GIAI BAI TAP TOAN HINH LOP 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 28. LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi v¨n miªu t¶ biÓu c¶m A. Mục tiêu cần đạt : - Cũng cố lại kiến thức về đạon văn : Cấu trúc, liên kết, chuyển đoạn - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ®o¹n v¨n theo nh÷ng yªu cÇu cho tríc B. Tổ chức các hoạt động dạy học : * KiÓm tra bµi cñ - T×m vµ chØ ra yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n b¶n “C« bÐ b¸n diªm” - Từ đó rút ra nhận xét của em trong việc kết hợp miêu tả, biểu cảm trong văn tự sù * Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của h/s Kết quả các hoạt động (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Tìm hiểu quy trình x©y dung ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m H/s t×m hiÓu c¸c dù kiÖn ë môc I ? Những yếu tố cần thiết để xây dung ®o¹n v¨n tù sù ? Vai trß cña yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n tù sù?. ? Quy tr×nh x©y dung mét ®o¹n v¨n tù sù gåm mÊy bíc? NhiÖm vô tõng bíc lµ g×?. ? Dùa vµo quy tr×nh trªn h·y x©y dùng ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m cho sù viÖc vµ nh©n vËt ë đề sau: Chẳng may em đánh vở một lọ hoa đẹp. I. Quy tr×nh x©y dung ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m + §o¹n v¨n tù sù cÇn cã c¸c yÕu tè - Sự việc : Các hành vi, hành động... - Nh©n vËt chÝnh * Vai trß cña yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n tù sù - Lµm cho sù viÖc trë nªn dÔ hiÓu hÊp dÉn, nhân vật chính trở nên gần gủi sinh động - Gi÷ vai trß hæ trî cho nh©n vËt chÝnh * Quy tr×nh x©y dung ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m:5 bíc - Bíc 1: Lùa chän sù viÖc chÝnh - Bíc 2 : Lùa chän ng«i kÓ - Bớc 3 : Xác định thứ tự kể (mở đầu, diễn biÕn, kÕt thóc) - Bớc 4 : Xác định yếu tố miêu tả biểu cảm sẽ dùng để viết đoạn văn tự sự - Bíc 5 : ViÕt thµnh ®o¹n v¨n * ViÕt ®o¹n v¨n cho sù viÖc : Ch¼ng may…. đẹp - Sù viÖc chÝnh : ChiÕu lä hoa bÞ vë - Ng«i kÓ : Ng«i kÓ thø nhÊt sè Ýt - Thø tù kÓ : + Më ®Çu : C¶m tëng, nhËn xÐtvÒ hµnh động VD : Thế là cái lọ hoa đẹp bố em rất thích đã bị vở tan, chắc là bố em buồn lắm ! + DiÔn biÕn : KÓ l¹i sù viÖc mét c¸ch chi tiÕt cã xen miªu t¶, biÓu c¶m + KÕt thóc : Suy nghÜ c¶m xóc c¶u b¶n th©n hoặc tháI độ tình cảm của ngời thân bạn bế khi sù viÖc x¶y ra. BµI häc kinh nghiÖm vÒ tÝnh cÈn then - Xác định liều lợng miêu tả, biểu cảm + Miªu t¶ : H×nh d¸ng, mµu s¾c, chÊt lîng, vẻ đẹp của lọ hoa + BiÓu c¶m : Tr©n träng, ngìng mé, nuèi tiÕc, ©n hËn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Riªng bíc 5 viÕt ®o¹n v¨n theo nhãm. - ViÕt ®o¹n v¨n : DiÔn dÞch (song hµnh, quy n¹p). Hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập BµI tËp 1 : - G/v chuẩn bị một đoạn văn mẫu đọc trớc lớp - H/s viết theo nhóm, sau đó trình bày trớc lớp BµI tËp 2 : + §o¹n v¨n trong truyÖn “L·o H¹c” cña Nam Cao. “H«m sau l·o H¹c….. hu hu khãc” *C¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m - Miªu t¶ : Cè lµm ra vui vÎ… hu hu khãc - BiÓu c¶m : Kh«ng xãt xa…. ¸ ng¹i cho l·o H¹c - Sự việc : Lão Hạc báo tin đã bán con vàng - Ng«i kÓ : T«i (Thø nhÊt, sè Ýt) Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập ở nhà - ViÕt mét ®o¹n v¨n theo c¸ch diÔn dÞch.. TuÇn 8 Bµi 8 TiÕt 29 – 30. ChiÕc l¸ cuèi cïng. <OHenri> A. Mục tiêu cần đạt : HiÓu râ søc m¹nh cña t×nh yªu th¬ng con ngêi, th¬ng yªu nh÷ng ngêi nghÌo khổ, sức mạnh cái đẹp, của tình yêu cuộc sống đã kết thành một tác phẩm hội hoạ kiệt tác. T tởng chủ đề sâu sắc ấy đợc thể hiện bằng nghệ thuật đọc đáo. Sự sắp xếp các tình huống khoé léo dẫn đến sự đảo ngợc tình huống hai lần. Đó chính là sự hấp dẫn đặc biÖt cña ®o¹n trÝhc nµy - Rèn kỹ năng đọc, kể chuyện diên cảm, phân tích các nhân vật và tình huống truyÖn B. Tổ chức hoạt động dạy học : * KiÓm tra bµi cò : ? Biện pháp nghệ thuật đối sánh – tơng phản và song song giữa hai nhân vật đợc thể hiện một cách triệt để và toàn diện trong đoạn trích nh thế nào và có tác dụng gì? * Giíi thiÖu bµi míi : Văn học nữ là một nền văn học trẻ nhng đã xuất hiện những nhà văn kiệt xuất nh Hê – ming – guây, Giắc – lơn - đơn …. Trong số đó tên tuổi của OHenri nổi bËt lªn nh mét t¸c gi¶ truyÖn ng¾n tµi danh. “ChiÕc l¸ cuèi cïng” lµ mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n híng vµo cuéc sèng nghÌo khæ bÊt h¹nh cña nh©n d©n MÜ , vµo søc m¹nh cña nghÖ thuËt ch©n chÝnh ®em l¹i niÒm tin cho con ngêi Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc).

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu chung v¨n b¶n ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ?. G/v tãm t¾t truyÖn ng¾n “chiÕc l¸ cuèi cùng” dẫn đến đoạn trích G/v hớng dẫn h/s đọc G/v cùng 3 – 4 h/s nối nhau đọc ? H·y tãm t¾t ®o¹n trÝch b»ng mét ®o¹n v¨n ng¾n ?. ? Từ đó xác định nhân vật chính của văn b¶n nµy? ? Văn bản này đã sử dụng các phơng thức biểu đạt nào? ? Ph¬ng thøc lµm nªn søc hÊp dÉn cña truyÖn ng¾n nµy Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích v¨n b¶n ? Trong ®o¹n trÝch em thÊy Gi«n– xi ë trong t×nh tr¹ng nh thÕ nµo? ? T×nh tr¹ng Êy khiÕn c« ho¹ sÜ nµy cã t©m trn¹g nh thÕ nµo?. ? Suy nghÜ cña Gi«n– xi khi chiÕc l¸ cuối cùng rụng thì cùng lúc đó sẽ chÕt… nãi lªn ®iÒu g× ? ? Theo dâi phÇn tiÕp theo, cho biÕt. Sau một đêm ma gió dữ dội khi chiếc mành đợc kéo lên lúc trời vừa hửng sáng. Gi«n– xi ph¸t hiÖn ra ®iÒu g×?. I . T×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ : - OHenri : (1862 – 1910) - Lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt truyÖn ng¾n - §Ò tµi miªu t¶ cuéc sèng nghÌo khæ cña nh©n d©n MÜ - T¸c phÈm cña «ng to¸t lªn t tëng nh©n ®Ë«c c¶, t×nh yªu th¬ng nghÌo khæ… * Đoạn trích nằm ở đạon cuối của truyện “chiÕc l¸ cuèi cïng” 2, §äc : 3, Tõ khã : §äc kü ®o¹n trÝch 2,3,4,5,7 4, Tãm t¾t ®o¹n trÝch Giôn – xi, ốm nặng và nằm đợi chiếc lá cuèi cïng cña c©y th«ng xu©n bªn cöa sæ rụng xuống, khi đó cô sẽ chết. Nhng qua một buổi sáng và một đêm ma phủ phàng, chiÕc l¸ cuèi cïng vÉn kh«ng rông. §iÒu đó khiến cô có ý nghĩ thoát khỏi cái chết Một ngời bạn đã cho Giôn – xi , hay chiÕc l¸ cuãi cïng chÝnh lµ bøc tranh ho¹ sĩ già Bơ - Men đã bí mật vẽ trong một đêm ma gió để cứu Giôn – xi, trong khi chÝnh cô biÕt chÕt v× xng phæi * Nh©n vËt chÝnh : Gi«n – xi - Ph¬ng thøc : Tù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m - Tù sù II. Ph©n tÝch : 1, DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n– xi - Gi«n– xi, ho¹ sÜ nghÌo, bÞ xng phæi nÆng - BÖnh tËt + nghÌo tóng => ch¸n n¶n më to m¾t then thê…. => T©m tr¹ng ch¸n n¶n, thÊt väng. C« l¹i g¾n sù kÐo dµisù sèng cña m×nh víi chiÕc lµ rông trªn d©y thõ¬ng xu©n b¸m vµo bøc têng g¹ch …. Lóc chiÕc l¸ cuèi cïng cha rông trong buæi s¸ng h«m sau th× Gi«n– xi chØ h¬i ng¹c nhiªn mét chót rßi nhanh chãng trë vÒ ý nghÜ vµ niÒm tin bệnh hoạn rằng nhất định đêm tới nó sẽ rụng và sẽ qua đời nh chiếc lá lìa cành => §ã lµ ý nghÜ xuÊt hiÖn tõ mét c« g¸i yÕu ®uèi, bÖnh tËt, Ýt nghÞ lùc, thËt ngí ngẩn, đáng thơng => Chứng tỏ Giôn– xi đã chán sống lắm råi - Sau một đêm ma gió… chiếc lá thờng xuân vẫn còn đó - Trong chiÕc l¸ máng manh, nhá nhoi Êy chứa đựng một sức sống thật mảnh liệt,.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Theo em Giôn– xi nhận đợc gì từ chiếc lá… còn đó ? Sau đó Giôn – xi đã có những biểu hiện gì? Điều đó cho thấy ở cô có nh÷ng biÓu hiÖn g×?. ? G/v b×nh : ? Nguyên nhân sâu xa nào quyết định t©m tr¹ng håi sinh cña Gi«n–xi. bÒn bØ - Giôn – xi : Xin cháo, sữa, đồi soi gơng, ngåi dËy, hy väng vÏ vÞnh Na – pl¬ => Thay đổi : ngời cầu sống đã trở lại, t×nh yªu b¹n, th×nh yªu nghÖ thuËt héi hoạ trở lại với cô => cô đã vợt qua đợc c¸i chÕt - §ã lµ nhê sù gan gãc cña chiÕc l¸ (c« không biết đấy là lá vẽ), chống trọi kiên cêng víi thiªn kh¾c nghiÖt, b¸m lÊy cuéc sèng, tr¸i ngîc víi nghÞ lùc yÕu ®uèi bu«ng xu«i muèn chÕt cña Gi«n – xi => Ngêi ta cã thÓ tù ch÷a bÖnh b»ng nghÞ lùc, b»ng tu×nh yªu cuéc sèng, b»ng sù đấu tranh và chiến thắng bệnh tật…. => Truyện sẽ có d âm để lại trong lòng ngời đọc suy nghĩ, đự đáon. Truyện sẽ ? ViÖc Gi«n – xi khái bÖnh nãi lªn kÐm hay nÕu nhµ v¨n cho chóng ta biÕt cô ®iÒu g×? thể Giôn – xi là gì, hành động gì khi nghe Xiu kÓ l¹i c¸i chÕt vÒ viÖc lµm cao ? T¹i sao khi nghe Xiu kÓ chuyÖn vÒ c¸i c¶ cña cô B¬n – men chết của cụ Bơ - Men, tác giả không để 2, T×nh yªu th¬ng cña Xiu Giôn - xi có thái độ gì ? - Lo sî khi nh×n thÊy chiÕc l¸ thêng xu©n (H/s th¶o luËn nhãm) Ýt ái b¸m trªn têng… - C« sÏ ra sao nÕu Gi«n – xi chÕt ®i… - Động viên chăm sóc đối với ngời bệnh => V× lo cho tÝnh mÖnh, bÖnh tËt cña G/v tiÓu kÕt chuÈn ý Giôn – xi và nhớ đến ý định sẽ chết cïng víi chiÕc l¸ cuèi cïng cña b¹n. ? Trong ®o¹n trÝch t×nh yªu th¬ng cña Xiu đối với Giôn – xi biểu hiện nh thế - Cô không hề biết chiếc lá cuối cùng là l¸ gi¶, l¸ vÎ v× c« kÐo mµnh lªn mét c¸ch nµo? ch¸n n¶n => c« ng¹c nhiªn : ¤ k×a… c« không hề biết ý định của Bơ - Men … Sau đó cô còn cúi gơng mặt hốc hác xuèng ngêi bÖnh vµ nãi nh÷ng lêi n·o ? T¹i sao Xiu cïng cô B¬ - Men sî rÖt nuét, c« cµng lo l¾ng bÊt lùc h¬n v× ngã ra ngoµi cöa sæ nh×n c©y thêng xu©n, råi nh×n nhau ch¶ng nãi n¨ng g×? kh«ng biÕt ph¶I lµm g× míi cã thÓ cøu ®? VËy s¸ng h«m sau Xiu cã biÕt chiÕc l¸ îc b¹n cuối cùng là lá giả, lá vẽ hay không? Vì - Nếu cô biết ý định của cụ Bơ-Men th× truyÖn sÏ kÐm hay ®i vµ ta sÏ kh«ng ®sao? ợc thởng thức cả đạon văn nói lên tâm trạng lo lắng them đợm tình ngời của cô. - Khi kÐo mµnh lªn, Gi«n – xi ng¹c nhiªn h¬n khi thÊy chiÕc l¸ k× l¹ gan l× vÉn cha rông, nhng Xiu th× kh«ng cã th¸i đọ gì (có thể cô dễ dàng kiểm tra…). Nhng chính Xiu đã giấu bạn để cứu bạn. Tác ? NÕu Xiu biÕt l¸ gi¶ th× truyÖn cã bít giả đã nhiều lần tả thời tiết khắc nghiệt søc hÊp dÉn kh«ng? V× sao? ma vẫn lạnh lẽo… suốt đêm ! Vậy mà chiÕc l¸ vÉn kh«ng rông. Gi«n – xi kh«ng nghi ngê v× c« ®ang yÕu mÖt, v× chiÕc l¸ gièng y nh thËt, v× tiÒm thøc muốn sống đã bong tỉnh. Còn Xiu có thể ? VËy Xiu biÕt râ sù thËt nµo, lóc nµo? cô đã biết đó là lá vẽ trong ngày hôm sau V× sao em biÕt ? đó, có điều cô cha biết ai là tác giả của bức tranh kiệt tác đó H/s suy ®o¸n, th¶o luËn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> => Lµm cho c©u truyÖn diÔn ra mét c¸ch tù nhiªn mµ cßn gãp phÇn béc lé râ h¬n phÈm chÊt cña Xiu : KÝnh phôc nhí tiÕc cô ho¹ sÜ, hÕt lßng v× b¹n. 3. KiÖt t¸c cña B¬ - Men - Cô B¬ - men rî rÖt nh×n ra cöa sæ, nh×n Xiu vµ ch¼ng nãi n¨ng g×? ? Tại sao tác giả lại để lại cho Xiu kể lại => Cụ đang nghĩ đến vẽ chiếc lá cuối chuyÖn vÒ c¸i chÕt vµ nghuªn nh©n c¸i cùng để cứu Giôn - xi chết của cụ Bơ - men? Qua đó ngời đọc => Cụ thật cao thợng, cứ lẳng lặng mà thÊy râ h¬n phong c¸ch g× cña c« ho¹ sÜ lµm, quªn m×nh v× ngêi kh¸c, ch¼ng hÐ trÎ nµy? răng ngay cả Xiu biết ý định của mình G/v TiÓu kÕt : ë nh©n vËt Xiu ta thÊy c« hiÖn th©n  Tạo đợc bất ngờ cho Gion – xi và víi tÊm lßng vÞ tha, mét con ngêi giµu g©y høng thó bÊt ngê cho c¶ b¹n đức hy sinh thầm lặng, có trái tim nhân đọc chúng ta hËu mªnh m«ng. Xiu lµ mét nh©n vËt đẹp làm ta xúc động ngỡng mộ về một t×nh b¹n thuû chung cao quý * KiÖt t¸c nghÖ thuËt (héi ho¹) Cụ Bơ - Men là một hoạ sĩ đã ngoài 60 - Có giá trị t tởng va gnhệ thuật rất cao, tuæi, kiÕm ¨n b»ng c¸ch ngåi lµm mÉu ®em l¹i niÒm vui vµ kho¸i c¶m them mÜ vẽ cho các hoạ sĩ trẻ. Cụ mơ ớc vẽ một cho ngời xem, ngời nghe, ngời đọc kiệt tác, nhng đã 40 năm nay cụ vẫn cha * Kiệt tác chiếc lá cuối cùng của cụ Bơ thực hiện đợc Men lµ v× ? Nh÷ng chi tiÕt nµo nãi lªn tÊm lßng - Rất đẹp (giống lá thật… đến nổi con thơng yêu và hành động cao cả của cụ m¾t chuyªn m«n cña c¶ hai ho¹ sÜ mµ Bơ - men đối với Giôn – xi? còng kh«ng ph©n biÖt næi lµ thËt hay gi¶) - Nã cã gi¸ trÞ nh©n sinh rÊt cao : V× nã ? V× sao t¸c gi¶ kh«ng trùc tiÕp t¶ c¶nh ®em l¹i sù sèng cho Gi«n – xi. ChiÕc l¸ cụ Bơ - men vẽ tranh trong đêm gió rét, không chỉ đợc vẽ bằng bút lông, bột màu t¶ c¶nh cô bÞ bÖnh, ph¶i vµo viÖn vµ qua mµ b»ng c¶ yt×nh th¬ng bao la vµ lßng hy đời ở đó? sinh cao thîng (H/s th¶o luËn nhãm) ? Vì sao có thể nói “chiếc lá cuối cùng” - Nó là một kiệt tác, bởi cái giá quá đắt : cña cô B¬ - men lµ mét kiÖt t¸c? Nó cứu đợc một ngời nhng lại cớp đi một (G/v thống nhất tiêu chuẩn một kiệt tác ngời khác chính ngời đã sinh ra nó nghÖ thuËt) - Nã cho thÊy mét quy luËt nghiÖt ngh· Sau đó h/s thảo luận nhóm cña nghÖ thuËt - KiÖt t¸c lµ hiÕm hoi, bÊt ngê ngoµi ý GV: Nó đợc hình thành trong gió rét, muèn con ngêi tuyÕt r¬i, díi ¸nh s¸ng vµng vät run rÉy - KiÖt t¸c thùc sù khi nã cã gi¸ trÞ nh©n của ngọn đèn bão. Bên chiếc thang lênh sinh và nghệ thuật rất cao khªnh, lµ cô ho¹ sÜ giµ còng ®ang run - KiÖt t¸c nhÊt thiÕt ph¶I híng tíi, phôc run miÖt mµi t« ®Ëm tõng nh¸t cä vµo vô cuéc sèng con ngêi bức tờng gạch, đúng vào dây thờng xuân đã rụng chiếc lá cuối cùng G/v : Víi kiÖt t¸c “chiÕc l¸ cuèi cïng” của mình cụ Bơ Men đã ra đi mãi mãi, nhng hành động caoi cả xả thân vì cuộc sèng cña Gi«n - xi, v× h¹nh phóc cña con ngời thì hình ảnh của cụ đã khiến giôn – xi xúc động, cảm phục với lòng biÕt ¬n v« h¹n. H¬n mét thÕ kû nay, hàng triệu ngời đọc trên hành tinh đã. III. Tæng kÕt – ghi nhí 1, Nghệ thuật đảo ngợc tình huống.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> cói ®Çu nghiªng m×nh tríc nghÜa cö vµ c¸i chÕt cña ho¹ sÜ giµ B¬ - Men Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết và luyÖn tËp ? Theo em điều gì gây hứng thú cho ngời đọc khi đọc đoạn trích này (nghệ thuật đảo ngợc tình huống). a, LÇn 1 : - Giôn – xi ngày càng tiến đến cáI chết => khiến đọc giả thơng cảm , lo lắng - Kết truyện : Cô lại yêu đời, khỏi bệnh => Nhân vật + độc giả đều bất ngờ b, LÇn 2 : - Cô B¬ - men ®ang khoÎ => bÞ bÖnh sng phæi mµ chÕt + Gi«n – xi bÞ bÖnh xng phæi, g¾n sù ? H·y ph©n tÝch vµ chøng minh? sèng víi chiÕc l¸ cuèi cïng G/v : ChiÕc l¸ còng cã hai mÆt : + B¬ - men vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng trong - MÆt ph¶i : Cøu ngêi đêm ma rét => chết vì sng phổi - MÆt tr¸i : H¹i ngêi 2, Chủ đề của tác phẩm => §©y lµ hai mÆt cña kiÖt t¸c nµy - T×nh yªu th¬ng cao c¶ cña nh÷ng con Vậy thể khái quát chủ đề của tác phẩm ngời nghèo khổ với nhau - Søc m¹nh cña t×nh yªu cuéc sèng chiÕn nµy lµ g×? th¾ng bÖnh tËt - Søc m¹nh vµ gi¸ trÞ nh©n sinh, nh©n b¶n H/s đọc to ghi nhớ cña nghÖ thuËt Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà ? Qua “chiÕc l¸ cuèi cïng” em hiÓu g× vÒ t tëng vµ tµi cña OHenri? - Yªu th¬ng, quý träng ngêi nghÌo khæ - Tài viết truyện với những kết thúc độc đáo, bất ghờ * §äc diÔn c¶m toµn bµi * NghÜ vµ viÕt mét kÕt truyÖn kh¸c cho chuyÖn ng¾n nµy * So¹n bµi : Hai c©y phong. TiÕt 31. Chơng trinh địa phơng A. Mục tiêu cần đạt - H/s hiểu đợc thê nào là từ ngữ địa phơng, phân biệt đợc từ ngữ địa phơng với từ ng÷ toµn d©n - Rèn kỹ năng giải nghiã từ địa phơng bằng cách đối chiếu với từ ngữ toàn dân B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò : lång vµo tiÕt d¹y * Bµi míi Hoạt động 1 : Ôn tập khái niệm “từ I. Từ ngữ địa phơng ngữ địa phơng” ? Thế nào là từ ngữ đại phơng ? H/s tr×nh bµy hiÓu biÕt cña m×nh ? Hãy so sánh từ ngữ địa phơng với từ - Từ ngữ địa phơng vẫn có điểm chung so ng÷ toµn d©n? víi ng«n ng÷ toµn d©n vÒ c¸c mÆt tõ vùng, ng÷ ©m, ng÷ ph¸p. Nã chØ cã mét sè kh¸c biÖt vÒ ng÷ ©m vµ tõ vùng, ng÷ ©m, ng÷ ph¸p. Nã chØ cã mét sè kh¸c biÖt về ngữ âm và từ vựng, nhng có thể hiểu đợc trên cơ sở của ngôn ngữ toàn dân 1, Sù kh¸c biÖt vÒ ng÷ ©m Phô ©m ®Çu, thanh ®iÖu a, B¾c bé : ? H·y chØ ra mét vµi sù kh¸c biÖt c¬ b¶n LÉn c¸c cÆp phô ©m c/n; d/r/gi; s/x; tr/ch về mặt ngữ âm ngữa các địa phơng? b, ë Nam Bé : - LÉn c¸c cÆp phô ©m v/d ; n/ng ; c/t c, C¸c vïng Nam Bé, Trung Bé, NghÖ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ? ChØ ra sù kh¸c biÖt vÒ tõ vùng?. tÜnh - LÉn c¸c thanh ®iÖu : hái / ng·, S¾c/ hái, ng· / huyÒn. 2, Sù kh¸c biÖt vÒ tõ vùng - Từ ngữ địa phơng có những đơn vị mà tõ ng÷ toµn d©n kh«ng cã VD : SÇu riªng, m¨ng côt, mn·g cÇu, xiªm, ch«m ch«m. - Từ ngữ đại phơng có các đơn vị song song tån t¹i víi tõ ng÷ toµn d©n VD : V« - vµo, ba – bè, ghe–thuyÒn Ngái – xa, mận - đào ….. G/v chốt : Từ ngữ đại phơng thờng đợc dùng ở một vùng, miền nào đó trên lãnh thæ ViÖt Nam nã cã mét sè kh¸c biÖt vÒ từ ngữ toàn dân, nhng vẫn có thể hiểu đợc trên cơ sở đối chiếu với từ ngữ toàn d©n Hoạt động 2 : Hớng dẫn lập bảng đối II. Lập bảng đối chiếu từ ngữ đại phchiếu giữa từ ngữ địa phơng với từ ¬ng víi tõ ng÷ toµn d©n ng÷ toµn d©n H/s th¶o luËn theo 3 nhãm G/v kÎ b¶ng mÉu theo sgk vµo giÊy trong, ph¸t cho mçi nhãm mét tê. Yªu cÇu th¶o luËn theo c©u hái 1 : ? Từ đó hãy chỉ ra cách gọi của miền B¾c (Hµ Néi), B¾c Ninh, B¾c Giang, * Hµ Néi : Nam Bé cho c¸c tõ sau : Cha, mÑ, anh - Cha : Ngêi sinh ra t«i (nam giíi, cïng ®Çu, chÞ ®Çu, b¸c… huyÕt thèng) - Mẹ : Ngời đẻ ra tôi (nữ giới, cùng huyết thèng) - B¸c : Anh, chÞ ruét cña cha mÑ - Anh ®Çu : Ngêi con ®Çu (nam giíi) cña cha mẹ đẻ - Chị cả : Con đầu của cha mẹ đẻ (nữ giíi) * B¾c Ninh, B¾c Giang: - Cha : Gäi lµ thÇy - MÑ : U, bÇm, bñ - B¸c : B¸ * Nam Bé : - Cha : Ba, tÝa - MÑ : M¸ - Anh c¶ : Anh hai - ChÞ c¶ : ChÞ hai. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8,. Hoạt động 3 : hớng dẫn luyện tập III. LuyÖn tËp H/s tr×nh bµy theo nhãm bµi tËp 2,3 Bµi tËp : Ph©n tÝch ý nghÜa cña c¸c c©u ca dao, tôc ng÷, thµnh ng÷ sau Anh em nh thÓ ch©n tay ChÞ ng· em n©ng Anh em nh khóc ruét trªn, khóc ruét díi SÈy cha cßn chó, sÈy mÑ bó d× C«ng cha nh…. Ch¶y ra. Sẩy cha ăn cơm với cá, sẩy mẹ gặm đá dọc đờng Con chã cha th× h¬n. Không không mẹ nh đờn đứt dây Ngời dng có ngãi, ta đãi ngời dng.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Chị em bất ngãi, ta đừng chị em Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà - Su tÇm c©u ca dao, tôc ng÷, th¬ ca cã sö dông tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thích ở địa phơng em - ChuÈn bÞ bµi : LËp dµn ý ….. biÓu c¶m. TiÕt 32. TËp lµm v¨n. LËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m A. Mục tiêu cần đạt : - Nhận diện đợc dàn ý ba phần (mở bài, thân bài, kết bài) của văn bản tự sự kết hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m - RÌn kü n¨ng s¾p xÕp c¸c ý trong v¨n b¶n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m B. Tiến trình các hoạt động tổ chức dạy học * KiÓm tra bµi cò : ? Những yếu tố cần thiết để tạo lập một văn bản tự sự ? Hãy nêu dàn ý của một bài văn tự sự mà em đã học ở lớp 6 * Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu I. Dµn ý cña bµI v¨n tù sù kÕt hîp víi dµn ý cña bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m 1, VÝ dô mÉu : “mãn quµ sinh nhËt” miªu t¶, biÓu c¶m Thao t¸c 1 : Ph©n tÝch vÝ dô mÉu “Mãn quµ sinh nhËt” H/s chuÈn bÞ tríc ë nhµ díi sù híng dÉn cña g/v * Phơng thức biểu đạt : Tự sự kết hợp với ? Hãy xác định phơng thức biểu đạt miªu t¶ vµ biÓu c¶m => §©y lµ v©n b¶n tù cña v¨n b¶n? sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m ? H·y chØ ra yÕu tè tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n b¶n (H/s lµm viÖc theo * YÕu tè tù sù : - TruyÖn kÓ vÒ diÔn biÕn cña sinh nhËt nhãm) - Ng«i kÓ : Thø nhÊt (t«i = Trang) Gîi ý : T×m yÕu tè tù sù : - Sù viÖc chÝnh : DiÔn biÕn cña buæi sinh ? TruyÖn kÓ vÒ viÖc g×? nhật diễn ra ở nhà Trang, có các bạn đến ? Ng«i kÓ ? chóc mõng ? Xác định sự việc chính? Nhân vật - Nh©n vËt chÝnh : Trang chÝnh? - Ngoµi ra cßn cã c¸c nh©n vËt ? TruyÖn xoay quanh nh÷ng nh©n vËt + Trang : Hån nhiªn, vui mõng, rèt ruét nµo? TÝnh c¸ch mçi nh©n vËt + Trinh : Kín đáo, đằm thắm, chân thành ? DiÔn biÕn c©u truyÖn nh thÕ nµo? + Thanh : Hån nhiªn, nhanh nhÑn, tinh ý - DiÔn biÕn c©u chuyÖn : + Mở đầu : Buổi sinh nhật vui vẻ đã sắp đến hồi kết. Trang sốt ruột vì ngời bạn thân.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> nhất cha đến + Diễn biến : Trinh đến giải toả nổi băn khoăn của Trang, đỉnh điểm là món quà sinh nhật độc đáo: Một chùm ổi đợc Trinh ch¨m sãc tõ khi cßn lµ mét c¸i nô + KÕt thóc : C¶m nghÜ cña Trang vÒ mãn quà sinh nhật độc đáo * YÕu tè miªu t¶ : - Suèt c¶ buæi s¸ng, nhµ t«i tÊp nËp kÓ ra vµo… c¸c b¹n ngåi chËt c¶ nhµ… nh×n thÊy Trinh ®ang t¬i cêi… Trinh lom khom… Trinh lÆng lÏ cêi…, chØ gËt ®Çu kh«ng nãi. (ChØ ra vµ nªu t¸c dông cña yÕu tè - T¸c dông : Miªu t¶ tØ mÜ c¸c diÔn biÕn miªu t¶ trong bµi) của buổi sinh nhật giúp ngời đọc có thể h×nh dung ra kh«ng khÝ cña nã, c¶m nhËn đợc tình cảm thắm thiết của Trang và Trinh * YÕu tè biÓu c¶m : - T«i v·n cø bån chån kh«ng yªn,…b¾t ®Çu lo… tñi th©n… giËn Trinh, giËn m×nh qu¸…t«i run run… C¶m ¬n Trinh qu¸… quý qu¸ lµm sao. - T¸c dông : Béc lé t×nh c¶m b¹n bÌ ch©n thành và sâu sắc giúp cho ngời đọc hiểu r»ng tÆng c¸i g× kh«ng quan träng b»ng (ChØ ra vµ nªu t¸c dông cña yÕu tè tÆng nh thÕ nµy? biÓu c¶m…) * Bè côc : 3 phÇn - Më bµi : Tõ ®Çu… la liÖt trªn bµn, kÓ vµ t¶ l¹i quang c¶nh chung cña buæi sinh nhËt - Th©n bµi : TiÕp theo … gËt ®Çu kh«ng nãi => Kể về món quà sinh nhật độc đáo về mãn quµ sinh nhËt - KÕt bµi : Cßn l¹i => Nªu c¶m nghÜ cña b¹n vÒ mãn quµ sinh nhËt 2, NhËn xÐt : Dµn ý cña bµi v¨n tù sù gåm 3 phÇn ? Em H·y chØ ra bè côc ba phÇn cña a, Më bµi : Giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt, v¨n b¶n nµy vµ nªu néi dung chÝnh cña t×nh huèng x¶y ra c©u truyÖn mçi phÇn b, Th©n bµi : KÓ l¹i diÔn biÕn theo mét troình tự nhất định (Câu truyện diễn ra ở ®©u, khi nµo? Víi ai? Nh thÕ nµo?) - trong khi kÓ cã thÓ xen miªu t¶, biÓu c¶m c, KÕt bµi : Nªu kÕt côc vµ c¶m nghÜ cña ngêi trong cuéc H/s th¶o luËn ph¸t biÓu ? Tõ ph©n tÝch vÝ dô mÉu trªn em h·y ChØ ra ®iÓm kh¸c biÖt nªu lªn nhËn xÐt vÒ dµn ý cña 1 bµi v¨n tù sù kh«ng hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m? (Dµn ý cña bµi v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m gåm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn) So sánh với dàn ý của bài văn tự sự đã häc ë líp 6, dµn ý cña bµi v¨n tù sù kh«ng kÕt hép víi miªu t¶, biÓu c¶m, ë líp 8 nµy cã g× gièng vµ kh¸c nhau G/v chốt lại vấn đề cho h/s II. Bµi häc – ghi nhí §äc phÇn ghi nhí.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Hoạt động 2 : Hớng dẫn rút ra bài häc H/s đọc to ghi nhớ. III. LuyÖn tËp Nhãm 1 : LËp dµn ý cho v¨n b¶n “C« bÐ Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập bán diêm” H/s lµm theo nhãm a, Më bµi : Nhóm 1 : hãy chỉ ra bố cục 3 phần lập - Giải thích quang cảnh đêm giao thừa dµn ý cña v¨n b¶n “C« bÐ b¸n diªm” - Gi¶i thÝch nh©n vËt chÝnh : em bÐ b¸n vµ nªu râ yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, kÓ diªm thÓ hiÖn trong v¨n b¶n - Gi¶I thÝch gia c¶nh cña em bÐ b¸n diªm b, Th©n bµi : Nhóm 2 : Chỉ ra bố cục 3 phần và lập + Lúc đầu do không bán đợc diêm dµn ý cho v¨n b¶n “ChiÕc l¸ cuèi Sợ không dám về nhà vì sợ bố đánh. Em cïng”, nªu râ yÕu tè kÓ, miªu t¶, biÓu t×m mét gãc têng ngåi tr¸nh rÐt. Em bÞ giã c¶m thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong v¨n rét hành hạ đến nổi đôI bàn tay đã cứng đờ b¶n ? ra + Sau đó em bật diêm để sởi ấm - BËt que thø nhÊt… dÔ chÞu - BËt que thø hai… ngçng quay - BËt que thø ba… s¸ng rùc - BËt que thø t… mØm cêi víi em - Cuối cùng bật tất cả que diêm còn lại để nÝu gi÷ bµ. * Miªu t¶ : - H×nh ¶nh ngän löa… s¸ng chãi - Diªm ch¸y vµ s¸ng lªn… quý gi¸ - Diªm nèi s¸ng… ban ngµy * BiÓu c¶m : - Chà ! Giá quẹt… chút chỉ…trông đến vui m¾t - Chµ ! ¸ng s¸ng… dÞu dµng - ThËt lµ dÔ chÞu… kho¸i biÕt bao - Em bÇn thÇn… - Cha bao giê em thÊy bµ to lín nh thÕ nµy c, KÕt bµi: - Cô bé bán diêm đã chết vì giá rét đêm giao thõa - Ngµy ®Çu n¨m… tr«ng thÊy Nhãm 2 : LËp dµn ý cho v¨n b¶n “chiÕc l¸ cuèi cïng” * Më bµi : - Gi¶I thÝch hoµn c¶nh, t©m tr¹ng cña Gi«n – xi : Gi«n – xi ®ang ngñ trong mét c¨n g¸c - Gi¶i thÝch t×nh huèng xuÊt hiÖn nh©n vËt Xiu vµ cô B¬ - men, t©m tr¹ng cña hä - T¶ c¶nh thêi tiÕt kh¾c nghiÖt * Th©n bµi : - Giôn – xi đang ốm nặng, nằm đợi chiếc l¸ cuèi cïng cña c©y thêng xu©n bªn cöa sổ rụng, khi đó cô sẽ chết. H/s tù t×m yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m - Sự chăm sóc ân cần, chu đáo, đầy tình th? Nhóm 3 : Nếu bỏ các yếu tố miêu tả, ơng yêu của Xiu đối với Giôn – xi cũng biÓu c¶m th× sÏ nh thÕ nµo? VËy t¸c chẳng có thể làm cho Giôn – xi thay đổi dông cña yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m suy nghĩ đó. trong v¨n tù sù lµ g× ? - Qua một buổi sáng và một đêm ma gió phò phµng, chiÕc l¸ cuèi cïng vÉn kh«ng rông khiÕn Gi«n – xi tho¸t khái ý nghÜ vÒ c¸I chÕt.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Giôn – xi đòi ăn cháo, uống sữa… ngồi đậy, hy vọng sẽ đợc vẽ vinh Na – plơ - Bác sĩ đến khám cho Giôn – xi và cho biết cô đã thoát khỏi nguy hiểm * KÕt bµi : - Giôn – xi đã khỏi bệnh - Xiu đã cho cô biết chiếc lá cuối cùng là mét kiÖt t¸c cña cô B¬- men đã vẽ trong một đêm ma gió để cứu Giôn – xi, và cụ đã chết vì bệnh sng phổi (H/s tù ph¸t biÓu) Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà H/s lµm bµi tËp sè 2 . sgk * Më bµi : - Gi¶i thÝch b¹n m×nh lµ ai - Kỷ niệm xúc động nhất là kỷ niệm về cái gì * Th©n bµi : - Thêi gian, kh«ng gian, hoµn c¶nh… cña kû niÖm - Nh©n vËt chÝnh vµ c¸c nh©n vËt kh¸c - Sù viÖc chÝnh vµ c¸c chi tiÕt (më ®Çu, th©n bµi, kÕt thóc) - Điều gì khiến em xúc động nhất? Xúc động nh thế nào? * KÕt bµi : Nêu cảm nghĩ về kỷ niệm đó H/s so¹n bµi : Hai c©y phong. TuÇn 8 + 1 Bµi 9 TiÕt 33, 34. Hai c©y phong. <TrÝch : Ngêi thÇy ®Çu tiªn> T. Ai – ma – tèp. A. Mục tiêu cần đạt : - Gióp h/s ph¸t hiÖn v¨n b¶n cã hai m¹ch kÓ Ýt nhiÒu ph©n biÖt lång vµo nhau dùa trên các đại từ nhân xng khác nhau của ngời kể truyện. Vì ở trong bài, ngời kể truyện nãi m×nh lµ häc sÜ nªn chóng ta híng h/s t×m hiÓu ngßi bót ®Ëm chÊt héi ho¹ cña t¸c gi¶ khi miªu t¶ hai c©y phong. Gióp h/s hiÓu râ nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn hai c©y phong xúc động cho ngời kể chuyện - Rèn kỹ năng đọc văn xuôi tự sự, trữ tình, phân tích tác dụng sự thay của ngôi kÓ, cña miªu t¶, biÓu c¶m trong tù sù B. Tổ chức hớng dẫn các hoạt động dạy học Hoạt động của h/s (Díi sù híng dÉn cña g/v) Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ ? V× sao nãi “ChiÕc l¸ cuèi cïng” lµ mét kiÖt t¸c?. Hoạt động 2 : Giới thiệu bài mới. Kết quả cần đạt (Néi dung bµi häc) - Vì nó giống lá thật, rất đẹp - Nã ®en l¹i sù sèng cho Gi«n – xi - Bởi nó trả giá quá đắt : Cứu một ngời nhng đã cớp đi ngời đã sinh ra nó - Nã cho thÊy mét quy luËt nghiÖt ng· cña nghÖ thuËt… - T×nh yªu quª h¬ng lµ mét thø t×nh c¶m thiªng liªng, g¾n bã víi con ngêi. §Æc biÖt với ngời xa quê thì nổi niềm đó càng sâu nÆng h¬n. NÕu nh Lý B¹ch thÓ hiÖn t×nh c¶m quª h¬ng qua næi sÇu xa sø trong mçi lÇn.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hoạt động 3 : Tìm hiểu chung ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Ai – ma – tèp. G/v kÓ tãm t¾t t¸c phÈm “Ngêi thÇy ®Çu tiªn” dÉn vµo ®o¹n trÝch G/v hớng dẫn đọc : Chậm, giọng buồn gợi nhớ… thay đổi, giọng ở mạch kể tôi và chúng tôi để phân biệt ng«i kÓ vµ ®iÓm nh×n nghÖ thuËt G/v đọc mẫu – 2 h/s đọc G/v kiÓm tra viÖc nhí tõ khã ? Theo em ®o¹n trÝch nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn?. tr«ng tr¨ng ë bµ “tÜnh d¹ tø” vµ ca ngîi vÎ đẹp quê hơng qua bài “xa ngắm thác núi L”, thì “hồi hơng ngẫu th” của Hạ Chi Chơng đã béc lé t×nh yªu th¬ng quª h¬ng tha thiÕt ngay khi bớc chân về que một cách kín đáo, ngậm ngùi trớc sự thay đổi của quê nhà. Còn đối víi nh©n vËt ho¹ sÜ trong truyÖn “ngêi thÇy ®Çu tiªn” cña Ai – ma – tèp, t×nh yªu quª h¬ng g¾n liÒm víi “hai c©y phong” ë lµng ku – ku rªu. VËy t¹i sao l¹i nh thÕ ? bµi häc hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu điều đó I. T×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ (1928) - Lµ nhµ v¨n C¬ - r¬ - g – xtan, thuéc Liªn X« cò - T¸c phÈm næi tiÕng : Ngêi thÇy ®Çu tiªn, cây phong non chùm khăn đỏ. Mắt lạc đà đợc gi¶i thëng Lª- Nin - “Hai c©y phong” trÝch tõ mÊy trang ®Çu cña truyÖn võa “Ngêi thÇy ®Çu tiªn” 2, §äc :. 3, Tõ khã : 4, Bè côc : 4 phÇn a, Tõ ®Çu… phÝa t©y : b, TiÕp theo… thÇn xanh c, TiÕp theo “vµo n¨m häc biÕc kia” d, Cßn l¹i - Giíi thiÖu chung vÞ trÝ cña lµng quª cña nh©n vËt t«i ? Néi dung cña tõng ®o¹n - Næi nhí vÒ hai c©y phong, t©m tr¹ng cña “t«i” mçi khi vÒ lµng, th¨m c©y - Nhí vÒ c¶m xóc vµ t©m tr¹ng “t«i” håi trÎ th¬ víi b¹n bÌ, khi trÌo lªn hai c©y phong nh×n ng¾m lµng quª. - H×nh ¶nh hai c©y phong g¾n liÒn víi thÇy §uy – sen 5, M¹ch kÓ : ? Em có nhận xét gì về sự thay đổi - T«i – ngêi kÓ truyÖn – ngêi ho¹ sÜ ë thêi ng«i kÓ trong ®o¹n trÝch? ®iÓm hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qóa khø - Chóng t«i – ngêi kÓ truyÖn vµ b¹n bÌ cña ? Thêi ®iÓm ngêi xng “t«i” vµ “chóng anh thêi qu¸ khø, thêi th¬ Êu t«i”? => T¸c dông : Sù lång ghÐp, ®an xen hai ? Tác dụng của sự thay đổi ngôi kể ấy mạch kể ở hai thời điểm hiện tại, qúa khứ làm cho truyện trở nên sống động, gần gủi ? Đoạn trích đã sử dụng những phơng - Sự kết hợp khéo léo giữa tự sự và miêu tả, thức biểu đạt nào? biÎu c¶m Hoạt động 4 : Hớng dẫn phân tích II. Ph©n tÝch H/s đọc lại đoạn c. 1, Hai c©y phong vµ ký øc tuæi th¬ §o¹n c cã thÓ chia nhá thµnh mÊy §o¹n v¨n kÝ øc tuæi th¬ g¾n liÒn víi h×nh ®o¹n trÝch? ý nghÜa mçi ®o¹n? ¶nh hai c©y phong cã thÓ chia b»ng hai ®o¹n nhá - C1 : Vào…sáng => bọn trẻ chơi đùa,chơi lên hai c©y phong ph¸ tæ chim C2 : Cßn l¹i… phong c¶nh lµng quª vµ c¶m.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> gi¸c cña chóng t«i khi toµn c¶nh quª h¬ng quen thuéc bæng hiÖn ra díi ch©n m×nh * H×nh ¶nh hai c©y phong nghiªng ng· ®ung ? T¸c gi¶ võa nhí l¹i võa kÓ, t¶ mét ®a nh muèn chµo mêi nh÷ng ngêi b¹n nhá cách rất cụ thể thấm đợm cảm xúc - Bãng r©m m¸t rîi, tiÕng l¸ xµo x¹c dÞu hiÒn mÕm th¬ng ngät ngµo, hai c©y phong => Hai c©y phong nh ngêi b¹n lín v« cïng cïng lò trÎ hån nhiªn, nghÞch ngîm thân thiết, bao dung, độ lợng, gắn bó với lũ đợc phác vẽ nh thế nào? trÎ trong lµng - Lò trÎ nh chó chim non th¬ ng©y … nghÞch ngợm nô đùa không biết mệt dới gốc cây => Hình ảnh hai cây phong đợc ngời hoạ sĩ phác thảo đã hiện ra trớc mắt ngời đọc * Tõ trªn nh×n xuèng, bän trÎ nh më réng tÇm m¾t, bøc tranh thiªn nhiªn hiÖn ra G/v b×nh - Mét ch©n trêi xa th¼m ? Bức tranh thiên nhiên tơi đẹp ấy - Th¶o nguyªn hoan vu còn đợc thể hiện rõ ở đoạn sau nh thế - Dòng sông lấp lánh nào? Từ trên cao bọn trẻ đợc thấy - Làn sơng mờ đục nh÷ng g× víi c¶m gi¸c nh thÕ nµo? - BÝ Èn ®Çy quyÕn rñ => Đó là một thế giới đẹp đẻ vô ngần của kh«ng gian bao la vµ ¸nh s¸ng, khiÕn bän trÎ söng sèt nÝn thë, quªn ®i c¶ viÖc thÝch thó nhÊt lµ ®i ph¸ tæ chim. Tuæi th¬ ham hiÓu biÕt và khám phá, lần đầu tiên đợc ngắm toàn G/v b×nh c¶nh tõ trªn cao ®Çy thó vÞ, mµ hai c©y phong là cái ghế ngồi, là bệ đở, bệ phóng cho những m¬ íc vµ kh¸t vänglÇn ®Çu thøc tØnh trong tâm hồn những đứa trẻ làng Ku – k u – rêu 2, Hai c©y phong trong c¸i nh×n vµ c¶m nhËn cña “t«i” ngêi ho¹ sÜ H/s quan s¸t ®o¹n a, b * VÞ trÝ hai c©y phong ? Hai cây phong phía trên làng Ku – - Trên đỉnh đồi, trên làng Ku – ku – rêu ku – rêu có gì đặc biệt đối với nhân - Nh ngọn hải đăng trên núi, nh hai cái cột vËt “t«i”, ngêi ho¹ sÜ? V× sao t¸c gi¶ tiªu dÉn lèi vÒ lµng lu«n nhí vÒ chóng? - Mỗi lần về quê, nhân vật “tôi” lại đến với hai cây phong để say sa nhìn ngắm cho tới ng©y ngÊt => trë thµnh mét h×nh ¶nh kÝ øc trong t©m hån t¸c gi¶, thÓ hiÖn t×nh yªu vµ næi nhí lµng quª cña mét con ngêi xa quª * Hai c©y phong trong qu¸ khø - Chóng cã tiÕng nãi, t©m hån riªng + Nghiêng ngã thân cây, lay động lá cành + Kh«ng ngít tiÕng r× rµo, lêi ca ªm dÞu + Nh sãng thuû chiÒu th× thÇm tha thiÕt + Nh đốm lửa vô hình ? Hai c©y phong trong håi øc cña + Nh tiÕng thë dµi th¬ng tiÕc ai, reo vï vï nh “t«i” hiÖn ra nh thÕ nµo? ngän löa ch¸y rõng rùc trong b¶o gi«ng ? Nhận xét cách miêu tả của tác giả? => Hình ảnh hai cây phong đợc hạo sĩ tả b»ng c¶ trÝ tëng tîng vµ b»ng t©m hån cña G/v b×nh ngời hoạ sĩ. Hai cây phong đợc tác giả tả bằng sự nhân cách hoá cao độ và sinh động => H×nh ¶nh hai c©y phong trong ký øc nh hai anh em sinh đôi, hai con ngời với sức lực ? Nguyªn nh©n nµo khiÕn hai c©y dÎo dai, dòng m¶nh, víi t©m hån phong phó, phong chiÕm vÞ trÝ trung t©m vµ g©y cã cuéc sèng riªng cña m×nh xúc động sâu sắc => H×nh ¶nh hai c©y phong g¾n víi t×nh yªu quª h¬ng da diÕt, g¾n víi kû niÖm xa xa cña tuæi häc trß cho ngêi kÓ truyÖn? * H×nh ¶nh hai c©y phong g¾n liÒn víi thÇy.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> §uy – sen - §uy – sen – ngêi thÇy gi¸o ®Çu tiªn cã H/s đọc đoạn cuối c«ng x©y dung ng«i trêng ®Çu tiªn, xo¸ mï ch÷ cho trÎ con lµng Ku – ku – rªu ? Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n mµ c¸c - ChÝnh thÇy ®em hai c©y phong non vÒ ®©y em võa t×m thÊy th× cßn nguyªn nh©n cïng víi c« häc trß nghÌo An – t - nai sâu xa nào nữa để khiến hai cây => Hai c©y phong lµ nh©n chøng cña c©u phong trở nên gây xúc động sâu sắc chuyện xúc động về tình cảm của thầy trò An cho ngêi kÓ? – t – nai. Đuy- sen trồng hai cây phong để gửi gắm ớc mơ, hy vọng những đứa trẻ nghèo khæ, th«ng minh ham häc nh An – t – nai. Sau nµy lín lªn sÏ trë thµnh ngêi cã Ých. §ã lµ tÊm lßng vµ phÈm chÊt cña mét ngêi céng s¶n ch©n chÝnh III. Tæng kÕt – LuyÖn tËp 1, Néi dung : - Vẻ đẹp thân thuộc và cao quý của hai cây Hoạt động 5 : Hớng dẫn tổng kết phong - TÊm lßng g¾n bã thiÕt tha cña con ngêi víi vµ luyÖn tËp ? §äc ®o¹n v¨n “Hai c©y phong” em c¶nh vËt n¬i quª h¬ng yªu dÊu - T¸c gi¶ lµ ngêi cã t©m hån nh¹y c¶m víi c¸i có cảm nhận đợc vẻ đẹp nào của tự đẹp đẽ cao quý nhiên và con ngời đợc phản ánh? ? NÕu nh©n vËt “t«i” mang h×nh h×nh - TÊm lßng yªu quª s©u nÆng biÓu hiÖn ë t×nh bãng cña chÝnh t¸c gi¶ th× em sÏ hiÓu c¶m th¾m thiÕt g¾n bã víi c¶nh vµ ngêi n¬i g× vÒ nhµ v¨n nµy tõ v¨n b¶n hai c©y quª h¬ng - Cã tµi miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong kh¸ng phong cña c«ng chiÕn ? Qua văn bản này em học tập đợc gì 2, Nghệ thuật vÒ nghÖ thuËt kÓ truyÖn cña Ai – ma - §an xen lång ghÐp hai ng«i kÓ lµm cho c©u trở nên sống động, thân mật, gần gủi – tèp ? - Sù kÕt hîp khÐo lÐo gi÷a ph¬ng thøc tù sù, ? Đọc văn bản này đã thức dậy tình miêu tả, biểu cảm giúp ngời đọc cảm nhận đcảm nào trong em ? ? Trong xã hội, tình yêu quê hơng đất ợc bức tranh hai cây phong đợc miêu tả đậm chÊt héi ho¹, truyÒn cho ta t×nh yªu quª h¬ng níc cã thÓ biÓu hiÖn b»ng c©y cèi, da diÕt dòng sông, con đờng, ngõ xóm. Em h·y t×m nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc - BiÖn ph¸p nh©n ho¸, so s¸nh, Èn dô… Việt Nam mà em đã học có cách diễn H/s tự bộc lộ - VD : đạt nh thế nào + TiÕng gµ tra – Xu©n Quúnh + Nhí con s«ng quª h¬ng(G. nam) + Bªn kia s«ng ®uèng (H. CÇm) + Quª h¬ng (TÕ Hanh) Hoạt động 6 : Hớng dẫn học ở nhà - So¹n bµi «n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam - Lµm bµi tËp 4. TiÕt 35, 36. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 A. Mục tiêu cần đạt.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Giúp h/s vận dụng đợc các kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m - Rèn kỹ năng diễn đạt, trình bày, sử dụng đan xen các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu c¶m B. ChuÈn bÞ : G/v in đề vào giấy phát cho h/s C. Đề bài và đáp án : (§· cã trong tËp hå s¬) D. G/v ph¸t bµi lµm cho h/s lµm: HÕt giê thu bµi vÒ nhµ chÊm. TuÇn 10 Bµi 9, 10 TiÕt 37. Ngµy so¹n: 11/11/2007. Nãi qu¸ A. Mục tiêu cần đạt : - H/s hiểu đợc khái niệm và biểu cảm của nói quá trong văn bản nghệ thuật cũng nh trong giao tiÕp hµng ngµy - RÌn kü n¨ng sö dông biÖn ph¸p tu tõ nãi trong viÕt v¨n vµ trong giao tiÕp B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học * Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Tìm hiểu về nói I. Nãi qu¸ vµ t¸c dông cña nãi qu¸ * VÝ dô : qu¸ vµ t¸c dông cña nãi qu¸ G/v yêu cầu h/s tìm hiểu VD trong - Đêm… đã sáng - Ngày… đã tối sgk vµ tr¶ lêi c©u hái ? C¸ch nãi cña c¸c c©u tôc ng÷, ca - Må h«i th¸nh thãt… ruéng cµy => Không đúng với sự thật dao có đúng sự thật không? ? Thùc chÊt nãi c¸ch Êy nh»m môc => T¸c dông : NhÊn m¹nh quy m«, kÝch thíc, tÝnh chÊt sù viÖc nh»m g©y Ên tîng cho ngêi đích gì? đọc => tăng giá trị biểu cảm ? C¸ch nãi trªn cã t¸c dông g×? 1, Nói quá: Là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật hiện tợng đợc ? Vậy theo em nói quá có đặc điểm miêu tả để nhấn mạnh gây ấn tợng, tăng sức biÓu c¶m g×? VD : Cô ấy đẹp nh tiên 2, T¸c dông cña nãi qu¸ - Chøc n¨ng nhËn thøc, lµm râ h¬n b¶n chÊt Cho VD vµ ph©n tÝch của đối tợng => là biện pháp tu từ ? Nãi qu¸ cã t¸c dông g×? VD : “Lç mòi… r¾c ®Çu” => Sù ®am mª mï qu¸ng lµm cho con ngêi nhËn thøc sù viÖc chÝnh x¸c, them chÝ lµm cho ngời ta nhìn nhận, suy nghĩ, hành động kh¸c ngêi - NhÊn m¹nh, g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m VD : “ThuËn vî… can”.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> H/s đọc to ghi nhớ Hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tËp H/s lµm bµi tËp 1,2. - Thêng dïng trong khÈu ng÷ : VD : ¡n nh rang cuèn… II. LuyÖn tËp : Bµi tËp 1 : a, Sỏi đá… cơm : Thành quả của lao động gian khæ, vÊt v¶, nhäc nh»n => niÒm tin vµo lao động b, §i lªn… trêi : ViÕt th¬ng ch¼ng cã nghÜa lý g×, kh«ng ph¶i bËn t©m. c, ThÐt ra löa : KÎ cã quyÒn sinh, quyÒn s¸t đối với ngời khác Bµi tËp 2 : a, Chó ăn đá gà ăn sỏi b, BÇm gan tÝm ruét c, Ruột để ngoài ra d, Në tõng khóc ruét e, V¾t ch©n lªn cæ. H/s lµm bµi tËp 3, 4 theo nhãm Hoạt động 3 : Hớng dẫn học ở nhà - H/s lµm bµi tËp 5, 6 - ChuÈn bÞ so¹n bµi «n tËp truyÖn ký ViÖt Nam. TiÕt 38. Ngµy so¹n: 11/11/2007. ¤n tËp truyÖn ký ViÖt Nam A. Mục tiêu cần đạt : - Hệ thống hoá các truyện kí Việt Nam đã học từ đầu học kỳ trên các mặt đặc sắc về nội dung t tởng và hình thức nghệ thuật. Từ đó bớc đầu thấy đợc một phần quá trình hiện đại hoá văn học Việt Nam đã hoàn thành cơ bản vào nữa đầu thế kỷ XX - RÌn kû n¨ng ghi nhí, hÖ thèng ho¸, so s¸nh, kh¸i qu¸t vµ tr×nh bµy nhËn xÐt kÕt luËn trong qu¸ tr×nh «n tËp B. Tổ chức hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña h/s * ¤n tËp Hoạt động 1 : Hớng dẫn ôn tập theo 3 câu hỏi của sgk G/v định hớng khái niệm truyện kí : Chỉ các thể loại văn xuôi nghệ thuật, truện (truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt) vµ kÝ (håi kÝ, phãng sù, tuú bót…) Câu 1 : Lập bảng thống kê các văn bản truyện kí Việt Nam đã học theo mẫu đã cho ở sgk G/v kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña h/s, gäi mét h/s lªn tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ cña mình về từng văn bản theo từng mục cụ thể. H/s nhận xét, g/v tổng hợp kết quả đúng lªn m¸y chiÕu(g/v lËp b¶ng thèng kª theo mÉu) TT Tªn v¨n b¶n. 1. T«i ®i häc. Tªn t¸c gi¶. Thanh TÞnh. N¨m xuÊt b¶n. 1941. ThÓ lo¹i. TruyÖn ng¾n. Néi dung chñ yÕu. §Æc s¾c nghÖ thuËt. Nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc. Tù sù kÕt hîp víi tr÷ t×nh, kÓ truyÖn kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biểu cảm, đánh giá. Nh÷ng h×nh ¶nh so.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 2. Trong Nguyªn lßng mÑ Hång. 1940. 3. Tøc níc Ng« TÊt vë bê Tè. 1939. 3. Tøc níc vë bê Ng« TÊt Tè. 1939. 4. L·oH¹c Namcao. 1943. s¸nh míi mÎ vµ gîi c¶m Nỗi cay đắng- tủi - Tự sự kết hợp với cùc vµ t×nh yªu tr÷ t×nh. KÓ truyÖn th¬ng mÑ m·nh kÕt hîp miªu t¶ vµ liệt của bé Hồng biểu cảm, đánh giá Håi kÝ khi xa mÑ, khi ®- C¶m xóc vµ t©m îc n»m trong lßng tr¹ng nång nµ, m·nh mÑ liÖt, sö dông nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh, liªn tëng t¸o b¹o - V¹ch trÇn bé - Ngßi bót hiÖn thùc mÆt tµn ¸c, bÊt khoẻ khoắn, giàu t tnhân của chế độ ëng l¹c quan thùc d©n n÷a - X©y dung t×nh TiÓu phong kiÕn, tè huèng truyÖn bÊt thuyÕt c¸o chÝnh s¸ch ngê, cã cao trµo gi¶i thuÕ kho¸ v« nh©n quyÕt hîp lÝ đạo - X©y dung, miªu t¶ - Ca ngîi nh÷ng nh©n vËt chñ yÕu phong c¸ch cao qua ng«n ng÷ vµ quý và sức mạnh hành động, trong thế quËt khëi tiÒm t¬ng ph¶n víi c¸c tµng, m¹nh mÏ nh©n vËt kh¸c cña chÞ DËu, cóng lµ cña phô n÷ ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng TiÓu thuyÕt Sè phËn ®au thTµi n¨ng kh¾c ho¹ ¬ng vµ phÈm chÊt nh©n vËt rÊt cô thÓ, cao quý của ngời sống động, đặc biệt n«ng d©n cïng lµ miªu t¶ vµ ph©n khæ trong x· héi tÝch diÔn biÕn t©m lÝ ViÖt Nam tríc cña mét sè nh©n vËt. c¸ch m¹ng th¸ng C¸ch kÓ truyÖn míi Truyện 8 . Thái độ trân mÎ linh ho¹t. Ng«n ng¾n träng cña t¸c gi¶ ng÷ kÓ truyÖn vµ đối với họ miªu t¶ ngêi rÊt chân thực, đậm đà chÊt n«ng th«n, n«ng d©n vµ triÕt lÝ nhng rÊt gi¶n dÞ, tù nhiªn. Câu 2 : H/s đọc yêu cầu của bài tập 2 - G/v yêu cầu h/s nhắc lại các tác phẩm truyện kí trung đại ở lớp 6 (Mẹ hiền dạy con, con hæ cã nghÜa, thÇy thuèc giái, cèt ë tÊm lßng…) - G/v yªu cÇu h/s nh¾c l¹i c¸c t¸c phÈm tryÖn kÝ ë líp 7 Ra đời thời kì 1900 – 1945 (truyện kí hiện đại Việt nam) : Sống chết mặc bay cña Ph¹m Duy TiÕn, DÕ mÌn phiªu lu kÝ cña T« Hoµi, mét mãn quµ cña lóa non : Cèm cña Th¹ch Lam. - Từ đó g/v cho h/s so sánh, phân tích thấy rõ những điểm giống và khác nhau về néi dung t tëng vµ h×nh thøc nghÖ thuËt cña 3 v¨n b¶n 2, 3, 4 1, Gièng nhau : a, ThÓ lo¹i v¨n b¶n tù sù b, Thời gian ra đời : (1930 – 1945) c, Đề tài, chủ đề :.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Con ngời và cuộc sống xã hội đơng thời của tác giả, đi sâu vào miêu tả số phận cña nh÷ng con ngêi cùc khæ, bÞ vïi dËp. d, Gi¸ trÞ t tëng : Chan chứa t tởng nhân đạo (yêu thơng, trân trọng những tình cảm, những phẩm chất đẹp đẽ, cao quý của con ngời, tố cáo những gì tàn ác, xấu xa) e, Gi¸ trÞ nghÖ thuËt Bút pháp chân thực, hiện thực gần gũi với đời sống, ngôn ngữ rất giãn dị, cách kể truyÖn vµ miªu t¶, t¶ ngêi, t¶ t©m lý rÊt cô thÓ, hÊp dÉn. G/v tæng hîp, kÕt luËn : Đó là đặc điểm của dòng văn xuôi hiện thực Việt Nam trớc cách mạng tháng 8 – dòng văn học đợc khơi nguồn vào những năm 20, phát triển mạnh mẽ rực rỡ vào những năm 1930 – 1945, trong đó văn học hiện thực phê phán Việt Nam đã góp phần đáng kể vào quá trình hiện đại hoá văn học Việt Nam về nhiều mặt : Đề tài, chủ đề, thể loại đến xây dung nhân vật, ngôn ngữ…. - G/v hớng dẫn h/s tìm ra điểm khác nhau, sau đó nhận xét, tổng hợp, chiếu bảng mÉu 2 Câu 3 : H/s đọc phần chuẩn bị của mình trớc lớp, g/v nhận xét, sữa chữa Hoạt động 2 : Hớng dẫn học ở nhà 1, Giải thích câu thành ngữ “Tức nớc vở bờ”. Câu thành ngữ ấy đợc chọn làm nhan đề cho đoạn trích học có thoả đáng không? Vì sao? (H/s viÕt ®o¹n v¨n ng¾n) 2, ViÕt phÇn kÕt truyÖn kh¸c cho truyÖn ng¾n l·o H¹c 3, Soạn bài : Thông tin ngày trái đất năm 2000. TiÕt 39. Ngµy so¹n: 16/11/2007. Thông tin về ngày trái đất năm 2000 A. Mục tiêu cần đạt : Gióp h/s - Thấy đợc cáI tác hại, mặt tráI của sự việc bao bì ni lông, tự mình tự hạn chế sử dụng bao bì ni lông và vận động mọi ngời cùng thực hiện khi có điều kiện - Thấy đợc tính thuyết phục trong thuyết minhvề tác hại của sự việc sử dụng bao bì ni lông cũng nh tính hợp lí của những kiến nghị mà văn bản đề xuất - Tõ viÖc sö dông bao b× ni l«ng, cã nh÷ng suy nghÜ tÝch cùc vÒ c¸c viÖc t¬ng tù trong vấn đề sử lý rác thảI sinh hoạt, một vận động vào loại khó giảI quyết nhất trong nhiÖm vô b¶o vÖ m«I trêng - Bớc đầu hiểu vai trò của văn bản thuyết minh và đặc điểm của kiểu văn bản này B. Tổ chức các hoạt động day học * Giíi thiÖu bµI míi * BµI míi Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu I. T×m hiÓu chung 1, §äc : chung v¨n b¶n G/v hớng dẫn h/s đọc văn bản 2, Tõ khã :.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> G/v kiÓm tra viÖc nhí chó thÝch. Lu ý chó thÝch 1, 2 3, ThÓ lo¹i : NÕu v¨n b¶n thuyÕt minh nh»m tr×nh - V¨n b¶n thuyÕt minh : Cung cÊp cho mäi bµy tri thøc vÒ c¸c hiÖn tîng, sinh vËt ngêi vÒ c¨n cø râ rµng vÒ t¸c h¹i cña viÖc trong tù nhiªn x· héi, th× theo em : dïng bao b× ni l«ng vµ viÖc h¹n chÕ sö dông ? V¨n b¶n nµy cã thuéc v¨n b¶n kiÓu chóng thuyÕt minh kh«ng? V× sao? ? TÝnh nhËt dung cña v¨n b¶n nµy - Sự trong sạch của môi trờng trái đất – biểu hiện ở vần đề xã hội nào mà nó một vấn đề thời sự đang đợc đặt ra trong xã muốn đề cập? hội tiêu dùng hiện đại 4, Bè côc : 3 phÇn ? H·y ph©n tÝch bè côc cña v¨n b¶n - §o¹n 1 (Më bµi): Tõ ®Çu…ni l«ng => Thông báo về ngày trái đất - §o¹n 2 (Th©n bµi): TiÕp theo… m«i trêng => T¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng vµ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông chóng - §o¹n 3 (KÕt bµi): Cßn l¹i => KiÕn nghÞ vÒ viÖc b¶o vÖ m«i trêng tr¸i đất Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích II. Ph©n tÝch 1, Thông báo về ngày trái đất v¨n b¶n - Ngày 22 – 4 hàng năm : Ngày trái đất Theo dâi phÇn më bµi cho biÕt : ? Những sự kiện nào đợc thông báo? mang chủ đề bảo vệ môi trờng - Cã 141 níc tham gia - Năm 2000, Việt Nam tham gia với chủ đề “mét ngµy kh«ng sö dông bao b× ni l«ng” * Vấn đề thuyết minh : Một ngày không ? V¨n b¶n nµy chñ yÕu nh»m thuyÕt dïng bao b× ni l«ng minh cho sù kiÖn nµo? ThuyÕt minh b»ng: cã 3 ý ? Nhận xét cách trình bày sự kiện đó? + Số liệu cụ thể + Th«ng tin vÒ kh¸i qu¸t vµ cô thÓ ? Từ đó em nhận đợc những nội dung + Lời thông báo trực tiếp ngắn gọn => Thế giới rất quan tâm đến vần đề bảo vệ quan trọng nào đợc nêu trong phần môi trờng trái đất ®Çu v¨n b¶n? => Việt Nam cùng hành động “một ngày không dùng bao ni lông” để tỏ rõ sự quan t©m nµy 2, T¸c h¹i cñaviÖc dïng bao big ni l«ng vµ nh÷ng biÖn ph¸p b¶o vÖ h¹n chÕ chóng H·y theo dâi phÇn th©n bµi vµ cho * T¸c h¹i : Do tÝnh kh«ng ph©n huû cña Pla biÕt : ? Nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho viÖc – xtÝc + Lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trdùng bao bì ni lông có thể gây hại ởng của thực vật dẫn đến xói mòn đối với môi trờng và sức khoẻ con + Làm tắc các đờng dẫn nớc thải ngêi? => Lµm muçi ph¸t sinh, l©y truyÒn dÞch ? Từ đó những phơng tiện gây hại nào bệnh, làm chết sinh vật khi chúng nuốt phải + lµm « nhiÓm thùc phÈm, g©y t¸c h¹i cho của bao bì ni lông đợc thuyết minh n·o, lµ nguyªn nh©n g©y nªn ung th + Khí đốt => gây ngộ đọc…ung th tạo ra chÊt §I - « - xin.. ? Ngoµi nh÷ng dÉn liÖu ë sgk vÒ t¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng, em cßn biÕt thªm t¸c h¹i nµo n÷a? ? Hãy xác định rõ phơng pháp thuyết minh cña ®o¹n v¨n nµy trong c¸c ph¬ng ph¸p sau (liÖt kª, ph©n tÝch, kÕt hîp liÖt kª vµ ph©n tÝch). H/s béc lé => KÕt hîp liÖt kª t¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng vµ ph©n tÝch c¬ së thùc tÕ vµ khoa học của những tác hại đó => Võa mang tÝnh khoa häc, võa mang tÝnh thùc tiÔn, s¸ng râ, ng¾n gän nªn dÔ hiÓu, dÔ nhí.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Dïng bao b× ni l«ng bõa b·i sÏ gãp phÇn « nhiÔm m«I trêng, ph¸t sinh nhiÒu bÖnh hiÓm nghÌo cã thÓ lµm chÕt ngêi ? Sauk hi đọc đợc những thông tin - Nh vËy dïng ni l«ng bõa b·i rÊt cã h¹i cho nµy, em thó nhËn nh÷ng kiÕn thøc sù trong s¹ch cña m«i trêng sèng, cho søc nµo vÒ hiÓm ho¹ cña viÖc dïng bao b× khoÎ con ngêi ni l«ng? (H/s tù béc lé) ? Nªu t¸c dông cña c¸ch thuyÕt nµy. ? Theo em co cách nào tránh đợc những hiểm hoạ đó? Theo dâi : “V× vËy… m«i trêng” ? PhÇn nµy tr×nh bµy néi dung g×? ? Tác giả đã đa ra những biện pháp nµo ? ? Theo em biÖn ph¸p nµo cã hiÖu qu¶ nhÊt? ? NhËn thøc cña em vÒ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông bao b× ni l«ng tríc và sau khi đọc thông tin này? H/s đọc phần kết ? Néi dung cña phÇn nµy lµ g×?. * C¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ t¸c h¹i cña bao b× ni l«ng - H¹n chÕ tèi ®a dïng bao b× ni l«ng - Th«ng b¸o cho mäi ngêi hiÓu vÒ hiÓm ho¹ của việc lạm dụng bao bì ni lông đối với m«I trêng vµ søc khoÎ con ngêi (H/s tù béc lé) 3, KiÕn nghÞ vÒ viÖc b¶o vÖ m«i trêng tr¸i đất bằng hành động “Một ngày… ni lông” - NhiÖm vô to lín cña chóng ta lµ b¶o vÖ tr¸i đất khỏi nghuy cơ ô nhiểm => Nhấn mạnh nhiÖm vô to lín, thêng xuyªn l©u dµi - Hàng động : “Một ngày…ni lông” => h¹n chÕ dïng bao b× ni l«ng lµ c«ng viÖc tríc m¾t => Sö dông yªu cÇu khiÕn h·y… có tác dụng : Khuyên bảo, yêu cầu, đề nghị. ? Văn bản đã đa ra những kiến nghị nào để thuyết phục ngời đọc để bảo vệ môi trờng trái đất khỏi nguy cơ ô nhiÓm ? tại sao nhiệm vụ chung đợc nêu trớc, hành động cụ thể nêu ra ? C¸c c©u cÇu khiÕn ë cuèi v¨n b¶n cã ý nghÜa g×? Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết ghi nhí III. Tæng kÕt – ghi nhí ? Văn bản này đã đa lại cho em hiểu 1, Nhứng tác hại của việc dùng bao bì ni biÕt míi mÎ nµo vÒ viÖc “Mét ngµy… l«ng vµ lîi Ých cña viÖc gi¶m bít chóng ni l«ng” - Hạn chế dùng chúng là hành động tích cực gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng trong s¹ch cña ? Em sẽ làm gì, hành động cụ thể nào trái đất sau khi đọc văn bản này? ? Hãy nêu những hành động, việc H/s tù béc lé lµm thiÕt thùc mµ em biÕt nh»m b¶o vệ môi trờng trái đất trên thế giới và ở địa phơng em? H/s đọc ghi nhớ 2, Ghi nhí Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà - Lµm bµi tËp 3 : - So¹n bµi : ¤n dÞch thuèc l¸. TiÕt 40. Ngµy so¹n: 16/11/2007.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Nãi gi¶m nãi tr¸nh A. Mục tiêu cần đạt - H/s hiÓu kh¸i niÖm nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ gi¸ trÞ biÓu c¶m cña hai biÖn ph¸p tu tõ nµy - RÌn kû n¨ng ph©n tÝch vµ sö dông hai biÖn ph¸p tu tõ nµy trong c¶m thô vµ trong giao tiÕp B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò : Thế nào nói quá? Cho VD? Phân tích phép tu từ nói quá đợc sử dụng trong VD * Bµi míi Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña gi¶m nãi tr¸nh biÖn ph¸p tu tõ nµy G/v chiÕu bµi tËp 1 lªn b¶ng * VÝ dô : ? Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm trong VD cã … ®i gÆp cô M¸c, cô Lª Nin vµ c¸c vÞ c¸ch ý nghÜa g×? mạng đàn anh khác ? T¹i sao ngêi viÕt, ngêi nãi l¹i dïng - §i cách diễn đạt đó? - Ch¼ng cßn => Điều đó nói về cái chết => Nói nh thế để ? Tìm những từ đồng nghĩa với từ gi¶m nhÑ, tr¸nh ®i phÇn nµo ®au buån chÕt cã tÝnh chÊt gi¶m nhÑ, tr¸nh ®I * ChÕt : §i, vÒ, quy tiªn, tõ trÇn… sù ®au buån H/s tiÕp tôc quan s¸t VD 2,3 trªn m¸y chiÕu? * BÇu s÷a => Tr¸nh sù th« tôc ? V× sao c©u v¨n trªn t¸c gi¶ dïng tõ “BÇu s÷a” mµ kh«ng dïng mét tõ kh¸c cïng nghÜa? * Cách nói thứ hai tế nhị, nhẹ nhàng hơn đối ? C¸ch nãi nµo trong VD 3 nhÑ víi ngêi nghe nhàng, tế nhị hơn đối với ngời nghe? ? VËy nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ g×? 1, Ghi nhí : sgk T¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh H/s đọc to ghi nhớ ? Tõ ph©n tÝch VD trªn theo em cã 2, C¸c c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh nh÷ng c¸ch nãi gi¶m nãi tr¸nh nµo? - Dùng từ đồng nghĩa hoặc từ Hán Việt Cho VD? VD: - ChÕt : Quy tiªn, tõ trÇn… - Ch«n : Mai t¸ng, an t¸ng - Dùng cách nói phủ định từ trái nghĩa VD : Bµi th¬ cña anh dë l¾m => Bµi th¬ cña anh cha đợc hay lắm - Nãi vßng : Anh cßn kÐm l¾m => Anh cßn ph¶i cè g¾ng h¬n - Nãi trèng : Anh bị thơng nặng thế thì không sống đợc l©u n÷a ®©u chÞ ¹ => Anh Êy thÕ th× kh«ng Hoạt động 2 : Hớng dẫn luỵen tập đợc lâu nữa đâu chị ạ ? Trong v¨n ch¬ng nãi gi¶m nãi tr¸nh II. LuyÖn tËp đợc xem nh là một phép tu từ (nó có giá trị nghệ thuật nhất định) * Trong t¸c phÈm “L·o H¹c” cña Nam Cao H·y lÊy vÝ dô vµ ph©n tÝch viÕt : - Cậu vàng đi đời rồi, ông giáo à! => Đi đời : Bị giết => dùng nói giảm nói.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> tr¸nh kh«ng g©y c¶m gi¸c kh«ng hay, ghª G/v tiÓu kÕt vÒ t¸c dông cña dïng nèi sî víi ngêi nghe võa hµm ý xãt xa, luyÕn gi¶m nãi tr¸nh tiếc đợm chút mỉa mai cái thân phận mình : RÊt th¬ng con chã, nhng v× c¶nh ngé chí trêu mà đành bán nó đi của nhân vật lão H¹c Nh vËy ë ®ay t¸c gi¶ dïng nãi gi¶m nãi tránh cho nhân vật phản ánh đúng tâm trạng cña nh©n vËt trong tõng t×nh huèng cô thÓ * Dùng nói giảm nói tránh thể hiện thái độ lÞch sù, nh· nhÆn cña ngêi nãi, sù quan t©m, tôn trọng của ngời nói đối với ngời nghe góp phần tạo phong cánh nói năng đúng mùc cña con ngêi cã gi¸o dôc, cã v¨n ho¸ Bµi t©p 1 : H/s lµm bµi tËp G/v gäi h/s lªn b¶ng ch÷a tõng c©u a, … ®i nghØ b, … chia tay nhau c, … khiÕm thÞ d, … cã tuæi Bµi tËp 2 : H/s lµm c¸ nh©n a2 b2 c1 d1 e2 Bµi tËp 3 : H/s lµm theo nhãm (ch¬i trß tiÕp søc) Bµi tËp 4 : H/s th¶o luËn, ph¸t biÓu Khi cần thiết phải nói thẳng, nói đúng mức đọ sự thật thì không nên nói giảm nói tránh v× nh thÕ lµ bÊt lîi Hoạt động 3 : Hớng dẫn học ở nhà - T×m c¸c c©u th¬, c©u v¨n cã sö dông nãi gi¶m, nãi tr¸nh - Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña biÖn ph¸p tu tõ Êy - Chuẩn bị ôn tập tốt để kiểm tra phần văn. TuÇn 11 Bµi 11 TiÕt 41. Ngµy so¹n: 16/11/2007. KiÓm tra v¨n häc A. Mục tiêu cần đạt - KiÓm tra vµ còng cè nhËn thøc cña h/s sau bµi «n tËp truyÖn kÝ ViÖt Nam hiÖn đại - RÌn luyÖn vµ còng cè kû n¨ng kh¸i qu¸t, tæng hîp, ph©n tÝch vµ so s¸nh, lùa chän, viÕt ®o¹n v¨n B. ChuÈn bÞ - G/v làm đề (ra đề), in vào giấy cho h/s - H/s ôn tập tốt để làm bài đạt hiệu quả cao §Ò bµi : C©u 1:Tãm t¾t ®o¹n trÝch "Tøc níc vì bê "b»ng mét ®o¹n v¨n kho¶ng 4-5 dßng. Câu2: phát biểu chủ đề của văn bản "TôI đI học "bằng một câu ngắn gọn . C©u 3:Cho ®o¹n v¨n : U bán con thật đấy ? Em không cho bán chị Tý ! Nào !có bán thì bán cái tØu nµy nµy ! a. C¸c tõ in ®Ëm thuéc lo¹i tõ nµo ? A. §éng tõ.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> B. TÝnh tõ C. T×nh th¸i tõ D. Trî tõ th¸n tõ b. Gi¶ sö bít ®i c¸c tõ ng÷ in ®Ëm th× hËu qu¶ sÏ thÕ nµo ? II. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm C©u1: (5®) yêu cầu tóm tắt ngắn gọn đủ nội dung và biễn biến chính (3đ) -§óng ng÷ ph¸p (2®) *§o¹n v¨n tham kh¶o : Buæi s¸ng h«m Êy ,chÞ DËu ®ang ch¨m sãc anh DËu võa míi tØnh l¹i th× bän cai lÖ vµ ngêi nhµ Lý trëng sÇm sËp tiÕn vµo thóc su M¹c nh÷ng lêi van xin tha thiÕt của chị chúng cứ một mực định sông tới bắt trói anh Dậu.Tức quá hoá liều ,chị dậu vùng dậy ,đánh ngã cả hai tên tay sai độc ác . C©u2:(2®) -Phát biểu chủ đề của văn bản bằng một câu ngắn gọn (1đ) -§óng ng÷ ph¸p (1®) VD:Tác giả bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm ttrong sáng về buổi sáng đầu tiên đơc mẹ đa đến trờng . C©u3 (3®) a.Chän x¸c tõ ng÷ (khoanh trßn c)1® b.Giải thích đúng rõ (2đ) NÕu lîc bá c¸c t×nh th¸I tõ trªn ,c©u v¨n sÏ trë nªn kh« khan ,kh«ng cßn s¸c tháI tình cảm .trong trờng hợp cụ thể này ,chúng sẽ không thể hiện đúng cảm xóc vµ t©m tr¹ng võa lo sî võa lµm nungx rÊt trÎ con cña th»ng DÇn. C.Híng dÉnhäc bµi ë nhµ -chuÈn bÞ bµi tËp lµm v¨n :luyÖn nãi kÓ truyÖn theo ng«I thø 3. TiÕt 42. Ngµy so¹n: 18/11/2007. LuyÖn nãi KÓ truyÖn theo ng«i kÓ kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m A. Mục tiêu cần đạt - Giúp h/s ôn lại kiến thức về ngôi kể đã học ở lớp 6 - RÌn kØ n¨ng kÓ chuyÖn tríc tËp thÓ - RÌn kØ n¨ng kÓ chuyÖn kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m - TÝch hîp víi kiÕn thøc v¨n B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Ôn tập về ngôi kể I. ¤n tËp vÒ ng«i kÓ ? KÓ theo ng«i kÓ thø nhÊt lµ kÓ nh * KÓ theo ng«i kÓ thø nhÊt: thÕ nµo? - Xng t«i (Ngêi trong cuéc, tham gia vµo c¸c sự việc kể lại) => cố đọ tin cao ? Kể tên tác phẩm văn học đợc kể VD : T«i ®i häc, l·o H¹c, nh÷ng ngµy th¬ Êu… theo ng«i kÓ thø nhÊt? ? Nh thÕ nµo lµ ng«i kÓ theo ng«i kÓ * KÓ theo ng«i kÓ thø 3 : Ngêi kÓ dÊu m×nh ®i,.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> thø 3? T¸c dông cña nã?. ? Kể tên tác phẩm văn học đã học đợc kể theo ngôi kể thứ 3?. gäi tªn nh©n vËt mét c¸ch kh¸ch quan - Ngêi kÓ lµ ngêi chøng kiÕn sù viÖc vµ kÓ l¹i - KÓ linh ho¹t th«ng qua nh÷ng mèi quan hÖ mËt RÌn kü n¨ng kÓ chuyÖn VD : Tắt đèn, cô bé bán diêm, chiếc lá cuối cïng… * Thay đổi ngôi kể là để -Thay đổi điểm nhìn đối với sự việc -Thay đổi thái độ miêu tả, biểu cảm. ? Tại sao phải thay đổi ngôi kể?. Hoạt động 2 : Lập dàn ý kể truyÖn H/s đọc đoạn trích thứ sgk ? Hãy xác định đoạn trích đợc kể theo ng«i kÓ nµo? ? Sù viÖc, nh©n vËt chÝnh? ? C¸c yÕu tè biÓu c¶m? ? C¸c yÕu tè miªu t¶?. II. LËp dµn ý kÓ truyÖn * §o¹n trÝch - KÓ theo ng«i kÓ thø 3 - Sự việc : Cuộc đối đầu giữa chị Dậu với cai lệ vµ ngêi nhµ Lý trëng - Nh©n vËt chÝnh : ChÞ DËu, cai lÖ, ngêi nhµ Lý trëng - Tõ biÓu c¶m : Ch¸u van «ng… chång t«i ®au èm… mµy trãi…xem - Tõ ng÷ miªu t¶ : ChÞ DËu x¸m mÆt… søc lÎo khẻo của anh chàng nghiện… ngời đàn bà lực ®iÒn…. ? T¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m?. * T¸c dông : Nªu bËt søc m¹nh cña lßng c¨m thù khiến : Chị Dậu – ngời đàn bà lực điền, chÞ ch¨ng con män chiÕn th¾ng cai lÖ – anh chµng nghiÖn vµ anh chµng hÇu cËn «ng Lý. ? Muốn đóng vai chị Dậu kể chuyÖn theo ng«i kÓ thø nhÊt ph¶i kÓ nh thÕ nµo?. * ChuyÓn ng«i thø 3 b»ng ng«i kÓ thø nhÊt - ChuyÓn lêi tho¹i trùc tiÕp b»ng gi¸n tiÕp - Lùa chän chi tiÕt miªu t¶, biÓu c¶m cho phï hîp víi ng«i thø nhÊt. * G/v gäi h/s kÓ l¹i ®o¹n trÝch theo ng«i kÓ thø nhÊt Hoạt động 3 : Hớng dẫn học ở nhà - H/s chuÈn bÞ bµi tiÕp theo - KÓ l¹i ®o¹n tõ chæ “Vµo n¨m häc… biªng biÕc kia” trong ®o¹n trÝch “Hai c©y phong” theo ng«i kÓ thø 3. TiÕt 43. Ngµy so¹n: 18/11/2007. C©u ghÐp A. Mục tiêu cần đạt * Gióp h/s - Nắm đợc đặc điểm của câu ghép - Nắm đợc hai cách nối các vế trong câu ghép B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> - Hãy đặt một câu đơn, rồi phân tích câu? - Đặt một câu dùng cụm c – v để mở rộng câu - §Æt mét c©u ghÐp Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Tìm hiểu đặc điểm I. §Æc ®iÓm cña c©u ghÐp cña c©u ghÐp G/v chÐp VD vµo b¶ng phô 1, VÝ dô : C©u 1 : Chim hãt Câu 2 : Tôi quên thế nào đợc những cảm gi¸c trong s¸ng Êyn¶y në trong lßng t«i nh mÊy cµnh hoa t¬i mØm cßi gi÷a bÇu trêi quang đãng Câu 3 : Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn : H«m nay t«i ®i häc G/v chia líp thµnh 4 nhãm C©u 4 : L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ Ph¸t giÊy khæ to cho h/s t«i cµng buån l¾m Yªu cÇu h/s - Quan sát, đọc thầm ví dụ - Vẽ sơ đồ phân tích cấu tạo câu trong ví dụ trên - §¹i diÖn nhãm d¸n kÕt qu¶ lªn b¶ng Yêu cầu cần đạt C©u 1 Chim Hãt C. C©u 2 T«i quªn. C. V. V. c¶m gi¸c. n¶y në. cµnh hoa MÊy t¬i. Nh÷ng trong s¸ng Êy Trong lßng t«i Thế nào đợc (nh) C V C. mØm cêi gi÷a bÇu trêi quang đãng V. C©u 3 C¶nh vËt thay đổi lßng t«i sự thay đổi t«i đều h«m nay chung quanh t«i v× chÝnh ®ang cã lín C V , C V vµ C C©u 4 : L·o. hiÓu Kh«ng. C. t«i V. t«i ,. C. ? G/v : Nhìn vào sơ đồ phân tích c©u trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña côm tõ. nghÜ vËy. V. ®i häc V. t«i vµ. buån cµng. C. l¾m V. 2, NhËn xÐt : C©u 1 : Lµ c©u cã 1 côm C – V => câu đơn C©u 2 : Lµ c©u cã nhiÒu côm C – V (trong đó có 1 cụm C – V làm phó ngữ cho động từ ở C – V nòng cốt).

<span class='text_page_counter'>(26)</span> ? Dựa vào kiến thức câu ghép đã häc ë tiÓu häc, em h·y cho biÕt c¸c c©u trªn c©u nµo lµ c©u ghÐp? ? H·y tr×nh bµy kÕt qu¶ ph©n tÝch ë trªn vµo b¶ng theo mÉu sau? (G/v kÎ b¶ng mÉu vµo b¶ng phô) - H/s ®iÒn vµo b¶ng mÉu. ? Qua ph©n tÝch vÝ dô trªn em rót ra đặc điểm gì về câu ghép?. H/s đọc ghi nhớ 1 H/s lµm bµi tËp 1 ? H/s lµm viÖc theo 4 nhãm ? T×m c©u ghÐp trong c¸c ®o¹n trÝch, cho biÕt trong mçi c©u ghÐp các vế câu đợc nối với nhau bằng c¸ch nµo?. ? H·y cho biÕt c©u 3, 4 ë môc I c¸c vế câu đợc nối với nhau bằng cách nµo?. Hoạt động 2 : Hớng dẫn tìm hiểu c¸ch nèi c¸c vÕ trong c©u ghÐp ? Qua viÖc gi¶i bµi tËp 1 vµ ph©n tÝch vÝ dô ë môc I. Em h·y cho biÕt cã mÊy c¸ch nèi c¸c vÕ c©u trong c©u ghÐp?. => Câu dùng cụm C – V để mở rộng câu C©u 3 : Cã 3 côm C – V, c¸c côm C – V nµy kh«ng bao hµm nhau (cã thÓ t¸ch thành 3 câu đơn) C©u 4 : Cã 3 côm C – V,c¸c côm C – V nµy bao hµm nhau (cã thÓ t¸ch thµnh 3 c©u đơn) C©u 3, 4 lµ c©u ghÐp KiÓu cÊu t¹o c©u C©u cã 1 côm tõ C–V C©u Côm C – cã hai V nhá n»m hoÆc trong côm nhiÒu C – V lín côm C¸c côm C C– – V kh«ng V bao chøa nhau. C©u KiÓu c©u sè 1 Câu đơn 2 TP Dïng 2 côm C – V để mở réng c©u C©u ghÐp 3, 4. 3, §Æc ®iÓm cña c©u ghÐp (Ghi nhí 1) - Lµ c©u do 2 hoÆc nhiÒu côm C – V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh - Mỗi cụm C – V trong câu ghép đợc gọi là mét vÕ c©u Bµi tËp 1 C©u a : - U van DÇn, u l¹y DÇn ! - ChÞ con cã ®i… chø ! - S¸ng ngµy… kh«ng - NÕu DÇn… n÷a ®©y => Các vế câu đợc nối với nhau bằng dấu phÈy C©u b : - C« t«i … kh«ng ra tiÕng - Gi¸ … th«i => Nèi b»ng dÊu phÈy C©u c : - T«i lÆng im … cay cay => Nèi b»ng dÊu hai chem. C©u d : - H¾n lµm … qu¸ => Nèi b»ng quan hÖ tõ + C©u 3 : nèi víi nhau b»ng hai dÊu phÈy + c©u 4 : Quan hÖ tõ II. C¸ch nèi c¸c vÕ c©u trong c©u ghÐp Cã 2 c¸ch : 1, C¸ch 1 : Dïng tõ ng÷ cã t¸c dông nèi a, Nèi b»ng quan hÖ tõ : Vµ, råi… b, Nèi b»ng cÆp quan hÖ tõ chØ nguyªn nh©n, điều kiện, nhợng bộ : Càng…càng, cha… đã,.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Ghi nhí : sgk Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tËp Bµi tËp 2, 3, 4 H/s lµm theo nhãm Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhµ. cã… 2, C¸ch 2 : Kh«ng dïng tõ nèi - Giữa các vế câu thờng đợc ngăn cách bằng dÊu phÈy, dÊu hai chÊm. III. LuyÖn tËp. - Lµm bµi tËp 5 - T×m c©u ghÐp ë ®o¹n trÝch ë môc I - ChuÈn bÞ bµi. Ngµy so¹n: 19/11/2007 TiÕt 44. T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt - Gióp h/s hiÓu thª nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh - Ph©n biÖt v¨n b¶n thuyÕt minh víi v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn - RÌn kû n¨ng viÕt vµ ph©n tÝch v¨n b¶n thuyÕt minh B. Tổ chức các hoạt động dạy học * Giíi thiÖu bµi * Bµi míi Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Tìm hiểu vai trò của I. Vai trò và đặc điểm chung của văn c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh b¶n thuyÕt minh 1, Vai trò của văn bản thuyết minh đời sèng con ngêi H/s đọc 3 văn bản thuyết minh sgk. Th¶o luËn theo 3 nhãm a, V¨n b¶n : C©y dõa B×nh §Þnh ? V¨n b¶n “C©y dõa B×nh §Þnh” tr×nh - ThuyÕt minh, tr×nh bµy : Lîi Ých cña bµy lµ g×? cây dừa. Lợi ích này gắn với đặc điểm cña c©y dõa mµ c©y kh¸c kh«ng cã. ë đây giới thiệu riêng đặc điểm riêng của c©y dõa B×nh §Þnh ? V¨n b¶n “T¹i sao…lôc” thuyÕt minh b, V¨n b¶n: T¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh về vấn đề gì ? lôc => ThuyÕt minh, gi¶i thÝch t¸c dông vÒ chÊt diÖp lôc lµm cho ngêi ta thÊy l¸ c©y cã mµu xanh ? V¨n b¶n “HuÕ” thuyÕt minh, giíi thiÖu ®iÒu g×?. c, V¨n b¶n: HuÕ ThuyÕt minh, giíi thiÖu : HuÕ lµ mét trung t©m v¨n ho¸ nghÖ thuËt lín cña.

<span class='text_page_counter'>(28)</span> ? G/v Giíi thiÖu vÒ sù ®a d¹ng cña viÖc sử dụng văn bản thuyết minh trong đời sèng?. ViÖt Nam víi nh÷ng ®iÓm tiªu biÓu riªng cña HuÕ. * V¨n b¶n thuyÕt minh cã nhiÖm vô tr×nh ? Vậy văn bản thuyết minh co vai trò gì bày, giải thích, giới thiệu những con ngtrong đời sống? êi, sù vËt, hiÖn tîng… trong cuéc sèng… * Văn bản thuyết minh đợc sử dụng rộng rãi trong cuộc sống, liên quan đến mọi ? T×m mét sè v¨n b¶n thuyÕt minh kh¸c ngµnh nghÒ, trong s¶n xuÊt hµng ho¸, mà embiết, đã đợc học? văn bản thuyết minh luôn đợc dung để tr×nh bµy, gi¶i thÝch, giíi thiÖu nh÷ng s¶n phÈm… 2, §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n thuyÕt Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm minh chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh * C¶ 3 v¨n b¶n trªn kh«ng ph¶i lµ v¨n ? H/s th¶o luËn nhãm ? C¸c v¨n b¶n trªn cã ph¶I lµ v¨n b¶n tù b¶n tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn, v× : - V¨n b¶n tù sù ph¶i cã sù viÖc vµ nh©n sù, miªu t¨, nghÞ luËn kh«ng? T¹i sao? vËt - V¨n b¶n miªu t¶ h¶i cã con ngêi, c¶nh s¾c, c¶m xóc - V¨n b¶n nghÞ luËn ph¶i cã luËn ®iÓm, luËn cø => §©y lµ mét kiÓu v¨n b¶n kh¸c gäi lµ ? §Æc ®iÓm chung cña c¸c v¨n b¶n trªn v¨n b¶n thuyÕt minh * §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n thuyÕt lµ g× ? minh lµ : a, Trình bày những đặc điểm tiêu biểu của đối tợng : VÝ dô : - C©y dõa : Th©n, l¸, níc, cïi, sä…. Nh thÕ nµo? - L¸ c©y : tÕ bµo, ¸nh s¸ng, sù hÊp thô ¸nh s¸ng… nh thÕ nµo - HuÕ : c¸c c¶nh s¾c, c«ng tr×nh c¸c mãn ¨n nh thÕ nµo? b, Tr×nh bµy mét c¸ch kh¸ch quan G/v lu ý cho h/s - Cung cÊp tri thøc kh¸ch quan vÒ vËt Mục đích của văn bản thuyết minh là giúp ngời đọc nhận thức về đối tợng nh giúp con ngời có đợc hiểu biết đúng đắn nó vốn có trong thực tế chứ không giúp đầy đủ về đối tợng đó - Kh«ng cã yÕu tè h cÊu tëng tîng, tr¸nh cho ngời đọc có cảm hứng thởng thức một hình tợng nghệ thuật đợc xây dung bộc lộ cảm xúc chủ quan… b»ng h cÊu t tëng? * Ghi nhí : sgk §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n thuyÕt minh H/s đọc to ghi nhớ - Nội dung : Nêu đặc điểm tiêu biểu của sinh vËt, hiÖn tîng Hoạt động 3 : H/s rút ra ghi nhớ - Phơng thức diễn đạt : Trình bày, giới thiÖu, gi¶i thÝch - NhiÖm vô : C¶i c¸ch tri thøc kh¸ch quan giúp con ngời có đợc hiểu biết về sự vật một cách đúng đắn - TÝnh chÊt : Thùc dông, c¶i c¸ch tri thøc là chính, không buộc ngời đọc phaỉ thởng thức cái hay cái đẹp nh tác phẩm văn häc Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập II. LuyÖn tËp.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Bài tập 1 : H/s đọc từng văn bản. Sau mỗi vnă bản h/s trả lời câu hỏi theo sgk * V¨n b¶n a lµ v¨n b¶n thuyÕt minh v× : - Néi dung : Sù nghiÖp chèng Ph¸p cña Ng« V¨n V©n – mét nh©n vËt cã thËt trong lÞch sö - Phơng thức diễn đạt : Giới thiệu, trình bày - NhiÖm vô : Cung cÊp kiÕn thøc lÞch sö mét c¸ch kh¸ch quan * V¨n b¶n b lµ v¨n b¶n thuyÕt minh v× : - Nội dung : Nêu đặc điểm của giun đất - Phơng thức diễn đạt : Trình bày, giới thiệu - NhiÖm vô : Cung cÊp kiÕn thøc vÒ sinh vËt häc Bµi tËp 2 : - Văn bản : Thông tin về ngày trái đất năm 2000 - Văn bản sử dụng yếu tố thuyết minh để giải thích tác hại của bao ni lông Bµi tËp 3 : C¸c v¨n b¶n kh¸c còng cÇn sö dông yÕu tè thuyÕt minh v× : - Tù sù : Giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt - Miªu t¶ : Giíi thiÖu c¶nh vËt, con ngêi, thêi gian… - Biểu cảm : Giới thiệu đối tợng gây cảm xúc là con ngời, thời gian.. - NghÞ luËn : Giíi thiÖu luËn ®iÓm luËn cø… Hoạt động 5 : Hớng dẫn học bài ở nhà - Häc thuéc ghi nhí - T×m hiÓu c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh kh¸c - So¹n bµi : ¤n dÞch, thuèc l¸. Ngµy: 24/11/2007 TuÇn 12 Bµi 11, 12 TiÕt 45. ¤n dÞch, thuèc l¸ A. Mục tiêu cần đạt G/v gióp h/s hiÓu.

<span class='text_page_counter'>(30)</span> - Thuốc lá là một thứ ôn dịch gây tác hại nghiêm trọng đến nhiều mặt trong đời sống các nhân và cộng đồng - Từ đó có quyết tam phòng chống nạn dịch này - Bớc đầu thấy đợc đặc điểm văn thuyết minh : Thuyết minh bằng nêu ví dụ, số liÖu thèng kª, ph©n tÝch B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò ? Trong văn bản “thông tin…. 2000”, chúng ta đã kêu gọi vấn đề gì? Vấn đề ấy quan träng nh thÕ nµo? Sau khi häc em thùc hiÖn nh thÕ nµo ? * Giíi thiÖu bµi Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Näi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu I. T×m hiÓu chung chung G/v hớng dẫn h/s đọc. 3 h/s đọc 1, §äc G/v kiÓm tra viÖc nhí tõ khã 2, Tõ khã ? Ta có thể hiểu nh thế nào về cách đặt - ¤n dÞch thuèc l¸ : đầu đề của văn bản? + ChØ dÞch thuèc l¸ + Tỏ thái độ nguyền rủa, tẩy chay dịch bÖnh nµy - NÕu bá dÊu phÈy : ? Có thể bỏ dấu phẩy ở phần tiêu đề đợc + Néi dung kh«ng sai kh«ng? T¹i sao? + TÝnh chÊt biÓu c¶m kh«ng râ b»ng khi sö dông dÊu phÈy ? V× sao cã thÓ gäi “¤n dÞch thuèc l¸” 3, Thể loại: Thuyết minh một vấn đề khoa lµ mét v¨n b¶n thuyÕt minh häc x· héi (H/s tù lÝ gi¶i) ? H·y t¸ch v¨n b¶n theo bè côc 3 phÇn 4, Bè côc: 3 phÇn vµ nªu ý chÝnh cña mçi ®o¹n? - Më bµi : Tõ ®Çu...nÆng h¬n c¶ AIDS. Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸ - Thân bài : Tiếp đến con đờng phạm pháp t¸c h¹i cña thuèc l¸ - KÕt bµi : PhÇn cßn l¹i, kiÕn nghÞ chèng thuèc l¸ II. Ph©n tÝch Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích 1, Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸ ? Những tin tức nào đợc thông báo * ¤n dÞch míi x· héi ë cuèi thÕ kû nµy : trong phÇn më bµi? N¹n AIDS vµ «n dÞch thuèc l¸ ? Trong đó thông tin nào đợc nêu thành - Thuốc lá đang đe doạ sức khoẻ và tính chủ đề của văn bản ? m¹ng loµi ngêi ? Nhận xét về đặc điểm lời văn thuyết => C¸c tõ th«ng dông cña ngµnh y tÕ, dïng minh trong th«ng tin nµy? phÐp so s¸nh => th«ng b¸o g¾n gän chÝnh xác, nhấn mạnh đợc hiểm hoạ to lớn của thuèc l¸ 2, T¸c h¹i cña thuèc l¸ ? Tác hại của thuốc lá đợc thuyết minh * Tác hại của thuốc lá : trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? + Sức khoẻ, đạo đức cá nhân + Sức khoẻ, đạo đức cộng đồng Tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ, đạo đức của cá nhân : ? Sự huỷ hoại của thuóc lá đợc con ngời a, Đối với sức khoẻ ngời hút, cộng đồng ph©n tÝch trªn c¸c chøng cí nµo? - ChÊt h¾c – in => g©y ho hen, ung th vßm hang, phæi - Khói thuốc lá đầu độc những ngời - ChÊt Ni – c« - tin => g©y huyÕt ¸p cao, chung quanh tác động mạnh, nhồi máu cơ tim, có thể tử vong ? NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy ë ®o¹n v¨n => Khoa học đã phân tích và minh hoạ nµy? b»ng sè liÖu cô thÓ => cã thÓ thuyÕt phôc bạn đọc.

<span class='text_page_counter'>(31)</span> ? từ đó cho ta thấy mức độ tác hại củathuốc lá đối cới con ngời nh thế nµo? ? Thuốc lá đã có ảnh hởng nh thế nào đến đạo đức của con ngời? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông th«ng tin næi bËt ë ®o¹n nµy? ? ở đoạn này tác giả đã sử dụng phơng ph¸p so s¸nh nh thÕ nµo? T¸c dông?. => Thuèc l¸ huû ho¹i ngiªm träng søc khoÎ con ngêi vµ lµ nguyªn nh©n cña nhiÒu bÖnh tËt vµ tö vong b, Đối với đạo đức - TØ lÖ thanh thiÕu niªn ë níc tan gang víi ¢u – MÜ - §Ó cã tiÒn hót thuèc => sinh ra trém c¾p - Từ nghiện thuốc có thể dẫn đến nghiện ma tuý => Ph¬ng ph¸p so s¸nh : C¶nh b¸o n¹n hót thuốc ở nớc nghèo => từ đó nãy sinh ra tệ n¹n kh¸c ë thanh thiÕu niªn níc ta => Thuèc l¸ huû ho¹i lèi sèng, nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam nhÊt lµ thanh thiÕu niªn. ? Điều đó cho thấy mức độ tác hại của thuốc lá đến cuộc sống đạo đức con ngời nh thế nào? H/s tù béc lé ? Nh÷ng th«ng tin nµy cã hoµn toµn míi l¹ víi em kh«ng? * Tóm lại : Thuốc lá là một thứ độc hại ghê ghớm đối với sức khoẻ ca nhân và ? Toàn bộ thông tin phần thân bài cho ta cộng đồng. Có thể huỷ hoại nhân cách tuổi hiÓu biÕt vÒ thuèc nh thÕ nµo? trÎ 3, KiÕn nghÞ chèng thuèc l¸ ? PhÇn cuèi v¨n b¶n cung cÊp th«ng tin - ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸: Lµ c¸c ho¹t gì về vấn đề giải thích ? động tự nhiên rộng khắp nhằm chống lại 1 ? Em hiÓu thÕ nµo lµ chiÕn dÞch chèng c¸ch hiÖu qu¶ «n dÞch thuèc l¸ thuèc l¸? - ë BØ : Vi ph¹m ph¹t 40$, t¸i ph¹t 50$ - KhÈu hiÖu nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XX. ? C¸ch thuyÕt minh ë ®©y lµ dïng sè Mét Ch©u ¢u kh«ng cßn thuèc l¸ liÖu thèng kª vµ so s¸nh? - Níc ta nghÌo h¬n Ch©u ¢u nay l¹i theo đòi các nớc phát triển, nhiểm thêm các ? H·y chØ ra c¸c biÓu hiÖn cô thÓ? bÖnh do thuèc l¸… => ThuyÕt phôc mét c¸ch kh¸ch quan cña chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ => T¸c gi¶ : Cæ vò chiÕn dÞch chèng thuèc l¸, tin ë sù chiÕn th¾ng ë chiÕn dÞch nµy ? T¸c dông cña ph¬ng ph¸p thuyÕt minh III. Tæng kÕt nµy lµ g×? - Thuèc l¸ lµ «n dÞch g©y t¸c h¹i nghiªm ? Thái độ của tác giả ở phần cuối văn trọng đến sức khoẻ, lối sống của cá nhân b¶n ? và cộng đồng - V× thÕ chóng ta cÇn ph¶i quyÕt t©m chèng Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết l¹i n¹n dÞch nµy. ? Em hiểu gì về thuốc lá sau khi đọc v¨n b¶n nµy? * H/s đọc ghi nhớ - C¶nh b¸o thuèc l¸ lµ thø kÎ thï nguy H/s th¶o luËn nhãm hiÓm ? Khi nói về hiểm hoạ thuốc lá, tác giả - Muốn thắng nó cần phảI hành động bền dÉn lêi cña TrÇn Hng §¹o : NÕu… ¨n bØ, l©u dµi d©u. Lêi dÉn nµy dïng víi dông ý g×? ? Em dự định sẽ làm gì trong chiến dịch chèng thuèc l¸ réng kh¾p hiÖn nay ? Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà - Häc thuéc ghi nhí - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo * Rót kinh nghiÖm giê d¹y.

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Ngay so¹n: 27/11/2007 TiÕt 46. C©u ghÐp (TiÕp theo) A. Mục tiêu cần đạt Nh tiÕt 43 B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò ? Hãy nêu đặc điểm của câu ghép? LÊy vµ ph©n tÝch mét vÝ dô vÒ c©u ghÐp ? Cã mÊy c¸ch nèi c¸c vÕ víi c©u ghÐp? H/s lµm bµi tËp 4, 3 (114) * Bµi míi Hoạt động 1 : Tìm hiểu về quan hệ ý I. Quan hÖ ý nghÜa c¸c vÕ trong c©u nghÜa gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp ghÐp H/s đọc ví dụ sgk : * VÝ dô : ? Xác định và gọi tên quan hệ về ý - Vế A : Có lẽ tiếng việt của chúng ta đẹp nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp ? - Vế B : (bởi vì) tâm hồn… rất đẹp ? Mçi vÕ c©u biÓu thÞ ý nghÜa g×? - VÕ A : KÕt qu¶ ; VÕ B : Nguyªn nh©n => Quan hÖ ý nghÜa : Nguyªn nh©n, kÕt ? Tõ bµi tËp 3, 4 mµ c¸c em võa lµm ë qu¶ tiết trớc, hãy tìm thêm các vế trong câu - Vế A : Biểu thị ý nghĩa khẳng định ghÐp cßn cã quan hÖ ý nghÜa nµo n÷a? - VÕ B : BiÓu thÞ ý nghÜa gi¶i thÝch * Quan hÖ nghuªn nh©n – KÕt qu¶ * Quan hệ mục đích NÕu ai buån phiÒn cau cã th× g¬ng còng buån phiÒn cau cã theo * Quan hÖ ®iÒu kiÖn – KÕt qu¶: Mặc dù trời ma, nhng anh vẫn không đến muén * Quan hÖ t¬ng ph¶n : Anh Êy cµng cè g¾ng lµm viÖc th× søc khoÎ cµng yÕu * Ghi nhí : sgk H/s đọc to ghi nhớ II. LuyÖn tËp Hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập Bµi tËp 1 Bµi tËp 1 : H/s lµm theo nhãm a, Quan hÖ nguyªn nh©n – KÕt qu¶. H/s đọc yêu cầu bài tập 1 VÕ chøa tõ v× => chØ nguyªn nh©n C¸c nhãm lµm b, Quan hÖ ®iÒu kiÖn kÕt qu¶ C¸c nhãm nhËn xÐt c, Quan hÖ t¨ng tiÕn.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> G/v tæng hîp. H/s chia thành hai nhóm để thảo luận. d, Quan hÖ t¬ng ph¶n - C©u 1 dïng quan hÖ tõ “råi” => chØ quan hÖ tham gia nèi tiÕp - C©u 2 : Quan hÖ nguyªn nh©n – kÕt qu¶ Bµi tËp 2 : a, C©u ghÐp trong ®o¹n trÝch : C©u 2, 3, 4, 5 b, Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong mçi c©u ghÐp lµ quan hÖ ®iÒu kiÖn – kÕt qu¶ (ta cã thÓ thªm quan hÖ tõ khi… th×) Bµi tËp 3 : * XÐt vÒ mÆt lËp luËn : Mçi c©u ghÐp tr×nh bµy mét sù viÖc mµ l·o H¹c nhê «ng gi¸o. NÕu t¸ch mçi vÕ c©u trong tõng c©u ghÐp thành một câu đơn thì không đảm bảo của tÝnh m¹ch l¹c lËp luËn * XÐt vÒ gi¸ trÞ biÓu hiÖn : T¸c gi¶ cè ý viÕt câu dài để tái hiện cách kể lể “dài dòng cña l·o H¹c” Bµi tËp 4 : a, Quan hÖ ý nghÜa ë c©u ghÐp thø 2 lµ quan hÖ ®iÒu kiÖn. §Ó thÓ hiÖn râ mèi quan hÖ nµy, kh«ng nªn t¸ch mçi vÕ c©u thµnh một câu đơn b, Nếu tách mỗi vế thành một câu đơn thì ta cã c¶m tëng nh©n vËt nãi nh¸t gõng v× quá nghẹn ngào, đau đớn - ViÕt nh t¸c gi¶ khiÕn ta h×nh dung sù kÓ lÓ, van vØ tha thiÕt cña nh©n vËt. Hoạt động 3 : Hớng dẫn học ở nhà ? Qua viÖc gi¶i bµi tËp em cã nhËn xÐt g× khi sö dông c©u ghÐp ? ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c©u ghÐp ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo * Rót kinh nghiÖm giê d¹y. TiÕt 47. Ngµy so¹n: 29/11/2007. Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> A. Mục tiêu cần đạt - Giúp h/s nắm đợc các phơng pháp thuyết minh - RÌn luyÖn kØ n¨ng x©y dung kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò ? Hãy trình bày những đặc điểm của văn bnả thuyết minh *Bµi míi Hoạt động 1 : Tìm hiểu cách hình I. C¸ch h×nh thµnh vµ tÝch luü tri thøc thành và tích luỹ tri thức để làm văn để làm văn bản thuyết minh b¶n thuyÕt minh ? H/s t×m hiÓu môc I, 1 sgk - Các văn bản thuyết minh đã học, cung ? Các loại tri thức đợc sử dụng trong 1 cÊp c¸c tri thøc vÒ : sè v¨n b¶n thuyÕt minh? + Sù vËt (cay dõa) + Khoa häc (l¸ c©y, con giun) + LÞch sö (khëi nghÜa) ThuyÕt minh : Còng cè tri thøc cho ngêi + V¨n ho¸ (HuÕ) đọc về một đối tợng nào đó… * Con đờng hình thành tri thức : ? VËy muèn viÕt mét v¨n b¶n thuyÕt - Quan sát : Tìm hiểu đối tợng về màu sắc, minh đạt yêu cầu thì ngời viết cần phảI hình dáng, kích thớc, đặc điểm, tính có tri thức. Vậy tri thức đợc hình thành, chất… tích luỹ bằng những con đờng nào? - Tra cứu tài liệu : Tìm hiểu đối tợng trong G/v lu ý quan s¸t ë thuyÕt minh kh¸c sách, báo, tài liệu, từ điển… (đọc có định víi miªu t¶ híng, lùa chän, ghi chÐp mét c¸ch khoa häc…) - Phải biết phân tích : Chia tách đối tợng ? B»ng tëng tîng, suy luËn cã thÓ cã tri theo cÊu t¹o cña nã (cã mÊy bé phËn, lµ thøc thuyÕt minh kh«ng? nh÷ng bé phËn nµo? Bé phËn nµo chÝnh (phô)? §Æc ®iÓm c¸c bé phËn vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn nh thÕ nµo?...) => Thao t¸c quan träng * Tóm lại : Tri thức phải đầy đủ, chính xác và đọ tin cậy cao II. Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh Hoạt động 2 : Tìm hiểu phơng pháp 1, Phơng pháp nêu định nghĩa, giải thích thuyÕt minh Để nêu bật đặc điểm bản chất tiêu biểu cña sinh vËt, hiÖn tîng, ngêi ta thêng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p H/s đọc ví dụ a và trả lời câu hỏi ? Trong c¸c c©u v¨n trªn ta thêng gÆp tõ g×? - C¸c tõ thêng gÆp : “Lµ” ? sau tõ Êy, ngêi ta còng cè mét kiÕn thøc nh thÕ nµo? - Cung cÊp 1 kiÕn thøc : V¨n ho¸, nguån gèc, th©n thÕ, khoa häc… ? Nêu vai trò và đặc điểm của câu văn - Giữ vai trò giới thiệu chung, đứng ở đầu định nghĩa, giả thiết trong văn bản v¨n b¶n thuyÕt minh? - Cã cÊu tróc ng÷ ph¸p : C vµ V. (C: chñ thể; V: cung cấp thông tin về đặc điểm, tÝnh chÊt, c«ng dông) => Giúp cho ngời đọc hiểu đợc đối tợng ? Vậy thê snào là phơng pháp định * Là phơng pháp vận dụng tri thức để nêu nghÜa trong v¨n b¶n thuyÕt minh? kh¸i niÖm cña hiÖn tîng, sù vËt, tøc lµ thông qua định nghĩa để xác định thuộc loại sự vật hiện tợng gì, có những đặc điểm næi bËt nµo §äc VD sgk ? Ph¬ng ph¸p liÖt kª thÓ hiÖn nh thÕ nµo 2, Ph¬ng ph¸p liÖt kª * VÝ dô : trong v¨n b¶n thuyÕt minh?.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> ? Tác dụng của phơng pháp liệt kê đối víi viÖc tr×nh bµy tÝnh chÊt cña sù vËt. - Cách làm : Kể ra lần lợt các đặc điểm, tÝnh chÊt… cña sù vËt theo 1 tr×nh tù nµo đó VD: C©y dõa : th©n c©y => l¸ dõa => cäng dõa => gèc dõa giµ => níc dõa,…. - Tác dụng : Giúp ngời đọc hiểu sâu sắc, toạn diện và có ấn tợng về nội dung đợc thuyÕt minh. ? vËy thÕ nµo lµ ph¬ng ph¸p liÖt kª trong v¨n b¶n thuyÕt minh?. * Lµ ph¬ng ph¸p tr×nh bµy tri thøc theo một trình tự nhất định (thời gian, không gian, cấu tạo, đặc điểm tính chất) => tạo sự phong phó, trong néi dung thuyÕt minh, tăng sức thuyết phục đối với ngời đọc, ngời H/s đọc VD sgk nghe ? ChØ ra VD trong ®o¹n v¨n 3, Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô VD : ë BØ…. 500$ ? Tác dụng của sự việc, nêu VD đối viới => Nêu VD cụ thể để đọc tin vào vấn đề viÖc tr×nh bµy c¸ch sö ph¹t ngêi hót thuyÕt minh thuèc l¸ ë n¬i c«ng céng Tác dụng : Khiến ngời đọc tin bvào những ®iÒu mµ ngêi viÕt cung cÊp ? VËy thÕ nµo lµ ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô trong thuyÕt minh * Lµ ph¬ng ph¸p nªu ra dÉn chøng cô thÓ, xác thực, đáng tin cậy để minh hoạ cho vấn đề đáng đợc thuyết minh (Các VD có thÓ lÊy tõ thùc tÕ cuéc sèng hoÆc diÔn ra theo c¸c tµi liÖu). VD : Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” đã dïng nh÷ng sè liÖu nµo? V¨n b¶n : “ Th«ng tin …. 2000” ®a x®a ra những số liệu để cho thấy tác hại của bao bì ni lông đối với môi trờng ? VËy thª nµo lµ ph¬ng ph¸p dïng sè 4, Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu : liÖu trong v¨n b¶n thuyÕt minh? T¸c dông cña viÖc sö dông sè liÖu?. §äc VD cho biÕt t¸c dông cña ph¬ng ph¸p so s¸nh?. G/v dẫn dắt vấn đề nh sgk ? BàI Huế đã trình bày các đặc điểm cña Thµnh Phè HuÕ theo nh÷ng mÆt nµo?. ? VËy thÕ nµo lµ ph¬ng ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i ph©n tÝch?. * Lµ ph¬ng ph¸p sö dông c¸c sè liÖu vµo qu¸ tr×nh thuyÕt minh (muèn cã sè liÖu ph¶i t×m hiÓu, kh¶o s¸t, thèng kª, mang tÝnh khoa häc chÝnh x¸c) => lµm cho ngêi đọc dễ nắm bắt và có sức thuyết phục 5, Ph¬ng ph¸p so s¸nh Là phơng pháp so sánh đối chiếu sự vật, sự việc đang đợc thuyết minh với sự vật, sự việc khác nhằm nổi bật bản chất về vấn đề ®ang dîc thuyÕt minh 6, Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch * Văn bản Huế đợc trình bày đặc điểm thµnh phÇn HuÕ theo c¸c mÆt : Lµ trung t©m v¨n ho¸, nghÖ thuËt lín, sù kÕt hîp hµI hoµ cña nói, s«ng, biÓn, nh÷ng c«ng tr×nh kiến trúc nổi tiếng. Những sản phẩm đặc biÖt næi tiÕng víi nh÷ng mãn ¨n, thµnh phần đấu tranh kiên cờng * Là phơng pháp chia vấn đề, đối tợng.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> H/s đọc to ghi nhớ. đang đợc thuyết minh bằng nhiều loại, nhiều mặt, những khía cạnh để làm rõ từng ý => làm cho nội dung thuyết minh đợc tr×nh bµy mét c¸ch râ rµng, m¹ch l¹c Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập II. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 : Bµi “¤n dÞch, thuèc l¸” thÓ hiÖn nh÷ng kiÕn thøc vÒ y häc : T¸c h¹i cña khãi thuốc vào phổi, hồng cầu, động mạch…, kiến thức của ngời quan sát đời sống xã hội (tâm lí : cho rằng hút thuốc lá là văn minh, sang trọng, hút thuốc ảnh hởng đến cả ngời kh«ng hót, kÓ c¶ c¸i thai trong bông mÑ! Tû lÖ ngêi hót thuèc l¸ lµ rÊt cao => ¶nh hëng tới bữa ăn gia đình !) => Tìm hiểu vấn đề bức xúc của xã hội Bµi tËp 2 : Bài viết sử dụng các phơng pháp thuyết minh là : so sánh, đối chiếu, phân tích (tõng t¸c h¹i), nªu sè liÖu H/s phát hiện và phơng pháp thuyết minh ở trong bài rồi đánh giá Bµi tËp 3 : - Thuyết minh đòi hỏi những kiến thức cụ thể, chính xác, khách quan, xác thực, khoa häc - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh chñ yÕu ë v¨n b¶n nµy lµ : dïng sè liÖu, sù kiÖn cô thÓ Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà - H/s lµm bµi tËp 4 - Häc thuäc ghi nhí - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo * Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Ngµy so¹n: 29/11/2007 TiÕt 48. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 vµ bµi kiÓm tra v¨n A. Mục tiêu cần đạt : 1, §èi víi bµi tËp lµm v¨n sè 2 : - H/s đa ra đợc chổ mạnh, chổ yếu trong việc víêt một văn bản tự sự kết hợp với miªu t¶ vµ biÓu c¶m - N¾m v÷ng h¬n c¸ch lµm 1 bµi v¨n nãi trªn 2, §èi víi bµi kiÓm tra v¨n - Giúp h/s nhận ra đợc u, khuyết điểm về các mặt : Ghi nhớ và hệ thống các kiến thức từ các truyện ký hiện đại Việt Nam đã học, vận dụng vào bài viết kể truyện có sử dông kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m B. Tổ chức các hoạt động dạy học * ChuÈn bÞ : - G/v trả bài trớc cho h/s cùng với việc phát đáp án và biểu điểm cho từng em - H/s đọc kĩ, dựa vào đáp án biểu điểm để tự đáng giá bài làm cảu mình. Dựa vào phÇn lêi phª cña g/v, tù ch÷a bµi cña m×nh Hoạt động 1 : Kiểm tra bài chữa của h/s - H/s kiÓm tra lÉn nhau theo nhãm tæ - G/v kiÓm tra x¸c xuÊt mét vµi em. NhËn xÐt kÕt qu¶ kiÓm tra Hoạt động 2 : Nhận xét bài viết của h/s - Phần trắc nghiệm : Nhìn chung các em hiểu bài và làm đúng nh đáp án - PhÇn tù luËn : Mét sè bµi lµm tèt nh :……………. Hoạt động 3 : Đọc – bình một vài bài, đoạn khá, giỏi, hay G/v lựa chọn những bài viết khá, giỏi, hay từng mặt và toàn diện để h/s đọc – b×nh u ®iÓm.

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà G/v hớng dẫn h/s tiếp tục đọc lại, sữa chữa tiếp hoặc có thể viết lại các câu hỏi tự luËn ë nhµ. Ngµy so¹n: 01/12/2007 TuÇn 13 Bµi 13, 14 TiÕt 49. Bµi to¸n d©n sè. <V¨n b¶n nhËt dông>. A. Mục tiêu cần đạt - Giúp h/s nắm đợc mục đích và nội dung chính mà tác giả đặt ra qua văn bản là cần phải hoàn cảnh sự ra đời dân số, đó là con đờng “tồn tại hay không tồn tại” của chÝnh loµi ngêi - Thấy đợc cách viết nhẹ nhàng, kết hợp khung cảnh với lập luận trong việc thể hiÖn néi dung bµi viÕt B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò ? Em hiÓu g× vÒ thuèc l¸ khi häc xong v¨n b¶n “¤n dÞch, thuèc l¸” ? Chỉ ra phơng pháp thuyết minh đợc sử dụng trong văn bản này * Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu I. T×m hiÓu chung 1, §äc chung G/v hớng dẫn h/s đọc 2, Tõ khã G/v gi¶i thÝch thªm c¸c tõ khã - Chó thÝch 3 - Cµnh A®am vµ nµng Eva : §©y lµ cÆp vî chồng đầu tiên trên trá đất đợc chúa tạo ra và sai xuống trần gian để hình thành và ph¸t triÓn loµi ngêi 3, ThÓ lo¹i - Văn bản nhật dụng : Vấn đề xã hội là dân ? Theo em cã thÓ gäi ®©y lµ v¨n b¶n sè gia t¨ng vµ nh÷ng hiÖu qu¶ cña nã nhËt dông kh«ng? V× sao? - Phơng thức biểu đạt : Lập luận + thuyết minh vµ biÓu c¶m 4, Bè côc : 3 phÇn ? Theo em bài viết đã sử dụng phơng - Tõ ®Çu… s¸ng m¾t ra : Bµi to¸n d©n sè vµ thức biểu đạt nào? Vì sao? ? Xác định bố cục 3 phần của văn bản? KHHGĐ đợc đặt ra t ừ thời cổ - Tiếp theo… 31 bàn cờ : Làm rõ vấn đề và Néi dung mçi phÇn lµ g×? KHHG§ - Đoạn còn lại : Bày tỏ tháI độ về vấn đề nµy * Bố cục mạch lạc, chặt chẽ, theo vấn đề. ? Em có nhận xét gì về bố cục của văn Tất cả tập chung làm nổi bật vấn đề chủ chèt : BµI to¸n d©n sè lµ g×? Vµ c¸ch gi¶I b¶n ? quyÕt nã nh thÕ nµo? Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích II. Phân tích 1, Nêu vấn đề dân số và KHHGĐ v¨n b¶n - Vấn đề dân số và KHHGĐ đã đợc đặt ? T¸c gi¶ “s¸ng m¾t ra” vÒ ®iÒu g×? 37at ừ thời cổ đại (H/s th¶o luËn theo nhãm) ? Em hiểu thế naò về vấn đề dân số và - Bạn đọc cũng “sáng mắt ra về vấn đề KHHG§ KHHG§” ? Khi nêu vấn đề này tác giả muốn => NhÑ nhµng, gi¶n dÞ, th©n mËt, t×nh c¶m điều gì ở ngời đọc văn bản này?.

<span class='text_page_counter'>(38)</span> ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch më bµi cña t¸c gi¶? T¸c dông cña nã?. => gÇn gñi, tù nhiªn, dÔ thuyÕt phôc 2, Làm rõ vấn đề dân số và KHHGĐ - Vấn đề đợc nhìn nhận từ một bàI toán cổ ? Để làm rõ vấn đề dân số và KHHGĐ, - Bài toán dân số đợc tính toán trong kinh tác giả đã lập luận và thuyết minh trên thánh c¸c ý chÝnh bµo, t¬ng øng víi mçi - Vấn đề dân số đợc nhìn nhận từ thực tế ®o¹n v¨n nµo? sinh s¶n cña con ngêi * Bµi to¸n cæ vÒ d©n sè ? Cã thÓ tãm t¾t bµi to¸n cæ vÒ d©n sè - Cã mét bµn cê gåm 64 « nh thÕ nµo? - §Æt mét h¹t thãc vµo « thø nhÊt, « thø hai đặt hai hạt, các ô tiếp theo cứ thế nhân đôI - tæng sè thãc cã thÓ phñ kh¾p bÒ mÆt tr¸I đất => Tơng ứng với số ngời đợc sinh ra trên trái đất => 1 con số khủng khiếp => G©y høng thó, dÔ hiÓu ? Tại sao có thể hình dung vấn đề gia * Bµi to¸n d©n sè cã khëi ®iÓm tõ truyÖn t¨ng d©n sè tõ bµi to¸n cæ nµy? trong kinh th¸nh - Nếu mỗi gia đình : 2 con đến 1995. Dân ? Bàn về một số từ 1 bài toán cổ, có tác số trái đất là 5,63 tỉ xấp sỉ ô thứ 30 bàn cờ dông g×? => Mật độ dân số tăng nhanh chóng trên trái đất ? ở 2 đoạn tiếp theo của phần thân bài * Vấn đề gia tăng dân số từ năng lực so c¸ch chøng minh cña ngêi viÕt cã g× s¸nh tù nhiªn cña ngêi phô n÷ thay đổi - C¶nh b¸o nguy c¬ tiÒm Èn cña gia t¨ng ? C¸c t liÖu thuyÕt minh d©n sè ë ®©y d©n sè cã t¸c dông g× ? - Cho thấy cái gốc của vấn đề là hạn chế ? Tác giả đã thuyết minh vấn đề gia dân số và sinh đẻ có kế hoạch t¨ng d©n sè tõ kû n¨ng sinh s¶n cña - Ch©u Phi, Ch©u ¸ (ViÖt Nam) con ngời nh thế nào? Nhằm đạt mục đích gì + §«ng d©n nhÊt G/v chiÕu b¶ng thèng kª + Tốc độ gia tăng dân số lớn nhất + RÊt nhiÒu níc trong t×nh tr¹ng l¹c hËu, ? Nh×n vµo b¶ng thèng kª em h·y cho nghÌo nµn biÕt c¸c níc cã tû lÖ sinh con cao thuéc c¸c Ch©u lôc nµo? => T¨ng d©n sè qu¸ cao lµ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi, lµ nguyªn nh©n dÉn đến đói nghèo, lạc hậu => Cách lập luận : Lí lẽ đơn giãn, chứng cớ đầy đủ, kết hợp với phơng pháp thuyết ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù gia t¨ng d©n minh : thèng kª, so s¸nh, ph©n tÝch, kÕt sè vµ sù ph¸t triÓn x· héi? hîp c¬ cÊu c©u 3, Thái độ của tác giả về vấn đề dân số và ? Em học tập đợc gì về cách lập luận kế hoạch hoá gia đình cña t¸c gi¶ ë phÇn th©n bµi - Nếu con ngời sinh sôi trên trái đất theo cấp số nhân của bài toán cổ thì sẽ đến lúc không còn đất sống - Muỗn có đất sống : Phải sinh đẻ có kế ho¹ch phait h¹n chÕ gia t¨ng trªn thÕ giíi - Con ngời muốn sống phải có đất ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c©u nãi sau - §Êt ®ai kh«ng sinh ra, con ngêi ngµy mét của tác giả : “Đừng để… càng dài lâu nhiều hơn. Do đó muốn tồn tại phải biết cµng tèt” h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè => §©y lµ vÊn đề sống còn của nhân loại => Tác giả : Nhận thức rõ vấn đề gia tăng ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i cho r»ng “Con ®d©n sè vµ hiÓm ho¹ cña nã => Cã tr¸ch êng” tån t¹i hay kh«ng tån t¹i cña nhiệm với đời sống cộng đồng, chân trọng chÝnh loµi ngêi? đến cuốcống tốt đẹp của con ngời.

<span class='text_page_counter'>(39)</span> ? Qua đó tác giả bộc lộ quan điểm của mình nh thế nào về vấn đề dân số và KHHG§? Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết III. Tæng kÕt ? Bài văn đem lại cho em hiểu biết gì về vấn đề dân số và KHHGĐ (H/s th¶o luËn nhãm vµ rót ra ghi nhí) H/s đọc to mục ghi nhớ Hoạt động 4 : IV. LuyÖn tËp ? Đọc phần đọc thêm và cho biết. Con đờng tốt nhất để hạn chế gia tăng dân số là gì ? (H/s th¶o luËn nhãm) - §Èy m¹ch gi¸o dôc cho phô n÷ - Việc cần đến vai trò của g/v, cha mẹ ? Vì sao việc gia tăng dân số có tầm quan trọng hết sức to lớn đối với nhân loại, đặc biÖt lµ c¸c níc nghÌo nµn l¹c hËu? - Dân số tăng, môi trờng sống + đất đai bị thu hẹp - Dân số tăng => hiểm học đạo đức, kinh tế, văn hoá, kìm hãm sự phát triển của cá nhân, cộng đồng Hoạt động 5 : V. Híng dÉn häc ë nhµ ? H/s lµm bµi tËp 3 sgk ? Em có hiểu biết gì về sự gia tăng dân số ở địa phơng em, tác động của nó tới đời sèng, kinh tÕ, v¨n ho¸ * ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo * Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Ngµy so¹n: 04/12/2007 TiÕt 50. Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm A. Mục tiêu cần đạt - H/s nắm đợc chức năng (công dụng) của dấu ngoặc đơn và dấu hai chem. - Biết dùng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm trong khi viết B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµI cò: ? Kể tên các loại dấu câu mà em đã học ở lớp 6, 7 - Líp 6 : DÊu chÊm, dÊu chÊm Hái, dÊu chÊm than, dÊu phÈy - Líp 7 : DÊu chÊm löng, dÊu chÊm phÈy, dÊu g¹ch ngang, dÊu g¹ch nèi * Giíi thiÖu bµi míi Tõ viÖc kiÓm tra bµi cò g/v vµo bµi míi Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu công dụng của dấu ngoặc đơn G/v chÐp c¸c ®o¹n trÝch sgk môc I vµo giÊy trong, chiÕu h¾t lªn b¶ng cho h/s ? Dấu ngoặc đơn trong những đoạn trích trên đợc dùng để làm gì? (H/s th¶o luËn theo 3 nhãm). I. Dấu ngoặc đơn * T×m hiÓu vÝ dô : - Dấu ngoặc đơn ở ví dụ dùng để : a, Đánh dấu phần giải thích để làm rõ từ “hä”  gióp hiÓu râ h¬n phÇn chó thÝch, cã t¸c dông nhÊn m¹nh b, Thuyết minh về một loài động vật mà tên của nó (ba khía) đợc dùng để gọi tên một con kênh giúp hình dung rõ hơn đặc.

<span class='text_page_counter'>(40)</span> ®iÓm cña con kªnh nµy. c, PhÇn bæ xung thªm th«ng tin vÒ n¨m sinh, n¨m mÊt cña nhµ th¬ LÝ B¹ch vµ cho ngời đọc biết thêm Miên Châu thuộc tỉnh Tø Xuyªn ? Nếu bỏ phần trong dấu ngoặc đơn thì - Nếu bỏ dấu ( ) thì ý nghĩa của đoạn trích ý nghÜa c¬ b¶n cña nh÷ng ®o¹n trÝch không thay đổi, vì khi đặt mộtphần nào đó trên có thay đổi không? trong dấu ( ) thì ngời viết đã coi đó là phần chó thÝch, nh»m còng cè th«ng tin kÌm thªm chø nã kh«ng thuéc phÇn nghÜa c¬ b¶n * Công dụng của dấu ngoặc đơn : ? Tõ ph©n tÝch vÝ dô trªn em h·y cho - Dùng để đánh dấu phần chú thích cho biÕt c«ng dông cña vÝ dô trªn? mét tõ, mét vÕ trong c©u hoÆc cho mét c©u, chuçi c©u trong ®o¹n v¨n - Có các trờng hợp dùng dấu ngoặc đơn để chó thÝch + Dấu ngoặc đơn đánh phần giải thích thªm + Dấu ngoặc đơn đánh dấu phần bổ xung thªm + Dấu ngoặc đơn đánh dấu phần thuyết minh thªm ? CÊu t¹o cña phÇn trong cña dÊu ngoặc đơn là gì?. - Phần trong dấu ngoặc đơn có thể là một tõ ng÷, mét c©u, mçi chuçi c©u, mét con sè hay mét dÊu c©u nh dÊu hái, dÊu chÊm than BÊt cø ®iÒu g× ngêi viÕt muèn chó thÝch Lu ý : Trờng hợp dùng dấu ngoặc đơn đối H/s đọc to ghi nhớ víi dÊu (?) tá ý hoµi nghi, dÊu (!) tá ý mØa mai Bµi tËp 1 : G/v híng dÉn hs lµm bµi tËp 1 sgk a, §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c H/s lµm theo 3 nhãm cụm từ tiệt nhiên, định phận tại thiên th, hµnh than thñ b¹i h b, §¸nh dÊu phÇn thuyÕt minh nh»m gióp cho ngời đọc hiểu rõ trong 2290m chiều dµi cña cÇu cã tÝnh c¶ phÇn cÇu dÉn c, - Dấu ngoặc đơn ở vị trí 1 đánh dấu phần bæ xung, phÇn nµy cã quan hÖ lùa chän víi phÇn quan hÖ cña chó thÝch (cã phÇn nµy th× kh«ng cã phÇn kia) : Ngêi t¹o lËp v¨n bn¶ hoÆc ngêi viÕt, hoÆc lµ ngêi nãi - ở vị trí 2, dấu ngoặc đơn đánh dấu phần thuyết minh để làm những phơng tiện ngôn ng÷ ë ®©y lµ g× Hoạt động 2 : Tìm hiểu công dụng II. DÊu hai chÊm cña dÊu 2 chÊm * T×m hiÓu vÝ dô 2 : G/v chÐp vÝ dô vµo giÊy trong chiÕu Dấu 2 chấm dùng để đánh dấu (báo thức) h¾t lªn b¶ng a, Lời đối thoại (của Dế Mèn với Dế Choắt ? DÊu hai chÊm trong nh÷ng ®o¹n trÝch vµ ngîc l¹i) trên dùng để làm gì? b, Lêi dÉn tiÕp (ThÐp míi dÉn l¹i lêi cña H/s lµm theo hai nhãm ngêi xa) c, Phần giải thích lí do thay đổi tâm trạng cña t¸c gi¶ trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc  NÕu bá dÊu 2 chÊm, c©u v¨n hoÆc ®o¹n.

<span class='text_page_counter'>(41)</span> G/v s¬ kÕt v¨n kh«ng chØ mÊt ®i mét phÇn nghi· c¬ ? NÕu bá dÊu hai chÊm th× ý nghÜa trªn b¶n mµ cßn trë nªn kh«ng hoµn chØnh vÒ có thay đổi không ? nghÜa vµ bÞ coi lµ sai. Nh vËy trong trêng hợp này đợc ngời viết cho là thuộc nội dung ngi· c¬ b¶n cña c©u hay cña ®o¹n  Đây cũng là điểm khác biệt đối với dấu ngoặc đơn *C«ng dông cña hai dÊu chÊm : - Dấu hai chấm dùng để : ? Qua ph©n tÝch em h·y cho biÕt c«ng + §¸nh dÊu (b¸o thøc) phÇn gi¶i thÝch, dông cña dÊu hai chÊm. thuyết minh cho một phần trớc đó + §¸nh dÊu (b¸o thøc) lêi dÉn trùc tiÕp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dïng víi dÊu g¹ch ngang) G/v : XÐt vÒ thùc chÊt th× ®©y còng lµ phÇn thuyÕt minh nh ë c«ng dông 1, nhng ë ®©y l¹i thuyÕt minh b»ng nguyên văn lời của ngời khác (đôi khi cña chÝnh ngêi viÕt nhng trong mét thêi ®iÓm kh¸c) vµ b¾t buéc cã dÊu kh¸c kÌm theo (dÊu “ ” hoÆc dÊu g¹ch ngang) G/v chiÕu h¾t bµi tËp 2 H/s lµm theo 3 nhãm. H/s đọc to phần ghi nhớ 2 * Bµi tËp 2 : C«ng dông cña dÊu hai chÊm a, §¸nh dÊu (b¸o thøc) phÇn gi¶i thÝch cho ý : Hä th¸ch nÆng qu¸ b, Đánh dấu (báo thức) lời đối thoại (của DÕ Cho¾t nãi víi MÌn) vµ phÇn thuyÕt minh néi dung mµ DÕ Cho¾t khuyªn DÕ MÌn c, §¸nh dÊu (b¸o thøc) phÇn thuyÕt minh cho ý : §ñ mµu lµ nh÷ng mµu nµo. Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập III. LuyÖn tËp Bµi 4 : - Đợc những ngiã của câu cơ bản không thay đổi nhng ngời viết coi phần trong dấu ngoặc đơn chỉ có tác dụng kèm thêm chứ không thuộc phần nghĩa cơ bản của câu nh phần này đặt ra - NÕu viÕt l¹i “Phong Nha gåm : §éng… níc ” th× kh«ng thÓ thay dÊu : b»ng ( ), v× trong c©u nµy vÕ “§éng… níc” kh«ng thÓ c«i lµ thuéc phÇn chó thÝch Chú ý : Chỉ trong trờng hợp bỏ phần cho dấu : đánh dấu mà phần còn lại vẫn có sự hoàn chỉnh về nghĩa thì dấu : mới có thể thay đổi bằng dấu ( ) Bài 3 : Đợc những nghĩa của phần đặt sau dấu. Không đợc nhấn mạnh bằng Bài 5 : Sai vì dấu ( ) cũng nh dấu “ ” bao giờ cũng đợc dùng thành cặp G/v yªu cÇu h/s söa thªm mét dÊu ( ) - Phần đợc đánh dấu bằng dấu ( ) không phải là bộ phận của câu Nh vËy : PhÇn chó thÝch cã thÓ lµ bé phËn cña c©u, nhng còng cã thÓ b»ng mét hoÆc nhiÒu c©u Hoạt động IV : Hớng dẫn học ở nhà - H/s lµm bµi tËp 6 - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo * Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Ngµy so¹n: 06/12/2007.

<span class='text_page_counter'>(42)</span> TiÕt 51. §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt - Giúp h/s hiểu đợc cách làm bài văn thuyết minh : Quan sát, tích luỹ tri thức và ph¬ng ph¸p tr×nh bµy - Rèn kỷ năng tìm hiểu về vấn đề và kỷ năng kết hợp các phơng pháp làm bài v¨n thuyÕt minh cã hiÖu qu¶ B, Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò ? Trong v¨n b¶n thuyÕt minh ngêi ta thêng sö dông nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? * Bµi míi Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu I. Tìm hiểu đề văn thuyết minh vấn đề văn thuyết minh G/v chiếu 12 đề ở sgk lên bảng * Tìm hiểu 12 đề ở (sgk) H/s đọc đề bài ? §Ò nªu lªn ®iÒu g× ? - Đề nêu lên đối tợng thuyết minh ? §èi tîng thuyÕt minh cã thÓ gåm - Đối tợng thuyết minh : Con ngời, đồ vật, nh÷ng lo¹i nµo? di tích, con vật, thực vật, món ăn, đồ chơi, lÔ héi… ? Làm sao em biết đó là vấn đề văn - Vì các đề không yêu cầu kể chuyện, miêu thuyÕt minh? t¶, biÓu c¶m tøc lµ yªu cÇu giíi thiÖu thuyÕt minh, gi¶i thÝch ? vậy từ đó em có nhận xét gì về đề * Ghi nhí : v¨n thuyÕt minh? H/s đọc to ghi nhớ G/v lu ý cho h/s §Ò v¨n thuyÕt minh rÊt ®a d¹ng, phong phó §Æc ®iÓm chung nhÊt vµ ®iÓm kh¸c biệt ngữa đề văn thuyết minh với các loại đề văn khác, là các đề văn thuyết * Đề văn thuyết minh gồm có hai đoạn minh thờng đợc diễn đạt bằng một câu - Dạng đề có cấu trúc đầy đủ(thể loại và văn, hoặc một câu đặc biệt đối tợng cần thuyết minh ) VD: Thuyết minh về lọ hoa em cắm để tÆng mÑ nh©n ngµy 8 – 3 - Dạng đề có cấu trúc không đầy đủ, thờng chỉ đề cập tới đối tợng thuyết minh VD: 12 đề sgk Hoạt động 2 : Hớng dẫn cách làm bµi bµi v¨n thuyÕt minh H/s đọc bài văn ở sgk ? Đọc đề bài trên và cho biết đề nêu lên đối tợng gì? Yêu cầu gì? ? Tại sao em biết đây là đề thuyết minh về chiếc xe đạp? ? Thuyết minh chiếc xe đạp là phơng pháp nêu lên đợc đặc điểm tiêu biểu của chiếc xe đạp. Theo em đặc điểm của chiếc xe đạp là gì? * Quan sát, đọc thầm văn bản sgk ? Bµi v¨n nµy gåm mÊy phÇn ? Néi dung tõng phÇn ? Cã c¸ch më bµi kh¸c kh«ng ?. II. C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. Đề bài : Chiếc xe đạp 1, Tìm hiểu đề : - Đối tợng : Chiếc xe đạp - Yªu cÇu : ThuyÕt minh 2, Tìm hiểu tính chất của đề - NÕu lµ miªu t¶ th× ph¶i miªu t¶ mét chiÕc xe đạp cụ thể (của me, em…) - Thuyết minh đặc điểm của chiếc xe đạp : Lµ mét ph¬ng tiÖn giao th«ng phæ biÕn trình bày cấu tạo, tác dụng của xe đạp 3, X©y dung bè côc vµ néi dung a, Më bµi : Gi¶i thÝch kh¸i qu¸t vÒ ph¬ng tiện xe đạp.

<span class='text_page_counter'>(43)</span> ? ë phÇn th©n bµi t¸c gi¶ sö dông nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo ? ở đây tác giả đã chia chiếc xe đạp ra mấy phần để trình bày ?. ? NÕu sö dông ph¬ng ph¸p liÖt kª ë phần thân bài có đợc không? (Vì không nói đợc cơ chế của hoạt động của chiếc xe đạp) ? NÕu v¨n b¶n nµy chØ miªu t¶ mµu s¾c kiểu dáng, vẻ đẹp của chiếc xe đạp thì có đợc không? ? V¨n b¶n sgk cã yÕu tè miªu t¶ kh«ng? Qua văn bản : Xe đạp ở sgk, em có nhËn xÐt : (H/s th¶o luËn) ? Bài làm có thực hiện đề bài đã cho nh thÕ nµo? ? Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nh vËy cã phï hîp kh«ng? ? Diễn đạt có dễ hiểu không?. b, Th©n bµi : §©y lµ phÇn träng t©m * Giới thiệu về cấu tạo của xe đạp và nguyên tắc hoạt động của nó * Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch (kÕt hîp liÖt kª, gi¶i thÝch) - Hệ thống chuyển động gồm + Khung, bàn đạp, trục… + §Üa r¨ng ca… + æ lÝp + B¸nh xe - HÖ thèng ®iÒu khiÓn + Ghi đông… + Bé phanh… - HÖ thèng chuyªn chë gåm : + Yªn xe + Giá đèo hàng, giỏ đựng đồ - C¸c bé phËn phô : Ch¾n bïn, ch¾n xÝch, đèn… - Không, vì lại sang miêu tả chiếc xe đạp - Không, vì mục đích của văn bản này là giúp cho ngời đọc hiểu về cấu tạo, nguyên lí vận hành của chiếc xe đạp c, KÕt bµi : Nêu lên tác dụng cảu xe đạp và tơng lai cña nã. H/s đọc to ghi nhớ. Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập III. LuyÖn tËp §Ò bµi : Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam Bớc 1 : Xác định yêu cầu của đề (g/v hớng dẫn h/s) - §èi tîng thuyÕt minh : ChiÕc nãn l¸ ViÖt Nam - §Æc ®iÓm tiªu biÓu cña chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam + Nguån gèc, chÊt liÖu, cÊu t¹o, h×nh d¸ng, s¾c mµu… + Vai trò, tác dụng của chiếc nón lá trong đời sống, sinh hoạt của ngời ViÖt Nam Bớc 2 : Xác định ý và xây dung bố cục : (G/v hớng dẫn h/s) * Më bµi : ChiÕc nãn l¸ ViÖt Nam lµ mét vËt thÓ kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc sèng cña ngêi phụ nữ Việt Nam xa. Đó là kỷ vật hữu nghị đặc sắc đối với bạn bè khắp thế giới khi đến thăm Việt Nam * Th©n bµi - H×nh d¸ng chiÕc nãn - VËt liÖu lµm nãn : Mo nang lµm cèt, d©y mãc, l¸ nãn, khu«n nãn, vßng nãn b»ng tre, rîi guéc - Quy tr×nh lµm nãn : Lá nón sau khi phơi 2 đến 3 nắng sẽ ngã từ màu xanh chuyển sang màu trắng, đợc rãi trên nền đất cho mềm, rồi ngời ta sẽ cho rộng bản. Sau đó đó đặt lá lên lỡi cày nung nóng để là cho phẳng. Vòng nón đợc chốt tròn đều đặn, chổ nối cũng không có vết gợn. Cuối cùng là khâu khi lá đã đặt lên lớp vành khuôn. Sợi móc len theo mũi kim.

<span class='text_page_counter'>(44)</span> qua 6 lớp vòng bằng cột tre để hoàn chỉnh sản phẩm. Nói hơ song còn đợc hơ trên diêm sinh cho thªm tr¾ng vµ tr¸nh bÞ mèc - ë ViÖt Nam cã c¸c vïng næi tiÕng vÒ nghÒ nãn : HuÕ, Qu¶ng B×nh, lµng Chu«ng (Hµ T©y)… - Chiếc nón lá rất gần gũi với đời sống sinh hoạt của ngời Việt Nam. Nó che ma, che n¾ng. Nã lµm thªm phÇn duyªn d¸ng cho c¸c thiÕu n÷ ViÖt Nam trong nh÷ng dÞp héi hÌ - Chiếc nón đã trở thành biểu tợng của ngời phụ nữ Việt Nam * KÕt bµi : Cảm nghĩ về chiếc nón : Ngày nay cuộc sống hiện đại, chiếc nón không còn có vị trí và vai trò nh trớc. Dần dần những chiếc mũ xinh xắn, có nhiều tiện dụng đã thay thÕ chiÕc nãn xa. MÆc dï vËy trong ý thøc cña mçi ngêi d©n ViÖt Nam, h×nh ¶nh chiÕc nãn lu«n lµ biÓu tîng cña ngêi phô n÷ dÞu dµng, duyªn d¸ng. §ã lµ mét nÕt v¨n ho¸ của ngời Việt Nam, cần đợc giữ gìn và lu truyền Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà - H/s dùa vµo phÇn gîi ý vµ dµn ý, viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh : Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam - H/s thuéc ghi nhí - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo * Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Ngµy so¹n: 06/12/2007 TiÕt 52. Chơng trình địa phơng A. Mục tiêu cần đạt - Giúp h/s bớc đầu có ý thức quan tâm đến truyền thống văn học của địa phơng - Qua việc chọn chép một bài thơ hoặc một bài văn viết về địa phơng vừa cũng cè t×nh c¶m quª h¬ng, võa bíc ®Çu rÌn luyÖn kû n¨ng lùc them b×nh vµ tuyÓn chän v¨n th¬ B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò : G/v tra sù chuÈn bÞ cña h/s * Bµi míi Hoạt động1 : Dãn vào bài mới * G/v nãi ng¾n gän yªu cÇu cña tiÕt häc + Quan hệ về tác giả, tác phẩm văn học về địa phơng a, Tác giả : Gồm những nhà văn, nhà thơ, có tiếng sinh ở địa phơng (Thanh Hoá), hiện tại có thể đã mất, hoặc sống và làm việc ở nơi khác, phạm vi cho đến hiện nay 2004 b, Khái niệm địa phơng Quª h¬ng Thanh Ho¸ c, Tác phẩm văn học địa phơng - Tác giả sinh ở địa phơng viết về địa phơng - Tác giả sinh ở nơi khác viết về địa phơng Hoạt động 2 : Tổ chức h/s trình bày theo 2 câu hỏi sgk Bµi tËp 1 : G/v gäi h/s tr×nh bµy theo mÉu - Thống kê bảng danh sách tác giả văn học địa phơng TT Hä tªn Bót danh N¬i sinh N¨m sinh – T¸c phÈm mÊt chÝnh - H/s bæ xung, gãp ý cho b¶ng danh s¸ch cña mçi ngêi cho chÝnh x¸c vµ phong phó, trong kû n¨ng cao nhÊt Bµi tËp 2 :.

<span class='text_page_counter'>(45)</span> Chän chÐp 1 bµi (®o¹n) v¨n, bµi th¬ em cho lµ hay viÕt vÒ phong c¸ch thiªn nhiªn, con ngêi, sinh ho¹t v¨n ho¸, tr×nh thèng lÞch sö quª h¬ng + 5 – 7 h/s đọc bài văn (thơ) đã chọn, sau đó phát biểu, cảm nhận bản thân và lý do lùa chän + Các h/s khác tham gia trao đổi, thảo luận Hoạt động 3 : Tổng kết - G/v tæng kÕt, nhËn xÐt tiÕt häc. Ngµy so¹n: 07/12/2007 TuÇn 14: TiÕt 5 Bµi 14. DÊu ngoÆc kÐp A. Mục tiêu cần đạt - H/s nắm đợc chức năng của dấu ngoặc kép và phân biệt đợc dấu ngoặc đơn - Rèn kỹ năng sử dụng đợc dấu ngoặc kép khi viết văn bản B. Tổ chức các hoạt động dạy học * KiÓm tra bµi cò - Trình bày công dụng của dấu ngoặc đơn - H/s lµm bµi tËp sè 6 * Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu I. C«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp céng dông dÊu ngoÆc kÐp G/v chiÕu h¾t vÝ dô sgk lªn b¶ng * Tìm hiểu ví dụ : Dấu ngoặc kép dùng để ? DÊu ngoÆc kÐp trong nh÷ng ®o¹n đánh dấu trích trên dùng để làm gì? a, Lêi dÉn trùc tiÕp (mét c©u nãi cña G¨ng §i) b, Từ ngữ hiểu theo một ngữ đặc biệt, ngiã đợc hình thành trên cơ sở phơng thức ẩn dụ : Dùng từ ngữ “dãi lụa” để chỉ chiếu cầu (xem chiÕc cÇu nh mét d·i lôa) c, Tõ ng÷ cã hµm ý mØa mai : B»ng viÖc dïng chÝnh nh÷ng tõ ng÷ mµ thùc d©n Ph¸p thờng nói về sự cai trị của chúng đối với ViÖt Nam, khai ho¸ v¨n minh cho mét d©n téc l¹c hËu (dïng c¶ víi c«ng dông 1) d, §¸nh dÊu tªn cña c¸c vë kÞch * Ghi nhí sgk ? Qua ph©n tÝch vÝ dô em h·y chØ ra c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp? <G/v chÐp ghi nhí sang giÊy trong> II. LuyÖn tËp Bài tập 1 : Dấu ngoặc kép đánh dấu : a, Câu nói đợc dẫn trực tiếp (Lão Hạc tởng nh là con chó vàng nói với lão) b, Từ ngữ đợc dùng với hàm ý mỉa mai c, Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp, dẫn lại lời của ngời khác d, Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp, có hàm ý mỉa mai.

<span class='text_page_counter'>(46)</span> e, Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp: “Mặt sắt”, “Ngây vì tình” đợc dẫn lại từ hai câu thơ của Nguyễn Du. Hai câu thơ nay cũng đợc dẫn trực tiếp, nhng khi dẫn thơ ngời ta ít đặt phÇn dÉn vµo trong dÊu “ ” Bµi tËp 2 : a, Cời bảo : dấu : đánh dấu (báo trớc lời đối thoại), “cá tơi” và “tơi” : dấu “ ” đặt dấu từ ngữ đợc dẫn lại b, Đặt dấu : sau “Chú Tiên Lê” (đánh dấu – báo chí – lời dẫn trực tiếp) Đặt dấu “Cháu… ” - đánh dấu trực tiếp c, - “Bảo hắn : ” (đánh dấu (báo trớc) lời dẫn trực tiếp) - “Đây là…” (đánh dấu lời dẫn trực tiếp) Lu ý: “§©y lµ …” lµ lêi dÉn trùc tiÕp, trong trêng hîp nµy kh«ng ph¶i lµ lêi cña ngêi khác mà là lời của chính ngời nói đợc dùng vào một thời điểm khác Bµi tËp 3 : a, §¸nh dÊu lêi d·n trùc tiÕp, dÉn nguyªn v¨n lêi cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh b, Không dùng dấu : , “ ” vì câu nói không đợc dẫn nguyên văn (lời dẫn gián tiÕp) Bµi tËp 5 : 4 h/s tù lµm Hoạt động 3 : Hớng dẫn học ở nhà - H/s lµm bµi tËp 4 - ChuÈn bÞ bµi “«n tËp vÒ dÊu c©u” - Quan sát : Cái phích nớc để làm bài luyện nói thuyết minh một thứ đồ dùng. Ngµy so¹n: 07/12/2007 TiÕt 54. LuyÖn nãi : Thuyết minh về một thứ đồ dùng A. Mục tiêu cần đạt - Rèn kỹ năng quan sát, suy nghĩ đọc lập cho h/s - RÌn kü n¨ng x©y dung kiÓu bµi thuyÕt minh - RÌn kü n¨ng nãi cho h/s B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 : Chuẩn bị 1, g/v kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña h/s ë nhµ * §Ò bµi : ThuyÕt minh c¸i phÝch níc * Kiểu bài : Thuyết minh về một thứ đồ dùng * Yêu cầu : Giúp ngời nghe có hiểu biết tơng đối đầy đủ và đúng về phích nớc G/v ghi đề bài lên bảng cho h/s xác định các yêu cầu của vấn đề sau đó kết luận vµ chiÕu lªn b¶ng néi dung trªn 2, G/v nªu c©u hái ? Để thuyết minh một cái phích nớc theo yêu cầu của vấn đề em càn phải làm những g×? a, T×m hiÓu, quan s¸t, ghi chÐp b, Xác định đặc điểm tiêu biểu (nội dung) của phích nớc - Giíi thiÖu cÊu t¹o (chÊt liÖu : Vá (nhùa, s¾t), ruét (hai líp thuû tinh cã ch©n không ở giữa, phía trong thuỷ tinh có lớp tráng bạc.)), màu sắc : trắng, xanh, đỏ - Công dụng, tác dụng giữ nhiệt, dùng cho sinh hoạt, đời sống - C¸ch sö dông c, X©y dung bè côc ? Em sÏ tr×nh bµy thuyÕt minh vÒ c¸i phÝch theo bè côc nh thÕ nµo ? * Më bµi : Giíi thiÖu chung vÒ phÝch níc nãng * Th©n bµi.

<span class='text_page_counter'>(47)</span> - CÊu t¹o cña phÝch gåm : Ruét phÝch, vâ phÝch, nót phÝch, tay cÇm - H·ng phÝch næi tiÕng : R¹ng §«ng - C¸ch b¶o qu¶n : + Phải để chổ an toàn, tránh va đập, rơi vỡ + Cách rửa ruột phích khi bị đóng Canxi ở đáy phích bằng cách cho một ít dấm ăn vào súc mạnh sau đó tráng bằng nớc lạnh * Kết bài : Khẳng định lại sự tiệních của phích nớc nóng trong sinh hoạt Hoạt động 2 : Luyện nói - G/v có thể chiếu hắt dàn bài lên bảng. H/s có thể dựa vào đó để luyện nói - H/s luyÖn nãi theo tæ - Chän mét sè h/s tr×nh bµy tríc líp + 1 em tr×nh bµy phÇn më bµi + 1 em tr×nh bµy phÇn th©n bµi + 1 em tr×nh bµy phÇn kÕt bµi + 1 em tr×nh bµy c¶ bµi - G/v theo giỏi h/s luyện nói, chú ý cách dùng từ, đặt câu, phát âm để sữa chữa cho h/s - G/v nhËn xÐt, tæng kÕt, cho ®iÓm Hoạt động 3 : Hớng dẫn học ở nhà - Lập dàn ý cho đề văn Thuyết minh về chiếc nón lá Việt Nam để chuẩn bị làm bài viết tập làm văn số 3 * Rót kinh nghiÖm giê d¹y. Ngµy so¹n: 07/12/2007 TiÕt 55 – 56. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3. A. Mục tiêu cần đạt - Kiểm tra toàn diện những kiến thức đã học về kiểu bài thuyết minh - RÌn kü n¨ng x©y dùng v¨n b¶n theo nh÷ng yªu cÇu b¾t buéc vÒ cÊu tróc, kiÓu bµi, tÝnh liªn kÕt, kû n¨ng tÝch hîp B. Tổ chức hoạt động dạy học. §Ò bµi : Em h·y giíi thiÖu vÒ chiÕc ¸o dµi ViÖt Nam §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓ m -Më bµi : thiÖu nguån gèc chiÕc ¸o dµi (1®).

<span class='text_page_counter'>(48)</span> -Th©n bµi : +trình bày đợc chất liệu kiếu dáng màu sắc +trình bày vai trò tác dụng ,giá trị thẩm mỹ của chiếc áo dài,trong đời sống sinh ho¹t cña ng¬× ViÖt Nam. TuÇn 15. Ngµy so¹n: 09/12/2007. Bµi 15 TiÕt 57 – 58. Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c Đập đá ở Luân Đôn. A. Mục tiêu cần đạt - Giúp h/s cảm nhận đợc vẽ đẹp của những chiến sĩ yêu nớc đầu thế kỷ XX, những ngời mang chí lớn cứu nớc, cứu dân, dù ở hoàn cảnh nào vẫn giữ đợc phong thái ung dung, khí phách hiên ngang, bất khuất và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp gi¶i phãng d©n téc - Hiểu đợc sức truyền cảm nghệ thuật qua giọng thơ khẩu khí hào hùng của tác gi¶ - Cũng cố và nâng cao hiểu biết về thể thơ thất ngôn bát cú đờng luật (cấu trúc, ghép đôi), thơ nói chỉ tỏ lòng trong thời kỳ trung đại, hiện đại, tác dụng của lối nói khoa trơng, phóng đại B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 : Giới thiệu bài Phan Béi Ch©u vµ Phan Chu Trinh lµ hai nhµ chÝ sÜ c¸ch m¹ng xuÊt s¾c ®Çu thÕ kỷ XX. Xuất thân từ nhà nho, nhng họ đã nhận ra đợc sự giáo lý thánh hiền trong hoàn cảnh nớc mất nàh tan và nhanh chóng vứt bỏ để tiếp cạn từ dân chủ, dan quyền với mục đích tìm đờng cứu nớc, cứu dân. ở họ vừa có cốt cách nhà giáo vừa có bản lĩnh của một đấng trợng phu đầy nghiã khí, “phú quý bất năng dâm, bần iện bất năng di, uy vũ bất nang khuất”. Với lòng yêu nớc nống nồng nàn và t tởng tránh nhiệm đối với vận mệnh dân tộc, 2 cụ Phan đã hoạt động cách mạng một cách tích cực, say sa, bất chấp mọi khó khăn, gian khổ, kể cả khi sa cơ lỡ bớc, tù đày, họ vẫn thể hiện rõ bãn lĩnh, khí phách của mình. Hai bài thơ đã học hôm nay đã thể hiện vẻ đẹp và t thế của nhà chí sĩ cách m¹ng Êy..

<span class='text_page_counter'>(49)</span> TiÕt 57. Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c <Phan Béi Ch©u>. Hoạt động 2 Híng dÉn t×m hiÓu chung v¨n b¶n ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Phan Béi Ch©u? G/v bæ xung thªm vÒ t¸c gi¶?. G/v đọc mẫu, 2 h/s đọc văn bản ? Em biÕt g× vÒ bµi th¬ “vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c” G/v giải thích hoàn cnảh ra đời của bài th¬ ? H·y gäi tªn thÓ th¬/ ? Văn bản này đã sử dụng phơng thức biểu đạt nào? ? Thuéc thÓ lo¹i g×? ? TÝnh chÊt biÓu c¶m ë ®©y lµ g×? V× sao? ? Từ đó em hãy xác định nhân vật trữ t×nh ë ®©y lµ ai? ? Em hiểu nhan đề của văn bản là gì?. I. T×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ Phan Béi Ch©u (1867 – 1940) - HiÖu lµ Sµo Nam, quª : Nam §µn NghÖ An - Lµ nhµ nho yªu níc c¸ch m¹ng, ngän cê ®Çu cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam 25 n¨m ®Çu thÕ kû XX. §ång thêi còng lµ mét nhµ th¬, v¨n lín m¹nh nhÊt níc ta trong giai độan này - Th¬ cña «ng chñ yÕu viÕt b»ng ch÷ H¸n, 1 sè t¸c phÈm ch÷ N«m. - §Ò ta× : Phong phó, giäng ®iÖu s«i sôc, hµo hïng m¹nh mÏ, l«i cuèn : “C©u th¬ dậy sóng”, giục giã đồng bào đánh Pháp, giµnh l¹i non s«ng 2, Bµi th¬: - ViÕt b»ng ch÷ N«m, 1914 - N»m trong tËp “Ngôc trung th” - Bài thơ mới đợc viết vào những ngày ®Çu bÞ giam ë nhµ ngôc Qu¶ng §«ng (Trung Quèc) - Thể thơ thất ngôn bát cú đờng luật - Ph¬ng thøc : BiÓu c¶m - ThÓ lo¹i : Tr÷ t×nh - BiÓm c¶m trùc tiÕp. - Nh©n vËt tr÷ t×nh : T¸c gi¶ Phan Béi Ch©u lµ nhµ th¬ yªu níc trong ngôc tõ - cảm xúc đợc viết khi bị bắt giam ở nhà ngôc tØnh Qu¶ng §«ng 3, Tõ khã. G/v kiÓm tra viÖc nhí tõ khã cña h/s Hoạt động 3 : Hớng dẫn phân tích H/s gi¶i nghÜa tõ “hµo kiÖt”, “phong lu” ? C¸c tõ Êy cho ta h×nh dung vÒ con ngêi nh thÕ nµo? ? §éng tõ vÉn ë ®©y cã ý nghÜa g×?. II. Ph©n tÝch 1, Phân tích hai câu thơ đầu (phần đề) - VÉn lµ hµo kiÖt - VÉn lµ phong lu Biểu thị một phong thái thật đàng hoàng tù tin, thËt ung dung, thanh th¶n, võa ngang tµn bÊt khuÊt, l¹i võa hµo hoa tµi tö - Ch¹y mái ch©n… tï  Ngêi yªu níc cho ? Em hiÓu lêi th¬ “ch¹y mái ch©n th× hãy ở tù” thể hiện một quan niệm sống rằng con đờng cứu nớc của mình là một chặng đờng dài, đầy chông gai. Họ rơi nh thÕ nµo? vào vòng tù ngục mà cứ nh ngời chủ đông nghĩ chân ở một nơi nào đó ở chặng đờng b«n tÈu dµi dÆc. Nhµ tï ch¼ng qua chØ lµ nhµ t¹m nghÜ, tr¹m nghÜ cña mét kÎ mái ch©n - Giọng thơ : Dí dỏm, đàu cợt, vừa cứng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña cái, võa mÒm m¹i. DiÔn t¶ néi t©m c©n b»ng, b×nh th¶n kh«ng hÒ c¨ng th¼ng, u.

<span class='text_page_counter'>(50)</span> 2 c©u th¬ nµy?. ? Qua phần đề em hiểu đợc gì về tính chÊt cña con ngêi Phan Béi Ch©u. ? C¸c côm tõ “kh¸ch kh«ng nhµ” vµ “trong bèn biÓn” cã nghÜa nh thÕ nµo? Em hiÓu ý cña hai c©u th¬ trªn lµ nh thÕ nµo?. G/v : 1905  bÞ b¾t lµ 10 n¨m lu l¹c (NhËt B¶n, Trung Quèc, Th¸i Lan) 10 năm không một mái ấm gia đình, bao cực khổ về vật chất, cau đắng về t tởng, ông đã từng nếm trải biết bao nhiêu. Thêm vào đó là sự săn đuổi của kẻ thù, dù ở đâu ông cũng là đối tợng truy bắt cña thùc d©n Ph¸p, nhÊt lµ treo trªn ®Çu mét b¶n ¸n tö h×nh (1912) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu th¬ ë ®©y? ? Ph¶i ch¨ng ®©y lµ mét lêi than thë của một ngời tù bất đắc chí?. ? Hãy chi ra phép đối đợc thể hiện ở hai c©u th¬ gãp phÇn béc lé t©m tr¹ng t¸c gi¶? H/s đọc Gi¶i thÝch tõ : bña tay ? ý nghÜa cña cÆp c©u 5 – 6 lµ g×?. ? Chỉ ra cách nói quá phép đối trong cÆp c©u 5 – 6. T¸c dông cña biÖn ph¸p tu tõ nµy? G/v : §©y còng lµ c¸ch nãi quen thuéc cña c¸c nhµ nho, nhµ th¬? Em cã thÓ đánh giá nh thế nào về cặp câu ở phần luËn?. uÊt cho dï c¶nh ngé tï ngôc lµ bÊt thêng Tãm l¹i : Mét ngêi võa ngang tµng, bÊt khuất, vừa ung dung đờng hoàng lại vừa b×nh tØnh, tù chñ ngay c¶ lóc nguy nan 2, hai c©u 3 – 4 (phÇn thùc) - Néi dung : t¶ c¸i t×nh thÕ, t©m tr¹ng cña «ng khi ë trong tï + tù nhËn m×nh lµ “kh¸ch”, tù do ®i ®©y đi đó giữa không gian rộng lớn  cuộc đời hoạt động cách mạng bôn ba, sóng gió, ®Çy bÊt tr¾c C¸ch gäi mØa mai + Ngêi cã téi ¤ng tù thÊy m×nh cã téi với dân với nớc  đó là nổi đau lớn lao của ngêi anh hïn cøu níc mét thêi khæ nhôc nhng vĩ đại. - Giäng ®iÖu : TrÇm thèng, suy ngÉm, diÔn t¶ mét næi ®au cè nÐn - Một ngời đã có thể coi thờng nguy hiểm, một ngời đã tự gắn cuộc đời mình với sự tồn vong của đất nớc nh ông “Non sông đã chết sống thêm nhục”, con ngời Êy ®©u cÇn cho sù sèng c¸ nh©n m×nh. Câu thơ giúp ta cảm nhận đầy đủ hơn tầm vãc lín lao phi thêng cña ngêi tï yªu níc. §ã còng lµ næi ®au lín lao trong t©m hån bËc anh hïng - Phép đối : Đã - hai; khách không nhà ngời có tội, trong bốn biển; giữa năm ch©u 3, Hai c©u 5 – 6 (phÇn luËn) - Néi dung : ThÓ hiÖn khÈu khÝ cña bËc anh hùng, hào kiệt cho dù bi kịch đến mức độ nào thì chí khí vẫn không dời đổi, vẫn một lòng theo đuổi sự nghiệp cứu nớc, cứu đời, vẫn có thể cời ngạo nghễ cời tríc mäi ®o¹n khñng bè cña kÎ thï - Nãi qu¸ : Bña tay «m chÆt… - Phép đối : Mở miệng cời to…  T¹o giäng ®iÖu cøng cái, hïng hang cho c©u th¬, gîi t¶ khÝ ph¸ch hiªn ngang, kh«ng khuÊt phôc cña ngêi yªu níc  Câu thơ là kết tinh cao độ của cảm xúc l·ng m¹n hµo hïng cña t¸c gi¶  t¹o nªn søc truyÒn c¶m nghÖ thuËt lín 4, hai c©u cuèi (phÇn kÕt) - Th©n Êy : ChØ con ngêi Phan Béi Ch©u - Sù nghiÖp : ChØ sù cøu níc mµ Phan Béi Ch©u ®eo ®uæi  Khẳng định t thế hiên ngang của con ngời đứng cao hơn cái chết, khẳng định ý.

<span class='text_page_counter'>(51)</span> H/s đọc ? Em hiÓu “Th©n Êy” vµ “sù nghiÖp” ë ®©y lµ g×?. chÝ thÐp gang mµ kÎ thï kh«ng thÓ nµo bÎ g·y. Con ngêi Êy cßn sèng lµ cßn chiÕn đấu, cong tin tởng vào sự nghiệp chính nghÜa cña m×nh, v× thÕ kh«ng sî bÊt kú mét thö th¸ch nµo. ? Từ đó em hiểu nh thế nào về ý nghĩa - Động từ còn làm ý thơ thêm đanh thép cña hai c©u kÕt? ch¾c nÞch ? NhËn xÐt nghÖ thuËt cña cÆp c©u - C©u c¶m th¸n vang lªn dâng d¹c døt cuèi? khoát, nh một lời tâm niệm mà rất đổi kiªn trung Hoạt động 4 : Hớng dẫn tổng kết III. Tæng kÕt – LuuyÖn tËp 1, Néi dung Bøc ch©n dung tù ho¹ - ngêi l·nh tô ? Đọc bài thơ em cảm nhận đợc điều gì yªu níc c¸ch mn¹g trong nhµ tï : Kiªn cvÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ êng, hiªn ngang, bÊt khuÊt, trµn ®Çy t tëng l¹c quan, tin tëng vµo t¬ng lai, vµo bản thân, vào sự nghiệp đấu tranh cứu nớc, cứu dân 2, NghÖ thuËt Lêi th¬ biÓu c¶m trùc tiÕp, mang giäng ®iÖu hµo hïng trong thÓ thÊt ngf«n bát cú đờng luật, khơi gợi cảm xúc cao cả ở ngời đọc Hoạt động 5 : Hớng dẫn học ở nhà - H/s lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp trang 148 sgk - Soạn bài “Đập đá ở Côn Lôn” TiÕt 58. Đập đá ở Côn Lôn Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu chung ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Ph©n Chu Trinh ?. <Phan Chu Trinh>. I. T×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ : - Phan Chu Trinh (1872 – 1926) - HiÖu : T©y Hå - Quª : T©y Léc – Hµ §«ng – tØnh Qu¶ng Nam - Lµ nhµ nho yªu níc, nhµ c¸ch m¹ng lín ë nớc ta đầu thế ký XX. Chủ trơng đờng lối cøu níc cøu d©n cña «ng lµ dùa vµo Ph¸p để lật đổ chế độ phong kiến Việt Nam đem lại tự do cho đồng bào - ¤ng lµ ngêi giái biÖn luËn vµ cã tµi v¨n ch¬ng, v¨n chÝnh luËn, hïng biÖn ®anh thép, thơ văn trữ tình, them đợm t tởng yêu níc vµ d©n chñ - T¸c phÈm chÝnh : T©y Hå thi tËp, TØnh Quèc hån ca, giai nh©n kú ngé… 2, Bài thơ : Đập đá ở Côn Lôn - 4 – 1908, Phan Béi Ch©u bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t trong phong trµo chèng thuÕ ë thời kỳ và bị đày ra Côn Đảo. ? Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” đợc ra đời trong hoàn cảnh nào? G/v gi¶i thÝch kû h¬n - Ngµy ®Çy tiªn, «ng nÐm mét m·nh giấy vào khám của những sỹ phu yêu n- - Côn Đảo : 1 hòn đảo nằm ở phía Đông íc ë thêi kú, b×nh kú võa bÞ b¾t vµ còng Nam níc ta, n¬i thùc d©n Ph¸p lËp nhµ tï.

<span class='text_page_counter'>(52)</span> bị đày ra Côn Đảo. Đây là một trờng học thiên nhiên mùi cay đắng trong ấy lµm trai gi÷a thÕ kû XX nµy kh«ng thÓ kh«ng nÕm tr¶i G/v đọc mẫu, hớng dẫn cách đọc Hai h/s đọc G/v viÖc nhí tõ khã cña h/s Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích ? Xác định nhân vật trữ tình của bài th¬? ? Nhân vật trữ tình đợc biểu hiện qua nh÷ng néi dung nµo? H/s đọc 4 câu thơ đầu ? C©u th¬ ®Çu cho em hiÓu g× ? G/v Gi¶i thÝch cho h/s quan niÖm nh©n sinh tr×nh thèng “lµm trai” - “§· sinh lµm trai th× còng ph¶i kh¸c đời” (Phan Bôi Châu) - “ChÝ lµm trai Nam, B¾c, T©y, §«ng Cho ph¶i søc vïng vÉy trong bèn bÓ” (NguyÔn C«ng trø)  §ã lµ lßng kiªu h·nh, lµ ý chÝ tù kh¼ng định mình, là khát vọng hành động m·nh liÖt ? Em hiÓu “lõng lÈy” ë ®©y lµ g×?. giam cÇm nh÷ng chiÕn sü yªu níc, c¸ch m¹ng - Bài thơ đợc ra đời trong thời kỳ Phan Chu Trinh bị đày ở Côn Đảo - Đập đá ở Côn Lôn : Giữa nắng gió biển khơi, trên hòn đảo trơ trọi, trong chế độ nhà tù khắc nghiệt, ngời đi đày buộc pahỉ làm công lao động khổ sai hết sức cực nhọc này cho đến khi kiệt sức và không ít ngời đã gục ngã - Bài thơ đợc viết bằng chữ Nôm 3, §äc 4, Tõ khã - Đập đá : 1 hình thức lao động cực nhọc ở C«n §¶o. Bän cai ngôc b¾t tï nh©n vµo nói khai thác đá, đạp đá hộc, đá to thành những mãnh, viên nhỏ để làm đờng II. Ph©n tÝch - Ngời đập đá : Xứng là trai, kẻ vá trời chÝnh lµ Phan Chu Trinh - Công việc đập đá (4 câu đầu) - Cảm nghĩ từ việc đập đá(4 câu cuối) 1, Công việc đạp đá: * Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn  miêu tả bèi cn¶h kh«ng gian, t¹o dung t thÕ cña con ngời giữa đất trời Côn Đảo. ? Em hiÓu nghÜa cña côm tõ “lë nói non” lµ g×? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu, khÈu khÝ ë 4 c©u th¬ ®Çu? ? Tác giả miêu tả công việc đập đá nh thÕ nµo? ? Hành động đập đá của ngời tù có gây cho em c¶m gi¸c nÆng nhäc, vÊt v¶ kh«ng, v× sao? ? Qua 4 câu thơ đầu em hiểu thêm đợc g× vÒ h×nh ¶nh nh÷ng ngêi tï yªu níc c¸ch m¹ng ?. ? Néi dung 4 c©u th¬ cuèi lµ g×? ? Chỉ ra phép đối ở câu 5 – 6, tác dụng của phép đối?.  Một thế đứng đờng hoàng, không còn là mét ngêi tï bÞ giam cÇm tï h·m, mµ ngêi từ ấy đứng giữa biển rộng non cao, đội trời đạp đất, t thế hiên ngang, song song  toát lên một vẻ đẹp hùng tráng * Ba c©u sau : Miªu t¶ ch©n thùc c«ng viÖc lao động cực nhọc của ngời đập đá - Lõng lÉy : Ng¹o nghÔ, lÉm liÖt  t¹o khÝ thª hiªn ngang Phá núi lấy đá  - Lë nói non mét viÖc nÆng nhäc Nói quá  vẻ đẹp dòng m¶nh phi thêng - Giäng ®iÖu, khÈu khÝ : Ngang tµn, hïng tr¸ng, coi thêng mäi gian nguy - Hành động quả quyết, mạnh mẽ : Xách bóa, ra tay ®Ëp bÓ + Đánh tan năm bảy đống NT đối + §Ëp bÓ mÊy tr¨m hßn lËp  Lµm næi bËt khÝ thÕ vît lªn hoµn c¶nh, lµm chñ hoµn toµn cña ngêi tï  H×nh ¶nh tï hiÖn lªn trong t thÕ ng¹o nghÔ v¬n cao tÇm vò trô, biÕn mét c«ng viÖc lao.

<span class='text_page_counter'>(53)</span> G/v đọc 2 câu kết ? Em hiÓu ý 2 c©u nµy nh thÕ nµo?. ? Qua đó em hiểu thêm đợc gì về Phan Chu Trinh – ngêi tï c¸ch m¹ng yªu níc ? ? NhËn xÐt c¸ch kÕt thóc bµi th¬? Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết Học xong bài thơ em cảm nhận đợc gì vÒ néi dung nghÖ thuËt cña bµi th¬. động cỡng bức hết sức nặng nhọc, vất vả thµnh cuéc chinh phôc thiªn nhiªn dòng m·nh víi mét søc m¹nh thÇn kú  dung mét tợng đài uy nghi về con ngời anh hùng với khÝ ph¸ch hiªn ngang, lÉm liÖt, song s÷ng giữa đất trời 2, Bèn c©u th¬ cuèi: C¶mt nghÜ tõ viÖc ®Ëp đá * Hai c©u 5 – 6 - Phép đối : + Th¸ng ngµy - ma n¾ng + Bao qu¶n – cµng bÒn + Th©n thµnh sái – d¹ s¾t son  §èi lËp gi÷a nh÷ng thö th¸ch gian nan víi sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắt son của chiến sỹ cách mạng  Khẳng định cái chí lớn, cái quyết tâm cao của ngời yêu nớc (bằng lối đối, lối nói quen thuéc cña lo¹i th¬ tá chÝ, tá lßng) * Hai c©u 7 – 8 - Cách nói khoa trơng : Tự ví việc đạp đá ở C«n L«n gièng nh viÖc N÷ Oa lµm cét chèng trêi - Sự đối lập giữa chía lớn cuả những ngời dám mu đồ cứu nớc – một công việc ai cũng tin sức ngời có thể làm đợc – với những thử thách gian nan trên bớc đờng chiến đấu, đợc xem nh những việc con con  T tëng, ý chÝ hµo hïng l¹c quan tin tëng chua Phan Chu Trinh trong hoµn c¶nh tï đầy vô cùng khó khăn gian khổ. Tác giả đã béc lé c¶m xóc vµ suy nghÜ cña m×nh : KhÈu khÝ, ngang tµng cu¶ anh hïng kh«ng chÞu khuÊt phôc hoµn c¶nh, lu«n gi÷ v÷ng niềm tin và ý chí chiến đấu sắt son - KÕt thóc b»ng c©u c¶m th¸n víi mét th¸i độ thách thức, ngạo nghễ (giống với bài c¶m t¸c) III. Tæng kÕt * H/s đọc to ghi nhớ. Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập H/s đọc yêu cầu bài tập 2 sgk * §Æc ®iÓm chung : - Cả hai bài thơ đều là khẩu khí của bậc anh hùng hào kiệt khi sa cơ, lỡ bớc khi r¬i vµo vßng tï ngôc - T¸c gi¶ : §Òu lµ nh÷ng nhµ nho yªu níc, l·nh tô c¸ch m¹ng næi tiÕng ë níc ta ®Çu thÕ kû XX - T thÕ hµo hïng, phong th¸i ung dung, l¹c quan tin tëng cña ngêi vît lªn hoµn chảnh khó khăn, hiểm nghuy trong chốn tù đày, không những giữ vững t tởng và phẩm chÊt mµ cßn s½n sµng chÊp nhËn vµ vît lªn hoµn c¶nh, quyÕt trÝ thùc hiÖn hoµi b·o, lý tëng cøu níc cøu d©n - Loại thơ tỏ chí tỏ lòng ít thiên về tả thực. Giọng thơ hào sảng, lối nói khoa trơng, vận dụng nhuần nhuyễn thể thơ thất ngôn bát cú đờng luật với phép đối ở 2 cặp c©u thùc, luËn rÊt chÆt, rÊt chØnh * Vẻ đẹp hào hùng lãng mạn của hình tợng nhà nho yêu nớc và cách mạng đầu thÕ kû XX biÓu hiÖn tríc hÕt ë khÝ ph¸ch ngang tµng, lÉm liÖt ngay c¶ trong thö th¸ch.

<span class='text_page_counter'>(54)</span> gian lao, có thể đe doạ đến tính mạng (xem ở tù nh một bớc dừng chân tạm nghĩ, xem việc lao động khổ sai nh một việc con con, không đáng kể đến). Vẻ đẹp ấy còn thể hiện ở ý chí chiến đấu và niềm tin ở dời đổi vào sự nghiệp của mình (Thân ấy … sự nghiệp, th¸ng ngµy… con con) Hoạt động 5 : Hớng dẫn học ở nhà 1, §äc diÔn c¶m hai bµi th¬ 2, Dùa vµo hai bµi th¬ h·y viÕt bµi v¨n thuyÕt minh giíi thiÖu vÒ thÓ th¬ thÊt ngôn bát cú đờng luật * Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n: 09/12/2007 TiÕt 59. ¤n luyÖn vÒ dÊu c©u A. Mục tiêu cần đạt - Giúp h/s nắm đợc các kiến thức về dấu câu 1 cách có hệ thống - Có ý thức cẩn trong, trong việc dùng dấu câu, tránh đợc các lỗi thờng gặp về dÊu c©u B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 : Tổng kết về dấu câu ? Kể tên các loại dấu câu đã đợc học từ lớp 6 – 8 (H/s ph¸t biÓu) G/v chiÕu bµi tËp lªn b¶ng, h/s quan s¸t  lªn b¶ng lµm bµi tËp : §iÒn (kÕt nèi) cét A (dÊu c©u) víi cét B (c«ng dông) cña dÊu c©u sao cho phï hîp a, Cét A (DÊu c©u) 1, DÊm chÊm 2, DÊu chÊm hái 3, DÊu chÊm than 4, DÊu phÈy. Cét b (C«ng dông) A, Dùng để kết thúc câu cầu khiến, c©u c¶m th¸n B, Dùng để phân tích thành phần, các bé phËn cña c©u C, Dùng để kết thúc câu trần thuật D, Dùng để kết thúc câu nghi vấn. G/v : Ngoài ra dấu câu còn đợc dùng để bày tỏ thái độ, tình cảm của ngời viết b, Cét A (DÊu c©u) Cét B (C«ng dông) 1, DÊu chÊm long A, C«ng dông : - §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c vÕ trong 1 c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p - §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c bé phËn trong 1 phÐp liªn kÕt phøc t¹p 2, DÊu chÊm phÈy B, C«ng dông : - BiÓu thÞ bé phËn liªn kÕt cha hÕt - Biểu thị lời nói ngập ngừng, đứt qu¶ng - Lµm giam rnhÞp ®iÖu c©u v¨n hµi híc, dÝ dám 3, DÊu g¹ch ngang C, Nèi c¸c tiÕng trong 1 tõ phiªn ©m 4, DÊu g¹ch nèi D, - §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch, chó thÝch trong c©u - §¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt - BiÓu thÞ sù liÖt kª Yªu cÇu : a, 1 nèi víi C 3 nèi víi A.

<span class='text_page_counter'>(55)</span> 2 nèi víi D 4 nèi víi B b, 1 nèi víi B 3 nèi víi D 2 nèi víi A 4 nèi víi C Lu ý : Dấu gạch nối khôg phải là một dấu câu, nó chỉ là một quuy định về chính tả. Về h×nh thøc dÊu g¹ch nèi viÕt ng¾n h¬n dÊu g¹ch ngang c, Cét A (DÊu c©u) Cét B (C«ng dông) 1, Dấu ngoặc đơn A, - §¸nh dÊu tõ ng÷, c©u, ®o¹n dÉn trùc tiÕp - Đánh dấu từ ngữ đợc hiển thị theo xác định biệt có hàm ý mỉa mai - §¸nh dÊu tªn t¸c phÈm, tê b¸o, tËp 2, DÊu hai chÊm san, dÉn B, - B¸o tríc phÇn bæ xung, gi¶i thÝch, thuyÕt minh cho mét phÇn tríc đó - B¸o tríc lêi dÉn trùc tiÕp hoÆc lêi 3, DÊu ngoÆc kÐp đối thoại C, §¸nh dÊu phÇn cã chøc n¨ng chó thÝch (gi¶i thÝch, bæ sung thªm, thuyÕt minh) Yªu cÇu : Nèi 1 – C 2–B 3–A G/v : §©y lµ nh÷ng dÊu c©u võa cã t¸c dông ph©n biÖt c¸c phÇn néi dung kh¸c nhau trong c©u v¨n, võa lµ nh÷ng dÊu hiÖu vÒ chÝnh t¶ rÊt chÆt chÏ, v× vËy ph¶i nhÊt thiÕt dùng đúng lúc đúng chỗ Hoạt động 2: Tìm hiểu các lỗi thờng gặp về dấu câu Bài tập 1 : Tác phẩm … xúc động. Trong xã hội cũ… lão Hạc Bµi tËp 2 : Thay dÊu c©u thµnh dÊu phÈy Bài tập 3 : Dùng dấu phẩy để tách các bộ phận liên kết Bµi tËp 4 : Söa sai: Qu¶ thËt… b¾t ®Çu tõ ®©u. Anh cã thÓ… khuyªn kh«ng? §õng bá mÆc t«i lóc nµy * Cách tiến hành : G/v cho h/s đọc, giải quyết từng bài tập theo yêu cầu trên. Sau đó chỉ định một h/s đọc ghi nhớ Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập Bµi tËp 1 : G/v chiÕu h¾t bµi tËp 1 lªn b¶ng Gọi h/s lên bảng điền dấu câu vào chổ ngoặc đơn (,), (.), (.), (,), (:), (-), (!), (!), (!), (,), (,), (.), (,), (.), (,), (,), (.), (,), (:), (-), (?), (?), (!). Bµi tËp 2 : H/s lµm bµi tËp theo nhãm a, … míi vÒ?... MÑ dÆn lµ anh… chiÒu nay b, … sản xuất, nhân dân… gian khổ. Vì vậy có câu thành ngữ “lá lành đùm lá r¸ch” (Sau “xa” vµ “vËy” cã thÓ dïng dÊu phÈy) c, … n¨m th¸ng, nhng… häc sinh Hoạt động 3 : Hớng dẫn học ở nhà - ChuÈn bÞ bµi “ThuyÕt minh… v¨n häc” - Ôn tập phần tiếng việt để tiết sau làm bài kiểm tra * Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n: 10/12/2007 TiÕt 60. KiÓm tra tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt : - Kiểm tra những kiến thức đã đợc học từ các lớp 6, 7, 8 (chủ yếu là học kỳ I lớp 8).

<span class='text_page_counter'>(56)</span> - RÌn luyÖn c¸c kû n¨ng thùc hµnh tiÕng viÖt B. Tổ chức các hoạt động dạy học - G/v chuẩn bị đề kiểm tra và in vào giấy - Đề bài và đáp án (đã có trong tập hồ sơ) - G/v ph¸t bµi cho h/s lµm. HÕt giê thu bµi vÒ nhµ chÊm. TuÇn 16. Ngµy so¹n: 16/12/2007. Bµi 15, 16 TiÕt 61. ThuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc A. Mục tiêu cần đạt : - còng cè kiÕn thøc vÒ kiÓu bµi thuyÕt minh - RÌn c¸c thao t¸c x©y dung v¨n b¶n thuyÕt minh - Tích hợp với hai văn bản đã học B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 : Hớng dẫn đọc đề bài và I. Từ quan sát đến miêu tả, thuyết minh tìm hiểu đề đặc điểm một thể loại văn học 1, Tìm hiểu đề Đề bài : Thuyết minh đặc điểm thể thơ thất ng«n b¸t có G/v chép đề bài lên bảng - ThÓ lo¹i : ThuyÕt minh ? Xác định thể loại, yêu cầu của đề - §èi tîng thuyÕt minh : §Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có.

<span class='text_page_counter'>(57)</span> ? Muốn làm đợc điều này thì em sẽ phải lµm g×? Quan s¸t thÓ th¬ qua hai bµi th¬ “Cảm tác… Quảng Đông” và “Đập đá ở C«n L«n”.  T×m hiÓu: Sè tiÕng, dßng, luật bằng trắc đối, niêm, vần, nhịp… G/v chÐp hai bµi th¬ lªn m¸y chiÕu Hoạt động 2 : Hớng dẫn nhận diện luËt th¬ H/s đọc kỹ hai bài thơ ? Xác định số tiếng, số dòng của hai bài th¬ H/s tr¶ lêi – 1 h/s ghi b¶ng ? Xác định bằng, trắc cho từng tiếng trong hai bài thơ đó? H/s tr¶ lêi – 1 h/s ghi lªn b¶ng ? Xác định đối, niêm giữa các dòng?. ? Xác định các vần trong hai bài thơ?. ? Xác định cách ngắt nhịp của hai bài th¬? Hoạt động 3 : Hớng dẫn làm bài tập ? Nªu c¸ch hiÓu cña em vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có? ? Em h·y thuyÕt minh vÒ luËt th¬?. * NHËn xÐt u, nhîc ®iÓm vµ vÞ trÝ cña. 2, NhËn diÖn luËt th¬ Mçi bµi gåm : * 8 c©u 7 tiÕng, 56 tiÕng/ bµi VD : 1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 b t b t b t t b t b t b * Theo luËt: + NhÊt, tam, ngò bÊt luËn + NhÞ, tø, lôc ph©n minh NghÜa lµ : - Kh«ng cÇn xÐt tiÕng thø 1, thø 3, thø 5 - ChØ xem c¸c tiÕng thø 2, thø 4,thø 6 * Cách đối : Các tiếng trong câu 3– 4 và 5 – 6 phải đối nhau theo từng cặp gièng nhau vÒ tõ lo¹i, ngîc nhauvÒ thanh điệu (đối ý, đối lời) VD : - §· kh¸ch kh«ngnhµ trong bèn biÓn L¹i ngêi cã téi gi÷a n¨m ch©u - Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ Më miÖng cêi tan cuéc o¸n thï * VÇn : - C¶m t¸c… Qu¶ng §«ng : tï… thï, ch©u… ®©u : vÇn b»ng - Đập đá ở Côn Lôn C«n… non… hßn… son… con : vÇn b»ng * NhÞp : 4/3 HoÆc 2/ 2/ 3 3, LËp dµn ý : a, Më bµi Thất ngôn bát cú đờng luật là 1 thể thơ rất phæ biÕn vµ quen thuéc trong th¬ ca ViÖt Nam trung đại b, Th©n bµi Nêu các đặc diểm của thể thơ - Sè c©u, sè ch÷ : 8 c©u 7 tiÕng, 56 tiÕng/ bµi - Quy luËt b»ng tr¾c cña thÓ th¬: TiÕng thø 2 c©u 1 lµ thanh b»ng, lµ thanh tr¾c lµ gäi bµi th¬ thÓ tr¾c - trong tÊt c¸c c©u 1, 3, 5… b»ng tr¾c tuú ý, c¸c tiÕng 2, 4, 6… b»ng tr¾c ph¶i cã tr×nh tù chÆt chÏ - Cách đối, gieo vần, ngắt nhịp * Ưu điểm : Vẻ đẹp hài hoà, cân đối cổ ®iÓn, nh¹c ®iÖu trÇm bæng, phong phó * Nhîc ®iÓm : gß bã, cã nhiÒu rµng buéc.

<span class='text_page_counter'>(58)</span> thÓ th¬ trong th¬ ViÖt Nam. ? Vai trß cña thÓ th¬?. vÒ niªm luËt c, KÕt bµi : - Lµ mét thÓ th¬ quan träng. NhiÒu bµi th¬ hay đều làm bằng thể thơ này. Ngày nay vẫn đợc a chuộng * Ghi nhí: sgk. * G/v cho h/s đọc to ghi nhớ Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập II. LuyÖn tËp ThuyÕt minh truyÖn ng¾n l·o H¹c cña Nam Cao Bíc 1 : §Þnh nghÜa truyÖn lµ g× (xem bµi tham kh¶o sgk) Bíc 2 : Giíi thiÖu c¸c yÕu tè cña truyÖn ng¾n 1, Tù sù : - Là yếu tố chính, quy định sự tồn tại của truyện ngắn - Gåm : Sù viÖc chÝnh vµ nh©n vËt chÝnh VD : + Sù viÖc chÝnh : L·o H¹c gi÷ tµi s¶n cho con trai b»ng mäi gi¸ + Nh©n vËt chÝnh : L·o H¹c + Ngoµi ra cßn cã c¸c sù viÖc vµ nh©n vËt phô VD : Sự việc phụ : Con trai lão bỏ đi, lão Hạc đối thoại với con vàng, bán con vàng, đối tho¹i víi con chã, xin b¶ chã, tù tö… Nh©n vËt phô : ¤ng gi¸o, con trai l·o H¹c, vî «ng gi¸o … 2, Miêu tả và biểu cảm là các yếu tố phụ giúp truyện ngắn sinh động, hấp dẫn. Thêng ®an xen vµo c¸c yÕu tè tù sù 3, Bố cục chặt chẽ hợp lý, lời văn trong sáng giàu hình ảnh. Chi tiết bất ngờ, độc đáo Hoạt động 5 : Hớng dẫn học ở nhà - Viết thành bài văn cho 2 đề trên - So¹n bµi : Muèn lµm th»ng cuéi + Rót kinh nghiÖmb - H/s kh¸ tiÕp thu tèt - H/s trung b×nh, yÕu tiÕp thu chËm. TiÕt 62. Ngµy so¹n: 16/12/2007. Muèn lµm th»ng cuéi <T¶n §µ> A. Mục tiêu cần đạt Hiểu đợc tâm trạng lãng mạn của Tản Đà : Buồn chán trớc thực tại đen tối và tầm thờng, muốn thoát ly khỏi thực tại ấy bằng một ớc mộng rất “ngông”. Cảm nhận đợc cái mới mẻ trong hình thức một bài thơ thất ngôn bát cú đờng luật của Tản Đà. Lời lÏ thËt gi·n dÞ, trong s¸ng, rÊt gÇn víi lèi nãi th«ng thêng, kh«ng c¸ch ®iÖu, xa vêi, ý thức hàm súc, khoáng đạt, cảm xúc bộc lộ thật tự nhiên, thoải mái, giọng thơ thanh tho¸t, nhÑ nhµng pha chót hãm hØnh duyªn d¸ng B. Tổ chức các hoạt động dạy học * Giíi thiÖu bµi míi Bên cạnh bộ phận văn thơ yêu nớc và cách mạng lu truyền bí mật ở trong nớc, nớc ngoài, ở trong tù nh hai bài thơ của hai cụ Phan, trên văn đàn công khai ở nớc ta hồi ®Çu thÕ kû XX, xuÊt hiÖn nh÷ng t¸c phÈm v¨n s¸ng t¸c theo khuynh híng l·ng m¹n, mµ T¶n §µ lµ mét trong nh÷ng c©y bót long lÉy nhÊt. Bµi : “Muèn lµm thµng cuéi” trích trong tập “Khối tình con” (1917) của ông đợc viết theo thể thơ truyền thống thất ngôn bát cú đờng luật, nhng đã chứa đựng nhiều nét mới mẻ từ cảm hứng đến giọng ®iÖu.

<span class='text_page_counter'>(59)</span> Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu chung vÒ v¨n b¶n ? G/v cho h/s xem ch©n dung cña T¶n §µ? ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?. G/v đọc mẫu – 2 h/s đọc G/v tãm t¾t cèt truyÖn 2 thÇn tho¹i cã liên quan đến bài thơ : Chú cuội cung tr¨ng, H»ng Nga ? Bµi th¬ nµy thuéc thÓ th¬ g×? C¸i míi mÎ cña bµi th¬ ë chæ nµo?. I. T×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ : (1889 – 1939) - Tªn thËt : NguyÔn Kh¾c HiÕu - Quª : S¬n T©y (Ba V× - Hµ t©y) - Nhà nho đi thi không đỗ, chuyển sang lµm b¸o, viÕt v¨n th¬ - TÝnh t×nh phãng kho¸ng, ®a c¶m, ®a t×nh, hay rîu… - Suốt đời sống nghèo, qua đời ở Hà Nội - Ông đợc xem là cái gạch nối, là nhịp cầu, lµ khóc d¹o ®Çu cho ph¬ng thøc th¬ míi l·ng m¹n nh÷ng n¨m 30 thÕ kû XX 2, §äc 3, Gi¶i thÝch tõ khã Chó thÝch : 1, 2, 3, 4, 5 4, ThÓ th¬ - “Muèn lµm th»ng cuéi” lµm theo thÓ thÊt ngôn bát cú đờng luật, niệm, đối chỉnh tế - Giäng ®iÖu míi mÎ phãng kho¸ng, tù nhiªn nh lêi nãi buét ra, kh«ng mang dÊu ấn sắp xếp, đẽo gọt  Chính đây là sự đóng góp đáng kể của Tản Đà 5, Bè côc: 2 phÇn. II. Ph©n tÝch 1, Bèn c©u th¬ ®Çu - Më ®Çu bµi th¬ lµ mét sù than thë víi chÞ Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích bài Hằng th¬ - T¸c gi¶ t©m sù víi chÞ H»ng thËt ch©n H/s đọc diễn cảm 4 câu thơ đầu thµnh tha thiÕt : Buån l¾m chÞ H»ng ¬i. ? Em h·y cho biÕt T¶n §µ cã t©m tr¹ng + C¸ch xng h« th©n mËt : ChÞ, em ch¸n trÇn thÕ nh thÕ nµo? + T©m sù : Buån l¾m, ch¸n câi trÇn gian G/v : T¶n §µ bµy tá sù bÊt hoµ s©u s¾c l¾m  tiÕng than chÊt chøa næi sÇu da diÕt của ông đối với xã hội, bày tỏ thái độ ch¸n ng¸n víi x· héi ngét ng¹t tõ tong, kh«ng ngu«i một xã hội đề cao đồng tiền, lơng tâm, tµi n¨ng bÞ h¹ thÊp trong mét x· héi, Tản Đảơ trong một tâm trạng bất đắc chÝ : “Tµi cao… quªn quª h¬ng”. Chính vì vậy nói tới Tản Đà nời ta thờng - Tiếp đến là lời thăm dò và đề nghị với chị nãi tíi hån th¬ sÇu lµ vËy (næi sÇu vÒ H»ng nhân thế, đất nớc)… sgk “Cung quÕ… ch¬i” Xác định bôd cục của bài thơ.  Béc lé muèn tho¸t li khái kh«ng khÝ tï h·m u uÊt c¶ x· héi lóc bÊy giê  mét hån th¬ “ng«ng”, mét hån th¬ méng Xuân Diệu trong “Tìm hiểu Tản Đà” đã viÕt “Cã ai tõng sèng trong nh÷ng th¸ng ngày u uất từ 1925 – 1935 chắc đều nhận thấy xã hội ta lúc đó sống trong mét hk«ng khÝ tï h·m, u uÊt phµm ai cã đầu óc đều muốn thoát li mà không 2, Bèn c©u th¬ cuèi tho¸t li cho næi” * “Cã bÇu… vui” H/s đọc 4 câu thơ cuối  T¶n §µ tù nhËn m×nh lµ tri ©m, tri kû xem ?§Ó thuyÕt phôc chÞ H»ng chÊp nhËn lêi.

<span class='text_page_counter'>(60)</span> thỉnh cầu của mình, Tản Đà đã nói nh thế nào? Qua đó em thấy ở Tản Đà còn béc lé tÝnh c¸ch g×? Næi niÒm g× cña t¸c gi¶?. ? VËy theo em t¸c gi¶ cêi ai? V× sao cêi, cêi c¸i g×?. ? NhiÒu ngêi nhËn xÐt r»ng, T¶n §µ lµ mét hån th¬ “ng«ng”. Qua bµi th¬ nµy em có tán thành nhận định đó không? - Ngông : Thái đọ bất cần đời, dám làm ®iÒu tr¸i lÏ thêng, bÊt chÊp d luËn khen chª. Trong x· héi phong kiÕn, “ng«ng” lµ coi thêng mäi phÐp t¾c trãi buéc c¸ tÝnh con ngêi. chị Hằng nh ngời bạn thân để giải bày tâm sù, mäi næi niÒm s©u kÝn  C¸ch nãi ng«ng cña T¶n §µ, thÓ hiÖn næi buån vµ næi tñi, nhng vît lªn trªn nçi buån là muốn thoát li hiện thực, mong muốn đợc sánh vai với ngời đẹp Hằng Nga để đợc vui ch¬i cïng m©y giã  §©y chÝnh lµ c¶m høng l·ng m¹n vît thêi đại của tác giả * Hai c©u cuèi “Råi cø mçi… cêi” - §©y lµ mét h×nh ¶nh bÊt ngê vµ thi vÞ cña T¶n §µ thÓ hiÖn mét hån th¬ ngong ln·g mạn cuả Tản Đà : Đêm rằm tháng 8, đợc làm chú Cuội, để tựa vai chị Hằng nhìn xuèng thÕ gian mµ cêi Đạt đợc khát vọng thoát li - Cêi câi trÇn tôc xÊu xa,bÈn thØu ThÓ hiÖn sù mØa mai, khinh bØ c¸i câi trÇn bÐ nhá, ®ua chen  Đó là đỉnh cao của hòn thơ lãng mạn và “ng«ng” cu¶ T¶n §µ 3, Hån th¬ vµ phong c¸ch th¬ T¶n §µ - ¤ng cã mét hån th¬ s©u, hån th¬ méng, mét cèt c¸ch ®a t×nh, mét h«ng th¬ “ng«ng”. - C¸i “ng«ng” cña T¶n §µ thÓ hiÖn : + Xng h« : ChÞ, em víi H»ng Nga rÊt suång s·, th©n mËt + Muèn bÇu b¹n cïng nhau, vui víi chÞ H»ng  nÐt ®a t×nh trong th¬ T¶n §µ + “Trong xuèng thÕ gian cêi” nh trªu träc, nh th¸ch thøc * Phong c¸ch th¬ T¶n §µ : - Thể thơ thất ngôn bát cú đờng luật nhng rÊt ViÖt Nam : Tu©n thñ nguyªn t¾c chÆt ? Nh÷ng yÕu tè nghÖ thuËt nµo trong bµi chÏ cña thÓ th¬, nhng lêi th¬ rÊt tù nhiªn, thơ tạo nên nét đọc đáo phong cách thơ thoải mái, giọng thơ mặn mà, hóm hỉnh T¶n §µ? - Phong c¸ch th¬ : Trµn ®Çy xóc c¶m l·ng mạn, đậm đà biểu sắc dân tộc, có những sáng tạo mới mẻ  thơ cổ điển  hiện đại. Th¬ T¶n §µ nh mét g¹ch nèi gi÷a nÒn th¬ Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết – cổ điển và nền thơ hiện đại trong lịch sử luyÖn tËp v¨n häc ViÖt Nam ? C¶m nhËn cña em sau khi häc xong III. Tæng kÕt – luyÖn tËp bµi th¬? H/s đọc to ghi nhớ ? YÕu tè nghÖ thuËt nµo t¹o nªn søc hÊp dÉn cña bµi th¬? Hoạt động 4 : Hớng dẫn học ở nhà - H/s lµm bµi tËp 1, 2 sgk - ChuÈn bÞ bµi “hai ch÷ níc nhµ”.

<span class='text_page_counter'>(61)</span> Ngµy so¹n: 16/12/2007 TiÕt 63. ¤n tËp vµ kiÓm tra phÇn tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt - Hệ thống hoá những kiến thức tiếng việt đã học ở học kỳ I - RÌn luyÖn kû n¨ng sö dông tiÕng viÖt trong nãi, viÕt B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 : Ôn tập về “Cấp độ khái I. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ - H/s tù tr¶ lêi qu¸t cña nghÜa tõ ng÷” ? ThÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghi· réng vµ - H/s nhËn xÐt - G/v bæ xung, kÕt luËn mét tõ ng÷ cã nghÜa hÑp? Cho VD - Tõ ng÷ nghÜa réng: TruyÖn d©n gian H/s lµm bµi tËp thùc hµnh ë sgk - Tõ ng÷ nghÜa hÑp : TruyÒn thuyÕt, truyÖn cæ tÝch, truyÖn ngô ng«n, truyÖn cG/v : Tõ ng÷ thêng n¾m trong mèi quan êi hệ so sánh về phậm vi nghĩa, do đó tính chÊt réng hay hÑp cña chóng chØ lµ t¬ng đối II. Trêng tõ vùng Hoạt động 2 : Ôn tập về trờng từ vựng ? ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? Cho vÝ dô ? Phân biệt cấp độ khái quát về nghĩa của - H/s tự làm – nhận xét tõ víi trêng cña tõ vùng? Cho vÝ dô - G/v bæ xung, kÕt luËn * Cấp độ khái quát về nghĩa của từ nó về mèi quan hÖ bao hµm gi÷a c¸c tõ ng÷ cã cïng tõ lo¹i * Trêng tõ vùng tËp hîp c¸c tõ Ýt nhÊt cã mét nÐt chung vÒ nghÜa, nhng cã thÓ kh¸c Hoạt động 3 : Ôn tập về từ tợng thanh, nhau về từ loại III. Tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh tîng h×nh ? Cho biÕt sù kh¸c nhau vÒ tõ tîng thanh vµ tõ tîng h×nh? H/s tù lµm ? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông c¶ hai lo¹i tõ nµy? Hoạt động 4 IV. Từ địa phơng và biệt ngữ xã hội ? Thế nào là từ ngữ địa phơng? Thế nào lµ biÖt ng÷ x· héi? Cho vÝ dô ? Trî tõ lµ g×? Cho vÝ dô? H/s tù lµm ? Th¸n tõ lµ g×? cho vÝ dô? V. Trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ ? T×nh th¸i tõ lµ g×? Cho vÝ dô? Yªu cÇu h/s viÕt bµi tËp a phÇn thùc hµnh H/s tù lµm Hoạt động 6 ? ThÕ nµo lµ nãi qu¸? VI. C¸c biÖn ph¸p tu tõ : Nãi qu¸, ? ThÕ nµo lµ nãi gi¶m nãi tr¸nh? nãi gi¶m nãi tr¸nh ? LÊy vÝ dô vÒ c¸c biÖn ph¸p tu tõ nµy? Hoạt động 7 ? ThÕ nµo lµ c©u ghÐp? VII. C©u ghÐp ? Lµm bµi tËp b, c sgk trang 158 a, - PhÇn lý thuyÕt g/v gäi h/s tr¶ lêi ? H·y cho biÕt cã mÊy c¸ch nèi c¸c vÕ - H/s nhËn xÐt trong c©u ghÐp - Bµi tËp ? Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u b, C©u ghÐp : Ph¸p ch¹y… tho¸i vÞ ghÐp? Kh«ng nªn t¸ch vÕ c¸c c©u ghÐp trªn thành các câu đơn vì nó không thể thực.

<span class='text_page_counter'>(62)</span> hiện đợc ý liệt kê về sự thất bại của Pháp, NhËt, B¶o §¹i c, C©u ghÐp : C©u sè 1 , c©u 3 - C©u 1 : §èi chiÕu - C©u 3 : Nguyªn nh©n, kÕt qu¶ Hoạt động 8 : Hớng dẫn học ở nhà - Học thuộc toàn bộ lý thuyết tiếng việt đã học - ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ vµ c©u ghÐp - Ôn tập tốt để thi học kỳ. TiÕt 64. Ngµy so¹n: 16/12/2007. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 A. Mục tiêu cần đạt - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ kiÓu bµi thuyÕt minh - RÌn kû n¨ng söa lçi vÒ liªn kÕt v¨n b¶n vµ söa lçi chÝnh t¶ - §¸nh gÝa kÕt qu¶ vËn dông lÝ thuyÕt vµo thùc hµnh x©y dung v¨n b¶n B. Tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp * G/v nhËn xÐt chung vÒ c¸c mÆt 1, KiÓu bµi : - líp 8A : hÇu hÕt c¸c em biÕt viÕt bµi v¨n thuyÕt minh - Líp 8B : Mét sè em cha biÕt c¸ch lµm mét bµi v¨n thuyÕt minh (Hoµ, Hôª, Hoµng) 2, Cấu trúc : bài làm của các em đủ 3 phần 3, Về nội dung : Đã giúp cho ngơpì đọc hiểu về chiếc nón (nguồn gốc, cách làm, công dông…) 4, Diễn đạt : - Liªn kÕt v¨n b¶n hÇu hÕt cßn rêi r¹c - Cßn sai vÒ lçi dïng tõ vµ chÝnh t¶ 5, H×nh thøc : Tr×nh bµy : mét sè em cßn rÊt cÈu th¶ nh : Kiªn, Trang, Th¾ng, ThuËn 6, KÕt qu¶ : Lớp 8A : 100% đạt yêu cầu trung bình khá Líp 8B : - 4 em đạt điểm đới 5 - 32 em đạt điểm trên 5 Hoạt động 2 : Đọc them định - G/v cho 2 bài đạt điểm cao và 2 bài đạt điểm cha cao, sau đó cho h/s thảo luận + Nguyªn nh©n viÕt tèt vµ viÕt cha tèt + Hớng dẫn sữa các lỗi đã mắc Hoạt động 3 : Trả bài - G/v tr¶ bµi cho h/s vµ yªu cÇu : + Mçi em tù xem l¹i bµi vµ tù s÷a lçi + H/s trao đổi bài cho nhau xem để cùng rút kinh nghiệm - G/v nh¾c nhë h/s : Xem l¹i kiÓu bµi thuyÕt minh - §äc l¹i c¸c v¨n b¶n mÉu ë sgk - Tự ra đề và viết kiểu loại văn thuyết minh.

<span class='text_page_counter'>(63)</span> TuÇn 17 TiÕt 65 – 66. Ngµy so¹n: 18/12/2007 Bµi 17 :. Hai ch÷ níc nhµ. <TrÇn TuÊn Kh¶i> A. Mục tiêu cần đạt Gióp h/s - Cảm nhận đợc nội dung trữ tình yêu nớc trong đoạn thơ trích : Nỗi đau mất nớc vµ ý chÝ phôc thï cøu níc - Tìm hiểu sức hấp dẫn của ngòi bút Trần Tuấn Khải : Cách khai thác đề tài lịch sö, sù lùa chän thÓ th¬ thÝch hîp, viÖc t¹o dùng kh«ng khÝ, t©m tr¹ng, giäng ®iÖu th¬ thèng thiÕt… B. Tổ chức các hoạt động dạy học * Giíi thiÖu bµi : Trần Tuấn Khải là một hồn thơ yêu nớc, thơ ông đợc lu hành công khai, hợp pháp, nên nội dung yêu nwocs đó thờng phải biểu hiện theo một cách thức riêng mới có thể loạt qua vòng kiểm duyệt khắt khe của thực dân Pháp. Ông thờng mợn đề tài lịch sử cảnh thiên nhiên, di tích lịch sử của đất nớc, hoặc biểu tợng nghẹ thuật để kí thác tâm sự yêu nớc, tấm lòng u thời mẫn thế của mình và cổ vũ khích lệ đồng bào. Đặc biệt “các đề tài lịch sử của nớc nhà giúp cho áNam cái cớ và cái chất để phóng tong ngòi bút, mở rộng tâm tình và kích động đồng bào, bởi ngời Việt Nam ta rất yêu nớc, động đến lịch sử là rung vào dây đàn yêu nớc thơng nòi của mọi làng ngời ” (Xuân Diệu). “Hai chữ nớc nhà” đợc xem là bài hát hay nhất đã tổng hợp các mô típ văn yêu nớc cuả á Nam, từ giọng bi tráng đến giọng mỉa mai, từ chất căm hờn đến lời máng mỏ, từ sự đổi tức nguyền rủa bọn Việt gian chết tiệt đến nổi đau thơng ôm lấy bà mẹ giang san… Xu©n DiÖu Hoạt động của h/s Kết quả cần đạt (Díi sù híng dÉn cña g/v) (Néi dung bµi häc) Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu chung ? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶. G/v kể lại câu truyện thử (gia đình NguyÔn Tr·i) ? Trình bày hoàn cảnh ra đời của abì. I. T×m hiÓu chung 1, T¸c gi¶ : (1895 – 1983) - HiÖu ¸ Nam - Quª : MÜ Hµ - MÜ Léc – Nam §Þnh - §Æc ®iÓm th¬: + Thờng mợc đề tài lịch sử, biểu tợng nghệ thuật bang gió để bộc lộ nỗi đau mÊt níc, c¨m giËn bän cíp níc… nh»m khích lệ t tởng yêu nớc của đồng bào và bày tỏ khát vọng độc lập tự do của mình + Th¬ cña «ng nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX trïng tung réng r·i - T¸c ph©m chÝnh : Duyªn nî phï sinh I, II, Bót quan hoµi I, II… 2, Đề tài và hoàn cảnh ra đời của bài thơ - bài thơ lấy cảm hứng từ một đề tài lịch sö (chuyÖn vÒ cha con NguyÔn Tr·i khi x-.

<span class='text_page_counter'>(64)</span> th¬ ?. ? Xác định vị trí của đoạn trích? H/s đọc – g/v lu ý giọng đọc cho h/s G/v kiÓm tra viÖc nhí chó thÝch cña h/s H/s thùc hiÖn yªu cÇu sgk ? Em có đồng ý không? Vì sao? Nêu nội dung chÝnh tõng phÇn? Hoạt động 2 : Hớng dẫn phân tích ? Em cãa nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu bµi th¬ vµ c¶m nhËn chung?. ? ThÓ th¬ cña bµi th¬ gièng thÓ th¬ cña bài thơ nào đã học? (Sau phút chia ly) (Chinh phô ng©m) ? §Æc ®iÓm : Sè c©u, kiÓu c©u, vÇn ®iÖu?. Hoạt động 2(1) : Hớng dẫn phân tích 8 c©u th¬ ®Çu H/s đọc 8 câu thơ đầu ? Nçi sÇu diÔn ra trong khung c¶nh kh«ng gian nh thÕ nµo? G/v b×nh Biên ải là nơi tận cùng của đất nớc. §èi víi cuéc ra ®i kh«ng cã ngµy trë l¹i của NDK thì đay là điểm cuối cùng để råi vÜnh biÖt víi tæ quèc, quª h¬ng. T©m trạng ấy đã phủ lên cảnh vật một màu tang tãc, thª l¬ng vµ c¶nh vËt Êy l¹i cµng nh giôc c¬n sÇu trong lßng ngêi… t¹o kh«ng khÝ nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX ? ? T©m tr¹ng cña ngêi trong cuéc (ngêi cha, ngêi con) ë ®©y nh thÕ nµo?. ? Nçi sÇu ly biÖt ë ®©y lµ g×?. Trong bối cảnh đó, lời khuyên của ngời cha cã ý nghÜa, nh÷ng nh lêi ch¨ng trèi.. a) - Bài thơ ra đời nảm 1924, khi đất nớc ta chìm đắm trong gót giầy của thực dân Ph¸p x©m lîc, còng gièng nh hoµn c¶nh níc ta thuéc Minh - Bµi th¬ dµi 101 c©u. §o¹n trÝch lµ 36 c©u ®Çu cña bµi 3, §äc : Giäng ®au xãt, c¨m giËn, thë than, u sÇu 4, Tõ khã : 5, Bè côc : 3 phÇn - 8 c©u ®Çu : Nçi sÇu chia ly - 20 c©u tiÕp : Nçi ®au mÊt níc - 80 c©u cuèi : Göi trao niÒm kh¸t väng II. Ph©n tÝch 1, Néi dung, giäng ®iÖu chÝnh §©y lµ lêi ch¨ng chèi s©u nÆng ©n t×nh vµ tràn đầy nổi xót xa đau đớn của ngời cha đối với con trớc giừo vĩnh biệt, trong bối cn¶h níc mÊt nhµ tan 2, ThÓ th¬ : Song thÊt lôc b¸t - §Æc ®iÓm : Mçi cÆp cã 4 c©u : 2 c©u 7 ch÷, 2 c©u lôc b¸t; ch÷ mçi c©u thÊt ng«n thø nhÊt vÇn víi ch÷ 5 c©u thÊt ng«n thø 2 ; ch÷ cuèi cïng cña c©u thÊt ng«n thø 2 vÇn víi ch÷ cuèi c©u lôc - Trần Tuấn Khải đã dùng thể thơ truyền thèng, phï hîp cho viÖc diÔn t¶ nçi uÊt øc, c¨m giËn, lêi m¾ng nhiÕc, tiÕng thë than, nçi u sÇu 3, §o¹n th¬ ®Çu : Nçi sÇu ly biÖt * Cuéc chia ly diÔn ra trong bèi c¶nh ¶m đạm, tăm tối, sơn cùng thuỷ tận - Chốn ải Bắc, mây sầu ảm đạm, gió thảm đìu hiu, hổ thét chim kêu. - T©m tr¹ng cña con ngêi + Ngời con : Đau đớn khôn cùng trớc c¶nh níc mÊt nhµ tan : tÇm t¶ ch©u sái + Ngêi cha giµ : Th©n tµn, lùc yÕu, bÞ b¾t đi đây nơi đất giặc không có ngầy về  c¨m giËn qu©n giÆc cíp níc  Cả hai cha con tình nhà, nghĩa nớc đều sâu đậm da diết, đều tột cùng đau đớn, xãt xa : Níc mÊt nhµ tan, cha con li biÖt… cho nªn m¸u vµ lÖ hoµ quyÖn lµ sù chân thật tận đáy lòng, không có chút sáo mßn.

<span class='text_page_counter'>(65)</span> Nó thiêng liêng, xúc động có sức truyền c¶m h¬n bao giê hÕt, khiÕn ngêi nghe ph¶i kh¾c cèt nghi x¬ng Hoạt động 2 (2) ? Tác giả đã nhập vai ngời cha – một nạn nhân - để miêu tả hiện tình của đất nớc, kể tội ác của quân xâm lợc. Vậy nổi đau của ngời cha đợc diễn biến nh thế nào? Nỗi đau này có mức độ, tầm vóc nh thÕ nµo?. 4, §o¹n 2 : Nçi ®au mÊt níc - Tủi nhục vì đát nớc có truyền thống độc lËp mÊy ngµn n¨m, cã nhiÒu nh©n tµi mµ bÞ mÊt vµo tay giÆc - căm giận vì kẻ thù tàn phá đất nớc tan hoang “X¬ng rõng, m¸u s«ng” ®Èy nh©n d©n l©m vµo c¶nh “bá vî l×a con” - Nçi xãt xa trµo øa nh xÐ t©m can, khèi uÊt hËn x©y cao nh nói Nïng LÜnh, c¬n sÇu th¨m th¼m nh s«ng Hång Giang… - C¶nh cña mét nçi lo cho d©n téc “lÊy ai tế độ đàn sau đó mà” * §©y kh«ng ph¶i lµ næi riªng t mµ lµ mét Khæ th¬ “Th¶m vong quèc… nçi nµy”, nçi ®au lín cña c¶ mét d©n téc, mét thÕ đã gợi hình ảnh về đất nớc điêu tàn dới hÖ gót bọn xâm lợc nhà Minh, đã giúp em liên tởng đến hoàn cảnh Việt Nam năm  Giợi sự liên tởng đến tội ác tày trời của 20 cña thÕ kû XX nh thÕ nµo? thực dân Pháp đối với nhân dân ta những ? NhËn xÐt nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh diÔn n¨m 20 cña thÕ kû XX tả nỗi đau đó? - Tù sù + biÓu c¶m, tõ ng÷ h×nh ¶nh th¬ diÔn t¶ c¶m xóc m¹nh, s©u (kÓ sao kÓ xiÕt, xÐ t©m can, ngËm ngïi, khãc than, th¬ng t©m  giäng ®iÖu thèng thiÕt xen lÉn nçi phÉn uÊt),mçi dßng th¬ lµ mét tiÕng than, một tiếng nấc xót xa cay đắng  sở trêng cña TrÇn TuÊn Kh¶i, cã søc rung động lớn nhất là những tâm hồn đồng điệu ở thời đại đó 5, §o¹n cuèi : göi g¾m mét niÒm hoµi Hoạt động 2 (3) väng to lín H/s đọc 8 câu cuối ? néi dung lêi trao göi cña ngêi cha lµ g×? - Ngêi cha bµy tá t×nh c¶m cña m×nh + tuæi giµ søc yÕu ? Ngêi cha nãi vÒ t×nh c¶nh cña m×nh + Lì xa c¬, chÞu bã tay hiÖn t¹i nh thÕ nµo? ? Ngêi cha hy väng trao göi con ®iÒu g×? + Th©n l¬n trong vòng lÇy  (NguyÔn Phi Khanh lµ ngêi häc réng tµi cao đang làm quan trong triều đình nhà Hå, tham gia kh¸ng chiÕn chèng Minh  giờ đây phải thốt ra lời lẽ đó là cả một sự xót xa, bi kịch lớn)  đó là lý do để ngời cha trao tÊt c¶ hy väng, tin cËyk vµo con - Ngêi cha trao nhiÖm vô cho con mét nhiÖm vô hÕt søc nÆng nÒ cao c¶ + Chèng giÆc ngo¹i x©m (noi g¬ng tæ tông – vì nớc gian lao), giành độc lập cho đất nớc (phát triển ngọn cờ độc lập) + §ã lµ kh¸t väng lín cña ngêi cha còng lµ kh¸t väng cña d©n téc. §©y lµ lêi cña ? ý nghĩa của lời trao gửi đó? ngêi cha vµ cao h¬n lµ lêi cña tæ quèc, trong mét cuéc bµn giao cña thÕ hÖ 6, tình cảm, tấm lòng của tác giả đối với đất nớc - T¸c g¶i mîc c©u truyÖn lÞch sö vÒ cuéc Hoạt động 2 (4) ? Tác giả gửi gắm điều gì qua câu chuện chia tay của hai cha con Nguyễn Trãi để lịch sử về cuộc chia tay giữa hai cha con gửi gắm tấm lòng tình cảm đối với non.

<span class='text_page_counter'>(66)</span> NguyÔn Phi Khanh vµ NguyÔn Tr·i?. Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết ? T¹i sao t¸c gi¶ lÊy tªn bµi th¬ lµ “Hai ch÷ níc nhµ”. ? Đoạn trích có thể hiện đợc t tởng bài th¬ kh«ng? Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập H/s lµm ë nhµ Thùc hiÖn yªu cÇu häc tËp trong sgk. sông đất nớc + Lòng tự hào về đất nớc, dân tộc Việt Nam + Nỗi đau lòng của ông trớc cảnh đất nớc bÞ kÎ thï tµn ph¸ + Lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c + KhÝch lÖ lßng yªu níc vµ cøu níc cña đồng bào III. Tæng kÕt * Tªn bµi th¬ thÓ hiÖn sù g¾n bã s©u s¾c, kh«ng thÓ t¸ch rêi : “Níc mÊt nµh tan”  muốn cứu nhà, trớc hết phải cứu nớc, đó còng lµ lêi t¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ víi mäi ngêi. Ý nghÜa tªn gäi cña bµi th¬ vµ lµ ý nghÜa cña cô NguyÔn Phi Khanh dÆn ngêi con : “ Con ngêi cã hiÕu tríc hÕt phải đền nghĩa nớc. Phải lấy nớc làm nhµ” IV. LuyÖn tËp Gîi ý : Mét h×nh ¶nh tÝnh chÊt íc lÖ s¸o mßn : ¶i B¾c, m©y sÇu, giã th¶m, hæ thÐt, chim kªu, h¹t m¸u nãng, hån níc, Hång Lạc…  tạo đợc niềm xúc động sâu xa cho ngời đọc. Bởi lẽ tình cảm của nhà thơ rất ch©n thµnh, trung thùc, m·nh liÖt, võa gîi t¶ t©m tr¹ng kh¾c kho¶i, ®au th¬ng cu¶ nhân vật lịch sử, vừa “rung vào dây đàn yªu níc th¬ng nßi cu¶ mäi lßng ngêi” thời hiện đại. Hoạt động 5 : Hớng dẫn học ở nhà - Thuéc lßng bµi th¬ - ChuyÓn bµi th¬ thµnh v¨n xu«i * Rót kinh nghiÖm giê d¹y. TiÕt 67 – 68. KiÓm tra tæng hîp häc kú I.

<span class='text_page_counter'>(67)</span> TuÇn 18 Bµi 18 TiÕt 69 – 70. Ngµy so¹n: 20/12/2007. Hoạt động ngữ văn : Lµm th¬ 7 ch÷ A. Mục tiêu cần đạt Gióp h/s - BiÕt c¸ch lµm th¬ 7 ch÷ víi nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu : §Æt c©u th¬ 7 ch÷, biÕt ngắt nhịp 4/3, biết gieo đúng vần - t¹o kh«ng khÝ m¹nh d¹n, s¸ng t¹o, vui vÎ B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 : ÔN tập bài 15 ? Muèn lµm mét bµi th¬ 7 ch÷ chóng ta phải xác định đợc những yếu tố nµo? H/s trao đổi thảo luận. G/v chèt Hoạt động 2 : Phân tích mẫu ? Xác định số tiếng, số dòng gọi tên thÓ th¬? ? Xác định luật bằng, trắc?. ? §èi, niªm?. ? NhÞp? ? VÇn? Hoạt động 3 : Luyện tập Gọi h/s đọc bài thơ ? G¹ch nhÞp?. I. ¤n tËp * Muãn lµm mét bµi th¬ 7 ch÷ cÇn : - Xác định số tiếng và số dòng của bài thơ - Xác định bằng, trắc của từng tiếng trong thơ - Xácđịnh đối, niêm giữa các dòng thơ - Xác định cách ngắt nhịp của bài thơ * LuËt c¬ b¶n : NhÊt tam ngò bÊt luËn, nhÞ tø lôc ph©n minh II. VÝ dô mÉu Bµi th¬ “B¸nh tr«i níc” * Sè tiÕng : 28, sè dßng 4  ThÊt ng«n tø tuyÖt * B»ng tr¾c : a, Dßng 1 : Em(B)–tr¾ng(T)–võa (B) b, Dßng 2 : Næi(T)–ch×m(B)–níc(T) c, Dßng 3 : N¸t(T) – dÇu(B) – kÎ(T) d, Dßng 4 : Em(B) – gi÷(T) – lßng(B) * §«i, niÖm : - Bằng đối với trắc - C¸c cÆp niÖm : Næi – n¸t, ch×m – dÇu, níc – kÎ * NhÞp : 4/3, hoÆc 2/2/3 * VÇn : Ch©n, b»ng : (on) tiÕng 7 ë c¸c c©u 1, 2, 4 III. LuyÖn tËp 1, NhËn diÖn luËt th¬ * Bµi a : NhÞp 4/3 ChiÒu B B T T T B B.

<span class='text_page_counter'>(68)</span> ? ChØ ra c¸c tiÕng gieo vÇn? LuËt b»ng tr¾c cña 2 c©u th¬ kÒ nhau. H/s đọc bài “Tối” ? Xác định luật bằng, trắc?. ? Xác định chổ sai?. ? Lµm tiÕp bµi th¬ dë dang? Gîi ý : Hai c©u tiÕp theo lµ : a, B B T T B B T B T B B T T B b, T T B B B T T B B T T T B B. TiÕt 71. T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B - Gieo vÇn : TiÕng 7 c©u 1 víi tiÕng 7 c©u 4 - bài thơ đợc làm theo thể bằng Bµi b : Tèi T T B B T T B B B T T T B T B B T T B T T T T B B T B B * Chæ sai - Sau ngọn đèn mờ sau có đáu phẩy Dấu phẩy gây đọc sai nhịp, sai vần vÝ dô : Xanh xanh  xanh lÌ 2, TËp lµm th¬ a, Cung tr¨ng h¼n cã chÞ H»ng nhØ? Có dạy cho đời bớt cuội chăng? b, Nắng đấy rồi ma nh trút nớc Bao ngêi vÉn véi v· ®i vÒ III. Híng dÉn häc ë nhµ 1, Su tÇm nh÷ng bµi th¬ 7 ch÷ næi tiÕng 2, S¸ng t¸c bµi th¬ 7 ch÷. Ngµy so¹n: 22/12/2007. Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt - Ôn tập những kiến thức đã học - Nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm về kết quả của bài làm Híng dÉn kh¾c phôc nh÷ng lèi cßn m¾c B. Tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động 1 : Nhận xét đánh giá chung * G/v nhận xét, đánh giá chung về các mặt - Kiến thức, mức độ đạt yêu cầu - KÜ n¨ng : vËn dông lý thuyÕt vµo thùc hµnh - KÕt qu¶ : §iÓm sè: giái, kh¸, trung b×nh, yÕu Hoạt động 2: Nhận xét, đánh giá một số bài cụ thể - G/v giới thiệu cho h/s nhận xét, đánh giá một số bài đạt điểm cao và một số bài đạt điểm thấp - Nguyªn nh©n lµm bµi tèt vµ cha tèt - Híng dÉn kh¾c phôc c¸c khuyÕt ®iÓm, sai sãt Hoạt động 3 : Trả bài - G/v tr¶ bµi cho h/s, yªu cÇu h/s s÷a lçi - Sau đó, h/s đổi bài cho nhau để cùng sữa và rút kinh nghiệm.

<span class='text_page_counter'>(69)</span> TiÕt 72. Ngµy so¹n: 23/12/2007. Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi häc kú I A. Kết quả cần đạt * §¸nh gi¸, nhËn xÐt kÕt qu¶ toµn diÖn cña h/s qua mét bµi lµm tæng hîp vÒ : - Mức độ nhớ kiến thức tiếng việt, văn học, tập làm văn - Kỉ năng viết đúng thể loại văn thuyết minh, biểu cảm, miêu tả… - kỉ năng trình bày, diễn đạt, dùng từ, đặt câu. * H/s tự đánh giá, sữa chữa đợc bài làm của mình theo yêu cầu của đáp án và hớng dẫn g/v B. Tổ chức các hoạt động trên lớp Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ - G/v ph¸t bµi cho h/s tríc 3 ngµy, h/s tù s÷a lçi - G/v cho c¸n bé líp kiÓm tra viÖc tù ch÷a bµi còa h/s Hoạt động 2 : Nhận xét, đánh giá bài của h/s 1, Nhận xét đánh giá phần I – Trắc nghiệm a, Những bài hoàn toàn đúng b, Nh÷ng c©u chän sai? LÝ do? 2, Nhận xét, đánh giá phần II – Tự nhiên - N¾m thÓ lo¹i - Bè côc bµi lµm - NhËn xÐt vÒ nh÷ng s¸ng t¹o riªng (nÕu cã) Hoạt động 3: ý kiến trao đổi của h/s về bài viết của bản thân qua sự đánh giá và nhËn xÐt cña g/v - H/s trao đổi những u điểm, khuyết điểm của bản thân - G/v lắng nghe trao đổi, giải đáp, làm rõ vấn đề Hoạt động 4 : Đọc – bình một số bài tự luận của h/s - G/v cho đọc 1 – 2 bài, 1 – 2 đoạn tiêu biểu nhất với lời bình ngắn gọn của chÝnh m×nh - G/v cungd h/s đọc diễn cảm, nói lời bình từng bài từng đoạn Hoạt động 5 : Hớng dẫn luỵen tập ở nhà - Bæ sung, viÕt l¹i bµi tù luËn.

<span class='text_page_counter'>(70)</span>