
GD&ĐT).
Trong những năm qua, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước đột phá lớn,
tạo ra sự chuyển biến nhanh chóng về các mặt trong đời sống con người. Bên cạnh
những mặt tích cực là khơng ít những hạn chế của nền kinh tác động lên đời sống
tình cảm, tâm lý con người đặc biệt là giới trẻ. Trong đó, học sinh trung học phổ
thơng là lứa tuổi chuyển tiếp từ trẻ con sang người lớn, có sự thay đổi lớn về sinh
lý, nhận thức và cảm xúc. Từ cuộc sống gia đình đến việc học ở trường và hoạt
động ở ngoài xã hội các em thường phải đối mặt với những tình huống như áp lực
học tập, bị bố mẹ, thầy cô la mắng, bạn bè xa lánh; lúng túng về tâm sinh lý, tình
yêu tuổi học trò … Các em bối rối trước những ngả rẽ vào đời mà khơng biết cách
nhìn nhận và giải quyết vấn đề hợp lý … Các nhà tâm lý học cho đây là một trong
những giai đoạn khủng hoảng và khó khăn nhất trong cuộc đời mỗi người. Các bậc
phụ huynh cảm thấy bế tắc trong việc giáo dục con cái ở lứa tuổi này. Đa số các
trường phổ thông đều chưa quan tâm thấu đáo trong việc giúp học sinh định
hướng, giải quyết những khúc mắc về tâm sinh lý ngồi một số hoạt động ít ỏi
mang tình chiếu lệ, chưa đáp ứng nhu cầu, mong mỏi của học sinh trung học phổ
thông.
Trong thời gian qua, trường THPT Nguyễn Sỹ Sách đã thực hiện một số hoạt
động để giúp học sinh tháo gỡ những vướng mắc về tâm lý học đường. Tuy nhiên,
trong quá trình thực hiện, là một cán bộ quản lý giáo dục bản thân tôi nhận thấy
hoạt động này cịn có nhiều hạn chế. Đa số học sinh chưa hiểu tầm quan trọng của
công tác tư vấn tâm lý, cịn ngại chia sẻ với thầy cơ, bạn bè hoặc cha mẹ, anh chị.
Khi gặp các vấn đề rắc rối, các em hay tự giải quyết theo cách tiêu cực như tự thu
mình hoặc gây gổ, đánh nhau, giải quyết các mâu thuẫn bằng những xung đột, xích
mích, thậm chí là bạo lực ... Sau những cách tự giải quyết đó, tình trạng tâm lý của

các em khơng những khơng được cải thiện mà cịn lúng túng và áp lực hơn. Các
hoạt động tư vấn tâm lý của nhà trường thực hiện cịn chung chung, mang tính
hình thức, chưa thực sự đi sâu vào đời sống tâm lý của từng em nên hiệu quả chưa
cao ...
Trước những yêu cầu bức thiết của xã hội và những tồn tại hạn chế trong thực tế
tư vấn tâm lý tại nhà trường, với mục đích giúp học sinh hiểu vai trị của tư vấn
tâm lý, có ý thức tìm đến phòng tư vấn tâm lý của nhà trường như một thói quen
hữu ích, hình thành cho các em cách ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức,
giúp các em có các kỹ năng để giải quyết các vấn đề thực tiễn nên tôi mạnh dạn
1


nghiên cứu, thử nghiệm đề tài: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tư
vấn tâm lý cho học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh
Chương, tỉnh Nghệ An.
II. Mục đích nghiên cứu
- Góp phần đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tư vấn tâm lý học đường, tạo
hứng thú cho học sinh, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho giáo viên; giúp học sinh
hình thành và phát triển năng lực tự nhận thức, tự điều chỉnh các hành vi và trạng
thái tâm lý phù hợp; giúp giáo viên, phụ huynh hiểu sự cần thiết của tư vấn tâm lý
học đường.
- Đáp ứng yêu cầu bức thiết của toàn xã hội: tư vấn, tháo gỡ những rối nhiễu tâm lý
mà lứa tuổi vị thành niên hay gặp phải, định hướng giúp các em từng bước hình
thành nhân cách, góp phần đào tạo nguồn nhân lực tốt cho xã hội.
III. Đối tượng, thời gian, phương pháp nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.
3.2. Thời gian nghiên cứu: Từ 6/9/2020 đến 30/3/2021.
3.3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thử nghiệm.

- Phương pháp thu thập, xử lí số liệu.
- Phương pháp khảo sát thực tế, so sánh trước và sau khi tác động,
IV. Phạm vi nghiên cứu
Biện pháp nâng cao chất lượng tư vấn tâm lý cho học sinh trường THPT
Nguyễn Sỹ Sách.
V. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu về công tác tư vấn tâm lý học đường nói chung và thực tiễn việc thực
hiện cơng tác tư vấn tâm lý tại trường THPT Nguyễn Sỹ Sách; tìm các biện pháp
giúp cho học sinh hiểu, mạnh dạn trao đổi, giải bày những biểu hiện rắc rối về tâm
lý của bản thân. Từ đó giúp các em hiểu và biết cách giải quyết các tình huống
trong cuộc sống, hình thành các kỹ năng cần thiết.
- Rút ra kết luận khoa học liên quan đến đề tài.
VI. Đóng góp mới của đề tài
- Góp phần bổ sung và làm sáng rõ hơn một số vấn đề lý luận về công tác tư vấn
tâm lý cho học sinh trường THPT.
- Chỉ ra được các thực trạng thực hiện công tác tư vấn tâm lý của trường THPT
Nguyễn Sỹ Sách, lý giải chính xác ngun nhân của thực trạng. Từ đó đưa ra được
2


các biện pháp thực hiện tư vấn tâm lý học sinh cụ thể, phù hợp với thực tiễn nhà
trường.
- Những kết luận của đề tài sẽ góp phần tạo cơ sở khoa học cho việc xây dựng các
chương trình, kế hoạch tư vấn tâm lý học đường, góp phần đề xuất các biện pháp
tốt hơn nữa để nâng cao chất lượng hoạt động tư vấn tâm lý học đường.
- Kết quả đề tài là tài liệu tham khảo cần thiết cho cán bộ quản lý và giáo viên làm
công tác tư vấn tâm lý ở các nhà trường.

3

Phần B: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận
1.1. Khái quát về tư vấn tâm lý học đường
1.1.1. Khái niệm tư vấn tâm lý học đường
Tư vấn tâm lý học đường hiểu một cách đơn giản cũng giống như tâm lý bình
thường nhưng phạm vi thu hẹp trong trường học. Đối tượng quan tâm đặc biệt của
tư vấn tâm lý học đường là học sinh. Tư vấn tâm lý học đường giúp học sinh tự có
khả năng giải quyết những vấn đề đang gặp phải, tháo gỡ những vướng mắc, khó
khăn trong cuộc sống, học tập thi cử, trong mối quan hệ với những người xung
quanh để cảm thấy cuộc sống vui vẻ, hồn nhiên đúng với lứa tuổi.
1.1.2. Nhiệm vụ của tư vấn tâm lý học đường
Tư vấn tâm lý học đường thực hiện ba nhiệm vụ chính:
- Hướng dẫn học đường: Hỗ trợ kỹ năng học tập; Giáo dục nâng cao hiểu biết
về bản thân và người khác; Dạy các kỹ năng xã hội, ứng xử, giao tiếp hiệu quả và
cách xử lý một số tình huống thường gặp, … Truyền thông, giải quyết vấn đề, ra
quyết định và giải quyết vấn đề xung đột.
- Tham vấn tâm lý cá nhân, nhóm trong các trường hợp: Kết quả học tập sa sút,
không chú ý đến học tập; Sợ đi học, sợ đến trường, trốn học, bỏ học; Phàn nàn,
không làm theo yêu cầu của giáo viên; Từ chối tham gia hoạt động ở lớp, ở trường;
Xác định những rào cản, nguy cơ cản trở học tập và cung cấp các phương thức ứng
phó; Hình thành thói quen tích cực trong học tập.
- Tư vấn phụ huynh, giáo viên và những người khác có liên quan đến học sinh
về: Vấn đề học tập của học sinh và các yếu tố ảnh hưởng; vấn đề liên quan tới bắt
nạt/bị bắt nạt và bạo lực học đường; Hợp tác cùng gia đình trong việc thực hiện các
chiến lược giúp đỡ học sinh; Thảo luận về các tình huống có nguy cơ cao và thực
hiện các biện pháp can thiệp; hỗ trợ giáo viên, phụ huynh để hiểu học sinh; Chuyển
các học sinh cần trị liệu đến các dịch vụ trợ giúp phù hợp (nếu có).
1.2. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi vị thành niên nói chung
- “Vị thành niên” là một khái niệm chưa được thống nhất về độ tuổi. Tổ chức Y

tế thế giới (WHO) quy định lứa tuổi 10 – 19 tuổi là độ tuổi vị thành niên. Tại Việt
Nam, trẻ vị thành niên là trẻ ở lứa tuổi từ 10 đến 19 tuổi. Lớp tuổi vị thành niên
được chia ra ba nhóm: Từ 10 đến 13 tuổi là nhóm vị thành niên sớm; Từ 14 đến 16
tuổi là nhóm vị thành niên giữa; Từ 17 đến 19 tuổi là nhóm vị thành niên muộn. Sự
phân chia này dựa theo đặc điểm ít nhiều khác nhau về phát triển cơ thể và tâm
sinh lý của lứa tuổi vị thành niên, để việc chăm sóc sức khoẻ cho phù hợp với từng
nhóm đối tượng. Tuy vậy cách phân chia này cũng chỉ có tính tương đối.

4


- Từ những thay đổi lớn về mặt sinh học, trẻ vị thành niên có những thay đổi
nhiều về tâm lý. Với những đặc điểm sinh lý riêng biệt, trẻ muốn khẳng định mình
nên dễ thay đổi tính cách, hành vi ứng xử được thể hiện như sau:
+ Tính độc lập: Bắt đầu có xu hướng tách ra, ít phụ thuộc vào cha mẹ. Chuyển
từ sinh hoạt gia đình sang sinh hoạt bạn bè, tín ngưỡng để đạt được sự độc lập. Đôi
khi chống đối lại bố mẹ.
+ Về nhân cách: Cố gắng khẳng định mình như một người lớn, có những hành vi
bắt chước người lớn.
+ Về tình cảm: Chuẩn bị cho mối quan hệ yêu đương, học cách biểu lộ tình cảm
và điều khiển cảm xúc, phát triển khả năng yêu và được yêu, tỏ thái độ thân mật
trong quan hệ với người khác.
+ Tính tích hợp: Những thông tin thu thập được từ cha mẹ, nhà trường, xã hội,
bạn bè, người trung gian, các hoạt động văn hóa là cơ sở để tạo ra giá trị của bản
thân tạo niềm tự tin và cách ứng xử.
+ Về trí tuệ: Vị thành niên thường thích lập luận, suy diễn nhìn sự vật theo quan
điểm lý tưởng hóa. Giai đoạn phát triển đặc biệt này chịu ảnh hưởng rất mạnh mẽ
của các điều kiện văn hóa, giáo dục, kinh tế của mơi trường gia đình và xã hội.
1.3. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh THPT nói riêng

- Học sinh THPT thuộc lứa tuổi từ 16 – 19. Đặc điểm của tâm lý lứa tuổi học
sinh được thể hiện như sau:
+ Sự phát triển của tự ý thức: Tự ý thức là một đặc điểm nổi bật trong sự phát
triển nhân cách, có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển tâm lý của lứa tuổi học sinh
THPT. Biểu hiện của tự ý thức là nhu cầu tìm hiểu và tự đánh giá thái độ, hành vi
của mình theo chuẩn mực đạo đức của xã hội và mục đích cuộc sống. Học sinh
THPT có thể đánh giá bản thân một cách sâu sắc nhưng có khi vẫn chưa đúng đắn
nên cần có sự giúp đỡ của người khác.
+ Sự hình thành thế giới quan: Hình thành thế giới quan là nét chủ yếu trong
tâm lý học sinh THPT. Học sinh THPT đã có ý thức xây dựng lí tưởng sống cho
mình, hình ảnh con người lý tưởng gắn với sinh hoạt hằng ngày; biết xử sự một
cách đúng đắn trong những tình huống khác nhau nhưng có khi các em lại thiếu tin
tưởng vào những hành vi đó.
+ Xu hướng nghề nghiệp: Xuất hiện nhu cầu lựa chọn vị trí xã hội trong tương
lai cho bản thân. Càng cuối cấp học xu hướng nghề nghiệp của học sinh THPT
càng được thể hiện rõ và mang tính ổn định hơn. Tuy nhiên sự hiểu biết về yêu cầu
nghề nghiệp của các em còn phiến diện, chưa đầy đủ.
- Những đặc điểm của tâm lý lứa tuổi đã ảnh hưởng đến đặc điểm giao tiếp và
quan hệ xã hội của học sinh THPT. Các em khao khát muốn có những quan hệ
bình đẳng trong cuộc sống và có nhu cầu sống tự lập. Ngồi tình bạn, ở tuổi này
5


xuất hiện một loại tình cảm đặc biệt - tình yêu nam nữ tạo ra nhiều cảm xúc căng
thẳng vì thiếu kinh nghiệm, sợ từ chối …Trước các mối quan hệ, các tình huống
gặp phải trong cuộc sống, các em thường bối rối, căng thẳng chưa có những định
hướng cụ thể và các biện pháp giải quyết tình huống phù hợp, kịp thời.
II. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thực trạng của hoạt động tư vấn tâm lý học đường nói chung
2.1.1. Thuận lợi

- Hiện nay, vai trị của cơng tác tư vấn học đường đã được đề cao. N hiều nhà
trường đã xem tư vấn tâm lý là một nhân tố chủ động, sáng tạo, có tác động nhiều
mặt, góp phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực, trường học hạnh
phúc. Cán bộ quản lý một số trường đã bước đầu có những chương trình, hoạt
động để tổ chức tư vấn tâm lý cho học sinh.
- Lãnh đạo ngành GD&ĐT các cấp đã rất quan tâm về công tác tư vấn tâm lý
học đường: Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 31/2017/TT-BGD&ĐT
ngày 18/12/2017; Thông tư số 16/2017/TT-BGDĐT ngày 12/7/2017 hướng dẫn các
vấn đề liên quan tư vấn tâm lý học đường. Ở tỉnh Nghệ An, Sở GD&ĐT cũng đã
ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh
trong các trường THPT; tổ chức nhiều đợt tập huấn hữu ích cho cán bộ quản lý các
nhà trường để nâng cao kỹ năng tư vấn tâm lý ... Nhờ sự chỉ đạo sát sao, kịp thời
của lãnh đạo ngành các cấp, công tác tư vấn tâm lý cho học sinh đã được thực hiện
khá nghiêm túc và đã đạt được những kết quả bước đầu ở các nhà trường trong tỉnh
Nghệ An.
2.1.2. Khó khăn
- Tư vấn tâm lý học sinh là một hoạt động mới trong trường học, chưa có sự
thống nhất đồng bộ về mơ hình tổ chức lẫn quy định về chuyên môn, biên chế, chế
độ chính sách.
- Một bộ phận cán bộ quản lý nhà trường chưa quan tâm hoặc quan tâm chưa
đúng mức về hoạt động tư vấn tâm lý cho học sinh. Có chăng chỉ là những hoạt
động mang tính “thời vụ”, tự phát, đối phó, chưa đề ra được những biện pháp phù
hợp với tình hình thực tiễn của nhà trường nên công tác tư vấn tâm lý chưa đạt hiệu
quả; người làm cơng tác tư vấn tâm lý cịn thiếu kinh nghiệm, kỹ năng và kiến thức
về tư vấn tâm lý.
- Nhiều học sinh, phụ huynh và cả một số giáo viên chưa quan tâm đến đời sống
tâm lý: học sinh còn ngại chia sẻ; giáo viên và phụ huynh chưa hiểu vai trò, ý
nghĩa của việc tư vấn tâm lý học sinh nên còn thờ ơ, thiếu sự phối hợp.
2.2. Thực trạng công tác tư vấn tâm lý học sinh tại trường THPT Nguyễn Sỹ
Sách

2.2.1. Đặc điểm nhà trường
6


* Thuận lợi:
Trường THPT Nguyễn Sỹ Sách là địa chỉ tin cậy để nhân dân các xã Thanh
Dương, Thanh Lương, Xuân Tường, Thanh Yên, Thanh Khai, Ngọc Sơn của huyện
Thanh Chương và các xã Nam Nghĩa, Nam Hưng, Nam Thái, Vân Diên của huyện
Nam Đàn gửi gắm con em học tập, rèn luyện. Năm học 2020 - 2021, trường có
1209 học sinh, chia thành 30 lớp, cụ thể như sau:
Số học sinh
Khối

Số lớp

Số học sinh

khuyết tật hòa
nhập

Số học sinh
thuộc diện hộ
nghèo

10

10

424

1

50

11

10

398

0

50

12

10

387

0

64

Toàn trường

30

1209

1

164

Cơ sở vật chất nhà trường sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn, đảm bảo cho việc dạy
học. Nhà trường ln nhận được sự quan tâm của chính quyền địa phương các xã
trong vùng tuyển sinh và phụ hynh, của Đảng ủy, HĐND, UBND huyện Thanh
Chương và của Sở GD&ĐT Nghệ An, ... Giáo viên có tinh thần trách nhiệm cao,
Đa số học sinh thực hiện tốt nội quy nhà trường, ...
* Khó khăn
Một bộ phận nhỏ phụ huynh cịn phó mặc việc giáo dục con em cho nhà
trường; số học sinh có hồn cảnh đặc biệt cịn nhiều; cơ sở vật chất chưa thực sự
đầy đủ; tình hình an ninh trật tự xã hội trên địa bàn vùng chợ Cồn khá phức tạp ...
Những điều đó ít nhiều ảnh hưởng không tốt đến việc giáo dục của nhà trường.
2.2.2. Công tác tư vấn tâm lý cho học sinh
* Thuận lợi
- Vai trò của tư vấn tâm lý đã được thừa nhận trong việc trợ giúp học sinh vượt
qua những vấn đề về tâm lý. Cán bộ quản lý quan tâm và xác định tư vấn tâm lý
học đường là một nhiệm vụ quan trọng của nhà trường.
- Công tác tư vấn tâm lý được triển khai góp phần dự phịng và ngăn chặn những
diễn biến khơng lành mạnh về sức khoẻ tinh thần của học sinh; ...
* Khó khăn
- Sự hiểu biết và sẵn sàng tiếp nhận tư vấn tâm lý nói chung, tư vấn tâm lý học
đường nói riêng của đa số phụ huynh, giáo viên và học sinh còn hạn chế. Giáo viên
chủ nhiệm và giáo viên bộ môn khi gặp trường hợp học sinh chưa ngoan, thường
7


nghĩ đến các biện pháp giáo dục trước khi áp dụng các biện pháp tâm lý để điều
chỉnh. Nhà trường có 30 giáo viên chủ nhiệm nhưng số giáo viên có phương pháp

giáo dục đúng đắn, nắm bắt được sâu sắc thấu đáo tâm lý học sinh thì chỉ là một
con số khiêm tốn. Một số giáo viên chủ nhiệm khi thấy học sinh lớp mình vi phạm
liền nổi giận, cáu gắt với học sinh chỉ vì điều đó làm cho lớp mình bị trừ điểm thi
đua. Giáo viên khơng những khơng tìm hiểu ngun nhân và tình trạng tâm lý dẫn
đến những hành vi vi phạm của học sinh mà còn lập tức gọi báo cho cha mẹ học
sinh. Một số cha mẹ khi nhận thấy con cái có các hành vi bất thường cũng chỉ la
mắng, đổ lỗi, quy kết cho các con mà khơng hiểu tình trạng tâm lý của con mình.
- Tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ Sách gồm 6 người nhưng đều là
kiêm nhiệm, thiếu kiến thức và kinh nghiệm tư vấn tâm lý học đường. Cán bộ quản
lý dù đã quan tâm nhưng chưa có những biện pháp chỉ đạo cụ thể, thiết thực để
nâng cao hiệu quả tư vấn tâm lý học sinh.
- Những vấn đề tâm lý ở học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách ngày càng gia
tăng, có thể được chia thành 4 nhóm như sau:
+ Nhóm học sinh gặp khó khăn từ chính bản thân: khó khăn trong giao tiếp, đánh
giá thấp bản thân, mặc cảm tự ti, rụt rè; hoặc thích thể hiện bản thân theo cách
“khó bảo”: ương bướng, nghịch phá, đánh nhau; thiếu kỹ năng sống, ít tham gia
các hoạt động tập thể ...
+ Nhóm học sinh gặp khó khăn trong học tập: khó tập trung nghe giảng, khó tiếp
thu bài, khó trong việc ghi nhớ, khó trong việc vận dụng kiến thức đã học, kết quả
học lực yếu; luôn căng thẳng sợ làm bài không tốt, sợ làm cha mẹ thất vọng ...
+ Nhóm học sinh gặp khó khăn tâm lý trong các mối quan hệ với bạn bè, cha
mẹ, thầy cô và những người xung quanh.
+ Nhóm học sinh gặp khó khăn trong việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai.
- Việc đầu tư thực hiện các chương trình tư vấn cịn hạn chế. Kinh phí phục vụ
cho hoạt động giáo dục kỹ năng, tư vấn tâm lý còn hạn hẹp.
Thực trạng trên được thể hiện qua bảng sau:
(Số liệu của năm học 2019 – 2020)
Tổng số học sinh
toàn trường
1209

Biểu hiện

Số lượng

Tỉ lệ
(%)

Số học sinh khó khăn cần hỗ trợ về
mặt tâm lý

272

22,5

Số học sinh tàn tật nhưng chưa được
quan tâm giúp đỡ

1

2,5

Số HS có kết quả xếp loại Hạnh

50

4,1
8

kiểm Yếu và Trung bình
Số HS có kết quả xếp loại Học lực
yếu

30

2,5

Số HS thiếu các kỹ năng sống, ngại
giao tiếp xã hội

503

41,6

Số HS vi phạm nội quy (nhuộm tóc,
trang phục, ngôn ngữ...)

102

8,4

Số học sinh vi phạm ATGT

37

3,0

Số HS hút thuốc lá

45

3,7

164

13,6

0

0,0

Số học sinh thuộc diện hộ nghèo
nhưng chưa được quan tâm hỗ trợ
Số học sinh nhờ hỗ trợ tâm lý
- Nguyên nhân của thực trạng:

BGH dù đã có sự quan tâm nhưng chưa có sự chỉ đạo sát sao, cụ thể, quyết liệt,
chưa đề ra các biện pháp có tính khả thi để nâng cao hiệu quả cơng tác tư vấn tâm
lý; chưa đầu tư đúng mức về mọi mặt, chưa huy động được các nguồn lực, lực
lượng để thực hiện nên công tác tư vấn tâm lý chưa trở thành một hoạt động kho
học, phổ biến và chyên nghiệp, hiệu quả chưa cao.
III. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác tư vấn tâm lý cho học sinh
trường THPT Nguyễn Sỹ Sách
3.1. Thành lập và nâng cao chất lượng hoạt động của tổ tư vấn tâm lý
3.1.1. Thành lập Tổ tư vấn tâm lý
Thực hiện Thông tư 31/2017/TT-BGDĐT ngày 18/12/2017 của Bộ GD&ĐT về
việc hướng dẫn công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thông, đầu
năm học, tôi tham mưu cho Hiệu trưởng thành lập Tổ tư vấn tâm lý gồm có 6
người theo Quyết định số 65/QĐ-NSS ngày 6 tháng 9 năm 2020. Trong đó: Hiệu

trưởng làm nhiệm vụ tổ trưởng, Phó Hiệu trưởng phụ trách tâm lý làm tổ phó và 4
giáo viên có uy tín, nghiệp vụ sư phạm vững, yêu nghề, am hiểu tâm lý học sinh …
3.1.2. Nâng cao chất lượng hoạt động của tổ tư vấn tâm lý
Sau khi có quyết định thành lập tổ tư vấn tâm lý, bản thân tôi đã thực hiện để
nâng cao chất lượng hoạt động của tổ như sau:
- Tham gia đầy đủ, có trách nhiệm cao các đợt tập huấn hướng dẫn về công tác
tư vấn tâm lý cho học sinh do Sở GD&ĐT Nghệ An tổ chức. Sau đó tiến hành tập
9


huấn lại cho các thành viên trong tổ tư vấn và giáo viên chủ nhiệm về các kỹ năng,
nghiệp vụ để nắm bắt tâm lý và hỗ trợ học sinh.
- Tích cực tự học hỏi, tìm hiểu trên các trạng mạng internet, sách báo về kỹ
năng tư vấn tâm lý như kỹ năng lắng nghe, kỹ năng đặt câu hỏi, kỹ năng phản hồi,
thấu cảm ...; thu thập các tài liệu về tư vấn tâm lý hữu ích, thiết thực để tham khảo,
đúc rút kinh nghiệm, hiểu hơn về tâm sinh lý lứa tuổi học sinh... Sau đó cung cấp,
chia sẻ tài liệu cho các thành viên tổ tư vấn tâm lý và các giáo viên chủ nhiệm,
khuyến khích giáo viên tham khảo, học hỏi để nâng cao kỹ năng cần thiết. Ngồi
kinh nghiệm, uy tín, mỗi giáo viên làm cơng tác tư vấn cịn phải khơng ngừng bổ
sung nâng cao kiến thức về tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh để có cách tư vấn,
giáo dục phù hợp, hiệu quả ...
- Quán triệt cho các thành viên trong tổ tư vấn về mục đích, nguyên tắc thực
hiện các hoạt động tư vấn tâm lý. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên,
phân công lịch trực hàng ngày tại phòng tư vấn tâm lý. Đặc biệt nhấn mạnh về
công tác phối hợp giữa các thành viên với giáo viên chủ nhiệm để nắm bắt kịp thời
diễn biến tư tưởng, tâm lý của học sinh và có biện pháp hỗ trợ học sinh kịp thời khi
cần thiết. Nhắc nhở các thành viên muốn làm tốt công tác tư vấn học sinh phải có
tình u thương, xem học sinh như con em của mình; phải có tác phong sư phạm
chuẩn mực vừa nghiêm khắc, vừa gần gũi, thân thiện để học sinh có thể thoải mái,
mở lịng giãi bày mỗi khi các em gặp những vướng mắc trong tâm lý.

- Động viên giáo viên chủ nhiệm bám lớp, bám trò, quan tâm, kịp thời nắm bắt
những diễn biến tâm lý của học sinh. Những học sinh thuộc diện hòa nhập, những
học sinh khó khăn (khó khăn về kinh tế, về hồn cảnh gia đình, về bản thân ốm
đau, bệnh tật ...) càng cần được quan tâm và nắm bắt nhiều hơn. Những trường
hợp có biểu hiện rối nhiễu tâm lý nhẹ, giáo viên chủ nhiệm có thể tư vấn ngay tại
lớp học. Những trường hợp đặc biệt, giáo viên chủ nhiệm cùng với các thành viên
tổ tư vấn phối hợp để tìm cách giải quyết, tháo gỡ vướng mắc và hỗ trợ kịp thời
cho các em.
- Định kì, cuối mỗi tháng, các thành viên tổ tư vấn cùng với đại diện cấp ủy, đại
diện BGH, đại diện Đoàn trường, đại diện Đội an ninh trường họp một lần để đánh
giá tình hình thực hiện nhiệm vụ trong thời gian qua và đề ra những nhiệm vụ thực
hiện trong thời gian tới. Tại buổi họp, mỗi thành viên nêu các vấn đề khó khăn
vướng mắc trong q trình thực hiện, từ đó rút kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn
trong những lần tiếp theo. Nội dung các cuộc họp đều được ghi vào biên bản họp
của tổ tư vấn tâm lý.
- Tổ chức cho các thành viên tổ tư vấn tâm lý và giáo viên chủ nhiệm thực tế,
học hỏi kinh nghiệm làm công tác tư vấn tâm lý học sinh ở các trường bạn trong
tỉnh Nghệ An và ngoại tỉnh.
3.2. Xây dựng kế hoạch, ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện công tác tư
vấn tâm lý
10


- Ngay từ đầu năm học, tôi đã tham mưu và được Hiệu trưởng phê duyệt, ban
hành Kế hoạch số 03/KH-NSS ngày 8 tháng 9 năm 2020 về việc thực hiện công tác
tư vấn tâm lý cho học sinh năm học 2020 - 2021. Kế hoạch thể hiện đầy đủ các vấn
đề như Mục đích yêu cầu, nguyên tắc hoạt động, nội dung hình thức, biện pháp tư
vấn, kinh phí hoạt động, công tác phối hợp với các tổ chức đồn thể trong và ngồi
nhà trường, có kế hoạch chung và kế hoạch cụ thể theo từng tháng trong năm học.
Kế hoạch được thảo luận, thông qua và nhận được sự đồng thuận cao của các tổ

chức đoàn thể trong nhà trường và chính quyền địa phương trong vùng tuyển sinh.
Nhờ vậy, kế hoạch đã được triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả. Ngồi ra,
trong từng tháng hoặc từng quý, nhà trường có các kế hoạch cụ thể cho từng chủ đề
tư vấn tâm lý học sinh. Ở mỗi nội dung của từng tháng, từng quý chúng tôi xây
dựng kế hoạch riêng, phù hợp sát thực với chương trình của từng đợt. Hàng tuần,
nội dung tư vấn tâm lý học sinh cũng được bàn bạc, thông qua tại cuộc họp giao
ban liên tịch vào sáng thứ 7.
- Cùng với việc xây dựng Kế hoạch tổ chức thực hiện hoạt động tư vấn tâm lý,
tôi đã tham mưu cho Hiệu trưởng ban hành một số quy chế, gồm: Quy chế hoạt
động của tổ tư vấn tâm lý kèm theo Quyết định số 66/QĐ-NSS ngày 7 tháng 9 năm
2020 của Hiệu trưởng. Quy chế được xây dựng trên cơ sở pháp lý là các văn bản
hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh, đặt
ra được Mục đích yêu cầu, nguyên tắc hoạt động, đối tượng, tiêu chuẩn, quyền,
nghĩa vụ, nhiệm vụ của thành viên tổ tư vấn tâm lý, cơ sở vật chất và các yếu tố
liên quan đến hoạt động tư vấn tâm lý của nhà trường; Quy chế phối hợp giữa nhà
trường, tổ tư vấn tâm lý với các tổ chức trong và ngoài nhà trường kèm theo Quyết
định số 67/QĐ-NSS ngày 10 tháng 9 năm 2020.
- Kế hoạch và công tác truyền thông, tuyên truyền để học sinh, phụ huynh và
giáo viên hiểu rõ hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của tư vấn tâm lý học đường cũng
là một văn bản quan trọng được chúng tôi xây dựng. Hàng tuần, vào tiết sinh hoạt
dưới cờ và tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, chúng tôi đều dành thời gian để tuyên
truyền về công tác tư vấn tâm lý, giúp cho học sinh có thể an tâm, tự tin, thoải mái
giải bày với thành viên tổ tư vấn hoặc với giáo viên chủ nhiệm những vấn đề về
tâm lý khi cần thiết.
- Xây dựng các loại hồ sơ liên quan công tác tư vấn tâm lý học sinh:
+ Lập sổ “Biên bản hoạt động thực hiện tư vấn tâm lý học sinh”.
+ Lập sổ “Nhật ký tư vấn tâm lý học sinh”. Những trường hợp học sinh, nhóm
học sinh được tư vấn hỗ trợ đều được ghi vào sổ nhật ký để theo dõi diễn biến và
sự tiến bộ của các em.
Nhờ kịp thời xây dựng, ban hành kế hoạch và các văn bản chỉ đạo liên quan

nên trong năm học 2020 – 2021 công tác tư vấn hỗ trợ tâm lý cho học sinh trường
THPT Nguyễn Sỹ Sách được thực hiện nghiêm túc và đạt những kết quả nhất định.
11


3.3. Đầu tư kinh phí, chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ hoạt động tư vấn
tâm lý
- Thanh toán chế độ cho thành viên tổ tư vấn theo văn bản quy định: Áp dụng
khoản b, điều 9 tại Thông tư 16/2017 ngày 12/7/2017 của Bộ GD&ĐT về việc
hướng dẫn danh mục khung vị trí việc làm và định mức số lượng người làm việc
trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập: trường trung học phổ thơng “có từ 28
lớp trở lên đối với trung du, đồng bằng, thành phố, … được sử dụng 08 tiết trên
tuần … để thực hiện nhiệm vụ tư vấn học sinh”, trường THPT Nguyễn Sỹ Sách
nằm ở khu vực miền núi của huyện Thanh Chương với 30 lớp đã thực hiện tính tiết
quy định mức cho 4 giáo viên (khơng tính cho 2 thành viên tổ là BGH) với tổng số
8 tiết/tuần/4 người. Ngoài ra, theo quy chế nội bộ, mỗi giáo viên chủ nhiệm được
tính thêm 1 tiết/tuần để thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh tại lớp mình.
Số tiết đó được cộng vào định mức lao động/tuần cho mỗi giáo viên. Cách thực
hiện này đã phần nào động viên, khích lệ, gắn trách nhiệm cho các thành viên
trong tổ tư vấn và các giáo viên làm cơng tác chủ nhiệm, góp phần nâng cao chất
lượng tư vấn tâm lý học sinh.
- Tính “chế độ làm việc ngoài giờ” cho bộ phận phối hợp tham gia chương trình
tư vấn tâm lý học sinh theo Quy chế chi tiêu nội bộ của nhà trường:
+ Thực hiện theo kế hoạch chủ đề, tùy tình hình thực tiễn, hàng quý tổ tư vấn
phối hợp với Đoàn trường, Đội an ninh nhà trường, bộ môn Sinh học và bộ môn
Giáo dục công dân tổ chức thực hiện các hoạt động tư vấn tâm lý tập trung cho học
sinh toàn trường vào các ngày chủ nhật cuối tháng với các nội dung như: Tư vấn
hướng nghiệp chọn nghề, tư vấn tháo gỡ những vướng mắc trong học tập thi cử, tư
vấn cách học tốt, tư vấn giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên, tư vấn ý thức
tham gia chấp hành tốt pháp luật … Kinh phí chi cho những nội dung này được

thực hiện theo Quy chế chi tiêu nội bộ của nhà trường (đã được bàn bạc, thảo luận
và thông qua tại Hội nghị viên chức và người lao động từ đầu năm học), với mức
100.000 (một trăm nghìn)/buổi/người, tối đa khơng q 2.000.000 (hai triệu)/1
chương trình.
+ Tính chế độ hàng tháng cho Đội an ninh trường học: 2.500.000 (hai triệu năm
trăm ngàn)/tháng/5 người để hỗ trợ cùng tổ tư vấn tâm lý duy trì nề nếp, tư vấn
giáo dục những học sinh hay bỏ học, trốn tiết hoặc gây gổ đánh nhau … Kinh phí
được vận dụng từ nguồn hỗ trợ của cựu học sinh và trích một phần nhỏ từ quỹ dạy
học thêm của nhà trường.
- Sắp xếp, bố trí phịng tư vấn tâm lý riêng biệt đảm bảo tính riêng tư, kín đáo,
dễ tiếp cận và phù hợp để tổ chức hoạt động tư vấn với ngun tắc: lắng nghe, chia
sẻ, bí mật. Phịng có các trang thiết bị như bàn, ghế, tủ tài liệu, lọ hoa, cây cảnh …
tạo khơng gian vừa thống mát, thân thiện vừa kín đáo để các em cảm thấy thuận
tiện và thoải mái. Phòng tư vấn tâm lý còn còn là nơi để phụ huynh chia sẻ, phối
hợp trong việc tháo gỡ những vướng mắc cho học sinh và cả phụ huynh.
12


- Vận động, xây dựng kinh phí phục vụ cho hoạt động tư vấn tâm lý: để có kinh
phí mua sắm trang thiết bị phòng tư vấn và thực hiện các hoạt động tâm lý, chúng
tôi đã kêu gọi sự hỗ trợ từ các tổ chức cá nhân ngoài nhà trường, của cựu học sinh
qua các thế hệ. Ngoài ra, có sử dụng thêm từ nguồn chi thường xuyên của nhà
trường và một số nguồn thu hợp pháp khác. Kinh phí chi cho hoạt động tư vấn tâm
lý được nhà trường quản lý, sử dụng đúng mục đích, đúng chế độ theo quy định
của pháp luật.
3.4. Tìm hiểu, nắm bắt hồn cảnh của học sinh để có cách tư vấn tâm lý phù
hợp
3.4.1. Tìm hiểu thơng tin học sinh
3.4.1.1. Nắm bắt hồn cảnh gia đình học sinh
Nắm bắt hồn cảnh gia đình học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng

góp phần thực hiện hiệu quả tư vấn tâm lý. Bởi hồn cảnh gia đình chính là yếu tố
tiên quyết trong việc đặt nền tảng hình thành nhân cách con người. Để nắm bắt
hồn cảnh học sinh, tơi và đồng nghiệp đã thực hiện như sau:
- Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm các lớp đã thực hiện một cuộc khảo sát
thông qua Phiếu thông tin cá nhân để nắm bắt tình hình về hồn cảnh gia đình của
từng học sinh.
- Phối hợp với Đoàn trường và các bộ phận khác để nắm thêm thông tin: Tổ
chức thực hiện nắm bắt thông tin qua nhiều nguồn khác nhau như qua bạn bè,
người thân, thầy cơ giáo cũ và chính quyền địa phương nơi các em sinh sống.
- Sàng lọc, phân loại đối tượng học sinh theo từng nhóm: Với những thông tin
thu thập được, tổ tư vấn cùng giáo viên chủ nhiệm phân loại thành từng nhóm đối
tượng học sinh để tiện cho việc giáo dục tư vấn, đặc biệt là sàng lọc để chọn ra
những học sinh có hoàn cảnh tâm lý đặc biệt, cần quan tâm tư vấn hỗ trợ nhiều
hơn.
Ví dụ 1: Để nắm bắt thơng tin chính xác, từ đầu năm học 2020 – 2021, chúng
tơi đã thực hiện một cuộc khảo sát về hồn cảnh gia đình học sinh, kết quả được
phân loại theo đối tượng như sau: Số học sinh thuộc diện hộ nghèo: 164 em; Số
học sinh có bố mẹ ly hơn: 30 em; Số học sinh mồ côi: 38 em; Số học sinh có đầy
đủ bố mẹ nhưng gia đình khơng hạnh phúc, bố mẹ bệnh tật hoặc hay mâu thuẫn, áp
đặt tâm lý cho các em: 55 em; Số học sinh có bố mẹ nhưng bố mẹ đi làm ăn tha
phương, gửi con cho người thân ni: 40 em.
Ví dụ 2: Những học sinh có hồn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn, BGH nhà
trường, tổ tư vấn tâm lý và giáo viên chủ nhiệm đã trực tiếp đến tận nhà học sinh
để hiểu hơn hồn cảnh, nắm bắt tình hình và có biện pháp hỗ trợ, động viên kịp
thời, giúp các em ổn định tâm lý, tiếp thêm ý chí, nghị lực để các em vượt qua khó
khăn tiếp tục học tập và rèn luyện tốt.
13


3.4.1.2. Nắm bắt đặc điểm bản thân và hoàn cảnh tâm lý của học sinh

- Để giúp cho việc tư vấn tâm lý học sinh hiệu quả, cùng với việc khảo sát tình
hình hồn cảnh gia đình học sinh, tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ Sách
đã nắm bắt đặc điểm bản thân và hoàn cảnh tâm lý của các em bằng cách sau:
+ Nghiên cứu hồ sơ học sinh: thơng tin về lý lịch bản thân, tính cách, sở thích,
năng khiếu, ước mơ, nguyện vọng; điểm mạnh, điểm yếu; chiều cao, cân nặng,
bệnh lý (nếu có) ... Qua đó nắm bắt đặc điểm tâm sinh lý của các em.
+ Nghiên cứu kết quả học tập, rèn luyện của học sinh qua những năm học trước
đó.
+ Tìm hiểu học sinh qua ý kiến nhận xét của bạn bè, đặc biệt là người thân của
học sinh.
+ Tìm hiểu qua hoạt động giao tiếp giữa học sinh với giáo viên để hiểu thêm về
tính cách, nhận thức của học sinh ...
+ Giao cho giáo viên chủ nhiệm tích cực quan sát học sinh của lớp mình để phát
hiện những thay đổi trong hành vi, những hiện tượng bất thường (nếu có) hoặc
những biểu hiện nhỏ có nguy cơ gây rối nhiễu tâm lý như: đi học chậm giờ, đồng
phục đến trường không đúng quy định, hay cáu gắt gây sự với người khác, nghỉ
học vô lý do, bỏ giờ trốn tiết, hoặc nghiêm trọng hơn là vô lễ với giáo viên, gây gổ
với bạn bè ... Kể cả với những học sinh ngoan, nếu có những biểu hiện dù nhỏ, lại
càng phải quan tâm, để ý.
+ Tổ chức đối thoại với học sinh để nắm bắt trực tiếp những băn khoăn, vướng
mắc của các em.
+ Nắm bắt tâm lý học sinh thông qua “Phiếu khảo sát tâm lý học sinh”. Sau đó
tổng hợp (với ngun tắc: giữ kín thơng tin cá nhân) để phân công người phụ trách
nội dung liên quan tư vấn, hỗ trợ.
- Từ các phương pháp trên, chúng tơi nắm bắt đặc điểm tâm lý để có cách tư vấn
phù hợp, hiệu quả.
Ví dụ 1: Qua khảo sát, hiện tại trường có 1 học sinh khuyết tật đang học lớp 10,
cơ chân tay yếu không tự vận động được, mọi hoạt động phải cần đến sự trợ giúp
của bố mẹ, thầy cô và bạn bè. Để động viên, khích lệ tinh thần và tạo điều kiện
thuận lợi cho em trong học tập và sinh hoạt, tổ tư vấn đã đề xuất nhà trường bố trí

lớp học của em ở ngay tầng 1, sắp xếp chỗ ngồi cho em ở bàn cạnh cửa ra vào để
bố mẹ em và các bạn thuận tiện khi đưa đón và hỗ trợ em trong q trình học tập
tại trường. Ngồi ra, tổ tư vấn thường xuyên trò chuyện, động viên để em an tâm
trong việc học tập rèn luyện; hỗ trợ, tạo điều kiện tốt nhất cho gia đình trong việc
phục vụ học tập tại lớp cho em.
Ví dụ 2: Từ việc khảo sát hồn cảnh gia đình học sinh, chúng tơi đã nắm đặc
điểm tâm lý của những em có hồn cảnh gia đình khó khăn như sau: Đa số đều
14


có trạng thái tâm lý chung là tự ti, ít nói, ít tham gia các hoạt động tập thể, sống thu
mình, nhút nhát, kỹ năng giải quyết các tình hướng gặp phải trong thực tiễn khơng
tốt. Thậm chí có em rơi vào trạng thái cực đoan: hỗn láo với ông bà, bố mẹ, thầy
cô, hay gây gỗ với bạn bè, hay giải quyết các tình hướng thực tiễn bằng cách gây
xung đột với người khác …
Ví dụ 3: Để nắm bắt cụ thể tình hình tâm lý học sinh từng lớp, ngày 25/3/2021,
tổ tư vấn tâm lý phối hợp với Đồn trường tổ chức đối thoại với bí thư, lớp trưởng
các lớp. Qua buổi đối thoại, tổ tư vấn lắng nghe được những băn khoăn, vướng
mắc của học sinh trong tình cảm, học tập, rèn luyện và những khía cạnh khác mà
bình thường các bạn trong lớp khơng nói với thầy cô mà chỉ trao đổi với cán bộ
lớp. Từ đó, tổ tư vấn có cách tư vấn, hỗ trợ kịp thời cho các em.
3.4.1.3. Xác định nguyên nhân dẫn đến trạng thái tâm lý của học sinh để có
cách tư vấn phù hợp
Sau khi tìm hiểu, nắm bắt và tổng hợp số học sinh có những biểu hiện khó khăn
cần tư vấn hỗ trợ về mặt tâm lý, chúng tôi xác định nguyên nhân dẫn đến các biểu
hiện tâm lý của học sinh như sau:
- Bố mẹ sống không hạnh phúc, sống ly thân, ly hôn; mồ côi bố/mẹ hoặc mồ côi
cả bố lẫn mẹ; bố mẹ đi làm ăn xa, gửi con cho người thân; bố/mẹ sức khỏe yếu,
mất khả năng lao động ...
- Một số gia đình bố mẹ có phương pháp giáo dục con cái chưa phù hợp (quá

nghiêm khắc hoặc nuông chiều thái quá, hay quát mắng, đánh đập, áp đặt ...), thiếu
sự phối hợp với nhà trường hoặc bất lực trong việc giáo dục con cái hoặc thiếu sự
quan tâm, phó mặc tồn bộ việc giáo dục con cho nhà trường.
- Học sinh không có khả năng tự giáo dục, bị bạn bè lơi kéo, ham chơi, có nhiều
mối quan hệ khơng lành mạnh, thích đua địi.
- Tư chất của học sinh chậm trong nhận thức, hổng kiến thức từ lớp dưới nên
chán học, hay nghịch phá, gây rối.
- Sức ép trong học tập, thi cử từ gia đình, nhà trường và xã hội làm cho học sinh
căng thẳng, rơi vào trạng thái trầm cảm, tự ti nên thu mình, ngại giao tiếp nên kỹ
năng kém ...
3.4.2. Lập “hồ sơ tâm lý học sinh”
Sau khi nắm bắt thông tin và xác định các nguyên nhân dẫn đến các biểu hiện
tâm lý của học sinh, tôi đã hướng dẫn các thành viên trong tổ tư vấn và giáo viên
chủ nhiệm lập hồ sơ tâm lý để theo dõi, tư vấn cho các em.
- Hồ sơ tâm lý học sinh là những bản thu thập thông tin với những đặc điểm về
tâm lý. Để có những thông tin này, tổ tư vấn giao cho giáo viên chủ nhiệm các lớp
chịu trách nhiệm tìm hiểu, nắm bắt, thu thập những thơng tin của học sinh lớp
mình, sau đó phân loại học sinh theo từng nhóm đối tượng để giáo viên có các định
15


hướng và điều chỉnh các hành vi của học sinh một cách phù hợp. Mỗi em được
giáo viên chủ nhiệm lập thành một “hồ sơ” riêng theo từng nhóm đối tượng với
đầy đủ các đặc điểm đã thu thập. Đối với những trường hợp cá biệt về tâm lý cần
sự hỗ trợ đặc biệt, tổ tư vấn cũng lập thành một hồ sơ riêng để có kế hoạch tư vấn
hợp lý và theo dõi sự thay đổi, tiến bộ của các em. Để làm được điều đó, thành
viên tổ tư vấn và mỗi giáo viên chủ nhiệm phải chấp nhận sự khác biệt, sáng tạo
của học sinh.
- Việc lập “hồ sơ tâm lý học sinh” giúp tổ tư vấn tâm lý và các giáo viên chủ
nhiệm hiểu cặn kẻ hoàn cảnh tâm lý, sở trường, năng khiếu hoặc những năng lực

đặc biệt của các em. Đây là công cụ hữu ích giúp cho việc tư vấn tâm lý đạt hiệu
quả. Vì vậy, đó là điều cần được chú trọng ngay từ đầu năm học, đặc biệt là với các
học sinh khối 10 mới vào nhập học đầu cấp.
3.5. Triển khai các hoạt động tư vấn tâm lý cho học sinh đầy đủ về nội dung,
đa dạng về hình thức
3.5.1. Đầy đủ về nội dung
3.5.1.1. Tư vấn tâm lý lứa tuổi, giới tính, hơn nhân, gia đình, sức khỏe sinh
sản vị thành niên phù hợp với lứa tuổi
- Tư vấn tâm lý lứa tuổi, giới tính, hơn nhân gia đình, sức khỏe sinh sản vị thành
niên là chăm sóc sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân, chuẩn bị tâm, sinh lý để xây
dựng một gia đình hạnh phúc cả về thể chất lẫn tinh thần, góp phần nâng cao chất
lượng cuộc sống của con người trong xã hội.
- Hiểu rõ điều đó, tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ Sách đã tăng cường
tổ chức các hoạt động để định hướng cho học sinh những quan niệm về một lối
sống lành mạnh thơng qua các giờ học chính khóa, đặc biệt là qua môn học Giáo
dục công dân, Sinh học và các hoạt động ngồi giờ.
Ví dụ:
Tháng 11/2020, tổ tư vấn tâm lý đã phối hợp với giáo viên bộ mơn Sinh học tổ
chức chương trình tư vấn sức khỏe sinh sản vị thành niên với phương châm “Hãy
lắng nghe, cùng chia sẻ”. Với hệ thống câu hỏi liên quan đến Luật hơn nhân gia
đình, các kiến thức về sức khỏe sinh sản, chương trình đã giúp học sinh có những
hiểu biết cụ thể về cách phòng tránh thai và các nội dung liên quan, hình thành kỹ
năng tự nhận thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên thiết thực.
Các em đã tham gia hoạt động một cách tích cực, có hiệu quả.

16


Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia chương trình tư vấn giáo dục sức khỏe giới tính,
tháng 11/2020

3.5.1.2. Tư vấn, giáo dục kỹ năng, biện pháp ứng xử văn hóa, phịng, chống
bạo lực, xâm hại và xây dựng mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân
thiện
- Tổ chức tư vấn, tuyên truyền cho học sinh về tầm quan trọng của việc hiểu
biết pháp luật hiện nay qua các bài học chính khóa, các giờ chào cờ, tổ chức hoạt
động ngoài giờ lên lớp theo chủ đề: Thi tìm hiểu kiến thức về an tồn giao thơng,
tổ chức cho phụ huynh và học sinh ký cam kết không vi phạm an ninh trường học,
không vi phạm các tệ nạn xã hội, không vi phạm pháp luật, không buôn bán, tàng
trữ, vận chuyển, đốt pháo nổ ...
- Tư vấn, giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng xây dựng nếp sống văn minh, ứng xử
văn hóa trong nhà trường: Tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ thể thao lành
mạnh các trị chơi dân gian bổ ích, động viên đông đảo học sinh đặc biệt là những
học sinh hay bỏ học trốn tiết tham gia giúp các em tránh xa các tệ nạn xã hội. Giao
cho đội an ninh trường kiểm tra theo dõi, ngăn chặn tình trạng học sinh đến trường
nhưng bỏ học, bỏ tiết đi chơi, đánh nhau, hút thuốc lá, đánh bài .
- Nhờ đó, học sinh nhà trường đặc biệt là những học sinh hay quậy phá hoặc
nhút nhát, ngại giao tiếp đã hình thành được một số kỹ năng sống cần thiết, biết
ứng xử văn hóa, khơng cịn tình trạng đánh nhau gây mất trật tự trong trường học;
các em học được kỹ năng xác định giá trị bản thân, kỹ năng kiểm soát cảm xúc, kỹ
năng ứng phó với những căng thẳng, kỹ năng giải quyết các mâu thuẫn … để có
biện pháp ứng xử văn hóa góp phần xây dựng mơi trường giáo dục an toàn, lành
mạnh.
17


Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia chương trình tư vấn giáo dục pháp luật, tháng 1/2021

3.5.1.3. Tư vấn tăng cường khả năng ứng phó, giải quyết vấn đề phát sinh
trong mối quan hệ gia đình, thầy cơ, bạn bè và các mối quan hệ xã hội khác

- Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi nên học sinh THPT thường có nhiều suy
nghĩ phức tạp trong nội tâm về các mối quan hệ xung quanh cần giải quyết. Để
giúp các em có thêm kỹ năng sống, tìm ra cách giải quyết phù hợp trước các vấn
đề, tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ Sách đã thực hiện tư vấn tăng cường
khả năng ứng phó, giải quyết vấn đề phát sinh trong mối quan hệ gia đình, thầy cơ
bạn bè và các mối quan hệ xã hội khác bằng các diễn đàn tư vấn về cách ứng xử
trong tình bạn, tình yêu, trong quan hệ với cha mẹ, thầy cô và các kỹ năng sống
cần thiết ...
- Nội dung này được nhà trường xây dựng thành các chun đề thực hiện trong
chương trình ngoại khóa; tích hợp, lồng ghép trong các tiết sinh hoạt lớp, sinh hoạt
dưới cờ; tích hợp qua dạy học các mơn học chính khóa và ngồi giờ lên lớp ... Vì
vậy, trong quan hệ ứng xử với thầy cô, bạn bè và những người xung quanh, một số
học sinh của nhà trường vốn là học sinh cá biệt sau khi được giáo dục các em đã
thể hiện là người có đạo đức, có văn hóa, có lịng tin và ý thức trách nhiệm với bản
thân. Khi có mâu thuẫn, bất đồng, các em biết bình tĩnh, biết kiềm chế hành vi để
giải quyết những xung khắc bằng thương lượng, hịa giải, khơng bằng bạo lực.
Qua đó, các em được hình thành các kỹ năng quan trọng như: kỹ năng giao tiếp, kỹ
năng ứng xử, giải quyết các vấn đề, kỹ năng lắng nghe tích cực, kỹ năng thể hiện
sự cảm thơng, kỹ năng thương lượng, kỹ năng ứng phó, ứng biến trước các vấn đề
nảy sinh trong các mối quan hệ...
- Nhờ được trang bị kỹ năng sống đúng đắn, lành mạnh các em học sinh trường
THPT Nguyễn Sỹ Sách đã có đời sống tinh thần vui tươi thoải mái, biết đoàn kết,
18


u thương, biết trân q tình cảm của thầy cơ, biết cảm thơng, chia sẻ trước
những khó khăn của bạn bè và những người xung quanh. Sau khi tham gia các
chương trình, một số học sinh cá biệt của nhà trường đã có nhiều tiến bộ: khơng
cịn hiện tượng thiếu lễ phép với thầy cơ giáo, thờ ơ trước khó khăn của bạn bè và
những người xung quanh ...

Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia diễn đàn trao đổi chủ đề
Tình bạn, tình yêu, tháng 9/2020

3.5.1.4. Tư vấn kỹ năng, phương pháp học tập hiệu quả và định hướng nghề
nghiệp
- Tổ chức các chương trình tư vấn nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong học tập,
thi cử cho học sinh như: Hội nghị tư vấn học tốt; viết bài tham luận trình bày kinh
nghiệm nâng cao hiệu quả việc học cho từng môn học; lồng ghép các chương trình
sinh hoạt lớp, sinh hoạt dưới cờ, thơng qua giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn
để giúp các em tháo gỡ những vướng mắc gặp phải trong học tập, trong đó định
hướng cho các em cách học trên lớp và tự học, giúp cho những học sinh khá giỏi
có thêm kinh nghiệm để nâng cao chất lượng bài thi, học sinh yếu và đại trà hiểu
thêm cách học kiến thức cơ bản hiệu quả.
Kết quả: Trong quá trình học tập, các em đã biết chủ động nắm vững 3 cấp
độ: nhận biết, thông hiểu và vận dụng; biết bố trí thời gian hợp lý, có kế hoạch học
tập và vui chơi giải trí, sinh hoạt tập thể; khi gặp khó khăn trong học tập, các em đã
biết tham khảo sách vở, trao đổi với bạn bè, thầy cô để giải quyết ... Nhờ vậy, trong
học kỳ 1 năm học 2020 – 2021, kết quả học tập của học sinh nhà trường là những
con số đáng khích lệ: tỉ lệ học sinh giỏi cấp tỉnh đạt cao, xếp thứ 9 tồn tỉnh; tỉ lệ
học sinh có học lực trung bình và yếu đã giảm hẳn so với năm trước, đặc biệt trong
đợt thi khảo sát chất lượng khối 12 (đợt 1) do Sở GD&ĐT tổ chức tháng 1/2021,
19


chất lượng bài thi mơn Hóa của học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách xếp hạng
thứ nhất toàn tỉnh.
- Tổ chức chương chương trình tư vấn hướng nghiệp, chọn nghề cho học sinh:
Tư vấn nghề nghiệp rất có ích cho học sinh vì nó khơng chỉ đề cập đến nhân cách,
ước mơ, sở thích, nguyện vọng mà học sinh cịn được biết đến những đại lượng

khác trong bức tranh nghề nghiệp rộng lớn. Vì vậy, tổ tư vấn tâm lý đã phối hợp
với Ban hướng nghiệp nhà trường cùng các bộ phận khác tổ chức: Chương trình tư
vấn tuyển sinh, tư vấn chọn trường, chọn ngành phù hợp với năng lực học tập, sở
trường của từng em; Tổ chức tham quan, dã ngoại để giới thiệu với các em về
những ngành nghề khác nhau; Mời những người thành đạt là cựu học sinh của
trường đến kể chuyện về nghề nghiệp và việc làm của mình cho học sinh nghe; Tổ
chức cho các em gặp gỡ những người lớn với những ngành nghề khác nhau để các
em có khái niệm hồn chỉnh, đầy đủ hơn về bức tranh nghề nghiệp ... Những hoạt
động này giúp học sinh xác định những điều các em cần biết, nên biết có liên quan
đến nghề nghiệp, có suy nghĩ đúng đắn để củng cố nhiều hơn về những quyết định
nghề nghiệp cho tương lai.
- Tư vấn nội dung học tập và hướng nghiệp giúp học sinh có thêm kỹ năng
quản lý thời gian, kỹ năng đảm nhận trách nhiệm, kỹ năng kiên định … Đứng
trước những căng thẳng, áp lực của việc học tập và chọn nghề, các em đã có bản
lĩnh, có nghị lực, có ý chí vươn lên, tự nhận thức điểm mạnh điểm yếu của mình để
khắc phục, phấn đấu, đạt mục tiêu ...

Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách tham gia chương trình Tư vấn học tốt, tháng 12/2020

3.5.1.5. Tham vấn tâm lý đối với học sinh gặp khó khăn cần hỗ trợ, can thiệp,
giải quyết kịp thời
20


Như đã nói ở trên, một số học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách có hồn
cảnh gia đình khó khăn: khó khăn về kinh tế ảnh hưởng đến việc học, bố/mẹ bệnh
tật mất khả năng lao động, bố mẹ li hôn, bố mẹ ở với nhau nhưng hay mâu thuẫn,
không hạnh phúc; bố hoặc mẹ mất đột ngột; bản thân bị đau ốm, tàn tật; bị gia đình
áp đặt ... Điều đó đã làm cho các em trở nên tự ti, mặc cảm, đơi khi có thái độ chán
nản, bế tắc, không tha thiết với cuộc sống xung quanh ...

Sau khi thực hiện khảo sát đầu năm học, để giúp các em giảm bớt những áp lực
tâm lý đang gặp phải, tôi và tổ tư vấn tâm lý đã thực hiện các bước như sau:
- Gặp gỡ bố/mẹ hoặc người thân trong gia đình để trao đổi, nhờ họ can thiệp. Vì
gia đình là nơi gắn bó với các Mỗi khi các em gặp phải những khó khăn về tâm lý,
gia đình chính là nơi nhận biết và có biện pháp can thiệp sớm nhất. Vói những đặc
thù khác nhau, mỗi gia đình có mức độ nắm bắt và hành động khác nhau để hỗ trợ
khi các em gặp khó khăn về mặt tâm lý.
- Gặp gỡ thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy, gặp gỡ bạn bè thân thiết của các em để
nắm bắt, thấu hiểu và nhờ tác động, can thiệp.
- Gặp gỡ trực tiếp học sinh gặp khó khăn về tâm lý để có những trao đổi chia sẻ
hợp lý. Từ đó tác động làm thay đổi trạng thái tâm lý, giúp các em bớt những căng
thẳng, lo âu, giảm sự tự ti, mặc cảm trong cuộc sống.
- Kết quả: Nhờ có sự phối hợp, can thiệp kịp thời nên một số học sinh gặp khó
khăn về mặt tâm lý đã giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi; các em trở nên vui vẻ, hòa
động, tự tin hòa nhập với tập thể.
Ví dụ: Hiện tại, trường có 1 học sinh lớp 10 bị khuyết tật, tê liệt chân tay. Khi
mới nhập học, em ln có biểu hiện tự ti, mặc cảm về bản thân. Sau khi tổ tư vấn
nắm bắt thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, phối hợp tốt với gia đình, thầy cơ và
bạn bè trong lớp để can thiệp, giúp đỡ, em đã thay đổi hẳn: khơng cịn tự ti mặc
cảm mà trở nên vui vẻ, tự tin thực hiện tốt nhiệm vụ học tập.
3.5.2. Đa dạng về hình thức
3.5.2.1. Giáo dục riêng lẻ từng học sinh cá biệt hoặc từng nhóm học sinh cá
biệt
Học sinh cá biệt là những học sinh nghịch ngợm, thường gây gổ đánh nhau, bỏ
giờ, trốn học, không chấp hành nội qui nhà trường … thêm vào đó là sự lôi kéo của
bạn bè, bản thân lại muốn thỏa mãn nhu cầu giải tỏa tâm lý bị ức chế. Học sinh dễ
bị tiêm nhiễm những thói hư tật xấu dẫn đến tình trạng bỏ học giữa chừng và có
nguy cơ phạm tội ... Để giáo dục học sinh cá biệt, tôi tiến hành như sau:
- Với học sinh cá biệt, giáo viên càng “cứng” thì các em càng chống đối. Vì vậy,
khi gặp gỡ, giáo dục học sinh, phải có thái độ vừa cương quyết vừa thân thiện,

không la mắng, trách phạt học sinh cơng khai hoặc phê bình trước tập thể.
21


- Hiểu từng cá nhân học sinh, tin tưởng và giáo dục các em bằng phương pháp
kỷ luật kết hợp tình thương yêu: Khi học sinh vi phạm nội quy, tơi cố gắng gần gũi,
tìm hiểu hồn cảnh, ngun nhân vì sao học sinh vi phạm; Trị chuyện chân thành,
tâm sự để học sinh thấy mình được quan tâm, tơn trọng và yêu thương nên sẽ
đồng cảm, tự chia sẻ về mình ...
- Kiên nhẫn lắng nghe học sinh: cho học sinh tự giãi bày ngay cả khi các em
trình bày chưa chính xác, thậm chí chưa đúng bản chất vấn đề.
- Sau khi kiên nhẫn lắng nghe học sinh nói, dùng lời lẽ nhẹ nhàng, tình cảm
chân thành phân tích để các em tự nhận ra những cái đúng/sai. Trong khi phân tích,
phải có lý, có tình thể hiện được niềm tin tưởng với học sinh và hiểu những nguyên
nhân khách quan, chủ quan dẫn đến những hành vi chưa đúng của học sinh (Ví dụ:
cơ hiểu và tin rằng đúng ra em khơng như thế nhưng vì ... nên em đã như thế ...).
- Sau khi tổ chức gặp gỡ riêng từng em, tùy mức độ, có thể tổ chức giáo dục học
sinh cá biệt theo từng nhóm. Với hình thức này, thành phần tham gia gồm: Các học
sinh cá biệt cần giáo dục, phụ huynh của học sinh cá biệt, đại diện Hội cha mẹ của
trưởng, đại diện BGH, thành viên tổ tư vấn, Trưởng an ninh và Bí thư đồn trường.
Tại đây, phụ huynh và các bộ phận liên quan, sau khi nắm được tình hình của các
em sẽ thực hiện tốt hơn công tác phối hợp để giáo dục các em. Học sinh sau khi
được gặp gỡ riêng lẻ và tham gia giáo dục tại nhóm này sẽ thấy mình được nhiều
người quan tâm, các em sẽ dễ dàng tiếp thu những lời góp ý và sữa chữa để tiến
bộ.
Nhờ cách tư vấn như trên, một số học sinh cá biệt của trường sau khi được
giáo dục các em đã mở lòng, thành thật trao đổi, dễ dàng tiếp thu những ý kiến tư
vấn của giáo viên và sửa chữa, điều chỉnh những hành vi của mình. Một số học
sinh có tính ương bướng, hay quậy phá đã dần thay đổi tính nết và suy nghĩ chín
chắn hơn ...

22


Tổ tư vấn tâm lý trường THPT Nguyễn Sỹ Sách phối hợp phụ huynh tổ chức dục nhóm học sinh cá biệt,
ngày 11/3/2021

3.5.2.2. Giáo dục tập trung cho tất cả học sinh
3.5.2.2.1. Giáo dục tại lớp thông qua các tiết sinh hoạt lớp
Giáo viên chủ nhiệm là người quản lý và chịu trách nhiệm về về chất lượng
giáo dục toàn diện học sinh lớp mình phụ trách, tổ chức thực hiện kế hoạch giáo
dục tại lớp, là người gần gũi với học sinh trong lớp. Phát huy vai trò của giáo viên
chủ nhiệm, thông qua giờ sinh hoạt lớp, tiến hành giáo dục học sinh như sau:
- Kịp thời uốn nắn những khuyết điểm của học sinh, tìm ra và xác định đúng
nguyên nhân đã tác động làm cho các em mắc sai lầm, vi phạm; vận dụng những
điều khoản trong nội qui, trong qui định xếp loại làm cho các em thấy được việc vi
phạm ở mức độ nào và nêu ra hướng cho các em khắc phục. Bằng thái độ chân
thành của giáo viên chủ nhiệm, học sinh vi phạm sẽ sớm nhận ra lỗi lầm của mình
để sửa chữa.
- Tổ chức tuyên truyền, nhắc nhở giáo dục học sinh lớp mình thực hiện đúng
nội quy, quy định của nhà trường và trách nhiệm của người học sinh.
- Gần gũi, quan tâm, nắm bắt những biểu hiện tâm lý của học sinh để có biện
pháp hỗ trợ, can thiệp kịp thời.
- Tư vấn giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh.
3.5.2.2.2. Giáo dục thông qua các tiết sinh hoạt toàn trường
- Vào đầu năm học 2020 – 2021, tổ tư vấn phối hợp với nhà trường tổ chức cho
học sinh thảo luận, học tập nội quy nhà trường; hướng dẫn học sinh thực hiện tốt
nội quy.
- Kết thúc học kỳ 1, tổ chức đánh giá việc thực hiện nội quy của học sinh tồn
trường, có chế độ động viên khen thưởng kịp thời với những học sinh thực hiện tốt

nội quy.
- Trong các tiết chào cờ đầu tuần, tổ chức nhận xét đánh giá chu đáo, nêu gương
người tốt việc tốt, hạn chế những vi phạm nội quy quy định; khuyến khích những
em đạt thành tích cao trong học tập, trong tham gia các phong trào hoặc có tiến bộ
trong rèn luyện ... Lồng ghép trong giờ chào cờ, tổ chức các chương trình giáo dục
kỹ năng sống.
- Trong các buổi mít tinh chào mừng, kỷ niệm các ngày lễ lớn, tổ tư vấn cũng
lồng ghép các nội dung để thực hiện tư vấn tâm lý cho học sinh hiệu quả.
23


Học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách được giáo dục tư vấn tâm lý thơng qua một tiết sinh hoạt
tồn trường, tháng 2/2021

3.5.2.2.3. Giáo dục thơng qua các chương trình tư vấn trực tiếp
Thực hiện chuyên đề hàng tháng, tổ tư vấn phối hợp với chuyên môn trường tổ
chức các chương trình tư vấn trực tiếp cho học sinh như:
- Tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề:
+ Mời đại diện lãnh đạo công an huyện Thanh Chương về tuyên truyền, giáo dục
pháp luật cho học sinh
+ Mời cán bộ Trung tâm dân số kế hoạch hóa gia đình tỉnh Nghệ An nói chuyện tư
vấn về sức khỏe sinh sản cho học sinh toàn trường.
+ Mời chuyên viên tư vấn tâm lý về nói chuyện tâm lý cho học sinh tồn trường.
- Vận dụng kiến thức liên mơn để giáo dục tư vấn tâm lý cho học sinh thông
qua các chương trình do nhà trường tổ chức:
+ Chương trình: Tư vấn về tình bạn, tình u, giới tính.
+ Chương trình: Tư vấn về cách học tốt
+ Chương trình: Tư vấn về trang phục học đường ...
24

- Tư vấn trực tiếp qua điện thoại, email, mạng xã để đảm bảo tính riêng tư theo
nguyện vọng của một số học sinh. Tùy tình hình thực tiễn và để nắm bắt hết tâm lý
học sinh, chúng tôi thực hiện khảo sát tâm lý học sinh bằng “Phiếu khảo sát tâm
lý”. Trong đó, có một số học sinh mong muốn được tư vấn qua điện thoại, email
hoặc mạng xã hội. Sau khi tổng hợp các nội dung cần tư vấn, chúng tôi đã phân
công người phụ trách tư vấn đầy đủ, đúng theo nguyện vọng của các em.

Mời công an huyện Thanh Chương tư vấn pháp luật cho học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách,
tháng 1/2021

3.5.2.2.4. Giáo dục thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
* Hoạt động câu lạc bộ
Câu lạc bộ là hình thức sinh hoạt ngoại khóa của những nhóm học sinh cùng
sở thích, nhu cầu, năng khiếu,... dưới sự định hướng của những nhà giáo dục nhằm
tạo mơi trường giao lưu thân thiện, tích cực giữa các học sinh với nhau và giữa học
sinh với thầy cô giáo, với những người lớn khác. Để tổ chức thành công câu lạc bộ,
tổ tư vấn đã phối hợp thực hiện các bước như sau:
- Khảo sát tình hình, nắm bắt năng lực, sở thích, nhu cầu và nguyện vọng của
học sinh. Thành lập các Câu lạc bộ phù hợp với sở thích năng khiếu của học sinh.
Vì câu lạc bộ là nơi tạo cơ hội để học sinh được chia sẻ những kiến thức, hiểu biết
của mình về các lĩnh vực mà các em quan tâm, qua đó phát triển các kĩ năng giao
tiếp, kĩ năng lắng nghe và biểu đạt ý kiến, kĩ năng trình bày suy nghĩ, ý tưởng, kĩ
năng viết bài, kĩ năng chụp ảnh, kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm, kĩ năng ra quyết
định và giải quyết vấn đề ... Động viên mỗi học sinh tham gia ít nhất một câu lạc
bộ, vừa đáp ứng nhu cầu vui chơi của các em khi đang ngồi trên ghế nhà trường,
vừa hạn chế học sinh mắc vào các tệ nạn xã hội.
25