Đanh gia su dung hieu qua nguon von kinh doanh tai cong ty xi mang HA TIEN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
ĐỖ THỊ THÚY
KIỀU
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUỒN VỐN
KINH DOANH TẠI CÔNG TY XI MĂNG
HÀ TIÊN II
Chuyên ngành: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Long Xuyên, tháng 5 năm 2006

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KINH TẾ QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUỒN VỐN KINH
DOANH TẠI CÔNG TY XI MĂNG HÀ TIÊN II
Chuyên ngành: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
Sinh viên thực hiện: ĐỖ THỊ THÚY KIỀU
Lớp: DH3KT - Mã số SV: DKT021270
Người hướng dẫn: Ths.HUỲNH PHÚ THỊNH
Long Xuyên, tháng 5 năm 2006

LỜI CÁM ƠN

Kiến thức chuyên môn luôn cần và không thể
thiếu để có thể hoàn thành tốt công việc mà mình phụ
trách.
Qua 4 năm, được học tập tại trường ĐHAG,
được sự nhiệt tình giảng dạy của quý thầy cô trường
ĐHAG, em đã được trang bị những kiến thức vô cùng
quý báu về các lĩnh vực: chính trị, văn hoá, xã hội và

đặc biệt là những kiến thức chuyên môn về kinh tế.
Đó là cẩm nang, là hành trang trong cuộc sống, nó sẽ
giúp em đứng vững trong cuộc sống, vững vàng trong
công việc và luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc
đến quý thầy cô trường ĐHAG, nhất là các thầy cô
khoa Kinh Tế - QTKD, các thầy cô thỉnh giảng từ
trường Đại học Kinh Tế Thành Phố Hồ Chí Minh đã tận tình quan tâm dạy bảo và truyền
đạt cho em những kiến thức cơ bản nhất trong suốt thời gian em học tập tại trường.
Được sự giới thiệu của khoa Kinh Tế - QTKD và được sự chấp thuận của Ban
Giám Đốc và các cô chú, anh chị trong công ty Xi Măng Hà Tiên II, em đã được thực tập
tại đây và được tiếp xúc với thực tế tình hình sản xuất kinh doanh tại công ty, giúp em có
điều kiện gắn lý thuyết đã học với thực tiễn công việc.
Em xin gởi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám Đốc công ty cùng toàn thể các cô
chú, anh chị và đặc biệt nhất là các cô chú, anh chị trong phòng Kế Toán – Tài Chính -
Thống Kê đã nhiệt tình giúp đỡ, hướng dẫn, tận tình chỉ bảo, cung cấp số liệu để em hoàn
thành báo cáo khóa luận này.
Em xin gởi lời cảm ơn đến thầy Huỳnh Phú Thịnh, đã tận tình hướng dẫn và giúp
đỡ em trong suốt quá trình thực hiện báo cáo khoá luận này.
Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng sự hiểu biết và kinh nghiệm còn hạn chế, nên
chắc chắn bản báo cáo không thể tránh khỏi những sai xót. Kính mong được sự đánh giá,
góp ý quý báu của quý thầy cô và các anh chị, cô chú trong công ty để bài báo cáo của em
được hoàn chỉnh hơn.
Sinh viên thực hiện
Đỗ Thị Thuý Kiều
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
Người hướng dẫn: Ths.Huỳnh Phú Thịnh
Người chấm, nhận xét 1:

Người chấm, nhận xét 2:
Luận văn được bảo vệ tại hội đồng chấm bảo vệ luận văn
Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh ngày 10 tháng 06 năm 2006
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Kiên Giang, ngày…. tháng… năm…..
Trưởng phòng Kế toán

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Long Xuyên, ngày…. tháng… năm…..
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Long Xuyên, ngày…. tháng… năm…..
Giáo viên phản biện

MỤC LỤC
Trang
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUỒN VỐN
KINH DOANH.................................................................................................................1
1.1. Lý do chọn đề tài........................................................................................................ 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................... 1
1.3. Phương pháp nghiên cứu............................................................................................ 2
1.4. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................... 2
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN ........................................................................................3
2.1. Khái quát về vốn kinh doanh......................................................................................3
2.1.1. Khái niệm về vốn kinh doanh............................................................................. 3
2.1.2. Đặc điểm của vốn kinh doanh........................................................................3
2.1.3. Phân loại vốn kinh doanh............................................................................... 3
2.1.3.1. Vốn lưu động..........................................................................................3
2.1.3.2. Vốn cố định............................................................................................ 5
2.2. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh............................................................... 6
2.2.1. Khái niệm về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh.................................................6
2.2.2. Phương pháp đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh.................................. 7
2.2.2.1. Tình hình nguồn và sử dụng nguồn vốn .....................................................7
2.2.2.2. Tính cân đối giữa tài sản và nguồn vốn...................................................... 7
2.2.2.3. Khả năng đảm bảo nguồn vốn và mức độ đảm bảo nợ............................... 9

2.2.2.4. Khả năng thanh toán....................................................................................9
2.2.3. Hiệu quả sử dụng vốn....................................................................................... 10
2.2.3.1. Hiệu quả sinh lời....................................................................................... 10
2.2.3.2. Hiệu quả sử dụng tổng vốn....................................................................... 10
2.2.3.3. Hiệu quả sử dụng vốn lưu động................................................................ 11
2.2.3.4. Hiệu quả sử dụng vốn cố định...................................................................11
Chương 3: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY XI MĂNG HÀ TIÊN II............................12
3.1. Giới thiệu chung về công ty xi măng Hà Tiên II......................................................12
3.2. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty xi măng Hà Tiên II............................ 12
3.3. Nhiệm vụ, chức năng, ngành nghề kinh doanh của công ty.....................................13
3.4. Tình hình hoạt động của công ty.............................................................................. 13
3.5. Cơ cấu tổ chức của công ty.......................................................................................14
3.6. Định hướng phát triển của công ty.......................................................................... 16
Chương 4: TÌNH HÌNH VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN....................................... 17
4.1. Đánh giá khái quát tình hình biến động tài sản và nguồn vốn..................................17
4.1.1 Kết cấu vốn........................................................................................................ 18
4.1.1.1. Kết cấu vốn lưu động................................................................................ 18
4.1.1.2. Kết cấu vốn cố định...................................................................................19
4.1.2. Kết cấu nguồn vốn............................................................................................ 20
4.1.2.1. Nợ phải trả.................................................................................................21
4.1.2.2. Vốn chủ sở hữu......................................................................................... 21
4.2. Phân tích tình hình vốn và nguồn vốn...................................................................... 22
4.2.1. Phân tích tình hình vốn..................................................................................... 22
4.2.1.1. Phân tích tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn..........................................22
4.2.1.2. Phân tích tài sản cố định và đầu tư dài hạn............................................... 25
4.2.2. Phân tích tình hình nguồn vốn.......................................................................... 29
4.2.2.1. Nợ phải trả.................................................................................................29
4.2.2.2. Nguồn vốn chủ sở hữu.............................................................................. 31
4.3. Phân tích tình hình nguồn vốn và sử dụng nguồn vốn............................................. 32
4.3.1. Biểu kê nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2003..................................................32

4.3.2. Biểu kê nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2004..................................................33
4.3.3. Biểu kê nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2005..................................................34
4.4. Phân tích tính cân đối giữa tài sản và nguồn vốn..................................................... 35
4.4.1. Xét tính trang trải của vốn chủ sở hữu cho các loại tài sản dùng vào hoạt động
sản xuất kinh doanh và đầu tư......................................................................................... 35
4.4.2. Xét tính trang trải của vốn chủ sở hữu và vốn vay đầu tư vào hoạt động kinh
doanh của công ty............................................................................................................35
4.5. Phân tích khả năng đảm bảo nguồn vốn và mức độ đảm bảo nợ............................. 36
4.5.1. Khả năng đảm bảo tổng vốn............................................................................. 36
4.5.2. Khả năng tự tài trợ tài sản cố định.................................................................... 36
4.5.3. Tỷ số đảm bảo nợ..............................................................................................37
4.6. Phân tích khả năng thanh toán..................................................................................38
4.6.1. Khả năng thanh toán......................................................................................... 38
4.6.2. Khả năng thanh toán lãi vay..............................................................................39
4.7. Hiệu quả sử dụng vốn...............................................................................................39
4.7.1. Phân tích hiệu quả sinh lời................................................................................39
4.7.1.1. Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu (ROS)...................................................... 39
4.7.1.2. Tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản (ROA)................................................... 40
4.7.1.3. Tỷ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu (ROE)............................................. 41
4.7.2. Hiệu quả sử dụng tổng vốn............................................................................... 42
4.7.2.1. Hệ số vòng quay tài sản............................................................................ 42
4.7.2.2. Phân tích khả năng chuyển đổi thành tiền của các khoản phải thu........... 42
4.7.2.3. Phân tích khả năng chuyển đổi thành tiền của hàng tồn kho.................... 43
4.7.2.4. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động................................................. 44
4.7.2.5. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn cố định....................................................45
4.8. Hiệu quả và hạn chế..................................................................................................46
4.8.1. Hiệu quả............................................................................................................46
4.8.2. Mặt hạn chế.......................................................................................................47
Chương 5: MỘT SỐ BIỆN PHÁP & KIẾN NGHỊ ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ
SỬ DỤNG NGUỒN VỐN KINH DOANH Ở CÔNG TY XMHT II........................ 48

5.1. Một số biện pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh trong công
ty .........................................................................................................................548
5.2. Kiến nghị................................................................................................................. 50
5.2.1. Về phía Nhà nước............................................................................................. 50
5.2.2. Về phía công ty................................................................................................. 50
PHẦN KẾT LUẬN........................................................................................................ 52
PHẦN PHỤ LỤC
DANH MỤC BIỂU BẢNG

Tên bảng Trang
Bảng 1: Tình hình biến động tài sản và nguồn vốn......................................................... 17
Bảng 2: Phân tích tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn...................................................23
Bảng 3: Tình hình các khoản phải thu.............................................................................24
Bảng 4: Tình hình hàng tồn kho...................................................................................... 25
Bảng 5: Tài sản cố định và đầu tư dài hạn.......................................................................26
Bảng 6: Tình trạng kỹ thuật của tài sản cố định ............................................................. 27
Bảng 7: Biến động tài sản cố định...................................................................................28
Bảng 8: Tình hình trang bị tài sản cố định của xi măng Hà Tiên II và xi măng
An Giang..........................................................................................................................29
Bảng 9: Nợ phải trả..........................................................................................................30
Bảng 10: Các khoản đi chiếm dụng.................................................................................30
Bảng 11: vốn chủ sở hữu ................................................................................................ 32
Bảng 12: Bảng kê nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2003................................................ 33
Bảng 13: Bảng kê nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2004................................................ 34
Bảng 14: Bảng kê nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2005................................................ 35
Bảng 15: Tính cân đối giữa tài sản và nguồn vốn........................................................... 36
Bảng 16: Khả năng tự tài trợ........................................................................................... 37
Bảng 17: Khả năng tự tài trợ tài sản cố định................................................................... 38
Bảng 18: Tỷ số đảm bảo nợ bằng vốn chủ sở hữu...........................................................38
Bảng 19: Khả năng thanh toán của công ty qua 3 năm................................................... 39

Bảng 20: Tỷ suất lợi nhuận so với doanh thu.................................................................. 40
Bảng 21: Tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản...................................................................... 41
Bảng 22: Tỷ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu................................................................42
Bảng 23: Số vòng quay tài sản........................................................................................ 44
Bảng 24: Khả năng chuyển đổi thành tiền của các khoản phải thu.................................44
Bảng 25: Hệ số vòng quay của hàng tồn kho của công ty xi măng Hà Tiên II và của nhà
máy xi măng An Giang....................................................................................................45
Bảng 26: Hiệu quả sử dụng vốn lưu động....................................................................... 46
Bảng 27: Hiệu quả sử dụng vốn cố định..........................................................................47
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
TÊN BIỂU ĐỒ Trang
Biểu đồ 1: Kết cấu tổng vốn theo tỷ lệ % của công ty.................................................... 18
Biểu đồ 2: Kết cấu vốn lưu động theo tỷ lệ % của công ty............................................. 19
Biểu đồ 3: Kết cấu vốn cố định theo tỷ lệ % của công ty................................................20
Biểu đồ 4: Kết cấu nguồn vốn theo tỷ lệ % của công ty..................................................21
Biểu đồ 5: Kết cấu nợ phải trả theo tỷ lệ % của công ty................................................. 21
Biểu đồ 6: Kết cấu vốn chủ sở hữu theo tỷ lệ % của công ty..........................................22
Biểu đồ 7: Tốc độ tăng trưởng của ROA qua 3 năm...................................................... 42
Biểu đồ 8: Tốc độ tăng trưởng của ROE qua 3 năm.......................................................43
GIẢI THÍCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
CNH – HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
TPHCM Thành phố Hồ Chí Minh
TSCĐ Tài sản cố định
TSLĐ Tài sản lưu động
UBND Ủy ban nhân dân
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ
SỬ DỤNG NGUỒN VỐN KINH DOANH
1.1. Lý do chọn đề tài
Hoà vào xu thế hội nhập của nền kinh tế Thế Giới với nhiều cam go và thử thách,

một nền kinh tế năng động và mang nhiều tính cạnh tranh, để bắt kịp nhịp độ phát triển
chung ấy, Việt Nam đang cố gắng nỗ lực xây dựng mọi thứ về nhân lực và vật lực để có
một nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế. Một trong những vấn đề mà Việt Nam
cần phải chú trọng đầu tư và phát triển đó là vốn.
Vốn có vai trò rất quan trọng, nó là thứ không thể thiếu của nền kinh tế Thế Giới,
của Quốc Gia, của doanh nghiệp và của từng cá nhân. Vốn là điều kiện “cần” cho quá
trình sản xuất kinh doanh và lưu thông hàng hoá.
Để doanh nghiệp được hình thành và có thể tiến hành sản xuất kinh doanh được
thì bắt buộc doanh nghiệp đó phải có vốn để hoạt động. Từ việc hình thành và sản xuất
kinh doanh, doanh nghiệp sẽ đi đến một định hướng, đó là: sự tồn tại lâu dài, sự phát
triển bền vững trong môi trường cạnh tranh khốc liệt. Muốn làm được điều này, đòi hỏi
doanh nghiệp phải có khả năng sử dụng nguồn vốn của mình sao cho đạt hiệu quả nhất.
Để từ đó, không những doanh nghiệp có thể tồn tại được, có chỗ đứng của mình trên
thương trường, mà còn có thể sử dụng những phần lợi nhuận từ việc sử dụng hiệu quả
của nguồn vốn đem lại để tiến hành đầu tư, tái sản xuất mở rộng quy mô, đưa doanh
nghiệp ngày càng phát triển lớn mạnh hơn.
Trên cơ sở đó, đề tài: ”Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công
ty Xi Măng Hà Tiên II” được chọn để nghiên cứu. Qua việc tìm hiểu tình hình biến
động vốn, hiệu quả sử dụng của các thành tố được tài trợ, đề tài sẽ đưa ra những giải
pháp để khắc phục những điểm yếu cũng như phát huy những mặt tích cực của việc sử
dụng nguồn vốn. Từ đó, có thể giúp công ty đạt được hiệu quả hơn trong việc sử dụng
vốn của mình. Và hơn thế nữa, là để đạt tới mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và tăng khả
năng cạnh tranh của công ty trên thương trường.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Qua việc tìm hiểu tình hình vốn thực tế tại công ty trong những năm gần đây
nhằm tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu và những thành công trong việc sử dụng
nguồn vốn của công ty. Sau đó tìm ra nguyên nhân để có hướng nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn tại công ty. Do đó, mục tiêu nghiên cứu của đề tài là tìm hiểu tình hình sử
dụng vốn nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn. Mục tiêu cụ thể như sau:
 Đánh giá tình hình biến động vốn của công ty Xi Măng Hà Tiên II.

 Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tại công ty.
 Tìm ra những tồn tại trong quá trình sử dụng vốn tại công ty.
 Đề ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 1
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
1.3. Phương pháp nghiên cứu
 Phương pháp thu thập số liệu: thu thập số liệu tại công ty thông qua các báo cáo
tài chính, các sổ sách chứng từ khác tại công ty. Phỏng vấn các nhân viên của
công ty. Ngoài ra còn cập nhật thông tin từ bên ngoài trên các phương tiện thông
tin như: sách, báo, internet, …
 Phương pháp xử lý số liệu: dùng phương pháp so sánh liên hoàn các số liệu, các
tỷ số tài chính đồng thời liên hệ với tình hình hoạt động kinh doanh của công ty
qua các năm để đánh giá.
1.4. Phạm vi nghiên cứu
 Đề tài tập trung nghiên cứu vào vấn đề vốn của công ty Xi Măng Hà Tiên II
như: tình hình vốn, vấn đề phân bổ, tài trợ, huy động vốn, khả năng thanh toán
và hiệu quả sử dụng vốn.
 Số liệu phân tích được thu thập trong 3 năm: 2003, 2004 và 2005.
 Do không có số liệu ngành và không so sánh được hiệu quả của việc sử dụng
nguồn vốn của công ty với các công ty tương xứng cùng ngành, nên một số chỉ
tiêu của đề tài chỉ được so sánh với các chỉ tiêu của nhà máy Xi Măng An
Giang.
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 2
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÁNH GIÁ HIỆU
QUẢ SỬ DỤNG NGUỒN VỐN KINH DOANH

2.1. Khái quát về vốn kinh doanh
2.1.1. Khái niệm về vốn kinh doanh
Bất kỳ một doanh nghiệp nào muốn tiến hành sản xuất kinh doanh, điều trước tiên
phải có một lượng vốn tiền tệ nhất định để thực hiện những khoản đầu tư ban đầu cho
việc xây dựng nhà xưởng, mua sắm thiết bị, nguyên vật liệu, trả công,…nhằm đáp ứng
sự tăng trưởng của doanh nghiệp. Người ta gọi chung các loại vốn tiền tệ này là vốn sản
xuất kinh doanh.
Vốn sản xuất kinh doanh có rất nhiều chủng loại, có các hình thái vật chất, các
thước đo khác nhau nằm rải rác khắp nơi theo phạm vi hoạt động của doanh nghiệp.
Vốn sản xuất kinh doanh được coi là tiền đề của mọi quá trình đầu tư và sản xuất kinh
doanh, là quỹ tiền tệ đặc biệt, là tiềm lực về tài chính của doanh nghiệp.
2.1.2. Đặc điểm của vốn kinh doanh
Trong nền kinh tế hàng hoá, vốn sản xuất kinh doanh được biểu hiện dưới hai
hình thức: hiện vật và giá trị, nó có những đặc điểm sau:
 Vốn biểu hiện giá trị của toàn bộ tài sản của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất
định, là lượng giá trị thực của tài sản hữu hình và vô hình.
 Vốn được tích tụ và tập trung đến một lượng nhất định mới có thể phát huy được
tác dụng. Các nhà quản lý, nhà đầu tư không chỉ khai thác mọi tiềm năng của
vốn mà phải cân nhắc, tính toán, tìm cách chọn nguồn huy động đủ đảm bảo yêu
cầu sản xuất kinh doanh và nâng cao hiệu quả của đồng vốn.
 Tiền chỉ là dạng tiềm năng, là hình thái ban đầu của vốn. Để biến thành vốn, tiền
phải đưa vào sản xuất kinh doanh và sinh lời. Đồng thời, vốn không ngừng được
bảo toàn, bổ sung và phát triển để thực hiện việc tái sản xuất.
 Mỗi đồng vốn phải gắn với một chủ sở hữu nhất định. Ở đâu có những đồng vốn
vô chủ thì ở đó có sự chi tiêu lãng phí, thất thoát và kém hiệu quả.
 Phải trả một khoản chi phí cho việc sử dụng vốn.
2.1.3. Phân loại vốn kinh doanh
 Vốn hoạt động của doanh nghiệp xét từ nguồn hình thành có thể phân thành hai
loại: nguồn vốn chủ sở hữu và các khoản phải trả.
 Căn cứ vào đặc điểm luân chuyển của từng loại vốn trong các giai đoạn của chu

kỳ sản xuất kinh doanh, người ta chia vốn sản xuất kinh doanh thành hai loại:
vốn cố định và vốn lưu động. Dưới đây, chúng ta sẽ nghiên cứu hai loại vốn này.
2.1.3.1. Vốn lưu động
 Khái niệm về vốn lưu động
Vốn lưu động là một số vốn ứng trước về đối tượng lao động và tiền lương, tồn tại
dưới hình thái nguyên vật liệu dự trữ, sản phẩm đang chế tạo, thành phẩm, hàng hoá và
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 3
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
tiền tệ. Vốn lưu động luân chuyển giá trị toàn bộ ngay trong một lần và hoàn thành một
vòng tuần hoàn sau một chu kỳ sản xuất kinh doanh.
Vốn lưu động là công cụ phản ánh và kiểm tra quá trình vận động vật tư. Vốn lưu
động vận chuyển nhanh hay chậm còn phản ánh số vật tư sử dụng tiết kiệm hay không,
thời gian nằm ở khâu sản xuất và lưu thông có hợp lý không. Do vậy, thông qua tình
hình luân chuyển vốn lưu động còn có thể kiểm tra việc cung cấp, sản xuất và tiêu thụ
của doanh nghiệp. (Nguồn: PGS.PTS. Nguyễn Thị Diễm Châu. 1999. Tài chính doanh
nghiệp. Đại học quốc gia TP. HCM. NXB: Tài chính)
 Phân loại, kết cấu và nội dung vốn lưu động
* Phân loại
Vốn lưu động và tính chất sử dụng của nó có quan hệ với những chỉ tiêu hoạt
động cơ bản của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp sử dụng tiết kiệm, quản lý tốt vốn lưu
động thì đạt hiệu quả kinh tế.
Để quản lý tốt vốn lưu động, có nhiều cách để phân loại. Tùy thuộc vào tính chất
hay mục đích sử dụng, phân loại vốn lưu động: theo vai trò trong quá trình sản xuất,
theo hình thái biểu hiện hay theo nguồn hình thành. Ở đây dựa vào hình thái biểu hiện
vốn lưu động được chia thành:
 Vốn vật tư hàng hoá: nguyên vật liệu, vật liệu phụ, vốn sản phẩm đang chế tạo,
vốn thành phẩm, vốn hàng hoá mua ngoài,….Các khoản vốn này nằm trong lĩnh
vực sản xuất và lĩnh vực lưu thông và luân chuyển theo một quy luật nhất định.

Có thể căn cứ vào nhiệm vụ sản xuất, mức tiêu hao, điều kiện sản xuất, cung tiêu
của doanh nghiệp để xác định mức dự trữ hợp lý là cơ sở xác định nhu cầu vốn
lưu động cho sản xuất kinh doanh.
 Vốn tiền tệ: tiền mặt tại quỹ, tiền gửi ngân hàng, vốn thanh toán. Các khoản vốn
này nằm trong lĩnh vực lưu thông, luôn luân chuyển biến động không theo một
quy luật nhất định, thời gian giữ tiền không lâu, càng luân chuyển càng nhanh
càng tốt.
* Kết cấu
Kết cấu vốn lưu động là quan hệ tỷ lệ giữa các thành phần vốn lưu động chiếm
trong tổng số và tỷ trọng trong mỗi khoản vốn chiếm trong các giai đoạn luân chuyển để
từ đó xác định trọng điểm quản lý vốn lưu động. Đồng thời tìm biện pháp nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn.
Các nhân tố ảnh hưởng đến kết cấu vốn lưu động: sản xuất, cung tiêu và thanh
toán.
* Nội dung bao gồm:
 Vốn bằng tiền: tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang chuyển. Xu hướng chung
vốn bằng tiền giảm được đánh giá là tích cực, không nên dự trữ lượng tiền mặt
và tiền gửi ngân hàng mà phải đưa vào sản xuất kinh doanh, tăng vòng quay vốn
hoặc hoàn trả nợ. Mặt khác sự gia tăng vốn bằng tiền làm tăng khả năng thanh
toán nhanh.
 Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn: các khoản đầu tư chứng khoán, góp vốn
liên doanh và đầu tư tài chính khác có thời hạn dưới một năm. Giá trị này tăng
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 4
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
lên chứng tỏ doanh nghiệp mở rộng liên doanh và đầu tư, sự gia tăng này có tích
cực hay không còn phải xem xét hiệu quả việc đầu tư.
 Các khoản phải thu: phải thu của khách hàng, trả trước cho người bán, thuế giá
trị gia tăng được khấu trừ, phải thu nội bộ, các khoản phải thu khác. Là giá trị tài

sản của doanh nghiệp bị các đơn vị khác chiếm dụng. Các khoản phải thu giảm,
được đánh giá là tích cực, vấn đề đặt ra là phải xem xét tính hợp lý của số vốn bị
chiếm dụng.
 Hàng tồn kho: hàng mua đang đi trên đường, nguyên vật liệu tồn kho, công cụ,
dụng cụ trong kho, chi phí sản xuất kinh doanh, thành phẩm, hàng hoá tồn kho,
hàng gửi bán. Hàng tồn kho tăng do quy mô sản xuất mở rộng, nhiệm vụ sản
xuất tăng lên nhưng các định mức dự trữ phải hợp lý.
 Vốn lưu động khác: tạm ứng, chi phí trả trước, chi phí chờ kết chuyển, tài sản
thiếu chờ xử lý, các khoản cầm cố, ký quỹ, ký cược ngắn hạn.
2.1.3.2. Vốn cố định
 Khái niệm vốn cố định
Vốn cố định là số vốn ứng trước về những tư liệu sản xuất chủ yếu mà đặc điểm
của nó là luân chuyển dần dần từng bộ phận giá trị vào sản phẩm mới cho đến khi tư
liệu lao động hết thời hạn sử dụng thì vốn cố định mới hoàn thành một vòng luân
chuyển.
Các tài sản dùng vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được gọi là tài sản
cố định khi và chỉ khi tài sản đó thoả mãn đồng thời tất cả 4 tiêu chuẩn:
Một là: chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản
đó.
Hai là: nguyên giá tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy.
Ba là: có đủ tiêu chuẩn giá trị theo quy định hiện hành( từ 10 triệu đồng trở lên).
Bốn là: thời gian sử dụng ước tính trên một năm.
(Theo: Chuẩn mực số 03 – Thông tư số 89/2002/TT–BTC ngày 9/10/2002 – Quyết
định 206/2003/QĐ-BTC).
Tài sản cố định của doanh nghiệp còn bao gồm những tài sản không có hình thái
hiện vật và chuyển dịch vào sản phẩm mới cũng tương tự như loại tài sản có hình thái
hiện vật.
Tài sản cố định và vốn cố định có sự khác nhau. Lúc mới hoạt động, giá trị vốn cố
định bằng giá trị nguyên thuỷ của tài sản cố định. Về sau, giá trị vốn cố định thường là
thấp hơn giá trị nguyên thuỷ của tài sản cố định do khoản khấu hao đã trích.

Trong quá trình hoạt động, vốn cố định một mặt được giảm dần do trích khấu hao
và thanh lý tài sản cố định, mặt khác lại tăng thêm giá trị do mua mới và đầu tư xây
dựng cơ bản hoàn thành.
 Phân loại, kết cấu và nội dung vốn cố định
* Phân loại
Tài sản cố định được phân loại khác nhau theo: hình thái biểu hiện, công dụng
kinh tế, tình hình sử dụng vốn hoặc theo quyền sở hữu tuỳ theo mục đích nghiên cứu.
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 5
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
Dưới đây ta chọn cách phân loại theo hình thái biểu hiện. Theo cách này, tài sản cố định
được chia làm 2 loại:
 Loại tài sản cố định hữu hình: là những tài sản biểu hiện bằng hình thái hiện
vật cụ thể: nhà xưởng, máy móc thiết bị, phương tiện vận tải, vật kiến trúc,…
 Loại tài sản cố định vô hình: là những tài sản không biểu hiện bằng hình thái
hiện vật mà là những khoản chi phí đầu tư cho sản xuất kinh doanh gồm: chi phí
thành lập, chi phí phát triển, quyền đặc nhượng, quyền khai thác, bằng sáng chế
phát minh, lợi thế thương mại.
Phương pháp phân loại này giúp người quản lý thấy rõ toàn bộ cơ cấu đầu tư của
doanh nghiệp để có những quyết định đúng đắn, phù hợp với tình hình thực tế của
doanh nghiệp.
* Kết cấu
Kết cấu tài sản cố định là tỷ trọng giữa nguyên giá của một loại tài sản cố định
chiếm trong tổng nguyên giá toàn bộ tài sản cố định của doanh nghiệp, qua đó có thể
thấy được tính hợp lý của tình hình phân bổ vốn.
Các nhân tố ảnh hưởng đến kết cấu tài sản cố định như: tính chất sản xuất, đặc
điểm quy trình công nghệ, trình độ trang bị kỹ thuật, hiệu quả vốn và phương tiện tổ
chức sản xuất.
* Nội dung tài sản cố định và đầu tư dài hạn bao gồm:

 Các khoản phải thu dài hạn: phải thu nội bộ dài hạn, phải thu dài hạn khác, dự
phòng phải thu dài hạn khó đòi.
 Tài sản cố định: tài sản cố định hữu hình, tài sản cố định thuê tài chính và tài
sản cố định vô hình. Tài sản cố định tăng về số tuyệt đối lẫn tỷ trọng sử dụng
được đánh giá là tích cực khi sử dụng tối đa công suất của nó.
 Các khoản đầu tư tài chính dài hạn: đầu tư vào công ty con, đầu tư vào công
ty liên kết, liên doanh, đầu tư dài hạn khác. Để đánh giá hợp lý sự gia tăng này
cần xem xét hiệu quả của đầu tư, hiệu quả đầu tư gia tăng là biểu hiện tốt.
 Chi phí xây dựng cơ bản dở dang: tăng thêm do xây dựng thêm và sửa chữa
lớn, đây là biểu hiện tốt nhằm tăng cường năng lực hoạt động của máy móc thiết
bị.
 Tài sản dài hạn khác: chi phí trả trước dài hạn. Khoản mục này tăng lên được
đánh giá là không tốt.
 Ký quỹ, ký cược dài hạn: các khoản này biến động do thu hồi các khoản ký
cược, ký quỹ hết thời hạn hoặc thực hiện thêm những khoản ký quỹ mới.
2.2. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
2.2.1. Khái niệm về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
Hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình
độ sử dụng các nguồn nhân tài, vật lực của doanh nghiệp sao cho lợi nhuận đạt được là
cao nhất với tổng chi phí thấp nhất. Đồng thời có khả năng tạo nguồn vốn cho hoạt động
kinh doanh của mình, đảm bảo đầu tư mở rộng sản xuất, đổi mới trang thiết bị và có
hướng phát triển lâu dài, bền vững trong tương lai. (Nguồn: Lê Thị Hương Lan. 2005.
Luận văn tốt nghiệp. Trường Đại học An Giang. Khoa Kinh tế - QTKD).
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 6
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
Để đánh giá chính xác, có cơ sở khoa học về hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh
doanh của doanh nghiệp, cần phải xây dựng hệ thống chỉ tiêu phù hợp, bao gồm các chỉ
tiêu tổng quát và các chỉ tiêu chi tiết. Các chỉ tiêu đó phải phản ánh được sức sản xuất,

suất hao phí cũng như sức sinh lợi của từng yếu tố, từng loại vốn (kể cả tổng số và phần
gia tăng). Dựa vào các chỉ tiêu đó, đề ra một số giải pháp nhằm khắc phục mặt hạn chế
cũng như phát huy tính tích cực của việc sử dụng nguồn vốn, từ đó khai thác và sử dụng
có hiệu quả các nguồn vốn kinh doanh.
2.2.2. Phương pháp đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
2.2.2.1. Tình hình nguồn và sử dụng nguồn vốn (Biểu kê nguồn vốn và sử dụng
vốn)
Mục đích chính của biểu kê là chỉ rõ vốn xuất phát từ đâu và được sử dụng như
thế nào theo thứ tự thời gian. Để thấy được những trọng điểm của việc sử dụng vốn và
những nguồn chủ yếu nào được hình thành để tài trợ cho việc sử dụng vốn đó ta sử dụng
bảng kê nguồn vốn và sử dụng vốn.
Mẫu biểu kê nguồn vốn và sử dụng vốn
Chỉ tiêu Đầu kỳ Cuối kỳ Nguồn vốn Sử dụng vốn
Tài sản
1. Tiền mặt
2. Tồn kho
….
Tổng cộng (tài sản)
Nguồn vốn
1. Các khoản phải trả
2. Nợ tích lũy
….
Tổng cộng (nguồn vốn)
Để lập được biểu kê này phải liệt kê sự thay đổi của các tài khoản trên bảng cân
đối kế toán từ năm này sang năm kế tiếp. Mỗi sự thay đổi có thể được xếp vào cột “
nguồn vốn” hay “sử dụng vốn” tuỳ theo phương thức sau:
 Nếu các khoản mục bên phần tài sản tăng hoặc các khoản mục bên phần nguồn
vốn giảm thì đó là việc sử dụng vốn.
 Nếu các khoản mục bên phần tài sản giảm hoặc các khoản mục bên phần nguồn
vốn tăng thì ghi vào cột nguồn vốn.

2.2.2.2. Tính cân đối giữa tài sản và nguồn vốn
 Vốn chủ sở hữu
Vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp thường được sử dụng để trang trải cho các loại
tài sản, cho hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư của doanh nghiệp đó. Đôi khi vốn
chủ sở hữu không đủ để đảm bảo hoặc dư thừa khi tài trợ cho các hoạt động và đầu tư
của công ty. Do đó, ta phải xem xét tính cân đối của việc tài trợ này để từ đó có thể thấy
được vốn chủ sở hữu của công ty có đủ để đảm bảo cho hoạt động của công ty không?
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 7
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
Hay sử dụng không hết và bị các đơn vị khác chiếm dụng? Từ đó, ta sẽ xem xét tính
hợp lý của việc đi chiếm dụng hay bị chiếm dụng đó.
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 8
Đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn kinh doanh tại công ty Xi Măng Hà Tiên II
Bảng thể hiện tính cân đối của tài sản và vốn chủ sở hữu
1
Chỉ tiêu
Năm
Vốn chủ
sở hữu
[I +II +IV + (mục
2&3)V + VI]A.Tài sản
+ [I + II + III] B.Tài sản
Vốn đi
chiếm
dụng
Vốn bị

chiếm
dụng
Năm 1
Năm 2
Năm 3
Trong thực tế, thường có các trường hợp sau đây:
* Trường hợp 1
Vốn chủ sở hữu dùng để trang trải cho các hoạt động của công ty chưa hết, bị các
đơn vị khác chiếm dụng, vì thế phải xem xét tính hợp lý của việc bị chiếm dụng này.
* Trường hợp 2
Vốn chủ sở hữu không đủ trang trải cho hoạt động kinh doanh, do đó doanh
nghiệp phải đi chiếm dụng hoặc đi vay, vì thế phải xem tính hợp lý của việc chiếm dụng
hoặc vay này.
 Vốn chủ sở hữu và vốn vay (Nguồn vốn chủ sở hữu)
Cũng như ở phần trên, ta xét tính đảm bảo của vốn chủ sở hữu và vốn vay cho
việc trang trải hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư, để từ đó có thể thấy được công
ty đang trong tình trạng đi chiếm dụng hay bị chiếm dụng vốn và với mức bao nhiêu. Ta
có bảng cân đối sau:
Bảng thể hiện tính cân đối của tài sản và nguồn vốn
Chỉ tiêu
Năm
[(1, 2)I +
II]A.Nguồn vốn
+ B.Nguồn vốn
[I + II + IV + (2&
3)V + VI]A.Tài
sản + IV B.Tài sản
Vốn đi
chiếm
dụng

Vốn bị
chiếm
dụng
Năm 1
Năm 2
Năm 3
Các trường hợp thường gặp trong thực tế là:
* Trường hợp 1
Nguồn vốn chủ sở hữu và vốn vay không đủ trang trải cho hoạt động của doanh
nghiệp, doanh nghiệp đi chiếm dụng vốn, số vốn đi chiếm dụng lớn hơn bị chiếm dụng:
[(3 8)I + III]A.Nguồn vốn > [III + (1 + 4 + 5)V]A.Tài sản + IV B.Tài sản.
* Trường hợp 2
Nguồn vốn chủ sở hữu và vốn vay chưa sử dụng hết, bị các đơn vị khác chiếm
dụng, số vốn đi chiếm dụng nhỏ hơn bị chiếm dụng:
[(3 8)I + III]A.Nguồn vốn < [III + (1 + 4 + 5)V]A.Tài sản + IV B.Tài sản.
1

Ghi chú: Số I, II, … là các mục tương ứng trong bảng tổng kết tài sản – xem phần thông tin tài chính của công ty(phần phụ lục).
GVHD: Ths. Huỳnh Phú Thịnh
SVTH: Đỗ Thị Thuý Kiều
Trang 9