skkn một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng anh lớp 5

“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

I. Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Trong thời kỳ hội nhập hiện nay thì ngoại ngữ - đặc biệt là tiếng Anh - có
vai trị vơ cùng quan trọng. Mơn Tiếng Anh được xem là một trong những mơn
học chính thức và là một trong ba mơn thi bắt buộc trong các kì thi tốt nghiệp
Trung học cơ sở, Trung học phổ thông. Ngồi ra, đây cũng là mơn học gần như
bắt buộc trong các trường học chuyên nghiệp. Một số trường lấy chuẩn Tiếng
Anh làm một trong các điều kiện cho sinh viên muốn tốt nghiệp ra trường … Vì
thế, Đảng và Nhà Nước đã có mối quan tâm đặc biệt đến vấn đề dạy và học ngoại
ngữ. Môn Tiếng Anh được đưa vào giảng dạy như mơn học chính thức ở các cấp
học, ngành học trong đó có cấp Tiểu học nhằm giúp các em bước đầu được tiếp
xúc, lĩnh hội và phát triển một số kĩ năng cơ bản, tạo tiền đề tốt cho tương lai.
Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình
giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ
quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được
cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành
cơng việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang dạy
cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và
phẩm chất.
Để đạt được mục tiêu trên, trước hết, người giáo viên cần có kiến thức và
các kĩ năng sư phạm tốt. Và để có một tiết dạy thành cơng thì giáo viên phải biết
tìm ra nhiều phương pháp dạy học mới, biết kết hợp nhiều yếu tố làm sao phát
huy được tính tích cực, chủ động của học sinh, tạo điều kiện tối ưu cho học sinh
rèn luyện, phát triển và nâng cao kỹ năng sử dụng ngôn ngữ vào mục đích giao
tiếp chứ khơng phải việc cung cấp kiến thức ngôn ngữ thuần tuý theo phương
pháp truyền thống. Với quan điểm này, các thủ thuật dạy học cũng như hoạt động
trên lớp cũng đã được thay đổi và phát triển đa dạng hơn để có thể vận dụng một
cách linh hoạt, mềm dẻo, phù hợp và đạt hiệu quả cao.

Hiện nay, mơn Tiếng Anh theo chương trình mới được thiết kế theo 4 kĩ
năng nghe, nói, đọc, viết cụ thể và rõ ràng cho từng tiết học. Mỗi kĩ năng mang
tầm quan trọng riêng của nó và cũng được thiết kế đa dạng theo nhiều dạng bài.
Tuy nhiên, trong dạy học hiện nay, kĩ năng nghe và nói vẫn là hai kĩ năng được
quan tâm nhất bởi nó phù hợp với xu hướng của thời đại giao tiếp. Và với mục
tiêu dạy học “lấy học sinh làm trung tâm” hiện nay thì việc làm thế nào để giúp
học sinh vừa hứng thú học, vừa thực hành được hai kĩ năng trên là một câu hỏi
đặt ra đòi hỏi người giáo viên phải dành nhiều thời gian để tìm tịi, nghiên cứu
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

1


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

những hình thức, phương pháp dạy học sao cho phù hợp, hấp dẫn, thu hút được
sự hứng thú học tập của học sinh và tạo điều kiện tối đa cho học sinh được luyện
tập, tiếp thu kiến thức. Hay nói cách khác, trong dạy học tiếng Anh, giáo viên
phải ln ln thay đổi các hình thức, áp dụng linh hoạt, phải thực sự có ý thức
và luôn trăn trở trong việc vận dụng các phương pháp và phải là người chủ động
điều khiển tạo cho học sinh hứng thú làm việc, khơng có cảm giác nhàm chán.
Học sinh phải hứng thú với các hoạt động, ln có nhu cầu giao tiếp, vận dụng và
hợp tác với bạn bè. Chính vì điều đó mà tơi mạnh dạn chọn đề tài Một số kinh
nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5 để nghiên cứu.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

- Đề tài góp phần đổi mới phương pháp dạy học, giáo viên có thể chủ động
trong việc hướng dẫn học sinh hoạt động nhóm. Học sinh tự tin, hợp tác tích cực
hơn trong q trình học tập, đồng thời có cơ hội thể hiện bản thân cũng như thực
hành được kĩ năng nghe và nói nhiều hơn.
- Nêu được vai trị và tầm quan trọng của hoạt động nhóm trong việc dạy
học; Nghiên cứu thực trạng học sinh khối lớp 5 trường Tiểu học Trần Phú và chỉ
ra một số biện pháp, kĩ năng nhằm giúp giáo viên và học sinh thực hiện tốt và có
hiệu quả hoạt động nhóm trong quá trình dạy và học.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số kĩ năng hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh.
4. Giới hạn của đề tài
Thái độ và chất lượng học tập của học sinh lớp 5A, 5B môn Tiếng Anh
trường Tiểu học Trần Phú năm học 2016 - 2017.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động.
- Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
Mục tiêu giáo dục tiểu học là bước đầu đào tạo ra những chủ thể biết chủ
động, sáng tạo, sớm thích nghi, hịa nhập với thế giới xung quanh và góp phần
vào phát triển đất nước trong tương lai. Vì vậy, việc dạy và học mơn Tiếng Anh
trong trường tiểu học hiện nay được các cấp quan tâm và chú trọng.
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

2


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Ngày 30/9/2008 Thủ tướng Chính phủ đã kí quyết định số 1400/QĐ-TTg,
phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân” (Đề
án 2020) với mục tiêu “Đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ
thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ mới ở
các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt
về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một
số lĩnh vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung
cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong
giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngơn ngữ, đa văn hố;
biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp
cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước”. Với tinh thần và mục tiêu mà đề án
đưa ra giúp ta thấy được tầm quan trọng của việc dạy và học tiếng Anh hiện nay.
Từ đó ta cũng nhận thấy được vai trò của giáo viên dạy tiếng Anh trong các cấp
học (đặc biệt là bậc tiểu học) họ vừa là người giúp các em nắm vững vốn từ
vựng, cấu trúc ngữ pháp, những dạng bài, kiểu bài, vừa phải tìm tịi những
phương pháp hay, phù hợp với lứa tuổi của học sinh để giúp các em tiếp thu bài
học một cách có hiệu quả. Trong quan điểm mới về dạy học hiện nay, người thầy
không phải là người truyền thụ, nhồi nhét kiến thức, mà là người tổ chức, điều
khiển và hướng dẫn học sinh tự khám phá ra kiến thức. Khơng khí thoải mái và
thư giãn sẽ được tạo ra bằng cách cho học sinh vừa học vừa chơi, cho các em
cùng nhau đoán nghĩa của từ, của bài học qua tranh ảnh, các mẩu chuyện, hoạt
động tập thể… mà không ép buộc các em học theo một khuôn mẫu cụ thể nào.
Đúng như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn

diện giáo dục và đào tạo đã nêu: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và
học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng
kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi
nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở
để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực . Chính
vì thế, việc sử dụng các hình thức hoạt động nhóm trong các giờ học là một việc
làm rất cần thiết và đúng đắn, phù hợp với xu hướng dạy học hiện nay.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quan tâm đến việc biên soạn sách
làm sao phù hợp với tâm lí lứa tuổi của học sinh tiểu học nên bộ sách giáo khoa
mới có nội dung phong phú, nhiều hình ảnh đẹp, bắt mắt. Hàng năm, từ Sở đến
Phòng Giáo dục và Đào tạo tại địa phương thường xuyên tổ chức các buổi
chuyên đề, tập huấn về chuyên môn, về phương pháp dạy học để cùng nhau học
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

3


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

hỏi thảo luận, tìm ra những biện pháp hay, tích cực và hiệu quả nhất để áp dụng
vào quá trình dạy học. Đội ngũ giáo viên ngày càng được trẻ hóa, ln biết tìm
tịi, sáng tạo, nhiệt tình và nhiều kinh nghiệm dạy học, tìm ra những phương pháp
dạy học tốt, phù hợp nhất với mục tiêu giáo dục hiện nay. Tuy nhiên, bên cạnh
đó, một số giáo viên chưa biết khai thác những nội dung có sẵn, vẫn sử dụng

phương pháp dạy học truyền thống “ giáo viên là trung tâm”, ghi chép nhiều,
kiểm tra bài cũ bằng hình thức viết lại từ mới, cấu trúc với mọi kĩ năng, giáo viên
thường tìm cách làm sao đó cho học sinh chỉ cần làm được bài tập mà chưa quan
tâm đến việc học sinh có thấy hứng thú khi học hay không, sau khi học và làm
xong bài tập sẽ vận dụng được nó như thế nào vào thực tiễn. Vì thế, thực trạng
của học sinh là học và làm được các bài tập nhưng theo kiểu bắt buộc, làm cho
xong nhiệm vụ để tránh bị nhắc nhở, nên khi vận dụng vào giao tiếp, thực hành
lại khơng làm được.
Ngồi ra, vì thời lượng cho một tiết học Tiếng Anh (khơng theo đề án) cịn
ít nên một số giáo viên còn e ngại trong việc tổ chức các hoạt động cho học sinh
trong các tiết học. Hình thức dạy học chủ yếu trên lớp theo từng bài/tiết nhằm
"truyền tải" hết những gì được viết trong sách giáo khoa, chủ yếu là "hình thành
kiến thức", ít thực hành, vận dụng kiến thức.
Với học sinh tiểu học, các em chưa có mơi trường để thực hành kĩ năng
giao tiếp nên việc hình thành thói quen nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh trong
và ngoài giờ học chưa có, kể cả những câu chào hỏi đơn giản mà các em có thể
sử dụng hàng ngày nên các em cịn rụt rè, thiếu tự tin trong giao tiếp. Vì thế khi
giáo viên nêu câu hỏi chỉ có một số em đủ tự tin tham gia trả lời, còn các em khác
cảm thấy ngượng ngùng, lúng túng, không giám trả lời vì các em khơng biết cách
phát âm các từ, chưa chắc chắn câu trả lời của mình, một số em chưa làm được
bài tập... Khi kiểm tra bài cũ, thay vì sử dụng phương pháp giao tiếp giữa cơ và
trò, giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng ghi các từ mới và mẫu câu đã học… Việc
này đã vơ tình làm cho giáo viên và học sinh cảm thấy nhàm chán, rập khuôn nên
các em không hứng thú học, dẫn đến chất lượng của học sinh chưa cao.
Với việc dạy học tập trung vào việc học từ mới, ngữ pháp và kĩ năng viết
mà không quan tâm tới hướng dạy giao tiếp nên tiến trình bài dạy cũng như các
phương pháp dạy học truyền thống khơng cịn phù hợp với xu hướng hiện nay,
đặc biệt là với tâm lí học sinh tiểu học.
Trước tình hình trên, bản thân tôi cảm thấy cần phải đổi mới phương pháp
dạy học phù hợp với tâm lí lứa tuổi học sinh và mục tiêu giáo dục hiện nay, đó là:

GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

4


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

không để học sinh học theo kiểu rập khuôn nhàm chán; Tổ chức các hoạt động
cho các em vừa học, vừa chơi, vừa được nói chuyện, trao đổi, thảo luận với thầy
cô và các bạn khác; Tổ chức chơi trò chơi, kể chuyện theo tranh và tìm tịi những
cái mới … Bên cạnh đó, khối 5 trường Tiểu học Trần Phú dạy học theo mô hình
trường học mới VNEN nên việc phân chia nhóm và học theo nhóm gặp rất nhiều
thuận lợi. Học sinh đã quen với cách học này ở những môn học khác nên các em
hiểu rõ cách hoạt động, làm việc, mục đích và hiệu quả của hoạt động nhóm.
Chính vì nắm bắt được tâm lí, xu hướng giáo dục và sự thuận lợi trong việc hoạt
động nhóm hàng ngày nên bản thân đã mạnh dạn áp dụng đề tài vào quá trình
giảng dạy của mình.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp được nêu ra trong đề tài giúp giáo viên và học
sinh hứng thú hơn với việc dạy và học môn Tiếng Anh. Đồng thời giúp các em
nắm được kiến thức bài, sử dụng kĩ năng nghe, nói tốt, biết giúp đỡ và bổ trợ cho
nhau trong quá trình học tập và biết vận dụng chúng vào một số tình huống giao
tiếp đơn giản trong cuộc sống.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp

b.1. Xác định tầm quan trọng của việc dạy học theo hoạt động nhóm
Như chúng ta đã biết, hoạt động nhóm là một hình thức tổ chức dạy học
mà trong đó học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên làm việc cùng nhau trong
những nhóm nhỏ để hồn thành mục đích học tập chung của nhóm đặt ra. Từng
thành viên trong nhóm khơng chỉ có trách nhiệm với việc học tập của mình mà
cịn có trách nhiệm quan tâm đến việc học tập của bạn bè trong nhóm.
Hoạt động nhóm sẽ tạo cho học sinh có nhiều cơ hội thể hiện ý tưởng của
mình, mở rộng tầm suy nghĩ, rèn kỹ năng giao tiếp. Việc tổ chức cho học sinh
làm việc theo nhóm là tạo được mơi trường thuận lợi để hình thành nhân cách và
phát triển kỹ năng sống của các em.
Khi làm việc theo nhóm, học sinh cảm thấy thoải mái, khơng bị căng thẳng
như lúc làm việc một mình. Các em được sự hỗ trợ, hợp tác trong nhóm nên tự tin
hơn, vì thế việc học sẽ đạt kết quả cao hơn.
Hoạt động nhóm trong giảng dạy mơn Tiếng Anh lớp 5 cũng được coi là
hoạt động học quan trọng nên luôn được giáo viên, học sinh quan tâm và sử
dụng. Hầu hết trong các tiết học, ít nhất hai lần giáo viên sử dụng phương pháp
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

5


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

dạy học này đó là luyện đọc bài hội thoại và thực hành mẫu câu đã học. Ngoài ra,
trong các tiết về kĩ năng đọc hiểu, kĩ năng viết, kĩ năng nghe hay trong việc tổ

chức các trò chơi, dạy chant, dạy hát… giáo viên đều sử dụng hình thức hoạt
động này.
Thơng thường, trong hoạt động nhóm, giáo viên thường cho các em làm
việc theo nhóm đơi, nhóm bốn, nhóm sáu, nhóm theo bàn hay dãy bàn… tùy
thuộc vào nội dung bài học. Qua hoạt động theo nhóm, học sinh sẽ học được cách
giúp đỡ lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống, các bạn học tốt sẽ tự
tin hơn, các bạn học yếu hơn sẽ khơng cảm thấy tự ti vì sẽ được bạn mình giúp
đỡ. Ngồi ra, các em cịn học được cách đưa ra ý kiến của mình, biết bảo vệ ý
kiến, hay biết cách lựa chọn nội dung và sắp xếp nội dung … để chuẩn bị cho
việc trình bày phần trả lời của mình.
b.2. Quy trình và các nguyên tắc khi tổ chức hoạt động nhóm
Tùy vào yêu cầu từng bài tập giáo viên lựa chọn hình thức nhóm phù hợp.
Khi tổ chức hoạt động nhóm cần tuân theo các bước sau:
- Tạo nhóm.
- Chọn nhóm trưởng điều hành nhóm.
- Hướng dẫn tổ chức và hoạt động nhóm.
- Giáo viên giao nhiệm vụ cần thực hiện của bài tập.
- Quan sát, theo dõi và giúp đỡ các em khi cần thiết.
- Các nhóm trình bày, lớp lắng nghe và nhận xét (tương tác nhóm).
- Giáo viên nhận xét, chốt lại kiến thức; đồng thời khen thưởng và khích lệ
các em cho những hoạt động lần sau.
Đối với việc tạo nhóm:
Có nhiều cách để tạo nhóm theo các tiêu chí khác nhau tùy vào nội dung,
mục đích bài học đó. Đồng thời, việc tạo nhiều nhóm khác nhau trong các tiết học
sẽ giúp học sinh giao tiếp, tạo mối quan hệ tốt đẹp với tất cả các thành viên trong
lớp, trao cơ hội trải nghiệm việc điều hành nhóm cho nhiều bạn, tránh sự ỷ lại và
lặp lại nhàm chán khi phải làm việc chung với một nhóm bạn nhất định.
Khi chia nhóm, thường thì giáo viên sẽ chia nhóm theo u cầu và mục đích
của bài học theo nhiều hình thức như nhóm đơi, nhóm bốn, nhóm ngẫu nhiên (theo
đếm số) nhóm nam – nữ, nhóm theo dãy bàn … nhưng phải đảm bảo các thành

viên nhóm gồm đa dạng về nhận thức, năng lực, hoàn cảnh và phẩm chất.
Chọn nhóm trưởng điều hành nhóm:
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

6


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Căn cứ vào khả năng, năng lực của học sinh, giáo viên sẽ cử một bạn làm
nhóm trưởng. Và nhiệm vụ này có thể thay đổi theo thời gian, theo nhóm được
lập để tránh việc một số bạn làm việc quá nhiều, một số bạn khơng làm việc, ỷ lại
cho các bạn khác. Thường nhóm trưởng sẽ nhận nhiệm vụ từ giáo viên, điều hành
hoạt động nhóm, giải quyết các mâu thuẫn và chốt lại ý kiến của các thành viên
trong nhóm nên thường nhóm trưởng là người có năng lực, đặc biệt là năng lực
quản lí và được sự tín nhiệm của cả nhóm. Sau đó, nhóm trưởng sẽ giao nhiệm vụ
cho một thành viên khác trong nhóm chịu trách nhiệm ghi chép, tổng hợp ý kiến
của các thành viên trong nhóm và một bạn đại diện nhóm trình bày kết quả, ý
kiến và giải đáp các thắc mắc. Bạn báo cáo viên là người phải tự tin, có khả năng
nói lưu lốt và có kiến thức. Tất cả các thành viên sẽ trao đổi, bàn bạc, chia sẻ,
đóng góp, thống nhất chung ý kiến về nhiệm vụ được giao.
Về hướng dẫn tổ chức và hoạt động nhóm:
Giáo viên có thể chia lớp thành nhiều nhóm học tập tùy theo số lượng của
lớp (thường từ 4 đến 5 nhóm), cho các em tự đặt tên cho nhóm. Mỗi nhóm gồm
đa dạng các học sinh và hoạt động dưới sự điều hành của nhóm trưởng. Và điều

quan trọng là tất cả các thành viên trong nhóm đều phải có trách nhiệm, cùng
nhau làm việc, nêu ra ý kiến, tránh tư tưởng ỷ lại các bạn khác.
Giáo viên giao nhiệm vụ của bài tập:
Khi giao nhiệm vụ học tập cho học sinh, ngôn từ của giáo viên phải rõ
ràng, mạch lạc để đảm bảo cho học sinh hiểu rõ rã vấn đề. Có thể hỏi thêm những
câu hỏi phụ để kiểm tra xem học sinh đã hiểu nhiệm vụ được giao chưa. Các vấn
đề đưa ra cho học sinh hợp tác nhóm có thể đa dạng về hình thức như luyện nói,
luyện đọc từ, phân vai kể chuyện, đọc hiểu và trả lời câu hỏi ở sách giáo khoa
hoặc vào phiếu học tập...
Quan sát, theo dõi và giúp đỡ các em khi cần thiết:
Sau khi giao nhiệm vụ cho các nhóm và chắc chắn các nhóm đã hiểu rõ
nhiệm vụ, giáo viên cho các nhóm thảo luận và hồn thành. Trong q trình các
nhóm thực hiện nhiệm vụ, việc quan trọng nhất là giáo viên phải quan sát, theo
dõi hoạt động của các nhóm, nhắc nhở những bạn chưa chú ý hay chưa hợp tác
tốt, đồng thời đưa ra những gợi ý, giải đáp các thắc mắc của các em. Giáo viên
cần chú ý quan tâm đến hoạt động của các học sinh yếu trong nhóm, giúp các em
hiểu bài để các em tự tin hơn khi trao đổi với bạn cùng bàn và với nhóm. Với các
học sinh khá giỏi, giúp các em khắc sâu và mở rộng kiến thức bằng những câu
hỏi phụ nhằm định hướng cho các em nâng cao kiến thức.
Các nhóm trình bày, lớp lắng nghe và nhận xét (tương tác nhóm):
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

7


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”

_________________________________________________________________________

Trước khi đại diện nhóm hoặc cả nhóm trình bày, giáo viên cần nêu lại vấn
đề để cả lớp tập trung lắng nghe. Đồng thời hình thành thói quen lắng nghe và
khuyến khích các em đưa ra nhận xét hoặc ý kiến bổ sung cho nội dung nhóm
bạn vừa trình bày. Nếu được có thể yêu cầu các em đưa ra một số câu hỏi liên
quan cho nhóm bạn trả lời.
Trong phương pháp tích cực, giáo viên phải hướng dẫn học sinh phát triển
kĩ năng tự đánh giá để tự điều chỉnh cách học. Vì thế, giáo viên cần tạo điều kiện
thuận lợi để học sinh được tham gia đánh giá lẫn nhau.
Giáo viên nhận xét, chốt lại kiến thức đồng thời khen thưởng và khích lệ
các em cho những hoạt động lần sau:
Sau khi các nhóm trình bày xong, các nhóm bạn có những nhận xét, phản
biện thì người chốt cuối cùng là giáo viên. Giáo viên nên đưa ra những nhận xét
cụ thể cho từng nhóm, từng cá nhân trong nhóm (đối với dạng bài nói, kể
chuyện…) hay chốt lại câu trả lời (đối với dạng bài tập). Giáo viên càng đưa ra
nhận định cụ thể càng giúp học sinh tích cực hơn cho những hoạt động sau.
Những tiêu chí nhận xét cần phù hợp với tâm lí lứa tuổi các em như ln động
viên khích lệ các em nhiều hơn là chê bai hay có định kiến nào đó. Như vậy, ở
những lần làm việc tiếp theo các em mới có hứng thú và tự tin. Với mục tiêu dạy
và học theo hướng giao tiếp, học sinh sau khi học xong có thể áp dụng kiến thức
vào những tình huống giao tiếp đơn giản hằng ngày. Trong quá trình học, giáo
viên chỉ là người gợi ý, học sinh là người chủ động hoạt động và thực hiện các
hoạt động học tập thì mỗi giáo viên sẽ tìm cho mình những cách dạy phù hợp cho
từng phần dạy làm sao đó mục đích cuối cùng là học sinh cảm thấy hứng thú học,
hợp tác vui vẻ, nắm được bài và vận dụng được kiến thức.
Ngồi ra, để hoạt động nhóm có hiệu quả, ngay từ các tiết học đầu tiên tôi
xây dựng cho các em một số nguyên tắc, cụ thể:
Nguyên tắc 1: Biết lắng nghe.
Nguyên tắc 2: Biết hỗ trợ, chung sức và chia sẻ.

Nguyên tắc 3: Có trách nhiệm.
Nguyên tắc 4: Có sự thấu hiểu và biết tơn trọng lẫn nhau.
Ngun tắc 5: Thái độ làm việc nghiêm túc, có tính thuyết phục.
b.3. Các hình thức tổ chức hoạt động nhóm trong q trình dạy học
Trong dạy học tích cực, giáo viên khơng cịn đóng vai trị đơn thuần là
người truyền đạt kiến thức, giáo viên trở thành người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn
các hoạt động để học sinh tự lực chiếm lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt các
mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ theo yêu cầu của môn học. Trên lớp, học sinh
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

8


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

hoạt động là chính, giáo viên chỉ là người hướng dẫn. Nhưng để có một tiết học
sơi nổi, đúng nghĩa, các hoạt động nhóm linh hoạt, đạt được hiệu quả tốt thì trước
đó, khi soạn giáo án, chuẩn bị bài trước khi đến lớp giáo viên đã phải đầu tư công
sức, thời gian rất nhiều như: Xác định rõ mục đích bài học, lên kế hoạch hoạt
động nhóm, chuẩn bị đồ dùng học tập (tranh ảnh, phiếu học tập, bài giảng trình
chiếu…) mới có thể thực hiện bài lên lớp với vai trò là người gợi mở, xúc tác,
động viên, cố vấn, trong các hoạt động tìm tịi hào hứng, tranh luận sơi nổi của
học sinh. Giáo viên phải có trình độ chun mơn sâu rộng, có trình độ sư phạm
tốt, có lịng u nghề và sự kiên nhẫn mới có thể tổ chức, hướng dẫn các hoạt
động của học sinh.

Bản thân tôi, qua thời gian giảng dạy, dự giờ, học hỏi đồng nghiệp cũng
như tham gia các buổi tập huấn chuyên môn về phương pháp dạy học, nghiên cứu
các tài liệu liên quan đã rút ra được một số kĩ năng tổ chức và sử dụng hoạt động
nhóm đối với học sinh lớp 5 như sau:
b.3.1. Hoạt động nhóm đơi (theo cặp) – pair work.
Đây là hình thức hai người trao đổi với nhau (có thể là hai bạn ngồi kế bên
hoặc khơng gần nhau, có thể là thầy với trị… nhằm tránh sự lặp lại nhàm chán)
để thực hiện nhiệm vụ hoặc giải quyết tình huống do giáo viên nêu ra. Trong quá
trình thực hiện nhiệm vụ và giải quyết các tình huống, học sinh sẽ giúp đỡ nhau
một cách tích cực. Hình thức này tôi thường sử dụng trong việc luyện đọc từ mới,
mẫu câu, luyện đọc bài hội thoại ngắn, viết những câu trả lời ngắn, luyện kĩ nói
hoặc kiểm tra bài cũ.
Hoạt động theo nhóm đơi thường khơng mất thời gian tổ chức, không xáo
trộn chỗ ngồi, không gây ồn ào hay lộn xộn mà vẫn huy động được học sinh làm
việc cùng nhau. Vì vậy đây là hình thức nhóm mà tơi thường chọn.
Ví dụ: Kiểm tra bài cũ.
Tơi thấy hầu hết các giáo viên thường gọi một vài học sinh lên bảng hoặc
viết các từ mới và mẫu câu đã học vào giấy kiểm tra để kiểm tra xem học sinh về
nhà có học bài khơng. Nhưng với bản thân, tôi thường kiểm tra các em bằng việc
cho các em chơi trị chơi hoặc tạo tình huống giao tiếp.
Sau khi học xong Unit 16: Where’s the post office ? Học sinh đã nắm
được câu hỏi, trả lời về cách chỉ đường, cách sử dụng phương tiện giao thông để
đi đến một nơi nào đó. Để kiểm tra việc nắm kiến thức bài học, tôi tạo cho các
em 1 tình huống như sau: Em đang trên đường đi học về thì gặp một vị khách
nước ngồi. Chú (cơ) ấy muốn hỏi em đường lên thành phố Buôn Ma Thuột và
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

9


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

làm cách nào để đến đó. Em hãy giúp họ nhé ! Sau đó, tơi mời một số cặp ngẫu
nhiên lên bảng đóng vai và thực hành.
Foreigner: Excuse me? Where’s the Buon Ma Thuot City ?
Pupil: It’s ………………………………………………….
Foreigner: How can I get there ?
Pupil: You can …………………………………………….
Foreigner: Thanks you very much.
Pupil: You’re welcome.
Hoặc: Khi dạy phần 1. Look, listen and repeat (Unit 1:What’s your
address ?-Lesson 2)

Sau khi giáo viên hướng dẫn học sinh nghe, đọc toàn bài, học từ mới, hoạt
động cuối cùng của phần 1 là học sinh đóng vai Trung và Quân thực hành bài hội
thoại.
- Tôi nêu yêu cầu: Bây giờ cô muốn các bạn sẽ làm việc theo nhóm đơi,
đóng vai Bạn Trung và bạn Quân để thực hành bài hội thoại (yêu cầu học sinh đổi
vai trong quá trình luyện tập). Tôi sẽ chia theo cách đơn giản nhất là cho hai bạn
ngồi cạnh nhau tạo thành một cặp. (Nếu có thời gian, tơi cho học sinh di chuyển
và chọn bạn đọc của mình nhưng cần chú ý đến đối tượng học sinh cho phù hợp.)
Tiếp theo, tôi giới hạn thời gian thực hành (2-3 phút), sau đó cho học sinh
tự phân vai và thực hành.
Học sinh: Lần lượt đóng vai Trung và Quân để thực hành.
Trong quá trình học sinh luyện tập, tôi quan sát lớp, đến từng cặp để kiểm

tra việc thực hành và có sự trợ giúp khi học sinh cần, đặc biệt quan tâm đến đối
tượng học sinh còn đọc yếu.

GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 10


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

“Time up”, tôi ra hiệu hết giờ và cho học sinh quay lại chỗ ngồi của mình;
Yêu cầu các em chú ý lắng nghe phần thực hành của các bạn và đưa ra nhận xét.
Thông thường, các giáo viên khác sẽ cho học sinh đứng tại chỗ, cầm sách
đọc theo cặp. Tuy nhiên, để thay đổi khơng khí tiết học và kích thích sự hứng thú
của các em, tôi sẽ gọi các cặp di chuyển lên trước lớp để thực hiện yêu cầu (có
nhiều cách để gọi các cặp thực hành: Gọi các cặp vừa thực hành cùng nhau (cặp
đóng); Gọi một thành viên của cặp này thực hành cùng một thành viên của cặp
khác (cặp mở)). Tơi khuyến khích các em khơng mang theo sách giáo khoa (vì
nếu cầm sách đọc thì đó giống hoạt động đọc hơn là hoạt động giao tiếp). Nếu
trong q trình thực hiện bị qn lời thoại, tơi u cầu các em nhìn lời thoại trên
màn hình (hoặc tơi gợi ý nếu không dạy bằng giáo án điện tử).
Khi các cặp thực hành xong, tôi yêu cầu học sinh nhận xét về cách phát
âm, ngữ điệu cũng như cử chỉ, thái độ của từng cặp và cá nhân từng bạn.
Cuối cùng, tôi đưa ra lời nhận xét tổng quát nhất, dùng những lời khen
thưởng kịp thời cho các cặp hay cá nhân thực hành tốt, động viên những cá nhân
thực hành chưa tốt và khuyến khích các em cố gắng cho những phần thực hành sau.
Như vậy, nếu giáo viên yêu cầu học sinh tự luyện đọc bài thoại theo hình

thức cá nhân thì một số em sẽ khơng tập trung vì các em có thể khơng biết đọc
hết tồn bài; Nhưng khi các em được đóng vai cùng bạn, có sự chia sẻ và hướng
dẫn của bạn mình, cùng với sự cạnh tranh giữa các cặp, các em sẽ cùng cố gắng
và giúp nhau thực hiện tốt nhiệm vụ của mình được giao.
Ví dụ: Khi dạy phần 2. Point and say (Unit 2- Lesson 1. I always get up
early. How about you?), dạy mẫu câu về thói quen làm việc hằng ngày.

Sau khi dạy từ mới và hướng dẫn các em cách sử dụng mẫu câu. Để giúp
các em hiểu và nắm vững kiến thức bài, giáo viên thường cho học sinh thực hành
mẫu câu theo các tình huống cho sẵn trong sách giáo khoa và luyện nói tự do theo
thói quen hằng ngày của chính bản thân các em.
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú

11


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Tôi yêu cầu lớp làm việc theo cặp (hai bạn ngồi cạnh nhau), hỏi và trả lời về
thói quen hàng ngày dựa vào bốn bức tranh a, b, c và d ở sách giáo khoa trong vòng
3 phút. Trước khi ra hiệu cho học sinh bắt đầu, để chắc chắn tất cả các em đều hiểu
yêu cầu, tôi làm mẫu cùng với một học sinh khá, hoặc cho hai học sinh khá thực
hành với nhau bức tranh a. Sau đó các cặp sẽ luyện tập ba bức tranh còn lại.
Học sinh: Đổi vai hỏi và trả lời mẫu câu:
A: What do you do …………….?

B: I always/ usually/ often/ sometime………………..
Tôi quan sát, đi đến từng cặp và hỗ trợ các em (nếu cần thiết). Hết 3 phút,
tôi ra hiệu lệnh hết giờ, yêu cầu học sinh quay lại, chú ý lắng nghe các bạn thực
hành và đưa ra nhận xét. Sau đó gọi các cặp (cặp đóng hoặc cặp mở) thực hành.
Ở hoạt động này, tơi cũng khuyến khích các em khơng cầm sách đọc mà yêu cầu
các em quay mặt lại với nhau, luyện nói như hai người đang nói chuyện. Các học
sinh khác quan sát, lắng nghe và đưa ra lời nhận xét. Khi học sinh tự nhận xét
xong, tôi đưa ra lời nhận xét tổng quát, nêu ra ưu điểm và tồn tại của các em,
đồng thời động viên, khuyến khích các em cho những lần thực hành sau.
Cuối cùng, tôi kết hợp dạy phần 3. Let’s talk, yêu cầu các em hỏi các bạn
trong lớp về thói quen hàng ngày. Ở hoạt động này, tơi cho học sinh ra khỏi vị trí,
đi vịng quanh lớp, chọn 2- 3 bạn bất kì để luyện tập để tránh sự nhàm chán khi
phải ngồi một chỗ và làm cặp chỉ với một người. Lúc này, nhiệm vụ của tôi là
phải quan sát và bao quát lớp thật cẩn thận để phát hiện những học sinh sử dụng
tiếng Việt để giao tiếp hoặc chỉ làm qua loa cho xong nhiệm vụ.
Như vậy, tôi đã tạo ra cho các em một môi trường để giao tiếp. Từ đó các
em sẽ cảm thấy hứng thú học khi được vận động, đồng thời các em sẽ thấy tự tin
hơn khi mình đã thực hành thành thạo mẫu câu đã học.
Đối với những bài nghe đơn giản như: 2. Listen and circle a or b. Then
say the sentences aloud. (Unit 2 – Lesson 3. I always get up early. How about
you ?)

Trước khi cho học sinh nghe và khoanh đáp án, tơi u cầu học sinh làm
việc theo nhóm đơi (hai học sinh ngồi gần nhau) thảo luận, đoán đáp án cho bài
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 12

“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

nghe. Khi học sinh dự đốn xong, tơi gọi đại diện một vài nhóm đọc dự đoán
trước lớp, giáo viên ghi lên bảng để so sánh trước và sau khi nghe.
Tiếp theo, tôi cho học sinh nghe (2 lần) và khoanh đáp án. Khi nghe xong
đại diện các nhóm sẽ đọc câu cả lời của mình trước khi nghe lại và sửa đáp án.
Sau tơi cho học sinh nghe lại bài nghe 1 lần, nêu đáp án, so sánh với đáp án của
các nhóm trước và sau khi nghe. Tuyên dương các nhóm có câu trả lời đúng và
động viên các nhóm chưa có câu trả lời đúng.
Cuối cùng, tôi cho học sinh nghe lại bài nghe và yêu cầu học sinh đọc to.
Ở dạng bài nghe này, học sinh cũng có thể làm việc cá nhân, tuy nhiên bản
thân tôi nhận thấy, một số em không chịu hoạt động khi được giao nhiệm vụ vì kĩ
năng nghe của các em chưa tốt. Khi được yêu cầu làm cặp với bạn, các em sẽ tự
bảo nhau, bổ trợ cho nhau trong quá trình nghe. Như vậy các em sẽ hứng thú hơn,
khơng tự ti vì sợ sai và sẽ hoàn thành bài nghe tốt hơn.
Ngoài ra, ở các dạng bài tập ngắn và đơn giản như; matching, unscramble
the words, complete the sentences,… chúng ta có thể sử dụng hình thức làm việc
nhóm đơi.
Nói tóm lại: Làm việc theo nhóm đơi (cặp) là hình thức tổ chức hoạt động
nhóm đơn giản nhất mà giáo viên thường xuyên sử dụng trong các tiết học của
mình. Mặc dù đơn giản nhưng lại rất hiệu quả. Không những không mất q
nhiều thời gian để phân nhóm, khơng q lộn xộn, ồn ào mà nó cịn giúp giáo
viên dễ kiểm sốt lớp, biết được tình hình học tập của từng học sinh; Giúp các em
hình thành được các phản xạ tự nhiên, giúp đỡ nhau trong học tập, tăng tính thân
thiện và tăng sự tự tin khi nói, học sinh ít có cơ hội để ỷ lại cho các bạn khác khi
thực hiện nhiệm vụ.
b.3.2. Hoạt động theo nhóm lớn – group work.
Như đã nói ở trên, việc phân nhóm tùy thuộc vào nhiều yếu tố về tâm lý,

phẩm chất, năng lực của học sinh. Có nhiều hình thức phân nhóm lớn: nhóm ba,
nhóm bốn, nhóm sáu, nhóm theo bàn, dãy bàn… tùy thuộc vào lượng kiến thức,
yêu cầu của bài đề ra. Đối với hình thức hoạt động nhóm này, giáo viên thường
sử dụng để làm những bài tập có lượng kiến thức nhiều, nhiều câu hỏi (bài đọc
hiểu), bài tập khó (sắp xếp câu, đoạn văn, hồn thành đoạn văn hay các bài viết
về các chủ đề…), trong các trò chơi, dạy các phần chant, sing, project…
Hoạt động theo nhóm lớn mang tính chất tập thể, thi đua nên sẽ kích thích
sự sáng tạo và nỗ lực ở từng cá nhân các em để góp phần cho thành công của cả
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 13


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

nhóm; Nhiệm vụ của bài học sẽ được giải quyết nhanh hơn, chính xác hơn, học
sinh hiểu sâu kiến thức và nhớ bài lâu hơn…
* Hoạt động theo nhóm 3 hoặc nhóm 4 học sinh:
Ví dụ :
Sau khi hướng dẫn các em nghe phần 3. Listen to the story – Lesson 3
(Unit 14: What happened in the story ?)

tôi thấy hầu hết các giáo viên thường cho học sinh nghe và đọc lại theo đĩa, hoặc
gọi một vài em học tốt đọc lại bài. Tuy nhiên, bản thân tôi sẽ cho học sinh làm
việc theo nhóm 3, đóng vai các nhân vật trong câu truyện (bao gồm: người dẫn
truyện, nhân vật Cáo và nhân vật Quạ) để thực hành kể lại câu chuyện.
Đối với câu truyện này, khi phân nhóm tơi sẽ căn cứ vào số lượng câu của

mỗi nhân vật để phân vai, vì thế tơi chọn mỗi nhóm gồm: một bạn đọc tốt làm
nhân vật dẫn chuyện, một bạn có học lực trung bình đóng nhân vật Cáo và một
bạn có lực học yếu hơn đóng nhân vật Quạ. Trong q trình luyện tập trong
nhóm, tơi khuyến khích các em đổi vai, u cầu các bạn học tốt hướng dẫn những
bạn khác luyện các phần truyện còn lại.
Khi thời gian luyện tập của các em kết thúc, tơi gọi lần lượt từng nhóm (13 nhóm) lên bảng, cho các em đóng vai các nhân vật, sử dụng những đồ dùng mà
tôi đã chuẩn bị sẵn trước khi lên lớp (một mũ đội đầu hình chú Quạ, một mũ hình
chú Cáo và một miếng thịt bằng giấy) để kể chuyện. Khi kể, tôi yêu cầu học sinh
kết hợp thể hiện những cử chỉ, điệu bộ của Cáo và Quạ, sử dụng ngữ điệu khi nói
để tăng thêm sự hấp dẫn cho câu truyện, thu hút sự chú ý của học sinh ở dưới lớp.
Tiếp theo, tôi yêu cầu các học sinh khác so sánh và nhận xét về tiết mục
của các nhóm đã thể hiện (về ngữ điệu, cử chỉ, điệu bộ, giọng kể, mức độ kể lưu
lốt…). Cuối cùng, tơi nhận xét, động viên và khen thưởng nhóm, cá nhân thực
hiện tốt nhất, đồng thời khích lệ khuyến khích các em khác cho những hoạt động
tiếp theo.
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 14


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Như vậy, thay vì yêu cầu một vài học sinh đọc lại câu chuyện một cách
nhàm chán, tôi đã tạo ra một hoạt động đầy hứng thú và sáng tạo cho cả lớp được
luyện tập, qua đó giúp các em được phát huy khả năng của mình, đồng thời hiểu
và nhớ lâu hơn nội dung câu truyện.
Khi dạy phần 1. Look, listen and repeat (Unit 1 – Lesson 1; Unit 4 –

Lesson 1; Unit 5 – Lesson 1; Unit 11- Lesson 2… – Tiếng Anh 5) tơi có thể tổ
chức hoạt động nhóm 3 hoặc 4, tùy vào số lượng nhân vật trong bài. Các bước tổ
chức tương tự với hoạt động nhóm đơi.
* Hoạt động theo nhóm 5 học sinh trở lên
- Đối với kĩ năng đọc hiểu
Khi dạy bài đọc hiểu với nội dung dài, nhiều nhiệm vụ tương đối khó như:

tơi cho học sinh ngồi theo nhóm đã phân cơng từ trước (đối với mơ hình học
VNEN), hoặc chia nhóm theo bàn, dãy bàn với số lượng 4 - 5 nhóm và khoảng 5
- 7 thành viên/nhóm, tùy theo sĩ số lớp và đặt tên cho mỗi nhóm. Các bước tổ
chức hoạt động cụ thể như sau:
Pre- reading:
Tơi phát cho mỗi nhóm một phiếu học tập có dạng như sau:
Healthy foods/ drinks

Unhealthy foods/ drinks

…………………………………………
………………………………………
…………………………………………
………………………………………
…………………………………………… ………………………………………
yêu cầu các nhóm viết tên các loại đồ ăn/ thức uống tốt và không tốt cho sức khỏe
(2 phút). Thời gian kết thúc, các nhóm trưởng dán câu trả lời lên bảng, cử đại
diện nhóm trình bày.

GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 15


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Sau khi các nhóm trình bày xong, tôi chốt câu trả lời và dẫn các em vào bài
học chính.
While- reading:
Tơi u cầu học sinh nêu nhiệm vụ của bài (gồm hai nhiệm vụ: 1- Match
the headings with the paragraphs và 2- Answer the questions).
Tôi nhấn mạnh lại nhiệm vụ và hướng dẫn các em cách làm bài. Tiếp theo,
tơi hướng dẫn học sinh tìm hiểu một số từ mới trong các đoạn văn để giúp các em
dễ dàng hơn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ. Sau đó, tơi giao nhiệm vụ cụ
thể cho từng nhóm. Đối với dạng bài tập này, để tiết kiệm thời gian nhưng vẫn
đem lại hiệu quả, tôi sẽ yêu cầu nhóm 1 và nhóm 2 thực hiện nhiệm vụ 1: Match
the heading with the paragraphs; Nhóm 3, nhóm 4 và nhóm 5 thực hiện nhiệm
vụ 2: Answer the questions. Các nhóm nhận nhiệm vụ và hồn thành vào phiếu
học tập khoảng 6-8 phút.
Nhóm trưởng điều hành hoạt động nhóm, phân công nhiệm vụ cho từng
thành viên (Nhiệm vụ 1: 2 bạn sẽ đọc 1 đoạn văn và tìm ra tiêu đề thích hợp nhất;
Nhiệm vụ 2: Mỗi bạn đọc bài và trả lời 1 câu hỏi, sau đó viết câu trả lời ra giấy,
thư kí sẽ tổng hợp và ghi kết quả vào phiếu học tập.). Trong quá trình làm bài,
các thành viên trong nhóm sẽ hỗ trợ nhau nếu như mình hồn thành xong nhiệm
vụ sớm.
Trong khi học sinh làm bài, tôi quan sát thái độ và tiến độ làm việc của các
nhóm, có sự giúp đỡ, giải thích khi cần thiết.
Post- reading:
Khi hết giờ, tơi ra hiệu lệnh, yêu cầu các nhóm dừng thảo luận và quay lại
vị trí. Tơi cho các nhóm gắn phiếu học tập lên bảng, cử đại diện các nhóm lên

trình bày bài làm của mình u cầu các nhóm so sánh kết quả. Cuối cùng, tôi
chữa bài, chốt lại các câu trả lời, nhận xét và liên hệ thực tế trong cuộc sống. Nếu
có thời gian, tơi cho các nhóm đặt câu hỏi liên quan đến nội dung bài đọc để các
nhóm khác trả lời nhằm kiểm tra mức độ hiểu bài của các nhóm. Tơi có thể trao
một phần thưởng nhỏ để khích lệ các nhóm hồn thành tốt nhiệm vụ của mình,
đồng thời đưa ra những lời khen, lời nhận xét tích cực và khéo léo đưa ra những
điểm chưa tốt để học sinh cố gắng và thấy hứng thú cho những hoạt động sau.
Như vậy, đối với dạng bài tập đọc hiểu như trên, nếu giáo viên cho học
sinh làm cá nhân thì tơi chắc chắn rằng một số em sẽ khơng hợp tác và khơng
hứng thú học vì lượng kiến thức nhiều, khá khó so với lực học các em. Hơn nữa,
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 16


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

nếu một cá nhân làm hết cả hai nhiệm vụ trả lời hết các câu hỏi cùng một lúc sẽ
rất mất thời gian. Từ đó, hiệu quả của bài học sẽ không cao. Qua hoạt động này ta
thấy, giáo viên đã vơ tình tạo cho các em một môi trường học tập sôi nổi, đầy
hứng thú, có sự cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy quá trình học tập, học sinh có sự
tương hỗ lẫn nhau, biết giúp đỡ nhau trong học tập. Đồng thời, đó cũng là thời
gian để giúp các em có thể luyện kĩ năng nghe (nghe các bạn đọc câu trả lời để
góp ý), kĩ năng nói (nói ra ý kiến của mình), kĩ năng đọc (đọc bài để tìm câu trả
lời) và kĩ năng viết (viết câu trả lời vào phiếu học tập). Khi các em tự đọc, tự
hiểu, tự trả lời được các nhiệm vụ các em nhớ lâu hơn kiến thức, từ đó hiệu quả
học tập sẽ được nâng cao.

- Đối với kĩ năng nghe
Thông thường, đối với kĩ năng nghe, giáo viên thường cho học sinh làm
việc cá nhân hoặc nhóm đơi. Nhưng theo quan điểm của bản thân, đối với các bài
nghe dài, nhiều thông tin gây nhiễu hay dạng bài nghe điền từ, giáo viên nên cho
học sinh nghe theo nhóm để các em hỗ trợ nhau trong quá trình nghe.
Khi dạy bài nghe: 4. Listen and number (Unit 14- Lesson 1: What
happened in the story?)

Đây là bài nghe một câu chuyện mới, lượng từ và câu khá nhiều nên nếu
cho học sinh nghe và hoàn thành yêu cầu theo hình thức làm cá nhân hoặc nhóm
đơi thì sẽ rất khó cho các em mà vốn dĩ kĩ năng nghe là một kĩ năng khó. Với bài
tập này tôi sẽ tổ chức như sau:
Pre- listening:
Tôi chia lớp thành 5 nhóm (từ 5- 7 thành viên), đặt tên cho mỗi nhóm, yêu
cầu các nhóm thảo luận về nội dung năm bức tranh trong sách giáo khoa và đoán
thứ tự các bức tranh trước khi nghe (2 phút). Sau đó, tơi gọi đại diện các nhóm
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 17


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

trình bày về nội dung các bức tranh (mỗi nhóm một bức tranh), cho các nhóm
đốn thứ tự tranh, ghi kết quả lên bảng.
While- listening:
Tơi yêu cầu các nhóm lắng nghe câu chuyện (2-3 lần) thật cẩn thận, thảo luận,

đánh số thứ tự cho các bức tranh. Tiếp theo, tơi mời đại diện các nhóm lên bảng viết
câu trả lời của nhóm mình bên cạnh câu trả lời dự đốn ban đầu và so sánh.
Tơi mở đĩa cho học sinh nghe lại một lần nữa để chốt và sửa đáp án của
các nhóm.
Post- listening:
Sau mỗi lần đưa ra đáp án, tôi sẽ hỏi các em lí do tại sao lại chọn phương
án như thế và u cầu các nhóm giải thích. Cuối cùng, tơi gọi một vài học sinh
nêu lại nội dung câu truyện (dựa vào thứ tự các bức tranh), nhận xét, tuyên dương
nhóm làm tốt hơn.
Tơi u cầu các nhóm thảo luận để kể lại câu truyện (nếu cịn thời gian).
Gọi các nhóm lên trình bày (mỗi bạn kể một nội dung), yêu cầu nhóm khác nhận
xét lời kể, giọng kể, phát âm…
Khen tinh thần và thái độ làm việc của các nhóm. Động viên, khuyến khích
các em cho những lần sau.
Như vậy, trong quá trình làm bài, nếu học sinh làm cá nhân mà không hiểu
bài, các em sẽ chán nản và bỏ cuộc. Nhưng khi làm nhóm cùng các bạn, các em
sẽ có sự giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau, mỗi bạn nghe được một câu, nghĩ ra được một
ý tưởng, góp lại thành một bài hồn chỉnh, hiệu quả cơng việc sẽ cao hơn. Các
em sẽ không tự ti khi làm bài hay phát biểu ý kiến. Đó là một trong những lợi ích
vơ cùng quan trọng của hoạt động nhóm.
- Đối với kĩ năng viết
Khi bắt gặp những dạng bài như:

Hầu hết các giáo viên sẽ yêu cầu học sinh làm việc cá nhân để trả lời
những câu hỏi cho bản thân (theo yêu cầu của đề bài). Nhưng với lực học của
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 18

“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

một số em, để trả lời được các câu hỏi đó địi hỏi rất nhiều thời gian, thậm chí
một số em khơng thể trả lời vì các em khơng nhớ từ mới và các mẫu câu đã được
học. Vì điều kiện về thời lượng học môn Tiếng Anh tại đơn vị (2 tiết/ tuần) không
cho phép, nắm bắt được tâm lí và khả năng của học sinh, đối với những dạng bài
tập viết như trên, tơi thường u cầu các em làm việc theo nhóm. Trong quá trình
làm việc cùng nhau, học sinh sẽ cùng giúp nhau nhớ lại những kiến thức đã học,
học hỏi được những phương pháp học tập môn Tiếng Anh, hiểu thêm về sở thích,
thói quen, suy nghĩ của bạn mình. Điều đó giúp các em trở nên thân thiết và gắn
bó hơn trong cuộc sống hằng ngày. Tơi tổ chức hoạt động như sau:
Pre- writing:
Tơi chia lớp thành 5 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận, nhớ lại ý nghĩa
của các câu hỏi và cách trả lời; Gọi các nhóm phát biểu, các nhóm bạn nhận xét.
Sau đó, tơi chốt, hướng dẫn các nhóm làm bài. Trước khi cho các em làm bài, tơi
phát cho mỗi nhóm một phiếu học tập (giấy A0, có ghi sẵn nội dung câu hỏi),
yêu cầu các em hồn thành bài làm vào đó (5-7 phút). Khuyến khích các nhóm
làm nhanh, đúng và có ý tưởng tốt.
While- writing:
Các nhóm trưởng điều hành và phân cơng nhiệm vụ cho từng thành viên
trong nhóm. Để đảm bảo thời gian, 1- 2 bạn sẽ hoàn thành một câu hỏi, sau đó
thảo luận, thống nhất ý kiến, sửa lỗi sai và viết câu trả lời vào phiếu học tập. Tôi
quan sát thái độ làm việc, hợp tác của học sinh, có sự giúp đỡ kịp thời đối với các
nhóm (nếu cần thiết), nhắc nhở các nhóm kiểm tra lại bài làm.
Post- writing:
Khi thời gian kết thúc, tôi yêu cầu các nhóm dừng viết, gắn bài làm lên
bảng, cử đại diện lên trình bày. Dưới lớp nhận xét nhóm bạn về ý tưởng, lỗi chính

tả và mẫu câu các bạn sử dụng.
Cuối cùng, tơi nhận xét cụ thể từng nhóm, khen những ý tưởng và cách sử
dụng từ, mẫu câu hay; Chỉ ra những lỗi về mặt chính tả, ngữ pháp và tư vấn, hỗ
trợ cách khắc phục. Yêu cầu học sinh về nhà viết lại tất cả các câu trả lời vào vở.
Nếu cịn thời gian, tơi u cầu học sinh làm việc theo cặp, hỏi và trả lời về nội
dung vừa thực hiện.
* Hoạt động nhóm trong bài tập Project:
Đối với các trường dạy theo chương trình đề án (4 tiết/ tuần), thời gian để
thực hiện phần bài tập này tương đối thoải mái. Tuy nhiên, đối với các trường dạy
học 2 tiết/ tuần, các giáo viên thường cho học sinh thực hiện ở nhà, thậm chí
khơng coi đây là hoạt động quan trọng nên bỏ qua.
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 19


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Theo bản thân nhận thấy, Project là một trong những phần học quan trọng
giúp học sinh củng cố, vận dụng những kiến thức đã học, thêm vào đó là một
chút khéo léo, sáng tạo để tạo nên những sản phẩm thú vị, kích thích sự tò mò và
hứng thú ở các em. Các yêu cầu trong project có thể làm việc theo cá nhân hoặc
theo nhóm. Tuy nhiên tơi ln khuyến khích học sinh làm việc theo nhóm để
tránh sự nhàm chán, trùng lặp về ý tưởng, mất thời gian và có sự phong phú về
nội dung trình bày. Vì một cá nhân thì khơng thể hiểu biết hết tất cả các khía cạnh
của vấn đề cũng như một lúc thực hiện được nhiều nhiệm vụ khác nhau như vẽ
tranh, lên ý tưởng, viết ý tưởng và trình bày ý tưởng của mình.

Ví dụ: 6. Project (Unit 10- When will Sport Day be ?)

Nhiệm vụ của bài project là vẽ ba môn thể thao và trình bày về chúng. Nếu
làm cá nhân, học sinh phải tự vẽ, lên ý tưởng, một mình trình bày về cả ba mơn
thể thao đó. Hay 6. Project - Unit 7: How do you learn English ?

Một học sinh sẽ phải nói về cách học bốn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết trong
tiếng Anh. Như vậy, lượng kiến thức các em sẽ phải trình bày là nhiều, trong quá
trình trình bày chắc chắn sẽ có sự trùng lặp, một mình phải nói nhiều vấn đề các
em sẽ thấy nhàm chán.
Vậy tôi sẽ tổ chức hoạt động này như sau: (6. Project- Unit 10: When will
Sport Day be ?)
Căn cứ vào yêu cầu của bài, tôi sẽ chia lớp thành ba nhóm, cho mỗi nhóm
thảo luận trong 15 giây để quyết định xem mình sẽ vẽ và trình bày mơn thể thao
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 20


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

nào (Nếu trùng ý tưởng, tôi sẽ là người chốt và phân công cuối cùng). Tên mỗi
nhóm sẽ là tên mơn thể thao các em đã chọn. Các nhóm trưởng nhận và huy động
đồ dùng học tập cần thiết cho nhiệm vụ (Giấy A4/A0, bút màu, thước, bút chì…..).
Trước khi thực hiện nhiệm vụ, tơi sẽ hướng dẫn và gợi ý các em cách làm:
- Các em sẽ phải thực hiện mấy nhiệm vụ? (2 nhiệm vụ: vẽ và thuyết
trình).

- Khi nói về các mơn thể thao, chúng ta thường nói về những vấn đề gì?
(Số lượng người tham gia, cách chơi, thường được chơi ở đâu, vào dịp nào…)
- Trong các đội chơi môn thể thao đó, em thích đội nào nhất, cầu thủ nào
nhất, vì sao? (HS kể tên và nêu lí do).
Tơi giới hạn thời gian và ra hiệu lệnh cho học sinh bắt đầu thực hiện (nếu
khơng có thời gian làm bài tại lớp, tơi cho các nhóm thực hiện ở nhà, đầu tiết học
sau sẽ u cầu các nhóm trình bày như một hoạt động kiểm tra bài cũ). Nhóm
trưởng điều hành nhóm, cử ra những bạn vẽ đẹp để thực hiện nhiệm vụ vẽ, những
bạn còn lại thảo luận về ý tưởng thuyết trình tổng hợp ra giấy và cử người đại
diện trình bày.
Gắn sản phẩm của các nhóm lên bảng và mời đại diện các nhóm lên trình
bày. Sau khi các nhóm trình bày, các nhóm bạn hoặc giáo viên có thể hỏi các
thành viên trong nhóm đó một vài câu hỏi xem các em có hiểu bài khơng, có làm
việc cùng nhóm khơng.
Tơi nhận xét sản phẩm của các em, khen ngợi, động viên các nhóm đã
hồn hành nhiệm vụ của mình, thưởng cho nhóm vẽ đẹp, ý tưởng tốt, thuyết trình
hay nhất, động viên, khuyến khích các em cho những tiết học sau.
* Hoạt động nhóm trong tổ chức trò chơi:
Trò chơi là một hoạt động rất quan trọng trong dạy học tiếng Anh. Giáo
viên có thể tổ chức chơi trò chơi để kiểm tra bài cũ, để giới thiệu bài mới hay
củng cố bài… Đây là hoạt động nhằm kích thích sự hứng thú, giảm áp lực trong
quá trình học.Vậy làm thế nào để tổ chức được một hoạt động trị chơi thành
cơng? Đã nói đến trị chơi thì chúng ta biết nó chủ yếu được tổ chức theo hình
thức hoạt động tập thể, chơi theo đội, nhóm. Vì thế, chúng ta phải biết khai thác
lợi thế đó.
Ví dụ: Sau khi học xong Unit 6 – Lesson 1: How many lessons do you have
today ? Tơi muốn kiểm tra xem các em có thuộc tên các mơn học hay khơng có
thể tổ chức trị chơi như sau:
Tơi chia lớp thành 3 nhóm (mỗi tổ là một nhóm), phát cho mỗi nhóm một
phiếu học tập và một bút màu. Luật chơi như sau: Các nhóm sẽ quan sát lên màn

GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 21


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

hình, ghi nhớ tên các mơn học mà tơi đưa ra (bằng hình ảnh). Sau khi đoạn video
kết thúc, các nhóm có 2 phút để ghi đáp án vào phiếu học tập. Nhóm nào ghi
nhanh và đúng nhất sẽ giành chiến thắng.
Trước khi chơi, tôi cho học sinh 10 - 15 giây để cùng nhau thảo luận, nhớ
lại tên các môn học, phân công người quan sát, ghi bài…. và yêu cầu học sinh
chú ý quan sát thật kĩ đoạn video, khi nào có lệnh mới được bắt đầu viết.
Tôi bắt đầu mở video, ra hiệu lệnh cho các nhóm hồn thành phiếu học tập
và gắn lên bảng. Yêu cầu đại diện nhóm đọc câu trả lời của nhóm mình.
Cuối cùng, tơi chiếu lại đoạn video, sửa bài, nhận xét, tuyên dương những
nhóm làm tốt, động viên khuyến khích các nhóm khác cố gắng hơn trong những
trò chơi khác và cho cả lớp đọc lại các từ mới.
Như vậy, trong quá trình quan sát và làm bài, một bạn học sinh có thể
khơng nhớ hết tên các mơn học, nhưng có sự trợ giúp của các bạn trong nhóm các
em có thể viết và hết được tên các môn học. Giáo viên đạt được mục đích của
mình, học sinh hứng thú tham gia, nhớ được từ vựng, đồng thời một số bạn
không cảm thấy tự ti khi thực hiện nhiệm vụ. Qua đây, các em cũng hiểu được ý
nghĩa và hiệu quả của việc làm việc hợp tác, được nghe và được nói nhiều hơn.
* Hoạt động nhóm trong các bài Let’s chant, Let’s sing:
Các bài Let’s chant, Let’s sing được tác giả đưa vào chương trình dạy học
nhằm mục đích củng cố lại tất cả vốn kiến thức của toàn bài, giúp học sinh nhớ

nhanh và lâu các từ mới, mẫu câu, luyện cách phát âm, ngữ điệu… Những kiến
thức trong bài được thiết kế thành những bài hát, những bài đồng giao có giai
điệu, nhịp điệu dễ nghe, dễ thuộc. Cũng giống như chơi một trò chơi, khi học
sinh được nghe, hát và làm các cử chỉ, hành động động sẽ cảm thấy thoải mái,
không áp lực và đặc biệt rất hứng thú, phù hợp với tâm lí của học sinh.
Đây là dạng bài được thiết kế để hoạt động nhóm, tập thể, điểm nhấn trong
dạng bài này đó là nhịp điệu- rhythm (có thể sử dụng nhạc hoặc vỗ tay) và ngơn
ngữ hình thể- body language. Các em vừa hát, đọc đồng thanh vừa phải dùng
hành động để diễn tả nội dung của từng câu, từng từ trong bài đó. Nếu kết hợp tốt
tất cả các yếu tố đó thì bài học mới thật sự thành công.
Trong các tiết học, tôi đã thực hiện như sau:
Chẳng hạn: Khi dạy bài Let’s chant: How do you learn English? (Unit 7How do you learn English?)

GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 22


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Trước khi cho học sinh nghe và đọc chant, tơi u cầu học sinh nói về nội
dung các bức tranh để giúp các em hiểu được nội dung bài chant. Sau đó, hướng dẫn
các em đọc bài chant. Trong q trình đọc bài, tơi làm một số cử chỉ, điệu bộ như
đang nói chuyện, đọc sách, xem ti vi, hát, yêu cầu học sinh quan sát và làm theo.
Tôi mở đĩa cho các em nghe toàn bộ bài chant một lần; Hướng dẫn các em
chant từng câu đến hết bài. Tôi yêu cầu cả lớp đứng lên, mở nhạc (không lời),
vừa chant vừa làm điệu bộ. Tôi cùng thực hiện hoạt động với các em để các em

cảm thấy hứng thú, giúp các em khi các em quên bài.
Tiếp theo, tôi chia lớp thành hai nhóm (theo dãy bàn), một nhóm chant câu
hỏi và một nhóm chant câu trả lời. Đổi vai và thực hiện lại. (Lưu ý trong quá
trình thực hiện nên cho cả lớp đứng lên, vừa đọc vừa làm điệu bộ để giúp các em
hiểu, khắc sâu nội dung bài.)
Nếu còn thời gian, tơi tiếp tục chia lớp thành 4 nhóm, luyện đọc chant (2
phút). Gọi lần lượt hai nhóm lên bảng thực hiện. Các nhóm cịn lại chú ý lắng
nghe và nhận xét.
Kết thúc hoạt động, tơi nhận xét các nhóm về giọng đọc, cử chỉ điệu bộ,
cách phát âm… Đưa ra những lời khen, động viên và khuyến khích các em.
Hay bài Let’s sing: This is the way we do things. (Unit 2: I always get up
early. How about you ?)

Tôi áp dụng các bước dạy tương tự với bài Let’s chant
GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 23


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

Nói tóm lại, hoạt động nhóm kết hợp với đồ dùng dạy học, có sự thi đua sẽ
tạo động lực, hứng thú cho học sinh khi học và làm bài, từ đó đạt được hiệu quả
cho tiết dạy. Ưu điểm của hoạt động cặp đôi, nhóm là giúp các em có kĩ năng làm
nhóm tốt, có tinh thần đồn kết, giúp đỡ nhau trong học tập. Tăng cường cơ hội
tham gia phát biểu xây dựng bài của học sinh; Tăng thêm số lần luyện tập, tiết
kiệm thời gian; Có cơ hội cho nhiều học sinh được tham gia làm việc cùng một

lúc. Những học sinh tiếp thu chậm sẽ không cảm thấy tự ti, chán nản, rụt rè, xấu
hổ khi tham gia phát biểu ý kiến.
Trong dạy học, khơng có một phương pháp nào là vạn năng. Một tiết dạy
giáo viên có thể kết hợp nhiều phương pháp khác nhau tùy vào bài dạy và đối
tượng học sinh. Nếu chúng ta nắm bắt được tâm lí học sinh, chịu khó đầu tư về
thời gian, bài giảng, biết tận dụng những gì có sẵn, biết chuẩn bị thêm đồ dùng
dạy học và sử dụng các thủ thuật, phương pháp cho phù hợp thì hiệu suất thành
cơng của tiết dạy là rất lớn. Việc này vừa góp phần đổi mới phương pháp dạy
học, vừa làm thay đổi khơng khí tiết học sơi nổi, học sinh hiểu bài nhanh hơn, sâu
hơn, nhớ kiến thức lâu hơn và hiệu quả tiết dạy được nâng cao. Tuy nhiên, giáo
viên không được lạm dụng hoạt động nhóm quá nhiều trong một tiết dạy, bởi nó
sẽ tạo ra sự nhàm chán và không đảm bảo thời gian cho các hoạt động khác và
giáo viên khó có thể đánh giá chính xác khả năng của cá nhân mỗi học sinh.
Một số hình ảnh hoạt động nhóm trong các tiết học tại đơn vị:

GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 24


“Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong giờ học tiếng Anh lớp 5”
_________________________________________________________________________

GV: Trần Thị Hương Trà

-

Trường Tiểu học Trần Phú 25