Tại sao quản trị doanh nghiệp
có ý nghĩa đối với Việt Nam:
Tầm quan trọng đối với công
ty niêm yết
Hội nghị bàn tròn Châu Á - Ngân hàng thế giới - OECD
về quản trị doanh nghiệp
_______________
Ronald J. Gilson
Trường Luật Stanford và Columbia
Hà Nội, Việt Nam
06/12/2004
2
Điểm bắt đầu
Quản trị doanh nghiệp Quân nhạc
Quản trị Nhạc
This is an exercise in production not
democracy
3
Ý nghĩa
•
Quản trị doanh nghiệp quan tâm đến hiệu quả
phân bổ: tăng quy mô của chiếc bánh.
•
Quản trị thực sự, khi có trách nhiệm chính trị,
quan tâm đến sự công bằng của phân bổ.
•
Do đó, tiêu chuẩn để đánh giá hệ thống quản trị
doanh nghiệp chính là sự tạo ra của cải: cấu trúc
nào, theo điều kiện nào, tạo ra nhiều nguồn lực
nhất cho xã hội để phân bổ?
4
Tiêu điểm: công ty niêm yết
•
Tiêu điểm của bài trình bày của tôi là về
công ty niêm yết. Chỉ có sự tham gia của
nguồn vốn từ bên ngoài mới đặt ra yêu
cầu quản trị như là nhân tố đối lập với vấn
đề quản lý.
•
Quản trị doanh nghiệp như là một hợp
đồng đầu tư
–
Nhà đầu tư thu được gì khi bỏ vốn đầu tư?
–
Câu trả lời sẽ tác động đến chi phí vốn của
doanh nghiệp.
5
Các loại nguồn vốn từ bên
ngoài: hợp đồng nợ và cổ phần
•
Hợp đồng nợ là “cứng”
–
Nếu doanh nghiệp vi phạm hợp đồng nợ, một số biện
pháp luật pháp có thể áp dụng đối với doanh nghiệp
ngay lập tức
•
Hợp đồng cổ phần là hợp đồng “mềm”
–
Cổ phiếu thông thường có quyền yêu cầu cuối cùng
•
Lợi nhuận phụ thuộc vào kết quả và chiến lược
•
Không có quy định cụ thể về số tiền và thời gian chia cổ tức
cho cổ đông
–
Quản trị doanh nghiệp là hợp đồng cổ phần: quy trình
và tiêu chuẩn chung về hành vi được thay thế cho các
nghĩa vụ cụ thể của hợp đồng nợ.
6
Mối liên hệ giữa quản trị doanh
nghiệp và chi phí vốn
•
Nếu một hợp đồng vay không có nhiều đảm
bảo cho người cho vay, người cho vay sẽ yêu
cầu lãi suất cho vay cao.
•
Nếu việc quản trị doanh nghiệp của một quốc
gia không đem lại nhiều bảo đảm cho nhà đầu
tư cổ phần, nhà đầu tư sẽ trả giá thấp cho cổ
phần của doanh nghiệp, do đó dẫn đến chi phí
vốn tăng
•
Những hệ thống quản trị khác nhau lựa chọn
những phương thức khác nhau để bảo vệ nhà
đầu tư công chúng.
7
Phân loại các hệ thống quản trị
doanh nghiệp
•
Nhà đầu tư cổ phần luôn phải đương đầu với
việc tách biệt giữa quyền sở hữu và quền kiểm
soát
–
Ai đó sẽ ra quyết định ảnh hưởng đến giá trị các
khoản đầu tư của họ
•
Tất cả những hệ thống chấp nhận nhà đầu tư cổ
phần công chúng đều phải giải quyết vấn đề
trung tâm là quản trị doanh nghiệp
–
Làm thế nào các nhà đầu tư công chúng có thể chắc
chắn rằng nhà quản lý sẽ quản lý tốt “nghĩa vụ phải
thận trọng” và không làm lợi cho chính mình “nghĩa vụ
trung thành”
8
Vai trò quyết định của cổ đông
chi phối
•
Toàn bộ các công ty niêm yết tại châu Á đều
có cổ đông chi phối
•
Để hiểu rõ vai trò của cổ đông chi phối, hãy bắt
đầu với vệc quản trị doanh nghiệp trong những
hệ thống mà tại đó công ty niêm yết cơ bản là
không có cổ đông chi phối - Mỹ và Anh
–
Phụ thuộc vào kiểm soát nội bộ như giám đốc độc lập
và cơ chế thị trường như thôn tính doanh nghiệp.
–
Cả hai kỹ thuật đều có điểm mạnh và điểm yếu của nó
•
Khuyến khích quyền của giám đốc độc lập
•
Chi phí thôn tính cao.