TIẾP CẬN BỆNH NHÂN
BỊ RỐI LOẠN CẢM GIÁC
TS LÊ VĂN TUẤN
TS TRẦN CÔNG THẮNG
Hệ cảm giác bản thể
Cảm giác có thể được chia thành 4 loại:
Nông
Sâu
Tạng
Đặc biệt
Cảm giác nông:
Sờ
Đau
Nhiệt
Cảm giác sâu:
Sờ
Vị thế khớp
Đau và căng cơ sâu
Cảm giác rung vỏ xương
Cảm giác tạng:
Đói
Buồn nơn
Đau tạng
Cảm giác đặc biệt:
Ngửi
Nhìn
Nếm
Nghe
Thăng bằng
Sự liên kết
Neuron thứ nhất: ở
hạch rễ sau hay
hạch hướng tâm
tạng
Neuron thứ hai:
thân tế bào nằm ở
trong trục thần kinh
Neuron thứ ba: thân
tế bào nằm ở đồi thị
và phóng chiếu đến
vỏ não cảm giác
Hình 3.13: Sơ đồ đường cảm giác
Các đường
cảm giác
Hệ liềm (cột sau)
mang cảm giác:
Sờ
Vị thế khớp
Căng cân cơ
Rung vỏ xương
Cảm giác nơng
Hệ bụng bên (bó
gai-đồi thi bên)
chuyển xung
liên quan:
Cảm giác đau
Nhiệt độ da
Cảm giác nơng
Hệ bụng trước
(bó gai-đồi thị
trước) chuyển
xung liên quan:
Cảm giác sờ
thô
Rễ sau tủy sống
Các vùng vỏ não
Các vùng vỏ não cảm giác nguyên phát:
vùng vỏ não 3, 1 và 2
Các vùng vỏ não thêm: vùng phóng chiếu
thứ phát
Phân bố cảm
giác theo rễ TK
(Dermatome)
Các hội chứng tổn thương
cảm giác
Tổn thương TK ngoại biên đơn độc
Tổn thương nhiều dây TK
Tổn thương rễ TK
Tổn thương hạch cảm giác
Tổn thương tủy sống
Tổn thương thân não
Tổn thương đồi thị
Tổn thương thùy đính
Do tâm lý
Tổn thương tủy sống
Sang thương cắt ngang tủy sống
Sang thương một bên ảnh hưởng hai hệ
cảm giác khác nhau
Tổn thương hệ cột sau, biểu hiện cảm
giác cùng bên tổn thương
Cảm giác đau nhiệt biểu hiện đối bên do
bắt chéo
Sang thương trung tâm tủy sống
Sang thương chỉ ở sợi đau nhiệt ngay nơi
bắt chéo gây mất cảm giác tại khoanh tổn
thương
Syringomyelia ảnh hưởng ngay mép trắng
trước
Sang thương cột sau-đường liềm
trong
Sang thương cột sau tủy sống gây mất cảm giác
cùng bên
Sang thương liềm trong gây mất cảm giác đối
bên
Sang thương ở não giữa và bao trong thường
ảnh hưởng đường trước bên và tam thoa
Sang thương vỏ não ảnh hưởng theo vùng định
khu vỏ não