Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại ngân hàng TMCP ngoại thương việt nam chi nhánh hải dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

DƯƠNG TUẤN PHONG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ
TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG
VIỆT NAM CHI NHÁNH HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN - 2016

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

DƯƠNG TUẤN PHONG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ
TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG
VIỆT NAM CHI NHÁNH HẢI DƯƠNG
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60.34.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. HỒNG THỊ THU

THÁI NGUN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu của cá nhân
tơi. Các số liệu trong luận văn được trích dẫn từ nguồn gốc rõ ràng, trung thực
với số liệu thực tế của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh
Hải Dương

Tác giả luận văn

Dương Tuấn Phong

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện Đề tài “Phát triển dịch vụ
Thanh toán thẻ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh
Hải Dương” tơi nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình cũng như các ý kiến

nhận xét, góp ý quý báu của nhiều đơn vị và cá nhân.
Lời đầu tiên, tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn trân trọng tới Ban Giám
hiệu, Ban Chủ nhiệm khoa và các thầy, cô giáo của Trường Đại học kinh tế và
Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, là những người đã tạo điều kiện,
giúp đỡ tơi trong suốt q trình học tập và trau dồi kiến thức. Đặc biệt, tôi xin
trân trọng cảm ơn PGS.TS. Hoàng Thị Thu - người đã tận tình hướng dẫn,
chỉ bảo tơi trong q trình nghiên cứu và thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các đồng nghiệp tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương đã giúp đỡ và tạo điều
kiện cho tôi trong quá trình điều tra, thu thập số liệu để nghiên cứu luận văn.

Ngồi ra, với tấm lịng chân thành, tơi cảm ơn tới bạn bè và đồng
nghiệp đã có sự động viên kịp thời và tạo điều kiện về thời gian và tinh thần
để tơi có động lực hồn thành luận văn của mình.
Hải Dương, ngày 06 tháng 05 năm 2016
Tác giả luận văn

Dương Tuấn Phong

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN.........................................................................................ii
MỤC LỤC............................................................................................. iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.............................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................ix
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ.................................................................. x
MỞ ĐẦU................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài...........................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài...................................... 3
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài................................................................3
5. Kết cấu của luận văn........................................................................... 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH
VỤ THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI......6

1.1. Một số vấn đề về thẻ ngân hàng.......................................................6
1.1.1. Khái niệm......................................................................................6
1.1.2. Phân loại thẻ ngân hàng................................................................ 6
1.1.3. Cấu tạo thẻ ngân hàng...................................................................8
1.1.4. Chủ thể trong quá trình phát hành, sử dụng và thanh tốn thẻ......8
1.1.5. Tiện ích trong việc sử dụng thẻ...................................................11
1.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng.................................. 12
1.2.1. Khái niệm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng..............12
1.2.2. Vai trò của việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng.....12
1.2.3. Nội dung phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng...............15
1.2.4. Một số chỉ tiêu đánh giá dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng........22
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch vụ thanh tốn thẻ 25
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




iv
1.3. Một số kinh nghiệm cho phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng ..26

1.3.1. Kinh nghiệm phát triển dịch vụ TTT NH trên thế giới và ở Việt Nam 26
1.3.2. Kinh nghiệm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho VCB Hải Dương 32

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................................35
2.1. Câu hỏi nghiên cứu........................................................................ 35
2.2. Phương pháp nghiên cứu................................................................35
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin..................................................35
2.2.2. Phương pháp xử lý và tổng hợp thơng tin...................................37
2.2.3. Phương pháp phân tích thơng tin................................................ 38
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu...................................................38
2.3.1. Chỉ tiêu định lượng..................................................................... 38
2.3.2. Chỉ tiêu định tính.........................................................................39
Chương 3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN
THẺ TẠI NH TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH
HẢI DƯƠNG...................................................................................... 41

3.1. Khái quát về Vietcombank Hải Dương..........................................41
3.1.1. Quá trình ra đời, phát triển của Vietcombank Hải Dương..........41
3.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ của Vietcombank Hải Dương

43
3.1.3. Hoạt động kinh doanh của Vietcombank Hải Dương.................50
3.2. Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại VCB Hải Dương 56
3.2.1. Thực trạng phát hành thẻ của VCB Hải Dương..........................57
3.2.2. Thực trạng sử dụng thẻ của VCB Hải Dương.............................59
3.2.3. Thực trạng thanh toán thẻ của VCB Hải Dương.........................62
3.2.4. Hoạt động nổi bật của VCB Hải Dương trong phát triển dịch vụ
thanh tốn thẻ................................................................................65

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

v
3.3. Nhân tố ảnh hưởng tới việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại VCB
Hải Dương.................................................................................... 66
3.3.1. Nhân tố khách quan.....................................................................66
3.3.2. Nhân tố chủ quan........................................................................ 68
3.4. Đánh giá công tác phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương

70
3.4.1. Kết quả đạt được.........................................................................70
3.4.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân.................................................73
Chương 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THANH TOÁN THẺ
TẠI NH TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HẢI

DƯƠNG.............................................................................................. 76

4.1. Mục tiêu và phương hướng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân

hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.....76
4.1.1. Mục tiêu phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương

77

4.1.2. Phương hướng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương 77

4.2. Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ cho VCB Hải Dương 78
4.2.1. Tăng cường chăm sóc các Đơn vị chấp nhận thanh tốn thẻ......78

4.2.2. Nâng cao trình độ chun mơn đội ngũ nhân viên..................... 79
4.2.3. Tăng cường hoạt động marketing về dịch vụ thanh toán thẻ......79
4.2.4. Hạn chế rủi ro trong thanh toán.................................................. 80
4.2.5. Đơn giản hóa thủ tục trong thanh tốn thẻ và lưu trữ chứng từ . 81
4.3. Kiến nghị........................................................................................82
4.3.1. Kiến nghị với cơ quan Nhà nước................................................82
4.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.........83
KẾT LUẬN..........................................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................87
PHỤ LỤC.............................................................................................88
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




TT

23

Chữ viết tắt
1

AMEX

2

ATM

3

BGĐ

4

CN

5

CUP

6

ĐVCNT

7

EDC

8

HMTD

9

JCB

10

NH

11

NHNN

12

NHPT

13

NHTT

14

OTP

15

PIN

16

POS

17

TCPHT

18

TCTTT

19

TKTGTT

20

TMCP

21

TTKDTM

22

TTT
VCB Hải Dương


24

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

Vietcombank


viii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ix
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1.

Tình hình huy động vốn của VCB Hải Dương......................51

Bảng 3.2.

Tình hình cho vay vốn tại VCB Hải Dương..........................53

Bảng 3.3.

Kết quả hoạt động kinh doanh của VCB Hải Dương............55

Bảng 3.4.

Hoạt động phát hành thẻ của VCB Hải Dương.....................57

Bảng 3.5.

Phát triển ATM và doanh số sử dụng thẻ tại ATM................60

Bảng 3.6.

Phát triển POS và doanh số sử dụng thẻ tại POS..................61

Bảng 3.7.

Doanh số thanh toán thẻ của VCB Hải Dương.....................63

Bảng 3.8.

Doanh thu từ dịch vụ thanh toán thẻ của VCB Hải Dương . 64

Bảng 3.9.

Kết quả khảo sát khách hàng theo Trình độ học vấn.............66

Bảng 3.10. Kết quả khảo sát khách hàng theo Thu nhập.........................68
Bảng 3.11. Tỷ lệ phí chiết khấu thẻ tại các ĐVCNT...............................69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




x
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ
Hình:

Hình 3.1.

Cơ cấu cổ đơng tại Vietcombank........................................ 42

Hình 3.2.

Minh họa tình hình huy động vốn của VCB Hải Dương....52

Hình 3.3.

Minh họa tình hình cho vay vốn của VCB Hải Dương.......54

Sơ đồ:
Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức của VCB Hải Dương..................................45

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Dịch vụ thanh tốn thẻ ngân hàng là dịch vụ thanh tốn khơng dùng
tiền mặt đã được các nước phát triển trên thế giới đón nhận rất tích cực và
ngày càng trở nên phổ biến vì sự tiện lợi, an tồn, tiết kiệm, chính xác trong
việc thanh tốn hàng hóa, dịch vụ. Nhờ có dịch vụ thanh tốn thẻ mà bất cứ
lúc nào chủ thẻ đều có thể thực hiện thanh tốn thơng qua ngân hàng, thông
qua các đơn vị chấp nhận thanh tốn mà khơng bị hạn chế khơng gian và thời
gian. Dịch vụ thanh toán thẻ giúp đơn vị tham gia dịch vụ đẩy nhanh tốc độ

chu chuyển vốn, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tái sản xuất, kinh doanh và đảm
bảo được sự an toàn về vốn cũng như tài sản của mình. Đặc biệt là giảm được
chi phí nhân sự trong quá trình kiểm ngân, lưu trữ tiền tệ, nâng cao doanh số,
uy tín bán hàng của đơn vị, góp phần làm minh bạch trong thanh tốn, ổn định
lưu thông tiền tệ quốc gia.
Với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương,
dịch vụ thanh toán thẻ đã đem về một khoản lợi nhuận ổn định thơng qua phí
dịch vụ thanh tốn, góp phần tăng nhanh nguồn vốn của ngân hàng, đồng thời
mở rộng các nghiệp vụ kinh doanh khác cùng phát triển. Ngoài ra, dịch vụ này
còn là cầu nối giúp cho ngân hàng tạo dựng mối quan hệ, kết nối với các ngân
hàng khác, tổ chức cung cấp sản phẩm dịch vụ, thanh toán khác giúp nâng cao vị
thế, khẳng định uy tín của khách hàng cũng như thương hiệu của Vietcombank
trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Tuy nhiên, với điều kiện kinh tế xã hội của nhân
dân tỉnh Hải Dương thì việc phát triển dịch vụ thanh toán thẻ của Vietcombank
Hải Dương trên địa bàn còn tồn tại những hạn chế nhất định cho việc phát triển
dịch vụ này; theo số liệu tổng hợp của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi
nhánh Hải Dương, tính đến năm 2014 đã có hơn 90% cơ quan, doanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




2
nghiệp đóng trên địa bàn chi trả lương cho cán bộ, cơng nhân viên thơng qua
ngân hàng, trong đó khối doanh nghiệp FDI chiếm gần 100%, đặc biệt toàn bộ
người lao động của cơ quan, doanh nghiệp nhận lương qua ngân hàng đều sử
dụng thẻ ngân hàng (thẻ thanh toán kết nối trực tiếp với tài khoản lương tại ngân
hàng). Nhưng phần lớn (chiếm đến hơn 90%) lương của cán bộ, công nhân viên,
người lao động đều được rút ra bằng tiền mặt từ hệ thống ngân hàng thông qua
thẻ thanh tốn tại các điểm giao dịch chính là các máy giao dịch tự động (ATM),

chỉ có chưa đến 2% giao dịch thẻ được sử dụng trong dịch vụ thanh tốn, tỷ lệ
này thực sự q thấp, khơng phát huy hết tính chất ưu việt của chiếc thẻ trong
thanh tốn. Vì vậy, việc hồn thiện đổi mới dịch vụ thanh toán thẻ để tăng tỷ lệ
thanh toán qua thẻ giúp nhân dân thuận tiện trong q trình thanh tốn sản phẩm
hàng hóa, dịch vụ là vấn đề cấp thiết về chính sách thanh tốn khơng dùng tiền
mặt của Ngân hàng Nhà nước, đồng thời nhằm gia tăng lợi nhuận mang lại từ
dịch vụ thanh toán thẻ cho Vietcombank Hải Dương nên tác giả đã lựa chọn đề
tài “Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng

TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương” làm luận văn tốt
nghiệp của mình. Luận văn sẽ đi vào phân tích những nguyên nhân và đề xuất
các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân
hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
2.1. Mục tiêu chung
Thông qua việc nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng phát triển
dịch vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương, luận văn đề xuất các giải
pháp nhằm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về dịch vụ thanh tốn thẻ của
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




3
Ngân hàng thương mại.
-

Đánh giá thực trạng về phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng

TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
-

Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới việc phát triển dịch vụ thanh toán

thẻ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
-

Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị với các cấp liên quan nhằm

phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt
Nam - Chi nhánh Hải Dương một cách tốt hơn trong thời gian tới.
3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là dịch vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
-

Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề thực tiễn,

cụ thể trong việc thực hiện và phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
-

Phạm vi khơng gian: Đánh giá dịch vụ thanh tốn thẻ tại ngân hàng

TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
- Phạm vi thời gian: Thời gian thu thập dữ liệu diễn ra từ năm 2012 đến 2014.
4.

Ý nghĩa khoa học của đề tài
-

Về mặt lý luận: Hệ thống hoá những lý luận cơ bản về các dịch vụ thanh

toán ngân hàng, đặc biệt là dịch vụ thanh tốn thẻ. Tổng hợp các nghiên cứu
khoa học có liên quan đến dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng.
-

Về mặt thực tiễn: Qua q trình phân tích, đánh giá về thực trạng của

phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương, luận văn sẽ giúp
nhà quản lý nhìn nhận chính xác và thực tế hơn về phát triển dịch vụ thanh tốn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




4
thẻ tại Vietcombank Hải Dương. Luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm mở
rộng, nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán thẻ tại Vietcombank Hải Dương.

5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển dịch vụ thanh toán

thẻ của Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại ngân hàng
TMCP ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.
Chương 4: Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán thẻ tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




5

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




6
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ
THANH TOÁN THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Một số vấn đề về thẻ ngân hàng
1.1.1. Khái niệm
-

Theo Quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN ngày 15/05/2007 của Thống

đốc NHNN Việt Nam về việc ban hành “Quy chế phát hành, thanh toán, sử

dụng và cung cấp dịch vụ hỗ trợ hoạt động thẻ ngân hàng” thì: Thẻ ngân hàng
(dưới đây gọi tắt là "thẻ") là phương tiện do TCPHT phát hành để thực hiện
giao dịch thẻ theo các điều kiện và điều khoản được các bên thoả thuận.
-

Ngoài ra, thẻ ngân hàng còn được hiểu như sau:

+ Thẻ là một phương tiện do ngân hàng, các định chế tài chính hoặc các công

ty phát hành dùng để giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ hoặc rút tiền mặt.
+

Thẻ là một phương tiện thanh tốn khơng dùng tiền mặt mà người

chủ thẻ có thể sử dụng để rút tiền mặt hoặc thanh tốn tiền hàng hóa, dịch vụ
tại các điểm chấp nhận thanh toán thẻ.
1.1.2. Phân loại thẻ ngân hàng
Trên thị trường hiện nay đang lưu hành rất nhiều loại thẻ. Theo các tiêu
thức khác nhau thẻ được chia thành nhiều loại cũng khách nhau. Tuy nhiên việc
phân loại chỉ mang tính chất tương đối, để thuận tiện cho phân tích và nghiên
cứu trong luận văn, tác giả dựa trên một số tiêu thức phân loại dưới đây:

- Theo đặc tính kỹ thuật;
+

Thẻ khắc chữ nổi (Embossed Card): là loại thẻ mà trên bề mặt của thẻ

được khắc chữ nổi toàn bộ các thông tin cần thiết về chủ thẻ cũng như tài
khoản. Ngày nay, loại thẻ này khơng cịn được sử dụng vì tính chất thơ sơ, dễ
bị làm giả.

+

Thẻ băng từ (Magnetic Card): là loại thẻ được sản xuất dựa trên kỹ

thuật từ tính, những thơng tin của thẻ và chủ thẻ được mã hoá trên bề mặt băng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




7
từ ở mặt sau của thẻ. Hiện nay loại thẻ này đang được sử dụng phổ biến.
+ Thẻ thông minh (Smart Card): là loại thẻ được sản xuất dựa trên kỹ
thuật vi xử lý tin học, trên thẻ có gắn chíp điện tử có cấu trúc như một máy
tính hồn hảo. Vì vậy thẻ thơng minh cịn được gọi là thẻ chíp. Đây là thế hệ
thẻ mới nhất, tân tiến nhất hiện nay với độ an toàn, bảo mật cao.
- Theo tính chất thanh tốn;
+

Thẻ ghi nợ (Debit Card): là loại thẻ mà chủ thẻ được chi tiêu trong

phạm vi số dư TKTGTT của mình tại ngân hàng phát hành thẻ. Để sử dụng thẻ

này, chủ thẻ phải có 1 TKTGTT tại ngân hàng. Khi chủ thẻ thực hiện giao
dịch liên quan như: rút tiền, chuyển khoản, thanh tốn thì giá trị của những
giao dịch này lập tức được trừ vào số dư TKTGTT của chủ thẻ.
+ Thẻ trả trước (Prepaid card): là loại thẻ mới được phát triển trên thế
giới, khách hàng cần trả cho ngân hàng một số tiền sẽ được ngân hàng cấp
cho một tấm thẻ với mệnh giá tương đương. Đặc tính của loại thẻ này giống
như mọi thẻ bình thường khác, tuy nhiên thẻ chỉ được chi tiêu trong giới hạn

số tiền có trong thẻ và trong một khoảng thời gian nhất định.
+

Thẻ tín dụng (Credit Card): Đây là loại thẻ được sử dụng phổ biến nhất

hiện nay trong thanh toán. Khi sử dụng thẻ này, chủ thẻ được cấp một HMTD
nhất định để chi tiêu tại những đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ. HMTD do ngân
hàng đưa ra căn cứ vào uy tín và khả năng đảm bảo chi trả của khách hàng. Đây
là một phương thức TTKDTM giúp cho người sử dụng thẻ có thể chi tiêu trước,
trả tiền sau. Định kỳ, chủ thẻ sẽ nhận được sao kê từ ngân hàng, khi đó chủ thẻ
phải thanh tốn số tiền đã chi tiêu mà khơng phải trả lãi. Tuy nhiên nếu thanh
tốn khơng đúng hạn, chủ thẻ sẽ phải chịu phí hoặc lãi suất chậm trả và các loại
phí khác. Sau khi thanh toán đủ số tiền phải trả, ngân hàng sẽ khơi phục HMTD
cho chủ thẻ. Điều này tạo nên tính tuần hồn của thẻ và là đặc tính ưu việt của
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




8
thẻ tín dụng.
- Theo phạm vi lãnh thổ.
+

Thẻ nội địa (Domestic Card): Là loại thẻ được giới hạn sử dụng trong

phạm vi quốc gia, chủ yếu cho mục đích tiêu dùng. Do vậy đồng tiền được sử
dụng phải là đồng của quốc gia đó.
+

Thẻ quốc tế (International Card): là loại thẻ không chỉ dùng được tại

quốc gia phát hành thẻ mà còn sử dụng được trên phạm vi quốc tế.
1.1.3. Cấu tạo thẻ ngân hàng
Thẻ dù do bất cứ tổ chức tài chính hoặc phi tài chính phát hành đều
được làm theo quy định về chất liệu, kích cỡ chuẩn quốc tế là 8,5cm × 5,5cm
× 0,07cm và đảm bảo tối thiểu phải có đủ các yếu tố sau:
-

Mặt trước thẻ gồm:

+

Nhãn hiệu thương mại của thẻ.

+

Tên và logo của tổ chức phát hành thẻ.

+

Số thẻ và tên của chủ thẻ.

- Mặt sau thẻ gồm:
+

Dải băng từ chứa các thông tin được mã hoá theo một tiêu chuẩn

thống nhất như: Số thẻ, ngày hết hạn, các yếu tố kiểm tra an tồn khác.
+

Ơ chữ ký dành cho chủ thẻ.
Ngồi ra thẻ cịn có thêm một số yếu tố khác tuỳ theo quy định của Tổ

chức thẻ quốc tế hoặc các hiệp hội phát hành thẻ.
1.1.4. Chủ thể trong quá trình phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ
Theo quy chế phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ ngân hàng của
NHNN Việt Nam (Ban hành kèm theo Quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN
ngày 15/05/2007), có quy định như sau:
1.1.4.1. Chủ thể trong quá trình phát hành thẻ
TCPHT là ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tín dụng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




9
hợp tác, tổ chức khác không phải là tổ chức tín dụng được phép phát hành thẻ
theo quy định của NHNN.
Chủ thể trong quá trình phát hành thẻ là TCPHT, chủ thể có quyền và
nghĩa vụ trong q trình phát hành phù hợp với quy định của NHNN Việt
Nam và Tổ chức thẻ quốc tế.
Một ngân hàng được phát hành thẻ khi có đủ các điều kiện sau:

a)

- Đối với việc phát hành thẻ nội địa:
+

Có năng lực tài chính, không vi phạm pháp luật;

+

Đảm bảo hệ thống trang thiết bị đầy đủ phù hợp với tiêu chuẩn, an

toàn cho hoạt động phát hành và thanh toán thẻ.
+

Báo cáo và cung cấp đầy đủ các thông tin và tài liệu có liên quan theo

yêu cầu của NHNN Việt Nam.
- Đối với thẻ việc phát hành thẻ quốc tế: Ngoài những yêu cầu phải đáp
ứng như đối với việc phát hành thẻ nội địa, ngân hàng phát hành phải được
phép hoạt động ngoại hối, nghiệp vụ thanh toán quốc tế và là hội viên chính
thức của Tổ chức thẻ quốc tế.
b) Quyền của ngân hàng phát hành
- Đối với chủ thẻ, ngân hàng có quyền:
+

Quy định về loại thẻ, thời hạn của thẻ, thời gian gia hạn và thay thế thẻ.

+

Yêu cầu chủ thẻ cung cấp đầy đủ thông tin, giấy tờ cần thiết theo quy

định khi khách hàng xin sử dụng và thanh toán thẻ.
+

Từ chối cấp thẻ khi khách hàng không đủ điều kiện về sử dụng thẻ, thu

hồi lại thẻ nếu trong quá trình sử dụng thẻ, chủ thẻ có vi phạm thỏa thuận đã

cam kết.
+

Tăng, giảm hạn mức tín dụng đối với chủ thẻ tín dụng, quy định mức

lãi suất cho vay phù hợp với quy định của NHNN.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




10
- Đối với đơn vị chấp nhận dịch vụ thanh tốn thẻ:
+

u cầu đơn vị đảm bảo an tồn trong thanh tốn và khơng chịu

những thiệt hại do việc khơng tuân thủ quy định gây ra.
+

Yêu cầu đơn vị hoàn lại tiền trong trường hợp đơn vị đã nhận tạm ứng

khi chủ thẻ không chịu thực hiện hợp đồng (lỗi không do chủ thẻ thực hiện).
c) Trách nhiệm của ngân hàng phát hành:
- Tuân thủ các quy định về phát hành thẻ của NHNN và của Tổ chức
thẻ. - Đăng ký mẫu thẻ, nhãn hiệu thương mại in trên thẻ với NHNN.
- Giải quyết tra soát, khiếu nại của chủ thẻ theo đúng thời gian quy định.
- Thanh toán kịp thời cho ngân hàng thanh toán thẻ và các ĐVCNT.

- Hướng dẫn ngân hàng thanh toán, đơn vị chập nhận thanh tốn thẻ
thực hiện đúng quy trình nghiệp vụ, bảo mật thông tin liên quan đến chủ thẻ.
1.1.4.2. Chủ thể trong quá trình sử dụng thẻ
Chủ thể trong quá trình sử dụng thẻ là chủ thẻ. Trong đó, chủ thẻ là cá
nhân hoặc tổ chức được tổ chức phát hành thẻ cung cấp thẻ để sử dụng, bao
gồm chủ thẻ chính và chủ thẻ phụ. Chủ thẻ chính là cá nhân hoặc tổ chức
đứng tên thỏa thuận về việc sử dụng thẻ với tổ chức phát hành thẻ và có nghĩa
vụ thực hiện thỏa thuận đó. Chủ thẻ phụ là cá nhân được chủ thẻ chính cho
phép sử dụng thẻ theo thỏa thuận về việc sử dụng thẻ giữa chủ thẻ chính và tổ
chức phát hành thẻ. Chủ thẻ phụ chịu trách nhiệm về việc sử dụng thẻ với chủ
thẻ chính.
Chủ thẻ có quyền hạn và trách nhiệm được quy định như sau:
- Quyền hạn của chủ thẻ:
+

Chủ thẻ có thể sử dụng thẻ để thanh tốn hàng hóa, dịch vụ mà khơng bị

phân biệt giá so với thanh tốn bằng tiền mặt và không phải trả thêm tiền hoặc
phụ phí nào khác cho đơn vị chấp nhận thẻ cũng như tại các dịch vụ thanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




11
toán thẻ khác qua website, qua ATM.
+

Sử dụng thẻ để rút tiền mặt tại các máy ATM, trong trường hợp gặp

sai sót hoặc thắc mắc thi chủ thẻ có thể phản ánh, khiếu nại tại ngân hàng phát
hành thẻ.
+

Ngoài ra, tùy từng loại thẻ mà chủ thẻ có thể yêu cầu ngân hàng thực

hiện ứng tiền mặt tại quần giao dịch của ngân hàng khi có nhu cầu.
- Trách nhiệm của chủ thẻ:
+

Cung cấp thơng tin đầy đủ và chính xác khi ngân hàng phát hành thẻ

yêu cầu để phát hành thẻ cũng như trong quá trình sử dụng thẻ của chủ thẻ.
+

Thanh toán đầy đủ, đúng hạn cho ngân hàng phát hành thẻ các khoản

vay, tạm ứng, lãi và phí phát sinh từ việc sử dụng thẻ theo quy định của ngân
hàng phát hành theo thỏa thuận tại hợp đồng sử dụng thẻ.
+

Khi hết thời gian sử dụng thẻ mà chủ thẻ khơng muốn tiếp tục sử

dụng thẻ thì chủ thẻ phải trả lại thẻ cho ngân hàng phát hành.
1.1.4.3. Chủ thể trong q trình thanh tốn thẻ
Chủ thể trong q trình thanh tốn là tổ chức được phép được thực hiện
dịch vụ thanh toán thẻ theo quy định của NHNN, cụ thể như sau:
-

Tổ chức tín dụng là ngân hàng bảo đảm thực hiện đầy đủ các điều

kiện theo quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN ngày 15/05/2007 của NHNN.
-

Tổ chức khác không phải là ngân hàng được phép thực hiện dịch vụ

thanh tốn trong đó bao gồm thực hiện dịch vụ thanh toán thẻ và bảo đảm
thực hiện đầy đủ các điều kiện theo quy định như trên.
1.1.5. Tiện ích trong việc sử dụng thẻ
Trong việc sử dụng thẻ, chúng mang lại cho chúng ta rất nhiều tiện ích,
cụ thể có thể nhìn trên các góc độ sau:
-

Tiện ích đối với khách hàng (chủ thẻ): Thanh toán thẻ đem đến sự tiện

lợi, an toàn, tiết kiệm, thuận lợi cho việc trao đổi. Nhờ có dịch vụ thanh tốn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




12
thẻ mà bất cứ lúc nào chủ thẻ đều có thể thực hiện thanh tốn thơng qua ngân
hàng, thơng qua các đơn vị chấp nhận thanh tốn khơng bị hạn chế khơng gian
và thời gian.
-

Tiện ích đối với cơ sở chấp nhận thẻ: Dịch vụ thanh toán thẻ giúp đẩy

nhanh tốc độ chu chuyển vốn, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tái sản xuất kinh
doanh, đảm bảo được sự an tồn về vốn, giảm được chi phí nhân sự trong quá
trình kiểm ngân, lưu trữ tiền tệ, đồng thời nâng cao doanh số, uy tín bán hàng
của đơn vị.
1.2. Phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng
1.2.1. Khái niệm phát triển dịch vụ thanh toán thẻ ngân hàng
Phát triển dịch vụ thanh tốn thẻ được hiểu là hình thức phát triển cả về
số lượng và chất lượng dịch vụ thanh toán thẻ như: phát triển số lượng điểm
chấp nhận thanh toán bằng thẻ (POS/EDC), số lượng máy giao dịch tự động
(ATM), đa dạng các dịch vụ thanh toán qua thẻ, mở rộng mạng lưới thanh
toán, tăng cường huy động vốn, kiểm soát, nâng cao chất lượng dịch vụ và
tiện ích thanh toán thẻ cho khách hàng (chủ thẻ).
1.2.2. Vai trị của việc phát triển dịch vụ thanh tốn thẻ ngân hàng
Là một trong những công cụ của TTKDTM, thanh tốn thẻ có vai trị và
ý

nghĩa lớn đối với nền kinh tế xã hội. Thanh tốn qua thẻ có tác dụng thu hút

tiền gửi của người dân vào ngân hàng, đồng nghĩa với việc giảm khối lượng tiền
mặt trong lưu thơng. Từ đó góp phần giảm chi phí phát hành tiền, vận chuyển,
lưu trữ, tiêu hủy và kiểm soát chất lượng đồng tiền. Thanh tốn thơng qua thẻ
giúp thương mại minh bạch hơn, tăng doanh thu từ thuế, thực hiện biện pháp
kích cầu, cải thiện mơi trường văn minh thương mại, thu hút khách du lịch quốc
tế. Hầu hết mọi giao dịch trong phạm vi quốc gia, toàn cầu đều được thực hiện
và thanh toán trực tuyến nên thanh toán qua thẻ giúp tăng nhanh chu

chuyển thanh toán trong nền kinh tế.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN