<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>Tiết 49 : </b>
<b>Đọc văn </b>
<b>CHÍ PHÈO </b>
<b>CHÍ PHÈO </b>
<b> </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>I.</b>
<b>Giới thiệu chung:</b>
<b>1. Nhan đề tác phẩm:</b>
<b>2. Đề tài-</b>
<b>Chủ đề:</b>
<b>II. ĐỌC HIỂU:</b>
<b>1.</b>
<b>Vài nét về hình ảnh làng Vũ Đại:</b>
<b>2.</b>
<b>*</b>
<i><b>Hình ảnh làng Vũ Đại hiện lên </b></i>
<i><b>trong tác phẩm như thế nào?</b></i>
<i><b>*Qua những chi tiết đó, em nêu cảm </b></i>
<i><b>nhận của mình về cuộc sống ở làng </b></i>
<i><b>Vũ Đại?</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>2. Nhân vật Chí Phèo:</b>
<b>2.1 Trước khi Chí Phèo bị bắt đi ở tù:</b>
-
<b>Lai lịch.</b>
-
<b>Tính cách: </b>
<i><b>Là một người nông dân hiền lành, </b></i>
<i><b>lương thiện.</b></i>
<b>2.2 Từ khi Chí Phèo bị ở tù cho đến khi gặp Thị </b>
<b>Nở:</b>
<i><b>- Vì ghen </b></i>
<i><b> Bá Kiến đẩy Chí Phèo vào tù.</b></i>
-
<b>Ra tù, Chí Phèo thay đổi cả về ngoại hình và </b>
<b>tính cách.</b>
-
<b>Bị Bá Kiến lợi dụng, Chí dần dần trở con quỷ </b>
<b>dữ của làng Vũ Đại </b>
<b> Bị huỷ hoại hoàn toàn </b>
<b>cả nhân hình lẫn nhân tính.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>2.3. Từ khi gặp thị Nở cho đến khi đâm chết Bá Kiến</b>
<b> và tự sát .</b>
<b>*Cuộc gặp gỡ với Thị Nở dẫn đến sự thức tỉnh của </b>
<b>Chí Phèo.</b>
<b>* Qúa trình thức tỉnh của Chí Phèo: </b>
<b>2.3. Từ khi gặp thị Nở cho đến khi đâm chết Bá Kiến</b>
<b> và tự sát .</b>
<b>*Cuộc gặp gỡ với Thị Nở dẫn đến sự thức tỉnh của </b>
<b>Chí Phèo.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
- Trước khi Chí ăn cháo hành :
* Dấu hiệu nào cho em biết Chí Phèo bắt
đầu có sự thay đổi ?
* Tại sao những gì quen thuộc nhất, đời thường nhất
của cuộc sống mà đến bây giờ Chí Phèo mới nhận ra?
* Phân tích diễn biến tâm trạng của Chí Phèo .
- Trước khi Chí ăn cháo hành :
* Dấu hiệu nào cho em biết Chí Phèo bắt
đầu có sự thay đổi ?
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<i><b>Tiếng chim hót ngồi kia vui vẻ quá! Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền </b></i>
<i><b>chài gõ mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hơm nào chả có. Nhưng hơm nay hắn </b></i>
<i><b>mới nghe thấy… Chao ôi là buồn!</b></i>
<i><b> ( trang 227 SGK).</b></i>
<i><b>Chưa bao giờ Chí Phèo nhận thấy thế bởi chưa bao giờ hết say.( trang228 SGK) </b></i>
-
<b>Cảm nhận cuộc sống xung quanh thật bình dị, </b>
<b>cảm thấy buồn.</b>
<i><b>Hình như một thời hắn đã ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn, cày </b></i>
<i><b>thuê. Vợ dệt vải.Chúng lại bỏ một con lợn nuôi để làm vốn liếng. Khá giả thì mua </b></i>
<i><b>dăm ba sào ruộng làm.( trang228 SGK) </b></i>
-
<b>Nhớ lại ước mơ ngày nào về một mái ấm gia đình.</b>
<i><b>Tỉnh </b></i>
<i><b>dậy hắn thấy hắn già mà vẫn cịn cơ độc … Ngồi bốn mươi tuổi đầu… Đó khơng phải tuổi </b></i>
<i><b>mà người ta mới bắt đầu sửa soạn. Hắn đã tới cái dốc bên kia của đời..( Trang 228 SGK). </b></i>
<i><b>Chí Phèo hình như đã trơng trước thấy tuổi già của hắn, đói rét và ốm đau, và cô độc, cái này </b></i>
<i><b>cịn đáng sợ hơn đói rét và ốm đau. ( Trang 228 SGK). </b></i>
-
<b>Nhận thức rõ thực tại và tương lai thê thảm </b>
<b>của đời mình, sợ cơ độc.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
<b>* Yếu tố nào xuất hiện có tác dụng làm chuyển biến sâu </b>
<b>sắc hơn nội tâm Chí Phèo?</b>
<i><b>- Ý nghĩa về chi tiết bát cháo hành.</b></i>
<b>* Hãy cho biết diễn biến tâm tr</b>
<b>ạng </b>
<b>của Chí Phèo khi ăn </b>
<b>cháo hành ?</b>
<b>* Yếu tố nào xuất hiện có tác dụng làm chuyển biến sâu </b>
<b>sắc hơn nội tâm Chí Phèo?</b>
<i><b>- Ý nghĩa về chi tiết bát cháo hành.</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>- Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo : </b>
<i><b>+ ngạc nhiên. </b></i>
<i><b>+ mắt hình như ươn ướt. </b></i>
<i><b>+ bâng khuâng. </b></i>
<i><b>+ vừa vui vừa buồn.</b></i>
<i><b>+ một cái gì nữa giống như là ăn năn.</b></i>
<i><b>+ Suy nghĩ về cuộc đời.</b></i>
<i><b>+ Muốn làm hòa với mọi người.</b></i>
<i><b>+ Thèm lương thiện. </b></i>
<i><b>+ Hy vọng Thị Nở là cầu nối trở về với cuộc sống lương thiện </b></i>
<i><b> Ch</b></i>
<i><b>í Phèo đã thức</b></i>
<i><b> tỉnh v</b></i>
<i><b>ề nhân tính.</b></i>
<b>- Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo : </b>
<i><b>+ ngạc nhiên. </b></i>
<i><b>+ mắt hình như ươn ướt. </b></i>
<i><b>+ bâng khuâng. </b></i>
<i><b>+ vừa vui vừa buồn.</b></i>
<i><b>+ một cái gì nữa giống như là ăn năn.</b></i>
<i><b>+ Suy nghĩ về cuộc đời.</b></i>
<i><b>+ Muốn làm hòa với mọi người.</b></i>
<i><b>+ Thèm lương thiện. </b></i>
<i><b>+ Hy vọng Thị Nở là cầu nối trở về với cuộc sống lương thiện </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
<b>* Tại sao bát cháo hành của Thị Nở lại làm nên sự chuyển biến đặc biệt </b>
<b>sâu sắc như vậy đối với Chí Phèo?</b>
<b>-</b>
<i><b>Bởi vì lần này là lần thứ nhất hắn được một người đàn bà cho. Xưa nay, </b></i>
<i><b>nào hắn có thấy ai tự nhiên cho cái gì. Hắn vẫn phải dọa nạt hay là giật</b></i>
<i><b>cướp.(trang 229 SGK)</b></i>
<i><b>Nhưng tại sao mãi đến tận bây giờ hắn mới nếm vị mùi cháo</b></i>
<i><b>… Có ai nấu cho </b></i>
<i><b>mà ăn đâu? … Đời hắn chưa bao giờ được săn sóc bởi một bàn tay “đàn bà” </b></i>
<i><b>Hắn nhớ đến “bà ba”, cái con quỷ cái …Nó chỉ nghĩ đến thỏa nó chứ có yêu </b></i>
<i><b>hắn đâu…Vì thế bát cháo hành của thị Nở làm hắn suy nghĩ nhiều.</b></i>
<i><b>( trang229 và 230 SGK)</b></i>
<b>*Ý nghĩa của bát cháo hành :</b>
<b> - Bát cháo hành chính là tình thương mộc mạc, </b>
<b>chân thành của Thị Nở Là biểu hiện của tình người. </b>
<b> => Lương tâm,lương tri đã trở về trong hắn. </b>
<i><b>Bát cháo hành có ý nghĩa </b></i>
<b>nhân đạo sâu sắc.</b>
<b>* Tại sao bát cháo hành của Thị Nở lại làm nên sự chuyển biến đặc biệt </b>
<b>sâu sắc như vậy đối với Chí Phèo?</b>
<b>-</b>
<i><b>Bởi vì lần này là lần thứ nhất hắn được một người đàn bà cho. Xưa nay, </b></i>
<i><b>nào hắn có thấy ai tự nhiên cho cái gì. Hắn vẫn phải dọa nạt hay là giật</b></i>
<i><b>cướp.(trang 229 SGK)</b></i>
<i><b>Nhưng tại sao mãi đến tận bây giờ hắn mới nếm vị mùi cháo</b></i>
<i><b>… Có ai nấu cho </b></i>
<i><b>mà ăn đâu? … Đời hắn chưa bao giờ được săn sóc bởi một bàn tay “đàn bà” </b></i>
<i><b>Hắn nhớ đến “bà ba”, cái con quỷ cái …Nó chỉ nghĩ đến thỏa nó chứ có yêu </b></i>
<i><b>hắn đâu…Vì thế bát cháo hành của thị Nở làm hắn suy nghĩ nhiều.</b></i>
<i><b>( trang229 và 230 SGK)</b></i>
<b>*</b>
<i><b>Ý nghĩa của bát cháo hành :</b></i>
<b> - Bát cháo hành chính là </b>
<b> tình thương mộc mạc, </b>
<b>chân thành của Thị Nở</b>
<b> Là biểu hiện của tình người. </b>
<b> => Lương tâm,lương tri đã trở về trong hắn. </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>C. Khi bị Thị Nở cự tuyệt : </b>
<i><b>* </b></i>
<i><b>Tìm chi tiết thể hiện thái độ , tâm trạng của Chí </b></i>
<i><b>Phèo khi bị Thị Nở từ chối ?</b></i>
<b>- Hắn bỗng nhiên ngẩn người.</b>
<b>- …Hắn lại như hít thấy hơi cháo hành.</b>
<b>- Hắn cứ ngồi ngẩn mặt ra.</b>
<b>- Hắn sửng sốt, đứng lên gọi lại.</b>
<b>-Hắn đuổi theo thị nắm lấy tay.</b>
<b>-Và hắn uống…càng uống càng tỉnh…tỉnh ra, </b>
<b>chao ôi buồn!</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
<i><b>* Những biểu hiện trên nói lên điều gì? </b></i>
<i><b>Đặc biệt chi tiết “Hơi cháo hành” được </b></i>
<i><b>lặp lại nhiều lần ? </b></i>
<b>- Khi bị cự tuyệt, Chí thấm thía : Nỗi </b>
<b>đau thân phận, vật vã, tuyệt vọng. </b>
<b>- “</b>
<i><b>Hơi cháo hành</b></i>
<b>” được lặp lại nhiều </b>
<b>lần nhằm tô đậm niềm khao khát tình </b>
<b>yêu thương và nhất là bi kịch bị cự </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>* Nêu nguyên nhân bi kịch của Chí Phèo ?</b>
<b>+ Nguyên nhân trực tiếp:</b>
<i><b>do định kiến xã hội</b></i>
<i><b>.</b></i>
<i><b>(Lời của bà cơ nói với Thị Nở).</b></i>
<b>+ </b>
<i><b>Ngun nhân sâu</b></i>
<i><b>xa: </b></i>
<i><b>do</b></i>
<i><b>bản chất xã hội bất </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
<b>D</b>
<b>ẫn chứng</b>
<i><b>Hắn dõng dạc: </b></i>
<i><b>- </b></i>
<i><b>Tao muốn làm người lương thiện</b></i>
<i><b>.</b></i>
<i><b>Bá Kiến cười ha hả: </b></i>
<i><b>- Ồ tưởng gì! Tơi chỉ cần anh lương thiện cho thiên </b></i>
<i><b>hạ nhờ. </b></i>
<i><b>Hắn lắc đầu:</b></i>
<i><b>- Không được! </b></i>
<i><b>Ai cho tao lương thiện? Làm thế </b></i>
<i><b>nào cho mất được những vết mảnh chai trên mặt </b></i>
<i><b>này? Tao không thể là người lương thiện nữa. Biết </b></i>
<i><b>khơng! Chỉ có một cách… biết khơng!...</b></i>
<i><b> Chỉ cịn </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<i><b>+ Hành động giết bá Kiến:</b></i>
<b> Vì Chí Phèo đã nhận ra kẻ </b>
<b>thù.</b>
<i><b>+ Hành động tự sát:</b></i>
<b> Vì Chí Phèo lâm vào bế tắc, </b>
<b>khơng lối thốt.</b>
<b>* Chí Phèo đã thực sự</b>
<b>thức tỉnh một cách toàn diện </b>
<b>về mặt nhân cách .</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>
<b>III. T</b>
<b>ổng kết</b>
<b>1.</b>
<b>Nghệ thuật</b>
Hãy chỉ ra những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác
phẩm Chí Phèo.
-
<b>Kết cấu đầu cuối tương ứng.</b>
-
Xây dựng nhân vật điển hình trong hồn cảnh điển
hình.
-
<b>Trần thuật sinh động.</b>
-
Ngơn ngữ nghệ thuật phong phú, mang hơi thở
cuộc sống.
-
<b>Bút pháp phân tích tâm lý nhân vật : </b>
Hướng
</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>NHỮNG ĐẶC SẮC VỀ NỘI DUNG VÀ NGHỆ </b>
<b>THUẬT</b>
<b>2.</b>
<b> Nội dung</b>
* Qua hoạt động phân tích vừa rồi,em hãy cho biết một số biểu
hiện về giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm?
<b>a.</b>
<b>Giá trị hiện thực</b>
<b>- Tác phẩm là bức tranh thu nhỏ về nông thôn Việt Nam </b>
<b>trong xã hội cũ, phản ánh chân thực mối quan hệ người </b>
<b>bóc lột người khơng chỉ đẩy người nơng dân nghèo </b>
<b>lương thiện vào sự bần cùng hoá, lưu manh hố mà cịn </b>
<b>đẩy họ vào cái chết. </b>
<b>b. Giá trị nhânđạo</b>
-
<b>Nhà văn đã kết án sâu sắc cái xã hội tàn bạo đã tàn phá </b>
<b>cả thể xác và linh hồn người nông dân lao động,đồng </b>
<b>thời ông đã khám phá và khẳng định bản chất lương </b>
<b>thiện của họ ngay cả khi họ bị huỷ hoại cả nhân hình </b>
<b>lẫn nhân tính</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>B</b>
<b>ài tập thảo luận theo nhóm</b>
<i><b> Theo em, để cứu lấy những con người </b></i>
<i><b>như Chí Phèo thì xã hội cần phải làm gì? </b></i>
<i><b>Nhà văn đã gửi đến người đọc thơng điệp </b></i>
<i><b>gì thơng qua tác phẩm này?</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>
<b>B</b>
<b>ài tập thảo luận theo nhóm</b>
<b>GỢI Ý:</b>
<b> - </b>
<b>Tác phẩm cho ta thấy muốn cứu những con người </b>
<b>như Chí Phèo mà chỉ một việc tiêu diệt loại người </b>
<b>gian ác như bá Kiến là chưa đủ, cịn phải xóa bỏ </b>
<b>định kiến</b>
<b>trong cách nhìn nhận con người, phải </b>
<b>nâng cao lịng cảm thơng với con người.</b>
<b>- Để xã hội khơng cịn những kẻ như bá Kiến, khơng </b>
<b>cịn những số phận bi thảm như Chí Phèo thì xã hội </b>
<b>phải có một sự thay đổi lớn lao để làm mất đi cái </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>
<b>Trường THPT BC Phan Chu Trinh</b>
<b>B</b>
<b>ài tập về nhà</b>
<i><b>1. Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về </b></i>
<i><b>nhân vật Chí Phèo.</b></i>
<i><b>2. Lập bảng tổng kết cho phần văn học Việt </b></i>
<i><b>Nam theo mẫu sau:</b></i>
<b>Tác </b>
<b>phẩm </b>
<b>Tác giả </b>
<b>Thời </b>
<b>gian</b>
<b> sáng </b>
<b>tác </b>
<b>Nội </b>
<b>dung </b>
</div>
<!--links-->