Giao an vat li 9 Ki I chuan

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (538.84 KB, 54 trang )

(1)Gi¸o 9 thÕ * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn LÇn¸n ®o vËt HiÖuLÝ ®iÖn Cêng độ (V). TiÕt 1:. 1 2 1: Bµi 3 4 I. Môc tiªu: 5. dßng ®iÖn(A). Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn 0. 1, Nêu đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phu thuộc của cờng độ dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. 2, Vẽ và sử dụng đợc đồ thị biểu diễn mối quan hệ cờng độ , hiệu điện thế từ số liệu thùc nghiÖm. 3, Nêu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai ®Çu d©y dÉn. II. ChuÈn bÞ: §èi víi mçi nhãm HS: -1 dây điện trở bằng ni kê lin ( hoặc con stantan ) chiều dài 1m, đờng kính 0,3 mm dây này đợc quấn sẵn trên trụ sứ . -1 am pe kÕ cã GH§ 1,5A, §CNN 0,1A. -1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN lµ 0,1V. -1 c«ng t¾c , 1 nguån ®iÖn 6V. -7 ®o¹n d©y nèi mçi ®o¹n dµi kho¶ng 30 cm. II.Các hoạt động trên lớp . Hoạt động 1: Ôn lại những kiến thức liên quan đến bài học. Dựa vào sơ đồ 11 SGK, GV?: Để đo cờng độ dòng điện chạy qua bóng đèn và hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn cần dùng những dụng cụ gì? Nêu nguyên tắc sử dụng dụng cụ đó? HS: Trả lời câu hỏi. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. Hoạt động của GV và HS. Ghi b¶ng. GV: Chia líp thµnh c¸c nhãm. I.ThÝ nghiÖm : GV?: H·y kÓ tªn , nªu c«ng dông vµ c¸ch 1. Sơ đồ mạch điện. mắc của từng bộ phận trong sơ đồ . HS: Gåm cã d©y dÉn ®ang xÐt, nguån ®iÖn 2. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm. vµ kho¸ k………. GV:Chèt + cña c¸c dông cô m¾c víi ®iÓm A hay B ? HS: A. GV: Cho các nhóm nhận đồ dùng các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ 1.1 SGK. GV: Theo dõi giúp đỡ các em mắc mạch ®iÖn thÝ nghiÖm. GV: Cho HS tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1.( HS th¶o luËn ) GV: Yêu cầu đại diện 1 vài nhóm trả lời C1. HS: Khi t¨ng hoÆc gi¶m U hai ®Çu d©y dÉn. A. Mắc mạch điện theo sơ đồ h.11. B. TiÕn hµnh ®o.. 1.

(2) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn bao nhiªu th× I qua d©y còng t¨ng hoÆc gi¶m bÊy nhiªu. Hoạt động 3: Vẽ và sử dụng đồ thị để rút ra kết luận. GV?: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cñc II. §å thi biÓu diÔn sù phô thuéc cña cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế có cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế. đặc điểm gì? 1. Dạng đồ thị: - HS: Là đờng thẳng. Nhận xét: đồ thị là đờng thẳng khi ta bỏ -HS: Lµm C2. qua sai lÖch nhá khi ®o. Thảo luận nhóm để rút ra nhận xét . 2. KÕt luËn: ( SGK) GV: Yªu cÇu 1 vµi nhãm ®a ra kÕt luËn Hoạt động 4: Cñng cè bµi häc vµ vËn dông. GV: Yêu cầu HS nêu mối quan hệ giữa hiệu điện thế và cờng độ dòng điện đồ thị cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? HS tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi häc . GV cho tõng HS tr¶ lêi C5. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………......................................................……………………... ………………………...…………………………………………………………….. …………………………….………………………………………………………… TiÕt 2: Bµi 2: I. Môc tiªu:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: điện trở của dây dẫn - định luật ôm. Kiến thức - Nêu được điện trở của mỗi dây dẫn đặc trưng cho mức độ cản trở dòng điện của dây dẫn đó. - Nêu được điện trở của một dây dẫn được xác định như thế nào và có đơn vị đo là gì. - Phát biểu được định luật Ôm đối với một đoạn mạch có điện trở. Kĩ năng - Xác định được điện trở của một đoạn mạch bằng vôn kế và ampe kế. II. ChuÈn bÞ: Đối với GV: Nên kẻ sẵn bảng ghi giá trị thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn dựa vµo sè liÖu trong b¶ng 1 vµ 2 ë bµi tríc. III. Hoạt động trên lớp . Hoạt động1: Ôn lại các kiến thức có liên quan đến bài mới . - Nêu kết luận về mối quan hệ giữa cờng độ dòng điện và hiệu điện thế , đồ thi biểu diễn mối quan hệ đó có đặc điểm gì? - Đặt vấn đề nh SGK. Hoạt động 2: Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn Hoạt động của GV và HS. Ghi b¶ng. 2.

(3) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn I. §iÖn trë d©y dÉn. 1, Xác định thơng số U/I đối với mỗi d©y dÉn . C2: §èi víi mçi d©y dÉn th¬ng sè U/I có trị số không đối. Đối với dây dẫn kh¸c nhau th× cã trÞ sè kh¸c nhau. Hoạt động 3: T×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÖn trë GV?: TÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn b»ng 2. §iÖn trë: c«ng thøc nµo ? R= U I - Khi tăng hiệu điện thế đặt vào 2 ®Çu d©y dÉn lªn 2 lÇn th× ®iÖn trë -§¬n vÞ : Ω («m), k Ω (Ki l« «m), M Ω (Mª ga «m) t¨ng bao nhiªu lÇn ? T¹i sao? -ý nghÜa : GV: U = 3V, I = 250mA , R = ?. §Æc trng cho sù c¶n trë dßng ®iÖn cña HS : Lªn b¶ng lµm vËt dÉn GV : Cho HS đổi một số đơn vị Hoạt động 4: Ph¸t biÓu vµ viÕt hÖ thøc cña ®inh luËt ¤m. GV: Cho HS viết hệ thức định luật Ôm. II, Định luật Ôm. GV: Yêu cầu 1 vài HS phát biểu định 1, Hệ thức của định luật Ôm. I =U/R. luËt ¤m. 2, Phát biểu định luật Ôm : ( SGK ) Hoạt động 5: Cñng cè bµi häc vµ vËn dông -GV: Công thức R=U/I dùng để làm gì? Tõ I = U/R ta rót ra c«ng thøc g× ? C4: U1 = U2 ; R2 = 3R1 ; Gäi 1HS lªn b¶ng gi¶i C3,C4. => I1 = 3I2 -GV: ChÝnh x¸c ho¸ c©u tr¶ lêi. (V× I tØ lÖ nghÞch víi R) -HS : Gi¶i C3, C4. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ….…………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. GV: Cho c¶ líp tiÕn hµnh lµm c©u hái C1. HS: Dựa vào kết quả bảng 1,2 để tính GV: Cho HS tr¶ lêi C2. HS: Tr¶ lêi C2, c¶ líp th¶o luËn.. TiÕt 3:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Bµi 3: Thùc hµnh: xác định điện trở của một dây dẫn b»ng am pe kÕ vµ v«n kÕ. I .Môc tiªu: 1, Nêu đợc cách xác định điện trở từ công thức tính điện trở. 2, Mô tả đợc cách bố trí và tiến hành đợc thí nghiệm xác định điện trở của một dây dÉn b»ng am pe kÕ vµ v«n kÕ.. 3.

(4) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn 3, Cã ý thøc chÊp hµnh nghiªm tóc quy t¾c sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ: §èi víi mçi nhãm HS: - 1 d©y dÉn cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. - 1 nguồn điện có thể điều chỉnh đợc các giá trị hiệu điện thế từ 0 ->6V một c¸ch liªn tôc. - 1 Am pe kÕ cã gÝa trÞ ®o 1,5A §CNN 0,1A. - 1 v«n kÕ GH§6V §CNN 0,1V , 1 c«ng t¾c ®iÖn. - 7 ®o¹n d©y nèi dµi mçi ®o¹n 30cm , 1 HS 1 b¸o c¸o thùc hµnh. GV: Chuẩn bị 1 đồng hồ đo điện đa năng. III. Hoạt động dạy học: A. Bài cũ: Hãy phát biểu định luật Ôm, Nêu công thức tính điện trở. B. Bµi míi: Hoạt động1: Tr×nh bµy phÇn tr¶ lêi c©u hái trong b¸o c¸o thùc hµnh. GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh cña tõng HS. GV: Yªu cÇu 1 vµi HS tr¶ lêi c©u b) vµ c©u c) GV:Yªu cÇu1 HS lªn b¶ng vÏ m¹ch ®iÖn thÝ nghiÖm . HS: ChuÈn bÞ tr¶ lêi c©u hái khi GV yªu cÇu, tõng HS vÏ m¹ch ®iÖn TN. Hoạt động2: Mắc mạch điện theo sơ đồ và tiến hành đo. HS: Các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ đã vẽ. GV: Theo dõi giúp đỡ , kiểm tra các nhóm mắc mạch điện đặc biệt là khi mắc v«n kÕ vµ am pe kÕ. HS : TiÕn hµnh ®o, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. GV: Theo dõi nhắc nhở mọi HS đều phải tham gia hoạt động tích cực. HS: Cá nhân hoàn thành báo cáo để nộp. GV: yªu cÇu HS nép b¸o c¸o thùc hµnh. GV: Nhận xét kết quả , tinh thần và thái độ thực hành của một vài HS. HS: Nghe GV nhận xét để rút kinh nghiệm cho những bài thực hành sau. GV: Nh¾c nhë HS chuÈn bÞ néi dung cña bµi tiÕp theo vµ chuÈn bÞ dông cô bµi4. HS vÒ nhµ lµm bµi tËp trong SGK. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 4: Bµi 4: I. Môc tiªu:. §o¹n m¹ch nèi tiÕp. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Kiến thức. 4.

(5) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - Viết được công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch nối tiếp gồm nhiều nhất ba điện trở. Kĩ năng - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp với các điện trở thành phần. - Vận dụng được định luật Ôm cho đoạn mạch gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần. II. ChuÈn bÞ: - 3 ®iÖn trë mÇu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6 Ω , 10 Ω , 16 Ω - 1 ampekÕ cã GH§ 1.5A vµ §CNN 0.1A , 1 V«nkÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V ; 1 nguån ®iÖn 6V , 1 c«ng t¾c , 7 ®o¹n d©y nèi mçi ®o¹n dµi 30cm. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động1: Ôn lại những kiến thức có liên quan đến bài học Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng GV: Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn m¾c nèi tiÕp : I. Cờng độ dòng điện và hiệu ? Cờng độ dòng điện chạy qua mỗi bóng đèn điện thế trong đoạn mạch nối liên hệ nh thế nào đối với cờng độ dòng điện tiếp: trong m¹ch chÝnh. 1.Nhí l¹i kiÕn thøc líp 7: ? HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi I = I1 = I2 liên hệ nh thế nào đối với hiệu điện thế giữa U = U1+ U2 hai đầu bóng đèn. Hoạt động 2: Nhận xét đợc đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp. GV?: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 cho biÕt hai 2. §o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë ®iÖn trë cã mÊy ®iÓm chung? m¾c nèi tiÕp: GV: Híng dÉn HS c¸c kiÕn thøc võa R1 m¾c nèi tiÕp víi R2 : ôn tập về hệ thức của định luật Ôm để trả lời I = I1 = I2 C2. U = U1+ U2 - §èi víi HS kh¸ giái cho c¸c em lµm C1, Ngoµi ra : U1/ U2 = R1/R2 C2 b»ng thÝ nghiÖm. Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp: GV? Thế nào là điện trở tơng đơng của II. Điện trở tơng đơng của đoạn mạch đọan mạch? nèi tiÕp. HS: §äc phÇn kh¸i niÖm ®iÖn trë t¬ng 1. Điện trở tơng đơng: (SGK) đơng. 2. Công thức tính điện trở tơng đơng GV: Yªu cÇu HS chøng minh c«ng thøc cña ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp: tÝnh: Rt® = R1 + R2 C3: Rt® = R1 + R2 Hoạt động 4: ThÝ nghiÖm kiÓm tra GV: Híng dÉn HS lµm TN trong SGK 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: (SGK) GV: Yªu cÇu mét vµi HS ph¸t biÓu KL 4. KÕt luËn: Rt® = R1 + R2 5.

(6) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Tæng qu¸t: Rt® = R1 +R2 +R3 + ....+Rn Hoạt động 5: Cñng cè - VËn dông GV: Yêu cầu HS trả lời C4, C5 và đọc ghi nhớ, dặn HS về nhà làm BT trong SBT. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 5: Bµi tËp I. Môc tiªu: - Củng cố kiến thức về đoạn mạch nối tiếp, định luật ôm cho đoạn mạch, và định luËt «m cho ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. - Rèn luyện kỹ năng vận dụng định luật ôm để giải một số bài tập đơn giản. II. Chuẩn bị: BTVL 9, chuyên đề bồi dỡng vật lí 9. III. Các hoạt động dạy học: A. Kiểm tra bài cũ: Viết các công thức định luật ôm cho đoạn mạch, và định luËt «m cho ®o¹n m¹ch nèi tiÕp ? B. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng - GV đọc đề BT1 cho HS chép: * Bµi tËp 1: Có hai điện trở R1 = 4 Ω ; R2 = 8 Ω đợc mắc nối tiếp vào nguồn điện 12V. Tính cờng độ dòng điện qua mỗi điện trở và hiệu điện thế đặt vµo hai ®Çu mçi ®iÖn trë ? - HS tóm tắt đề và trả lời câu hỏi của GV: Cờng độ dòng điện qua mỗi điện trở có đặc điểm gì ? Vì sao ? Cờng độ dòng điện trong mạch chính tÝnh nh thÕ nµo ? HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi ®iÖn trë tÝnh nh thÕ nµo ? -1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i, GV cho HS khác nhận xét, bổ sung, sau đó cho cả lớp chép bµi vµo vë ? - GV đọc đề BT2 cho HS chép: Cã ba ®iÖn trë R1 = 4 Ω ; R2 = 6 Ω ; R3 =. Tãm t¾t: R1 = 4 Ω ; R2 = 8 Ω ; U = 12V I1 = ? I 2 = ? U 1 = ? U 2 = ?. Gi¶i: V× R1 nèi tiÕp R2 nªn: Rt® = R1 + R2 = 12( Ω ) U 12 = =1 (A) I = I1 = I2 = R tđ 12 U1 = I1.R1 = 1.4 = 4(V) U2 = I2.R2 = 1.8 = 8(V). * Bµi tËp 2:. Tãm t¾t: R1 = 4 Ω ; R 2 = 6 Ω ; R 3 = 8 Ω ; 8 Ω đợc mắc nối tiếp vào nguồn điện 9V. U = 9V Tính cờng độ dòng điện qua mỗi điện trở và I1 = ? I 2 = ? I 3 = ? U 1 = ? U 2 = ? U 3 = ? hiệu điện thế đặt vào hai đầu mỗi điện trở ? Gi¶i: - GV híng dÉn HS gi¶i t¬ng tù bµi 1. V× 3 ®iÖn trë nèi tiÕp nªn: - GV đọc đề BT3 cho HS chép: Rt® = R1 + R2 + R3 = 18( Ω ) Có ba điện trở R1 ; R2 =2.R1 ; R3 = 1,5.R2 đợc mắc nối tiếp vào nguồn điện 18V. Tính cờng độ U 9 = =0,5 (A) I = I1 = I2 =I3 = dòng điện qua mỗi điện trở và hiệu điện thế đặt R tđ 18 vào hai đầu mỗi điện trở ? Biết cờng độ dòng U1 = I1.R1 = 2(V) ; U2 = I2.R2 = 3(V) ;. 6.

(7) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn ®iÖn trong m¹ch chÝnh lµ 1A. U3 = I3.R3 = 4(V) * Bµi tËp 3: - HS tóm tắt đề và trả lời câu hỏi của GV: Cờng độ dòng điện qua mỗi điện trở có đặc điểm gì ? Tóm tắt: R2 = 2.R1 ; R3 = 1,5.R2 ; U = 18V ; I = 1A V× sao ? HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi ®iÖn trë tÝnh nh thÕ I1 = ? I2 = ? I3 = ? U1 = ? U2 = ? U3 = ? nµo ? §Ó tÝnh nã ta ph¶i tÝnh c¸i g× ? §Ó tÝnh c¸c Gi¶i: Ta cã: I = I =I 1 2 3 = I = 1A điện trở ta phải tính cái gì ? Điện trở tơng đơng U 18 tính theo những cách nào ? Vẽ sơ đồ luận giải = =18 ( Ω ) ⇒ Rt® = I 1 để tính toán ? L¹i cã: Rt® = R1 + R2 + R3 = 6.R1 -1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i, GV cho HS ⇒ 6.R1 = 18 ⇒ R1 = 3 Ω khác nhận xét, bổ sung, sau đó cho cả lớp chép R2 = 6 Ω ; R3 = 9 Ω bµi vµo vë ? U1 = I1.R1 = 1.3 = 3(V) - GV đọc đề BT4 cho HS chép: U2 = I2.R2 = 1.6 = 6(V) Có hai điện trở R1 ; R2 đợc mắc nối tiếp vào U3 = I2.R3 = 1.9 = 9(V) nguån ®iÖn 6V. BiÕt R1 = 2 Ω ; V«n kÕ m¾c * Bµi tËp 4: song song víi R2 chØ 4V. TÝnh R2 ? - GV ?: R2 tÝnh nh thÕ nµo ? U2 = ? I2 tÝnh nh thÕ Uv = U2 = 4V ⇒ U1 = U – U2 = 2V nµo ? I1 tÝnh nh thÕ nµo ? U1 tÝnh nh thÕ nµo ? U1 2 I1 = = =1 (A) ; I2 = I1 = 1A Vẽ sơ đồ luận giải để tính toán ? R1 2 U2 4 = =4 ( Ω ⇒ R2 = I2 1. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. TiÕt 6: Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 5 : §o¹n m¹ch song song I.Môc tiªu: Kiến thức - Viết được công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở. Kĩ năng - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch song song với các điện trở thành phần. - Vận dụng được định luật Ôm cho đoạn mạch gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần. II. ChuÈn bÞ: §èi víi häc HS : -3 điện trở mẫu , trong đó có một điện trở là điện trở tơng đơng của hai điện trở kia khi m¾c song song. -1 am pe kÕ cã GH§1,5 A vµ §CNN 0,1A , 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V -1 c«ng t¾c , 1nguån ®iÖn 6V, 9 §o¹n d©y d½n mçi ®o¹n dµi kho¶ng 30cm III. Hoạt động dạy học A.Bµi cò: - Điện trở tơng đơng của đoạn mạch nối tiếp đợc tính nh thé nào? 7.

(8) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - Hiệu điện thế và cờng độ dòng điện trong đoạn mạch mắc nối tiếp đợc tÝnh nh thÕ nµo? B.Đặt vấn đề: Nh SGK -> Bµi míi Hoạt động 1: Ôn lại những kiến thức liên quan đến bài học Hoạt động của GV và HS Néi dung chÝnh I. Cờng độ dòng điện và hiệu điện GV?: Trong ®o¹n m¹ch gåm hai bãng thÕ trong ®o¹n m¹ch m¾c song song đèn mắc song song U và I của mạch : chính có liên quan nh thế nào đối với U 1. Nhớ lại kiến thức lớp 7: I = I1 + I2 (1) vµ I cña ®o¹n m¹ch rÏ? U = U1 = U2 (2) HS : ….. Hoạt động 2: Nhận biết đợc đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C1. 2. §o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c HS: R1 m¾c song song víi R2 , am pekÕ song song : dùng để đo cờng độ dòng điện trong mạch chính , vôn kế dùng để đo hiệu I R C2: I1.R1 = I2.R2 => 1 = 2 (3) ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cña mçi ®iÖn trë. I2 R1 GV: Híng dÉn HS vËn dông kiÕn thøc vừa ôn tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời câu hỏi C2. Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính điện trở gồm 2 điện trở mắc song song GV: Hớng dẫn HS xây dựng công thức (4) II. Điện trở tơng đơng của đoạn GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C3. m¹ch 1.C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng U U HS: Tõ (1) => I 1 = 1 , I 2= 2 , I = U R1 R2 R đơng của đoạn mạch gồm hai ®iÖn trë m¾c song song. U U => U = 1 + 2 mµ U = U1 = U2 R. ⇒. R1. R2. 1 1 1 = + R td R1 R 2. 1 1 1 = + (4) R td R1 R 2 R .R ⇒ R td = 1 2 R 1 + R2. Hoạt động 4: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra GV: Híng dÉn , theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm SGK 2. ThÝ nghÞªm kiÓm tra : HS: TiÕn hµnh TN kiÓm tra. GV: Yªu cÇu mét vµi HS ph¸t biÓu KL 3. KÕt luËn : (SGK) HS : Ph¸t biÓu KL Hoạt động 5: Cñng cè vµ vËn dông + Cñng cè:. 8.

(9) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - Cờng độ dòng điện trong đoạn mạch mắc song song nh thế nào? - HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch m¾c song song nh thÕ nµo? - Điện trở tơng đơng của đoạn mạch mắc song song nh thế nào? +VËn dông: GV : Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4 HS : §Ìn vµ qu¹t m¾c song song + DÆn dß: Về nhà đọc lại bài và làm bài tập trong SBT * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 7:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: bài tập vận dụng định luật ôm. Bµi 6: I . Môc tiªu Vận dụng các kiến thức đã học để giải đợc các bài tập đơn giản về đoạn mạch gồm nhiÒu nhÊt lµ ba ®iÖn trë. II.ChuÈn bÞ: §èi víi gi¸o viªn: Bảng liệt kê các giá trị U và I định mức của một số đồ dùng điện trong gia đình, hai loại nguồn điện 110V và 220V ( nếu có đk ) III. Hoạt động dạy học 1.Bµi cò : Nªu c«ng thøc tÝnh ®iªn trë cña ®o¹n m¹ch song song 2.Bµi míi : Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng Hoạt động 1: Bài 1 Bµi 1: GV? : R1, R2 đợc mắc nh thế nào ampe kế và a) áp dụng công thức định luật vôn kế đo những đại lợng nào? ¤m HS: R1 nt R2 , am pe kÕ vµ v«n kÕ ®o I= U cờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong R ®o¹n m¹ch. => R = U/I GV? : Vận dụng công thức nào để tính Rtđ? 6V = = 12 Ω HS : Rt® = U/I. 0,5 A GV: Vận dụng công thức nào để tính R 2 khi b) Điện trở R2 biÕtRt®vµR1? ; HS : R2 = Rt® - R1 Tõ : Rt® = R1 +R2 GV: Híng dÉn HS t×m c¸ch gi¶i kh¸c. => R2 = Rt® - R1. HS: Tìm ra cách giải khác đối với câu b) = 12 Ω - 5 Ω = 7 Ω. Hoạt động 2: Bµi 2 Bµi 2: ? Hãy cho biết R1, R2 đợc mắc với nhau nh a) Vì R1// R2 nên U ở hai đầu thế nào? Các am pe kế đo những đại lợng R1b»ng UAB. nµo trong m¹ch ®iÖn? Mµ U1 = I1. R1.. 9.

(10) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn HS: R1//R2 ampe kÕ1®o I qua R1. Am pe kÕ 2 ®o I qua m¹ch chÝnh. GV: -TÝnh UAB theo m¹ch rÏ R1 -Tính I2 chạy qua R2, từ đó tính R2. GV: Híng dÉn HS gi¶i b»ng c¸ch kh¸c - Tõ kÕt qu¶ c©u a) => Rt® - BiÕt Rt® vµ R1 , h·y tÝnh R2. HS: Th¶o luËn t×m ra c¸ch gi¶i kh¸c Hoạt động 3 : Bµi 3 GV:R2 R3 đợc nối với nhau nh thế nào? HS : M¾c song song. GV:R1đợc mắc nh thế nào với đoạn mạch MB ( m¾c nt) GV: Am pe kế đo đại lợng nào trong mạch HS: Am pe kÕ ®o I trong m¹ch chÝnh . GV:ViÕt c«ng thøc tÝnh Rt® theo R1 vµ RMB ( Rt® =R1 +RMB ) GV: viÕt c«ng thøc tÝnh I qua R1 GV: viÕt c«ng thøc tÝnh UMB => I2,I3. GV: Híng dÉn HS t×m c¸ch gi¶i kh¸c. Sau khi tính đợc I1, vận dụng I3 I2. =. R2 R3. Vµ: I1 = I2 +I3 => I2,I3 ?. => U1 = 1,2A . 10 Ω =12V b) §iÖn trë R2 =. U2 I2. mµ I2 = I -. I1 => I1 = 0,6A => R2 = 12V. 0,6 A. Tõ a). = 20 Ω .. Rt® = U. =>. I. a) Điện trở tơng đơng của đoạn m¹ch MB. Rt® = R1+RMB. R1 . R 3 = 900 =15 60 R 2+ R 3. RMB= Ω. => Rt® = 15+15 = 30 Ω b). I1 = U =12 =0,4 A R. 30. UMB = IMB = 0,4.15 = 6V => I2 = I3 = UMB/R2 = 6/30 = 0,2A. IV.Cñng cè: GV: Muốn giải bài tập về vận dụng định luật ôm cho các loại đoạn mạch cần tiến hµnh theo mÊy bíc? V.DÆn dß: HS vÒ nhµ lµmBT trong SBTcña bµi 6 * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………………………………........................................................ ………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 7: sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn I. Môc tiªu: TiÕt 8:. Kiến thức - Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài cña dây dẫn. Kĩ năng - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với chiều dài cña dây dẫn. II. ChuÈn bÞ: 1.

(11) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn + §èi víi mçi nhãm HS: - 1 nguån ®iÖn 3V, 1c«ng t¾c , 1 Am pe kÕ GH§ 1,5 A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§10V §CNN 0,1V - 3 d©y ®iÖn trë cã cïng tiÕt diÖn vµ lµm cïng mét lo¹i vËt liÖu : mét d©y dµi l1(R=4 Ω ), l2= 2l, l3 = 3l mỗi dây đợc quấn quanh một lõi cách điện phẳng , dẹt và dễ xác định số vòng dăy . - 8 đoạn dây nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện mỗi đoạn dài khoảng 30cm + §èi víi c¶ líp : - 1đoạn dây đồng có vỏ bọc cách điện , dài 80cm - 1 ®o¹n d©y thÐp dµy 50cm tiÕt diÖn 3mm2. - 1 ®o¹n d©y hîp kim dµi 10m tiÕt diÖn 0.1mm2. §©y lµ kh©u chuÈn bÞ bµi häc , cßn nÕu dông cô vµ vËt liÖu cã s½n th× GV cã thÓ chØ lµm thÝ nghiÖm s½n cã. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ, đặt vấn đề 1. KiÓm tra bµi cò: §Ó tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn trong m¹ch ®iÖn ta ph¶i lµm thÕ nµo? 2. §V§: Nh SGK -> Bµi míi Hoạt động 2: T×m hiÓu vÒ c«ng dông cña d©y dÉn thêng sö dông Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng GV?: Dây dẫn đợc dùng để làm gì? I. Xác định sự phụ thuộc của dây HS: Dùng để cho dòng điện chạy qua d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu ?: Chóng ta quan s¸t thÊy d©y dÉn tè kh¸c nhau: thêng cã ë nh÷ng ®©u trong thùc tÕ ? ?: C¸c cuén d©y trong h×nh 7.1 SGK cã những đặc điểm nào khác nhau? HS: Làm Để xác định xem điện trở của dây b»ng c¸c chÊt kh¸c nhau, chiÒu dµi vµ tiÕt dÉn cã phô thuéc vµo mét trong yÕu diÖn kh¸c nhau. tố nào đó , thì ta phải đo điện trở của GV?: Để xác định điện trở của dây dẫn có dây dẫn có các yếu tố khác nhau và phụ thuộc vào yếu tố x nào đó hay không yếu tố đang xét khác nhau. th× ta lµm b»ng c¸ch nµo? Hoạt động 3: Tìm hiểu điện trở của dây dẫn phụ thuộc và những yếu tố nào? GV: Yêu cầu HS các nhóm đọc phần II.1 HS: §äc II.1 II. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 vµo chiÒu dµi cña d©y dÉn HS: NÕu d©y dÉn cïng lo¹i cã chiÒu dµi lµ 2l 1. Dù kiÕn lµm thÝ nghiÖm: th× ®iÖn trë lµ 2R, nÕu chiÒu dµi lµ 3l th× ®iÖn (SGK) trë lµ 3R. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: GV: Yªu cÇu HS tiÕn hµnh TN nh h×nh 7.2 3. KÕt luËn: SGK §iÖn trë cña d©y dÉn tØ lÖ thuËn HS: TiÕn hµnh TN ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. víi chiÒu dµi cña d©y. ?: Qua TN c¸c em cã thÓ rót ra KL g×? Hoạt động 4: Cñng cè - vËn dông - Cñng cè ? §iÖn trë phô thuéc vµo chiÒu dµi cña d©y dÉn nh thÕ nµo? ? §Ó kiÓm tra xem R cã phô thuéc vµo l hay kh«ng ta lµm thÕ nµo? - VËn dông GV: Hớng dẫn HS làm các câu hỏi C2, C3, C4 , đọc có thể em cha biết. 1.

(12) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn IV. DÆn dß: Về nhà đọc lại bài và làm các bài tập trong bài 7SBT, Đọc trớc bài 8 SGK * Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 8: sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn I. Môc tiªu: TiÕt 9:. Kiến thức: - Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện cña dây dẫn. Kĩ năng: - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện cña dây dẫn. ii. ChuÈn bÞ : §èi víi mçi nhãm HS : - 2 ®o¹n d©y dÉn b»ng hîp kim cïng lo¹i , cã cïng chiÒu dµi nhng tiÕt diÖn lÇn lît lµs1,s2. - Mét nguån ®iÖn 6V , 1 c«ng t¾c - 1 am pe kÕ cã GH§1,5A, §CNN 0,1 , 1 GH§ 10V, §CNN 0,1V - 7 đoạn dây nối bằng lõi đồng dài 30cm , 2 chốt kẹp nối dây dẫn III. CáC hoạt động dạy học: 1. Bµi cò : Hãy cho biết cách làm TN để chứng minh điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiÒu dµi . 2. Bµi míi : Hoạt động 1: HS trình bày bài tập ở nhà Hoạt động 2: Nêu dự đoán về sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng GV:§Ó xÐt sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn th× cÇn ph¶i sö dông c¸c lo¹i d©y I . Dù ®o¸n sù phô thuéc cña dÉn nµo? ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn HS: Các nhóm thảo luận để tìm dây dẫn . GV: Yªu cÇu HS t×m hiÓu c¸c m¹ch ®iÖn trong §iÖn trë d©y dÉn cã cïng h×nh 8.1 vµ thùc hiÖn C1 chiÒu dµi vµ lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× tØ lÖ nghÞch víi HS : C1 : R2= R , R3 = R . tiÕt diÖn cña nã . 2 3 GV:Giíi thiÖu c¸c ®iÖn trë R1,R2, R3.trong c¸c mạch điện hình 8.2 và đề nghị HS thực hiện C2. Hoạt động 3: Tiến hành TN kiểm tra dự đoán đã nêu theo yêu cầu của C2 -GV: yªu cÇu HS l¾p m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ ii. ThÝ nghiÖm kiÓm tra : 8.3 SGK. 1. Mắc mạch điện nh sơ đồ . HS: L¾p m¹ch ®iÖn . 2. Thay d©y dÉn cã tiÕt diÖn lín h¬n GV: Theo dõi , kiểm tra, giúp đỡ . .. 1.

(13) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn HS:§äc kÕt qu¶ ®o vµ ghi vµo b¶ng1 3 . NhËn xÐt . HS: C¸c nhãm thay d©y dÉn kh¸c cã cïng TiÕt diÖn cña d©y lín th× ®iÖn trë chiÒu dµi , b¶n chÊt nhng tiÕt diÖn kh¸c nhá nhau,TN ghi b¶ng . 4. KÕt luËn: GV: Yêu cầu mỗi nhóm đối chiếu kết quả §iÖn trë d©y dÉn tØ lÖ nghÞch víi thu đợc với dự đoán mà mỗi nhóm đã nêu. tiết diện của dây. GV: Yªu cÇu HS nªu kÕt luËn . Hoạt động 4: Cñng cè - vËn dông + Củng cố: GV: Yêu cầu HS đọc ghi nhớ. ? §Ó thÝ nghiÖm xem ®iÖn trë cña d©y dÉn cã phô thuéc vµo tiÕt diÖn hay kh«ng chóng ta lµm nh thÕ nµo? + VËn dông: GV: Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi cÊc c©u hái C3,C4. HS : Tr¶ lêi C3, C4. GV? : TiÕt diÖn cña d©y 2 lín gÊp mÊy lÇn d©y thø nhÊt? C5 , C6. vÒ nhµ . + DÆn dß : VÒ nhµ lµm c¸c bµi tËp trong SBT cña bµi häc nµy * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 10: Bµi 9:. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. I. Môc tiªu: Kiến thức: - Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. - Nêu được các vật liệu khác nhau thì có điện trở suất khác nhau. Kĩ năng: - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. . l S và giải thích được các hiện tượng đơn giản. - Vận dụng được công thức R = liên quan tới điện trở của dây dẫn. ii.ChuÈn bÞ: - 1 cuộn dây bằng inox,trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1 mm2 và có chiều dài l =2m đợc ghi rõ. - 1 cuén d©y b»ng nikªlin víi d©y dÉn còng cã tiÐt diÖn S = 0,1mm2 vµ chiÒu dµi l =2m. - 1 cuén d©y b»ng nicrom víi d©y dÉn còng cã tiÕt diÖn s = 0,1mm2 chiÒu dµi l = 2m. - 1 nguån ®iÖn 4,5V , 1 c«ng t¾c , 1 am pe kÕ cã GH§1,5A- 0,1A. - 1 v«n kÕ cã GH§10Vvµ §CNN 0,1V. - 7 đoạn dây đồng nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện mỗi đoạn dài khoảng 30cm , 2 chèt kÑp nèi d©y dÉn.. 1.

(14) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn III. các Hoạt động dạy và học: 1.Bµi cò : Phải tiến hành thí nghiệm với các dây dẫn có đặc điểm gì để xác đình sự phụ thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn cña chóng ? - C¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu phô thuéc vµo tiÕt diÖn d©y dÉn nh thÕ nµo? - GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi vµ lêi gi¶i cña HS gi¶i trªn b¶ng. 2. Bµi míi : H§1: T×m hiÓu sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng GV: Cho HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn cã I.Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo cïng chiÒu dµi,cïng tiÕt diÖn nhng lµm b»ng vËt liÖu lµm d©y dÉn. các vật liệu khác nhau và đề nghị 1 hoặc 2 HS - C1: Để xác định điện trở phụ tr¶ lêi C1. thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn th× - Tõng HS quan s¸t vµ tr¶ lêi C1. ph¶i tiÕn hµnh ®o ®iÖn trë cña c¸c - GV: Cho HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, theo dâi d©y dÉn cã cïng diÖn tÝch, chiÒu và giúp đỡ các nhóm. dµi lµm b»ng c¸c vËt liÖu kh¸c - HS: Các nhóm trao đổi vẽ sơ đồ mạch điện. nhau. - Mỗi nhóm lập bảng ghi kết quả đo đợc đối 1.Thí nghiệm : với 3 lần thí nghiệm xác định điện trở. - TiÕn hµnh ®o. SGK - GV: §Ò nghÞ c¸c nhãm nªu nhËn xÐt 2. KÕt luËn: vµ rót ra kÕt luËn: §iÖn trë day d·n cã phô §iÖn trë d©y dÉn phô thuéc vµo thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn kh«ng? vËt liÖu lµm d©y dÉn. Hoạt động2: T×m hiÓu vÒ ®iÖn trë suÊt - GV?: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu làm dây dẫn đợc đặc trng bằng đại lợng nào? II. điện trở suất công thức Đại lợng này có tự số xác định nh thế nào? Đơn tính điện trở: vị của đại lợng này là gì? HS : §äc nghiªn cøu phÇn1. - GV? H·y nªu nhËn xÐt vÒ trÞ sè ®iÖn trë suÊt 1. §iÖn trë suÊt: cña kim lo¹i vµ hîp kim cã trong b¶ng1. §iÖn trë suÊt cña vËt liÖu - GV? Điện trở suất của đồng là 1,7.10-8 Ω m (hay mét chÊt ) cã trÞ sè b»ng có nghĩa là gì? Trong số các chất đợc nêu trong bảng thì chất nà dẫn điện tốt nhất? Tại sao đồng điện trở của một đoạn dây dẫn thờng đợc dùng làm dây dẫn điện trong mạch hình trụ đợc làm bằng vật liệu đó có chiều dài1m và có tiết ®iÖn? diÖn lµ 1m2 . HS : Nghiªn cøu b¶ng 1 tr¶ lêi c©u hái. GV : §Ò nghÞ HS lµm C2. Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính R theo các bớc nh yêu cầu câu C3 GV: Yªu cÇu HS lµm C3. 2. C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë: 3. KÕt luËn: HS: lµm C3 theo c¸c bíc trong b¶ng 2. GV?: Qua câu hỏi C3 em nào có thể rút ra Điện trở đợc tính bằng công thức: đợc công thức tính điện trở l R= ρ. s. Hoạt động 4 : Cñng cè vµ vËn dông IV. Cñng cè: §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? §iÖn trë só©t lµ g×? V. VËn dông: GV: Yªu cÇu HS lµm C4 2. HD: - c«ng thøc tÝnh tiÕt diÖn trong cña d©y dÉn? ( s=π . r 2=π d ) 4 - điện trở đợc tính bằng công thức nào? HS : Tõ CT :. R= ρ. * M«i trêng : - KiÕn thøc m«i trêng :. l s. mµ s=π . r 2=π d. 2. 4. => R. 1.

(15) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn + §iÖn trë cña d©y dÉn lµ nguyªn nh©n lµm táa nhiÖt trªn d©y. NhiÖt lîng táa ra trªn d©y dÉn lµ nhiÖt v« Ých, lµm hao phÝ ®iÖn n¨ng. + Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu đợc một cờng độ dòng điện xác định . Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cờng độ dòng điện cho phép có thể lµm d©y dÉn nãng ch¶y, g©y ra háa ho¹n vµ nh÷ng hËu qu¶ m«i trêng nghiªm träng. - BiÖn ph¸p GDBVMT : §Ó tiÕt kiÖm n¨ng lù¬ng, cÇn sö dông d©y dÉn cã ®iÖn trë suất nhỏ. Ngày nay, ngời ta đã phát hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất của chúng giảm về giá trị bằng không ( siêu dÉn ). Nhng hiÖn nay viÖc øng dông vËt siªu dÉn vµo trong thùc tiÔn cßn gÆp nhiÒu khó khăn, chủ yếu do các vật liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất thấp ( dới 00C rÊt nhiÒu ). Bµi tËp vÒ nhµ : C5, C6 * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. ..................................................................................................................................... TiÕt 11: Bµi 10 : i. Môc tiªu:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: biÕn trë - ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. Kiến thức: Nhận biết được các loại biến trở. Kĩ năng: - Giải thích được nguyên tắc hoạt động của biến trở con chạy. Sử dụng được biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch. . l S để giải bài toán về mạch. - Vận dụng được định luật Ôm và công thức R = điện sử dụng với hiệu điện thế không đổi, trong đó có mắc biến trở. * Chó ý : Không yêu cầu HS xác định trị số điện trở theo các vòng màu. ii. ChuÈn bÞ : §èi víi mçi nhãm HS : - 1 biến trở con chạy có điện trở lớn nhất 20 Ω và chịu đợc dòng điện có cờng độ lớn nhất là 2A. - 1 biÕn trë than C chiÕt ¸p, cã c¸c trÞ sè kÜ thuËt nh biÕn trë con ch¹y nãi trªn , 1 nguồn điện 3V , bóng đèn 2,5 - 1W - 1 c«ng t¾c , 1 ®o¹n d©y nèi cã vá c¸ch ®iÖn mét ®o¹n dµi kho¶ng 30cm. - 3 điện trở kĩ thuật có ghi số , 3 điện trở kim loại loại có đèn màu III. các hoạt động dạy học: 1.Bµi cò : - §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? - Công thức tính điện trở?- Từ công thức trên muốn thay đổi trị số của điện trë th× ta lµm nh thÕ nµo? 2. Bµi míi : §V§ nh SGK HĐ1: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng GV: Cho HS quan s¸t h×nh 10.1 SGK.vµ chØ nh÷ng biÕn trë ®ang cã thuéc lo¹i nµo? I. BiÕn trë. GV: Yêu cầu HS đọc nghiên cứu và trả lời C1. 1. Tìm hiểu hoạt động và cấu. 1.

(16) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn ? cÊu t¹o cña biÕn trë nh thÕ nµo? t¹o cña biÕn trë. ? NÕu m¾c hai ®Çu A,A nèi tiÕp víi m¹ch ®iÖn * CÊu t¹o: th× khi dÞch chuyÓn C biÕn trë cã t¸c dông thay Gåm con ch¹y ( tay quay) đổi điện trở không? Tại sao? cuén d©y dÉn b»ng hîp kim cã GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3. điện trở suất lớn đợc quấn dọc HS : Tr¶ lêi C3 theo lâi sø. Hãy mô tả hoạt động của biến trở a,b,c. HĐ2: Sử dụng biến trở để điều chỉnh cờng độ dòng điện GV: Yêu cầu HS vẽ sơ đồ mạch điện hình 10.3 2. Sử dụng biến trở để điều SGK ; Yªu cÇu HS thùc hiÖn C6. chỉnh cờng độ dòng điện: GV: Để đèn sáng mạnh nhất thì phải dịch * Kết luận: Biến trở có thể đợcdùng để chuyÓn con ch¹y vÒ phÝa nµo? V× sao ? ®iÒu chỉnh cờng độ dòng điện HS: VÒ phÝa M.... trong mạch khi thay đổi trị số ? Biến trở là gì ? Có thể đợc dùng để làm gì ? ®iÖn trë cña nã. H§3: NhËn d¹ng hai lo¹i ®iÖn trë dïng trong kim lo¹i. GV:Yªu cÇu HS tr¶ lêi C7. Gîi ý: NÕu líp than hay líp kim lo¹i cÊu t¹o ®iÖn II. C¸c lo¹i ®iÖn trë dïng trë rÊt máng th× líp nµy cã tiÕt diÖn nhá hay lín? trong kÜ thuËt: HS:Tr¶ lêi C7. - §iÖn trë cã ghi sè. GV:Cho HS quan sát hình 10.4, a,b SGKđể nhận - §iÖn trë thÓ hiÖn b»ng d¹ng hai c¸ch ghi trÞ sè ®iÖn trë. vßng mµu. GV:Cã thÓ cho HS quan s¸t vßng mµu ë b×a 3SGK. H§4: Cñng cè vµ vËn dông +Củng cố: - Biến trở đợc dùng để làm gì ? tại sao ? - Ngời ta nhận biết đợc các giá trị của điện trở thông qua điều gì ? +VËn dông: GV: Yªu cÇu HS c¸ nh©n hoµn thµnh C9 , Cho HS lµm C10. HS: - TÝnh chiÒu dµi d©y, tÝnh chiÒu dµi mét vßng , sè vßng, tÝnh C10. ChiÒu dµi cña d©y hîp kim :. −6 l = R . S =20 .0,5 . 10 =¿ 9,091m −6. ρ 1,1 .10 l 9 , 091 Sè vßng d©y biÕn trë: N = = =¿ 145V πd π . 0 , 02. GV: §Ò nghÞ HS vÒ nhµ lµm 10.2, 10.4 SBT. *Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 12:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 11: bài tập vận dụng định luật ôm vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn I.Môc tiªu: Vận dụng định luật ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính đợc các đại 1.

(17) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn lợng có liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất là 3 điện trở mắc nối tiếp hçn hîp , song song. II. ChuÈn bÞ: - Ôn tập định luật ôm đối với đoạn mạch nối tiếp ,song song. - ¤n tËp c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë d©y dÉn theo chiÒu dµi ,tiÕt diÖn vµ ®iÖn trë suÊt . III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động của GV và HS. Ghi b¶ng. GV: Đề nghị HS nêu rõ các dữ kiện Hoạt động 1: Gi¶i bµi 1 mà đầu bài đã cho.Muốn tìm I thì ta Điện trở dây dẫn: R = phải tìm đại lợng nào ? áp dụng 1,1 . 10−6 .30 công thức hay định luật nào để tính =110 Ω. 0,3 .10 −6 ®iÖn trë? I = U =220 =¿ 2A. HS: Phân tích đề bài và tự giải. R 110 GV: Cho HS đọc đề bài , nêu cách Hoạt động 2: Gi¶i bµi 2. gi¶i a,TÝnh Rt® cña m¹ch ®iÖn ->R2 = Rt® - R1 GV: §Ò nghÞ tõng HS gi¶i vµ gäi HS b,Tõ c«ng thøc R = ρ l -> R = ….. lªn tr×nh bµy ( NÕu HS gÆp khã s kh¨n GV híng dÉn). Hoạt động 3: Gi¶i bµi 3. GV: §Ò nghÞ HS kh«ng xem gîi ý a, RMA nèi tiÕp ( R1// R2) nèi tiÕp RBN -> c©u a) Tù lùc t×m c¸ch gi¶i. Rt®.. GV: Cho HS lập sơ đồ mạch điện b,I = U ->U1 =U2=I.R§B. R l¹i. (HoÆc tÝnh ®iÖn trë , tÝnh RMA ,RMB ->UMN, UNB -> UAB = UMN - UMA + UNB.) * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: …………………………..........................................................…………………….. ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. TiÕt 13: Bµi tËp «n tËp I . Môc tiªu:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. - Kiến thức: Củng cố kiến thức về định luật ôm cho đoạn mạch nối tiếp và song song, vÒ c«ng thøc ®iÖn trë vµ biÕn trë. - Kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức để giải bài tập định luật ôm và c«ng thøc ®iÖn trë. II . Chuẩn bị: Bài tập VL 9, chuyên đề bồi dỡng VL 9. 1.

(18) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn III . Các hoạt động dạy học: Hoạt động của GV và HS. - GV đọc cho HS ghi BT1: R2 +. _. R1 A. Ghi b¶ng. * Bµi tËp 1: a) Điện trở tơng đơng của cả mạch lµ: Rt® = R1 +. R3. R2 . R 3 =¿ 8 +2 = 10() R 2+ R 3. b) V× RAnt R1nt(R2 // R3) nªn: I = IA = I1 = I23 = 1,2A Cho mạch điện như hình vẽ , biết R1 = 8 , HiÖu điện thế đặt vào hai đầu đoạn R2 = 3, R3 = 6 , RA 0 , Rd 0 m¹ch song song lµ: a. Tính điện trở tương đương của cả đoạn mạch. b. Biết Ampe kế chỉ 1,2A.Tìm cường độ dòng U23 = I23.R23 = 1,2. 2 = 2,4(V) Cờng độ dòng điện qua R2 và R3 lần điện qua R2 và R3 lît lµ: c. Tìm hiệu điện thế U của toàn đoạn mạch. U 23 2,4 * Chó ý: I2 = = =0,8 (A) Với lớp đại trà, có thể thay đổi nội dung câu hỏi R2. ë bµi trªn.. - GV cho HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + Đoạn mạch có đặc điểm gì ? Tìm mối quan hệ gi÷a I, IA , I1 , I2 , I3 , gi÷a U, U1, U2 , U3 , U23 vµ viÕt c«ng thøc tÝnh Rt® ? + §a ra ph¬ng ¸n tÝnh I2 vµ I3 ? U23 tÝnh nh thÕ nµo ? U toµn m¹ch tÝnh nh thÕ nµo ? - GV cho HS vẽ sơ đồ luận giải với từng câu, sau đó cho HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i, c¶ líp nhËn xÐt, bæ sung råi ghi vµo vë.. - GV đọc cho HS ghi BT2:. Cho đoạn mạch điện như hình vẽ : UAB = 40V. Khi di chuyển con chạy từ đầu này sang đầu kia của biến trở thì số chỉ của Ampe kế thay đổi trong khoảng 0,5A - 2A A. C. R1. 3. I3 = I1 - I2 = 1,2 - 0,8 = 0,4(A) c) HiÖu ®iÖn thÕ cña toµn ®o¹n m¹ch lµ: U = I.Rt® = 1,2.10 = 12(V) * Bµi tËp 2: Từ sơ đồ ta thấy ampekế đo cờng độ dòng điện trong mạch chính. a) Khi con ch¹y C ë M th× Rb = 0 , ®iÖn trë cña m¹ch lµ nhá nhÊt, mµ UAB không đổi, nên số chỉ ampekế lµ lín nhÊt, tøc lµ ta cã IA = 2A ⇒ I1 = IA = 2A ⇒. R1 =. B. U AM U AB 40 = = =20 I1 I1 2. () b) Khi con ch¹y C ë N th× ®iÖn trë Rb Rb lín nhÊt, nªn ®iÖn trë cña m¹ch lớn nhất, mà UAB không đổi, nên số a. Tính giá trị của R1 . chØ ampekÕ lµ nhá nhÊt, tøc lµ ta cã b. Tính giá trị điện trở lớn nhất của biến trở . IA = 0,5A. - GV cho HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: ⇒ Cờng độ dòng điện trong + Đoạn mạch có đặc điểm gì ? Tìm mối quan hệ gi÷a I, IA , I1 , Ib ; gi÷a UAB , U1, Ub ; gi÷a RAB , R1 , m¹ch chÝnh lµ I = IA = 0,5A Rb ? ⇒ Điện trở tơng đơng của A. M. N. + Sè chØ ampekÕ nhá nhÊt øng víi R b nhá nhÊt hay lín nhÊt ? V× sao ? + Sè chØ ampekÕ lín nhÊt øng víi Rb nh thÕ nµo ? V× sao ? + Đa ra phơng án tính R1 ? R1 có thể tính đợc khi giá trÞ Rb cña biÕn trë lµ nhá nhÊt, hay lín nhÊt ? V× sao ? Vẽ sơ đồ luận giải để tính R1 ? + Gi¸ trÞ ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë øng víi sè chØ ampekÕ b»ng bao nhiªu ? §a ra c¸c ph¬ng ¸n tÝnh giá trị lớn nhất đó, rồi lựa chọn ? - GV cho HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i, c¶ líp nhËn xÐt, bæ sung råi ghi vµo vë.. - GV đọc cho HS ghi BT3:. m¹ch lµ: RAB =. U AB 40 = =80 () I 0,5. ⇒ §iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë lµ: RbMax = RAB - R1 = 80 - 20 = 60() * Bµi tËp 3: ρ 1= ρ 2= ρ l1 = 4.l2 1 . S2 4 So s¸nh R1 , R2 ? Gi¶i: S1 =. 1.

(19) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Hai d©y dÉn cïng chÊt, d©y thø nhÊt cã chiÒu dµi l gÊp 4 lÇn chiÒu dµi d©y thø hai, nhng cã tiÕt diÖn Ta cã: R1 = ρ . 1 ; R2 = ρ . S1 nhá h¬n tiÕt diÖn d©y thø hai lµ 4 lÇn. D©y nµo cã ®iÖn trë lín h¬n vµ lín h¬n bao nhiªu lÇn ? l2 - GV híng dÉn HS thùc hiÖn c¸c bíc sau: S2 + T×m mèi quan hÖ c¸c ρ , c¸c l, c¸c S ë hai R 1 l1 . S 2 l1 S 2 d©y ? = = . =4 . 4=16 ⇒ + LËp c«ng thøc tÝnh R1 , R2 ? R 2 S1 . l 2 l 2 S 1 + Lập tỉ số giữa R1 và R2 , thay dữ kiện đã cho vào ⇒ R1 = 16.R2 để rút gọn và tìm quan hệ giữa R1 và R2 ? VËy d©y thø nhÊt cã ®iÖn trë lín - GV cho HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i, c¶ líp nhËn h¬n d©y thø hai, vµ lín h¬n 16 lÇn. xÐt, bæ sung råi ghi vµo vë.. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. TiÕt 14: Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 12: C«ng suÊt dßng ®iÖn I . Môc tiªu: Kiến thức: - Nêu được ý nghĩa các trị số vôn và oat có ghi trên các thiết bị tiêu thụ điện năng. - Viết được các công thức tính công suất điện của một đoạn mạch. Kĩ năng: Xác định được công suất điện của một đoạn mạch bằng vôn kế và ampe kế. Vận dụng được công thức P = UI . II . ChuÈn bÞ: Hai bóng đèn loại 220V – 100W và 220V – 25W. Đèn 6V – 3W vôn kế, am pe kÕ, kho¸, d©y nèi, biÕn thÕ nguån, biÕn trë, III . Các hoạt động dạy học: Giíi thiÖu bµi: HS đọc thắc mắc phần mở bài. Bµi míi: Hoạt động 1: Tìm hiểu công suất định mức của các dụng cụ điện Hoạt động của GV và HS Ghi b¶ng I . Công suất định mức của các dụng cụ ®iÖn. - GV cho häc sinh quan s¸t 2 bãng đèn và cho đọc số ghi trên bóng đèn 1- Số vôn và số W ghi trên dụng cụ: - GV mắc 2 đèn song song vào mạch Cùng một hiệu điện thế mắc vào mạch, số W ghi trên dụng cụ càng lớn thì đèn sáng càng mạnh. (220V) cho HS nhận xét độ sáng của 2 . ý nghÜa sè (V) vµ sè (W) ghi trªn mỗi đèn dông cô: - ? Em nµo biÕt sè ghi cho biÕt ®iÒu - Sè v«n ghi trªn dông cô cho biÕt hiÖu ®iÖn thÕ g×? định mức của dụng cụ. - HS tr¶ lêi c©u C3. - Sè W ghi trªn dông cô cho biÕt hiÖu c«ng suÊt định mức của dụng cụ.. 1.

(20) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - GV th«ng b¸o b¶ng 1. - Cho HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Mắc mạch điện theo sơ đồ bên. - Thay các đèn có số Vôn và số Oát khác nhau, điều chỉnh biến trở để vôn kế chỉ đúng số vôn ghi trên đèn. §äc sè chØ vµ ®iÒn vµo b¶ng. So sánh tích U.I và số W ghi trên đèn - HS rót ra KL vµ c«ng thøc tÝnh P - Nhắc lại đơn vị đo U, I, p. - HS chøng minh P = U. II. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt: 1. ThÝ nghiÖm: SGK 2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn: p = UI Trong đó U là hiệu điện thế đo bằng vôn, I là cờng độ dòng điện đo bằng A, p là c«ng suÊt ®o b»ng W ( 1W = 1VA ) 2 p = I2R. = U. c/m:. R. V×: U = IR mµ p = UI nªn p = I2R 2 2 2 I2 = U 2 nªn p = U 2 R = U. 2. R. R. R. R. Hoạt động 3: VËn dông cñng cè +VËn dông: GV: Yªu cÇu HS lµm c¸c c©u hái C6,C7, C8. HD nÕu HS gÆp khã kh¨n Giải: - Khi đèn sáng bình thờng hiệu điện thế đặt vào hai đầu đèn là 220V. - Công suất tiêu thụ của đèn là: p = UI ⇒. Cờng độ dòng điện qua đèn là: I = Tõ :. p=. p 75 = =0 ,34 ( A) U 220. U2 U 2 2202 ⇔ R= = =645 , 3(Ω) R p 75. Có thể dùng cầu chì loại 0,5 A để bảo vệ cho đèn này vì nó đảm bảo cho đèn hoạt dộng bình thờng và sẽ nóng chảy tự động tự động ngắt mạch khi có đoản mạch. - Cho : U =12 V; I =0,4 A. TÝnh P, R? Công suất của đèn tiêu thụ là: P = U.I = 12. 0,4 = 4,8 (w) Điện trở của đèn là: - Cho :. I=. U U 12 ⇔ R= = =30(Ω) R I 0,4. U = 220 V ; R = 48,4  . TÝnh P = ?. C«ng suÊt cña bÕp lµ:. 2 2 P = U.I = U =220 =1000(W ). R. 48 , 4. M«i trêng: - Khi sử dụng các dụng cụ điện trong gia đình cần thiết sử dụng đúng công suất định mức. Để sử dụng đúng công suất định mức cần đặt vào dụng cụ điện đó hiệu điện thế đúng bằng hiệu điện thế định mức. - BiÖn ph¸p GDBVMT: + Đối với một số dụng cụ điện thì việc sử dụng đúng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức không gây ảnh hởng nghiêm trọng, nhng đối với một số. 2.

(21) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn dụng cụ khác nếu sử dụng dới hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chóng. + Nêú đặt vào dụng cụ điện hiệu điện thế lớn hơn hiẹu điện thế định mức, dụng cụ sẽ đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng nh vậy sẽ làm gi¶m tuæi thä cña dông cô ®iÖn hoÆc g©y ra ch¸y næ rÊt nguy hiÓm. +Sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết bị điện. +Cñng cè: 1. Sè o¸t ghi trªn c¸c dông cô ®iÖn cã nghÜa lµ g×? 2. Công suất điện đợc tính nh thế nào +DÆn dß: VÒ nhµ lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp. §äc tríc bµi §iÖn n¨ng. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 15: Bµi 13: §iÖn n¨ng - c«ng cña dßng ®iÖn I. Môc tiªu: Kiến thức: - Viết được các công thức tính điện năng tiêu thụ của một đoạn mạch. - Nêu được một số dấu hiệu chứng tỏ dòng điện mang năng lượng. - Chỉ ra được sự chuyển hoá các dạng năng lượng khi đèn điện, bếp điện, bàn là, nam châm điện, động cơ điện hoạt động. Kĩ năng: Vận dụng được công thức A = P t = UIt đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. II. ChuÈn bÞ: C«ng t¬ ®iÖn. III. Các hoạt động dạy học: A.KiÓm tra bµi cò: HS1: ý nghÜa sè o¸t ghi trªn dông cô ®iÖn ? VD ? HS2: C«ng suÊt ®iÖn ? Lµm BT 12.1 – SBT. B.Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học I.Điện năng: tËp. 1.Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng: GV đặt vấn đề nh SGK C1: HS chó ý nghe vµ suy nghÜ +Dßng ®iÖn thùc hiÖn c«ng c¬ häc Hoạt động 2: Tìm hiểu năng lợng của trong các hoạt động của máy khoan,máy dßng ®iÖn b¬m níc. GV yªu cÇu HS quan s¸t H13.1SGK vµ +Dßng ®iÖn cung cÊp nhiÖt lîng trong tr¶ lêi c©u C1. hoạt động của mỏ hàn,bàn là,nồi cơm HS quan s¸t vµ tr¶ lêi. ®iÖn. Điều gì chứng tỏ công cơ học đợc thực *Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng v× nã hiện trong hoạt động của các dụng cụ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng còng nh cã 2.

(22) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn hay thiÕt bÞ nµy? khả năng làm thay đổi nhiệt năng của Điều gì chứng tỏ nhiệt lợng đợc cung c¸c vËt.N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ cấp trong hoạt động của các dụng cụ hay điện năng. 2. Sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c thiÕt bÞ nµy? Tõ C1 h·y cho biÕt dßng ®iÖn cã mang d¹ng n¨ng lîng kh¸c: n¨ng lîng kh«ng?T¹i sao? C3: GV th«ng b¸o KN ®iÖn n¨ng cho HS. +Bóng dèn và đèn LED:NL có ích là HS chó ý nghe. NL ¸nh s¸ng.NL v« Ých lµ nhiÖt n¨ng. Hoạt động3: Tìm hiểu sự chuyển hoá +Nåi c¬m ®iÖn,bµn lµ: NL cã Ých lµ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng nhiÖt n¨ng. NL v« Ých lµ NL ¸nh s¸ng. kh¸c. +Qu¹t ®iÖn,m¸y b¬m níc:NL cã Ých lµ GV yªu cÇu HS lµm viÖc c©u C2 theo c¬ n¨ng.NL v« Ých lµ nhiÖt n¨ng. nhãm vµ ®iÒn kq vµo b¶ng 1 SGK. 3.KÕt luËn: SGK HS hoạt động theo nhóm và đại diện Ai *HiÖu suÊt: H = nhãm tr×nh bµy kq cña nhãm tríc líp. A tp GV chuÈn l¹i kiÕn thøc cho HS. GV yªu cÇu HS tiÕp tôc tr¶ lêi C3 vµo vë II.C«ng cña dßng ®iÖn: .N¨ng lîng cã Ých vµ n¨ng lîng v« Ých ë 1. C«ng cña dßng ®iÖn: SGK 2.C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn: tõng dông cô cña b¶ng 1 SGK. HiÖu suÊt lµ g×? C4: P = A t Hoạt động 4: Tìm hiểu công của dòng C5: Tõ C4 => A = P.t = U.I.t ®iÖn.C«ng thøc tÝnh vµ dông cô ®o Trong đó: U(V), I(A), t(s) c«ng cña dßng ®iÖn. GV yêu cầu HS đọc thông báo công của Thì công A của dòng điện đo bằng Jun(J). dßng ®iÖn SGK. 1J=1ws=1VAs HS đọc SGK. Ngoµi ra công của dòng điện còn đợc đo Hãy nêu mối quan hệ giữa A và P đã học b»ng KWh. ë líp 8. 1kWh = 1000W.3600000s = 3,6.106J. H·y nªu c«ng thøc tÝnh c«ng qua c«ng 3. §o c«ng cña dßng ®iÖn: SGK suất và ý nghĩa của các đại lợng trong III.VËn dông: c«ng thøc? Công đợc đo bằng đơn vị gì? Đổi từ đơn C7: A = 0,075.4 = 0,3 (kWh) => Số đếm của công tơ là 0,3 số. vị KWh ra đơn vị Jun và ngợc lại. C8: A = 1,5KWh = 5,4.106J Hoạt động 5: Vận dụng. GV yªu cÇu HS tr¶ lêi C7,C8 vµ tr¶ lêi => P = A = 1,5 = 0,75 (kW) c©u hái nªu ra ë ®Çu bµi. t 2 H·y tÝnh c«ng mµ bÕp ®iÖn sö dông? => Cờng độ dòng điện chạy qua bếp là Tính công suất của bếp điện?Từ đó tính I = P = 3,41 (A) cờng độ dòng điện chạy qua bếp. U C. Cñng cè : +T¹i sao dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng? +Công của dòng điện là gì? Công thức?Cách đổi đơn vị. +Yêu cầu một số HS đọc ghi nhớ trớc lớp. D. DÆn dß: GV dặn HS về nhà học bài, đọc “có thể em cha biết” và làm BT trong SBT. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. TiÕt 16 : Bµi 14:. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông. 2.

(23) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn I. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: Học sinh giải đợc các bài tập về công suất điện và điện năng sử dụng đối với c¸c dông cô ®iÖn. 2.Kü n¨ng: RÌn luyÖn kü n¨ng cÈn thËn, chÝnh x¸c vµ kü n¨ng tÝnh to¸n cho HS 3.Thái độ : H×nh thµnh ý thøc ham häc m«n häc vµ ý thøc nghiªm tóc . II. ChuÈn bÞ: GV: GA, SGK ; HS : vë, SGK III. CáC hoạt động dạy học: A. KiÓm tra 15’: Câu1(1,5đ): Hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn càng lớn thì: A. Cờng độ dòng điện qua đèn càng lớn. B. Cờng độ dòng điện qua đèn càng nhỏ. C. §Ìn s¸ng cµng m¹nh. D. Câu A và C đều đúng. Câu2(1,5đ): Có thể xác định điện trở của một vật dẫn bằng dụng cụ nào sau đây: A. Ampe kÕ B. Ampe kÕ vµ V«nkÕ C. V«nkÕ D. Câu A,B,C đều sai Câu3(1,5đ): Chọn câu trả lời đúng: A. §iÖn trë cña d©y dÉn tØ lÖ thuËn víi tiÕt diÖn cña d©y. B. §iÖn trë cña d©y dÉn tØ lÖ nghÞch víi chiÒu dµi cña d©y. C. Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với cờng độ dòng điện qua dây. D. ở nhiệt độ xác định, điện trở của dây dẫn không thay đổi. C©u4(1,5®): Hai d©y dÉn b»ng nh«m. D©y thø nhÊt cã tiÕt diÖn gÊp ba lÇn d©y thø hai nhng cã chiÒu dµi nhá h¬n chiÒu dµi d©y thø hai lµ ba lÇn. Chän c©u tr¶ lêi đúng: A. D©y thø hai cã ®iÖn trë lín h¬n ®iÖn trë d©y thø nhÊt 9 lÇn. B. D©y thø nhÊt cã ®iÖn trë nhá h¬n ®iÖn trë d©y thø hai 6 lÇn. C. D©y thø hai cã ®iÖn trë nhá h¬n ®iÖn trë d©y thø nhÊt 6 lÇn. D. D©y thø nhÊt cã ®iÖn trë lín h¬n ®iÖn trë d©y thø hai 9 lÇn. C©u5(4®): Hai ®iÖn trë R 1 = 4,5  ; R 2 = 3 m¾c nèi tiÕp vµo nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ lµ 7,5 V. a) Vẽ sơ đồ mạch điện b) Tính điện trở tơng đơng của mạch. c) Tính cờng độ dòng điện qua các điện trở. d) TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi ®iÖn trë . §¸p ¸n C©u 1: D ; C©u 2: B ; C©u 3: D ; C©u 4: A C©u 5: a) Sơ đồ mạch điện : (1®) R1. K. R2. +. U. _. b) Điện trở tơng đơng của mạch nối tiếp là : Rtd = R1 + R2 = 4,5 + 3 = 7,5 () (1®) c) Vì R1 nối tiếp R2 nên cờng độ dòng điện qua mạch chính bằng cờng độ dòng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë . Ta cã :. 2.

(24) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn U 7,5 I1 = I2 = I = Rtd = 7,5 = 1 (A). (1®) d) HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi ®iÖn trë R1 vµ R2 lÇn lît lµ : U1 = I1 . R1 = 1 . 4,5 = 4,5 (V) (0,5®) U2 = I2 . R2 = 1 . 3 = 3 (V) (0,5®) B.Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Bµi 1: Hoạt động 1: Giải bài 1. U = 220V ; I = 341mA = 0,341A. a. R® = ? P = ? GV yêu cầu HS đọc và tóm tắt đầu b. A = ? t = 120h bµi. Gi¶i: HS đọc và tóm tắt đầu bài. a.§iÖn trë cña bãng đèn lµ: H·y viÕt c«ng thøc ®iÖn trë theo R = U/I = 220/0,341 = 645 ( Ω ) ® U,I? Công suất của bóng đèn là: ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt P = U.I = 220.0,341 = 75 (W) ®iÖn? b.Điện năng mà bóng đèn tiêu thụ trong 30 để A tính theo đơn vị Jun thì các đại lợng khác trong công thức đợc ngày là: A = U.I.t = 32400000(J) = 9(KWh) tính bằng đơn vị gì?Đổi đơn vị Jun Vậy số đếm của công tơ là 9 số. Bµi 2: ra đơn vị KWh? 6V- 4,5W, U=9V Một số đếm của công tơ điện bằng Đ: a. I = ? ; b. Rb =? Pb = ? bao nhiªu KWh? c. Ab = ? A = ? t =10 phót. Hoạt động 2: Giải bài 2. Gi¶i: GV yêu cầu HS đọc và tóm tắt đầu a.Số chỉ của ampekế là: bµi. I = P/U = 4,5/6 = 0,75 (A) HS đọc và tóm tắt đầu bài. b.Ta cã: Ib = I(v× biÕn trë m¾c nèi tiÕp). §Ìn s¸ng b×nh thêng th× sè chØ cña HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu biÕn trë lµ: ampekÕ lµ bao nhiªu? Ub = U - U® = 3 (V) Cờng độ dòng điện qua biến trở có Điện trở của biến trở là:Rb=Ub/I=3/0,5=4 bằng cờng độ dòng điện của đoạn Ω m¹ch kh«ng? C«ng suÊt tiªu thô cña biÕn trë lµ: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu biÕn trë P = Ub.I = 3.0,75 = 2,25 (W) và điện trở của biến trở đợc tính c.C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trªn biÕn trë lµ b»ng c«ng thøc nµo? Ab = Ub.I.t = 3.0,75.600 = 1350 (J) C«ng suÊt tiªu thô cña biÕn trë vµ C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trªn toµn m¹ch công suất của toàn đoạn mạch đợc là: A = U.I.t = 9.0,75.600 = 4050 (J) tÝnh b»ng c«ng thøc nµo? Bµi 3: Hoạt động 3: Giải bài 3. §: 220V- 100W, bµn lµ: 220V- 1000W. GV yêu cầu HS đọc và tóm tắt đầu a.Vẽ sơ đồ mạch điện và tính R = ? bµi. b.A = ? J = ? KWh, víi t =1h Gi¶i: HS đọc và tóm tắt đầu bài. a. Sơ đồ: Để đèn và bàn là hoạt động bình thêng th× ph¶i m¾c chóng ntn? Hãy vẽ sơ đồ mạch điện Tính điện trở của đèn và của bàn là Điện trở của đèn là: ¸p dông c«ng thøc nµo? R® =U2/P® = 2202/100 = 484 ( Ω ) TÝnh ®iÖn trë cña ®o¹n m¹ch? §iÖn trë cña bµn lµ lµ: TÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô? Rbl =U2/Pbl = 2202/1000 = 48,4 ( Ω ) Cách đổi từ đơn vị jun ra KWh? §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch lµ: GV yªu cÇu HS t×m c¸ch gi¶i kh¸c R = R®.Rbl/R®+Rbl = 44 ( Ω ) b.§iÖn n¨ng mµ m¹ch tiªu thô lµ: 2 A = U .t = 3960000 (J) =1,1 (kWh). R. C. Cñng cè: GV chèt l¹i kiÕn thøc, nÕu cßn thêi gian cho HS lµm BT14.6-SBT. D. DÆn dß:. 2.

(25) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn GV dặn HS về nhà làm BT 14.2 đến 14.5 SBT, chuẩn bị mẫu báo cáo TH. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 17 : Bµi 15:. Thùc hµnh. xác định công suất của các dụng cụ điện I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: HS xác định đợc công suất của các dụng cụ điện bằng vôn kế và ampekế 2.Kü n¨ng: Rèn luyện kỹ năng cẩn thận, chính xác và kỹ năng lắp ráp mạch điện theo sơ đồ. 3.Thái độ: H×nh thµnh ý thøc ham häc m«n häc vµ ý thøc nghiªm tóc vµ tinh thÇn ®oµn kÕt trong hîp t¸c nhãm. II.Ph¬ng tiÖn: Mỗi nhóm 1 nguồn điện,1ampekế,1vônkế, quạt điện nhỏ, bóng đèn, biến trở, đây nèi, mÉu b¸o c¸o. III. Các hoạt động dạy học: A. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS B. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động 1: Trình bày việc báo cáo I.Chuẩn bị: thùc hµnh,tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ a. P=U.I cña HS. b.§o h®t b»ng v«n kÕ,m¾c v«n kÕ GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái ë phÇn 1 song song víi m¹ch ®iÖn muèn ®o. c¶u mÉu b¸o c¸o. c.§o I b»ng ampekÕ ,m¾c ampekÕ víi Hoạt động 2: Thực hành xác định m¹ch ®iÖn cÇn ®o. công suất của bóng đèn. II.Néi dung thùc hµnh: GV yªu cÇu HS nªu c¸ch lµm TN 1.Xác định công suất của bóng đền với HS tr¶ lêi c¸c hiÖu ®iÖn thÕ kh¸c nhau. GV yªu cÇu HS lµm TN a. Mắc mạch điện theo sơ đồ’ HS lµm TN b.TiÕn hµnh TN víi c¸c U kh¸c nhau’ GV theo dõi HS làm TN và giúp đỡ c.Tr¶ lêi c©u hái ë mÉu b¸o c¸o. c¸c nhãm yÕu. Hoạt động 3: Xác định công suất của 2. Xác định công suất của quạt điện. a.L¾p c¸nh qu¹t qu¹t ®iÖn. b.Tháo bóng đèn lắp cánh quạt GV yªu cÇu HS nªu c¸ch lµm TN, c.LÇn lît thùc hiÖn 3 lÇn ®o vµ ghi kÕt theo dõi HS làm TN và giúp đỡ các qu¶ vµo b¸o c¸o TH. nhãm yÕu. d. Hoµn thµnh b¸o c¸o. C. Cñng cè: GV đánh giá giờ thực hành và yêu cầu HS hoàn thành báo cáo. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….. TiÕt 18:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. 2.

(26) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Bµi 16: định luật jun-len xơ I.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: + Phát biểu và viết được hệ thức của định luật Jun – Len-xơ. + Nêu được tác hại của đoản mạch và tác dụng của cầu chì. 2. Kĩ năng: Vận dụng được định luật Jun – Len-xơ để giải thích các hiện tượng đơn giản có liên quan. 3. Thái độ: + H×nh thµnh ý thøc ham häc m«n häc vµ ý thøc nghiªm tóc vµ tinh thÇn ®oµn kÕt trong hîp t¸c nhãm. + Cã ý thøc b¶o vÖ m«i trêng. II.ChuÈn bÞ: Tranh vÏ SGK III. Các hoạt động dạy học: A.KiÓm tra bµi cò: Lång trong bµi häc. B.Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động1: Tổ chức tình huống học tËp . I.Trờng hợp điện năng biến đổi GV đặt vấn đề nh SGK. thµnh nhiÖt n¨ng. HS chó ý nghe vµ suy gnhÜ. 1.Một phần điện năng biến đổi thành Hoạt động 2: Tìm hiểu sự biến đổi nhiÖt n¨ng. ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng. a.Nồi cơm điện,bóng đèn dây tóc,dèn H·y kÓ tªn 3 dông cô 1 phÇn ®iÖn n¨ng LED. chuyÓn ho¸ thµnh nhiÖt n¨ng vµ n¨ng l- b.Qu¹t ®iÖn,m¸y b¬m níc,m¸y khoan îng ¸nh s¸ng? ®iÖn. Hãy kể tên 3 dụng cụ 1 phần điện năng 2.Toàn bộ điện năng đợc biến đổi chuyÓn ho¸ thµnh nhiÖt n¨ng vµ c¬ thµnh nhiÖt n¨ng. n¨ng? a.Êm ®iÖn,má hµn,bµn lµ’ KÓ tªn 3 dông cô mµ ®iÖn n¨ng chuyÓn b.§iÖn trë suÊt cña d©y hîp kim lín ho¸ hoµn toµn thµnh nhiÖt n¨ng? hơn điện trở suất của dây đồng rất So s¸nh ®iÖn trë suÊt cña d©y hîp kim nhiÒu. với dây đồng? II.§Þnh luËt Jun-Len x¬. Hoạt động 3: Xây dựng hệ thức biểu thị định luật Jun-Len xơ. 1.Hệ thức định luật. GV yêu cầu HS đọc SGK. Hãy viết hệ thức định luật Jun-Len xơ Q = I2Rt. và nêu ý nghĩa các đại lợng trong công Trong đó: thøc? I(A), R( Ω ),t(s), Q(J) *GVth«ng b¸o cho HS biÕt :§èi víi các thiết bị đốt nóng nh bàn là,bếp điện, 2.Xử lí kết quả TN kiểm tra. …to¶ nhiÖt lµ cã Ých v× vËy biÖn ph¸p C1.§iÖn n¨ng cña dßng ®iÖn lµ: GDBVMT lµ ph¶i tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng A = I2.R.t = 8640J thì cần giảm sự toả nhiệt hao phí đó C2. Q 1= m 1 c1 t1 = 4200.0,2.9.5 b»ng c¸ch gi¶m ®iÖn trë néi cña chóng. = 7980J Hoạt động 4: Xử lí kết quả TN kiểm Q2 = m2c2 t2 = 0,078.880.9,5 tra hệ thức biểu thị định luật Jun-Len = 652,08J x¬. Q = Q1+Q2 = 8632,08J GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời C3. Q = A nÕu tÝnh c¶ phÇn nhiÖt lC1,C2,C3. îng to¶ ra m«i trêng. TÝnh A vµ nhiÖt lîng cÇn ®un s«i níc? 3. Phát biểu định luật: So s¸nh Q víi A vµ cho nhËn xÐt? Hoạt động 4: Phát biểu định luật. SGK GV yêu cầu HS phát biểu định luật trớc 2.

(27) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn líp. GV thông báo cho HS biết Q còn đợc tính bằng đơn vị Calo. Hoạt động 5: Vận dụng. GV yªu cÇu HS thùc hiÖn c¸ nh©n C5. ViÕt CT tÝnhQ? ViÕt CT tÝnh A? §LBTNL? TÝnh t?. Q = 0,24I2Rt (Calo) III.VËn dông. C5.Theo định luật bảo toàn năng lợng A=Q Hay P.t = cm(t2-t1) => t = cm(t2-t1)/P = = 4200.2.80/1000 = 672 s. C. Cñng cè: + Hãy nêu quá trình biến đổi năng lợng của các dụng cụ điện. + Hãy phát biểu định luật Jun-Len xơ, đọc ghi nhớ SGK M«i trêng: - Đối với các thiết bị đốt nóng nh : Bàn là, bếp điện, lò sởi việc toả nhiệt là có ích. Nhng mét sè thiÕt bÞ kh¸c nh : §éng c¬ ®iÖn, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö gia dông kh¸c viÖc to¶ nhiÖt lµ v« Ých. - Biện pháp GDBVMT: Để tiết kiệm điện năng, cần giảm sự toả nhiệt hao phí đó b»ng c¸ch gi¶m ®iÖn trë néi cña chóng. D. Dặn dò: GV dặn HS đọc “Có thể em cha biết”, làm BT trong SBT. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 19: Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : Bài 17 : bài tập vận dụng định luật Jun - Len xơ I. Môc tiªu: Vận dụng định luật Jun – Len xơ để giải thích đợc các bài tập về tác dụng nhiệt cña dßng ®iÖn. II. các hoạt động dạy học: Hoạt động1: KiÓm tra bµi cò GV: Gäi 2 HS lªn b¶ng: HS1: Phát biểu định luật Jun – Len xơ, chữa bài tập 16-17.1và bài 16-17.3(a) HS2: Viết hệ thức của định luật Jun – Len xơ, chữa bài tập 16-17.2 và 16-17.3(b) HS cả lớp : Lắng nghe theo dõi cách trình bày để nêu nhận xét . Bµi 16-17.1 (D); 16-17.2 (A) Bµi 16-17.3 a) Chøng minh. Q 1 R1 = Q 2 R2. 2. : Ta cã. v× R1 nèi tiÕp víi R2. Q 1 I 1 R1 t 1 = Q2 I 22 R2 t 2. Q 1 R1 = Q 2 R2. I1 = I2 mµ t1 = t2 nªn ta cã 2. b) Chøng minh. v× R1 // R2. Q 1 R2 = Q 2 R1. ⇒ U1 = U2. 2. Ta cã. ⇒. U1 t R1 1. Q 1 I 1 R1 t 1 = = Q2 I 22 R2 t 2 U 22 Q 1 R2 . = Q 2 R1. R2. t2. 2. =. R 2 U 1 t1 R 1 U 22 t 2. Hoạt động 2: Gi¶i bµi tËp 1 GV: Yêu cầu HS đọc đề bài 1. HS khác lắng nghe đọc lại và tóm tắtđầu bài. HS: C¸ nh©n gi¶i bµi tËp 1. GV: Cã thÓ gîi ý khi HS gÆp khã kh¨n. GV?: §Ó tÝnh nhiÖt lîng to¶ ra chóng ta vËn dông c«ng thøc nµo? GV?: Nhiệt lợng cung cấp để làm sôi nớc (Q1)đợc tinh nh thế nào?. 2.

(28) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn GV?: Hiệu suất đợc tính bởi công thức nào? GV?: §Ó tÝnh tiÒn ®iÖn, chóng ta ph¶i tÝnh lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô trong 1 th¸ng theo đơn vị KW.h chúng ta phải áp dụng công thức nào? GV: Gäi HS lªn b¶ng ch÷a. a) áp dụng định luật Jun – Len Xơ ta có: Q = I2Rt = (25)2.80 .1 = 500 (J). c) C«ng suÊt to¶ nhiÖt cña bÕp b) Nhiệt lợng cần cung cấp để làm sôi nớc là: P = 500W = 0.5 KW. Q = c.m . Δ t = 4725000 (J) A = P.t = 0,5.3.30 NhiÖt lîng mµ bÕp to¶ ra lµ : = 45 (kWh) QTP = I2.R.t = 600 000 (J) Sè tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶ lµ: Qi HiÖu suÊt cña bÕp lµ: H = .100% = 78,75 M = 45.700 = 31500 (đồng) Q TP. % Hoạt động3: Gi¶i bµi 2 GV: Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i bµi tËp 2. GV: Gäi mét HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp cßn c¸c HS kh¸c díi líp lµm vµo vë. a. Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc là Qi = c.m. Δ t = 4200.2.80 = 672000 J. b. V× H =. Qi Q 672000 J ⇒ Q TP= i = ≈746666 ,7 (J ) Q TP H 90. c. Vì bếp sử dụng ở U = Uđm = 220V, do đó công suất của bếp là: P = P®m = 1000W QTP = I2.R.t = P .t. ⇒. t=. Q TP 74666 , 7 = ≈ 746 ,7 s P 1000. Hoạt động 4: Gi¶i bµi tËp 4 GV: Cã thÓ híng dÉn chung c¶ líp.. l. 40. a) Điện trở toàn bộ đờng dây là: R= ρ. s 1,7.10-8. = 1,36 ( Ω ) 0,5. 10− 6 b) ¸p dông c«ng thøc: P =U.I ⇒ I = P = 165 =0 ,75 A U 220 c) Cờng độ dòng điện chạy trong dây dẫn là 0,75A. NhiÖt lîng to¶ ra trªn d©y dÉn lµ: Q = I2.R.t = (0,75)2.1,36.3.30.3600 = 247960 J = 0,07 KW.h DÆn dß: DÆn HS lµm BT trong SBT 16-17.5; 16-17.6 , chuÈn bÞ b¸o c¸oTH bµi 18 * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y :. TiÕt 20 : Bµi tËp ¤N TËP I. Môc tiªu: Ôn tập lại những kiến thức đã học để chuẩn bị cho tiết kiểm tra. II. Néi dung: A. Lý thuyÕt: Hãy phát biểu định luật Jun - Len xơ? - HS: Nhiệt lợng toả ra trên dây dẫn tỉ lệ thuận với bình phơng cờng độ dòng điện tỉ lệ thuận với điện trở và thời gian cờng độ dòng điện chạy qua. - GV?: Hệ thức của định luật Jun – Len xơ đợc viết nh thế nào? 2.

(29) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - HS: Q = I2.R.t - GV?: Hãy phát biểu định luật Ôm và nêu hệ thức của định luật. -HS: Cơng độ dòng điện chạy trong dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai ®Çu d©y tØ lÖ nghÞch víi ®iÖn trë cña d©y dÉn. Hệ thức của định luật :. I=. U R. - GV?: §iÖn trë suÊt lµ g×? C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë ? l. R = ρ. s - GV?: C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn lµ g×? - HS: P = U.I - GV?: Công của dòng điện đợc tính bằng công thức nào? - HS: A = U.I.t B. Bµi tËp: Bài tập 1: Điện trở R1 = 20 Ω chịu đợc dòng điện tối đa là 2,4A, điện trở R2 = 30 Ω chịu đợc dòng điện tối đa là 1,8A đợc mắc song song với nhau vào hiệu điện thế U. Hỏi giá trị lớn nhất của U là bao nhiêu để khi hoạt động không có ®iÖn trë nµo bÞ háng. - GV: Yêu cầu HS đọc đề bài. - GV?: Để biết đợc hiệu điện thế lớn nhất mà hai điện trở trên chịu đợc thì chúng ta ph¶i tÝnh nh thÕ nµo? - HS: Chúng ta phải tính hiệu điện thế lớn nhất mà mỗi điện trở có thể chịu đợc từ đó suy hiệu điện thế lớn nhất mà cả hai điện trở cùng chịu đợc. - GV: Yêu cầu một HS lên bảng giải cả lớp cùng nháp bài tìm ra đáp án. - HS: Lªn b¶ng gi¶i. Hiệu điện thế lớn nhất mà điện trở R1 có thể chịu đợc là: Umax = I1.R1 = 2,4. 20 = 48V Hiệu điện thế lớn nhất mà điện trở R2 có thể chịu đợc là: Umax = I2.R2 = 1,8. 30 = 54V V× hai ®iÖn trë nµy m¾c song song nªn hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cña mçi ®iÖn trë lµ nh nhau. Nên U lớn nhất mà cả hai điện trở này chịu đợc là Umax = 48V - GV: Cho HS díi líp nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n trªn b¶ng so s¸nh víi kÕt qu¶ bµi lµm cña m×nh. Bài tập 2: một dây dẫn bằng đồng dài 8m, tiết diện đều 0,17mm2. a. TÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn. b. Dùng dây dẫn trên nối vào hai cực của nguồn điện không đổi có U= 8V. Xác định dòng điện chạy qua dây dẫn . c. Chập dây lại làm đôi rồi nối hai đầu chập với nhau vào hai cực của nguồn điện nói trên. Khi đó dòng điện qua mạch là bao nhiêu? ρ = 1,7.10-8 Ω m - GV: Cho HS đọc đề bài và tóm tắt đầu bài - HS: §äc ®Çu bµi vµ tãm t¾t ®Çu bµi - GV: Yªu cÇu HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp nµy - HS:. 8. l. R= ρ. s = 1,7.10-8. = 0,8 Ω 0 ,17 . 10−6 b.Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn là: I = U = 8 =10 A R 0,8 c. Khi chập dây lại làm đôi thì điện trở tơng đơng khi đó sẽ là:. - HS: a. Ta cã:. R=. R1 . R 1 R 1+ R 1. =. Vậy cờng độ dòng điện khi đó là:. 0,4 .0,4 = 0,2 Ω 0,4+0,4 I = U = 8 =¿ 40 A. R 0,2. 2.

(30) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn NÕu cßn thêi gian GV cho häc sinh lµm bµi tËp trong s¸ch bµi tËp. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… KiÓm tra 1 tiÕt Ngµy kiÓm tra : 1. Mục đích của đề kiểm tra : a) Phạm vi kiến thức: Từ tiết thứ 1 đến tiết thứ 19 theo PPCT b) Mục đích: - Đối với học sinh: + Nhận biết đợc điện trở của mỗi dõy dẫn đặc trưng cho mức độ cản trở dũng điện của dõy dẫn đú, viết đợc biểu thức định luật ễm đối với một đoạn mạch. + Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn, nhận biết được c«ng dông cña biÕn trë. + Biết đợc ý nghĩa cỏc trị số vụn và oat cú ghi trờn cỏc thiết bị tiờu thụ điện năng, viết được các công thức tính công suất điện và điện năng tiêu thụ của một đoạn mạch. + Viết được công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song, vận dụng được định luật Ôm cho đoạn mạch gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần. + Giải đợc bài tập về mối quan hệ giữa điện trở của dõy dẫn với chiều dài, tiết diện và với vật liệu làm dây dẫn TiÕt 21:. . l S để giải bài toán về mạch. + Vận dụng được định luật Ôm và công thức R = điện sử dụng với hiệu điện thế không đổi, trong đó có mắc biến trở + BiÕt chỉ ra được sự chuyển hoá các dạng năng lượng khi đèn điện, bếp điện, bàn là, nam châm điện, động cơ điện hoạt động. + Vận dụng được các công thức P = UI, A = P t = UIt đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. - Đối với giáo viên: Thông qua kiểm tra đánh giá học sinh mà nắm được mức độ tiếp thu kiến thức của các em, từ đó có biện pháp điều chỉnh trong giảng dạy để khắc phục những yếu kém của các em cũng như nâng cao chất lượng dạy học. 2. Hình thức kiểm tra : Kết hợp TNKQ và TL (30% TNKQ và 70% TL) - Số câu TGKQ : 6 câu ( Thời gian : 15 phút ) - Số câu TL : 3 câu ( Thời gian : 30 phút ) 3. Nội dung đề: A. TRẮC NGHIỆM: Khoanh tròn vào đáp án đúng ở các câu sau :. 3.

(31) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Câu 1: Điện trở của vật dẫn là đại lượng A. đặc trưng cho mức độ cản trở hiệu điện thế của vật. B. tỷ lệ với hiệu điện thế đặt vào hai đầu vật và tỷ lệ nghịch với cường độ dòng điện chạy qua vật. C. đặc trưng cho tính cản trở dòng điện của vật. D. tỷ lệ với cường độ dòng điện chạy qua vật và tỷ lệ nghịch với hiệu điện thế đặt vào hai đầu vật Câu 2: Trong các biểu thức dưới đây, biểu thức của định luật Ôm là A. U = I2.R. B. R= U I. C. I = U. R. D. U= I. R. Câu 3: §iÖn trë cña d©y dÉn: A. tăng lên gấp đôi khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện tăng gấp đôi. B. giảm đi một nửa khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện tăng gấp bốn. C. giảm đi một nửa khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện tăng gấp đôi. D. tăng lên gấp đôi khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện giảm một nửa. Cõu 4: Trong một mạch điện có hiệu điện thế không đổi: A. Biến trở dùng để thay đổi chiều dòng điện. B. Biến trở dùng để thay đổi cờng độ dòng điện. C. Biến trở đợc mắc song song với mạch điện. D. Biến trở dùng để thay đổi hiệu điện thế. Câu 5: Số vôn và sè oat ghi trên các thiết bị tiêu thụ điện năng cho ta biÕt: A. Hiệu điện thế đặt vào thiết bị và công suất tiêu thụ của nó khi hoạt động b×nh thêng. B. Hiệu điện thế đặt vào thiết bị và công suất tiêu thụ của nó. C. Hiệu điện thế và công suất để thiết bị hoạt động. D. Cả A,B,C đều đúng. Câu 6: Công thức tính công suất điện và điện năng tiêu thụ của một đoạn mạch lµ: A. U2.I vµ I2.R.t B. I2.R vµ U.I2.t 2 C. U vµ I.R2.t. R. D. U.I vµ U.I.t. B. TỰ LUẬN: C©u 7 (3®): Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ. + A R1 R2 B BiÕt R1 = 4 Ω ; R2 = 6 Ω ; UAB = 18V 1) Tính điện trở tơng đơng và cờng độ dòng điện qua mỗi điện trở. 2) M¾c thªm R3 = 12 Ω song song víi R2. H·y: a) vẽ lại sơ đồ mạch điện và tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB khi đó. b) tính cờng độ dòng điện qua mạch chính và hiệu điện thế hai đầu mỗi ®iÖn trë. C©u 8 (1,75®): Trªn mét biÕn trë con ch¹y cã ghi 50 Ω - 2,5A. a) H·y cho biÕt ý nghÜa c¸c sè ghi trªn biÕn trë. 3.

(32) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn b) Biến trở đợc làm bằng dây hợp kim nicôm có điện trở suất ρ =1,1.10-6 Ω m và có chiều dài 50m. Tính tiết diện của dây dẫn dùng để làm biến trở. c) M¾c biÕn trë trªn nèi tiÕp víi ®iÖn trë r = 6 Ω vµo nguån ®iÖn 18V th× cêng độ dòng điện qua nó là 1A. Tìm giá trị điện trở của biến trở khi đó. C©u 9 (2,25®): Một bóng đèn có ghi 220V – 40W. Mắc bóng đèn này vào nguồn điện 200V, h·y: a) nói rõ sự chuyển hoá năng lợng khi đèn hoạt động. b) tính điện trở của đèn, công suất tiêu thụ của đèn và điện năng tiêu thụ của nã trong 5 phót. 5. Đáp án và biểu điểm : A. TRẮC NGHIỆM: 3 điểm (chọn đúng đáp án mỗi câu cho 0,5 điểm) Câu hỏi 1 2 3 4 5 6 Đáp án C C B B A D B. TỰ LUẬN: 7 điểm C©u 7 (3®): 1) Vì R1 nối tiếp R2 nên điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB là: RAB = R1 + R2 = 4 + 6 = 10( Ω ) (0,25®) Cờng độ dòng điện qua các điện trở bằng nhau và bằng cờng độ dòng điện trong m¹ch chÝnh, ta cã: I1 = I2 = I =. U AB 18 = =1,8( A) R AB 10. (0,25®). 2). a) Mắc thêm R3 = 12 Ω song song với R2 ta có sơ đồ: (0,5đ) R1 R2 + A B R3 Điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm R2 và R3 mắc song song là: R23 =. R2 . R 3 6 . 12 = =4( Ω) R 2+ R 3 6+12. Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB lúc này là: RAB = R1 + R23 = 4 + 4 = 8( Ω ) b) Cờng độ dòng điện qua mạch chính là: I=. U AB 18 = =2 , 25( A) R AB 8. (0,25®) (0,25®) (0,5®). HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®iÖn trë R1 lµ: U1 = I.R1 = 2,25.4 = 9 (V) (0,5®) Vì R2 // R3 nên hiệu điện thế đặt vào hai đầu R2 và R3 bằng nhau, ta có: U2 = U3 = U23 = UAB - U1 = 18 - 9 = 9 (V) (0,5®) (HS cã thÓ tÝnh theo c¸ch kh¸c, GV vÉn cho ®iÓm tèi ®a) C©u 8 (1,75®): a) Con sè 50 Ω cho biÕt ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë. Con sè 2,5A cho biÕt cêng độ dòng điện lớn nhất cho phép chạy qua biến trở. (0,5®) b) ¸p dông c«ng thøc ®iÖn trë R =. . l S ta suy ra tiÕt diÖn d©y dÉn lµ:. 3.

(33) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn S =. ρ .l 1,1 .10 −6 .50 = =1,1 .10 −6 (m2 )=1,1(mm 2) R bMax 50. c) Ta có sơ đồ mạch điện nh sau: +. A. Ib. (0,5®). (0,25®) Rb. Điện trở tơng đơng của mạch là:. r RAB =. B. U AB 18 = =18( Ω) I AB 1. (0,25®). Giá trị điện trở của biến trở khi đó là: Rb = RAB - r = 18 - 6 = 12 ( Ω ) (0,25®) (HS cã thÓ tÝnh theo c¸ch kh¸c, GV vÉn cho ®iÓm tèi ®a) C©u 9 (2,25®): a) Khi đèn hoạt động, trong đèn có sự chuyển hoá năng lợng từ điện năng thµnh nhiÖt n¨ng vµ quang n¨ng. (0,5®) U đm (0,25®) Rđ 2 U R® = đm =220 =1210(Ω) ⇒ Điện trở của đèn là: Pđm 40 U đ 200 2 Công suất tiêu thụ của đèn là: Pđ = = ≈ 33 , 1 (W) Rđ 1210. b) Tõ c«ng thøc:. 2. P®m = U®m.I®m =. 2. 2. (0,25®) (0,5®). Điện năng tiêu thụ của đèn trong 5 phút (tức 300 giây) là: A = U.I.t =. Uđ 2002 .t= . 300=9917 , 4 (J) Rđ 1210 2. (0,75®). Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 22: Bµi 19 : sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn I. Môc tiªu: Kiến thức: - Nêu và thực hiện đợc các qui tắc an toàn khi sử dụng điện . - Giải thích đợc cơ sơ vật lí của các qui tắc an toàn khi sử dụng điện . - Nêu và thực hiện đợc các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng. Kĩ năng: - Giải thích và thực hiện được các biện pháp thông thường để sử dụng an toàn điện và sử dụng tiết kiệm điện năng. II Chuẩn bị đồ dùng: Nam ch©m dÝnh b¶ng, phÝch c¾m cã 3 ch©n , phiÕu häc tËp III. Tổ chức hoạt động dạy học: 1. Hoạt động 1: Tìm hiểu và thực hiện các quy tắc an toàn khi sử dụng điện Hoạt động của GVvà HS Ghi b¶ng. 3.

(34) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn GV: Ph¸t phiÕu häc tËp cho HS theo nhãm , yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn. HS: Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh phiÕu HT, đại diện nhóm lên bảng đính phiếu học tập. - Yªu cÇu phiÕu häc tËp: C1: (40V) ; C2: Đúng theo quy định. C3: CÇu ch× C4: RÊt thËn träng, hiÖu ®iÖn thÕ 220V. GV: Híng dÉn HS hoµn thµnh phiÕu häc tËp vÒ thêi gian vµ kÕt qu¶. GV: Hớng dẫn HS thảo luận theo nhóm và đề. I. An toµn khi sö dông ®iÖn 1) Nhí l¹i c¸c quy t¾c an toµn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7: SGK 2) Mét sè ph¬ng ph¸p an toµn kh¸c khi sö sông ®iÖn:. - Nh÷ng h háng kh«ng hiÓu lÝ do không sửa đợc thì phải ngắt điện b¸o cho ngêi lín, thî ®iÖn - kh«ng nghị đại diện HS trình bày lời giả của nhóm tự ý sửa chữa. m×nh cho tõng phÇn, HS kh¸c nhËn xÐt bæ xung.. HS: Th¶o luËn theo nhãm theo tõng phÇn Nối đất cho các dụng cụ có vỏ là cña c¸c c©u hái C5 ; C6. kim lo¹i. Hoạt động 2: T×m hiÓu ý nghÜa vµ biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng GV: Gọi HS đọc phần 1. II. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. HS: §äc th«ng b¸o. 1) CÇn ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. GV? Em h·y t×m thªm lîi Ých kh¸c C7: Ng¾t ®iÖn khi ra khái nhµ , dµnh phÇn cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng ? điện năng tiết kiệm để xuất khẩu, giảm bớt HS: …. viÖc x©y nhµ m¸y ®iÖn… GV? VËy c¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt 2) C¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn kiÖm ®iÖn n¨ng lµ g×? n¨ng. GV: Híng dÉn HS tr¶ lêi C8; C9. Lùa chän dông cô ®iÖn hîp lÝ, kh«ng sö HS: C¸ nh©n tham gia tr¶ lêi C8;C9. dông thiÕt bÞ dông cô ®iÖn trong nhµ lóc kh«ng cÇn thiÕt. Tham gia th¶o luËn c¶ líp. Hoạt động 3: VËn dông - cñng cè - híng dÉn vÒ nhµ GV: - Yêu cầu HS trả lời câu C10, C11; C12, đọc “có thể em cha biết” M«i trêng: - Sống gần các đờng dây cao thế rất nguy hiểm, ngời sống gần các đờng điện cao thế thờng bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễm điện do hởng ứng. Mặc dù ngày càng đợc nâng cấp nhng đôi lúc sự cố lới điện vẫn xảy ra. Các sự cố có thể là: Chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đờng dây, cháy nổ chạm biến áp. Để lại những hậu quả nghiêm träng. Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống gần các đờng điện cao áp và tuân thñ c¸c quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn. - Các bóng đèn sợi đốt thông thờng có hiệu suất phát sáng rất thấp : 3%, các bóng đèn neon có hiệu suất cao hơn : 7%. Để tiết kiệm điện, cần nâng cao hiệu suất phát sáng của các bóng đèn điện. Biện pháp GDBVMT: Thay các bóng đèn thông thờng bằng các bóng dèn tiết kiÖm n¨ng lîng. Híng dÉn vÒ nhµ:. 3.

(35) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - Häc vµ lµm bµi tËp 19 SBT. Tr¶ lêi c©u hái phÇn tù kiÓm tra - ¤n tËp chuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 23:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : tæng kÕt ch¬ng i - ®iÖn häc. Bµi 20: I. Môc tiªu: - Tự ôn và kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng của toàn bộ ch¬ng I. - Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các BT trong SGK - Chơng I. II. các hoạt động dạy học: Hoạt động I: Trình bày và trao đổi kết quả đã chuẩn bị. - GV: Cho líp phã häc tËp kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi cña c¸c b¹n vµ b¸o c¸o kÕt quả đã chuẩn bị. - GV: Gọi một HS lên đọc phần đã chuẩn bị (phần tự kiểm tra). - HS: Tr×nh bµy, HS kh¸c l¾ng nghe vµ bæ xung nh÷ng chç cha hîp lÝ hoÆc ®ang cßn thiÕu sãt. - GV: §¸nh gi¸ sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - GV: Lu ý cho HS mét sè ®iÓm sau: 1) I= U. 2) R= U. R. 3) R1 nt R2 R1 // R2 l 4) R = ρ. s. với 1 dây dẫn R không đổi.. I. Rt® = R1 + R2. R .R 1 1 1 = + → R td = 1 2 R td R1 R 2 R 1+ R❑. 2. 5) Q = I2.R.t 7) Sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn.. 6) C¸c c«ng thøc tÝnh A,P. Hoạt động 2: VËn dông - GV: Cho HS trả lời câu hỏi từ C12 đến C16 và yêu cầu HS giải thích cho các lựa chän. - HS: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm từ câu 12 đến câu 16 : 12-C ; 13-B ; 14-D ; 15-A ; 16-D - GV: Cho HS cá nhân làm câu C17 trong vòng 7 phút sau đó gọi HS lên bảng ch÷a bµi: Tãm t¾t: Bµi gi¶i: U=12V R1 nt R2 R1 + R2 = U =12 =40 Ω (1) ⇒ R1 nt R2 I 0,3 I=0,3A R 1 . R 2 U 12 R1 // R2 ⇒ R1 // R2 = = =7,5 Ω R + R I ' 1,6 1 2 I’= 1,6A R1.R2 = 300 (2) ⇒ R1,R2 = ? Tõ (1) vµ (2) R1 = 30 Ω ; R2 = 10 Ω ⇒ (HoÆc R1 =10 Ω ;R2 = 30 Ω ) 3.

(36) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - GV: T¬ng tù c©u 17, GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u 18 híng dÉn HS thảo luận chung, có thể ở mỗi phần GV gọi 1 HS lên bảng chữa để cả lớp cùng nhận xét và đi đến kết quả đúng. - HS: Tù lµm c©u 18-19 C18: b) Khi ấm hoạt động bình thờng thì HĐT là 220V và công suất điện là 1000W .Vậy điện trở của ấm khi đó là: U 2 2202 R= = =48 , 4 (Ω) P 1000. c) TiÕt diÖn cña d©y ®iÖn trë lµ:. l ρ. l R= ρ. → s= s R. −6. S=. 1,1. 10 . 2 =0 , 045 .10− 6 (m2) , mµ 48 , 4. 2. S=π .. d → d=0 , 24 mm 4. §êng kÝnh cña tiÕt diÖn lµ 0,24 mm. Hoạt động 3: Hớng dẫn về nhà GV híng dÉn HS bµi 19; 20,yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thµnh vµo vë bµi tËp. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 24:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : Nam ch©m vÜnh cöu. Bµi 21: I. Môc tiªu : 1. Kiến thức: - Mô tả được hiện tượng chứng tỏ nam châm vĩnh cửu có từ tính. - Nêu được sự tương tác giữa các từ cực của hai nam châm. - Mô tả được cấu tạo và hoạt động của la bàn. 2. Kĩ năng: - Xác định được các từ cực của kim nam châm. - Xác định được tên các từ cực của một nam châm vĩnh cửu trên cơ sở biết các từ cực của một nam châm khác. - Biết sử dụng la bàn để tìm hướng địa lí. II. ChuÈn bÞ: §èi víi mçi nhãm HS: - 2 thanh nam châm thẳng, trong đó có một thanh bọc kín để che phần sơn mầu vµ tªn cùc - Một ít vụn sắt trộn lẫn vụn gỗ, nhôm, đồng, nhựa, kẽm. - 1 Nam ch©m h×nh ch÷ U , 1 la bµn - 1 kim n/c đặt trên mũi nhọn thẳng đứng. - 1 Giá thí nghiệm và 1 sợi dây để treo thanh nam châm . III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động 1: Tổ chức tình huống I.Từ tính của nam châm: häc tËp. 1. ThÝ nghiÖm: GV đặt vấn đề nh SGK. C1. §a thanh kim lo¹i l¹i gÇn vôn s¾t HS chó ý nghe vµ suy nghÜ. trộn lẫn đồng nhôm nếu thanh kim loại Hoạt động 2: Nhớ lại kiến thức ở hút sắt thì đó là nam châm. líp 5 vµ l¬p 7 vÒ tõ tÝnh cña nam C2. Nhận xét: Khi đứng cân bằng kim ch©m. NC n»m däc theo hêng Nam-B¾c.. 3.

(37) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn GV yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc vÒ 2. KÕt luËn: SGK tõ tÝnh cña NC vµ ph¸t dông cô cho II. T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m: HS. 1. ThÝ nghiÖm: HS suy nghÜ vµ lµm TN. C3. §a tõ cùc cña hai nam ch©m l¹i gÇn Hoạt động3: Phát hiện tính chất từ nhau thì thấy hút nhau khi hai cực khác cña nam ch©m. tªn hoÆc ®Èy nhau khi hai cùc cïng tªn. GV yªu cÇu HS lµm viÖc víi C2. C4. §a hai tõ cùc cña hai nam ch©m l¹i Cho NC đứng tự do,úc cân bằng NC gần nhau thì thấy hiện tợng ngợc lại so chØ híng nµo? víi C3. GV yªu cÇu HS tõ TN trªn h·y rót 2. KÕt luËn: Khi ®a tõ cùc cña hai nam ra kÕt luËn vÒ tõ tÝnh cña NC. ch©m k¹i gÇn nhau th× chóng hót nhau GV giíi thiÖu kÝ hiÖu vµ c¸ch ph©n nÕu c¸c cùc kh¸c tªn, ®Èy nhau nÕu c¸c biÖt tõ cùc cña NC. cùc cïng tªn. Hoạt động4: Tìm hiểu sự tơng tác II. VËn dông: gi÷a hai nam ch©m. C5. Trªn xe chØ nam cã g¾n mét NC GV yªu cÇu HS lµm TN theo nhãm. vÜnh cöu. HS lµm TN. C6. Bé phËn chÝnh chØ híng cña la bµn Từ TN hãy rút ra kết luận về sự tơng là kim NC vì tại mọi vị trí trên trái đất t¸c gi÷a hai NC. (trõ ë 2 cùc) kim NC lu«n chØ híng Hoạt động5: Vận dụng. Nam-B¾c. Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C5. C8. S¸t víi cùc cã ghi ch÷ N cña thanh Bé phËn chÝnh cña NC? NC treo trªn d©y lµ cùc Nam cña thanh GV yªu cÇu HS nh×n vµo H21.5 NC. SGK hãy xác định từ cực của thanh NC. Hoạt động 6: Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ + Củng cố: Cho HS đọc ghi nhớ, đọc “có thể em cha biết” + Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 21 (SBT). * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. TiÕt 25:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - tõ trêng. Bµi 22: I. Môc tiªu: Kiến thức Mô tả được thí nghiệm của Ơ-xtét để phát hiện dòng điện có tác dụng từ. Kĩ năng Biết dùng nam châm thử để phát hiện sự tồn tại của từ trường. II. ChuÈn bÞ : §èi víi mçi nhãm häc sinh: - 2 gi¸ thÝ nghiÖm - 1 ®o¹n d©y b»ng constantanl = 40 cm. - Mét nguån ®iÖn 3 hoÆc 4.5 V - 5 dây nối bằng đồng có vỏ cách điện - 2 kim nam châm đặt trên giá có trục dµi kho¶ng 30 cm. thẳng đứng. - 1 biÕn trë. - 1 c«ng t¾c. - 1 ampekÕ GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A III. các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ - Tổ chức tình huống học tập. - GV: Gọi 1 HS lên bảng chữa bài tập 21.2; 21.3 từ kết quả đó nêu đặc điểm của nam ch©m. - HS: lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái. HS kh¸c nªu nhËn xÐt. 3.

(38) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - §V§: Nh SGK Hoạt động 2: Ph¸t hiÖn tÝnh chÊt tõ cña dßng ®iÖn. Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm trong h×nh 22.1 (tr.81- SGK). I. Lùc tõ: HS: Nghiªn cøu c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm vµ nªu môc 1) ThÝ nghiÖm: tiªu thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. GV: Gäi HS lªn nªu môc tiªu thÝ nghiÖm SGK GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh TN, tr¶ lêi C1. HS: Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm tr¶ lêi c©u hái C1. 2) KÕt luËn: GV?: Thí nghiệm đó chứng tỏ điều gì? Dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ. GV: §äc th«ng b¸o …. HS rót ra KL : Dßng ®iÖn g©y ra t¸c dông lùc lªn kim nam châm đặt gần nó chứng tỏ dòng điện có tác dông tõ.. Hoạt động 3: T×m hiÓu tõ trêng GV: Trong thÝ nghiÖm trªn bè trÝ nam ch©m n»m díi vµ song song víi dßng ®iÖn th× cã lùc tõ t¸c dông lªn kim nam ch©m. VËy khi nam ch©m n»m ë vÞ trÝ kh¸c thì có lực từ tác dụng lên không? Làm thế nào để trả lời đợc câu hỏi này?. II. Tõ trêng: 1) ThÝ nghiÖm:. GV: Gäi HS ®a ra ph¬ng ¸n vµ thèng nhÊt c¸ch SGK lµm thÝ nghiÖm. GV: Cho HS các nhóm tiến hành thí nghiệm để trả KÕt luËn: lêi c©u hái C2; C3. HS: Tiến hành thí nghiệm để trả lời câu hỏi C2; C3 Không gian xung quanh theo sù híng dÉn cña GV. nam ch©m, xung quanh GV?: TN chøng tá kh«ng gian xung quanh nam dòng điện tồn tại một từ trchâm và xung quanh từ trờng có gì đặc biệt? êng HS: Cã kh¶ n¨ng t¸c dông lùc tõ lªn kim nam châm đặt trong nó. GV: Yªu cÇu HS nªu kÕt luËn vµ ghi vµo vë. Hoạt động 4: T×m hiÓu c¸ch nhËn biÕt tõ trêng GV: Ngêi ta kh«ng nhËn biÕt trùc tiÕp tõ trêng 2.C¸ch nhËn biÕt tõ trêng: N¬i nµo kh«ng gian cã lùc tõ b»ng c¸c gi¸c quan. VËy cã thÓ nhËn biÕt tõ trt¸c dông lªn kim nam ch©m th× êng b»ng c¸ch nµo? nơi đó có từ trờng. HS: Dïng kim nam ch©m thö. Hoạt động 5: Củng cố - Vận dụng - Hớng dẫn về nhà III. VËn dông: - GV: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm phÇn I. - GV: Yªu cÇu HS cÊc nh©n hoµn thµnh C4 c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. T¬ng tù lµm c©u C5; C6. C5: Đặt kim nam châm ở trạng thái tự do khi đã đứng yên, kim nam câm lu«n chØ híng B¾c Nam chøng tá xung quanh Tr¸i §Êt cã tõ trêng. C6: Chøng tá kh«ng gian xung quanh nam ch©m cã tõ trêng. M«i trêng: - C¸c kiÕn thøc vÒ m«i trêng: + Trong kh«ng gian,tõ trêng vµ ®iÖn trêng tån t¹i trong m«i trêng thèng nhÊt lµ ®iÖn tõ trêng. Sãng ®iÖn tõ lµ sù lan truyÒn cña ®iÖn tõ trêng biÕn thiªn trong kh«ng gian. + C¸c sãng radio, sãng v« tuyÕn, ¸nh s¸ng nh×n thÊy, tia x, tia gam ma còng lµ sãng ®iÖn tõ. C¸c sãng ®iÖn tõ truyÒn ®i mang theo n¨ng lîng . N¨ng lîng sãng điện từ phụ thuộc vào tần số và cờng độ sóng. - C¸c biÖn ph¸p GDBVMT: + X©y dùng c¸c tr¹m ph¸t sãng ®iÖn tõ xa khu d©n c.. 3.

(39) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn + Sử dụng điện thoại di động hợp lí, đúng cách; không sử dụng điện thoại di động để đàm thoại quá lâu (hàng giờ) để giảm thiểu tác hại của sóng điện từ đối với cơ thể, tắt điện thoại khi ngủ hoặc để xa ngời. + Gi÷ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c tr¹m ph¸t sãng ph¸t thanh truyÒn h×nh mét c¸ch thÝch hîp. + Tăng cờng sử dụng truyền hình cáp, điện thoại cố định ; chỉ sử dụng điện thoại di động khi thật cần thiết. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp cña bµi 22(SBT) * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. TiÕt 26: Bµi 23: I. Môc tiªu:. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Từ phổ - đờng sức từ. 1. Kiến thức: - Biết cách dùng mạt sắt để tạo ra từ phổ của thanh nam châm. - Biết vẽ các đờng sức từ và biết cách xác định chiều của các đờng sức từ của thanh nam ch©m. 2. Kĩ năng: Vẽ được đường sức từ của nam châm thẳng, nam châm chữ U. II. ChuÈn bÞ: Mçi nhãm: - Mét thanh nam ch©m th¼ng, Mét tÊm b¶ng cã chøa m¹t s¾t, 1 bót d¹. - Một số nam châm nhỏ có trục quay thẳng đứng. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động1: KiÓm tra bµi cò - Tæ chøc t×nh huèng häc tËp. - HS1: Nêu đặc điểm của nam châm? Chữa bài tập 22.1; 22.2 - HS2: C÷a bµi tËp 22.3 vµ 22.4. Nh¾c l¹i c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. - §V§: Nh SGK Hoạt động 2: Thí nghiệm tạo từ phổ của thanh nam châm. Hoạt động của Thầy và Trò Ghi b¶ng GV:Yªu cÇu HS nghiªn cøu phÇn thÝ nghiÖm. Gäi I. Tõ phæ. 1,2 HS lªn nªu: Dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn 1- ThÝ nghiÖm: SGK hµnh thÝ nghiÖm. HS: §äc nghiªn cøu phÇn 1 vµ tr¶ lêi theo yªu 2- KÕt luËn: Trong tõ trêng cña thanh nam ch©m, m¹t s¾t cÇu cña GV. GV: Giao dụng cụ TN và yêu cầu HS làm TN đợc sắp xếp thành những đờng cong nối từ cực này theo nhãm. Quan s¸t vµ tr¶ lêi C1. GV: Yªu cÇu HS so s¸nh sù s¾p xÕp cña m¹t s¾t sang cùc kia cña nam ch©m. trớc khi đặt nam châm và sau khi đặt nam châm. Càng xa nam châm, những đờng này càng tha dần. GV: Qua TN trên ta rút ra đợc kết luận gì ? HS: Rót ra kÕt luËn vµ ghi vë. Hoạt động3: Vẽ và xác định chiều đờng sức từ. 3.

(40) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn GV: Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm nghiªn II. §êng søc tõ cøu phÇn híng dÉn trong SGK. HS: Lµm viÖc theo nhãm, dùa vµo h×nh ¶nh c¸c 1- Vẽ và xác định chiều đờng mạt sắt, vẽ các đờng sức từ của nam châm đờng sức từ. th¼ng. GV: Hớng dẫn thảo luận về các đờng sức từ mà các nhóm đã vẽ và sửa sai. GV: Các đờng liền nét mà các em vừa vẽ đợc gọi là đờng sức từ. GV: TiÕp tôc híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm ë c©u hái C2. HS: Làm TN xác định chiều của đờng sức từ và Quy ớc chiều của đờng sức từ lµ ®i vµo ë cùc Nam vµ ®i ra tr¶ lêi C2. ë cùc B¾c. GV: Thông báo về quy ớc chiều của đờng sức từ và yêu cầu HS đánh dấu mũi tên vào đờng sức vừa 2- Kết luận. vẽ đợc.. - C¸c kim nam ch©m cã chiÒu nhất định. ở bên ngoài thanh nam ch©m, chóng lµ nh÷ng đờng cong đi ra từ cực Bắc và đi vµo ë cùc Nam. - Nơi nào từ trờng mạnh thì đđờng sức từ hãy rút ra các kết luận về sự định hớng của các kim nam châm trên một đờng sức từ, ờng sức từ dày còn nơi nào từ trvẽ chiều đờng sức từ ở hai đầu của kim nam châm. ờng yếu thì đờng sức từ tha. Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố - Hớng dẫn về nhà. III. VËn dông: - GV: Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n quan s¸t h×nh vÏ vµ tr¶ lêi c¸c cÉu hái phµn vËn dông. - HS: C4: ở khoảng giữa hai từ cực của nam châm hình chữ U, các đờng sức từ gần nh song song víi nhau. C5: §Çu B cña nam ch©n lµ cùc Nam C6: Các đờng sức từ biểu diễn trên hình 23.6 có chiều đi từ cực Bắc của nam ch©m bªn tr¸i sang cùc Nam cña nam ch©m bªn ph¶i. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 23 (SBT) * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………. GV: yêu cầu HS dựa vào hình vẽ để trả lời C3. HS: Bên ngoài nam châm, các đờng sức từ đi vµo ë cùc B¾cvµ ®i ra ë cùc Nam. GV: Qua việc thực hành vẽ và xác định chiều. TiÕt 27 :. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Bµi 24: Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Phát biểu được quy tắc nắm tay phải về chiều của đường sức từ trong lòng ống dây có dòng điện chạy qua. - So sánh đợc từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của thanh nam ch©m th¼ng. 4.

(41) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - Vẽ đợc đờng sức biểu diễn từ trờng của ống dây. 2. Kĩ năng: - Vẽ được đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua. - Vận dụng được quy tắc nắm tay phải để xác định chiều của đường sức từ trong lòng ống dây khi biết chiều dòng điện và ngược lại. II. ChuÈn bÞ: - Mét tÊm nhùa cã luån s½n vßng d©y cña mét èng d©y dÉn. - Mét nguån ®iÖn 3V hoÆc 6V, Mét Ýt m¹t s¾t, 3 ®o¹n d©y dÉn III. Các hoạt động dạy học: A. KiÓm tra bµi cò: HS1:- Nêu cách tạo ra từ phổ và đặc điểm từ phổ của nam châm thẳng? - Nêu quy ớc về chiều đờng sức từ. - Vẽ và xác định chiều đờng sức từ biểu diễn từ trờng của nam châm thẳng? HS2: - Ch÷a bµi tËp 23.1 vµ 23.2. B. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Ghi b¶ng Hoạt động1: Tổ chức tình huống học I.Từ phổ, đờng sức từ của ống dây tËp. cã dßng ®iÖn ch¹y qua. GV đặt vấn đề nh SGK. 1. ThÝ nghiÖm. HS chó ý nghe. a. Lµm thÝ nghiÖm. Hoạt động2: Tạo ra và quan sát từ phổ PhÇn tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y cã cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. dßng ®iÖn ch¹y qua vµ bªn ngoµi thanh GV giao dông cô cho HS vµ yªu cÇu tiÕn NC gièng nhau. hµnh lµm TN, quan s¸t hiÖn tîng. +Kh¸c nhau: Trong lßng èng d©y cã HS lµm TN vµ quan s¸t hiÖn tîng ghi kÕt nh÷ng m¹t s¾t s¾p xÕp gÇn nh song qu¶. song víi nhau. H·y so s¸nh tõ phæ cña èng d©y cã dßng b. Vẽ một số đờng sức từ của ống dây ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña thanh NC? trªn tÊm nhùa. §êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn C2. §êng søc tõ ë trong vµ ngoµi èng chạy qua có đặc điểm gì? dây tạo thành những đờng cong khép GV hớng dẫn HS dùng NC nhỏ để xác kÝn. định chiều đờng sức từ của ống dây có c.Đặt kim NC nối tiếp nhau trên đờng dßng ®iÖn ch¹y qua. sức từ. Vẽ mũi tên chỉ chiều đờng sức GV yªu cÇu HS tr¶ lêi C2,C3. tõ. Hoạt động3: Rút ra kết luận về từ trờng C3. Giống nh thanh NC.Tại hai đầu cña èng d©y. ống dây các đờng sức từ cùng đi vào Tõ C1,C2,C3 h·y rót ra kÕt luËn vÒ tõ trmét ®Çu vµ ®i ra ®Çu kia. êng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. 2. KÕt luËn: SGK Hoạt động 4: Tìm hiểu quy tắc nắm tay II. Quy tắc nắm tay phải. ph¶i. 1.Chiều đờng sức từ của ống dây có GV yêu cầu HS dự đoán về chiều đờng sức dòng điện chạy quaphụ thuộc vào yếu tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo? vµ lµm TN. tè nµo? Tõ TN trªn h·y rót ra kÕt luËn vÒ sù phô a. Dự đoán. Có thể thay đổi. thuộc của chiều đòng sức từ. b. Lµm TN. GV th«ng b¸o cho HS quy t¾c n¾m tay c. KÕt luËn. phải và yeu cầu một vài HS đọc trớc lớp. Chiều đờng sức từ của ống dây phụ HS vËn dông quy t¾c theo híng dÉn H24.3 thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua SGK. c¸c vßng d©y. Hoạt động5: Vận dụng. 2. Quy t¾c n¾m tay ph¶i: SGK GV yªu cÇu HS tr¶ lêi C4. III. VËn dông. Yêu cầu HS quan sát H24.5 SGK để trả lời C4. Đầu A là cực Nam, đầu B là cực C5. b¾c. §èi víi C6 HS ph¶i vËn dông quy t¾c n¾m C5. Kim sè 5 vÏ sai chiÒu. Dßng ®iÖn tay ph¶i. trong èng d©y cã chiÒu ®i ra ë ®Çu B. C6. §Çu A lµ cùc B¾c, ®Çu B lµ cùc 4.

(42) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Nam. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ. Hoạt động 6: Cñng cè: +Từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua có đặc điểm gì? +So s¸nh tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y víi tõ phæ cña thanh NC th¼ng. +Yêu cầu HS đọc nghi nhớ SGK’ Híng dÉn vÒ nhµ: GV nh¾c nhë HS vÒ häc bµi vµ lµm BT trong SBT. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 28:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y :. Bµi tËp I. Môc tiªu: - Củng cố kiến thức về nam châm, từ trờng, đờng sức từ của nam châm và của èng d©y cã dßng ®iÖn. - Củng cố kiến thức về chiều của đờng sức từ của nam châm, của ống dây có dòng điện, vận dụng quy tắc nắm bàn tay phải để xác định chiều của đờng sức từ cña èng d©y cã dßng ®iÖn. II. ChuÈn bÞ: Bµi tËp vËt lÝ 9, SGK vËt lÝ 9, tµi liÖu båi dìng vËt lÝ 9. III. Các hoạt động dạy học: A. KiÓm tra bµi cò: - Tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y cã dßng ®iÖn nh thÕ nµo so víi tõ phæ ë bªn ngoµi thanh nam ch©m? - Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i? B. Bµi míi: Hoạt động của GVvà HS Ghi b¶ng Bµi tËp 1: - GV: đọc đề bài 1 - Nam châm là những vật có đặc tính hút Nêu các đặc điểm của nam sắt(hay bị sắt hút) ch©m? - Nam ch©m nµo còng cã hai cùc: Cùc b¾c(N) và cực nam(S). Khi hai nam châm đặt gần - HS: chép đề bài, trả lời câu hỏi. nhau, các cực cùng tên đẩy nhau, các cực khác tªn hót nhau. Bµi tËp 2: - GV: đọc đề bài 2 §Ó nhËn biÕt sù tån t¹i cña tõ trêng t¹i mét Nªu c¸ch nhËn biÕt sù tån t¹i điểm, ta đặt kim nam châm thử tại điểm đó. cña tõ trêng t¹i mét ®iÓm? - HS: chép đề bài, trả lời câu hỏi. Nơi nào có lực từ tác dụng lên kim nam châm thì nơi đó có từ trờng. - GV: đọc đề bài 3 Bµi tËp 3: Vẽ đờng sức từ của nam châm - HS vẽ đờng sức từ của nam châm và ống dây th¼ng, cña nam ch©m ch÷ U, cña cã dßng ®iÖn. ống dây có dòng điện? từ đó cho biÕt tõ trêng m¹nh nhÊt ë ®©u cña - Tõ trêng m¹nh nhÊt ë hai ®Çu cùc cña nam châm và ống dây có dòng điện, vì ở đó đờng nam ch©m vµ èng d©y? - HS: chép đề bài, trả lời câu hỏi. sức từ dày nhất. Bµi tËp 4: - GV: đọc đề bài 4 - §a mét thanh l¹i gÇn thanh kia vµ di chuyÓn 4.

(43) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Cã hai thanh kim lo¹i gièng hÖt nhau, mét thanh lµ s¾t, thanh kia là nam châm. Làm cách nào để biết đợc thanh nào là sắt, thanh nµo lµ nam ch©m? - HS: chép đề bài, trả lời câu hỏi. - GV: đọc đề bài 5 Quan saùt hình veõ sau:. dọc theo thanh đó từ đầu đến cuối thanh, nếu lùc hót gi¶m dÇn tõ ngoµi vµo gi÷a thanh th× thanh ta cÇm di chuyÓn lµ thanh s¾t, thanh kia là nam châm. Còn nếu lực hút không đổi từ đầu đến giữa thanh thì thanh di chuyển là nam ch©m, thanh kia lµ s¾t. Bµi tËp 5: a. Xác định các cực từ của ống dây. N. S. + a. X a a.Xác định các cực từ của ốb.ngA b. A được nối với cực ©m của nguồn điện. b. B được nối với cực d¬ng của nguồn điện. d©y. b. b. A,B được nối với cực nào của c. Khi K mở thì kim nam châm sẽ trë vỊ vÞ trÝ c©n b»ng, v× kh«ng cßn chÞu lùc hót cña èng nguoàn ñieän. d©y. c. Khi K hở thì kim nam châm sÏ nh thÕ nµo? Bµi tËp 6: õ - HS: - HS : Chép đề bài, trả lời câu hỏi - GV: Đọc đề bài 6 Hãy xác định đường sức từ của từ trường ống dây đi qua kim nam châm trong trường hợp sau. Biết raèng AB laø nguoàn ñieän. - HS: - HS : Chép đề bài, trả lời câu hỏi * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 29:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp - nam ch©m ®iÖn. Bµi 25 : I. Môc tiªu: Kiến thức - Mô tả được cấu tạo của nam châm điện và nêu được lõi sắt có vai trò làm tăng tác dụng từ. - Nêu được một số ứng dụng của nam châm điện và chỉ ra tác dụng của nam châm điện trong những ứng dụng này.. 4.

(44) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Kĩ năng - Giải thích được hoạt động của nam châm điện. - Giải thích đợc tại sao ngời ta thờng dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện. - Nắm đợc sự nhiễm từ của sắt, thép khi đặt trong từ trờng, và sự khử từ của chúng. - Nắm đợc cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật. II. ChuÈn bÞ: - 1 èng d©y cã kho¶ng 500 hoÆc 700 vßng. - 1 la bàn hoặc kim nam châm đặt trên giá thẳng đứng. - 1 gi¸ thÝ nghiÖm - 1 c«ng t¾c ®iÖn - 1 biÕn trë. - 5 đoạn dây dẫn dài khoảng 50cm - 1 nguồn điện từ 3V đến 6V. - 1 ampekÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A – Mét Ýt ®inh s¾t - 1 lõi sắt non và một lõi thép có thể đặt vừa trong lòng ống dây. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động1: Kiểm tra bài cũ -Tổ chức tình huống học tập A. KiÓm tra bµi cò: GV?: Tác dụng từ của dòng điện đợc biểu hiện nh thế nào? +? Nêu cấu tạo và hoạt động của nam châm điện mà em đã đợc học ở lớp 7? +? Trong thực tế nam châm điện đợc dùng để làm gì? B. §V§: Nh SGK. Hoạt động 2: Lµm thÝ nghiÖm vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp . Hoạt động của Thầy và Trò Ghi b¶ng GV: Yêu cầu HS quan sát hình 25.1, đọc SGK I. Sự nhiễm từ của sắt, thép: mục 1. TN tìm hiểu mục đích thí nghiệm, dụng 1- Thí nghiệm: cô TN, c¸ch tiÕn hµnh TN. a) ThÝ nghiÖm h×nh 25.1 HS: quan s¸t vµ tr¶ lêi - Khi đóng công tắc K, kim GV: Cho HS thảo luận về mục đích, cách tiến nam châm bị lệch so với hµnh TN. ph¬ng ban ®Çu. GV: Giao dông cô TN cho c¸c nhãm. HS: Các nhóm tiến hành TN và quan sát trong - Khi đặt lõi sắt hoặc lõi thép các trờng hợp.(đối với góc lệch của kim nam vào trong cuộn dây và đóng kh¸o K th× gãc lÖch cña kim ch©m). nam ch©m lín h¬n so víi so GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN (nÕu cã víi khi kh«ng cã lâi s¾t hoÆc nhãm sai th× GV yªu cÇu lµm l¹i díi sù gi¸m s¸t lâi thÐp. cña GV) Hoạt động 3: Làm TN khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây, sự nhiễm từ của sắt non vµ thÐp cã g× kh¸c nhau - Rót ra KL vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp. GV?: Các em hãy nêu mục đích TN, dụng cụ b) Bè trÝ TN nh h×nh 25.2. TN vµ c¸ch tiÕn hµnh TN?. HS: Quan s¸t h×nh 25.2 vµ kÕt hîp víi nghiªn 2.KÕt luËn: cứu SGK để trả lời. GV: Hớng dẫn HS thảo luận mục đích TN, các - Lâi s¾t hoÆc lâi thÐp lµm bíc tiÕn hµnh TN. t¨ng t¸c dông tõ cña èng d©y GV: Yªu cÇu c¸c nhãm nhËn dông cô TN vµ tiÕn cã dßng ®iÖn. hµnh TN. HS: Làm TN và quan sát hiện tợng xảy ra đối với - Khi ngắt dòng điện, lõi sắt ®inh s¾t trong hai trêng hîp. non mÊt hÕt tõ tÝnh cßn lâi GV: Gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả thép vẫn giữ đợc từ tính. 4.

(45) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn GV?: Qua TN25.1 và 25.2 các em rút ra đợc kết luËn g×? ; GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt thªm vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp. Hoạt động 4: Tìm hiểu về nam châm điện GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK để trả lời câu II. Nam châm điện: hái C2. GV?: Nam ch©m ®iÖn cã cÊu t¹o nh thÕ - CÊu t¹o: Gåm mét èng d©y nµo? C¸c con sè ghi trªn nam ch©m ®iÖn cã ý dÉn bªn trong cã lâi s¾t non. nghÜa g×? - Cã thÓ lµm t¨ng lùc tõ cña GV?: Có những cách nào để làm tăng lực từ của nam châm bằng cách tăng. nam ch©m ®iÖn. - Cờng độ dòng điện qua ống GV: Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 25.3 SGK vµ tr¶ d©y hoÆc t¨ng sè vßng d©y. lêi C3. ; HS: Lµm viÖc theo nhãm tr¶ lêi C3. Hoạt động 5: VËn dông - Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ III. VËn dông: - GV: Yªu cÇu HS c¸ nh©n hoµn thµnh c¸c c©u hái cña phÇn vËn dông vµo vë. - HS: C¸ nh©n hoµn thµnh c©u hái phÇn vËn dông. - GV: Yêu cầu HS đọc phần có thể em cha biết. M«i trêng: + Trong c¸c nhµ m¸y c¬ khÝ, luyÖn kim cã nhiÒu c¸c bôi, vôn s¾t, viÖc sö dông các nam châm điện để thu gom bụi, vụn sắt làm sạch môi trờng là một giải pháp hiÖu qu¶. + Loài chim bồ câu có một khả năng đặc biệt, đó là có thể xác định đợc phơng híng chÝnh x¸c trong kh«ng gian. Së dÜ nh vËy bëi v× trong n·o bé cña chim bå c©u có các hệ thống giống nh la bàn, chúng đợc định hớng theo từ trờng Trái Đất. Sự định hớng này có thể bị đảo lộn nếu trong môi trờng có quá nhiều nguồn phát sóng ®iÖn tõ. V× vËy, b¶o vÖ m«i trêng tr¸nh ¶nh hëng tiªu cùc cña sãng ®iÖn tõ lµ gãp phÇn b¶o vÖ thiªn nhiªn. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc phÇn ghi nhí - Häc vµ lµm bµi tËp 25 (SBT * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 30: Bµi 26: I. Môc tiªu:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : øng dông cña nam ch©m. Kiến thức: - Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơ le điện từ, chuông báo động. - Nêu được một số ứng dụng của nam châm điện và chỉ ra tác dụng của nam châm điện trong những ứng dụng này. Kĩ năng: Quan s¸t, ph¸n ®o¸n, nhËn biÕt II. ChuÈn bÞ: - Mét èng d©y ®iÖn kho¶ng 100 vßng - 5 đoạn dây nối có lõi bằng đồng và đờng kính của cuộn dây cỡ 3cm cã vá c¸ch ®iÖn, mçi ®o¹n dµi kho¶ng - 1gi¸ thÝ nghiÖm, 1 biÕn trë. 30cm. - 1 nguån ®iÖn 6V, 1 C«ng t¾c ®iÖn. - 1 loa điện có thể tháo gỡ để lộ rõ cấu. 4.

(46) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - 1 AmpekÕ GH§1.5A vµ §CNN 0.1A. t¹o bªn trong gåm èng d©y, nam ch©m, - 1 nam ch©m h×nh ch÷ U. mµng loa. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: KiÓm tra bµi cò - Tæ chøc t×nh huèng häc tËp * KiÓm tra bµi cò: HS1: Mô tả sự nhiễm từ của sắt và thép, giải thích vì sao ngời ta dùng sắt non để chÕ t¹o nam ch©m ®iÖn? Ch÷a bµi tËp 25.3. HS2: Nªu c¸ch lµm t¨ng lùc tõ t¸c dông lªn vËt cña nam ch©m ®iÖn? Ch÷a bµi tËp 25.1 vµ 25.2. * Đặt vấn đề: Nh SGK. Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của loa điện. Hoạt động của Thầy và Trò Ghi b¶ng GV: Th«ng b¸o: Mét trong nh÷ng øng dông cña nam châm phải kể đến đó là loa điện. Loa điện I. Loa điện: hoạt động dựa và tác dụng từ của nam châm lên 1. Nguyên tắc hoạt động của èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. loa ®iÖn: GV: Yêu cầu HS đọc phần a. a. ThÝ nghiÖm: GV: Ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. SGK HS: Các nhóm cử đại diện lên nhận dụng cụ và b. Kết luận: tiÕn hµnh TN theo sù híng dÉn cña GV. GV?: Có hiện tợng gì xảy ra đối với ống dây - Khi có dòng điện chạy qua, trong hai trêng hîp? ống dây chuyển động. GV: Th«ng b¸o: §ã chÝnh lµ nguyªn t¾c ho¹t động của loa điện. Vậy loa điện phải có cấu tạo - Khi dòng điện chạy qua ống nh thÕ nµo? dây thay đổi thì ống dây dịch GV: Yªu cÇu HS t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn chuyÓn däc theo khe hë gi÷a trong SGK vµ loa ®iÖn TN. hai cùc cña nam ch©m. GV: Cho HS chØ ra bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn: đã đợc tháo rời và trong hình 26.2. Gồm: ống dây đặt trong từ GV?: Quá trình biến đổi từ dao động điện sang trờng của nam châm một đầu dao động âm nh thế nào? g¾n víi mµng loa. HS: Đọc thông tin trong phần 2 để trả lời. Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ GV: Yêu cầu HS đọc thông tin mục1 GV?: R¬ le ®iÖn tõ lµ g×? II. R¬ le ®iÖn tõ: H·y chØ ra bé phËn chÝnh cña r¬ le ®iÖn tõ vµ nªu t¸c dông cña tõng bé phËn. 1. Cấu tạo và hoạt động của GV: Treo tranh phãng to h×nh 26.3 (nÕu cã ) gäi r¬ le ®iÖn tõ. HS lªn b¶ng tr¶ lêi. HS: Lªn b¶ng chØ ra c¸c bé phËn chÝnh cña r¬le Gåm: mét thanh nam ch©m ®iÖn vµ mét thanh s¾t non. ®iÖn tõ vµ t¸c dông cña tõng bé phËn. GV: Yªu cÇu HS thùc hiÖn c©u hái C1. HS: Khi K đóng, có dòng điện chạy qua mạch 1, nam châm điện hút sắt và đóng mạch 2. GV: Rơle điện từ đợc ứng dụng nhiều trong thực 2. Ví dụ về ứng dụng của rơle tế. Một trong những ứng dụng đó là chuông báo điện từ: động. Chúng ta cùng tìm hiểu về chuông báo động. Chuông báo động. 4.

(47) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu h×nh 26.4 SGK vµ tr¶ lêi C2. Hoạt động 4: VËn dông - Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ III. VËn dông: - GV: Yªu cÇu HS hoµn thµnh c¸c c©u hái C3, C4 cña phÇn vËn dông vµo vë. - HS: C¸ nh©n hoµn thµnh c©u hái phÇn vËn dông. - GV: Cho HS thảo luận trên lớp câu hỏi C3, đọc “có thể em cha biết” Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc phÇn ghi nhí - Häc vµ lµm bµi tËp 26 (SBT) * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 31:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y :. Bµi 27: Lùc ®iÖn tõ I. Môc tiªu: Kiến thức - Phát biểu được quy tắc bàn tay trái về chiều của lực từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường đều. Kĩ năng - Vận dụng được quy tắc bàn tay trái để xác định một trong ba yếu tố khi biết hai yếu tố kia. II. ChuÈn bÞ: -1 nam ch©m ch÷ U, 1 ngußn ®iÖn 6V - 1 biÕn trë lo¹i 20 Ω - 2A. -1 một đoạn dây dẫn AB bằng đồng, - 1 c«ng t¾c, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. - 1ampekÕ cãGH§1.5A vµ §CNN 0.1A. Ф = 2.5mm, dµi 10cm. - 7 đoạn dây dẫn nối trong đó hai đoạn - 1 bản phóng to hình 27.2 SGK (nếu có ®iÒu kiÖn). dµi 60cm vµ 5 ®o¹n dµi 30cm III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động1: Kiểm tra bài cũ - Tổ chức tình huống học tập A.KiÓm tra bµi cò: HS nªu TN (¥xtÐc) chøng tá dßng ®iÖn t¸c dông tõ. B. Đặt vấn đề : Nh SGK. Hoạt động 2: Thí nghiệm về tác dụng của từ trờng lên dây dẫn có dòng điện . Hoạt động của Thầy và Trò Ghi b¶ng GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu TN h×nh I. Lùc t¸c dông cña tõ 27.1(SGK) và nêu dụng cụ cần thiết để tiến trờng lên dây dẫn có dòng điện. hµnh TN 1.ThÝ nghiÖm: GV: Giao dụng cụ cho các nhóm yêu cầu tiến Nhận xét : Khi đóng công tắc K, hµnh thÝ nghiÖm. ®o¹n d©y dÉn AB bÞ hót vµo trong HS: C¸c nhãm nhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN lßng nam ch©m (hoÆc bÞ ®Èy ra GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C1. ThÝ ngoµi nam ch©m). nghiệm cho thấy dự đoán của chúng ta đúng 2.Kết luận: Từ trờng tác dụng lên hay sai? ®o¹n d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn GV: Lực quan sát thấy trong thí nghiệm trên đặt trong từ trờng. Lực đó gọi là gäi lµ lùc ®iÖn tõ. lùc ®iÖn tõ. GV? Qua TN trên chúng ta rút ra đợc KLgì? 4.

(48) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn Hoạt động 3: T×m hiÓu chiÒu cña lùc ®iÖn tõ GV: Tõ kÕt qu¶ TN cña c¸c nhãm ta thÊy d©y dÉn AB bÞ hót hÆc bÞ ®Èy ra ngoµi tøc lµ chiÒu II. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ quy cña lùc ®iÖn tõ cña c¸c nhãm kh¸c t¾c bµn tay tr¸i. nhau. Theo c¸c em th× chÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô HS: Có thể nêu đợc chiều của lực từ phụ thuộc thuộc vào những yếu tố nào? vµo chiÒu cña dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn vµ a- ThÝ nghiÖm. cách đặt nam châm. GV?: Cần làm TN nh thế nào để kiểm tra đợc SGK điều đó? HS: Cã thÓ nªu c¸ch TN kiÓm tra. GV: Híng dÉn c¶ líp th¶o luËn c¸ch tiÕn hµnh b- KÕt luËn: TN kiÓm tra. GV: Yªu cÇu HS lµm TN1. GV?: Qua TN trªn c¸c em rót ra nhËn xÐt g×? GV: Cho HS tiÕn hµnh TN kiÓm tra sù phô ChiÒu cña lùc tõ t¸c dông lªn thuộc của chiều lực từ vào chiều đờng sức từ. d©y dÉn AB phô thuéc vµ chiÒu GV?: Qua TN các em rút ra đợc KLgì? dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn GV: Vậy làm thế nào để xác định chiều lực từ và chiều của đờng sức từ. khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn trong d©y dÉn vµ chiÒu đờng sức từ? Hoạt động 4: Tìm hiểu quy tắc bàn tay trái GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK để tìm hiểu 2- Quy tắc bàn tay trái: §Æt bµn tay tr¸i sao cho c¸c quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: Yêu cầu HS quan sát hình vẽ để hiểu rõ đờng sức từ hớng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến các quy t¾c bµn tay tr¸i. HS: Theo dõi sự hớng dẫn của GV để ghi nhớ và ngón tay hớng theo chiều dòng cã thÓ vËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i ngay t¹i ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc. líp, vËn dông quy t¾c dÓ kiÓm tra c¸c TN. Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố - Hớng dẫn về nhà III. VËn dông: - GV: Híng dÉn HS tr¶ lêi c¸c c©u hái C2, C3, C4 cña phÇn vËn dông vµo vë. - HS: C¸ nh©n ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i hoµn thµnh c©u hái phÇn vËn dông. - GV: Yêu cầu HS đọc phần có thể em cha biết. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc phÇn ghi nhí - Häc vµ lµm bµi tËp 27 (SBT) * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 32:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y :. Bµi tËp. I. Môc tiªu: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua, sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp, vµ øng dông cña nam ch©m ®iÖn.. 4.

(49) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - Vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ c¸c bµi tËp cã liªn quan. II. Chuẩn bị: BTVL9, BTVL9 nâng cao, chuyên đề bồi dỡng vật lí 9. III. Các hoạt động dạy học: A. KiÓm tra bµi cò: - Nêu đặc điểm về sự nhiễm từ của sắt và thép? - Nªu cÊu t¹o vµ øng dông cña nam ch©m ®iÖn? - Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i vµ øng dông cña quy t¾c nµy? B. Bµi míi: Hoạt động của Thầy và Trò Ghi b¶ng - GV đọc đề BT1 cho HS ghi: *Bµi tËp 1: ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i Xác định chiều của lực điện từ tác ta xác định đợc chiều của lực điện từ tác dông lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y dông lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua qua: nh h×nh vÏ: S. S. S. +. .. N. N. a) b) - HS vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định chiều của lực điện từ F. - GV đọc đề BT2 cho HS ghi: ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i, h·y x¸c định chiều của dòng điện chạy qua dây dÉn ë h×nh vÏ díi ®©y: F2 + S N N S F1 a) b) - HS vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định chiều của dòng điện chạy qua d©y dÉn. - GV đọc đề BT3 cho HS ghi: ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i, h·y x¸c định cực của nam châm ở hình vẽ dới ®©y:. .. F1. + a). .. F2. S. F1. + N a). .. F2. b) N. *Bµi tËp 2: áp dụng quy tắc bàn tay trái ta xác định đợc chiều của dòng điện chạy qua dây dÉn nh h×nh vÏ: F2 S. .. + F1 a). N. N. .. S. b). *Bµi tËp 3: áp dụng quy tắc bàn tay trái ta xác định đợc cực của nam châm nh hình vẽ:. F1. S. N. + N a). S. .. F2. b). b). - HS vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định *Bài tập 4: cùc cña nam ch©m. Vì dây dẫn song song với đờng sức từ - GV đọc đề BT4 cho HS ghi: nªn kh«ng cã lùc tõ t¸c dông lªn d©y dÉn áp dụng quy tắc bàn tay trái, hãy xác định cã dßng ®iÖn ch¹y qua. chiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua ë h×nh vÏ díi ®©y:. *Bµi tËp 5: Sắt và thép đặt trong từ trờng thì sẽ bị I nhiÔm tõ, s¾t nhiÔm tõ m¹nh h¬n thÐp nhS N - HS so sánh chiều đờng sức từ với chiều dòng ng lại khử từ nhanh hơn thép. điện để xác định xem có lực từ tác dụng lên d©y dÉn hay kh«ng. *Bµi tËp 6: - GV đọc đề BT5 cho HS ghi: - Nam ch©m ®iÖn gåm mét èng d©y cã Sắt và thép đặt trong từ trờng thì nh thế nào? lâi sắt, nó đợc ứng dụng để chế tạo loa So s¸nh sù nhiÔm tõ cña chóng? ®iÖn, r¬ le ®iÖn tõ, c¸c thiÕt bÞ ghi ©m - HS tr¶ lêi c©u hái BT5.. 4.

(50) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - GV đọc đề BT6 cho HS ghi: băng từ, động cơ điện một chiều,… Nªu cÊu t¹o vµ øng dông cña nam - Tõ trêng cña nam ch©m ®iÖn m¹nh h¬n ch©m ®iÖn, so s¸nh tõ trêng cña nã víi rÊt nhiÒu so víi tõ trêng cña nam ch©m tõ trêng cña nam ch©m vÜnh cöu? vÜnh cöu. - HS tr¶ lêi c©u hái BT6. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 33:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : động cơ điện một chiều. Bµi 28: I. Môc tiªu: Kiến thức - Nêu được nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. Kĩ năng - Giải thích được nguyên tắc hoạt động (về mặt tác dụng lực và về mặt chuyển hoá năng lượng) của động cơ điện một chiều. II. ChuÈn bÞ: Mçi nhãm häc sinh: - 1 Mô hình động cơ điện một chiều có thể hoạt động đợc với nguồn điện 6V. - 1 Nguån ®iÖn 6V. C¶ líp: H×nh vÏ 28.2 phãng to nÕu cã. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động1: KiÓm tra bµi cò -Tæ chøc t×nh huèng häc tËp A. KiÓm tra bµi cò: HS1: Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i, Ch÷a bµi tËp 27.3 SBT. HS díi líp l¾ng nghe vµ nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n trªn b¶ng. B. Đặt vấn đề : Nh SGK Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện một chiều Hoạt động của Thầy và Trò Ghi b¶ng GV: Phát mô hình động cơ điện một chiều cho I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt c¸c nhãm vµ yªu cÇu HS nghiªn cøu. động của động cơ điện một HS: Nghiªn cøu SGK, m« h×nh vµ h×nh vÏ 28.1 chiÒu: nêu đợc các bộ phận của động cơ điện một 1. Các bộ phận của động cơ chiÒu. ®iÖn mét chiÒu: GV?: §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu gåm cã nh÷ng bé - CÊu t¹o: gåm c¸c bé phËn phËn chÝnh nµo? chÝnh. HS: - Khung d©y dÉn + Khung d©y dÉn - Nam ch©m + Nam ch©m - Cæ gãp ®iÖn. + Cæ gãp ®iÖn Hoạt động 3: Nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều. GV: Yêu cầu HS đọc thông báo trong SGK. GV?: Hãy nêu nguyên tắc hoạt động của động 2. Hoạt động của động cơ c¬ ®iÖn mét chiÒu? ®iÖn mét chiÒu: HS: Dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng lªn khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C1. HS: Vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định. GV: Yªu cÇu HS dù ®o¸n qua c©u hái C2. 5.

(51) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn HS: Dù ®o¸n… GV: Yêu cầu HS làm TN để kiểm tra dự đoán. -HS: Lµm thÝ nghiÖm -GV: Yêu cầu đại diện nhóm lên báo cáo kết qu¶ so víi dù ®o¸n. -GV?: Em h·y nh¾c l¹i : §éng c¬ ®iÖn gåm cã những bộ phận chính nào ? nó hoạt động theo nguyªn t¾c nµo?. KÕt luËn: (SGK) Hoạt động 4: Tìm hiểu động cơ điện một chiều trong kĩ thuật -GV: Cho HS quan sát hình vẽ để chỉ ra bộ phận chính của động cơ điện một chiều trong kĩ thuật II. Động cơ điện một chiều trong kÜ thuËt. -HS: Quan s¸t chØ ra 2 bé phËn chÝnh. -GV?: §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kÜ thuËt bé phận tạo ra từ trờng có phải là nam châm vĩnh cửu 1- Cấu tạo của động cơ điện không? Bộ phận quay đơn giản có phải là nam một chiều trong kĩ thuật. ch©m kh«ng?.. -HS: NhËn xÐt sù kh¸c nhau. - CÊu t¹o: -GV?: Bộ phận quay, bộ phận đứng yên gọi là gì? Gồm hai bộ phận chính: Qua nghiên cứu về động cơ điện một chiều trong kĩ + Nam ch©m ®iÖn thuật em có kết luận gì về động cơ điện một chiều + C¸c cuén d©y. trong kÜ thuËt?. -HS: Nªu kÕt luËn vµ ghi vë. 2- KÕt luËn: -GV: Ngoài động cơ điện một chiều trong kĩ thuật còn có động cơ điện xoay chiều thờng dùng trong (SGK) đời sống và trong kĩ thuật. Ngời ta còn dựa vào hiện tợng lực điện từ tác dụng lên khung dây để chế tạo ra lùc kÕ.. Hoạt động 5: Phát hiện sự biến đổi năng lợng trong động cơ điện III. Sự biến đổi năng lợng -GV?: Khi hoạt động động cơ điện biến đổi từ d¹ng n¨ng lîng nµo sang d¹ng n¨ng lîng nµo? trong động cơ điện. ChuyÓn hãa: §N CN Hoạt động 6: VËn dông - Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ. III. VËn dông: - GV: Tæ chøc cho HS tr¶ lêi c¸c c©u hái C5, C6, C7 cña phÇn vËn dông vµo vë. - HS: Cá nhân hoàn thành câu hỏi phần vận dụng, đọc “có thể em cha biết”. M«i trêng: - Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đa điện vào rô to của động cơ) xuất hiện các tia lửađiện này là tác nhân sinh khí NO, NO 2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hởng đến hoạt động của c¸c thiÕt bÞ ®iÖn kh¸c (nÕu cïng m¾c vµo m¹ng ®iÖn)vµ g©y nhiÔu c¸c thiÕt bÞ v« tuyến truyền hình gần đó. - BiÖn ph¸p GDBVMT: + Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. + Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng ®iÖn tõ. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc phÇn ghi nhí, Häc vµ lµm bµi tËp 28 (SBT) * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. 5.

(52) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn TiÕt 34:. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : Bµi 30: Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i I. Môc tiªu: 1. Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải xác định đờng sức từ của ống dây khi biết chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. 2. Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với đờng sức từ hoặc chiều đờng søc tõ khi biÕt hai trong 3 yÕu tè trªn. 3. Biết cách giải bài tập định tính phần điện từ, cách suy luận lôgíc và biết vận dụng kiÕn thøc vµo thùc tÕ. II. ChuÈn bÞ: Mçi nhãmHS: - Mét èng d©y dÉn th¼ng kho¶ng tõ 500-700 vßng Φ = 0.2mm. - 1 thanh nam ch©m,1 gi¸ thÝ nghiÖm,1 nguån ®iÖn 6V, 1 c«ng t¾c - Mô hình khung dây đặt trong từ trờng của nam châm. III. Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Gi¶i bµi tËp 1 - GV: Gọi 1,2 HS cho biết quy tắc nắm tay phải dùng để làm gì? phát biểu lại quy t¾c n¾m tay ph¶i. - HS: Quy tắc nắm tay phải dùng để xác định chiều đờng sức từ trong lòng ống d©y khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong èng d©y hoÆc ngîc l¹i. - GV: Yêu cầu HS đọc nghiên cứu và làm bài tập 1 vào phiếu học tập. - HS: a) + Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều đờng sức từ trong lòng ống d©y. + Xác định đợc tên từ cực của ống dây. + XÐt t¬ng t¸c gi÷a èng d©y vµ nam ch©m suy ra hiÖn tîng. b) + Khi đổi chiều dòng điện, dùng quy tắc nắm tay phải xác định lại chiều đờng sức từ ở hai đầu ống dây. + Xác định đợc tên từ cực của ống dây. + M« t¶ t¬ng t¸c gi÷a èng d©y vµ nam ch©m. C¸ nh©n HS hoµn thµnh phÇn a, b vµo phiÕu häc tËp. - GV: Thu phiÕu häc tËp, yªu cÇu c¸c nhãm lµm TN kiÓm tra - HS: C¸c nhãm lµm TN kiÓm tra theo c©u c) quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra vµ rót ra kÕt luËn. Hoạt động 2: Gi¶i bµi 2 - GV: Yêu cầu HS đọc đề bài tập 2 - GV: Nh¾c l¹i quy íc c¸c kÝ hiÖu cho biết điều gì , luyện cách đặt bàn tay trái theo quy tắc phù hợp với mỗi hình vẽ để tìm lời giải cho bài tập 2. - HS: C¸ nh©n nghiªn cøu bµi tËp 2 vÏ l¹i h×nh vµo vë , vËn dông quy t¾c bµn tay trái để giải bài tập, biểu diễn kết quả trên hình vẽ. - GV: Gọi 2 HS lên bảng biểu diễn kết quả trên hình vẽ đồng thời giải thích các. 5.

(53) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn bíc thùc hiÖn t¬ng øng víi c¸c phÇn a,b,c cña bµi 2. Yªu cÇu HS kh¸c chó ý theo dâi, nªu nhËn xÐt. - HS díi líp quan s¸t vµ ®a ra nhËn xÐt. - GV: Nªu nhËn xÐt chung, nh¾c nhë nh÷ng chç sai sãt mµ HS thêng hay m¾c ph¶i khi ¸p dông. Hoạt động 3: Gi¶i bµi tËp 3 - GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi 3. - HS: Nghiªn cøu gi¶i bµi tËp 3. - GV: Gäi mét HS lªn b¶ng ch÷a bµi. - GV: Hớng dẫn HS thảo luận BT3 để đi đến đáp án đúng - GV: Đa ra mô hình khung dây đặt trong từ trờng của nam châm giúp HS hình dung mÆt ph¼ng khung d©y t¬ng øng víi vÞ trÝ nµo cña khung trong m« h×nh. Hoạt động 4: Rót ra c¸c bíc gi¶i bµi tËp - Híng dÉn vÒ nhµ - GV: hớng dẫn HS trao đổi đa ra các bớc chung khi giải bài tập vận dụng quy tắc n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. - HS: thảo luận chung cả lớp để đa ra các bớc giải BT vận dụng 2 quy tắc. Híng dÉn vÒ nhµ: HS vÒ nhµ lµm bµi tËp 30(SBT), GV híng dÉn bµi 30.2. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : TiÕt 35 : «n tËp I. Môc tiªu : - Ôn tập lại những kiến thức đã học trong chơng II Điện từ học từ bài 21 - 32. - Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trong phần này. II. Các hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra kiến thức đã học: C1: Nam ch©m vÜnh cöu cã nh÷ng tÝnh chÊt nµo? §Ó nhËn biÕt nam ch©m vÜnh cöu ta lµm nh thÕ nµo? C2: Tõ trêng lµ g×? ThÝ nghiÖm nµo chøng tá dßng ®iÖn g©y ra t¸c dông tõ? M« t¶ thÝ nghiÖm. C3: Từ phổ là gì? Đờng sức từ là những đờng nh thế nào? C4: Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m bµn tay ph¶i? C5: Nh thế nào đợc gọi là nam châm điện.Nam châm điện có những gì giống và kh¸c víi nam ch©m vÜnh cöu? C6: Nam ch©m cã nh÷ng øng dông g×? C7: Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i? C8: Động cơ điện một chiều đợc cấu tạo nh thế nào? Động cơ điện một chiều trong kÜ thuËt cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? C9: Nh thế nào đợc gọi là hiện tợng cảm ứng điện từ? Điều kiện nào để xuất hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. 2. Bµi tËp ¸p dông: - Bµi tËp 1: Cã hai thanh gièng nhau mét lµ thanh s¾t mét lµ thanh nam ch©m lµm thế nào để nhận biết đâu là thanh thép đâu là thanh nam châm. HS: Cã thÓ ®a mét kim nam ch©m thö l¹i gÇn nÕu thanh nµo hót c¶ hai ®Çu cña kim nam châm thì thanh đó là thanh thép .vậy thanh còn lại là thanh nam châm.. 5.

(54) Gi¸o ¸n vËt LÝ 9 * GV: Ph¹m V¨n Kh¸nh - Trêng THCS §«ng TiÕn - Bài tập 2: Chiều đờng sức từ trên nam chân nh hình vẽ hãy cho biết tên các cực tõ cña nam ch©m.. HS: Chiều của đờng sức từ đi vào ở cực nam của nam chân đi ra ở cực bắc của nam ch©m. - Bài tập 3 : Xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn dây AB cho biết chiều của đờng sức từ đi theo chiều hình vẽ.. - Bài tập 4: Một đoạn dây dẫn thẳng AB đợc đặt gần đầu của thanh nam châm th¼ng. H·y biÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn, biÕt r»ng dßng ®iÖn ch¹y qua dây có chiều từ B đến A.. Hớng dẫn về nhà: HS về nhà làm lại các bài tập trên lớp và đọc bài mới. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… TiÕt 36:. KiÓm tra häc k× I (Đề và đáp án của Sở GD). 5.

(55)

Giao an vat li 9 Ki I chuan

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về