CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Ebook.VCU - www.ebookvcu.com
Ebook.VCU - www.ebookvcu.com
1
1
CHệễNG II -
CHệễNG II -
Các khái niệm cơ bản sử dụng
Các khái niệm cơ bản sử dụng
trong kiểm toán
trong kiểm toán
2.1. Cơ sở dẫn liệu
2.1. Cơ sở dẫn liệu
2.1.1.
2.1.1.
Các khái niệm cơ sở
Các khái niệm cơ sở
Nghiệp vụ kinh tế PS
Nghiệp vụ kinh tế PS


Chứng từ kế toán
Chứng từ kế toán


Sổ cái
Sổ cái




Lập BCTC

Lập BCTC



Nghiệp vụ kinh tế
Nghiệp vụ kinh tế
: Là những sự kiện phát sinh thực tế
: Là những sự kiện phát sinh thực tế
trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Chia làm 2 loại:
Chia làm 2 loại:

Nghiệp vụ kinh tế ngoại sinh và nội sinh
Nghiệp vụ kinh tế ngoại sinh và nội sinh
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
2

Giao dịch và hệ thống
Giao dịch và hệ thống

Giao dịch: Giao dịch là một nghiệp vụ kinh tế nào
Giao dịch: Giao dịch là một nghiệp vụ kinh tế nào
đó được công nhận và được xử lý
đó được công nhận và được xử lý
b
b
i
i

hệ thống kế
hệ thống kế
toán của đơn vị.
toán của đơn vị.

Hệ thống: Là một loạt các công việc mà nhờ chúng
Hệ thống: Là một loạt các công việc mà nhờ chúng
các giao dịch được công nhận, tính toán, phân loại,
các giao dịch được công nhận, tính toán, phân loại,
ghi chép, xử lý thực thi các công việc trong hệ thống
ghi chép, xử lý thực thi các công việc trong hệ thống
.
.


Ví dụ:
Ví dụ:
K/toán kho, bán hàng, thanh toán, công nợ...
K/toán kho, bán hàng, thanh toán, công nợ...
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
3
2.1.2. Cơ sở dẫn liệu
2.1.2. Cơ sở dẫn liệu


CSDL của BCTC là
CSDL của BCTC là
các căn cứ
các căn cứ

của các KM và
của các KM và
thông tin trình bày trên BCTC do giám đốc
thông tin trình bày trên BCTC do giám đốc
hoặc người đứng đầu đơn vị chịu trách nhiệm
hoặc người đứng đầu đơn vị chịu trách nhiệm
lập trên cơ sở các CMKT, chế độ KT qui định.
lập trên cơ sở các CMKT, chế độ KT qui định.


Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
4
2.1.3. c¸c nhãm
2.1.3. c¸c nhãm
CƠ SỞ DẪN LIỆU
CƠ SỞ DẪN LIỆU
(
(
M
M
anagement assertions)
anagement assertions)


Hiện hữu
Phát sinh
Quyền và nghĩa vụ
Đầy đủ
Đánh giá

Chính xác
Trình bày và công bố
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
5
Hiện hữu
Hiện hữu
: Các tài sản hay khoản phải trả tồn tại vào thời
: Các tài sản hay khoản phải trả tồn tại vào thời
điểm được xem xét.
điểm được xem xét.
Quyền và nghóa vụ:
Quyền và nghóa vụ:
Các tài sản hay khoản phải trả thuộc
Các tài sản hay khoản phải trả thuộc
về đơn vò vào thời điểm được xem xét.
về đơn vò vào thời điểm được xem xét.
Phát sinh:
Phát sinh:
Các nghiệp vụ hay sự kiện đã xảy ra và thuộc
Các nghiệp vụ hay sự kiện đã xảy ra và thuộc
về đơn vò trong thời kỳ được xem xét.
về đơn vò trong thời kỳ được xem xét.
Đầy đủ:
Đầy đủ:
Toàn bộ tài sản, nợ phải trả và nghiệp vụ đã xảy
Toàn bộ tài sản, nợ phải trả và nghiệp vụ đã xảy
ra liên quan đến báo cáo tài chính phải được ghi chép.
ra liên quan đến báo cáo tài chính phải được ghi chép.
Đánh giá:

Đánh giá:
Các tài sản hay khoản phải trả được ghi chép
Các tài sản hay khoản phải trả được ghi chép
theo giá trò thích hợp.
theo giá trò thích hợp.
Chính xác:
Chính xác:
Các nghiệp vụ hay sự kiện được ghi chép đúng
Các nghiệp vụ hay sự kiện được ghi chép đúng
số tiền, doanh thu và chi phí được được phân bổ đúng kỳ,
số tiền, doanh thu và chi phí được được phân bổ đúng kỳ,
đúng khoản mục và đúng về toán học.
đúng khoản mục và đúng về toán học.
Trình bày và công bố:
Trình bày và công bố:
Các khoản mục được công bố, phân
Các khoản mục được công bố, phân
loại và diễn giải phù hợp với chuẩn mực kế toán hiện
loại và diễn giải phù hợp với chuẩn mực kế toán hiện
hành.
hành.
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
6
Hiện hữu
Hiện hữu
Kiểm toán viên phải chứng
minh rằng các TÀI SẢN VÀ
N PHẢI TRẢ mà đơn vò khai
báo trên báo cáo tài chính thì

hiện hữu trong thực tế
Phát hiện các tài sản hoặc
khoản phải trả không có thực
Kiểm kê tài sản hữu hình
Xác nhận tài sản do người
khác quản lý, sử dụng
Kiểm tra giá gốc và lợi ích
tương lai của tài sản vô hình
Xác nhận nợ phải trả
Kiểm tra chứng từ nợ phải
trả
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
7
Đầy đủ
Đầy đủ
Kiểm toán viên phải chứùng
minh rằng đơn vò đã khai báo
trên báo cáo tài chính tất cả
TÀI SẢN, N PHẢI TRẢ
VÀ NGHIỆP VỤ
Phát hiện các tài sản, nợ phải
trả hoặc nghiệp vụ chưa khai
báo
Tìm hiểu kiểm soát nội bộ
Kết hợp kiểm tra sự hiện
hữu và phát sinh
Kiểm tra tài khoản liên
quan
Kiểm tra việc khóa sổ

Thủ tục phân tích
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
8
Phát sinh
Phát sinh
Kiểm toán viên phải chứùng
minh rằng các NGHIỆP VỤ mà
đơn vò khai báo trên báo cáo tài
chính thì phát sinh trong thực tế
và thuộc về đơn vò
Phát hiện các nghiệp vụ
không có thực hoặc thuộc về
đơn vò
Kiểm tra chứng từ gốc của
các nghiệp vụ phát sinh
Kiểm tra gián tiếp thông
qua kiểm tra sự hiện hữu
của tài sản và nợ phải trả
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
9
Hiện hữu/
Hiện hữu/
Phát sinh
Phát sinh
hay Đầy đủ
hay Đầy đủ
Thực
tế

Chứng
từ
Sổ
sách
BCTC
Hiện hữu/Phát sinh
Đầy đủ
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
10
Quyền và nghóa vụ
Quyền và nghóa vụ
Kiểm toán viên phải chuứng
minh rằng các TÀI SẢN thì
thuộc quyền kiểm soát của
đơn vò và các KHOẢN PHẢI
TRẢ là nghóa vụ của đơn vò
Phát hiện các tài sản hoặc
khoản phải trả không thuộc
về đơn vò
Kiểm tra chứng từ về quyền
sở hữu/kiểm soát của đơn vò
đối với tài sản
Kiểm tra về nghóa vụ của
đơn vò đối với các khoản
phải trả
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
11
Ghi chép chính xác

Ghi chép chính xác
Kiểm toán viên phải chứng
minh rằng đơn vò đã tính toán,
cộng dồn chính xác và số liệu
trên báo cáo khớp đúng với
Sổ cái và sổ chi tiết
Phát hiện sự không thống
nhất giữa tổng hợp và chi tiết
Yêu cầu đơn vò cung cấp
số dư hoặc phát sinh chi
tiết
Đối chiếu với sổ chi tiết
Kiểm tra tổng cộng và đối
chiếu tổng cộng với sổ cái
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
12
Đánh giá
Đánh giá
Kiểm toán viên phải chứng
minh rằng đơn vò đã đánh giá
TÀI SẢN, N PHẢI TRẢ
VÀ NGHIỆP VỤ phù hợp với
chế độ, chuẩn mực kế toán
hiện hành
Phát hiện việc áp dụng các
phương pháp đánh giá không
phù hợp hoặc không nhất
quán
Xem xét phương pháp đánh giá

mà đơn vò sử dụng có phù hợp
chuẩn mực, chế độ kế toán
hiện hành không
Xem xét phương pháp đánh giá
có được áp dụng nhất quán
không
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
13
Trình bày và công bố
Trình bày và công bố
Kiểm toán viên phải chứng minh
rằng báo cáo tài chính được trình
bày và công bố phù hợp với yêu
cầu của chế độ, chuẩn mực kế
toán hiện hành
Phát hiện việc trình bày
không phù hợp hoặc các công
bố sai, thiếu
Xem xét vấn đề trình bày
báo cáo tài chính:
Phân loại khoản mục
Việc cấn trừ số liệu
Xem xét các yêu cầu về
công bố thông tin bổ sung
trên báo cáo tài chính
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
14
2.1.3.

2.1.3.
ý
ý
nghĩa của cơ sở dẫn liệu đối với công tác
nghĩa của cơ sở dẫn liệu đối với công tác
kiểm toán
kiểm toán

Lập KH kiểm toán: XĐ khả Năng xảy Ra sai phạm,
Lập KH kiểm toán: XĐ khả Năng xảy Ra sai phạm,
sai phạm có thể xảy ra trong toàn bộ FS và từng KM
sai phạm có thể xảy ra trong toàn bộ FS và từng KM
của FS
của FS


mắt xích thủ tục KS cơ bản, thủ tục trình
mắt xích thủ tục KS cơ bản, thủ tục trình
tự kiểm toán phù hợp-
tự kiểm toán phù hợp-


Xây dựng chương trình
Xây dựng chương trình
KiT phù hợp
KiT phù hợp

Thực hiện KiT: XĐ mục tiêu các thử nghiệm đang
Thực hiện KiT: XĐ mục tiêu các thử nghiệm đang
thực hiện -

thực hiện -


Đưa ra QĐ hiệu quả nhất
Đưa ra QĐ hiệu quả nhất

Kết thúc KiT: XĐ đánh giá tính đầy đủ và thích hợp
Kết thúc KiT: XĐ đánh giá tính đầy đủ và thích hợp
của BChKT với mục tiêu KiT đã thiết lập-
của BChKT với mục tiêu KiT đã thiết lập-


Thủ tục
Thủ tục
KiT bổ sung, nhận định đánh giá về FS
KiT bổ sung, nhận định đánh giá về FS
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
15
2.2. HƯ thèng kiĨm so¸t néi bé
2.2. HƯ thèng kiĨm so¸t néi bé
2.2.1. Kh¸i niƯm vµ mơc ®Ých cđa hƯ thèng kiĨm so¸t
2.2.1. Kh¸i niƯm vµ mơc ®Ých cđa hƯ thèng kiĨm so¸t
néi bé
néi bé
Ki
ểm sốt nội bộ là các quy định và thủ tục KS do
đơn vị xây dựngvà áp dụng nhằm bảo đảm thực hiện
3 mục tiêu dưới đây:
- BCTC

đáng tin cậy;
– C
ác luật lệ quy định được tn thủ
;
– Hoạt động hữu hiệu và có hiệu quả.
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
16
Môi trường kiểm soát
Đánh giá rủi
ro
Hoạt động
kiểm soát
Giám sát
T
h
o
â
n
g

t
i
n

T
r
u
y
e

à
n

t
h
o
â
n
g
2.2.2.
2.2.2.
c¬ cÊu
c¬ cÊu
HỆ
HỆ
THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
17
(1)
(1)
MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT
MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT
Phản ảnh “sắc thái” chung của đơn vò và được thể hiện qua
Phản ảnh “sắc thái” chung của đơn vò và được thể hiện qua
nhận thức, quan điểm và thái độ của người quản lý
nhận thức, quan điểm và thái độ của người quản lý
về
về

vấn đề
vấn đề
kiểm soát
kiểm soát
trong doanh nghiệp
trong doanh nghiệp
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
18
ª Tính chính trực và các giá trò đạo đức
ª Tính chính trực và các giá trò đạo đức
ª Triết lý quản lý và phong cách điều hành
ª Triết lý quản lý và phong cách điều hành
ª Cơ cấu tổ chức
ª Cơ cấu tổ chức
ª Cách thức phân đònh quyền hạn và trách nhiệm
ª Cách thức phân đònh quyền hạn và trách nhiệm
ª Năng lực của đội ngũ nhân viên
ª Năng lực của đội ngũ nhân viên
ª Chính sách nguồn nhân lực
ª Chính sách nguồn nhân lực
ª Hội đồng quản trò và Ủy ban kiểm toán (Ban kiểm soát)
ª Hội đồng quản trò và Ủy ban kiểm toán (Ban kiểm soát)
(1)
(1)
MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT
MÔI TRƯỜNG KIỂM SOÁT
Các nhân tố ảnh hưởng đến MTKS
Các nhân tố ảnh hưởng đến MTKS
Ebook.VCU - www.ebo

okvcu.com
19
(2) ĐÁNH GIÁ RỦI RO
Quá trình đánh giá rủi ro gồm :

Nhận dạng các rủi ro ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu của
đơn vò.

Phân tích rủi ro : ảnh hưởng và khả năng xảy ra rủi ro.

Đề ra các biện pháp để đối phó với rủi ro.
- Tăng cường kiểm soát.
- Mua bảo hiểm.
- Tăng tốc độ thu hồi vốn.
- Không làm gì hết.
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
20
(3) CÁC HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT
Những chính sách và những thủ tục để đảm bảo là các chỉ
thò của nhà quản lý được thực hiện.
Những hoạt động kiểm soát chủ yếu có liên quan đếùn hệ
thống kế toán :
° Phân chia trách nhiệm đầy đủ (Tách biệt về trách
nhiệm).
° Kiểm soát quá trình xử lý thông tin.
° Kiểm soát vật chất.
° Kiểm tra độc lập việc thực hiện
° Phân tích rà soát.
Ebook.VCU - www.ebo

okvcu.com
21
PHÂN CHIA TRÁCH NHIỆM
PHÂN CHIA TRÁCH NHIỆM


Không để một cá nhân
nắm tất cả các khâu
của một nghiệp vụ: xét
duyệt, thực hiện, bảo
quản tài sản và giữ sổ
sách kế toán.
HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT
Kế toán
Thủ kho
Mua hàng
Sếp
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
22
HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT
KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH XỬ LÝ THÔNG TIN
* Kiểm soát chung cho toàn bộ hệ thống.
* Kiểm soát ứng dụng.
- Kiểm soát hệ thống chứng từ sổ sách kế toán.
- Phê chuẩn đúng đắn các nghiệp vụ hoặc hoạt động.
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
23
KIỂM SOÁT CHỨNG TỪ SỔ SÁCH KẾ TOÁN

Kiểm soát chứng từ :
-
Biểu mẫu chứng từ đầy đủ,
rõ ràng.
-
Đánh số trước liên tục.
-
Lập kòp thời.
-
Lưu chuyển chứng từ khoa
học.
-
Bảo quản và lưu trữ chứng
từ.
Kiểm soát sổ sách :
-
Thiết kế sổ sách.
-
Ghi chép kòp thời, chính xác.
-
Bảo quản và lưu trữ
VIETCOMBANK
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
24
ỦY QUYỀN VÀ XÉT DUYỆT
-
Ủy quyền : là ủy thác cho thuộc cấp một quyền hạn nhất
đònh thông qua việc ban hành một chính sách chung
- Xét duyệt : là việc nhà quản lý cho phép thực hiện một

nghiệp vụ.
Ebook.VCU - www.ebo
okvcu.com
25
VÍ DỤ VỀ ỦY QUYỀN VÀ XÉT DUYỆT
Ủy quyền Xét duyệt
ª Ban giám đốc ban hành
chính sách bán chòu với những
hoá đơn dưới 10 triệu đồng.
ª Phòng Kinh doanh xét
duyệt bán chòu theo chính
sách đó.
Giám đốc xét duyệt trong
từng trường hợp cụ thể cho
những hoá đơn trên 10 triệu
đồng.