Chu de 6 DUNG DICH 3

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (179.23 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Chủ đề 6

: DUNG DỊCH ! (3)

I-PHA TRỘN DUNG DỊCH

Loại 2: Bài tốn hịa tan một hóa chất vào H

2

O hay vào một dung dịch cho sẵn.

Đặc điểm:

 Hóa chất đem hịa tan có thể là chất khí, chất lỏng hay chất rắn.

 Sự hịa tan có thể gây ra hay khơng gây ra phản ứng hóa học giữa chất đem hịa tan với H2O hoặc

chất tan trong dung dịch cho sẵn.
-Cách làm: thường qua 3 bước sau:

 Bước 1: Xác định dung dịch sau cùng (sau khi hịa tan hóa chất) có chứa chất tan nào?

 Cần lưu ý xem có phản ứng giữa chất đem hòa tan với H2O hay chất tan trong dung dịch cho

sẵn không? Sản phẩm phản ứng (nếu có) gồm những chất tan nào? Nhớ rằng: có bao nhiêu loại
chất tan trong dung dịch thì có bấy nhiêu nồng độ.

 Nếu chất tan có phản ứng hóa học với dung mơi, cần phân biệt chất đem hòa tan với chất tan.

VD: Cho Na2O hay SO3 vào nước sẽ xảy ra các phản ứng:

Na

2

O

+

H

2

O

→

2 NaOH

SO

3

+

H

2

O

→

H

2

SO

4

Khi đó, ta phải tính nồng độ của sản phẩm phản ứng chứ khơng được tính nồng độ của chất tan đó.
 Bước 2: Xác định lượng chất tan (khối lượng hay số mol) có chứa trong dung dịch sau cùng.

 Lượng chất tan (sau phản ứng nếu có) gồm: sản phẩm phản ứng và các chất tác dụng còn dư.
 Lượng sản phẩm phản ứng (nếu có) tính theo phương trình phản ứng phải dựa vào chất tác

dụng hết (lượng cho đủ), tuyệt đối không được dựa vào lượng chất tác dụng cho dư (còn thừa
sau phản ứng).

 Bước 3: Xác định lượng dung dịch mới (khối lượng hay thể tích).
Để tính thể tích dung dịch mới, có 2 trường hợp (tùy theo đề bài):

 Nếu đề không cho biết khối lượng riêng dung dịch mới (D ddm) .

 Khi hịa tan một chất khí hay một chất rắn vào một chất lỏng có thể coi:

 Khi hịa tan một chất lỏng vào một chất lỏng khác, phải giả sử sự pha trộn không làm thay đổi

đáng kể thể tích chất lỏng, để tính:

 Nếu đề cho biết khối lượng riêng dung dịch mới (D ddm).

Thì thể tích dung dịch mới :

( m ddm: là khối lượng dung dịch mới)

Để tính khối lượng dung dịch mới (m ddm): Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

VD1: Sủi bọt 200g SO3 vào 1 lít dung dịch H2SO4 17% (D = 1,12) được dung dịch A. Tính nồng độ

% của dung dịch A.

Giải: Phương trình phản ứng:

SO

3

+

H

O

⃗

H

SO

4

80g 98g

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

 Cứ 100g SO3 thì tạo ra 122,5g H2SO4, hay ta gọi nồng độ của phần H2SO4 được tạo ra từ SO3 là

122,5%.

Theo bài ra, ta có khối lượng dung dịch H2SO4 17% là: mdd = V. D = 1000. 1,12 = 1120 (g)

Vậy áp dụng quy tắc đường chéo, ta có:

Vậy nồng độ % của dung dịch A là :

32 ,

98 %

Chú ý:Chỉ áp dụng cách giải trên với trường hợp chất tan thêm vào khi tác dụng với nước không 
tạo ra chất kết tủa hoặc bay hơi! Cịn khi có chất kết tủa hoặc bay hơi thì ta phải làm theo cách sau:

VD: Tính nồng độ % của dung dịch tạo thành khi hòa tan 39g Kali vào 362g H2O.

Giải: Ta có

n

K = 39: 39 = 1 (mol)

Phương trình phản ứng: K+H2O⃗KOH+

1
2H2↑

Mol: 1  1 0,5

-Khối lượng chất tan trong dung dịch tạo thành là: mKOH = 1.56 = 56 (g)

-Khối lượng dung dịch sau phản ứng là: mdd=39+362−mH2=39+362−0,5 . 2=400(g)
Vậy nồng độ phần trăm của dung dịch tạo thành là: C%=

400⋅100 %=14 %

BÀI TẬP

Câu 1: Xác định nồng độ % của dung dịch thu được trong từng trường hợp sau đây:
a) Hòa tan 33g CaCl2.6H2O trong 300ml H2O.

b) Hòa tan 10g Na2CO3.10H2O trong 64ml H2O.

c) Hòa tan 248g Na2O vào 1752 ml H2O.

d) Hòa tan 306g BaO vào 694ml H2O.

e) Hòa tan 320g SO3 vào 480ml H2O.

f) Hòa tan 69g Na vào 234g H2O.

g) Hòa tan 274g Ba kim loại vào 730ml H2O.

Đáp số: a) 5% ; b) 5% ; c)16% d) 35,41% ; e) 49% ; f) 40% ; g) 34,13%.

Câu 2: Xác định nồng độ mol/l của từng dung dịch thu được trong từng trường hợp sau:
a) Hòa tan 100g CuSO4.5H2O vào H2O để được 4 lít dung dịch.

b) Hịa tan 61,2g BaO vào H2O để được 2,5 lít dung dịch.

c) Hòa tan 6,6g CO2 vào 400ml dung dịch NaOH 0,45M.

Đáp số: a) 0,1M , b) 0,16M , c) NaHCO3 0,3M và Na2CO3 0,075M

Câu 3: Xác định lượng SO3 và lượng dung dịch H2SO4 49% cần lấy để pha thành 450g dung dịch

H2SO4 83,3%.

Đáp số: 210g SO

3

và 240g dd H

2

SO

4

49%.

Câu 4:

Tính lượng SO

cần lấy để khi hòa tan vào dung dịch H

SO

50% để tạo

thành 100g dung dịch H

SO

79%.

Đáp số: 40g.

Câu 5:

Cần thêm bao nhiêu gam SO

3

vào 100g H

2

SO

4

10% để được dung dịch H

2

SO

4

20%?

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Câu 6:

Cần hịa tan bao nhiêu lít SO

3

(ở 136,5

o

C và 1 atm) với 600g dung dịch H

2

SO

4

24,5% để có dung dịch H

2

SO

4

49%?

A. 48

B. 84

C. 76

D. 67

Câu 7:

Hòa tan 200g SO

3

vào m (g) dung dịch H

2

SO

4

49% ta thu được dung dịch

H

2

SO

4

78,4%. Giá trị của m là?

A. 133,3

B. 146,9

C. 272,2

D. 300

Cõu 8:Xác định khối lượng KOH 7,93 % cần lấy để khi hịa tan vào đó 47 gam K2O thu được dung

dÞch 21% .

Đáp số: 352,95 gam.

Câu 9 : Tính tỉ lệ khối lượng giữa kim loại kali và dung dịch KOH 2% để có được dung dịch 4%.

Đáp số:

x

y

=

13

908

Câu 10: Cần bao nhiêu gam H2O hòa tan 188g K2O để điều chế dung dịch KOH 5,6%.

Đáp số: 3812g

Câu 11: Cho 34,5g Na t¸c dơng với 167g nc. Tính C% của dung dịch thu đợc sau ph¶n øng?

Đáp số: 30%

Câu 12: Tính số gam Na cần thiết để phản ứng với 500g H2O tạo dung dịch NaOH 20%.

Đáp số: 64,4g

Câu 13: Tính khối lượng Na2O và khối lượng nước cần để có được 200g dung dịch NaOH 10%.

Đáp số: 15,5g Na2O; 184,5g H2O

VD2

: Xác định số gam tinh thể CaCl

2

.6H

2

O và số lít nước cần để pha thành 10ml

dung dịch CaCl

2

40% (D= 1,395 g/ml).

Giải: Nồng độ của CaCl

trong CaCl

.6H

O là:

C%=

MCaCl

2

MCaCl

2.6H2O

¿100 %=111

219⋅100 %=50,68 %

Áp dung quy tắc đường chéo, ta có:

Mặt khác: m

= V . D = 10. 1,395 = 13,95 = m

+ m



m

= 13,95 – m

(2)

Thế (2) vào (1), ta được:

13,95−m2
m2 =

10,68 ⇒m2=3→m1=10,95

Vậy cần lấy 10,95g CaCl

.6H

O và

VH
2O=

m
D=

1=3(ml)

BÀI TẬP

Cõu 1: Tính lượng tinh thể CuSO4.5H2O cần dùng để điều chế 500ml CuSO4 8% ( D = 1,1g/ml)

Đáp số: 68,75g.

Câu 2: Khối lượng của CuSO4.5H2O cần thêm vào 300g dung dịch CuSO4 10% thu được dung dịch

CuSO4 25% là?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Câu 3 : Cần lấy a (g) tinh thể CuSO4.5H2O và b (g) dung dịch CuSO4 8% để điều chế 280g dung

dịch CuSO4 16%. Giá trị a, b lần lượt là?

A. 40, 240 B. 30, 130 C. 40, 120 D. 35, 250

Câu 4:

Tính lượng tinh thể axetat đồng Cu(CH

3

COO)

2

.H

2

O và axetat đồng 5% để

được 430g dung dịch axetat đồng 20%.

A. 355; 75

B. 450; 80

C. 300; 75

D. 350; 70

Câu 5:

Hòa tan 25 g CaCl

.6H

O trong 300 ml nước. Dung dịch thu được có khối

lượng riêng

1,08 g/ml. Tính nồng độ phần trăm và nồng độ mol/l của dung dịch.

Đáp số : 3,9% ; 0,38M

Câu 6:

Cần bao nhiêu gam Na

SO

.10H

O để hòa tan trong 250g nước thu được dung

dịch có nồng độ 5%.

Đáp số: 32g

Câu 7:Xác định khối lượng FeSO4.7H2O cần để khi hòa tan vào 372,2 gam nước thì được dung

dịch FeSO4 3,8%.

Đáp số: 27,8g

Câu 8: Hỏi phải lấy bao nhiêu gam tinh thể FeSO4.7H2O và bao nhiêu gam dung dịch FeSO4 10% để

pha chế thành 200g dung dịch FeSO4 16%.

Đáp số: 26,86g tinh thể; 173,14g FeSO4.

Câu 9: Để được dung dịch Zn(NO3)2 8% cần phải lấy bao nhiêu gam muối Zn(NO3)2.6H2O hòa tan

vào 500ml nước?

Đáp số: 71,89g.

VD3: Cho 14,84g tinh thể Na2CO3 vào bình chứa 500ml dung dịch HCl 0,4M được dung dịch A.

Tính nồng độ mol/l các chất trong dung dịch A.

Giải: Ta có:

-Số mol của Na2CO3 là:
nNa

2CO3=

14,84

106 =0,14(mol)

-Số mol của HCl là :

n

HCl

=

0,5.0,4

=

0,2

(

mol

)

-Phương trình phản ứng:

Na

2

CO

3

+

2 HCl

⃗

2 NaCl

+

CO

2

↑+

H

O

(1)

-Theo phương trình phản ứng, tỉ lệ:

n

Na2CO3

:

n

HCl

=

1 :2

-Theo bài cho, tỉ lệ:

n

Na2CO3

:

n

HCl

=0

,

14 : 0,2=1,4 :2

Như vậy, Na2CO3 còn dư, HCl hết  Tính số mol các chất theo HCl.
Theo (1), ta có n NaCl = n HCl = 0,2 (mol) ;

n

Na2CO3pu

=

n

CO2

=

1

2 n

HCl

=

1

2 ⋅

0,2

=

0,1

(

mol

)

Do đó, trong dung dịch A có chứa 0,2 mol NaCl và 0,04 mol Na2CO3 dư.

Mà:

V

dd

sau cùng

V

dd HCl

=

500 ml

=

0,5

(

lit

)

Vậy nồng độ mol/l của các chất trong A là:

C

M(Na

2CO3)

=

0 ,

04 0,5

=

0 ,

08 M ;C

M(NaCl)

=

0,2

0,5

=0,4

M

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Câu 1:

Cho 2,3g Na vào 27ml H

O thu được dung dịch A. Tính thể tích dung dịch

H

SO

20%, D = 1,14g/ml cần dùng để trung hịa hồn toàn 20g dung dịch A.

Đáp số: 14,72 ml.

Câu 2:

Cho 200 g dung dịch Na

CO

tác dụng vừa đủ với 120 g dung dịch HCl. Sau

phản ứng, dung dịch tạo thành có nồng độ 20%. Tính C% của hai dung dịch ban đầu.

Đáp số: C%(Na

2

CO

3

) = 27% ; C%(HCl) = 31%

Câu 3:

Cho 200 g dung dịch Na

CO

tác dụng vừa đủ với 100 g dung dịch HCl. Tính

C% của hai dung dịch ban đầu biết khối lượng của dung dịch sau phản ứng là 289 g.

Đáp số: C%(Na

2

CO

3

) = 13,25% ; C%(HCl) = 18,25%

Câu 4: Cho 17,75g dung dịch Na2SO4 8% tác dụng với 31,2g dung dịch BaCl2 10%. Sau khi loại bỏ

kết tủa dung dịch cịn lại có thể tích 40ml.
a) Tính khối lượng riêng của dung dịch.

b) Suy ra nồng độ mol các chất trong dung dịch sau phản ứng.

Đáp số: a) 1,1655g/ml ; b) CM (NaCl) = 0,5M ;

CM(BaCl

2)=0,125M

Câu 5:

Cho 25 g dung dịch NaOH 4% tác dụng với 51 g dung dịch H

SO

0,2M có

khối lượng riêng D= 1,02. Tính nồng độ phần trăm các chất sau phản ứng.

Đáp số: C%(Na

2

SO

4

) = 1,87% ; C%(NaOH) = 0,26%

Câu 6: Người ta cho 20 g dung dịch NaOH 4% tác dụng vừa đủ với dung dịch H2SO4 0,2M

(D= 1,02g/ml). Tính thể tích dung dịch axit cần dùng và nồng độ phần trăm của các chất tan trong
dung dịch sau phản ứng.

Đáp số: 50ml ; 2%

Câu 7: Cho m1 (g) dung dịch NaOH 10% vào m2 (g) dung dịch H2SO4 18% thì thu được 3,6g muối

axit và 2,84g muối trung hịa. Tính m1, m2.

Đáp số: m1 = 28g ; m2 = 27,22g

Câu 8: Có hai dung dịch NaOH (xM) và H2SO4 (yM). Biết:

-Cần dùng 36ml dung dịch NaOH trung hòa 15ml dung dịch H2SO4.

-Cho 40ml dung dịch H2SO4 tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 thì tạo thành 0,394g kết tủa. Dung dịch

thu được có chứa axit dư và muốn trung hòa phải dùng hết 56ml dung dịch NaOH (xM). Tính trị số
x, y.

Đáp số: x = 0,085M ; y = 0,102M

Câu 9: Cho 200ml Ba(OH)2 phản ứng vừa đủ với 400ml MgSO4 thu được 5,82g kết tủa. Tính CM của

hai dung dịch ban đầu.

Đáp số: CM(Ba(OH)2)=0,1M ;CM(MgSO4)=0,05M

Câu 10: Cho 20ml dung dịch AgNO3 1M (D=1,1g/ml) vào 150ml dung dịch HCl 0,5M

(D=1,05g/ml). Tính CM và C% của dung dịch sau phản ứng.

Đáp số: Na2CO3 : 0,12M ; 0,56%

NaOH : 2,2M ; 3,98%

Câu 11 :

Hòa tan 11,2g Fe trong một lượng dung dịch HCl 15% ( lấy dư 2% so với

lượng đủ phản ứng).

a) Tính thể tích H

tạo thành ở 20

C và 1atm.

b) Tính lượng dung dịch HCl đã lấy.

Đáp số:a) 4,8 lít ; b) 99,28g

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

b) Cho dung dịch (I) tác dụng với dung dịch KOH 0,3M theo tỉ lệ thể tích 1:3 .Hãy tính nồng độ
mol dung dịch (II) tạo thành. Giả thiết rằng sự pha trộn khơng làm thay đổi thể tích.

Đáp số: a) 2M ; b) CM (KCl) = 0,225M ; CM (HCl) = 0,275M

Câu 13: Cần dùng 75ml dung dịch HCl 0,15M tác dụng vừa đủ với 50ml dung dịch hỗn hợp NaOH 
(xM) và Na2CO3 (yM).

Biết rằng, nếu trước khi cho tác dụng với HCl, cho vào dung dịch hỗn hợp một lượng BaCl2 dư, sau

đó lọc bỏ tồn bộ kết tủa, thì chỉ cần 25ml dung dịch HCl 0,2M là tác dụng vừa đủ. Tính trị số x, y.

Đáp số: x = 0,1M ; y = 0,0625M

Câu 14: Tính CM của dung dịch HCl và dung dịch NaOH cho biết:

a) Khi hòa tan hết 2,5g CaCO3 trong 20ml dung dịch HCl thì cần 10ml dung dịch NaOH để trung

hịa axit dư.

b) 25ml dung dịch HCl phản ứng vừa đủ với 75ml dung dịch NaOH.

Đáp số: HCl 3M ; NaOH 1M

Câu 15(TN THPT 2007-PB): Trung hòa 100ml dung dịch KOH 1M cần dùng V (ml) dung dịch HCl

1M. Giá trị của V là?

A. 400 B. 200 C. 300 D. 100

Câu 16(CĐ 2007):

Khi cho 100ml dung dịch KOH 1M vào 100ml dung dịch HCl thu

được dung dịch có chứa 6,525g chất tan. Nồng độ mol của HCl trong dung dịch đã

dùng là?

A. 0,75M

B. 1M

C. 0,25M

D. 0,5M

Câu 17(CĐ 2007):

Cho một mẫu hợp kim Na-Ba tác dụng với nước (dư), thu được

dung dịch X và 3,36 lít H

2

(đktc). Thể tích dung dịch axit H

2

SO

4

2M cần để trung hịa

dung dịch X là:

</div>

Chu de 6 DUNG DICH 3

<b>Chủ đề 6</b>

<b>: DUNG DỊCH ! (3)</b>

<b>Loại 2: Bài tốn hịa tan một hóa chất vào H</b>

<b>O hay vào một dung dịch cho sẵn.</b>

<i>Na</i>

<i>O</i>

+

<i>H</i>

<i>O</i>

→

2

<i>NaOH</i>

<i>SO</i>

+

<i>H</i>

<i>O</i>

→

<i>H</i>

<i>SO</i>

<i>SO</i>

+

<i>H</i>

<i>O</i>

⃗

<i>H</i>

<i>SO</i>

32

<i>,</i>

98 %

<i>n</i>

<b>BÀI TẬP</b>

<i>Đáp số: 210g SO</i>

<i> và 240g dd H</i>

<i>SO</i>

<i>49%.</i>

<b>Câu 4:</b>

Tính lượng SO

cần lấy để khi hòa tan vào dung dịch H

SO

50% để tạo

thành 100g dung dịch H

SO

79%.

<i>Đáp số: 40g.</i>

<b>Câu 5:</b>

<i> Cần thêm bao nhiêu gam SO</i>

<i> vào 100g H</i>

<i>SO</i>

<i> 10% để được dung dịch H</i>

<i>SO</i>

<i>20%?</i>

<b>Câu 6:</b>

<i>Cần hịa tan bao nhiêu lít SO</i>

<i> (ở 136,5</i>

<i>C và 1 atm) với 600g dung dịch H</i>

<i>SO</i>

<i>24,5% để có dung dịch H</i>

<i>SO</i>

<i> 49%?</i>

A. 48

B. 84

C. 76

D. 67

<b>Câu 7:</b>

<i>Hòa tan 200g SO</i>

<i> vào m (g) dung dịch H</i>

<i>SO</i>

<i> 49% ta thu được dung dịch </i>

<i>H</i>

<i>SO</i>

<i> 78,4%. Giá trị của m là?</i>

A. 133,3

B. 146,9

C. 272,2

D. 300

<i>x</i>

<i>y</i>

=

13