Sang kien kinh nghiem tieng viet lop 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>S¸ng kiÕn kinh nghiÖm biện pháp rèn đọc diễn cảm nhằm nâng cao chất lợng dạy học phân môn tập đọc lớp 4. môc lôc phÇn më ®Çu I.Lí do chọn đề tài II.Mục đích nghiên cứu III. Khách thể và đối tợng nghiên cứu IV.Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 3 4 4 5. phÇn néi dung I.Cơ sở lí luận của việc dạy đọc ở Tiểu học II.Thực trạng dạy học Tập đọc trong trờng tiểu học III.Các biện pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4. 5 6 8. phÇn kÕt luËn I . Bµi häc kinh nghiÖm II. Phạm vi ứng dụng đề tài II. Những vấn đề cần khuyến nghị. 15 16 16.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> tµi liÖu tham kh¶o. PhÇn Më ®Çu I . Lí do chọn đề tài. Gi¸o dôc bËc tiÓu häc lµ mét khoa häc gi¸o dôc khã nhÊt. Nã lµ nÒn mãng đầu tiên để giúp con ngời tồn tại và phát triển. đặc biệt là môn Tiếng Việt có vị trí quan träng trong tÊt c¶ c¸c m«n ë trêng, nã h×nh thµnh kh¶ n¨ng giao tiÕp, lµ c¬ sở để phát triển t duy cho trẻ để tiếp thu vá các môn học khác. Tiếng việt ở tiểu học gồm nhiều phân môn: Tập đọc, học thuộc lòng, luyện từ và câu, kể chuyện, tập làm văn chính tả, tập viết... Mỗi môn đều có một chức năng khi dạy tiếng Việt cho học sinh đồng thời cũng chuẩn bị vốn cho học sinh khi häc v¨n. Tập đọc là môn học mang tính chất tổng hợp vì ngoài nhiệm vụ dạy học nó cßn cã nhiÖm vô trau dåi kiÕn thøc vÒ TiÕng viÖt cho häc sinh (vÒ ph¸t ©m, tõ ngữ, câu văn...) kiến thức bớc đầu về văn học, đời sống và giáo dục tình cảm thẩm mỹ. Môn tập đọc ở tiểu học nói chung và ở lớp 4 nói riêng đặt ra một nhiệm vụ quan trọng. Trong các giờ tập đọc học thuộc lòng học sinh biết đọc diễn cảm bài văn, bài thơ đã tạo cho các em sự say mê hứng thú và để lại một vốn văn học đáng kể cho trẻ em. Cũng thông qua các bài văn học sinh học đợc hiểu thêm về các vùng miền của đất nớc, hiểu đợc công sức của các tầng lớp nhân dân đang ra sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hiểu đợc các truyền thống quý báu của dân tộc. Phân môn tập đọc có tác dụng mạnh mẽ trong giáo dục mỹ cảm, học sinh yêu cái đẹp, rung cảm trớc cái đẹp trong thiên nhiên, cái đẹp trong xã hội, cái đẹp trong v¨n ch¬ng. M«n nµy cã thÓ rÌn luyÖn cho häc sinh t duy trõu tîng vµ c¶ t duy logic. Giờ tập đọc ngoài việc dẫn dắt học sinh và cho học sinh tìm đại ý để phát triển óc tổng hợp, tìm bố cục để phát triển óc phân tích. Ngoài ra học sinh còn đợc rèn luyện óc tởng tợng, phán đoán, ghi nhớ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Môn tập đọc không chỉ có nhiệm vụ trên mà còn kết hợp chặt chẽ với chơng trình Tiếng việt. Qua các bài văn chọn lọc học sinh vừa cảm thụ đợc cái hay, cái đẹp vừa học đợc cách sử dụng từ chính xác, cách đặt câu gọn gàng sinh động, đợc luyện về nghĩa âm, chính tả, tập làm văn. Nhận thức đợc tầm quan trọng đặc biệt của phân môn tập đọc nói chung và việc rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4 nói riêng trong giờ tập đọc, để có kết quả cao mỗi giáo viên phải nhận thức rõ phơng pháp giảng dạy. Trong quá trình dạy tập đọc lớp 4, tôi nhận thấy chất lợng đọc diễn cảm cña häc sinh líp 4 nãi chung vµ cña líp t«i nãi riªng cßn yÕu. §Æc biÖt ngµy nay xã hội ta ngày càng phát triển thì nhu cầu đồi hỏi về tri thức con ngời ngày càng cao, trong đó ngôn ngữ nói và viết là vô cùng cần thiết cho mỗi ngời. Mỗi thành công không phải tự nhiên mà có đợc mà phải trải qua một quá trình rèn luyện kiên trì ngay từ đầu. Để góp phần nâng cao chất lợng đọc cho học sinh tôi mạnh dạn đề xuất một vài kinh nghiệm nhỏ của mình về vấn đề: “Biện pháp rèn đọc diÔn c¶m cho häc sinh líp 4”. II . Mục đích nghiên cứu. ở bậc tiểu học nói chung và lớp 4 nói riêng phân môn tập đọc có 2 yêu cầu chÝnh lµ: - Rèn kĩ năng tập đọc. - Gióp häc sinh c¶m thô tèt bµi v¨n. Học môn tập đọc, việc đọc và cảm thụ là 2 khâu có quan hệ mật thiết với nhau, gắn bó hỗ trợ đắc lực cho nhau. Cảm thụ tốt giúp cho việc đọc diễn cảm tốt. Ngợc lại việc đọc diễn cảm tốt giúp cho việc cảm thụ bài văn thêm sâu sắc. Thật vậy học sinh có đọc thông thạo đợc và trên cơ sở đã hiểu nội dung câu thơ, câu văn, đoạn thơ, đoạn văn thì các em mới thể hiện đợc cảm xúc có nghĩa là đã hiểu tờng tận về nội dung và nắm đợc ý nghĩa giáo dục của bài. Điều đó khẳng định rằng trong tiết dạy tập đọc lớp 4, việc luyện rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh là rất cần thiết. Trong giờ học, học sinh biết đọc diễn cảm thì tiết học mới có hiệu quả cao và mới thể hiện đợc tầm quan trọng của bộ môn. So với lớp học dới , học sinh lớp 4 có điều kiện và kĩ năng đọc diễn cảm tốt hơn nhng chỉ ở mức độ ban đầu ( đọc diễn cảm một đoạn văn, khổ thơ ) . Học sinh đợc thực hành luyện tập từng bớc để có thể đáp ứng nhu cầu cao hơn ở lớp 5 vµ c¸c líp trªn . III. Khách thể và đối tợng nghiên cứu :.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 1. Kh¸ch thÓ : Häc sinh líp 4 - trêng tiÓu häc 2. Đối tợng nghiên cứu : Các biện pháp giúp học sinh đọc diễn cảm các bài tập đọc lớp 4 IV. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu :. 1. Ph¬ng ph¸p quan s¸t 2. Phơng pháp đối chứng 3. Ph¬ng ph¸p thö nghiÖm 4. Ph¬ng ph¸p. PhÇn néi dung 1 . C¬ së lÝ luËn :. 2 . Thùc tr¹ng D¹y vµ häc Từ năm học 2004 – 2005 đến nay tôi đợc trực tiếp giảng dạy các em học sinh líp 2,3,4, còng nh qu¸ tr×nh quan s¸t, dù giê viÖc d¹y vµ häc cña thÇy trß, của các đồng nghiệp trong thời gian trớc đây tôi thấy có những nhận xét sau: VÒ ngêi d¹y häc: Gi¸o viªn kh¸ t«n träng ph¬ng ph¸p häc míi: “ThÇy thiÕt kÕ, trß thi c«ng” lÊy häc sinh lµm trung t©m. Gi¸o viªn cè g¾ng t×m tßi nghiên cứu để giảng dạy phân môn tập đọc. Tuy nhiên giáo viên chỉ coi trọng một vấn đề đọc thành tiếng to, rõ hoặc có hớng dẫn đọc diễn cảm nhng chỉ lớt qua , rèn đọc diễn cảm cho học sinh còn ít. Về ngời học: Học sinh đã biết đọc thành tiếng bài văn, bài thơ, đã để ý và đọc đúng các phụ âm khó. Nhng đọc hiểu nắm nội dung bài còn rất ít do vậy cha nêu đợc ý chính của bài mà phải nhờ sự gợi ý của giáo viên, đọc diễn cảm toàn bài văn cha tốt. Khi đọc ở các dấu phẩy, dấu chấm còn ngừng nghỉ cha hợp lí còn tùy hứng, cha đọc đúng giọng câu hỏi, câu cảm. Qua điều tra khảo sát chất lợng học sinh ngay từ đầu năm học tôi đều thấy số lợng học sinh đã biết đọc diễn cảm bài văn, bài thơ rất ít. Cụ thể điều tra chất lợng đọc của học sinh lớp 4C đầu năm học 2006 -2007 này, tôi có số liệu cụ thể nh sau: Tæng sè häc sinh 30. §äc nhá, Êp óng 5 - 16,6 %. §äc to, râ, lu lo¸t 17 – 56,8 %. §äc diÔn c¶m 8 – 26,6 %.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trớc thực trạng đó, tôi đã phân tích và tự đặt ra cho mình câu hỏi: phải làm gì? làm nh thế nào? để khắc phục tình trạng đó và nâng cao chất lợng đọc cho học sinh. Qua quá trình nghiên cứu tôi đã tiến hành sử dụng phối hợp nhiều phơng pháp nghiên cứu đó là: Phơng pháp điều tra, phơng pháp đối chứng và phơng pháp tổng quát. Phơng pháp điều tra không chỉ dừng lại ở điều tra thực trạng mà phải điều tra từng giai đoạn trong suốt năm học. ở mỗi giai đoạn tôi đều lấy kết quả đã đạt đợc để đối chứng với kết quả giai đoạn trớc, với kết quả năm trớc vµ cuèi cïng ®i tæng hîp sè liÖu vµ rót ra bµi häc kinh nghiÖm. Từ yêu cầu thực tiễn của việc dạy tập đọc nói chung và rèn luyện kỹ năng nói cho học sinh lớp 4, tôi đã tự đặt cho mình phải nhận thức đầy đủ tầm quan trọng, yêu cầu của bộ môn, đặc biệt về nội dung và phơng pháp rèn kĩ năng đọc diễn cảm để đáp ứng với yêu cầu đề ra. Trong giảng dạy phân môn tập đọc, qua nhiều năm gần đây, tôi đã tích cực nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm giảng dạy, cách truyền thụ kiến thức, đặc biệt là việc rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh. Muốn rèn cho học sinh đọc diễn cảm tốt, trớc hết trong mọi giờ tập đọc giáo viên cần hớng dẫn học sinh cách phát âm chuẩn, đọc đúng đắn, có ý thức, trôi chảy, sau đó mới yêu cầu học sinh đọc diễn cảm. Trong phơng pháp dạy học những yêu cầu đó gọi là chất lợng đọc đợc thể hiện đồng thời và chi phối lẫn nhau. Tính đúng đắn sẽ nâng cao tốc độ đọc và cho phép đọc có ý thức hơn. Nếu không hiểu cái đang đọc thì không thể đọc lu loát và diễn cảm đợc. §äc diÔn c¶m thÓ hiÖn ë kÜ n¨ng dïng ng÷ ®iÖu, biÕt nghØ h¬i ë dÊu chÊm, ngắt hơi ở dấu phẩy, hoặc chỗ cần tách ý, biết đọc liền các tiếng trong từ ghép, từ láy hoặc cụm từ cố định. Ngoài ra cần biết đọc đúng giọng câu kể, câu hỏi biết ph©n biÖt giäng ngêi dÉn chuyÖn víi tõng tuyÕn nh©n vËt cã tÝnh c¸ch kh¸c nhau. Đọc diễn cảm là biểu hiện cao của đọc có ý thức và chỉ thực hiện đựơc trên cơ sở đọc đúng và đọc nhanh. Do vậy dù đọc ở mức độ nào cũng phải yêu cầu phát âm đúng song cũng không nên qua nhấn mạnh ở các phụ âm: tr – ch; r – gi; n – l; s – x làm giọng đọc mất tự nhiên. Để đạt đợc những yêu cầu trên tôi đã tiến hành các biện pháp rèn đọc diễn c¶m cho häc sinh nh sau: III . C¸c biÖn ph¸p tiÕn hµnh . 1. BiÖn ph¸p 1: Ph©n lo¹i häc sinh.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Sau khi nhận lớp, tôi đã ổn định chung tổ chức lớp. Qua tìm hiểu điều tra để nắm chắc đối tợng học sinh và lựa chọn, đặc biệt là về kĩ năng đọc và phân loại học sinh theo ba đối tợng: Đối tợng 1: Học sinh biết đọc diễn cảm Đối tợng 2: Học sinh mới chỉ biết đọc to, rõ, lu loát. Đối tợng 3: Học sinh đọc nhỏ, lý nhí, ấp úng, ngọng. Dựa vào đó, tôi đã sắp xếp chỗ cho học sinh những em đọc yếu ngồi cạnh những em đọc khá, đọc tốt để đôi bạn cùng tiến. Tôi tiến hành công việc tiếp theo là giới thiệu cấu tạo chơng trình môn tập đọc để các em nắm đợc các chủ đề chÝnh trong tõng häc k× vµ c¶ n¨m häc. §ång thêi nªu tÇm quan träng, yªu cÇu cơ bản về việc rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm giúp các em cảm thụ bài văn, bài thơ của từng chủ đề. Hớng dẫn mỗi em đóng một quyển sổ để ghi những câu, nh÷ng ®o¹n, bµi v¨n, bµi th¬ hay cã gi¸ trÞ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. 2. BiÖn ph¸p 2: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh: Trớc khi học bài tập đọc, tôi dặn học sinh đọc nhiều lần ở nhà cho trôi ch¶y vµ chuÈn bÞ tríc phÇn c©u hái, t×m hiÓu néi dung bµi trong s¸ch gi¸o khoa, đề ra các yêu cầu phù hợp với từng đối tợng học sinh. BiÖn Bíc 2 : TiÕn hµnh bµi d¹y Sau phần tìm hiểu bài, tôi yêu cầu học sinh đọc thật tốt một đoạn nhằm “ thăm dò” khả năng thể hiện sự cảm nhận nội dung bằng giọng đọc của học sinh . - Qua giọng đọc của học sinh, tôi dẫn dắt , gợi ý để các em phát huy u điểm , khắc phục những hạn chế và tự tìm ra cách đọc hợp lí Ví dụ : bài Tập đọc “ Khúc hát ru những em bé lớn lên trên lng mẹ” “....Em Cu tai ngñ trªn lng mÑ ¬i Em ngủ cho ngoan/ đừng rời lng mẹ Mẹ giã gạo/ mẹ nuôi bộ đội NhÞp chµy nghiªng/ giÊc ngñ em nghiªng Må h«i mÑ r¬i/ m¸ em nãng hæi Vai mÑ gÇy/ nhÊp nh« lµm gèi .” Bài đọc nói lên tình yêu của ngời mẹ Tà - ôi đối với con và đối với cách mạng khi đọc bài các con đọc với giọng nh thế nào ?. Vậy để thể hiện tốt diều nµy chóng ta cÇn nhÊn giäng vµo nh÷ng tõ ng÷ nµo ?.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Việc Giáo viên đọc mẫu nhằm minh họa, gợi ý hoặc “ tạo tình huống” cho học sinh nhận xét , giải thích , tự tìm ra cách đọc . VÝ dô : Bµi “ Tre ViÖt Nam” Giáo viên đọc mẫu ,yêu cầu học sinh : Nghe và phát hiện cách đọc của cô ( ngắt nhÞp ë chç nµo, nhÊn giäng hay cao giäng, kÐo dµi giäng ë tõ ng÷ nµo ?....V× sao khi đọc câu thơ có dấu chấm hỏi cô chỉ cần nhấn giọng ở các từ “ lũy, thành” mà không cần đọc cao giọng ở tiếng cuối câu hỏi ?.... ...Th©n gÇy guéc, l¸ mong manh / Mµ sao nªn lòy nªn thµnh tre ¬i ? Sau đó Giáo viên cho học sinh thực hành luyện đọc diễn cảm ( theo cặp, theo nhóm ) để các em tự rút kinh nghiệm cho mình, hình thành kĩ năng nhận xét và tự nhận xét . Tiếp theo tổ chức thi đọc diễn cảm trớc lớp để các em học tập lẫn nhau và đợc giáo viên động viên , uốn nắn . Tuy nhiên , trớc khi dạy bài đọc tôi cần tìm hiểu kĩ bài dạy xem bài Tập đọc đó là văn bản nghệ thuật hay là phi nghệ thuật . 1 . Đối với văn bản nghệ thuật tôi hớng dẫn học sinh đọc diễn cảm thông qua dẫn dắt, gợi mở giúp các em thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hîp víi sù viÖc, h×nh ¶nh, c¶m xóc, tÝnh c¸ch nh©n vËt trong bµi ..., Cô thÓ lµ * Học sinh bớc đầu biết làm chủ giọng đọc, nhấn giọng những từ gợi tả, gîi c¶m,tõ ng÷ ch×a khãa lµm næi bËt ý chÝnh trong c©u. Ví dụ : Bài Tập đọc “ Con sẻ” “ Bỗng từ trên cây cao gần đó, một con sẻ già có bọ ức đen nhánh lao xuống nh hòn đá rơi trớc mõm con chó .Lông sẻ già dựng ngợc, miệng rít lên tuyÖt väng vµ th¶m thiÕt . Nã nh¶y hai ba bíc vÒ phÝa c¸i miÖng h¸ réng ®Çy r¨ng cña con chã . Sẻ già lao đến cứu con, lấy thân mình phủ kín sẻ con. Giọng nó yếu ớt nhng hung dữ và khản đặc ...” Khi đọc đoạn 2, đoạn 3, Tôi gợi ý HS “Hình ảnh sẻ mẹ lao xuống lấy thân mình che trở cho con đợc tác giả miêu tả rất sinh động, khi đọc đoạn này các con cÇn nhÊn giäng vµo nh÷ng tõ ng÷ nµo? Học sinh biết nhấn giọng vào những từ gợi tả hành động , dáng vẻ của sẻ giµ khi lao xuèng cøu con. * Học sinh biết thể hiện ngữ điệu , sự thay đổi tốc độ, cao độ, cờng độ, trờng độ ...phù hợp với từng loại câu kể, câu hỏi, cảm cảm, câu khiến . Ví dụ: Bài Tập đọc “ Ga - vrốt ngoài chiến lũy”.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Khi đọc đoạn miêu tả chi tiết thể hiện lọng dũng cảm của Ga – vrốt , giáo viên lu ý học sinh sự thay đổi giọng đọc nh sau : “ - Cậu làm trò gì đấy ? – Cuốc – phây – rắc hỏi ( Câu hỏi thể hiện sự ng¹c nhiªn ) - Em nhÆt cho ®Çy giá ®©y !( C©u c¶m thÓ hiÖn sù b×nh tÜnh ) - Cậu không thấy đạn réo à ?( Câu hỏi nh nhắc nhở Ga- vrốt không đợc liÒu m×nh) Ga - vrèt tr¶ lêi : - Có chứ nó rơi nh ma ấy . Nhng làm sao nào ?( Khi đọc lên giọng ở câu hái thÓ hiÖn sù hån nhiªn ) Cuèc –ph©y – r¾c th¾t lªn - Vào ngay !( Câu khiến thể hiện sự đề nghị , mệnh lệnh kèm sự lo lắng ) - TÝ ti th«i ! – Ga – vrèt nãi ( thÓ hiÖn sù tinh nghÞnh ) Trong đoạn đọc diễn cảm tôi cũng lu ý học sinh. Đối với bài văn xuôi ngoài việc đọc tốt các câu chúng ta còn phải biết ngắt hơi ở chỗ không có dấu câu nhng chỗ đó là chỗ tách ý . Ví dụ : Bài tập đọc “ Con sẻ” HS ngắt câu dài “ Chợt / nó dừng chân và bắt đầu bò, tuồng nh đánh hơi thấy vật gì.” hoặc câu “ Bỗng / từ trên cây cao gần đó, một con sẻ già có bộ ức đen nhánh lao xuống nh hòn đá / rơi trớc mõm con chó .” * Tôi hớng dẫn học sinh đọc phân biệt lời kể của tác giả với lời nhân vật . Đọc phân biệt lời của các nhân vật sao cho phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và tÝnh c¸ch cña tõng nh©n vËt ( ngêu giµ , trÎ em , ngêi tèt , ngêi xÊu ...) Ví dụ : Bài Tập đọc : “ Khuất phục tên cớp biển” Trong bài đọc có 2 nhân vật chính là Bác sĩ Ly - một ngời nhân hậu , điềm đạm nhng nghiêm nghị , cơng quyết và tên cớp biển - chúa tàu hung hãn , dữ tîn . Trớc khi học sinh đọc diễn cảm, tôi yêu cầu các em cần tìm hiểu bài thật kĩ. Khi đó HS đọc lời nhân vật sẽ phân biệt đợc giọng đọc dựa vào tính cách nh©n vËt ( ngêi tèt , ngêi xÊu ). Trong bài cùng là câu hỏi nhng trong đoạn đối thoại sau, tính cách của hai nh©n vËt thÓ hiÖn kh¸c nhau hoµn toµn. “ ... Chóa tµu trõng m¾t nh×n B¸c sÜ , qu¸t :.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Có câm mồm không ? ( đọc giọng thể hiện sự hung hãn của tên cớp khi ®Ëp tay xuèng bµn qu¸t B¸c sÜ Ly) B¸c sÜ ®iÒm tÜnh hái : - Anh b¶o t«i ph¶i kh«ng ?( giäng tù tin , ®iÒm tÜnh nhng hÕt søc nghiªm nghÞ ). Khi tªn chóa tµu côc c»n b¶o “ph¶i”, b¸c sÜ nãi : - Anh cứ uống rợu mãi nh thế thì đến phải tống anh đi nơi khác . Cơn giận của tên cớp thật dữ dội. Hắn đứng phắt dậy, rút soạt dao ra, lăm l¨m chùc ®©m. B¸c sÜ Ly vÉn dâng d¹c vµ qu¶ quyÕt : - NÕu anh kh«ng cÊt dao, t«i quyÕt lµm cho anh bÞ treo cæ trong phiªn tßa sắp tới.( giọng đọc bình tĩnh, cơng quyết bảo vệ lẽ phải ) * Ngoµi ra t«i gióp häc sinh thÓ hiÖn ng÷ ®iÖu phï hîp t×nh huèng miªu tả hay thái độ cảm xúc của tác giả ( vui, buồn, nghiêm trang, giận giữ ...) Ví dụ: Bài Tập đọc “ Con sẻ” Khi đọc đoạn cuối miêu tả tình cảm của tác giả đối với con chim sẻ bé nhỏ “ Vâng, lòng tôi đầy thán phục, xin bạn đừng cời. Tôi kính cẩn nghiêng mình trớc con chim sÎ bÐ báng dòng c¶m kia, tríc t×nh yªu cña nã.” HS đọc đoạn với giọng vui, nhấn giọng một số từ ngữ gạch chân thể hiện sự trân trọng, kính phục của tác giả đối với tình yêu của sẻ mẹ đối với sẻ con . Tuy nhiên học sinh đọc diễn cảm nh thế nào còn phụ thuộc vào sự cảm nhận riêng của từng em . Tôi không áp đặt cho các em một cách đọc theo khuôn mÉu. 2. §èi víi lo¹i h×nh v¨n b¶n phi nghÖ thuËt Giáo viên hớng dẫn HS xác định đợc ngữ điệu đọc sao cho phù hợp với mục đích thông báo, làm rõ những thông tin cơ bản, giúp ngời nghe tiếp nhận đợc những vấn đề quan trọng hay nổi bật trong văn bản. Điều này giúp cho HS khắc phục đợc những cách đọc thiên về hình thức hoặc diễn cảm tùy tiện . Ví dụ : Bài tập đọc “ Vẽ về cuộc sống an toàn” Học sinh biết đọc đúng bản tin (thông báo tin vui ) đọc rõ ràng, rành mạch , vui tốc độ khá nhanh, lu ý ngắt nghỉ hơi đúng sau các dấu câu, nghỉ hơi tù nhiªn, t¸ch c¸c côm tõ trong nh÷ng c©u kh¸ dµi . “ UNICEF ViÖt Nam vµ b¸o ThiÕu niªn TiÒn phong / võa tæng kÕt cuéc thi vẽ tranh của thiếu nhi với chủ đề / “ Em muốn sống an toàn” Để học sinh lớp 4 từng bớc hình thành kĩ năng đọc diễn cảm, giáo viên đọc mÉu , gióp häc sinh luyÖn tËp thÓ hiÖn sù c¶m nhËn vÒ néi dung, ý nghÜa cña bµi.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> qua giọng đọc . Ngoài việc thống nhất cách đọc chung, mỗi học sinh có cảm thụ riêng , từ đó có cách dọc diễn cảm bộc lộ sự sáng tạo. Để phát huy tính sáng tạo của học sinh khi đọc diễn cảm cách tốt nhất là giáo viên tổ chức cho học sinh luyện tập “ tự bộc lộ” ( trên cơ sở đọc mẫu của giáo viên và kết quả tìm hiểu bài ) qua đó giáo viên điều chỉnh cách đọc cho học sinh , tránh phân tích quá chi tiết về cách đọc. (Ví dụ : Xác định chỗ ngắt hơi, cao giọng , thấp giọng ...) rồi sau đó mới chuyển sang luyện đọc và dọc theo một cách giống hệt nhau. Khi học sinh luyện đọc giáo viên phải tạo đợc trong lớp một không khí thoải mái để học sinh dễ trực cảm với bài văn, có tâm trạng chờ đợi và chú ý nghe giáo viên đọc và cũng từ đó các em có thể học tập và bắt chớc thầy. Trong khi rèn đọc diễn cảm tôi thờng xuyên chú ý đến. Nh÷ng häc sinh rôt rÌ nhót nh¸t, t«i thêng xuyªn khuyÕn khÝch kh«ng g¾t gáng để các em luống cuống. Đối với học sinh nghịch ngợm phân tán t tởng, không chú ý đến tiết học, tôi thờng để ý thỉnh thoảng chỉ định các em đọc tiếp. Đối với học sinh đọc yếu, ngoài việc hớng dẫn đọc dứt khoát từng từ, cụm từ, với câu dài cho học sinh ngắt hơi đúng chủ đề ra yêu cầu rèn đọc ở nhà, kiểm tra lại những yêu cầu đã đề ra đối với học sinh, việc này phải đợc tiến hành thờng xuyên không đợc ngắt quãng. Tóm lại sau mỗi giờ tập đọc tôi thờng kiểm tra chất lợng đọc của học sinh thông qua đọc thành tiếng (cả 3 đối tợng giỏi + khá + Trung bình) xem các em đã đọc diễn cảm cha. KÕt qu¶ Qua quá trình giảng dạy, nhờ đã kiên trì bên bỉ áp dụng những biện pháp rèn đọc nh đã nêu trên. Tôi đã tiến hành khảo sát và có số liệu nh sau: Líp 4C: SÜ sè: 30 häc sinh §äc nhá, Êp óng §äc to, râ, lu lo¸t §äc diÔn c¶m §Çu n¨m Cuèi häc k× I Cuèi HKII. 5 - 16,6 % 2 - 6,6 %. 17 - 56,6 % 9 - 30,1 %. 8 - 26,8 % 19 - 63,3 %. Lêi b×nh Qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ sè liÖu ghi chÐp t«i rÊt phÊn khëi thÊy trong c¸c giờ tập đọc học sinh say mê học và lớp học sôi nổi, kỹ năng đọc diễn cảm đợc nâng cao rõ rệt. Có nhiều em đầu năm học đọc nhỏ lí nhí, cha trôi chảy, đến cuối.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> năm các em đã đọc to, rõ ràng, lu loát hơn. Những em học trung bình khá trở lên đã đọc diễn cảm bài văn theo đúng yêu cầu đề ra. Tuy kết quả cha đợc mỹ mãn nh ý nhng đó cũng là thành công bớc đầu nghiên cứu, mày mò ra biện pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh của mình. PhÇn kÕt luËn Trên đây là một vài phơng pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4, để đạt đợc những kết quả trên qua kinh nghiệm giảng dạy tôi tự rút ra một số kết luËn s ph¹m nh sau: Muốn rèn cho học sinh đọc diễn cảm tốt trớc hết ngời thầy phải có nghiệp vụ s phạm tốt, đặc biệt đọc mẫu của thầy phải chuẩn, hay, có sức cuốn hút học sinh vì trong khâu rèn đọc thì việc đọc mẫu của thầy giáo có ảnh hởng rất lớn đối với học sinh. Các em sẽ theo dõi lắng nghe thầy đọc và coi đó là chuẩn mực để bắt chớc để so sánh đánh giá với giọng đọc của mình. Chính vì vậy thầy cô cũng phải có sự chuẩn bị chu đáo, mỗi từ ngữ cô đọc, nói đều phải chuẩn mực. Giáo viên phải nắm chắc đối tợng học sinh để có những biện pháp dạy học đạt kết quả cao nhất nhằm phát huy hết tính tích cực trong học tập, tổ chức điều khiÓn khÐo lÐo g©y bÇu kh«ng khÝ s«i næi kÝch thÝch høng thó häc tËp vµ n©ng cao ý thøc tù gi¸c cña häc sinh. Gi¸o viªn cÇn ph¶i t×m hiÓu ch¾c néi dung c¬ b¶n cña ch¬ng tr×nh s¸ch giáo khoa, sách hớng dẫn, sách soạn bài để học sinh nắm vững nội dung bài, hớng dẫn rõ cách đọc từng đoạn văn, đoạn thơ cho học sinh hiểu. Thực tế cho thấy s¸ch gi¸o khoa TiÕng viÖt, s¸ch so¹n bµi vµ s¸ch híng dÉn ph¶i thõa nhËn lµ cã nhiÒu u ®iÓm næi bËt. T×m hiÓu phÇn híng dÉn chung trong s¸ch ®a sè gi¸o viªn đã nắm đợc cơ bản của phơng pháp giảng dạy mới song đi sâu vào từng bài cụ thể thì sự lúng túng và vấp váp lại không ít. Do vậy nắm vững sách, hiểu ý đồ của ngời biên soạn là quan trọng song cha đủ còn đòi hỏi đến vai trò chủ động sáng tạo và ứng xử linh hoạt đối với từng đối tợng học sinh khác nhau mới đem lại hiệu qu¶ cao. Gi¸o viªn giµu lßng yªu nghÒ mÕn trÎ, nhiÖt t×nh g¬ng mÉu trong ph¬ng pháp soạn giảng, phát hiện kịp thời đọc sai, đọc ngọng trọng học sinh. Giáo viên ph¶i kiªn tr× uèn n¾n, söa ch÷a c¸ch ph¸t ©m sai cho häc sinh thËt tËn t×nh chu đáo. Giảm bớt hoặc sửa lại câu hỏi cho sát với từng đối tợng học sinh, tránh giảng triền miên, nói nhiều, viết nhiều trong khi học sinh đọc còn yếu..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Luôn động viên khuyến khích học sinh khi các em có tiến bộ. Rèn cho các em đọc trớc đám đông, tổ chức thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm trong lớp, trong trêng vµo nh÷ng ngµy sinh ho¹t tËp thÓ, kû niÖm ngµy lÔ lín. Yªu cÇu mçi học sinh phải có quyển sổ ghi chép để chép những câu thơ, câu văn, bài thơ, bài v¨n hay díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn. Phối hợp nhịp nhàng về chơng trình môn tập đọc với các môn học khác nh: TËp lµm v¨n, kÓ chuyÖn... Phạm vị ứng dụng đề tài Trên đây là một số suy nghĩ và việc làm cụ thể của tôi về vấn đề rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4 trờng tiểu học . Với phơng pháp rèn đọc này sẽ có tiền đề để tiếp tục dạy môn tập đọc ở lớp 5 và các lớp trên đạt kết quả tốt. Những vấn đề cần kiến nghị Để chất lợng đọc của học sinh tiếp tục đợc nâng cao, tôi mạn phép đa ra một vài ý kiến đề xuất với các cấp chỉ đạo nh sau: Cần quan tâm hơn nữa đối với giáo viên tiểu học, thờng xuyên bồi dỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên ở các phân môn, nhất là môn tập đọc. Có đầy đủ đồ dùng dạy học cho giáo viên. Hàng năm tổ chức phong trào thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm cho gi¸o viªn, cho häc sinh trong khèi, trong trêng vµ toµn quËn. Qua qua trình giảng dạy môn tập đọc đặc biệt về rèn đọc diễn cảm cho học sinh líp 4 t«i thÊy cßn nhiÒu khã kh¨n vµ cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ. Về học sinh: Một số em học sinh còn đọc ngọng đọc vẫn cha đợc hay lắm, b¶n th©n cÇn ph¶i häc hái vµ rÌn luyÖn nhiÒu h¬n. Thông qua thực tế giảng dạy trên lớp hàng ngày tôi đi đến kết luận rằng: Muốn rèn luyện cho học sinh đọc diễn cảm tốt thì vai trò của ngời thầy giáo đặc biÖt quan träng bëi ngêi thÇy gi¸o lu«n lµ tÊm g¬ng s¸ng, mÉu mùc trong c¸ch đọc diễn cảm để học sinh bắt chớc. Trong mỗi giờ tập đọc, ngời thầy phải hớng dẫn cách đọc cho học sinh thật tỉ mỉ từng từ ngữ, từng câu văn, từng đoạn văn, phải kiên trì uốn nắn, sửa chữa kịp thời tuỳ theo từng đối tợng học sinh thật tận tình chu đáo. V× vËy mçi gi¸o viªn ph¶i thùc sù yªu nghÒ mÕn trÎ, nhiÖt t×nh g¬ng mÉu trong ph¬ng ph¸p so¹n gi¶ng, lu«n lu«n trau dåi nghiÖp vô, häc hái kinh nghiªm.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> của các bạn đồng nghiệp để nâng cao chất lợng dạy và học ở các môn đặc biệt là môn tập đọc ở tiểu học. Trên đây mới là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh trong giờ tập đọc lớp 4, trong thực tế giảng dạy mỗi ngời đều có suy nghĩ, kinh nghiệm, bí quyết nghề nghiệp riêng của mình nhằm mục đích cuối cùng là nâng cao chất lợng dạy và học. Có lẽ đề tài của tôi còn nhiều thiếu sót và hạn chế, tôi mong đợc các cấp trên cùng các bạn đồng nghiệp góp ý kiến bổ sung để kinh nghiệm dạy học của tôi thêm phong phú, hoàn thiện góp phần nhá bÐ ®a sù nghiÖp gi¸o dôc ph¸t triÓn. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Ngµy th¸ng 4 n¨m 2010.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>