TIEU LUAN QUAN LY GIAO DUC đổi mới kiểm tra đánh giá

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ GIÁO DỤC
______________________

TIỂU LUẬN CUỐI KHÓA

Tên tiểu luận:
“Đổi mới kiểm tra đánh giá là động lực để đổi mới phương pháp dạy học ở
trường THCS”

HẢI DƯƠNG, THÁNG 6-2021

1.Lý do chọn chủ đề tiểu luận.
1


“Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện có đạo
đức tri thức, sức khỏe thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách phẩm chất và năng lực
công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. (Điều 2 Luật Giáo dục của
nước CHXHCN Việt Nam 2005).
Trong những năm qua, đất nước ta chuyển mình trong công cuộc đổi mới sâu
sắc và toàn diện: từ một nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế
nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước.
Chuyển từ chính sách ”đóng cửa” sang chính sách “mở cửa” làm bạn với các nước
trong cộng đồng thế giới. Với công cuộc đổi mới, chúng ta có nhiều thành tựu to lớn
rất đáng tự hào về phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội, trong đó giáo dục đã có một
cuộc cách mạng thực sự.
Khác với những lần cải cách giáo dục trước đây ( năm 1950, 1956, 1980), lần
này ngành giáo dục chỉ tập trung đổi mới chương trình giáo dục phổ thông ( từ Tiểu
học qua Trung học cơ sở đến Trung học phổ thông). Tuy nhiên, cần hiểu chương

trình theo nghĩa rộng như Luật định: “ Chương trình giáo dục phổ thông thể hiện mục
tiêu giáo dục; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo
dục phổ thông; phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, cách thức
đánh giá kết quả giáo dục đối với các môn học ở mỗi lớp và mỗi cấp học của giáo
dục phổ thông” ( Điều 29, mục II - Luật Giáo dục – 2005). Như vậy, đổi mới chương
trình giáo dục phổ thông phải là quá trình đổi mới từ mục tiêu, nội dung, phương
pháp đến phương tiện giáo dục, đánh giá chất lượng giáo dục, kể cả việc đổi mới các
xây dựng chương trình, từ quan niệm cho đến quy trình kỹ thuật và đổi mới hoạt
động quản lý cả quá trình này. Trong đó, đổi mới kiểm tra đánh giá là công cụ quan
trọng, chủ yếu xác định năng lực nhận thức người học, điều chỉnh quá trình dạy và
học; là động lực để đổi mới phương pháp dạy học, góp phần cải thiện, nâng cao chất
lượng đào tạo con người theo mục tiêu giáo dục.
Tuy nhiên, trong nhiều năm thực hiện đổi mới giáo dục đã trôi qua, ngoài
những kết quả đạt được về quy mô, về đa dạng hoá các loại hình đào tạo, về xây
dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện dạy học…thì chất lượng giáo dục vẫn
là một vấn đề làm cho chúng ta vẫn phải băn khoăn nhiều nhất. Hiệu quả của đổi mới
phương pháp giáo dục ở nhiều nơi cịn quá chênh lệch và khơng cao mà ngun nhân
chủ yếu là do nhận thức và đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá cịn chưa cập với
đởi mới phương pháp giảng dạy “ thi thế nào thì học thế ấy”.
Hiện nay, do nhiều lí do mà việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học
sinh trong các trường phổ thông, giáo viên chưa đề cao đến việc kiểm tra đánh giá ở
lĩnh vực nhận thức của học sinh. Như giáo viên mới chỉ đánh giá để biết được mức
độ tiếp thu kiến thức và kỹ năng của người học mà chưa chú ý đến yêu cầu thực hiện
những công việc có ý nghĩa giống với những thách thức đời thường sẽ gặp sau này để
xem người học hình thành kỹ năng đến mức nào. Theo các nhà nghiên cứu giáo dục
thì cái quan trọng nhất trong việc đào tạo ở THCS là dạy cách học, do vậy việc nâng
cao mức độ đánh giá cần được quán triệt khi chọn nội dung đánh giá cũng như hình
thức đánh giá và đặc biệt cần phải bảo đảm nguyên tắc "Kiểm tra đánh giá của giáo
2

viên phải kích thích được sự tự kiểm tra đánh giá của người học và kiểm định được
chính xác, khách quan thành quả học tập và mức độ đạt được mục tiêu dạy học".
Hơn ai hết, là người làm công tác quản lý một trường THCS trên quê hương
mà mình đã sinh ra và lớn lên, tôi nhận thức rõ trách nhiệm đặt lên vai của mình.
Phải có biện pháp chỉ đạo thiết thực, phù hợp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng
giáo dục, đổi mới kiểm tra đánh giá làm động lực để đổi mới phương pháp dạy học
có hiệu quả. Vì vậy, chọn đề tài tìm ra các giải pháp đánh giá toàn diện, chính xác
kết quả học tập cần sử dụng đồng bộ, có hiệu quả các hình thức kiểm tra đánh giá
đúng kết quả học tập của học sinh từ đó đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên
đáp ứng yêu của thực tế và đây cũng là hướng quy hoạch giáo dục trong tương lai.
Xuất phát từ những lý do khách quan, chủ quan như đã phân tích, tôi đã nghiên cứu
đề tài: “Đổi mới kiểm tra đánh giá là động lực để đổi mới phương pháp dạy học ở
trường THCS”.
2. Một số vấn đề lý luận liên quan tới chủ đề tiểu luận:
2.1- Cơ sở lý luận:
Kiểm tra - đánh giá là quá trình thu thập và xử lý thông tin về trình độ, khả
năng thực hiện mục tiêu học tập của học sinh về tác động và nguyên nhân của tình
hình đó, nhằm tạo cơ sở cho những quyết định của giáo viên và nhà trường, cho bản
thân học sinh để học sinh học tập ngày một tiến bộ hơn. Phương tiện và hình thức
quan trọng của đánh giá là kiểm tra.
Đánh giá với hai chức năng cơ bản là xác nhận và điều khiển. Xác nhận địi hỏi
đợ tin cậy, điều khiển địi hỏi tính hiệu lực. thực hiện tớt đờng thời cả hai chức năng
sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Đánh giá chất lượng giáo dục gồm nhiều
vấn đề, trong đó hai vấn đề cơ bản nhất là đánh giá chất lượng dạy của thầy và đánh
giá chất lượng học của trò. Đánh giá thực chất sẽ tạo động lực nâng cao chất lượng
dạy và học.
Trong qúa trình hình thành và hoàn thiện nhân cách của mình, mỗi học sinh
được trải qua quá trình giáo dục bao gồm các mặt giáo dục trí tuệ, đạo đức, thể chất,
thẩm mĩ. Đánh giá chất lượng học tập của các môn học của học sinh thực chất là xem

xét mức độ hoàn thành mục tiêu giáo dục đã đặt ra cho quá trình giáo dục ở các môn
học, trong đó chủ yếu là xem xét những năng lực về mặt trí tuệ mà học sinh đã đạt
được sau một giai đoạn học tập.
Tham gia vào quá trình học tập, học sinh có mục đích chiếm lĩnh những tri
thức của môn học mà những tri thức này được mục tiêu của mỗi môn học đặt ra và
yêu cầu học sinh phải đạt được. Mục tiêu môn học đặt ra các yêu cầu về kiến thức,
kỹ năng, thái độ thể hiện trong chương trình giáo dục phổ thông. Trong quá trình dạy
học, giáo viên phải đặt ra những kế hoạch để kiểm tra mức độ đạt được yêu cầu so
với mục tiêu đặt ra. Kiểm tra xem học sinh đạt được những yêu cầu về các mặt ở
mức độ nào, so với mục tiêu môn học đề ra hoàn thành được đến đâu.
Hoạt động dạy và học luôn cần có những thông tin phản hồi để điều chỉnh kịp
thời nhằm tạo ra hiệu quả ở mức cao nhất thể hiện ở chất lượng học tập của học sinh.
Dạy học căn cứ kết quả đầu ra cần thông tin phản hồi đa dạng. Về phương diện này
3


chất lượng học tập được xem như chất lượng của một sản phẩm đang trong giai đoạn
hình thành và hoàn thiện. Sự điều chỉnh, bổ sung những kiến thức, kỹ năng, thái đợ
cịn chưa hoàn thiện giúp cho chất lượng học tập trở thành tri thức bền vững cho mỗi
học sinh. Việc kiểm tra chất lượng học tập sẽ giúp cho các nhà quản lý giáo dục, các
giáo viên và bản thân học sinh có những thông tin xác thực, tin cậy để có những tác
động kịp thời nhằm điều chỉnh và bổ sung để hoàn thiện sản phẩm trong quá trình
dạy học.
Qui trình kiểm tra - đánh giá kết quả học tập là quá trình tự sử dụng các hình
thức kiểm tra - đánh giá khác nhau trong suốt quá trình dạy học môn học nhằm rèn
luyện việc đạt các mục tiêu đã xác định trong đề cương môn học. Có 2 hình thức
kiểm tra - đánh giá:
1) Kiểm tra - đánh giá thường xuyên;
2) Kiểm tra - đánh giá định kỳ.
Kiểm tra - đánh giá thường xuyên là hoạt động của giáo viên sử dụng các kĩ thuật

đánh giá khác nhau trong các hình thức tổ chức thực hiện giờ dạy (lí thuyết, thảo
luận, thực hành, thí nghiệm, hoạt động theo nhóm, tự học, tự nghiên cứu, ...) như một
bộ phận của phương pháp dạy học nhằm rèn luyện và kiểm tra việc rèn luyện các
kiến thức, kĩ năng đã được xác định trong mục tiêu của môn học. Kiểm tra - đánh giá
định kì là hoạt động của giáo viên vào những thời điểm đã được qui định trong đề
cương môn học, gắn các mục tiêu cụ thể trong từng giai đoạn với những phương
pháp kiểm tra - đánh giá tương ứng nhằm đánh giá, định hướng việc đạt mục tiêu
môn học ở giai đoạn tương ứng của học sinh. Kết quả kiểm tra - đánh giá định kì
được xem là kết quả học tập môn học của học sinh và là cơ sở để đánh giá chất khi
kết thúc mơn học.
Vị trí, vai trị của kiểm tra – đánh giá là không chỉ ở thời điểm cuối cùng của
mỗi giai đoạn giáo dục mà trong cả quá trình. Đánh giá ở mỗi thời điểm cuối mỗi giai
đoạn sẽ trở thành khởi điểm của một giai đoạn giáo dục tiếp theo với yêu cầu cao
hơn, chất lượng mới hơn trong cả một quá trình giáo dục.
Đổi mới kiểm tra, đánh giá là hướng vào bám sát mục tiêu từng bài, từng
chương và mục tiêu giáo dục của môn học ở từng lớp, từng cấp. Các câu hỏi, bài tập
sẽ đo được mức độ thực hiện các mục tiêu đã được xác định. Đổi mới nội dung,
phương pháp theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo, tạo niềm tin, năng lực tự học
cho học sinh thì đánh giá phải đổi mới theo hướng phát triển trí thông minh, sáng tạo
của học sinh, khuyến khích vận dụng linh hoạt các kiến thức, kỹ năng đã học vào
những tình huống thực tế, làm bộc lộ những cảm xúc, thái độ của học sinh trước
những vấn đề nóng hổi của đời sống cá nhân, gia đình và cộng đồng. Chừng nào việc
kiểm tra đánh giá chưa thoát khỏi quỹ đạo học tập thụ động thì chưa thể phát triển
dạy và học tích cực.
Hướng tới kiểm tra đánh giá công bằng, khách quan, kịp thời và không bỏ sót
kết quả học tập của học sinh, phải có tác dụng giáo dục và động viên học sinh, giúp
học sinh sửa chữa thiếu sót kịp thời. Bộ công cụ đánh giá sẽ được bổ sung các hình
thức đánh giá khác như đưa thêm dạng câu hỏi, bài tập trắc nghiệm; chú ý hơn tới
đánh giá cả quá trình lĩnh hội tri thức của học sinh, quan tâm tới mức độ hoạt động
4

tích cực, chủ động của học sinh trong từng tiết học, cả tiết tiếp thu kiến thức mới và
tiết thực hành, thí nghiệm. Điều này đòi hỏi giáo viên phải bỏ nhiều công sức hơn
cũng như công tâm hơn trong việc kiểm tra đánh giá. Lãnh đạo nhà trường cần quan
tâm và giám sát hoạt động này.
Đánh giá hoạt động dạy học không chỉ đánh giá thành tích học tập của học
sinh mà cịn bao gờm đánh giá quá trình dạy học nhằm cải tiến quá trình dạy học.
Chú trọng kiểm tra, đánh giá hành động, tình cảm của học sinh: nghĩ và làm. Năng
lực vận dụng vào thực tiễn của học sinh, thể hiện qua ứng xử, giao tiếp. Cần bồi
dưỡng những phương pháp, kỹ thuật lấy thông tin phản hồi của học sinh để đánh giá
quá trình dạy học.
Đánh giá kết quả học tập của học sinh, thành tích học tập của học sinh không
chỉ đánh giá kết quả cuối cùng mà chú ý cả quá trình học tập. Trong đó cần chú ý:
Không tập trung vào khả năng tái hiện tri thức mà chú trọng khả năng vận dụng tri
thức trong việc giải quyết các nhiệm vụ phức hợp. Căn cứ vào đặc điểm của từng
môn học và hoạt động giáo dục ở mỗi cấp học, cần có quy trình đánh giá bằng điểm
kết hợp với nhận xét của giáo viên cho từng môn học và hoạt động giáo dục.
Nội dung đánh giá có thể hơi “ cao” hơn so với trình đợ học sinh ( địi hỏi tư
duy, suy luận), nhưng không được quá khó, để kích thích sự tìm tòi, sáng tạo, hứng
thú. Chú trọng u cầu địi hỏi học sinh phải hiểu nợi dung, hiểu bản chất nội dung,
không chỉ thuộc một cách máy móc. Theo hướng phát triển các phương pháp tích cực
để đào tạo những con người năng động, sớm thích nghi với đời sống xã hội, thì việc
kiểm tra đánh giá không chỉ dừng lại ở yêu cầu tái hiện kiến thức, lập lại các kỹ năng
đã học mà phải khuyến khích trí thông minh, óc sáng tạo trong việc giải quyết những
tình huống thực tế. Hệ thống câu hỏi kiểm tra đánh giá cũng cần thể hiện sự phân
hoá, đảm bảo 70% câu hỏi, bài tập đo được mức độ đạt chuẩn - mặt bằng về nội dung
học vấn dành cho mọi học sinh và 30% còn lại phản ánh mức độ nâng cao – dành cho
học sinh có năng lực trí tuệ và thực hành cao hơn.
Đổi mới kiểm tra đánh giá bao gồm cả đổi mới hình thức đánh giá, phương

thức đánh giá, phương tiện đánh giá, tiêu chí đánh giá, thiết kế đề kiểm tra để đánh
giá học sinh. Đổi mới hình thức đánh giá là sử dụng phối hợp các hình thức, phương
pháp kiểm tra đánh giá khác nhau, kết hợp giữa trức nghiệm tự luận và trắc nghiệm
khách quan. Đổi mới phương thức đánh giá là tăng cường đánh giá trong giờ, ngoài
giờ, chính thức và không chính thức. Đánh giá qua quan sát, trao đổi - thảo luận, qua
tự học, chuẩn bị, tìm thêm tư liệu, sáng tạo, đồ dùng học tập. Tạo sự kết hợp linh
hoạt giữa kiểm tra, lượng giá, đánh giá định tính và định lượng. Chú trọng hướng dẫn
học sinh phát triển khả năng và thói quen tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau. Kết hợp
giữa đánh giá của thầy với đánh giá của trò. Có được như vậy thì mới tự điều chỉnh
được cách dạy và cách học. Đổi mới phương tiện đánh giá là tăng cường sử dụng
công nghệ thông tin để giúp đánh giá khách quan, chính xác và kịp thời. Với ự giúp
đỡ này thì kiểm tra đánh giá sẽ khơng cịn là mợt cơng việc nặng nhọc đối với giáo
viên, mà lại cho nhiều thông tin kịp thời điều chỉnh hoạt động dạy, chỉ đạo hoạt động
học. Đổi mới các tiêu chí đánh giá là phải đánh giá được toàn diện các mặt của giáo
dục của học sinh; đảm bảo sự tin cậy, chính xác, công bằng, khách quan, phản ánh
chất lượng thực; đảm bảo khả thi, phù hợp với điều kiện của học sinh, cơ sở giáo dục,
5


mục tiêu từng môn học; đảm bảo yêu cầu phân hoá; đảm bảo giá trị, hiệu quả cao.
Đổi mới thiết kế đề kiểm tra để đánh giá học sinh là vừa kết hợp giữa tự luận và trắc
nghiệm khách quan. Thiết kế đề phải xác định được mục đích, yêu cầu của đề; xác
định mục tiêu dạy học; thiết lập ma trận hai chiều; thiết kế đáp án, biểu điểm.
2.2- Cơ sở pháp lý:
Nghị quyết số 40/2000/QH10, ngày 09 tháng 12 năm 2000 của Quốc hội khoá
X về đổi mới chương trình phổ thông đã khẳng định: “ Đổi mới nội dung chương
trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy và học phải thực hiện đồng bộ với việc nần
cấp và đổi mới trang thiết bị dạy học, tổ chức đánh giá, thi cử, chuẩn hoá trường sở,
đào tạo, bời dưỡng giáo viên và công tác quản lý giáo dục”.
Mục 2 điều 11 Nghị định số 75/2006/NĐ-CP ngày 02 tháng 8 năm 2006 của

Chính phủ Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục
xác định: “ Việc đánh giá kết quả học tập, công nhận người học hoàn thành chương
trình môn học, cấp học hoặc trình độ đào tạo bằng hình thức kiểm tra, thi kết thúc
môn học, thi tốt nghiệp hoặc xét tốt nghiệp; kết quả kiểm tra, thi là một căn cứ chủ
yếu giúp nhà trường và các cấp quản lý giáo dục đánh giá chất lượng giáo dục”.
Điều lệ trường trung học ban hành theo quyết định số 07/2007/QĐ-BGDĐT
ngày 02/4/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ghi rõ: “Học sinh được kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo Quy chế đánh giá và xếp loại học sinh
của Bộ Giáo dục và Đào tạo”- ( Thông tư 58).
Như vậy vấn đề đổi mới kiểm tra đánh giá để nâng cao chất lượng giáo dục học
sinh đang là vấn đề cấp thiết trong hoạt động giáo dục của toàn ngành nói chung, của
trường THCS nói riêng.
2.3- Cơ sở thực tiễn:
- Theo cách đào tạo kiểu biên chế theo năm học trong các trường THCS của ta
hiện nay, kết quả học tập môn học của học sinh được đánh giá bằng điểm thi kết
thúc môn học – Quy chế, đánh giá xếp loại học sinh THCS và THPT ban hành theo
Thông tư 58/2011/TT-BGD&ĐT ngày 12 tháng 12 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ
GD&ĐT.
- Tuy nhiên, do phải đối phó với áp lực thi cử nặng nề mà nhiều giáo viên vẫn
chưa đổi mới phương pháp vẫn dạy học đọc chép và kiểm tra đánh giá theo lượng
kiến thức máy móc mà học sinh ghi nhớ được. Giáo viên đánh giá kết quả học tập
của học sinh dựa vào cách thi cử khi mà học sinh chỉ việc chép lại bài giảng ở trên
lớp hoặc sách giáo khoa, rất ít khi được trình bày quan điểm của mình. Đề thi kiểm
tra đánh giá ra theo hướng “học vẹt” dẫn tới khi thi học sinh có thể chép đáp án ngay
từ trong sách mà không cần phải học gì. Đề thi trắc nghiệm, nhiều giáo viên có tâm
lý ngại ra đề và trộn các mã đề nên chất lượng của các đề này không cao, không đánh
giá đúng theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của học sinh.
- Theo Thông tư 58 thì số lần cho điểm kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ của
từng môn tăng hơn so với trước nên nhiều giáo viên không kiểm tra đủ số lần điểm
cho học sinh mà cấy điểm, hoặc không chấm, trả bài cho học sinh. Cũng theo Thông

tư này, thì điểm kiểm tra học kỳ nhân hệ số 3, đặc biệt là học kỳ II lại nhân 2, cộng
6


với học kỳ I và chia cho 3. Do vậy, thường là vào cuối năm, áp lực thi cử lại dồn lên
học sinh hết sức nặng nề, thêm vào đó là yêu cầu báo cáo kết quả sớm đã làm cho
giáo viên và học sinh căng ra mà chạy.
- Việc đởi mới kiểm tra đánh giá cịn gắn liền với đổi mới phương pháp dạy học,
phương tiện và thiết bị dạy học. Trong những năm qua Nhà nước và Bộ giáo dục đã
đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc về cho các trường nhưng chất lượng rất
thấp chỉ dùng được thời gian là hỏng, hơn nữa đội ngũ bảo quản, sử dụng ở các
trường đều không có ( kiêm nhiệm ) do vậy việc sử dụng hầu như không có hiệu quả.
Đặc biệt là bộ phận khảo thí ở các trường đều yếu và không tách khỏi độc lập với
giáo viên.
3. Thực trạng công tác đổi mới kiểm tra đánh giá ở trường THCS Quốc
Tuấn
3.1- Đặc điểm tình hình chung
3.1.1- Đặc điểm chung của địa phương
Trường THCS Quốc Tuấn đóng trên địa của xã Quốc Tuấn, một xã thuộc trung tâm
của huyện Nam Sách. Điều kiện kinh tế, cơ sở hạ tầng, giao thông, thông tin, văn hoá
chính trị xã hội... có nhiều thuận lợi. Nhưng với đặc thù xã đại đa số là làm nghề
nông, trình đợ dân trí cịn rất thấp, nên có rất nhiều hạn chế trong nhận thức và
phương pháp giáo dục trẻ.
Trong những năm gần đây, thực hiện cuộc vận động: “ Nói không với bệnh
thành tích trong giáo dục, nói không với tiêu cực trong thi “ do Bộ Giáo dục phát
động và thực hiện đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy
học, đổi mới kiểm tra, đánh giá nhưng chủ yếu vẫn là đối phó với thi cử, vì đó là các
tiêu chí để đánh giá, xếp loại thi đua hằng năm. Do vậy, thực tế thì hầu như vẫn dậm
chân tại chỗ mà chẳng đổi mới được bao nhiêu.
3.1.2- Đặc điểm của trường

Trường THCS Quốc Tuấn được thành lập gần 50 năm, là một trường có truyền thống
học tập, nhiều năm liền là trường dẫn đầu huyện về các phong trào giáo dụcducjSau
nhiều năm phấn đấu và trưởng thành nhà trường đã được UBND tỉnh Hải Dương
công nhận là trường đạt Chuẩn Quốc gia vào năm 2010, hiện nay trường đã có một
cơ sở trường lớp tương đối khang trang, khuôn viên rộng và thoáng, trường có 12 lớp
với gần 400 học sinh.
Hiện nay trường có 32 cán bộ, giáo viên, nhân viên với 26 giáo viên đứng lớp.
Lãnh đạo nhà trường có 01 đồng chí Hiệu trưởng, 01 đồng chí Phó hiệu trưởng.
Trường có một Chi bộ Đảng gồm 28 đảng viên, với 10 đồng chí đang ở tuổi Đoàn.
Những năm qua Chi bộ liên tục đạt “Chi bộ trong sạch, vững mạnh”. Công đoàn nhà
trường liên tục được nhận bằng khen của công đoàn ngành. Đoàn trường liên tục đạt
danh hiệu “Đoàn trường có công tác đoàn và phong trào thanh niên xuất sắc” được
Tỉnh Đoàn và Trung Ương Đoàn tặng bằng khen. Mấy năm qua trường giữ vững
danh hiệu “Trường tiên tiến xuất sắc”, năm học 2011 – 2012; 2012 - 2013 và 2013 –
2014.
7


Đội ngũ giáo viên đã được chuẩn hóa và không ngừng phát triển. Tập thể sư phạm
thực sự là tổ ấm, đoàn kết, thống nhất.
Chất lượng giáo dục toàn diện ngày càng tăng với tỷ lệ học sinh lên lớp và đỗ
tốt nghiệp hàng năm đạt 98 - 100%. Học sinh lớp 9 đỗ vào THPT ngày càng tăng.
Dưới đây là bảng tổng hợp học sinh đỗ vào THPT.

Năm học

Số HS thi
Số HS thi
đỗ tốt Tỷ lệ %
Tỷ lệ %

Số lớp Số học
đỗ THPT
nghiệp
9
sinh

2011 - 2012

3

83

82

98,7

65

79,3

2012 - 2013

3

87

87

100

76

87,4

2013 – 2014

3

90

90

100

74

82,2

2014 – 2015

3

91

91

100

81

89

3.2- Một số kết quả đạt được trong công tác đổi mới kiểm tra đánh giá ở trường
THCS
+ Ngay từ đầu năm chi bộ Đảng đã có nghị quyết về đổi mới kiểm tra đánh giá, kiện
toàn lại bộ phận chuyên môn độc lập kiểm tra đánh giá do một đồng chí Phó Hiệu
trưởng trực tiếp phụ trách. Lãnh đạo nhà trường đã có kế hoạch, tổ chức chỉ đạo bằng
những biện pháp sát thực, cụ thể: nâng cao nhận thức, vị trí vai trị cơng tác kiểm tra
đánh giá trong tập thể sư phạm, là căn cứ trực tiếp để đánh giá chất lượng giáo viên
và chất lượng học tập của học sinh.
+ Công tác đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, đổi mới phương pháp dạy
và học nói chung và đổi mới kiểm tra đánh giá nói riêng luôn được nhà trường coi
trọng hàng đầu. Bởi vì, Đổi mới kiểm tra đánh giá chính là động lực để đổi mới
phương pháp dạy học. Trong nghị quyết giáo dục đầu năm học cũng đã nêu cụ thể
về:
- Yêu cầu đánh giá: Căn cứ vào chuẩn kiến thức, kỹ năng của từng môn học ở từng
lớp; Phối hợp tốt giữa đánh giá thường xuyên với đánh giá định kỳ, giữa đánh giá của
giáo viên, của học sinh, của gia đình và của cộng đồng; Không chỉ đánh giá kết quả
cuối cùng mà đánh giá trong suốt qua trình học tập.
- Hình thức đánh giá: Sử dụng phối hợp các hình thức kiểm tra đánh giá khác nhau,
kết hợp giữa tự luận và trắc nghiệm khách quan.
- Các tiêu chí đánh giá: đánh giá toàn diện kiến thức, kỹ năng, năng lực, thái độ, hành
vi của học sinh; đảm bảo độ tin cậy, chính xác, khách quan, công bằng; đảm bảo tính
khả thi; đảm bảo yêu cầu phân hoá; đảm bảo giá trị và hiệu quả cao.
8


+ Nhà trường cũng đã cho giáo viên đi tập huấn và mời các chuyên gia về tập huấn
cách thiết kế đề kiểm tra theo hướng đổi mới, cụ thể:
-

Xác định mục đích, yêu cầu của đề kiểm tra.

-

Xác định mục tiêu dạy học.

-

Thiết lập ma trận hai chiều.

-

Thiết kế câu hỏi, bài tập theo ma trận.

-

Thiết kế đáp án, biểu điểm.

+ Lãnh đạo nhà trường cùng với bộ phận chuyên môn sẽ đi kiểm tra bất cứ giờ của
giáo viên nào bằng cách là vào phần mềm ngân hàng đề in câu hỏi của bài học đó và
kiểm tra trực tiếp học sinh vào 5 phút cuối của giờ học để đánh giá chất lượng giảng
dạy và nhận thức của học sinh trong tiết học học đó sau đó có các biện pháp rút kinh
nghiệm và điều chỉnh kịp thời.
+ Đối với các đề kiểm tra thường xuyên ( hệ số 1), trường giao cho các giáo viên dạy
tự ra đề và chấm. Đối với các đề kiểm tra định kỳ ( hệ số 2 ), giáo viên nào có giờ
kiểm tra ở lớp nào báo với bộ phận khảo thí trước 01 ngày, bộ phận khảo thí sẽ lấy
ngẫu nhiên từ ngân hàng đề theo chuẩn kiến thức kỹ năng của các phần được kiểm
tra in và phô tô cho giáo viên kiểm tra, sau đó thu bài và giao cho giáo viên khác
chấm nếu là tự luận, cịn nếu là trắc nghiệm thì bợ phận khảo thí chấm bằng máy.

Như vậy thì giáo viên dạy cũng không biết đề kiểm tra sẽ như thế nào, và mỗi lớp
đều có các đề khác nhau. Đối với kiểm tra học kỳ, bộ phận khảo thí sẽ ra đề chung
cho toàn khối và kiểm tra chung trong toàn trường vào các ngày được quy định cụ
thể và sau đó giao bài cho các giáo viên và bộ phận chuyên môn sẽ chấm, trên cơ sở
quản lý chặt chẽ quá trình coi thi và chấm thi.
+ Mỗi học kỳ, nhà trường đều tổ chức lấy phiếu học sinh về quy chế chuyên môn,
công tác giảng dạy, công tác chủ nhiệm và công tác kiểm tra đánh giá, phát hiện đồng
chí giáo viên nào không coi chấm, trả bài nghiêm túc nhà trường đều có những hình
thức xử lý đích đáng. Qua đó cũng đã động viên được gương các giáo viên tớt và kịp
thời ́n nắn các giáo viên cịn vi phạm.
+ Bằng các biện pháp nói trên công tác đổi mới kiểm tra đánh giá của trường đã có
nhiều tiến bộ rõ rệt, cụ thể:
- Ban chuyên môn đã đi kiểm tra đình kỳ và kiểm tra đột suất 26 giáo viên, trong đó
đánh giá giờ dạy đạt: 53,8% loại tốt, 38,5% loại Khá, 7,7% loại TB.
- Tất cả các giáo viên đều biết cách ra đề theo hướng đổi mới kiểm tra, đánh giá để
nạp vào phần mềm ngân hàng đề và không có giáo viên nào vi phạm không chấm trả
bài cho học sinh
Kết quả xếp loại học lực trong những năm gần đây:

Năm học

Xếp loại học lực

Tổng
số HS
Giỏi

Số HS Số HS bị
phải thi
đúp

lại
Trung Yếu, kém

Khá
9


(%)

(%)

bình
(%)

(%)

3.3- Một số tồn tại:
- Vẫn cịn mợt sớ ít giáo viên chưa tập trung đầu tư vào đổi mới kiểm tra đánh
giá cho nên ra đề nhiều khi còn chiếu lệ, chưa có chất lượng.
- Các em học sinh vẫn chưa thực sự hoà nhập vào đổi mới kiểm tra đánh giá
mà vẫn còn có tư tưởng học tủ, học vẹt.
- Sự phối hợp giữa ban chuyên môn iên nhiều khi vẫn chưa được thông suốt,
đối phó với sự kiểm tra của lãnh đạo nhà trường.
3.4- Một số vấn đề đặt ra trong tổ chức, chỉ đạo đổi mới kiểm tra đánh giá ở
trường THCS Quốc Tuấn
Qua phân tích những kết quả đã đạt được những tồn tại, thách thức trong công
tác đổi mới kiểm tra đánh giá ở trường THCS Quốc Tuấn trong giai đoạn hiện nay
chúng tôi thấy cần làm tốt những vấn đề sau:
- Tiếp tục nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm cho mọi thành viên, tổ chức
trong nhà trường về công tác đổi mới kiểm tra đánh giá.

- Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện của chi bộ Đảng ở trường học (đặc
biệt là lãnh đạo tư tưởng chính trị).
- Nâng cao vai trị, trách nhiệm của cán bợ quản lý, ban khảo thí trong công tác
chỉ đạo công tác đổi mới kiểm tra đánh giá.
- Tuyên truyền tốt tư tưởng tới học sinh và cha mẹ học sinh trong đổi mới
kiểm tra đánh giá.
- Kết hợp chặt chẽ các lực lượng xã hội khác tham gia hoạt động giáo dục: Hội
cha mẹ học sinh – Uỷ ban nhân dân xã ... Những nội dung trên được cụ thể bằng một
số biện pháp chỉ đạo được trình bày ở mục 4.
4. Một số biện pháp chỉ đạo công tác đổi mới kiểm tra đánh giá ở trường THCS
4.1- Nâng cao nhận thức, vai trị trách nhiệm của các thành viên, tở chức nhà trường
trong công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá.
4.1.1- Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện của chi bộ Đảng
10


Chi bộ Đảng là trung tâm chính trị, tập hợp lực lượng quần chúng nhằm thực hiện tốt
các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Trong nhà
trường, chi bộ Đảng lãnh đạo toàn diện, đặc biệt chú trọng công tác lãnh đạo tư
tưởng, chính trị.
Chi bộ Đảng là cầu nối trực tiếp Đảng với quần chúng. Thông qua giáo viên, nhân
viên, học sinh mà chi bộ nắm tâm tư, nguyện vọng, góp ý kiến để chi bộ đưa ra
những chủ trương, giải pháp sát thực với tình hình nhằm chỉ đạo thực hiện có hiệu
quả công tác đổi mới.
Chi bộ có trách nhiệm chú trọng kiện toàn tổ chức nhằm phát huy chức năng của
Hiệu trưởng, vai trị của Cơng đoàn, Đoàn thanh niên, ban chuyên môn và các tổ
chức quần chúng khác. Tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng nhằm nâng cao
nhận thức về định hướng chính trị cho giáo viên, nhân viên và học sinh.
Từng đảng viên phải thấm nhuần phong cách tác phong cách mạng, từ đó mỗi đảng
viên trở thành một tấm gương sáng, một chuẩn mực để quần chúng học sinh noi theo.

Chi bộ Đảng phải thường xuyên kiểm tra bằng nhiều hình thức, qua đó để phát hiện
nhân tố mới, kịp thời khắc phục khuyết điểm, bổ sung điều chỉnh chủ trương, phương
hướng tiếp theo, giúp hoạt động quản lý đi đúng định hướng.
4.1.2- Xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong tập thể sư phạm
Tập thể sư phạm trong trường phổ thông là tập thể lao động sư phạm có tổ chức, có
mục đích giáo dục thống nhất, có phương thức hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu
giáo dục của nhà trường. Xây dựng tập thể sư phạm nhằm phát huy sức mạnh tổng
hợp của tập thể để thực hiện tốt mục tiêu của nhà trường. Cần làm cho mỗi giáo
viên, nhân viên nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của công tác đổi mới kiểm tra,
đánh giá là động lực để thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học. Đó là một mặt
không thể tách rời trong quá trình giáo dục, đó không phải là nhiệm vụ của riêng ai.
Từ đó, tùy vị trí nhiệm vụ của mình để làm công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá.
Thông qua các buổi họp, buổi rút kinh nghiệm để góp ý cho giáo viên thực hiện
nghiêm túc nghị quyết của chi bộ, đặc biệt là các hiện tượng dùng điểm để khống chế
học sinh.
Người cán bộ quản lý phải quán triệt đầy đủ các nghị quyết của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước về công tác giáo dục đào tạo. Phải xây dựng và củng cố khối
đoàn kết nhất trí trong tập thể sư phạm. Công đoàn tổ chức, giáo dục giáo viên, nhân
viên, thường xuyên duy trì, thực hiện tốt cuộc vận động:
“ Nói không với bệnh
thành tích trong giáo dục, nói không với tiêu cực trong thi kiểm tra”. Cán bộ, giáo
viên cần được bồi dưỡng tư tưởng chính trị, đạo đức, lý tưởng nghề nghiệp, công
bằng trong kiểm tra, đánh giá để kích thích năng lực học tập của học sinh.
4.1.3- Phát huy vai trị của Ban chun mơn
Ban chun mơn là bộ phận hết sức quan trọng trong công tác đổi mới kiểm tra, đánh
giá. Ban chuyên môn là bộ phận thay mặt lãnh đạo nhà trường kiểm tra đánh giá chất
lượng giờ dạy của giáo viên và chất lượng học tập của học sinh. Do vậy, những cán
bộ chuyên môn phải là những người thấm nhuần tư tưởng đổi mới kiểm tra đánh giá,
đồng thời phải luôn luôn công tâm, công bằng, chính xác và khách quan khi đánh giá
11

chất lượng giảng dạy của giáo viên cũng như chất lượng học tập của học sinh. Chỉ
cần một sai lầm nhỏ trong công tác kiểm tra đánh giá cũng dễ dẫn đến tiêu cực, mất
đoàn kết trong giáo viên và trong cả học sinh.
Lãnh đạo trường phối hợp cùng với ban chuyên môn kiểm tra đánh giá giáo viên và
chất lượng học tập của học sinh, đồng thời cũng tạo điều kiện để ban khảo thí hoàn
thành tốt nhiệm vụ.
4.1.4- Phát huy vai trò tự kiểm tra đánh giá của học sinh
Bên cạnh việc kiểm tra đánh giá của giáo viên trong suốt các giờ học, kiểm tra
thường xuyên, kiểm tra định kỳ thì giáo viên phải hướng dẫn cho học sinh biết tự
đánh giá kiến thức của mình, biết đánh giá cho bạn mình. Như vậy, thì thay vào việc
xưa nay giáo viên độc quyền đánh giá học sinh thì nay học sinh có quyền tham gia
vào kết quả đánh giá của chính mình và của bạn mình.
Học sinh cịn là cầu nới giữa cá nhân học sinh, giáo viên, ban chuyên môn và lãnh
đạo nhà trường trong công tác đổi mới kiểm tra đánh giá. Mỗi cá nhân được thử
nghiệm vị trí, vai trị của mình trong cơng tác kiểm tra đánh giá chính bản thân học
sinh.
Muốn có những học sinh, tập thể học sinh có vai trò trong đởi mới kiểm tra đánh giá,
vai trị của giáo viên giảng dạy vô cùng to lớn. Giáo viên giảng dạy phải hướng dẫn
các em, phải lắng nghe các em, phải công tâm, công bằng và khách quan đối với mọi
học sinh. Lãnh đạo trường, ban chuyên môn cần lắng nghe ý kiến của các em, định
hướng giúp các em phương pháp tự kiểm tra đánh giá.
4.1.5-Vai trò, trách nhiệm của người cán bộ quản lý
Người cán bộ quản lý (CBQL) phải nắm vững cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác
đổi mới phương pháp dạy học nói chung và đởi mới phương pháp kiểm tra đánh giá
nói riêng từ đó thực hiện tốt chức năng quản lý và chỉ đạo công tác đổi mới kiểm tra
đánh giá. Xây dựng được kế hoạch chuyên môn, kiểm tra đánh giá thống nhất với
mục tiêu giáo dục trong trường THPT. Kế hoạch phù hợp với kế hoạch kiểm tra
đánh giá theo từng tuần, từng tháng, và cả năm học. Xây dựng kế hoạch có tính khả

thi cao, lôi cuốn được mọi lực lượng tham gia. Sau khi có kế hoạch, người cán bộ
quản lý tổ chức triển khai để mọi lực lượng tham gia nắm chắc kế hoạch, từ đó tổ
chức chỉ đạo thực hiện và kiểm tra đánh giá kịp thời, điều chỉnh, bổ sung nhằm đạt
mục tiêu giáo dục đề ra một cách hiệu quả nhất.
Để chỉ đạo công tác đổi mới kiểm tra đánh giá thành công, người cán bộ quản lý phải
có uy tín thực sự với tập thể giáo viên và tập thể học sinh, nhân dân. Người CBQL
cần có trí tuệ thông suốt, hiểu biết sâu rộng, có kinh nghiệm sư phạm và trải nghiệm
c̣c sớng, lịng nhân ái, khoan dung, năng đợng sáng tạo trong công việc. Biết đoàn
kết, thuyết phục và cảm hóa mọi người. Xây dựng tập thể nhà trường thành khối
thống nhất tạo nên sức mạnh tổng hợp trong mọi hoạt động giáo dục của nhà trường.
4.2-Nâng cao năng lực của học sinh trong công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá.
4.2.1- Về công tác tổ chức
12


- Để tổ chức chỉ đạo công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá trong học sinh, Hiệu trưởng
nhà trường đã thành lập ban chỉ đạo gồm:
+ Đồng chí phó hiệu trưởng:

– Trưởng ban

+ Đờng chí ……………. - Trưởng ban chuyên môn – Phó ban
+ Các đồng chí tổ trưởng chuyên môn là thành viên
Ban chỉ đạo có nhiệm vụ giúp Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch chương trình và chỉ
đạo chương trình đó. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền theo qui mô lớn và phối
hợp với các lực lượng tham gia tuyên truyến công tác đổi mới kiểm tra đánh giá đến
toàn thể các em học sinh. Giúp các đồng chí giáo viên hướng dẫn học sinh biết tự
đánh giá và biết đánh giá cho bạn mình, đồng thời giúp Hiệu trưởng kiểm tra đánh
giá các hoạt động. Mỗi tháng họp ban chỉ đạo một lần để sơ kết đánh giá và triển khai
kế hoạch tiếp theo.

4.2.2- Hướng dẫn học sinh đổi mới công tác kiểm tra đánh giá trong từng giờ học
thông qua học tập các môn học
Qua từng giờ học, giáo viên liên tục ra các câu hỏi kiểm tra cả kiến thức cũ và kiến
thức mới cho học sinh trả lời, sau đó cho bạn nhận xét, trả lời bổ sung và giáo viên sẽ
là người đưa ra câu trả lời cuối cùng. Căn cứ vào đó hướng dẫn các em tự đánh giá
xem mình trả lời đã chính xác chưa, bạn trả lời đã chính xác chưa, và theo thang
điểm mà giáo viên đưa ra thì mình nằm ở thang điểm nào.
Đối với các bài kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ theo hình thức tự luận hay
hình thức trắc nghiệm thì giáo viên đều ra các thang điểm rõ ràng và công bố công
khai đáp án để học sinh tự đánh giá cũng như đánh giá cho bạn mình, từ đó giúp học
sinh cố gắng hơn trong học tập cũng như triệt tiêu được việc giáo viên dùng điểm để
khống chế học sinh.
5. Phần kết luận và khuyến nghị
5.1- Một số kết luận
Vấn đề đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, đổi mới phương pháp dạy và
học, đổi mới phương tiện, thiết bị dạy học, công tác quản lý không thể thiếu được đổi
mới kiểm tra đánh giá. Bởi vì, đổi mới kiểm tra đánh giá chính là động lực để đổi
mới phương pháp dạy học.
Từ những cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý của đề tài, qua phân tích thực trạng công tác
đổi mới kiểm tra đánh giá ở trường THCS Quốc Tuấn chúng tôi mạnh dạn đưa ra
một số biện pháp chỉ đạo đổi mới kiểm tra đánh giá nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục. Như vậy, mục đích nghiên cứu đã hoàn thành. Chúng tôi đã đưa ra một số biện
pháp chỉ đạo vừa mang tính thực tiễn vừa mang tính khả thi là:
* Tăng cường vai trị lãnh đạo toàn diện của chi bợ Đảng
* Xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong tập thể sư phạm .
* Phát huy vai trò của Ban chuyên mơn.
* Phát huy vai trị tự kiểm tra đánh giá của học sinh .
13

* Vai trị, trách nhiệm của người cán bợ quản lý.
5.2 Một số khuyến nghị
+ Đối với Bộ Giáo dục & Đào tạo:
- Chương trình SGK còn quá tải về mặt kiến thức. Các điều kiện dạy học lại chưa đầy
đủ, ảnh hưởng đến thời lượng , giờ lên lớp, dẫn đến nhiều giáo viên chưa thật sự chú
ý đến công tác đổi mới kiểm tra, đánh giá.
- Cải tiến hình thức đánh giá và thi cử làm sao cho học sinh thấy được kết quả phản
ánh đúng với khả năng thực của các em.
+ Đối với Sở Giáo dục & Đào tạo:
- Có quy chế cụ thể cho Ban chuyên môn làm việc có hiệu quả.
- Nên có các hình thức đánh giá thi đua của các trường sao cho hợp lý.
+ Đới với Phịng GD-ĐT:
- Tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, hoạt động đổi mới nội dung chương trình,
SGK, phương pháp dạy học nói chung và đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá nói
riêng.
- Yêu cầu các trường trong huyện gửi các đề kiểm tra đánh giá vào phần mềm ngân
hàng chung của toàn huyện.
- Có chuyên đề bồi dưỡng phương pháp ra đề, kiểm tra đánh giá cho giáo viên các bộ
môn, đặc biệt là các Ban chuyên môn.
…………………., tháng 6 năm 2021

14


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.
3.
4.
5.

6.

Điều lệ trường THPT số 07/2007/QĐ-BGDĐT ngày 02/4/2007.
Luật Giáo dục 2005. NXB Lao động 2007.
Nghị định của Chính phủ.
Nghị quyết của Đại hội Đảng.
Thông tư 58 đánh giá xếp loại học sinh THCS-THPT.
Tài liệu bồi dưỡng giáo viên. NXB Giáo dục.

15