SKKN tổ chức các hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao ý thức kĩ năng trồng và chăm sóc cây xanh cho học sinh trong trường tiểu học

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số:…………………………………

1. Tên sáng kiến:
Tổ chức các hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao ý thức - kĩ năng trồng và
chăm sóc cây xanh cho học sinh trong trường tiểu học.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác chủ nhiệm.
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:
Trong xã hội phát triển hiện nay, khi đời sống gia đình ngày càng được nâng
cao, trẻ em thường quan tâm khám phá thế giới của thiết bị điện tử như máy tính,
điện thoại, ti vi,… mà quên đi thế giới thiên nhiên rộng lớn bên ngoài. Vì vậy, để
giáo dục các em tình yêu thiên nhiên, biết khám phá thế giới xung quanh. Các thầy
cô giáo luôn hướng các em phải biết yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường để ngôi
trường thêm đẹp. Trường học xanh, sạch, đẹp tạo một môi trường học tập, sinh hoạt
và vui chơi an tồn, thú vị, hấp dẫn đới với học sinh. Giúp các em càng thêm yêu
quý trường lớp, thầy cô và bạn bè.

1


Năm học 2017-2018, trường chúng tôi đã thực hiện nội dung “Xây dựng nhà
trường xanh, sạch, đẹp, an tồn” có hiệu quả và đi vào chiều sâu. Trường lớp khang
trang, sân trường sạch sẽ, khơng cịn rác. Đặc biệt trường được trang trí xanh hóa rất
đẹp. Tồn thể cán bộ giáo viên, công nhân viên và đa số học sinh trường chúng tôi
đã nhận thức sâu sắc về vị trí và vai trị của mơi trường sạch, cảnh quan xanh là một
trong những ́u tớ góp phần xây dựng một nhà trường văn hóa. Tuy nhiên, học sinh
chưa được trải nghiệm trồng cây xanh trong cuộc sống hằng ngày. Khi thực hiện

trồng cây xanh chỉ một bộ phận học sinh thực hiện, việc hình thành ý thức trồng và
chăm sóc cây xanh cịn hạn chế do hồn cảnh gia đình chưa có điều kiện thực hiện.
Cha mẹ học sinh chưa chú trọng rèn những kỹ năng tự phục vụ, lao động cho học
sinh, đa số cha mẹ làm thay cho các em từ việc nhỏ nhặt nhất. Học sinh chưa được
giáo dục nhiều về kỹ năng trồng và chăm sóc cây xanh do phần lớn giáo viên lên lớp
chỉ chú trọng việc truyền thụ kiến thức, chưa quan tâm sâu sắc đến việc rèn kỹ năng
ứng xử, tự giác, đấu tranh phê phán và ngăn chặn trước những hành vi chưa ý thức
chăm sóc cây xanh. Vì lý do đó, chúng tôi chọn sáng kiến: “Tổ chức các hoạt động
trải nghiệm nhằm nâng cao ý thức - kĩ năng trồng và chăm sóc cây xanh cho học
sinh trong trường tiểu học”.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
Mục đích của giải pháp:
- Để duy trì mảng xanh trong trường học.
- Tăng cường các hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Trang bị cho học sinh
các kiến thức về mơi trường, nhằm giúp học sinh có được sự hiểu biết về môi
2


trường, có kỹ năng sớng và làm việc trong một mơi trường Xanh - Sạch - Đẹp - An
tồn.
- Giúp học sinh hiểu được tầm quan trọng của cây xanh đối với con người,
nâng cao tình yêu thiên nhiên, tạo cho các em nhận thức được việc chăm sóc và bảo
vệ cây xanh trong tương lai. Giúp học sinh có thái độ, cách ứng xử đúng đắn trước
các vấn đề về môi trường và luôn thân thiện với môi trường. Học sinh hiểu và biết
được việc bảo vệ cây xanh chính là bảo vệ sức khỏe cho bản thân mình và mọi
người xung quanh.
- Trao đổi, san sẻ kinh nghiệm cùng với bạn đồng nghiệp về giải pháp giáo dục
ý thức trồng và chăm sóc cây xanh cho học sinh tiểu học. Đặc biệt là mong muốn
cải thiện môi trường sống xanh - sạch - đẹp ở khuôn viên nhà trường, lớp học cũng
như bầu không khí trong lành ở địa phương.

Nội dung của giải pháp:
* Giải pháp thực hiện trước kia:
Trước kia, khi hưởng ứng phong trào Xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực, chúng tôi thường tự trang trí lớp. Chưa chú trọng hướng dẫn học sinh cùng
thực hiện. Chúng tôi chưa phát động rộng rãi trong từng cha mẹ học sinh.
* Những điểm mới của giải pháp:
- Cách tổ chức hướng dẫn thực hiện trồng và chăm sóc cây xanh một cách cụ
thể.
- Tăng cường các hoạt động trải nghiệm thực hành trồng và chăm sóc cây xanh.
- Phát huy sự sáng tạo trồng và chăm sóc cây xanh của mỗi lớp trong trường.
3


- Hoạt động trồng và chăm sóc cây xanh được thực hiện xuyên suốt năm học.
- Ưu tiên chọn mảng xanh trang trí làm dịu mát cảnh quan ngôi trường.
* Sự khác biệt của giải pháp mới so với giải pháp cũ đã và đang áp dụng:
Ý thức tự giác trồng và chăm sóc cây xanh của học sinh được nâng lên. Học
sinh được trải nghiệm, thực hành một cách cụ thể. Tất cả học sinh đều tham gia
trồng và chăm sóc cây xanh, trang trí lớp. Giáo viên tự giác lên kế hoạch trồng và
chăm sóc cây xanh ngay đầu năm học. Kế hoạch được triển khai trong từng cha mẹ
học sinh một cách thiết thực.
* Các giải pháp thực hiện:
Giải pháp 1: Giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch trồng và chăm sóc cây xanh
cho lớp chủ nhiệm.
Đầu năm, giáo viên chủ nhiệm chủ động lên kế hoạch phân công cụ thể nhiệm
vụ của từng tổ, từng học sinh trong việc bảo vệ môi trường của lớp luôn xanh - sạch
- đẹp. Có sự kiểm tra, động viên và biểu dương kịp thời. Kết hợp với giáo viên bộ
môn các tổ dạy lồng ghép các nội dung bảo vệ môi trường vào các bài dạy thích hợp
để nhắc nhở, rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Chúng tơi lên kế hoạch có cả thời
gian hoạt động hằng ngày về việc học sinh tưới cây, chăm sóc bồn hoa. Ví dụ: Chăm

sóc vườn hoa cơng trình măng non, mỗi tổ chăm sóc một tuần. Chăm sóc theo tiêu
chí cụ thể, bao gồm: tưới cây, vun gốc, tỉa cành và lá úa, nhặt rác, bón phân, hoặc
biết trồng thêm cây hoa đẹp,…Cuối tuần bàn giao cho tổ tiếp theo. Tổ nhận bàn giao
kiểm lại dựa trên tiêu chí ghi nhận, báo cáo trong giờ sinh hoạt lớp. Lớp phó lao
động ghi nhận, giáo viên chủ nhiệm theo dõi chung. Ći tháng có tun dương tổ
4


trồng và chăm sóc cây tớt nhất.
Kế hoạch trên được triển khai cụ thể đến cha mẹ học sinh trong lần họp cha
mẹ học sinh đầu năm nhằm mục đích giúp cha mẹ học sinh nắm và hỗ trợ giáo viên,
thớng nhất giáo dục. Từ đó, ý thức trồng và chăm sóc cây xanh của học sinh sẽ được
nâng cao.
Nhờ hoạt động này ở trường mà về nhà các em trở nên siêng năng và thích thú
với việc trồng, tưới cây và chăm sóc cây. Các em cịn tự trồng cây trang trí trong
nhà. Chính vì vậy, các em sẽ thấy yêu thiên nhiên và thêm quý trọng công sức làm
việc của bản thân và mọi người.
Giải pháp 2: Giáo viên tổ chức đưa cây xanh vào lớp học.
Trang trí lớp học, trồng cây xanh trong lớp đã được nhà trường thực hiện nhiều
năm qua. Tuy nhiên, học sinh chưa thật sự quan tâm đến cây xanh trong lớp, cũng
như lợi ích mà cây xanh đem lại. Nguyên nhân do giáo viên tự làm thay các em từ
khâu đem cây đến khâu chăm sóc cây chủ yếu do giáo viên làm là chính. Vì thế, để
rèn học sinh có ý thức hơn trong việc chăm sóc cây, bảo vệ mơi trường sống xung
quanh tạo nên một không gian tươi xanh, mát mẻ cho lớp thêm đẹp và giảm mệt mỏi
cho thầy và trị trong giờ học. Chúng tơi tổ chức trồng cây xanh trong lớp chủ nhiệm
cụ thể như: bố trí trong lớp học của mình một góc thiên thiên, chọn và trồng những
cây xanh dễ sống, ưu tiên chọn cây có tán lá xanh nhằm tạo tính mát mẻ trong lớp
học và lưu ý cây không chứa chất độc ví dụ: trầu bà, cây đại lộc, cây lưỡi mèo, cây
lan Ý,... Sau đó, giáo viên khuyến khích để các em tự đem cây xanh đến lớp trồng
và chăm sóc tại lớp mình. Phân cơng mỗi tổ vừa chăm sóc vườn hoa công trình

5


măng non, vừa chăm sóc góc thiên nhiên trong lớp, có ghi nhận tổng kết chung với
chăm sóc vườn hoa.
Với cách làm trên, các em có nhiều kỹ năng trồng và chăm sóc cây xanh ngay
tại lớp. Góc thiên nhiên của lớp ngày càng đẹp hơn, giúp môi trường lớp học mát
mẻ. Về nhà các em tự giác biết lao động tự phục vụ. (Phụ lục 1)
Giải pháp 3: Giáo dục ý thức tự giác trồng và chăm sóc cây xanh ở các em.
+ Giáo dục thông qua các môn học.
Khi giáo dục bảo vệ môi trường chưa là một môn học thì chúng ta cần giáo
dục cho học sinh biết bảo vệ môi trường bắt đầu từ những việc làm, hành động nhỏ
nhất là trồng và chăm sóc cây, vệ sinh trường lớp,… Việc giáo dục ý thức tự giác ở
các em rất quan trọng, nó giúp các em ln có ý thức và hành động tự giác giữ gìn
môi trường xanh - sạch - đẹp. Ngay từ khi các em bước chân đến trường, chúng tôi
luôn nhất quán giáo dục các em từ những việc làm cụ thể như: không bẻ cành, hái
hoa, không xả rác bừa bãi, chăm sóc cây xanh, bồn hoa,… Cơng việc đó cần được
thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi. Chúng tôi nhắc nhở các em ý thức trồng, chăm sóc cây
xanh, giữ vệ sinh trường lớp ngay thứ hai đầu tuần sau khi các em dự sinh hoạt dưới
cờ và vào thứ sáu hằng tuần. Chúng tôi thường liên hệ thực tế tại gia đình từng học
sinh hoặc các em thấy người quen chăm sóc cây và hoa. Ví dụ: Dạy bài thực hành đi
thăm thiên nhiên có thể hỏi các em: Hằng ngày, ở nhà các em thấy ba mẹ chăm sóc
cây xanh, cây hoa trước sân nhà để làm gì? Em đã làm gì để giúp ba mẹ?… Từ đó
giúp các em biết tầm quan trọng của cây xanh, chắc chắn các em sẽ học hỏi theo.
+ Giáo dục thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp.
6


Khơng chỉ trong các tiết học, chúng tơi cịn phới hợp với Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh để tuyên truyền giáo dục môi trường, đặc biệt là giáo dục các

em biết ích lợi của cây xanh: Chẳng hạn mỗi tháng trường tổ chức một hoạt động
ngoại khóa theo chủ điểm, trong đó đều có lồng ghép nội dung giáo dục trồng và
chăm sóc cây xanh, chẳng hạn như: biểu diễn thời trang bằng những lá cây, những
mẫu giấy vụn...; tổ chức các hội thi viết bài tuyên truyền về vấn đề bảo vệ cây xanh
và trồng cây; tổ chức tết trồng cây, xây dựng một số tiểu phẩm về bảo vệ môi trường
trong một số buổi sinh hoạt ngoại khóa; tổng vệ sinh xung quanh khn viên trường
vào thứ năm hàng tuần. Có thể xen kẻ cho các em xem một bộ phim hoạt hình có ý
nghĩa giáo dục ý thức trồng và chăm sóc cây xanh trong các buổi ngoại khóa. (Phụ
lục 2)
Giải pháp 4: Hướng dẫn học sinh các hoạt động trải nghiệm thực hành.
Để có được cảnh quan nhà trường xanh - sạch - đẹp, tạo ra môi trường học tập
thân thiện. Cần tổ chức cho các em hoạt động trải nghiệm, để các em tự trồng và
chăm sóc cây xanh tại bồn hoa của lớp. Giáo viên tổ chức cho học sinh trải nghiệm
ngay khi được phân công khu vực công trình măng non được chăm sóc. Chúng tơi
khơng qn định hướng chọn các loại cây các em mang vào trồng phải đảm bảo tính
thẩm mỹ, dễ sống, không độc hại, ưu tiên những cây có mảng xanh, có thể trồng
những cây th́c nam như: rau cần, cây ngải cứu, cây ngà voi, nha đam,... Các em
phải chọn dụng cụ mang theo để làm như: xơ, bình tưới nước, phân bón, bay dầm
đất,... Giáo viên không quên nhắc nhở học sinh lao động phải đảm bảo an tồn,
tránh bị thương. Chúng tơi hướng dẫn mẫu, cùng làm và cùng vui chơi với các em.

7


Ví dụ: Giáo viên hướng dẫn mẫu, cách cầm bay dầm đất, đặt cây x́ng đất,
xới đất, bón phân, tưới cây,..Giáo viên giao nhiệm vụ cho từng bạn. Khi học sinh đã
biết cách trồng, nắm được nhiệm vụ của mình rồi, giáo viên tiến hành cho học sinh
trải nghiệm trồng và chăm sóc cây xanh của lớp mình. Giáo viên cần tư vấn cho các
em trồng và bố trí các loại cây sao cho khoa học, mang tính thẩm mỹ. Tuy nhiên,
trong q trình trải nghiệm, có một sớ em rất hào hứng làm, cũng có một sớ em chưa

biết trồng, các em còn lúng túng, các em ngại dơ hoặc lo sợ khơng biết phải làm gì.
Lúc đó, chúng tôi phải trực tiếp làm mẫu và những bạn biết thực hiện chỉ cho các
bạn chưa biết cách trồng. Chúng tôi khen ngợi những học sinh thực hiện tốt. Khi
đứng xem các bạn làm và được giáo viên hướng dẫn, dần dần các em đã biết làm và
tỏ ra rất thích thú. Sau buổi trải nghiệm, giáo viên không quên nhận xét, tuyên
dương những cá nhân thực hiện tốt. (Phụ lục 3)
Giải pháp 5: Tổ chức thi đua trồng và chăm sóc cây xanh giữa các lớp.
Để việc trồng và chăm sóc cây xanh đạt hiệu quả, chúng tơi phới hợp Đội
Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh đưa ra tiêu chí thi đua cho từng khối, cho từng
lớp trong khối cụ thể như sau: phân chia khu vực trồng và chăm sóc cây xanh. Sau
đó, chúng tơi đưa ra tiêu chí cho một vườn hoa đẹp: cây hoa phải xanh và đảm bảo
tính mĩ quan, bố trí khoa học, cây trồng đảm bảo an tồn khơng có chứa chất độc,
vườn hoa khơng rác. Với tiêu chí đó, tất cả các lớp cùng thực hiện. Sản phẩm thi đua
được công nhận vào cuối học kì I và cuối năm học. Kết quả này được tính vào thi
đua bình chọn lớp xuất sắc nhất. Với cách làm trên, vườn hoa sẽ được chăm sóc từ
đầu năm đến ći năm. Ý thức tự giác trồng và chăm sóc cây xanh của các em được

8


nâng lên.
3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp:
Với sáng kiến “Tổ chức các hoạt động trải nghiệm nhằm nâng cao ý thức - kĩ
năng trồng và chăm sóc cây xanh cho học sinh trong trường tiểu học” có thể áp dụng
cho tất cả các khối lớp của trường tiểu học. Các đồng nghiệp trên địa bàn cũng có
thể tham khảo và vận dụng những phương pháp này để giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường cho học sinh tiểu học để cùng chung tay góp phần cải thiện mơi trường sống
xanh - sạch - đẹp ở các khuôn viên trường học cũng như tạo bầu không khí trong
lành ở địa phương.
3.4. Hiệu quả lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến:

Từ khi áp dụng các giải pháp đã nêu, không gian lớp học xanh mát không chỉ
làm cho việc dạy và học thoải mái mà còn rèn luyện, giáo dục các em tình yêu thiên
nhiên, chăm sóc bảo vệ môi trường sống xung quanh mình. Đi đến lớp học trong
môi trường xanh - sạch - đẹp như thế giúp các em cảm thấy gần gũi như ngôi nhà
của mình, các em học tập sẽ tốt hơn và thích thú hơn.
Khi phát động đến cha mẹ học sinh về kế hoạch trồng và chăm sóc cây xanh
của lớp, cha mẹ các em đã cho các em đem cây vào trồng và chăm sóc cây. Cha mẹ
học sinh rất phấn khởi ủng hộ và tham gia tích cực, hỗ trợ giáo viên rất nhiệt tình,
đem cả phân để bón cho cây.
Qua buổi trải nghiệm trồng cây và chăm sóc cây, các em rất thích thú tham gia
tích cực để hoàn thành sản phẩm của mình. Các em thêm yêu lao động và biết quý
trọng sản phẩm của mình làm ra. Có nhiều học sinh biết phụ giúp cha mẹ những
9


công việc như quét dọn nhà cửa, tưới cây, chăm sóc cây. Cha mẹ học sinh hân hoan
hơn, vui mừng hơn, kể cho tôi nghe nhiều việc mà các em đã làm ở nhà như: giữ gìn
nhà cửa gọn gàng, ngăn nắp và sạch sẽ, trong nhà có nhiều cây xanh do chính các
em tự trồng,... Mảng cây xanh của trường ln tươi đẹp. Đặc biệt học sinh có kĩ
năng tự phục vụ cao.
Khuôn viên nhà trường, lớp học của chúng tôi luôn luôn sạch, đẹp, tạo bầu
không khí trong lành, mát mẻ. Học sinh biết đoàn kết, hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong
việc thực hiện vệ sinh trường lớp, ý thức về mơi trường, biết trồng và chăm sóc cây.
Với những giải pháp này đã góp phần trang bị cho các em những kiến thức về trồng,
bảo vệ và chăm sóc cây xanh ngày càng cao.
3.5. Tài liệu kèm theo:
- Hình phụ lục 1.
- Hình phụ lục 2
- Hình phụ lục 3.
TP Bến Tre, ngày.... tháng 2 năm 2019

10


11