BICH THUY LAC DUONG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.31 MB, 31 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

A. B I H C

À

Ọ

:

I. Từ đơn và từ phức:

-Từ đơn là gì?

-Cho ví dụ.

Từ đơn là từ chỉ gồm một tiếng.

VD:

nhà, cây, biển, đảo, trời, đất...

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tõ phức gồm những

loại nào? VD?

-

Từ ghép:

gồm những từ phức đ ợc tạo ra bằng cách

ghép các tiÕng cã quan hƯ víi nhau vỊ nghÜa.

* Ví d

: điện máy, xăng dầu, máy nổ, trắng đen,

chìm nổi, cá thu

-

Từ láy:

gồm các từ phức có quan hệ láy âm giữa

tiếng.

* V d

:

đẹ

p đẽ, lạnh lùng, nho nhỏ, bâng

khuâng, xôn xao, xào xạc, tim tím, đo đỏ, chằm

chằm, trơ tr

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2. Bài tập:

a. Xác inh từ ghép, tõ l¸y:

+ Từ ghép: ngặt nghèo, giam giữ, bó buộc, t ơi t t, bọt ố
bèo, cỏ cây, đ a đón, nh ờng nhịn, rơi rụng, mong

mn.

+ Tõ l¸y: nho nhỏ, gật gù, lạnh lùng, xa xôi, lấp lánh.

b Xác đ nh từ láy tăng nghĩa và từ láy gi¶m nghÜa:i

- Giảm nghĩa: trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, lnh

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

II. Thành ngữ:

1. Khai niệm:

Thành ngữ là gì?

- Thnh ng l loi cm t cú cu tạo cố định, biểu thị một
ý nghĩa hoàn chỉnh.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Phân biệt sự khác nhau giữa thành ngữ và tục

ngữ ?

Phân biệt.

- Thnh ng th

ờng là một ngữ

cố định biểu thị

khái niệm.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

2. Xác định thành ngữ, tục ngữ:

a. Thµnh ngữ:

-Đánh trống bỏ dùi:

Lm vic khng n nơi đến chốn, thiếu trách nhiệm.
-Được voi đòi tiên:

Lịng tham vơ độ…
-N ic mắt cá sấu:

Hành động giả dối đ ợc che đậy một cách tinh vi, rất dễ
đánh lừa kẻ nhẹ dạ cả tin.

b. Tơc ng÷:

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Tìm hai thành ngữ có hai yếu tố chỉ động vật, hai

thành ngữ có yếu tố chỉ thực vật . Giải thích ý

nghĩa và đặt câu với mỗi thành ngữ tìm đ ợc ?

a. Hai thành ngữ có yu t ch ng vt :

b. Hai thành ngữ có yÕu tè chØ thùc vËt :

- Mỡ để miệng mèo.

- Chậm như rùa.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

III. Nghi· của từ:

Nghĩa của từ là gì?

1. Khái niệm:

Nghĩa của từ là nội dung ( sự vật, tính chất, hoạt động,
quan hệ…) mà từ biểu thị.

2. Bµi tËp :

Chọn cách hiểu đúng trong những cách hiểu sau?

a) đức tính rộng lượng dễ thơng cảm với người có sai lầm và dễ tha
thứ.

b) rộng lượng, dễ thơng cảm với người có sai lầm và dễ tha thứ.
Độ lượng là:

Cách giải thích b là đúng, vì dùng từ rộng l ợng định nghĩa cho từ độ
l ợng ( giải thích bằng từ đồng nghĩa) phần cịn lại cụ thể hố cho từ 
rộng l ợng.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

IV. Tõ nhiÒu nghĩa và hiện t ợng

chuyển nghĩa của từ.

1. Khái niÖm

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

* Chuyển nghĩa là hiện t ợng thay đổi nghĩa của từ,

tạo ra từ nhiều nghĩa:

- Trong tõ nhiÒu nghÜa cã:

+ Nghĩa gốc

: Là nghĩa xuất hiện từ đầu , làm cơ sở

để hình thnh cỏc nghớa khỏc.

+ Nghĩa chuyển:

Là nghĩa đ ợc hình thành trên cơ sở

nghĩa gốc.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

T

“hoa”

dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa

chuyển?

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

B. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

1. Bài cũ :

• Học thuộc các khái niệm về từ đơn, từ phức, thành
ngữ, từ nhiều nghĩa, hiện tượng chuyển nghĩa của
từ.

• Hồn thành các bài tập vào vở.

2. Bài mới :

• Soạn bài từ vựng ( tiết 2.)

• Ơn lại lý thuyết và làm các bài tập của các phần :

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

V. T Ừ ĐỒNG 
M

1.Khái ni mệ .

* L u ý: Phân bi t t nhi u nghĩa và hi n t ng ư ệ ừ ề ệ ượ

t đ ng âmừ ồ

- Là nh ng t tuy phát âm gi ng nhau nh ng ữ ừ ố ư

nghĩa khác xa nhau. VD: cái bàn, bàn bạc …

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

2. Bài t pậ .

Bài 1. Từ

xuân

trong hai ví dụ sau là từ đồng

âm hay từ nhiều nghĩa ?

a. Ngày xuân em hãy còn dài

Xót tình máu m thay l i n c non.ủ ờ ướ

b. Ngày xuân con én đ a thoiư

Thi u quang chìn ch c đã ngoaì sáu m i. ề ụ ươ

( Truy n Ki u – Nguy n Du)ệ ề ễ

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Bài 2. Trong hai trường hợp (a) và (b), trường hợp nào
có hiện tượng đồng âm, trường hợp nào có hiện tượng

nhiều nghĩa ?

a. Từ lá trong: Khi chiếc lá cịn xanh

Lá không còn màu xanh
Mà sao em xa anh

Đời vẫn xanh vời vợi

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

VI. TỪ Ồ Đ NG NGHĨA .

1. Khái niệm.

- Là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống
nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều
nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.

Ví dụ:

trẻ
Già

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

2. Bài tập.

Bài 1. Chọn cách hiểu đúng trong cách hiểu sau :

a. Đồng nghĩa là hiện tượng chỉ có trong một số ngơn
ngữ trên thế giới.

b. Đồng nghĩa bao giờ cũng là quan hệ giữa nghĩa hai

từ, khơng có quan hệ giữa ba hoặc hơn ba từ.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Baøi 2.

Đọc câu sau: “Khi người ta đã ngồi 70 xn thì tuổi

tác càng cao, sức khoẻ càng thấp”

( Hồ Chí Minh – Di chúc)
Cho biết dựa trên cơ sở nào, từ xuân có thể thay thế
cho từ tuổi. Việc thay từ trong câu trên có tác dụng
diễn đạt như thế nào?

Trả lời:

-Từ xuân có thể thay thế từ tuổi trong câu trên. Vì từ

xuân có ý chỉ một năm = 1 tuổi của con người.

- Vậy thay thế tạo cho câu văn không bị trùng lặp,

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

VII. TỪ TRÁI NGHĨA.

1. Khái niệm.

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

2. Bài tập.

Bài 1. Điền các cặp từ sau vào bảng cho dư ùi:ơ

Ông – bà; xấu – đẹp; xa – gần; voi – chuột; thơng minh –

lười biếng; chó – mèo; rộng – hẹp; giàu – nghèo.

Cặp từ trái nghĩa

Xấu - Đẹp Ông - Bà

Thông minh - Lười biếng
Giàu - Nghèo

Voi - Chuột
Rộng - Hẹp

Chó - Mèo
Xa - Gaàn

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Bài 2*. Sắp xếp các cặp từ trái nghĩa sau đây vào
bảng :

sống – chết; yêu – ghét; chẵn – lẻ; cao – thấp;
chiến tranh – hồ bình; già – trẻ; nông – sâu;
giàu – nghèo.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

VIII. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ.

1. Khái niệm.

-Nghiã của từ có thể rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa

của từ khác.Một từ được coi là có nghĩa rộng hơn

khi phạm vi nghĩa của từ đó bao hàm phạm vi

nghĩa của từ khác, và ngược lại.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

2. Bài tập.

Bài 1. Hồn thành sơ đồ sau và giải thích dựa theo cấp
độ khái quát của nghĩa từ ngữ

Từ( Xét về đặc điểm cấu tạo)

Từ đơn Từ phức

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

IX. TRƯỜNG TỪ VỰNG.

1.Khái niệm.

- Là tập hợp của những từ có ít nhất một nét

chung về nghĩa.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

2. Bài tập.

Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để phân tích sự
độc đáo trong cách vận dụng từ ở đoạn trích sau:

“ Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng

thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi
của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Hãy liệt kê lại các từ vựng đã được tổng kết?
1. Từ đơn và từ phức

2. Nghĩa của từ.

3. Thành ngữ.

4.Từ nhiều nghĩa và hiện tưởng chuyển nghĩa của từ.
5. Từ đồng âm

6. Từ đồng nghĩa.
7. Từ trái nghĩa

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

DẶN DÒ

-Hồn tất các bài tập vào vở bài tập.

</div>

BICH THUY LAC DUONG

<b>A. B I H C</b>

<b>À</b>

<b>Ọ</b>

<b> :</b>

<b>I. Từ đơn và từ phức:</b>

-Từ đơn là gì?

-Cho ví dụ.

<i><b> Từ đơn là từ chỉ gồm một tiếng.</b></i>

<i><b> VD: </b></i>

<i><b>nhà, cây, biển, đảo, trời, đất...</b></i>

Tõ phức gồm những

loại nào? VD?

-

<b><sub>Từ ghép:</sub></b>

<sub> gồm những từ phức đ ợc tạo ra bằng cách </sub>

ghép các tiÕng cã quan hƯ víi nhau vỊ nghÜa.

<i><b>* Ví d</b></i>

<i><b></b></i>

: điện máy, xăng dầu, máy nổ, trắng đen,

chìm nổi, cá thu

-

<b><sub>Từ láy:</sub></b>

<sub> gồm các từ phức có quan hệ láy âm giữa </sub>

tiếng.

<i><b>* V d</b></i>

<i><b></b></i>

<i><b> :</b></i>

đẹ

p đẽ, lạnh lùng, nho nhỏ, bâng

khuâng, xôn xao, xào xạc, tim tím, đo đỏ, chằm

chằm, trơ tr

<i><b>2. Bài tập:</b></i>

<b>II. Thành ngữ:</b>

Phân biệt sự khác nhau giữa thành ngữ và tục

ngữ ?

Phân biệt.

- Thnh ng th

ờng là một ngữ

cố định biểu thị

khái niệm.

Tìm hai thành ngữ có hai yếu tố chỉ động vật, hai

thành ngữ có yếu tố chỉ thực vật . Giải thích ý

nghĩa và đặt câu với mỗi thành ngữ tìm đ ợc ?

<b>a. Hai thành ngữ có yu t ch ng vt :</b>

<b>b. Hai thành ngữ có yÕu tè chØ thùc vËt : </b>

- Mỡ để miệng mèo.

- Chậm như rùa.

<b>III. Nghi· của từ:</b>

<b>IV. Tõ nhiÒu nghĩa và hiện t ợng </b>

<b>chuyển nghĩa của từ.</b>

* Chuyển nghĩa là hiện t ợng thay đổi nghĩa của từ,

tạo ra từ nhiều nghĩa:

- Trong tõ nhiÒu nghÜa cã:

+ Nghĩa gốc

: Là nghĩa xuất hiện từ đầu , làm cơ sở

để hình thnh cỏc nghớa khỏc.

+ Nghĩa chuyển:

Là nghĩa đ ợc hình thành trên cơ sở

nghĩa gốc.

<b>T </b>

<b>“hoa” </b>

<b>dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa </b>

<b>chuyển? </b>

<b>B. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC</b>

<b>xuân</b>

trong hai ví dụ sau là từ đồng

âm hay từ nhiều nghĩa ?

<i><b>1. Khái niệm.</b></i>

-Nghiã của từ có thể rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa

của từ khác.Một từ được coi là có nghĩa rộng hơn

khi phạm vi nghĩa của từ đó bao hàm phạm vi

nghĩa của từ khác, và ngược lại.

<i><b>1.Khái niệm.</b></i>

- Là tập hợp của những từ có ít nhất một nét

chung về nghĩa.

<b>DẶN DÒ</b>

-Hồn tất các bài tập vào vở bài tập.

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về