Các đặc điểm pháp lý của tài sản ảo

Các đặc điểm pháp lý của Tài sản ảo
Khái niệm : để xác định tài sản ảo là một loại tài sản cần phải xem xét trên nhiều khía cạnh khác nhau
Cụ thể
Về tính pháp lý: tài sản ảo là một khái niệm rất rộng như tên miền internet , địa chỉ hộ thư điện tử, các
loại tài khoản game online,... phố biến nhất là tài sản ảo trong trò chơi trực tuyến, tên miền. Theo nghĩa
rộng thì tài sản ảo được hiểu là những tài nguyên trên mạng má tính được xác định giá trị bằng tiền và có
thể chyển giao trong các giao dịch dân sự.
Về bản chất: tài sản ảo chỉ là hình ảnh thể hiện bên ngồi, mà bên trong chính là thơng tin tồn tại dưới
dạng các đoạn mã máy tính. Các đoạn mã khác nhau tạo nên những loại tài sản ảo khác nhau. Do các
đoạn mã máy tính khơng tồn tại độc lập hồn tồn nên khơng thể thực hiện quyền chiếm hữu tài sản thơng
thường mà chỉ có thể được quyền này thông qua giá trị bằng tiền của tài sản ảo đó.
Về giá trị: tài sản ảo có giá trị kinh tế và giá trị sử dụng vì nó đáp ứng những nhu cầu của con người.
Game online đáp ứng nhu cầu về giải trí, tên miền cung cấp một hình thức đại diện cho doanh nghiệp , cơ
quan, thương hiệu,...
Trong thực tế, các giao dịch liên quan đến tài sản ảo được thực hiện khá phổ biến, mặc dù pháp luật
khơng chính thức thừa nhận và bảo hộ loại tài sản này là đối tượng của giao dịch dân sự nhưng giá trị của
các loại tài sản ảo này rất lớn và có thể lên tới hàng tỷ đổng.
Một số loại tài sản ảo phổ biến hiện nay:
+Tên miền: Tên miền là một trong những mạng tài nguyên loại có giá trị rất lớn do tính chất có một và
duy nhất trên internet. Nghĩa là miền tên sẽ được bảo vệ bởi thương hiệu và lợi ích của doanh nghiệp
trong xu thế hội nhập ngày nay. Ngoài ra, miền tên cịn lại một khoản lợi nhuận cao, nó được ví như
những bất động sản trực tuyến với số tiền đầu tư nhỏ hơn rất nhiều so với bất động sản.
Ví dụ: chỉ để mua lại miền tên miền Bkav.com mà Công ty An ninh mạng Bkav phải bỏ đi 2,3 Tỷ đồng. Điều
này minh chứng rằng tên miền là một loại ảo tài nguyên có giá trị kinh tế cao.
+Tiền ảo: Nói đến tiền ảo người ta sẽ nghĩ đến Bitcoin ngay lập tức, một loại tiền ảo đang
được phổ biến giao dịch trên internet. Xuất hiện trên thị trường tài chính thế giới từ
năm 2009 như một loại tiền ảo để mua bán hàng hóa trên internet, Bitcoin ngày càng
chứng nhận sức hút mạnh mẽ của mình.
+Sản phẩm ảo và các loại tài sản ảo khác trong trò chơi trực tuyến:
đây là loại tài sản ảo được giao dịch sôi động, phức tạp nhất tại Việt Nam
Nam. Một nhân vật, một thanh kiếm, một bộ bảo vệ… thậm chí là một trò chơi tài khoản, tất

cả đều được xem như là tài sản ảo trong trò chơi trực tuyến. Và bằng nhiều hình thức giao
dịch khác nhau, người chơi sẽ khai thác tài sản ảo để thu được lợi nhuận thật.

Việc thừa nhận tài sản ảo là tài sản trong Bộ luật dân sự sẽ giải quyết được các vấn đề còn
vướng mắc trên thực tế như sau:


+ tạo cơ sở pháp lý vững chắc để xác định các giao dịch liên quan đến tài sản ảo với tư cách là tài sản
trong giao dịch dân sự để có thể xác lập quyền sở hữu
+ tạo cơ sở để giải quyết các hành vi phạm tội đối với tài sản ảo khi các vụ án hình sự đối với hành vi
trộm cắp, lừa đảo tài sản ảo ngày càng gia tăng .
Công nhận tài sản ảo là một xu hướng mới do đó vấn đề này cịn gặp rất nhiều tranh cãi trên thực tế. Tuy
nhiên, đây là một địi hỏi của thực tế cc sống, dù muốn hay khơng thì các giao dịch về tài sản ảo vẫn
diễn ra
Những hạn chế của tài sản ảo
Tại Thông tư liên tịch được ban hành vào tháng 6/2006, giữa Bộ văn hố Thơng Tin, Bộ Bưu chính viễn
thơng và Bộ Công an về việc quản lý game online nêu rất rõ khơng cho phép kinh doanh tài sản có giá trị
và quy định doanh nghiệp chỉ được kinh doanh trị chơi theo giờ, khơng được kinh doanh do máy tính tạo
ra. Do vậy vật phẩm ảo, tài sản ảo... từ dịch vụ cung cấp game online tạo ra thì không đuọc phép kinh
doanh
Hệ luỵ từ vật phẩm và tài sản ảo
Dư luận biết đến những vật phẩm ảo trong game online bắt đầu từ trò chơi trưc tuyến mang tên ‘ Võ Lâm
Truyền Kỳ ‘ của công ty vinagame. Đó là những vật phẩm từ đao, thương, kiếm, ngọc, áo giáp...có giá trị
tiền mặc từ vài trăm cho tới hàng tỉ đồng. Đặc biệt, sự cạnh tranh chức vụ thơng sối ban hội trong trị
chơi ảo này cịn khiến nhiều đại gia cho đến ca sĩ nối tiếng, sẵn sàng bỏ ra vài tỉ đồng để mua một nhân
vật có đẳng cấp vượt trội trong trị chơi. Khơng dừng lại ở tiền bạc nhiều game thủ còn tung tin đồn tróng
cái thế giới ảo ấy, có những game thủ sẳn sàng đổi tình lấy vật phẩm. Mà những vật phẩm này do người
quản lý tạo ra để biến thành món hàng đổi chác.
Thậm chí mâu thuẩn trong game online hẹn nhau ra ngồi đường rồi dùng các hung khí băm bổ đối thủ
cũng là chuyện hay xảy ra. Rồi những giết người cướp tài sản nhằm phục vụ những nhân vật trong game

đang cần thời gian để lên cấp.
Hình thức mua bán vật phẩm ảo
-

-

Doanh nghiệp được phép kinh doanh vật phẩm ảo trong game online, người chơi chỉ được chơi
game không quá ba giờ là hai vấn đề mới trong quản lý game online trọng dự thảo nghị định mới
về internet đang được bộ thông tin truyền thông lấy ý kiến và sẽ ban hành trong thời gian tới.
Quy định mới về giờ chơi game online trong dự Thảo hội nghị sẽ khó có hiệu quả
Việc khởi tạo và kinh doanh vật phẩm ảo trong game online từ trước đến nay đã được các doanh
nghiệp tại Việt Nam áp dụng cho các game do mình phát hành. Có thể nói cách làm này hồn tồn
trái pháp luật bởi thơng tư liên tịch số 60 về quản lý trị chơi trực tuyến quy địn. Chính vì thế,
doanh nghiệp khi kinh doanh game gặp rất nhiều khó khăn và địi hỏi điều này cần phải được điều
chỉnh . trên thực tế, các game đang phát hành trên thị trường Việt Nam đa số điều miễn phí giờ
chơi. Nhà phát hành bỏ tiền ra mua bản quyển game và bỏ chi phí để mua vật chất kĩ thuật, thuê
nhân viên vận hành nên việc bán vật phẩm ảo trong gmae để thu lại chi phí là điều bắt buộc

Việc định giá tài sản hiện nay trong nhiều vụ án hình sự hiện nay đang bị vướng do tài sản định giá
là tài sản ảo


Việc định giá tài sản bị xâm hại trong một số vụ án hình sự có vai trị rất quan trọng, không chỉ liên quan
trực tiếp đến việc xác định mức bồi thường dân sự mà cịn có yếu tố định lượng để xác định bị cáo có tội
hay khơng, bị truy tố ở khoản nào
Thế nhưng, việc định giá tài sản trong các vụ án hình sự hiện nay đang gặp vướng do các đối tuọng định
giá là tài sản ảo, tài sản khơng có giá trị thực tế
Tình hình về tài sản ảo
Thừa nhận quyền sở hữu tài sản ảo
Ngày 27/2 , Bộ Thượng mại đã họp báo công bố báo cáo thương mại điện tử Việt Nam 2005. Tại buổi họp

báo, ông Nguyễn Thanh Hưng –Vụ trưởng Thương mại điện tử cho biết :“Bộ Thương mại đã họp và cho
ý kiến về tài sản ảo trong game online “
Ơng Hải nói:”Chúng tơi cho rằng, sự thay đổi về công nghệ đã làm thay đổi khái niệm về tài sản thay
đổi . Mỹ là nước có rất nhiều nghiên cứu về tài sản ảo nói chung và họ đã đi đến kết luận : tài sản ảo có
giá trị thật sự và cần được pháp luật bảo vệ quyền sở hữu . tôi cho rằng tại Việt Nam, chúng ta cần nhìn
nhận đúng thực tế này”.
Bộ thương mại thừa nhận tài sản ảo
Tại buổi họp báo công bố báo cáo thương mại điện tử Việt Nam năm 2005 vào ngày 27/7. Vụ trưởng
thương mại điện tử cho biết :”Bộ Thương mại đã họp và cho ý kiến về tài sản ảo trong game online một ví
dụ điển hình về sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử năm 2005. Bộ Thương mại đi tới kết luận
ủng hộ việc bảo vệ quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản ảo trong game online “.
Theo đó, tài sản ảo được đề cập ở đây không chỉ là những đồ vật tiền bạc trong game online mà còn là tên
miền , địa chỉ email. Điều đó có nghĩa là nó có thể đươc mua bán, trao đổi hay chuyển nhượng

---------------------------

Tìm hiểu quy định về tài sản ảo của một số nước trên thế giới
*Về mặt pháp lý công nhận thị trường tiền điện tử, các khu vực pháp lý có trong
báo cáo này có thể được phân loại thành hai nhóm:
+Đầu tiên là các quốc gia cho phép thị trường tiền điện tử hoạt động và trong
nhóm này, một số quốc gia (bao gồm Belarus , Gibraltar , Jersey và Mexico ) đã
chủ động trong việc ban hành luật cụ thể công nhận và điều chỉnh thị trường tiền
điện tử, trong khi những quốc gia khác ( chẳng hạn như Brazil , Argentina và Pháp)
cho phép các thị trường tồn tại nhưng vẫn chưa ban hành luật dành riêng cho
ngành.


+Nhóm quốc gia thứ hai bao gồm những quốc gia đã thực hiện các bước để hạn
chế thị trường tiền điện tử, chủ yếu bằng cách cấm các tổ chức tài chính trong biên
giới của họ tham gia vào chúng ( Trung Quốc và Iran ).

-----------------------------* Quy định về tiền điện tử: Mexico
I. Luật tài sản ảo
Luật quản lý các cơng ty cơng nghệ tài chính của Mexico, được ban hành vào
tháng 3 năm 2018, bao gồm một chương về hoạt động với “tài sản ảo”, thường
được gọi là tiền điện tử. Chương này định nghĩa tài sản ảo là sự thể hiện giá trị
được đăng ký điện tử và được cơng chúng sử dụng làm phương tiện thanh tốn cho
tất cả các loại giao dịch hợp pháp, chỉ có thể được chuyển giao bằng điện tử. Nó
cũng quy định rằng tiền tệ hợp pháp của Mexico, trong bất kỳ trường hợp nào,
không được coi là tài sản ảo.
Ngân hàng trung ương của Mexico, Banco de México, được trao quyền hạn rộng
rãi theo Luật để điều chỉnh tài sản ảo, bao gồm:
•Chỉ rõ các tài sản ảo mà các cơng ty tài chính được phép hoạt động trong
nước, xác định các đặc điểm cụ thể của chúng, và thiết lập các điều kiện và hạn
chế áp dụng cho các giao dịch với các tài sản đó;
•Ủy quyền cho cơng ty tài chính thực hiện các giao dịch bằng tài sản ảo; và
•Phạt tiền do giao dịch trái phép sử dụng tài sản ảo.
Các quy định thích hợp áp dụng cho những tài sản này phải được ngân hàng
trung ương Mexico ban hành trong vòng một năm kể từ khi ban hành luật.
Các cơng ty tài chính thực hiện các giao dịch với tài sản ảo phải tiết lộ cho khách
hàng của họ những rủi ro có thể xảy ra đối với những tài sản này. Ít nhất, các cơng
ty này phải thông báo cho khách hàng của họ, theo cách rõ ràng và dễ tiếp cận trên
các trang web tương ứng của họ hoặc thông qua các phương tiện mà họ sử dụng để
cung cấp dịch vụ,
• Tài sản ảo không phải là tiền tệ hợp pháp và không được hỗ trợ bởi chính phủ
liên bang cũng như Ngân hàng Trung Ương Mexico;
• Khi đã thực hiện, các giao dịch với tài sản ảo có thể khơng thể thay đổi được;
• Giá trị của tài sản ảo dễ biến động;
• Các rủi ro về công nghệ, điều khiển học và gian lận vốn có trong tài sản ảo.
II. Luật Phịng chống rửa tiền liên quan đến tài sản ảo
Cung cấp dịch vụ liên quan đến tài sản ảo là một hoạt động được phân loại là dễ

bị rửa tiền. Do đó, các nhà cung cấp các dịch vụ này phải báo cáo các giao dịch có
liên quan đạt hoặc vượt quá một số tiền cụ thể (tương đương khoảng 2.780 đô la


Mỹ tính đến tháng 4 năm 2018) cho chính phủ Mexico bắt đầu từ tháng 9 năm
2019. Hơn nữa, các nhà cung cấp dịch vụ đó sẽ có một số nhiệm vụ bổ sung, bao
gồm
• Xác định khách hàng của họ và xác minh danh tính của họ thơng qua các tài
liệu nhận dạng chính thức, một bản sao của chúng phải được nhà cung cấp lưu
giữ;
• Hỏi khách hàng thông tin về nghề nghiệp của họ nếu mối quan hệ kinh doanh
được thiết lập; và
• Lưu giữ hồ sơ liên quan đến giao dịch và khách hàng.
Các quy định chi tiết hơn về các yêu cầu thích hợp đối với các cơng ty tài chính sẽ
được cơng bố vào tháng 8 năm 2018.
III. Thuế
Các chuyên gia thuế cho rằng, kể từ tháng 3 năm 2018, luật pháp Mexico dường
như không cung cấp các quy định pháp lý rõ ràng về việc đánh thuế liên quan đến
tài sản ảo. Các chuyên gia này cũng chỉ ra rằng các quy định thích hợp về tài sản
ảo phải được ban hành để xác định các quy tắc thuế cụ thể áp dụng cho các tài sản
đó.
----------------------------Quy định về tiền điện tử: Trung Quốc
I. Giới thiệu
Trung Quốc đã không thông qua bất kỳ luật nào điều chỉnh tiền điện tử. Các cơ
quan quản lý không công nhận tiền điện tử là đấu thầu hợp pháp hoặc một cơng cụ
để thanh tốn bán lẻ và hệ thống ngân hàng Trung Quốc không chấp nhận bất kỳ
loại tiền điện tử hiện có nào hoặc cung cấp các dịch vụ có liên quan. Theo thơng
tư năm 2013, chính phủ định nghĩa Bitcoin là hàng hóa ảo, nhưng trong khi cảnh
báo công dân về rủi ro của hàng hóa ảo đã cho phép họ tự do tham gia giao dịch
trực tuyến các loại hàng hóa đó.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, đặc biệt là kể từ tháng 9 năm 2017, chính
phủ đã thực hiện một loạt các biện pháp quản lý để trấn áp các hoạt động liên quan
đến tiền điện tử, chủ yếu do lo ngại về rủi ro tài chính liên quan đến các loại tiền tệ
đó.
II. Các biện pháp quản lý về tiền điện tử
A. Cấm cung cấp tiền xu ban đầu
Việc huy động vốn thông qua các đợt phát hành tiền xu ban đầu (ICO) hoàn
toàn bị cấm ở Trung Quốc. Vào ngày 4 tháng 9 năm 2017, bảy cơ quan quản lý của
chính phủ trung ương Trung Quốc - Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC),
Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC), Bộ Công nghiệp và Công nghệ
Thông tin (MIIT), Cục Quản lý Nhà nước về Công nghiệp và Thương mại (SAIC),
Ủy ban Điều tiết Ngân hàng Trung Quốc (CBRC), Ủy ban Điều tiết Chứng khoán


Trung Quốc (CSRC) và Ủy ban Điều tiết Bảo hiểm Trung Quốc (CIRC) —nhanh
chóng ban hành Thơng báo về Ngăn ngừa Rủi ro Tài chính từ Cung cấp Tiền xu
Ban đầu (Quy tắc ICO) cho mục đích của nhà đầu tư bảo vệ và phịng ngừa rủi ro
tài chính.
Theo Quy tắc ICO, các ICO huy động tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum
thông qua việc bán và lưu hành token bất thường về cơ bản là tham gia vào hoạt
động tài chính cơng mà khơng có sự cho phép chính thức, điều này là bất hợp
pháp. Các quy tắc ICO cảnh báo rằng tội phạm tài chính có thể liên quan đến ICO,
chẳng hạn như phát hành bất hợp pháp mã thơng báo hoặc chứng khốn, gây quỹ
bất hợp pháp, gian lận tài chính hoặc bán kim tự tháp. Tiền điện tử liên quan đến
ICO không được phát hành bởi cơ quan quản lý tiền tệ của quốc gia và do đó
khơng phải là đấu thầu hợp pháp được chấp nhận bắt buộc. Chúng khơng có địa vị
pháp lý bình đẳng với các loại tiền tệ fiat và “không thể và không nên được lưu
hành và sử dụng trên thị trường như tiền tệ”.
B. Hạn chế đối với nền tảng giao dịch tiền điện tử
Các quy tắc ICO cũng áp đặt các hạn chế đối với hoạt động kinh doanh chính của

các nền tảng giao dịch tiền điện tử. Theo Quy tắc ICO, các nền tảng bị cấm chuyển
đổi đấu thầu hợp pháp thành tiền điện tử hoặc ngược lại. Họ cũng bị cấm mua hoặc
bán tiền điện tử, đặt giá cho tiền điện tử hoặc cung cấp các dịch vụ đại lý có liên
quan khác. Các cơ quan chính phủ có thể đóng cửa các trang web và ứng dụng di
động của các nền tảng khơng tn thủ, xóa ứng dụng khỏi các cửa hàng ứng dụng
hoặc thậm chí đình chỉ giấy phép kinh doanh của nền tảng.
Sau khi ban hành Quy tắc ICO vào ngày 4 tháng 9 năm 2017, các giám đốc điều
hành cấp cao của các nền tảng giao dịch tiền điện tử ở Trung Quốc đã được các cơ
quan quản lý báo cáo triệu tập để “trị chuyện”. Ví dụ: vào ngày 15 tháng 9 năm
2017, Nhóm Cơng tác về Rủi ro Tài chính Internet Bắc Kinh đã triệu tập các giám
đốc điều hành cấp cao của các nền tảng giao dịch tiền điện tử ở Bắc Kinh. Các nền
tảng đã được báo cáo là phải ngừng đăng ký khách hàng mới ngay lập tức và thông
báo thời hạn mà các nền tảng sẽ ngừng giao dịch tiền điện tử. Do đó, các nền tảng
giao dịch tiền điện tử về cơ bản đã đóng cửa hoạt động kinh doanh thương mại của
họ ở Trung Quốc. Gần đây hơn, vào tháng 2 năm 2018, South China Morning
Postđã báo cáo rằng Trung Quốc đang có kế hoạch chặn các trang web liên quan
đến giao dịch tiền điện tử và ICO, bao gồm cả các nền tảng nước ngoài, với nỗ lực
loại bỏ hoàn toàn hoạt động giao dịch tiền điện tử.
C. Yêu cầu đối với các tổ chức tài chính
Quy tắc ICO cấm các tổ chức tài chính và tổ chức thanh tốn phi ngân hàng trực
tiếp hoặc gián tiếp cung cấp dịch vụ cho ICO và tiền điện tử, bao gồm cả việc mở
tài khoản ngân hàng hoặc cung cấp dịch vụ đăng ký, giao dịch, bù trừ hoặc thanh
lý. Họ cũng bị cấm cung cấp các dịch vụ bảo hiểm liên quan đến ICO hoặc tiền
điện tử.


Trong thực tế, một lệnh cấm ngân hàng và tổ chức thanh toán các giao dịch
trong Bitcoin đã được áp dụng từ năm 2013. Theo Thơng báo về Phịng ngừa
những rủi ro của Bitcoins liên tịch giữa các PBOC, MIIT, CBRC, CSRC, và CIRC
trên 03 Tháng 12 năm 2013 , các ngân hàng và tổ chức thanh toán ở Trung Quốc

không được giao dịch bằng Bitcoin; sử dụng định giá Bitcoin cho các sản phẩm
hoặc dịch vụ; mua hoặc bán Bitcoin; hoặc cung cấp các dịch vụ trực tiếp hoặc gián
tiếp liên quan đến Bitcoin, bao gồm đăng ký, giao dịch, thanh toán, thanh toán bù
trừ hoặc các dịch vụ khác. Họ cũng bị cấm chấp nhận Bitcoin hoặc sử dụng Bitcoin
làm cơng cụ thanh tốn bù trừ hoặc giao dịch Bitcoin bằng nhân dân tệ hoặc ngoại
tệ của Trung Quốc.
D. Khơng khuyến khích khai thác Bitcoin
Vào tháng 1 năm 2018, Nhóm khắc phục rủi ro tài chính Internet hàng đầu của
Trung Quốc đã yêu cầu chính quyền địa phương xóa bỏ các chính sách ưu đãi,
hiện có đối với các công ty khai thác Bitcoin về giá điện, thuế hoặc sử dụng đất và
hướng dẫn các cơng ty đó thốt khỏi khai thác Bitcoin một cách có trật tự kinh
doanh.
Các địa phương phải gửi báo cáo thường xuyên về hoạt động khai thác Bitcoin
trong khu vực pháp lý của họ. Kể từ đó, các quy định về khai thác Bitcoin đã được
tăng cường, ít nhất là ở một số tỉnh của Trung Quốc. Nhiều mỏ Bitcoin ở Trung
Quốc đã ngừng hoạt động.
-----------------