giao an 12 Bo sung

<span class='text_page_counter'>(1)</span>- Tiết PPCT: Tuần 09 Tiết 26 - Ngày soạn: …………………... - Ngày dạy: ……………… Lớp: …… - Ngày dạy: ……………… Lớp: …… VIỆT BẮC (TRÍCH) TỐ HỮU PHẦN HAI: TÁC PHẨM (Tiết 2) *TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: - Ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ. - Giới thiệu bài mới. Hoạt động của GV - HS Yêu cầu cần đạt VIỆT BẮC (TRÍCH) TỐ HỮU PHẦN HAI: TÁC PHẨM (Tiết 2) III1) 2) a) b) Nçi nhí da diÕt, mªnh mang víi nhiÒu s¾c th¸i vµ cung bËc kh¸c - Thiên nhiên đợc miêu tả ở nhau. nh÷ng thêi ®iÓm nµo ? §Æc ®iÓm Trong niÒm hoµi niÖm, nçi nhí cã 3 ph¬ng diÖn g¾n bã, kh«ng t¸ch chung lµ g× ? rêi: nhí c¶nh, nhí ngêi vµ nhí vÒ nh÷ng kû niÖm kh¸ng chiÕn. - Nçi nhí vÒ thiªn nhiªn ViÖt B¾c : + Thiên nhiên Việt Bắc hiện lên với vẻ đẹp đa dạng theo thời gian, kh«ng gian kh¸c nhau (s¬ng sím n¾ng chiÒu, tr¨ng khuya, c¸c mïa trong n¨m). + Thiên nhiên trở nên đẹp hơn, hữu tình hơn khi có sự gắn bó với con ngời (ngời mẹ địu con lên rẫy, ngời đan nón, em gái hái măng). - Đoạn thơ từ câu “Rừng xanh hoa chuối đỏ tơi” đến câu “Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung” là đoạn thơ tả cảnh đặc sắc của Tố H÷u. + Đoạn thơ đợc sắp xếp xen kẽ cứ 1 câu tả cảnh lại 1 câu tả ngời võa thÓ hiÖn sù g¾n bã gi÷a c¶nh vµ ngêi võa lµm gi¶m bít Ên tîng vÒ sù hoang vu, hiu qu¹nh vèn cã cña nói rõng ViÖt B¾c. - Cuéc sèng vµ con ngêi ViÖt B¾c + C¶nh vËt hiÖn lªn nh mét bøc tranh tø b×nh víi 4 mïa (xu©n, h¹, hiÖn lªn trong hoµi niÖm víi thu, đông) mỗi mùa có nét đẹp riêng. những đặc điểm nào ? Nét đáng - Nçi nhí vÒ cuéc sèng vµ con ngêi ViÖt B¾c. quý cña con ngêi ViÖt B¾c lµ g× ? + Cuéc sèng thanh b×nh ªm ¶: Nhí sao tiÕng mâ rõng chiÒu - GV tËp trung híng dÉn HS Chày đêm nện cối đều đều suối xa ph©n tÝch ®o¹n th¬ tõ c©u “Rõng + Cuéc sèng vÊt c¶, khã kh¨n trong kh¸ng chiÕn: xanh hoa chuối đỏ tơi” đến câu Th¬ng nhau chia cñ s¾n lïi “Nhí ai tiÕng h¸t ©n t×nh thuû Bát cơm sẻ nữa, chăn sui đắp cùng.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> chung” (C¸ch s¾p xÕp c¸c c©u thơ? Nét đẹp riêng của cảnh vật qua mçi mïa trong n¨m?) - GV cho học sinh xác định nh÷ng c©u th¬ viÕt vÒ kû niÖm kh¸ng chiÕn vµ rót ra nhËn xÐt vÒ c¸ch nãi cña nhµ th¬?. - GV tæ chøc cho HS th¶o luËn về những nét đặc sắc nghệ thuật cña ®o¹n th¬?. *Hoạt động 3: Tổ chức tổng kết - GV yêu cầu HS đánh giá chung vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬.. Đó là cảnh sinh hoạt bình dị của ngời dân Việt Bắc. Nét đẹp nhất chính là nghĩa tình và lòng quyết tâm đùm bọc, che chở cho cách m¹ng hi sinh tÊt c¶ v× kh¸ng chiÕn dï cuéc sèng cßn rÊt khã kh¨n. - Nçi nhí vÒ nh÷ng kû niÖm kh¸ng chiÕn : + Những cảnh rộng lớn, những hoạt động tấp nập sôi động của cuộc kháng chiến đợc tái hiện với bút pháp đậm nét tráng ca. Hồi tởng về cuộc kháng chiến anh hùng, giọng thơ bỗng trở nên sôi nổi, cuån cuén hµo hïng. §Õn ®©y, ®iÖp tõ "nhí" dêng nh còng trë nªn dồn dập hơn bởi cùng với nó là hàng loạt những địa danh đợc liệt kª: Phñ Th«ng, §Ìo Giµng, S«ng L«, Phè Rµng, Cao- L¹ng, NhÞ Hà…. Đây là những địa danh gắn với những chiến công buổi đầu, nh÷ng chiÕn th¾ng më mµn vang déi. Theo m¹ch ph¸t triÓn cña cảm xúc và hình tợng, nhà thơ đã tái hiện không khí hành quân giành chiến thắng của quân dân ta. Những từ láy: "đêm đêm", "rầm rËp", “®iÖp ®iÖp trïng trïng", "th¨m th¼m", cïng víi nh÷ng h×nh ảnh kì vĩ, lớn lao: "quân đi điệp điệp trùng trùng", "dân công đỏ đuốc từng đoàn", "ánh sao đầu súng", "bớc chân nát đá muôn tàn lửa bay", "đèn pha bật sáng nh ngày mai lên"… đã diễn tả không khÝ cña nh÷ng cuéc hµnh qu©n ®Çy tÝnh sö thi. Ta nh nghe thÊy tiếng đất rung, núi chuyển, tiếng những bàn chân tiếp bớc bàn chân tiến tới thắng lợi để rồi: Tin vui chiÕn th¾ng tr¨m miÒn Hßa B×nh, T©y B¾c, §iÖn Biªn vui vÒ Vui tõ §ång Th¸p, An Khª Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng. Một đoạn thơ hầu nh chỉ toàn là các từ chỉ địa danh, những địa danh g¾n víi nh÷ng chiÕn c«ng oai hïng lµm nøc lßng ngêi. Tõ "vui" xuất hiện trong tất cả các dòng thơ đã làm nên một sự cộng hëng. §ã lµ niÒm vui d¹t dµo, m¹nh mÏ vµ l©u bÒn. 3. Những đặc sắc về nghệ thuật của đoạn thơ ViÖt B¾c tiªu biÓu cho phong c¸ch th¬ Tè H÷u : - TÝnh tr÷ t×nh - chÝnh trÞ: ViÖt B¾c lµ khóc h¸t ©n t×nh thuû chung cña nh÷ng ngêi c¸ch m¹ng víi l·nh tô, víi §¶ng vµ cuéc kh¸ng chiÕn. - Giäng th¬ t©m t×nh ngät ngµo tha thiÕt. - NghÖ thuËt biÓu hiÖn giµu tÝnh d©n téc: thÓ th¬ lôc b¸t, kÕt cÊu đối đáp, nghệ thuật sử dụng lối đối đáp mình – ta… III. Tæng kÕt Tố Hữu đã thành công khi kết hợp nhuần nhuyễn nội dung chính trị và cảm xúc trữ tình với hình thức nghệ thuật đậm đà tính dân téc. * Củng cố: - Nắm vững nội dung của năm tập thơ đầu, phong cách nghệ thuật của Tố Hữu..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Việt Bắc là khúc ân tình cách mạng. Thiên nhiên Việt Bắc thơ mộng, trữ tình, con người Việt Bắc thủy chung, gần gũi, giản dị… - Yêu cầu học sinh về nhà chuẩn bị bài mới: Phát biểu theo chủ đề.. - Tiết PPCT: Tuần 10 Tiết 29 - Ngày dạy: ………………. Lớp: …….. - Ngày soạn: …………………….. - Ngày dạy: ………………. Lớp: …….. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: ĐẤT NƯỚC (Nguyễn Đình Thi) I- MỤC ĐÍCH YÊU CẦU: - Học sinh thấy được cách cảm nhận riêng của nhà thơ Nguyễn Đình Thi về đất nước trên cơ sở so sánh, đối chiếu với đoạn trích “Đất nước” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm. - Thấy được một số nét đặc sắc về nghệ thuật cùa bài thơ. II- PHƯƠNG PHÁP: - Hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn học bài ở SGK. - Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà. III- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Yêu cầu cần đạt Hoạt động của GV - HS đất nớc (NguyÔn §×nh Thi) I. T×m hiÓu chung Hoạt động 1: Tổ chức tìm hiểu chung.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> HS đọc phần Tiểu dẫn và rút ra ý chính về NguyÔn §×nh Thi. (GV cã thÓ giíi thiÖu thªm mét sè t¸c phÈm cña NguyÔn §×nh Thi ë mét sè lÜnh vùc nghÖ thuËt kh¸c nh: ©m nh¹c, kÞch, phª b×nh v¨n häc,......). GV giíi thiÖu 2 bµi : S¸ng m¸t trong nh s¸ng n¨m xa (1948) và Đêm mít tinh (1949) để học sinh tham kh¶o vµ rót ra nhËn xÐt.. Hoạt động 2: Tổ chức đọc- hiểu văn bản . GV yêu cầu HS đọc phần đầu bài thơ và cho biết :. a) Mïa thu Hµ Néi trong hoµi niÖm cña nhµ th¬ hiện ra với những đặc điểm nào ?. b) Những thay đổi ở khổ thơ 3 so với khổ thơ 2 ?. 1. T¸c gi¶ - Nguyễn Đình Thi là ngời đà tài, ông hoạt động trªn nhiÒu lÜnh vùc nghÖ thuËt (th¬, v¨n, nh¹c, kÞch, lý luËn, phª b×nh), lÜnh vùc nµo còng cã thành công nhất định. - Th¬ NguyÔn §×nh Thi cã b¶n s¾c vµ giäng ®iÖu riªng, cã nhiÒu t×m tßi vÒ h×nh ¶nh. C¶m xóc ®Ëm nét nhất là về Đất nớc - một đất nớc tơi đẹp, hiền hoµ, chÞu nhiÒu ®au th¬ng trong chiÕn tranh nhng bÊt khuÊt, anh hïng. Th¬ NguyÔn §×nh Thi còng chứa đựng nhiều xúc cảm và suy t về cuộc đời, con ngêi vµ t×nh yªu. 2. T¸c phÈm - Bµi th¬ cã qu¸ tr×nh h×nh thµnh l©u dµi (1948 1955) nªn néi dung võa cã chiÒu réng, võa cã chiÒu s©u. - Bài thơ đợc hình thành từ 3 mảng : + PhÇn ®Çu chñ yÕu lÊy tõ c¸c ®o¹n trong bµi S¸ng m¸t trong nh s¸ng n¨m xa (1948) vµ §ªm mÝt tinh (1949). + Phần sau đợc viết vào năm 1955 nhng nhiều câu thơ, ý thơ đã đợc hình thành trong tâm trí tác giả từ trớc đó. Bµi th¬ cã sù ghÐp nèi song vÉn liÒn m¹ch vµ t¹o ra sự độc đáo thú vị. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. PhÇn ®Çu bµi th¬ : a) Khëi ®Çu lµ nh÷ng c¶m gi¸c trùc tiÕp trong mét s¸ng mïa thu, gîi nçi nhí vÒ Hµ Néi víi kh«ng gian, mµu s¾c, h¬ng vÞ, .... S¸ng chím l¹nh trong lßng Hµ Néi Nh÷ng phè dµi xao x¸c h¬i may Ngêi ra ®i ®Çu kh«ng ngo¶nh l¹i Sau lng thÒm n¾ng l¸ r¬i ®Çy. + Kh«ng gian (phè dµi), thêi tiÕt (chím l¹nh, xao x¸c h¬i may) vµ thiªn nhiªn (thÒm n¾ng, l¸ r¬i ®Çy) gîi nçi buån vµ sù v¾ng lÆng. + H×nh ¶nh ngêi ra ®i cã c¸i døt kho¸t, quyÕt t©m song còng ®Çy lu luyÕn bu©ng khu©ng. Lý trÝ vµ t×nh c¶m cã sù hoµ quyÖn. b) §o¹n th¬ tiÕp theo tõ : “mïa thu nay kh¸c råi” đến “những buổi ngày xa vọng nói về” thể hiện những thay đổi biến chuyển: + Nhân vật “tôi” thay đổi từ trạng thái buồn, buâng khuâng, lu luyến đến sớng vui + Cái nhìn thay đổi từ đờng phố, thềm nhà sang núi đồi, rừng tre, trời xanh, cánh đồng, dòng sông..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> c) Những nét nghệ thuật và giá trị biểu đạt của nó trong ®o¹n th¬ ?. GV yêu cầu HS đọc phần sau của bài thơ và thảo luËn :. + Gơng mặt đất nớc đổi thay. Tâm thế con ngời đổi thay. §Êt níc lµ nh÷ng g× hiÖn h÷u quanh ta h»ng ngµy nay bçng hiÖn ra trong mét c¶m nhËn ®Çy sù kh¸m ph¸ : Trêi xanh ®©y lµ cña chóng ta Nói rõng ®©y lµ cña chóng ta Những cánh đồng thơm mát Những ngả đờng bát ngát Những dòng sông đỏ nặng phù sa. Hình hài đất nớc hiện ra qua "trời xanh", "núi rừng", "cánh đồng", "ngả đờng", "dòng sông". Nếu nh bài thơ là một bản anh hùng ca ca ngợi đất nớc thì ®o¹n th¬ nµy tËp trung ca ngîi mét ph¬ng diÖn của đất nớc, đó là vẻ đẹp của thiên nhiên, vẻ đẹp của hình hài đất nớc. Vẻ đẹp này kết hợp với vẻ đẹp chiều sâu của lịch sử đấu tranh, của truyền thống cha ông đợc thể hiện trong những câu sau khiến đất nớc hiện lên vừa cụ thể hữu hình vừa lung linh, s©u s¾c. §Êt níc võa cã chiÒu cao, võa có chiều rộng, vừa có chiều sâu. Hình hài đất nớc đợc nhà thơ khéo léo tạo nên bởi không gian ba chiÒu: chiÒu cao cña trêi xanh, chiÒu réng cña những cánh đồng, những ngả đờng, những dòng s«ng vµ chiÒu s©u rÊt cã hån cña "nh÷ng c¸nh đồng thơm mát", "những ngả đờng bát ngát", "những dòng sông đỏ nặng phù sa". Nhờ sự phối hợp của không gian ba chiều mà hình tợng đất nớc hiện ra vừa cụ thể sinh động vừa hoành tráng. c) Khổ thơ sử dụng triệt để nghệ thuật điệp kết hợp với nghệ thuật liệt kê. Đặc biệt phép điệp đợc triển khai ®a d¹ng: ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷, ®iÖp cÊu tróc c©u, ®iÖp theo m¹ch ngang, ®iÖp theo trôc däc gîi ra ấn tợng về một đất nớc điệp trùng. Níc chóng ta Níc nh÷ng ngêi cha bao giê khuÊt Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất Nh÷ng buæi ngµy xa väng nãi vÒ. Đất nớc đợc cảm nhận trong chiều dài thời gian của lÞch sö. "Níc chóng ta níc cña nh÷ng ngêi cha bao giê khuÊt" lµ mét sù thËt hiÓn nhiªn. ý th¬ s¸ng nh mét ch©n lÝ. Đêm đêm rì rầm trong lòng đất Nh÷ng buæi ngµy xa väng nãi vÒ §ã lµ søc sèng cña truyÒn thèng, m¹ch sèng Êy vÉn ngầm chảy trong cõi đất này. Đó cũng là mạch ngầm của hơi thở đất đai, hơi thở con ngời. Những thay đổi trên thể hiện sự biến chuyển trong.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> a) T×m nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nãi vÒ téi ¸c cña kÎ thï vµ nhËn xÐt vÒ s¾c th¸i biÓu c¶m cña nh÷ng hình ảnh đó?. b) Néi dung chÝnh cña ®o¹n th¬ cuèi vµ sù thÓ hiện nội dung đó qua các ý thơ cụ thể ? (GV cã thÓ liªn hÖ víi c¸c ý th¬ trong Bµi th¬ H¾c H¶i cña NguyÔn §×nh Thi vµ ®o¹n th¬ §Êt nớc trích trong Mặt đờng khát vọng của Nguyễn Khoa §iÒm). nhËn thøc vµ lßng yªu níc cña ngêi trÝ thøc. C¸i chung rộng lớn đã thay thế cho cái riêng bé nhỏ trong tâm t nhân vật (đại từ “tôi” ở đầu khổ thơ đã chuyÓn thµnh “chóng ta” ë cuèi khæ th¬). 2. PhÇn sau cña bµi th¬ - Nhµ th¬ nªu lªn téi ¸c cña giÆc b»ng nh÷ng h×nh ¶nh giµu søc kh¸i qu¸t : Ôi những cánh đồng quê chảy máu D©y thÐp gai ®©m n¸t trêi chiÒu .............. B¸t c¬m chan ®Çy níc m¾t Bay cßn gi»ng khái miÖng ta Thằng giặc Tây, thằng chúa đất Đứa đè cổ, đứa lột da. Kẻ thù đã huỷ hoại tất cả đời sống vật chất và tinh thần (cánh đồng quê, trời chiều, bát cơm) làm đảo lén cuéc sèng b×nh yªn cña ngêi d©n. - Tội ác của kẻ thù đã dẫn đến một sự chuyển biến tÊt yÕu : nh÷ng con ngêi rÊt mùc yªu th¬ng trë thµnh nh÷ng con ngêi ch¸y báng c¨m thï : Tõ gèc lóa bê tre hiÒn hËu §· bËt lªn nh÷ng tiÕng c¨m hên - Lòng căm thù trở thành động lực của sự quật khởi. Điều đó đợc thể hiện qua sự đối chọi của ý thơ : Xiềng xích chúng bay không khoá đợc Trời đầy chim và đất đầy hoa Súng đạn chúng bay không bắn Lßng d©n ta yªu níc th¬ng nhµ Sự đối chọi đúng cả nghĩa đen và nghĩa bóng nên có søc gîi c¶m m¹nh mÏ : mét bªn lµ sù tµn b¹o vµ téi ¸c cña qu©n x©m lîc, mét bªn lµ quyÒn sèng chính đáng và những tình cảm nhân hậu của nhân d©n ta. + TÊt c¶ nh÷ng h×nh ¶nh trªn, tõ con ngêi, ý chÝ, søc mạnh,… kết lại thành một tợng đài đất nớc Sóng næ rung trêi giËn d÷ Ngêi lªn nh níc vì bê Níc ViÖt Nam tõ m¸u löa Rũ bùn đứng dậy sáng lòa. Đây là đỉnh cao của cảm xúc, suy t về đất nớc. Bức chân dung đất nớc vừa cụ thể vừa âm vang chiến trËn võa v¬n tíi h×nh tîng sö thi hoµnh tr¸ng giµu søc kh¸i qu¸t. Khæ th¬ lµ mét kh¸m ph¸ vÒ chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Níc ViÖt Nam tõ bïn lÇy cña n« lÖ, tõ ®au th¬ng cña löa m¸u, bËt dËy m¹nh mÏ lµm nªn thiªn thÇn tho¹i lÞch sö chãi s¸ng huy hoµng. §ã lµ ch©n dung cña.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - GV giới thiệu về hoàn cảnh ra đời của những c©u th¬ kÕt bµi vµ cung cÊp cho HS lêi kÓ cña chÝnh t¸c gi¶ vÒ h×nh ¶nh th¬ cuèi bµi. GV hớng dẫn HS đánh giá về giá trị của bài thơ trªn hai ph¬ng diÖn néi dung vµ nghÖ thuËt. Gv dÆn dß häc sinh so¹n bµi míi: LuËt th¬. mét nc ViÖt Nam míi chãi ngêi trªn c¸i nÒn cña lửa máu bùn lầy và khói đạn. Một đất nớc sừng s÷ng kiªu h·nh gi÷a thÕ kØ XX trong cuéc chiÕn tranh vệ quốc vĩ đại. H×nh ¶nh th¬ xuÊt ph¸t tõ sù thùc trong trËn §iÖn Biªn Phñ (c¸c chiÕn sÜ cña ta tõ tõ díi giao th«ng hào mình đầy bùn xông lên đẹp rực rỡ trong nắng). Song tác giả đã khái quát đợc t thế vơn lên rực rỡ của đất nớc. III. Tæng kÕt Nguyễn Đình Thi là đại biểu của một thời đại anh hùng đã nói lên tình yêu đất nớc bằng những hình ¶nh th¬ võa cô thÓ võa kh¸i qu¸t. Bµi th¬ cã sù hßa trén gi÷a chÊt nh¹c vµ chÊt th¬, gi÷a suy t vµ xúc cảm tạo nên một bài ca hào hùng về đất nớc. Bµi th¬ trêng tån cïng thêi gian vµ trêng tån cïng đất nớc.. - Tiết PPCT: Tuần 12 Tiết 35 - Ngày dạy: ………………. Lớp: …….. - Ngày soạn: …………………….. - Ngày dạy: ………………. Lớp: …….. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM: ĐÒ LÈN (NGUYỄN DUY) *TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: - Ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ. - Giới thiệu bài mới. Hoạt động của GV - HS Yêu cầu cần đạt ĐÒ LÈN Nguyễn Duy I. Tìm hiểu chung: Hoạt động 1: Hướng dẫn HS.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> tìm hiểu chung.. 1.Tác giả. - GV yêu cầu HS: Phát biểu một vài nét về Nguyễn Duy - GV nhấn mạnh một số nội dung quan trọng đã ghi trong Tiểu dẫn -GV đọc diễn cảm bài thơ. Hướng dẫn cách đọc. -GV nói nhanh về xuất xứ và đại ý, bố cục bài thơ. Hoạt động 2: + Hai khổ thơ đầu khắc họa cái tôi Nguyễn Duy thời thơ ấu. GV nêu một vài chi tiết và nhận xét về cái tôi tác giả.+ Gv đọc đoạn đầu bài thơ “Quê hương” của Giang Nam. So sánh với bài thơ này để học sinh thấy rõ cách nhìn mới mẻ của Nguyễn Duy về tuổi thơ của mình? GV gợi ý :- Hình ảnh người bà qua hồi ức của tác giả hiện lên như thế nào ?( Tìm các chi tiết, hình ảnh để minh họa). 2. Bài thơ “Đò Lèn” a. Đọc b. Xuất xứ và đại ý II.Hướng dẫn đọc hiểu: 1. Cách nhìn mới mẻ của Nguyễn Duy về tuổi thơ của mình -Thời thơ ấu : câu cá, bắt chim sẻ ở vành tai tượng Phật, ăn trộm nhãn chùa Trần, đi chơi đền, chân đất đi đêm, níu váy bà đòi đi chợ...=> tinh nghịch, hiếu động, hồn nhiên. - Cách nhìn của nhà thơ: Thành thực, thẳng thắng, tự nhiên, đậm chất quê, khác với lối thi vị hoá thường gặp. 2. Tình cảm sâu nặng đối với người bà - Hình ảnh người bà: mò cua xúc tép, gánh chè xanh những đêm lạnh, bán trứng ga Lèn ngày bom Mỹ dội, năm đói củ dong riềng luộc sượng.. . => cơ cực, tần tảo, yêu thương .. - Tình cảm của nhà thơ như thế nào khi nghĩ về người bà một thời tần tảo, yêu thương nuôi nấng mình ? ( Lưu ý trạng thái cảm xúc nhiều chiều trong tâm hồn nhà thơ ). - Tình cảm của nhà thơ khi nghĩ về bà ngoại: + Thấu hiểu nỗi cơ cực, tần tảo, tình yêu thương của bà .Thể hiện tình yêu thương, sự tôn kính, lòng tri ân sâu sắc đối với bà. + Sự ân hận , ngậm ngùi , xót đau muộn màng : “Khi tôi biết thương bà thì đã muộn.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Hoạt động 3: GV đối chiếu bài này với bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt. Từ đó rút ra nét đặc sắc của Nguyễn Duy trong cùng thi đề viết về tình bà cháu. GV gợi mở : - Để khắc hoạ hình ảnh người bà và gửi gắm tình cảm đối với bà, Nguyễn Duy đã sử dụng hiệu quả hai thủ pháp nghệ thuật : + Thủ pháp đối lập.. + Thủ pháp so sánh, đối chiếu. Bà chỉ còn một nấm cỏ thôi “. 3.Những đặc sắc trong cách thể hiện của Nguyễn Duy trong thi đề viết về tình bà cháu:. - Sử dụng thủ pháp đối lập : + Đối lập giữa cái tinh nghịch vô tư của người cháu với cái cơ cực, tần tảo của người bà. + Đối lập giữa hoàn cảnh đói kém, chiến tranh ác liệt, hoàn cảnh gia đình đau thương với cái đơn chiếc, già nua tội nghiệp của người bà. + Đối lập giữa cái vĩnh hằng của vũ trụ với cái ngắn ngủi, hữu hạn của cuộc đời con người. => thấu hiểu nỗi khổ cực của bà; thể hiện nỗi ngậm ngùi, sự ân hận muộn màng khi bà không còn nữa.. GV so sánh giọng điệu ở 2 bài thơ.. -Sử dụng phép so sánh đối chiếu : + Giữa cái hư và cái thực; giữa bà với Tiên , Phật, thánh thần => Tương đồng + Giữa thần thánh với bà đặt trong một bối cảnh chiến tranh => Tương phản =>Tôn vinh, ngợi ca tấm lòng nhân từ cao cả của bà, khẳng định sự bất diệt của hình ảnh người bà. - Giọng điệu: thành thực, thẳng thắng.Vì thế tạo được dư vị về nỗi ngậm ngùi, đắng xót, ân hận pha lẫn những suy niệm đầy màu sắc triết lí về sự sống con người. III. Kết luận: - Bài thơ để lại nhiều dư vị trong tâm hồn, chạm đến cõi sâu kín và thường nhật trong cuộc sống tình cảm của mỗi.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> con người. Dường như Nguyễn Duy vừa nói hộ, vừa nhắc nhở cho nhiều người về lẽ sống ở đời, đặc biệt là thái độ sống của mỗi người trong hiện tại đối với những gì gần gũi nhất trong cuộc sống của mình. IV. Củng cố GV dÆn dß häc sinh so¹n bµi míi: Thùc hµnh mét sè phÐp tu tõ có ph¸p. - Tiết PPCT: Tuần 13 Tiết 38 - Ngày soạn: ……………………... - Ngày dạy: ………………. Lớp: …….. - Ngày dạy: ………………. Lớp: …….. SÓNG (Tiết 02) (Xuân Quỳnh). *TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: - Ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ. - Giới thiệu bài mới. Hoạt động của GV - HS. Yêu cầu cần đạt SÓNG (Tiết 02) (Xuân Quỳnh) III1..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - GV tæ chøc cho HS b×nh vÒ c¸i hay, cái đẹp của khổ thơ thứ 5, khổ thơ diễn t¶ : sãng- biÓu tîng cho nçi nhí trong t×nh yªu. Gîi ý : nhËn xÐt vÒ sè c©u cña khæ (sè c©u t¶ sãng, sè c©u nãi vÒ em), c¸ch dùng thủ pháp điệp, đối, liên tởng,.... - GV tæ chøc cho HS t×m hiÓu ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh tîng sãng trong khæ th¬ thø 6 vµ thø 7 Gîi ý : - Sãng biÓu tîng cho ®iÒu g× ? - Điều đó đợc biểu đạt nh thế nào ? - C¸ch nãi kh¸c l¹ cña Xu©n Quúnh ë ®©y lµ g× ? HiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña c¸ch nãi Êy?. - HS nhớ lại một đặc điểm của hồn thơ Xuân Quỳnh và cho biết đặc điểm ấy đợc thể hiện nh thế nào trong khổ thơ thø 8 ? Gîi ý : - Th¬ Xu©n Quúnh chøa nhiÒu tr¨n trë, ©u lo. - Điều đó có thể hiện ở khổ thơ thứ 8 kh«ng ? thÓ hiÖn nh thÕ nµo ?. 2. 3. Sãng- nçi nhí trong t×nh yªu cña ngêi phô n÷. + Con sãng thao thøc ë mäi chiÒu kh«ng gian, thêi gian còng nh : "Lòng em nhớ đến anh/ Cả trong mơ còn thức". + Nhà thơ dùng liên tởng đan cài để đồng nhất "sóng" và "em". Sóng vỗ ngày đêm ở mọi tầng không gian dù "dới lòng sâu" hay "trên mặt nớc". Bằng cách điệp và đối, nhà thơ muốn khám phá đến tận cùng những con sóng cũng nh khám phá đến tận cùng nỗi nhớ. Từ một thực tế là con sóng nào cũng híng vÒ bê c¸t, Xu©n Quúnh liªn tëng tíi nçi nhí trong t×nh yêu. Liên tởng này đã đa đến sự đồng nhất giữa "sóng" và "em". Thành thử 4 câu tả sóng thực chất là để tả lòng em và 2 câu nói về nỗi nhớ của em mà trong lòng chao đảo, cồn cµo nh cã sãng. 4. Sãng- sù thñy chung trong t×nh yªu cña ngêi phô n÷. + Nhà thơ sử dụng kết cấu : dẫu… thì… cùng với những đối lập (xuôi- ngợc, Bắc- Nam) để khẳng định : "Nơi nào em còng nghÜ/ Híng vÒ anh mét ph¬ng". Những chữ "xuôi", "ngợc" gắn với không gian đối cực "Bắc", "Nam" mang ý nghÜa t¬ng ph¶n quyÕt liÖt. ý nghÜa t¬ng phản còn đợc nhấn mạnh hơn bởi hai từ "dẫu" đặt ở hai đầu c©u th¬. B×nh thêng ngêi ta hay nãi: ngîc vÒ ph¬ng B¾c, xuôi về phơng Nam nhng ở đây Xuân Quỳnh đã nói ngợc lại (xu«i B¾c- ngîc Nam). §èi víi ngêi phô n÷ ®ang yªu, dï cuộc đời có thay đổi, dù vũ trụ có biến thiên cũng không hề quan träng. §iÒu quan träng nhÊt lµ "ph¬ng anh", dï ë ®©u, lµ "Nam" hay "B¾c", ph¶i "xu«i" hay "ngîc" em còng híng vÒ. + Ngoài việc khẳng định tình yêu chung thủy, Xuân Quỳnh còn muốn đề cập đến những thử thách trong tình yêu. Tình yªu cho ta søc m¹nh vît qua thö th¸ch vµ qua thö th¸ch t×nh yªu cµng thªm bÒn v÷ng. 5. Sãng- nh÷ng tr¨n trë, lo ©u trong câi lßng ngêi phô n÷ ®ang yªu Đó là nỗi lo âu về cái hữu hạn của đời ngời, của tình yêu. Xuân Quỳnh vốn rất nhạy cảm với thời gian và sự biến đổi đặc biệt là sự biến đổi của cuộc đời và lòng ngời. Sự nhạy c¶m Êy thêng dÉn chÞ tíi t©m tr¹ng ©u lo. Cho nªn trong th¬ chÞ ta thÊy xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu c©u hái : - Sao kh«ng cµi khuy ¸o l¹i anh ? - Em chê anh, anh cã vÒ kh«ng ? - Ai biết lòng anh có đổi thay ? - §èt lßng em c©u hái Yªu em nhiÒu kh«ng anh ? Ngay nh lóc nµy, trong tr¹ng th¸i h¹nh phóc cña t©m hån ngêi phụ nữ đang yêu, thấy cuộc đời tất cả còn ở phía trớc vậy.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> GV yêu cầu HS đọc lại cả bài thơ và nhËn xÐt ý nghÜa biÓu tîng cña sãng ë khæ th¬ kÕt.. Hoạt động 3: Tổ chức tổng kết HS xem lại toàn bộ phần đọc- hiểu và thảo luận, rút ra những nhận xét, đánh gi¸ chung vÒ gi¸ trÞ cña bµi th¬.. GV dÆn dß häc sinh so¹n bµi míi: LuyÖn tËp vËn dông kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biểu đạt trong bài văn nghị luận. mà vẫn cứ hiện ra một thoáng âu lo về cái hữu hạn của đời ngêi, c¸i mong manh cña t×nh yªu : Cuộc đời tuy dài thế N¨m th¸ng vÉn ®i qua Nh biÓn kia dÉu réng M©y vÉn bay vÒ xa. 6. Sãng- kh¸t väng bÊt tö hãa t×nh yªu + Nhà thơ sử dụng những đại lợng lớn có tính ớc lệ (trăm, ngµn) cïng víi nh÷ng h×nh ¶nh thuéc vÒ v« biªn (biÓn, sãng). + Kh¸t väng cña t©m hån ngêi phô n÷ ®ang yªu thËt m·nh liệt. Đó là khát vọng của muôn đời, muôn ngời, khát vọng mang giá trị nhân bản sâu sắc, cao đẹp. III. Tæng kÕt + Sóng là một hình tợng không mới nhng trở nên rất đẹp, một vẻ đẹp rất riêng trong cảm nhận của hồn thơ Xuân Quỳnh. + Bằng hình tợng sóng, Xuân Quỳnh đã nói đợc những điều gi¶n dÞ mµ lín lao cña t©m hån ngêi phô n÷ ®ang yªu. + Khát vọng tình yêu đợc gửi vào sóng là khát vọng thành thực, khÈn thiÕt, nång nµn vµ rÊt nh©n v¨n..

<span class='text_page_counter'>(13)</span>