DE TAI TIEU LUAN AM NHAC 8 DANG HOANG LINH NGHEAN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (264.16 KB, 28 trang )

(1)CHƯƠNG I: PHẦN MỞ ĐẦU Đảng và nhà nước đòi hỏi nghành giáo dục phải đổi mới mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đặc biệt là giáo dục phổ thông.Thực hiện chính sách đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước đề ra trong những năm gần đây nghành GD&ĐT đã đạt được những thành tựu to lớn. Xuất phát từ mục tiêu giáo dục phổ thông nói chung và mục tiêu tầm quan trọng của môn Âm nhạc nói riêng. Giáo dục phổ thông nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện về đức-trí-thể-mĩ (theo nghị quyết TW II của Đảng về mục tiêu giáo dục), không những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn hóa mà còn phát huy năng lực cảm thụ âm nhạc và những năng khiếu khác. Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi sự hứng thú cao và xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Như vậy học sinh mới có điều kiện khắc phục khó khăn lĩnh hội kiến thức mới. Xuất phát từ tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 8 là lứa tuổi nhảy cảm hiếu động yêu thích ca hát. Nếu giáo viên gây được sự hứng thú trong bài dạy sẽ tạo cho học sinh sự hào hứng, phấn chấn để tiếp thu bài học một cách có hiệu quả . Trong thực tế công việc dạy học của giáo viên, học tập của học sinh nông thôn ở trường THCS Nghĩa Mỹ rất ít có điều kiện tiếp nhận tri thức về âm nhạc, nếu giáo viên tạo được hứng thú trong giảng dạy và học tập sẽ giúp cho các em say mê học hành. Từ những lý do đã nói trên, bản thân tôi nhận thấy việc gây hứng thú cho học sinh trong học tập âm nhạc là một trong những giải pháp hết sức quan trọng trong việc nâng cao chất lượng trong việc dạy và học.Vì thế đó là động lực giúp tôi đi sâu vào nghiên cứu đề tài này đúc rút kinh nghiệm này. 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật dùng âm thanh và nhịp điệu để diễn tả tư tưởng tình cảm của con người. Nó xuất hiện từ rất lâu đời trong khi loài người giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ, Âm nhạc đã xuất hiện, bởi chính nhu cầu của.

(2) con người và đã song hành tồn tại cùng với cuộc sống của con người. Âm nhạc nói chung và lời ca nói riêng đã, đang và sẽ mãi mãi là một phần không thể thiếu được trong sự phát triển của xã hội loài người. Nó tồn tại và hiện diện như cơm ăn, áo mặc hơi thở, không khí, bầu trời...loài người còn tồ tại thì âm nhạc còn tồn tại. Âm nhạc có tính truyền cảm trực tiếp bao gồm cả âm thanh của các loại nhạc cụ. Loài người đã sử dụng âm nhạc như một phương tiện để làm cho đời sống tinh thần phong phú, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống.Âm nhạc đem đến cho con người những khoái cảm thẩm mỹ, khả năng truyền bá của âm nhạc hết sức rộng lớn. Môn âm nhạc ở trường THCS bước đầu hình thành cho học sinh hiểu biết và năng lực cảm thụ âm nhạc. Muốn đạt được điều đó thì giáo viên phảo hướng dẫn, giảng dạy, tổ chức cho học sinh hoạt động học tập tốt cả 3 phân môn trong chương trình âm nhạc THCS: - Phân môn Học hát . - Phân môn Nhạc lý-TĐN(tập đọc nhạc). - Phân môn Âm nhạc thường thức. Để dạy tốt được các phân môn trên ,giáo viên cần phải rèn luyện để đạt được kết quả tối đa, đó là hướng đi đúng của những thầy giáo có trách nhiệm, có tình cảm và tâm huyết với nghề nghiệp và chỉ có yêu nghề, sự say mê công việc tất cả vì học sinh mới hy vọng đạt được điều đó. * lý do khách quan : Với cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của bộ môn âm nhạc được trang bị ở đại đa số các trường THCS trong địa bàn TX Thái hòa nói chung và trường THCS Nghĩa Mỹ hiện nay tôi đang công tác nói riêng. Như hiện nay sẽ chỉ gần đủ đảm bảo được yêu cầu cần thiết khi dạy 2 phân môn: học hát ; nhạc lí - tập đọc nhạc. đối với phân môn ÂNTT (âm nhạc thường thức) thì thiết bị phục vụ cho phân môn này còn quá ít, trong lúc đó, để dạy tốt phân môn này đạt được hiểu quả thì cần phải có đầy đủ các thiết bị: máy nghe nhìn, tranh ảnh minh họa về các câu chuyện, về các nhạc sĩ, phần mềm power point...Mặt khác giáo viên muốn tìm hiểu thêm các thông tin tư liệu ngoài sách giáo khoa của bộ môn để giới thiệu cho học sinh thì tài liệu về khoa học âm nhạc lại quá nghèo nàn.Vì vậy khi dạy.

(3) phân môn này giáo viên thường hay dạy chay. *Lý do chủ quan: Trước những thực tế đó, bản thân tôi cũng như các bạn bè đồng nghiệp có rất nhiều lo lắng băn khoăn, trăn trở phải làm thế nào để dựa trên cơ sở các thiết bị dạy học ở trường rất hạn chế mà mình vẫn có thể thực hiện được trong giờ học Âm nhạc thường thức cho học sinh đạt được kết quả tốt, tránh được sự nhàm chán cho các em khi học phân môn này. Trong quá trình dạy học bộ môn âm nhạc đại đa số các em rất thích học phân môn học hát nhưng các em lại ít ham học phân môn Nhạc lý - Tập đọc nhạc và phân môn Âm nhạc thường thức. Do ít ham học, cho nên khi học nội dung này các em ít chú ý, đạt kết quả chưa tốt trong quá trình kiểm tra. Để có được giờ dạy âm nhạc thường thức theo mong muốn của mình việc đầu tiên là bản thân tôi cũng như các đồng nghiệp lựa chọn các phương pháp phù hợp với phân môn, và phải tính đến khả năng của bản thân, điều kiện của nhà trường, sau đó là việc làm như thế nào để phối hợp một cách hợp lý, các phương pháp và các trang thiết bị đó cho phù hợp với từng tiết dạy. Với những lí do khách quan và lí do chủ quan mà tôi đã phân tích ở trên. Tôi đã đặt ra câu hỏi và tự trả lời câu hỏi đó: Làm thế nào để dạy tốt âm nhạc trong trường THCS Nghĩa Mỹ? không hề đơn giản. vì vậy tôi mạnh dạn chọn đề tài: "Áp dụng phương pháp mới để dạy tốt âm nhạc lớp 8 ở trường THCS Nghĩa Mỹ" 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 Mục đích nghiên cứu : Môn âm nhạc dạy học ở trường THCS Nghĩa Mỹ chúng tôi không nhằm mục đích đào tạo các em thành ca sĩ, nghệ sĩ chuyên nghiệp, mà chủ yếu thông qua môn học nhằm tác động vào thế giới tinh thần của các em, giúp các em có sự phát triển hài hòa, toàn diện về nhân cách. Nhưng trên thực tế công việc giảng dạy môn âm nhạc cho học sinh ở trường THCS Nghĩa Mỹ, còn nhiều bất cập. Qua nghiên cứu tôi muốn khẳng định tầm quan trọng của môn học trong chương trình THCS để từ đó đề xuất ra những kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học cho môn học này..

(4) 2.2 Phương pháp nghiên cứu: Sự phối hợp các phương pháp trong tiết học là rất quan trọng. Chúng ta phải lựa chọn phương pháp cho từng tiết học cụ thể, sự dụng phối hợp các phương pháp để đạt kết quả cao nhất. Có thể chia môn âm nhạc ra thành các phân môn sau:  Học hát.  Tập đọc nhạc.  Nhạc lí.  Âm nhạc thường thức. Trong quá trình thực hiện tôi đã sự dụng các phương pháp nghiên cứu phương pháp luận khoa học như:  Phương pháp điều tra.  Phương pháp quan sát.  Phương pháp thống kê.  Pương pháp phân tích và tổng hợp. Đó là những phương pháp tôi đã vận dụng trong quá trình nghiên cứu và trình bày đề tài này. 3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU - PHẠM VI VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN. 3.1 Nhiệm vụ nghiên cứu: - Giáo viên phải nắm chắc kiến thức, ứng dụng kiến thức một cách khoa học cần truyền đạt tới học sinh. - Giáo viên phải tâm huyết với nghề nghiệp. 3.2 Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng trong việc dạy học âm nhạc khối 8 trường THCS Nghĩa Mỹ, Thị xã Thái Hòa.Trên cơ sở của kết quả nghiên cứu tôi đưa ra áp dụng phương pháp mới để dạy tốt âm nhạc lớp 8 trường thcs Nghĩa Mỹ. 3.3 Phạm vi và thời gian thực hiện -Đối tượng học sinh lớp 8 trường THCS Nghĩa Mỹ, Thị xã Thái Hòa, Nghệ An. -Năm học 2010-2011..

(5) CHƯƠNG II: NỘI DUNG ĐỀ TÀI 1.THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC BỘ MÔN ÂM NHẠC Ở TRƯỜNG THCS NGHĨA MỸ. Trong thời gian vừa qua, tôi được phân công về công tác tại trường THCS Nghĩa Mỹ do cơ sở vật chất còn hạn chế nên còn gặp nhiều khó khăn trong việc dạy. Học sinh ở đây đa số là con em nhà làm nông nghiệp, cho nên phụ huynh cũng không có điều kiện đầu tư cho con em mình học tập các môn học được tốt so với các trường THCS khác thuộc địa bàn TX Thái Hòa.Vì vậy việc tiếp nhận tri thức Âm nhạc ở các em còn rất hạn chế. Qua thực tế cho thấy chất chất lượng giáo dục ở đây khá cao nhưng cũng chưa đồng bộ về chất lượng học sinh trong các môn học, đặc biệt là môn âm nhạc. Trong tư tưởng các em có quan niệm rằng "môn học âm nhạc là môn học phụ" nên các em chưa chú trọng quan tâm đến môn học. Một phần nữa là cơ sở vật chất của nhà trường đang còn thiếu thốn nên có ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Các yếu tố trên nó ảnh hưởng đến chất lượng học tập môn âm nhạc. Điều này đòi hỏi bản thân tôi luôn luôn phải tự học tập nâng cao tri thức, thường xuyên áp dụng phương pháp mới vào tiết dạy để mỗi giờ lên lớp học sinh thấy hứng thú với những tiết học âm nhạc và giáo viên kịp thời uốn nắn, rèn luyện kĩ năng cho học sinh. Giáo viên phải cố gắng công tác tốt về tư tưởng đối với các em, để các em nhận thức đúng đắn về bộ môn âm nhạc mà các em đang được học trong nhà trường THCS, môn âm nhạc đã góp phần giúp cho các em có đời sống văn hóa văn hóa tinh thần phong phú, khả năng tổ chức cuộc sống sinh hoạt khoa học hơn. 2.CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 2.1 Cơ sở lý luận : Âm nhạc có vai trò rất to lớn trong đời sống, âm nhạc đem đến cho con người những cảm xúc thẩm mĩ cao - thẩm mĩ âm nhạc, làm cho người ta thoải mái thích thú, tâm hồn và tình cảm được nâng cao, trí tuệ được mở rộng, con người. trở nên tốt đẹp, cao thượng và hướng thiện, vì thế âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người..

(6) Trong những năm qua, từ khi đất nước ta bước sang thế kỉ XXI. Sự nghiệp giáo dục đào tạo âm nhạc có điều kiện phát triển những bước cao hơn. Cho đến ngày nay việc đưa âm nhạc vào học đường đã được chú trọng vì những lợi ích quan trọng của nó trong việc giáo dục học sinh thành những con người toàn diện. Bởi vậy việc dạy học âm nhạc ở trường THCS nói chung và lớp 8 nói riêng mặc dù không nhằm đào tạo các em thành những con người hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp mà chủ yếu là giáo dục văn hóa âm nhạc làm cho các em yêu thích nghệ thuật âm nhạc, hình thành ở học sinh một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu âm nhạc lành mạnh, cách tư duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo giàu tình cảm, hoạt bát nhanh nhẹn và sống vui tươi. Âm nhạc phát trển tối đa những tố chất sinh lí, những phẩm chất tâm lí của lứa tuổi học sinh, tạo điều kiện để các em hoàn chỉnh và cân đói về tâm hồn, trí tuệ và thể chất, làm phong phú tình cảm của lứa tuổi học trò. Qua đó phát trển bồi dưỡng mầm non nghệ thuật cho tương lai đất nước. Âm nhạc là một môn học nghệ thuật cho tương lai đất nước. Âm nhạc là một môn học còn rất mới mẻ không giống như những môn học khác, môn học mang tính nghệ thuật cao, học sinh học theo phương châm học vui-vui học. Vì thế tạo cho các em say mê hứng thú học tập là rất cần thiết. Chúng ta đã biết rằng làm một việc gì đó nếu bản thân mình có hứng thú đam mê thì sẽ đi đến thành công, đặc biệt là đối với học sinh do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các em nếu thích thú thì các em sẽ làm tốt, khi hoạt động nhận thức của các em dựa trên cơ sở của hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ dàng. Hứng thú trong việc học tập nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi dưỡng ở các em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vươn tới những đỉnh cao của việc nắm kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới tích cực sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn. Tất cả các môn học, môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh, riêng bộ môn âm nhạc bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều người tạo cho các em hứng thú trong học tập, môn âm nhạc không chỉ nâng cao hiệu. quả dạy học mà còn làm cho các em vui tươi phấn khởi thoải mái về tinh thần. chính vì thế môn âm nhạc đóng vai trò rất quan trọng trong trường pt nói ..

(7) chung và học sinh lớp 8 nói riêng tạo hứng thú cho các em học tốt môn năng khiếu âm nhạc đó là nền móng vững chắc để cho các em học tập các môn học văn hóa được tốt hơn. Là một giáo viên dạy bộ môn Âm nhạc THCS, bản thân tôi nhận thấy rằng đó là một trong những yếu tố hết sức quan trọng. 2.2 Cơ sở thực tiễn: Trong những giai đoạn phát triển của con người lứa tuổi thiếu niên có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đây là thời kỳ phát triển phức tạp nhất, nhiều biến động nhất nhưng cũng là thời kỳ chẩn bị quan trọng nhất cho những bước trưởng thành sau này. Sự phát triển tâm sinh lí của HS ở lứa tuổi thiếu niên có chịu ảnh hưởng quyết định nhất đối với sự phát triển tâm lý chính là những mối quan hệ xung quanh. Học sinh lớp 8 đây là lứa tuổi có nhiều thay đổi về đặc điểm tâm sinh lý xuất hiện cảm giác rất độc đáo "cảm giác mình đã là người lớn" các em bắt đầu có sự e ngại, chất giọng cũng có sự thay đổi, có em đã thể hiện giọng điệu của người lớn, sự hồn nhiên của trẻ em đã có sự giảm sút. Một số em đã tỏ ra không thích hay còn e ngại khi trình bày một bài hát trước tập thể lớp học sinh không dám múa phụ họa cho một ca khúc. Vì vậy giáo viên động viên, hướng dẫn khắc phục những khó khăn trong học tập và hình thành nhân cách một cách tốt nhất cho học sinh. Việc tạo cho học sinh hứng thú trong học tập và hình thành nhân cách một cách tốt nhất cho học sinh. Việc tạo cho học sinh hứng thú trong học tập là một điều hết sức cần thiết. Từ thực tế giảng dạy âm nhạc trong những năm học qua tôi xin mạnh dạn được trình bày trong đề tài tốt nghiệp. 3. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NỘI DUNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC Xuất phát từ sự thay đổi về mặt tâm sinh lí lứa tuổi và nhiều học sinh còn xem thường môn học âm nhạc là một môn phụ các em chỉ quan tâm đến môn học khác mà em đã định hướng cho nghề nghiệp tương lai sau này nên nhiều học sinh chưa thực sự hứng thú học. Qua thời gian đi thực tế tại các trường trung học tôi thấy số lượng giáo viên đào tạo chuyên sâu về bộ môn âm nhạc đã được bổ sung đầy đủ dạy hợp đồng ở các trường THCS trong địa bàn TX Thái Hòa. Qua đánh giá các tiết dạy thực tập bộ môn, đa số giáo viên dạy học chưa đáp ứng hết yêu càu của bộ môn. Dạy còn.

(8) mang tính chất qua loa chưa thực sự gây hứng thú đối với học sinh. Bởi vì đặc trưng của bộ môn Âm nhạc là khác biệt so với nhiều môn học khác nhưng vẫn còn có một số giáo viên chuyên nghành Âm nhạc chưa thực sự nắm chắc đặc trưng của bộ môn nên trong quá trình dạy còn hơi cứng nhắc xử lí sư phạm không được mềm mỏng vì thế trong tiết học âm nhạc học sinh cảm thấy rất mệt mỏi, nặng nề ,học không tập trung thậm chí một số học sinh có tâm lý sợ hãi học môn âm nhạc so với các môn học khác. Để cung cấp các kiến thức khoa học giáo dục tư tưởng và rèn luyện kỹ năng cho học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh ham mê hứng thú học tập làm cho quá trình học tập của các em trở nên tự giác tạo nên niềm vui trong sáng và bổ ích. Bất kỳ môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú học tập đối với học sinh. Bản thân âm nhạc và các hoạt động âm nhạc là một hình thái thuộc thượng tầng kiến trúc mang tính sáng tạo và tính thẩm mĩ cao, là nguồn cảm hứng, là sự kích thích sự say mê học tập của học sinh, không phải dạy như thế nào cũng gây được hứng thú cho học sinh đặc biệt là học sinh lớp 8 . Xuất phát từ thực tế hiện nay là đang đổi mới phương pháp dạy học, học sinh tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là người hướng dẫn điều khiển việc tạo hứng thú học tập cho học sinh,vì vậy áp dụng phương pháp mới có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học. 4.GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 4.1.Phải gây hứng thú cho học sinh ngay từ phần mở đầu bài học, phần giới thiệu đề mục mới Ngay từ khi giáo viên bước chân vào lớp với thái độ vui vẻ thân mật gần gũi đối với học sinh, mỗi cử chỉ, ngữ điệu giọng nói của giáo viên phải chú ý, nó đều có ảnh hưởng tới tập thể hoặc cá nhân trong lớp học, cần tạo say mê, hứng thú, tạo thái độ tin cậy đối với tri thức. Cái khéo léo là là tổ chức cho học sinh học tập một cách tích cực, tự giác, vừa sức, có kết quả rõ rệt, như vậy sẽ thuyết phục được các em và đó cũng chính là ý nghĩa giáo dục. Việc đánh giá công bằng ''việc kiểm tra miệng" đều là những yếu tố góp phần tạo nên không khí hào hứng chung của cả lớp để chuẩn bị bước vào bài học mới nhưng sự hứng thú học tập chỉ thực sự bắt đầu với phần giới thiệu đề mục mới tạo sự hấp dẫn đối với học sinh..

(9) 4.2.Trong quá trình giảng dạy, giáo viên phải biết phát huy tính tích cực,chủ động sáng tạo của học sinh nhằm gây hứng thú học tập cho các em. Thực chất của việc học tập là chuỗi vấn đề được đặt ra, được nhận thức rồi được đặt ra và được nhận thức ở mức độ cao hơn, đặc trưng của môn học Âm nhạc là thực hành.Thực hành môn âm nhạc được diễn ra xuyên suốt trong quá trình dạy và học. Thông qua thực hành để dạy lý thuyết, lấy lý thuyết để củng cố kỹ năng thực hành trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một cách tối ưu để tất cả học sinh được nhìn nghe và luyện tập nhiều. Học sinh không thể tự mình thực hiện các nhiệm vụ học tập nếu không được giáo viên truyền đạt những kiến thức làm nền tảng cho học tập độc lập. Dù khuyến khích học sinh phát huy tính tự giác, tích cực độc lập sáng tạo song giáo viên phải luôn thể hiện vai trò chủ đạo của mình, theo dõi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. Kích thích hứng thú học tập của học sinh, hình thành ở học sinh tâm trạng tích cực đối với học tập và khơi gợi những kích thích bên trong của tính tích cực nhận thức .Muốn cho học sinh chăm chú lắng nghe thì giáo viên cần gây cho học sinh một tâm tư xúc động tích cực có liên quan trực tiếp đến nhu cầu học tập. Có nhiều cách để tăng cường sự hứng thú cho học sinh trong quá trình dạy học mà giáo viên phải lựa chọn. Qúa trình giảng dạy người dạy đóng vai trò chủ đạo, tổ chức, hướng dẫn giúp cho người học chủ động, tích cực tiếp thu những tri thức, kỹ năng, kỹ xạo đạt được. Trong giờ dạy, giáo viên cần phải tổ chức hình thức thảo luận, tổ chức Cho học sinh thảo luận nhóm, tổ, không chỉ trong giờ dạy lý thuyết mà cả giờ thực hành. Thậm chí học sinh cũng phải biết lật ngược vấn đề tranh luận, phản hồi với những vấn đề do giáo viên đặt ra. Việc thảo luận, tranh luận giúp học sinh rèn luyện khả năng lập luận, khả năng tư duy và khả năng diễn đạt. Học sinh cũng có thể tổ chức học nhóm âm nhạc ở lớp và ở nhà. Giáo viên phải động viên, khích lệ học sinh thành lập nhóm nhạc ở lớp ,trường qua đó giáo viên chọn lọc những nhóm nhạc của lớp nào biểu diễn xuất sắc nhất để đưa vào đội văn nghệ của trường. Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo viên đặt ra nhiều câu hỏi vừa sức đối với học sinh để cho học sinh dễ hiểu, dễ nhớ, hoặc cho học sinh nghe, nhìn Thể hiện nhiều thì học sinh rất có hứng thú học, tạo động lực cho các em học tập tiến bộ nhiều hơn..

(10) 4.3 Vận dụng linh hoạt có sự sáng tạo vào các phương pháp dạy học sao cho có hiệu quả và phù hợp Đã là một giáo viên dạy bộ môm âm nhạc THCS, về cơ bản giáo viên phải nắm chắc đặc trưng bộ môn học Âm nhạc để có cách dạy cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, giờ học Âm nhạc phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm học vui - vui học. Tránh cách dạy khô khan tẻ nhạt, tránh cách đào tạo Âm nhạc như trường chuyên nghiệp vào trường pt, không sa vào đào tạo truyền thụ quá cao gây quá tải,đối với dạy nhạc lí phải tránh dạy lí thuyết trừu tượng và dạy hát, tập đọc nhạc, âm nhạc thường thức nặng nề, căng thẳng. Phải cố gắng học hỏi, tìm mội cách tốt nhất để cải tiến cách dạy từng phân môn theo hướng tích cực hóa người học. Sáng tạo, bổ sung thêm nhiều thủ pháp hấp dẫn, sống động, đa dạng hóa cách thức truyền đạt ở mỗi bài học, mỗi tiết dạy. Dù lựa chọn phương pháp nào, ở bất kì bài học nào đều phải quan tâm tác động đến tình cảm, kích thích động cơ, hứng thú học tập cho học sinh. 4.3.1 Đối với học hát Vai trò của giáo viên rất quan trọng trong việc gây hứng thú cho học sinh, đó là quá trình chuẩn bị lên lớp của giáo viên: giọng hát, đàn thuần thục, phong cách biểu diễn... Giáo viên hát mẫu giúp học sinh cảm thụ một cách tốt nhất Trước khi dạy một bài hát giáo viên phải dịch giọng vừa với tầm cữ của học sinh, để các em cảm thụ một cách tốt nhất và tiến hành luyện thanh mang tính chất "khởi động giọng". Cách tiến hành dạy hát theo phương pháp dạy truyền miệng từng câu ngắn để các em có đủ hơi, không bị mệt khi hát. Giáo viên hát mẫu rồi học sinh hát theo, Tập cho đến khi hết bài rồi quay lại từ đầu, tránh dạy hát théo lối truyền khẩu, tích cực sử dụng đàn nhưng không lạm dụng thái quá.Không cần dạy thuộc câu trước rồi mới dạy câu sau. Dạy từng câu nhưng liên tiếp sẽ giúp học sinh nhận biết trọn vẹn bài hát. Giáo viên có thể đánh đàn giai điệu cho học sinh nghe từng câu ngắn và tập lời ca sau khi giáo viên hát mẫu, giáo viên nên sửa lỗi sai ngay sau khi học sinh tập hát xong câu hát đó, trong quá trình dạy hát từng câu chẳng hạn như giáo viên dùng nhạc cụ, giọng hát và chỉ định học sinh khá, giỏi làm mẫu sữa từng lỗi, hát câu ngắn, tốc độ chậm, tập nhiều lần, không làm học sinh xấu hổ..

(11) Đối với bài hát có hai lời ca giáo viên phải giúp HS nắm vững giai điệu rồi tự hát lời ca 2 theo lời 1, ví dụ bài: khát vọng mùa xuân"nhạc sĩ MOZART"; đối với bài hát đã quen ,ví dụ bài hát: nổi trống lên các bạn ơi!"nhạc sĩ PHẠM TUYÊN" giáo viên hát mẫu, dạy đủ các bước, tăng cường sửa sai, tổ chức trò chơi. Giáo viên hướng dẫn kết thúc bài là một yêu cầu đáng quan tâm. Phải hát câu cuối cùng của bài thật đầy đủ, chú trọng đến âm kết để câu kết thúc được khắc họa đậm nét, rõ ràng, có tác dụng mạnh đến tình cảm và nhận thức của chính bản thân người hát và người nghe. Sau khi học sinh thuộc bài hát, hát chính xác có thể học sinh kết hợp 1 số động tác múa đơn giản hoặc vận động tập thể theo nhạc. Cuối cùng cho học sinh tập biểu diễn có thể tiến hành dưới hình thức cá nhân, song ca, tam ca, nhóm, tốp ca. Khi biểu diễn không chỉ có nhiệm vụ hát đúng, hát đều mà còn phải có những động tác diễn xuất phù hợp để phụ họa cho bài hát. Mỗi cá nhân hoặc một nhóm phải góp sức sáng tạo trong khi biểu diễn. Qua giờ học hát cần phải giáo dục, bồi dưỡng cho học sinh một số kỹ năng ca hát cơ bản, có những hiểu biết về các bài hát. Giáo viên phải giúp HS hiểu đúng hình tượng âm nhạc, nắm được các kỹ năng cần thiết để thể hiện tình cảm của mình khi hát một ca khúc cụ thể, với phong cách hát tự nhiên và diễn cảm. *Thông thường khi dạy một bài hát, GV thường tiến hành theo các bước sau: - Giới thiệu bài: Nhiều cách giới thiệu thông tin chung nhất thuộc về tác giả, tác phẩm... Giới thiệu bài hát: vào bài mới nhìn chung mục tiêu đã đặt ra nắm được ý nghĩa tác phẩm, nội dung bài hát ta có thể dùng nhạc cụ đàn tác phẩm. - Tìm hiểu bài hát: phân tích âm nhạc và nội dung ,ví dụ chia đoạn, chia câu... Tìm hiểu bài hát :giúp học sinh phân loại được câu, đoạn, các ký hiệu trong bản nhạc... Khi dạy những bài hát dân ca giúp cho học sinh giải nghĩa được từ địa phương, hư từ... - giới thiệu cách trực quan:GV hát mẫu đó là mục tiêu giúp học sinh cảm thụ một cách tốt nhất.GV phải đàn và hát thuần thục biết khả năng làm chủ tốt nhất để cho tiết học hát không phải chọn phương pháp khác như nghe băng, đĩa.. - khởi động giọng (luyện thanh)..

(12) - Tập hát từng câu. - Hoàn thiện cả bài. - Củng cố, kiểm tra. 4.3.1.1 Những yêu cầu chung của hoạt động ca hát là: + Phải hình thành cho học sinh những kỹ năng cần thiết về ca hát để thể hiện bài Hát với sự truyền cảm. +Phát triển tai nghe âm nhạc trên cơ sở rèn luyện các kỹ năng ca hát. + Phát triển giọng hát tự nhiên, củng cố và mở rộng âm vực của giọng. + Giúp học sinh học thuộc, hát đúng và trình bày một cách chủ động,sáng tạo. 4.3.1.2. Các kỹ năng ca hát và phương pháp rèn luyện  Tư thế hát.  Hơi thở.  Hát chính xác.  Hát đồng đều.  Hát rõ lời *Tư thế hát: - khi đứng hát,ngồi thẳng, đầu không nghiêng, vai không so, hai tay buông dọc theo thân thoải mái, toàn bộ thân thể dựa đều vào hai chân. - Khi ngồi hát đầu và thân người giống như khi đứng hát. Hai tay đặt lên đầu gối, lưng thẳng không được tựa vào ghế, không vắt chân nọ lên chân kia. Tư thế hát đúng giúp cho việc hít thở thuận lợi mà hít thở là 1 việc rất quan trọng có tác dụng tốt trong quá trình ca hát. * Hơi thở: Trong ca hát, hơi thở là một trong những vấn đề hết sức quan trọng, cách thở đúng là biết cách hít vào một lượng hơi cừa đủ để hát hết một câu hát. Khi hát nếu bị thiếu hụt hơi sẽ làm cho tiếng hát bị ngắt không đúng chỗ. Biết lấy hơi vào đầu câu hát, không lấy hơi vào giữa tiếng trong một câu hát, khi tập hít hơi vào, không nên hít quá nhiều, hơi sẽ bị căng, phải lên gân, không điều tiết được hơi. Hướng dẫn học sinh lấy hơi bằng mũi, không hít thở bằng miệng. Tập lấy hơi để hát những câu hát ngắn, tiến tới tập lấy hơi để hát những câu hát dài là một quá trình tập luyện, cần phải có sự khéo léo và biết cách xử lí đúng lúc, đúng chỗ. Tập thở trong khi hát nên sử dụng các bài hát ở nhiều thể loại khác nhau. Làm.

(13) như vậy, học sinh được tập luyện hơi thở một cách linh hoạt, phù hợp với những trường hợp ca hát. *Hát chính xác: Hát chính xác có nghĩa là hát đúng giai điệu, tiết tấu của bản nhạc. Mức độ hát chính xác của học sinh phụ thuộc vào khả năng nghe nhạc và khả năng của cơ quan phát âm. Một trong những điều kiện để giúp học sinh phát trển kĩ năng hát chính xác là việc lựa chọn bài hát cho phù hợp với âm vực giọng của các em. *Hát đồng đều: Dạy hát cho học sinh có kỹ năng hát đồng đều và hòa giọng có thể sử dụng một số biện pháp sau: + Thu hút sự chú ý của toàn thể học sinh . + Dẫn vào câu hát đầu tiên bằng động tác chỉ huy hay nghe dạo nhạc hoặc nghe giáo viên hát một câu ngắn rồi theo hiệu lệnh đếm để bắt vào bài. +Theo động tác chỉ huy của giáo viên, học sinh có thể hát nhanh, chậm ,to, nhỏ, nhấn, nảy, hoặc hát liền hơi. + Học sinh hát chính xác là cơ sở đồng đều nên cần những động tác chỉ huy cần thiết của giáo viên. +Giups học sinh cách phát âm, nhả chữ đúng cũng làm cho giọng hát của các em đồng đều, hòa hợp. *Hát rõ lời: Hát rõ lời góp phần truyền cảm và thông tin chính xác nội dung ca từ của bài hát. Những nguyên tắc phát âm lời ca trong ca khúc Việt nam có liên quan chặt chẽ đến sự vận động của 6 thanh điệu (thanh không dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng) trong ngữ âm tiếng việt. Phải tập cho học sinh hát rõ lời nhưng vẫn phải giữ được sự mềm mại, độ vang của âm thanh trong khi hát. 4.3.2 Đối với dạy nhạc lý - Tập đọc nhạc (TĐN) *nhạc lí: Phân môn nhạc lí cung cấp những kiến thức lí thuyết âm nhạc cơ bản và cần thiết nhằm hộ trợ việc học hát, tập đọc nhạc và nâng cao sự hiểu biết về âm nhạc. GV dạy tránh khai thác sâu, mở rộng kiến thức nhạc lí. Khi dạy nhạc lí trong trường THCS giáo viên thường định nghĩa, giảng giải, ít xuất phát từ thực tiễn âm nhạc qua các ví dụ sinh động để rút ra nhận xét, kết luận. GV khi dạy tránh khai thác sâu, mở rộng kiến thức nhạc lí..

(14) Nhạc lí là nội dung tương đối khó dạy, vì học sinh không được học thường xuyên, thời gian dạy ít, một số kiến thức còn xa lạ, khó tiếp thu với nhiều em.Vì vậy GV cần phải dạy dạy nhạc lí giúp cho học sinh thực sự hiểu đảm bảo tính chính xác đặc điểm, đầy đủ về kiến thức, ngắn gọn và dễ hiểu. Tạo điều kiện cho học sinh được quan sát, lắng nghe, trả lời, nhận xét, so sánh và được thực hành bằng những bài hát, bài tập đọc nhạc cụ thể. *Tập đọc nhạc: Về tập đọc nhạc thông thường các GV chịu ảnh hưởng sâu sắc phương pháp cách dạy xướng âm ở trường trung học chuyên nghiệp, học sinh phải tự đọc đúng cao độ và trường độ gây nên tâm lý cẳng thẳng, mệt mỏi, nặng nề không cần thiết làm cho học sinh sợ học phân môn tập đọc nhạc. Những tiết dạy như vậy thường kém hiệu quả, học sinh không hứng thú học làm cho học sinh thụ động trong học tập. Áp dụng khuynh hướng phương pháp trên không phù hợp với mục tiêu và cách dạy tập đọc nhạc ở THCS. Phương pháp dạy, khuynh hướng quá khó với thời lượng và khả năng của học sinh còn hạn chế cho nên học sinh không thể thực hiện tốt mục tiêu mà GV đã đặt ra trong việc học tập đọc nhạc trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy để tạo cho các em sự hứng thú trong học tập, GV phải sử dụng cách dạy thích hợp đó là giáo viên phải sự dụng nhạc cụ trước khi dạy tập đọc nhạc, phải dịch giọng bài tập đọc nhạc trước khi dạy sao cho phù hợp với tầm cữ giọng của học sinh. Khi tập đọc cao độ nên cho học sinh dựa vào tiếng đàn làm mẫu của giáo viên. Đặc biệt giáo viên không được dạy sai kiến thức, GV phải đọc đúng cao độ, trường độ. kỹ năng thể hiện trường độ và tiết tấu phải được quan tâm nhiều hơn nữa bằng những bài tập riêng trong nhiều tiết học, giáo viên phải xác định đúng trọng tâm và luyện tập cao độ - tiết tấu không được quá lâu mà chỉ thực hiện trong khoảng 10 phút. Dạy trường độ và tiết tấu là dạy cách thể hiện mối quan hệ đó qua kí hiệu hình, tiết tấu của bài hát, bản nhạc mỗi bài có một dạng, một kiểu khác nhau.. trong âm nhạc tiết tấu có vai trò quan trọng. Dạy học sinh thực hành tiết tấu trong tập đọc nhạc chính là tập cho các em "giải mã" các kí hiệu ghi trường độ âm thanh bằng hình nốt để cho những "âm hình" ghi trên giấy vang lên sống động. Từ tập đọc cao độ đến thực hành về trường độ thông qua những âm hình tiết tấu có mối quan hệ chặt chẽ để tiến tới tập đọc nhạc trong một chỉnh thể bao gồm cả.

(15) cao độ và trường độ tạo nên những giai điệu là hai công việc tạm thời tách riêng khi mới TĐN. Trước khi đọc từng câu, giáo viên đàn giai điệu cả bài TĐN sau đó giáo viên đàn từng câu ngắn để các em đọc theo đúng tên nốt nhạc và cuối cùng học sinh trong lớp đọc đúng cả bài TĐN. Khác với dạy Hát, dạy TĐN giáo viên chỉ nên hướng dẫn Hs luyện tập cao độ, tiết tấu và phần nào đó là dùng nhạc cụ giúp các em đọc đúng giai điệu. Giáo viên không nên đọc mẫu và đàn giai điệu quá nhiều vì đó là dạy truyền khẩu, giảm tính tích cực của HS và cũng không nên sử dụng đàn quá nhiều, làm giảm đi sự khám phá của học sinh. Quy trình dạy TĐN ở THCS: 1- Giới thiệu bài TĐN 2- Tìm hiểu bài 3- Đọc thang âm, trục giọng. 4- luyện tập tiết tấu 5- Tập đọc từng câu 6- Ghép lời ca 7- Hoàn thiện bài(có đọc diễn cảm, ngoài đọc đúng cao độ và tiết tấu) GV thường áp dụng, các bước trên để dạy bài mới TĐN. *Để tạo hứng thú cho HS lớp 8, GV biên soạn một số bài TĐN: GV có thể biên soạn thêm một số bài tập đọc nhạc, ngoài bài chính thức trong SGK với khả năng sáng tạo sáng tạo, độc đáo để tạo sự mới mẻ, gây kích thích hứng thú cho các em học phân môn TĐN. Bài viết ở giọng Cdur hoặc amoll. - Mỗi bài tập chỉ biên soạn từ 8-12 ô nhịp. Cố gắng bảo đảm tính nghệ thuật của giai điệu, có thể đặt lời ca vào bài tập. Bài viết thật đơn giản, dễ học phù hợp với khả năng ở tất cả các em. - Bài có kết cấu vuông vắn, mỗi bài chỉ luyện 1-2 kiến thức và kỹ năng. 4+4+4+4+4 - Giai điệu tiến hành không có những quãng khó. - Thống nhất âm hình tiết tấu. - Nên dùng nhịp 2/4 hoặc nhịp 3/4. GV cũng có thể chọn bài tập đọc nhạc từ những ca khúc hay(dùng cả bài nếu ngắn hoặc trích đoạn nếu bài dài).Trước khi chọn 1 số bài hát vừa biên soạn để đưa vào chương trình dạy TĐN cho học sinh, giáo viên nên nhờ đồng nghiệp.

(16) giảng dạy lâu năm có uy tín, có nhiều kinh nghiệm sẽ tham khảo bài và góp ý cho những bài hát vừa biên soạn để giáo viên hoàn thiện lại bài hát (nhạc và ca từ) cho phù hợp với lứa tuổi học trò sau đó giáo viên mới đưa vào chương trình giảng dạy cho học sinh lớp 8. 4.3.3 Đối với dạy phân môn Âm nhạc thường thức Phân môn Âm nhạc thường thức trang bị cho học sinh một số hiểu biết để góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục cho học sinh có một trình độ văn hóa nhất định ,thực chất của phân môn này là để cho học sinh tiếp cận với đời sống Âm nhạc xưa và nay nhằm tăng cường sự hiểu biết, thông qua các bài giới thiệu ngắn gọn có minh họa bằng Âm nhạc. Nội dung giáo dục văn hóa Âm nhạc được thể hiện rất rõ ở phân môn Âm nhạc thường thức. Khi gv xác định mục tiêu dạy Âm nhạc thường thức phải chú trọng dạy học nhằm đạt được các yêu cầu cơ bản và tối thiểu về kiến thức, kỷ năng, đảm bảo không quá tải, không quá lệ thuộc vào SGK; Mức độ khai thác sâu kiến thức, kỷ năng trong SGK phải phù hợp với khả năng của học sinh. Sáng tạo về PPDH, phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác của học sinh. Âm nhạc thường thức bao gồm các nội dung: giới thiệu tác phẩm Âm nhạc, nghe nhạc và một số kiến thức liên quan đến đời sống Âm nhạc. Để tạo ra hứng thú đối với phân môn này, giáo viên có thể tiến hành dưới các hình thức . *Đối với dạng bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, kể chuyện âm nhạc, nghe nhạc. Tôi đã sử dụng phương pháp thuyết trình, phương pháp kể chuyện, phương pháp vấn đáp. Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Ví dụ giới thiệu về tác giả, tác phẩm trong SGK lớp 8 đó là nhạc sĩ Trần Hoàn, nhạc sĩ Hoàng Vân, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn. Do thời lượng dành cho phân môn Âm nhạc thường thức rất hạn hẹp, vì vậy trong SGK âm nhạc phần giới thiệu về mỗi tác giả thường chỉ nêu một vài nét hết sức khái quát. Bên cạnh đó, giới thiệu một vài tác phẩm cụ thể. GV cần sưu tầm thêm những tư liệu về tác giả để cung cấp cho HS nhưng cũng không nên đi quá sâu vì còn dành thời gian cho HS nghe tác phẩm và bình luận về tác phẩm. Ngoài việc giới thiệu tác giả, tác phẩm trong SGK giáo viên kể cho học sinh nghe những câu chuyện về tác giả hoặc hoàn cảnh ra đời của tác phẩm. Học sinh hiểu nội dung bài qua hệ thống câu hỏi của giáo viên, tiếp đến cho học sinh trình bày những ca khúc của tác giả mà các em thuộc, giáo viên hát trích đoạn một vài.

(17) ca khúc cho học sinh nghe hoặc là giáo viên đàn ca khúc và cuối cùng là cho các em nghe băng, đĩa tiếng, đĩa hình. *Đối với dạng bài giới thiệu nhạc cụ: Đối với dạng bài này tôi đã sưu tầm hình ảnh các nghệ sĩ biểu diễn các loại nhạc cụ khác nhau, phóng to nhiều loại nhạc cụ khác nhau, ngoài những thông tin có trong SGK tôi đã tìm thêm những tư liệu như nguồn gốc của các loại đàn, hay kể các câu chuyện phù hợp với bài học cho học sinh nghe, những tiết học ở dạng này tôi đã sử dụng đàn oocgan để học sinh nghe và nhận biết âm sắc của từng loại nhạc cụ. Các em sẽ rất thích khi được nghe giáo viên độc tấu một tác phẩm âm nhạc nào đó có các âm sắc các nhạc cụ vừa được giới thiệu hoặc giáo viên cho học sinh nghe độc tấu các loại nhạc cụ qua băng đĩa...bên cạnh đó giáo viên cho học sinh nghe trích đoạn các bản nhạc không lời để học sinh cảm nhận được cái hay, cái đẹp riêng của âm sắc trên từng loại nhạc cụ. Với dạng bài này tôi đã dùng các phương pháp như sau: phương pháp trực quan, phương pháp hỏi đáp, phương pháp giảng giải, phương pháp kể chuyện. Từ các phương pháp trên được kết hợp nhuần nhuyễn và thể hiện tốt hơn ,nhờ vậy trong tiết học, học sinh chủ động và hứng thú hơn, chất lượng tiếp thu bài của học sinh dần dần được nâng cao, đặc biệt một số em còn yếu tiến bộ hơn. *Đọc và kể chuyện, xem tranh và giải thích : Khi đọc và kể chuyện âm nhạc gv phải áp dụng những hoạt động sau: -Giới thiệu tên truyện, tên tác giả.cung cấp thêm tình tiết có liên quan đến câu chuyện. -Kể hay đọc cho các em nghe nội dung truyện. -Đặt các câu hỏi xoay quanh nội dung câu chuyệ để học sinh trả lời(gợi ý tìm nội dung chính). -Chọn 1,2 HS có khả năng đọc tốt, đọc lại câu chuyện cho cả lớp nghe. -Sau khi HS trả lời các câu hỏi, GV tóm tắt câu chuyện và nhấn mạnh các ý tưởng giáo dục và những thông tin quan trọng của câu chuyện. -Giới thiệu để HS tìm đọc những câu chuyện, những tư liệu khác cùng chung một đề tài. Khi đọc hay kể chuyện âm nhạc giáo viên tự trình bày toàn bộ tác phẩm hoặc mở băng đĩa cho học sinh nghe để có cảm xúc âm nhạc, cho nghe từng phần, từng đoạn, từng câu phải có sử giảng giải kèm theo nhưng không được giảng giải kỹ.

(18) càng những kiến thức quá cao không phù hợp với khả năng của học sinh gây cho học sinh mệt mỏi nhàm chán. Vì vậy giáo viên phải chọn lọc một cách cận thận sao cho đúng đủ không bị lệch hướng. Mỗi câu chuyện kể phải nhấn mạnh một đôi ý để gây ấn tượng cho học sinh . Xem tranh và giải thích: Bài nào có tranh minh họa giáo viên cần sưu tầm, phóng to những hình vẽ trong sách treo trên bảng. Khi cho học sinh xem tranh, ảnh GV khái quát chung giải thích đơn giản dễ hiểu, không cần phải giới thiệu tỉ mỉ mở rộng trường phái âm nhạc. Bên cạnh đó lời nói giọng hát, phong cách năng lực của GV là hết sức quan trọng, đây là một trong những yếu tố gây hứng thú đối với học sinh. * Phương pháp ứng dụng CNTT vào soạn giảng: CNTT với các công cụ đa phương tiện như văn bản, âm thanh, đồ hoạ,… giáo viên sẽ dễ dàng xây dựng các bài giảng một cách sinh động, hấp dẫn, thu hút được sự tập trung chú ý của người học, thúc đẩy tính tích cực chủ động học tập của người học. Điều đó cho thấy, CNTT đã góp phần làm thay đổi phương pháp dạy của người dạy và phương pháp tiếp nhận kiến thức của người học và góp phần chuẩn bị cho thế hệ trẻ thích nghi với điều kiện xã hội thông tin hiện đại, hình thành động cơ và các kỹ năng tự học, tự nghiên cứu của người học đáp ứng với quan điểm một xã hội học tập suốt đời. Yêu cầu của phương pháp đòi hỏi : - Giáo viên phải có khả năng sử dụng máy tính, và một số chương trình cần thiết trên máy. - Nhà trường phải có đầy đủ thiết bị, phòng chức năng và tốt hơn nữa là có phòng học bộ môn. Đây là dạng giáo án điện tử, phương pháp này có nhiều thuận lợi: + HS có thể mắt thấy, tai nghe, khi giáo viên giới thiệu bài. + Hiệu ứng trên máy tính giúp HS hứng thú tập trung hơn. + HS có thể xem phim, thay bằng những hình ảnh tĩnh. + HS có thể chơi ở những các trò chơi ở những phương pháp trên, mà GV Không cần phải làm bảng phụ câu hỏi và đáp án... Áp dụng đối với phân môn Âm nhạc thường thức không nhất thiết soạn cả bài, mà chỉ soạn cho phần âm nhạc thường thức. Ví dụ :tiết 14 lớp 8: Âm nhạc thường thức: một số nhạc cụ dân tộc..

(19) Đố vui: Em hãy nghe và nhận biết âm thanh của từng nhạc cụ Dân tộc tương ứng với bức tranh nào? 1 2 3. 4. 7. 5. 6. 8. 9.

(20) Học sinh trả lời sau đó giáo viên xuất hiện đáp án nghệ sĩ biểu diễn nhạc cụ dân tộc tương ứng với từng bức tranh. Để tạo thêm không khí sinh động GV có thể đưa hiệu ứng đếm số ngược từ 10 đến 0 ... Qua thực tế tôi đã áp dụng phương pháp ứng dụng CNTT vào dạy học phân môn Âm nhạc thường thức cho học sinh lớp 8 tại trường THCS Nghĩa Mỹ có nhiều mặt mạnh và còn có những tồn tại sau sau: -Hiệu quả: Do cách tổ chức của giáo viên, tạo sự phấn khích thi đua, tạo khả năng tổ chức nhóm, tạo tinh thần đoàn kết ,biết chung sức, biết chia sẻ. Học sinh đã biết tự học, tự tìm tòi, khám phá thêm kiến thức cho mình, cho bạn, các em đã phấn khích, cảm thấy hãnh diện khi đem lại cho lớp những thông tin mới lạ. Các em thật sự thích thú học phân môn này. -Ưu điểm: Đã hình thành cho các em kỹ năng tư duy, ứng xử nhạy bén qua việc thảo luận nhóm, các trò chơi vui học âm nhạc (đố vui, ô chữ, nốt nhạc vui...) Hình thành cho học sinh tính năng động có óc tổ chức, tính tập trung, sáng tạo, khả năng tự học tập và vận dụng tốt những kiến thức khoa học khác... -Tồn tại: Do hứng thú, sinh động trong quá trình thực hiện mang tính chất"thi" phải chấp nhận việc học sinh hơi ồn do hào hứng; phòng chức năng chưa có, lớp học còn nhỏ hẹp; một số đồ dùng dạy học còn thiếu, mang tính chất tạm thời... Ngoài những mặt tích cực mà tôi đã nói trên bên cạnh đó không thể tránh khỏi những khó khăn mà giáo viên gặp phải trong quá trình dạy học vì vậy giáo viên sẽ phải cố gắng khắc phục hoàn thiện những mặt còn tồn tại trên theo thời gian trong quá trình dạy học. GV không chỉ ứng dụng phần mềm violet vào giảng dạy Âm nhạc thường thức mà GV phải biết lựa chọn, vận dụng phần mềm ứng dụng thích hợp với những tiết học ở trong các phân môn khác đó là phân môn học hát, nhạc lí-TĐN, nhằm phát huy hiệu quả việc dạy học. Công việc dạy và học phân môn Âm nhạc thường thức được đầu tư vào thì kết quả học tập của các em có nhiều chuyển biến rõ rệt, khả năng tiếp thu bài ngày càng tăng từ đó hình thành cho học sinh thói quen tự học bài và tự cảm nhận được nội dung, tính chất của một tác phẩm âm nhạc..

(21) 5. DẠY HỌC ÂM NHẠC CẦN KẾT HỢP HOẠT ĐỘNG THI ĐUA VÀ TRÒ CHƠI VỪA NÂNG CAO HIỆU QUẢ BÀI HỌC, VỪA TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP VÀ NIỀM VUI CHO HS Bên cạnh chức năng giáo dục thẩm mĩ, môn học âm nhạc trong trường THCS cần đem lại cho HS hứng thú học tập và niềm vui. Vì vậy hoạt động thi đua và trò chơi có thể góp phần thực hiện điều này, vì thế đây là một kĩ thuật dạy học mà GV cần quan tâm. 5.1. Dạy học âm nhạc kết hợp hoạt động thi đua Đối tượng HS lớp 8 THCS các em tự ý thức mình là người lớn và thích tham gia các hoạt động có tính chất thi đua để khẳng định năng lực của mình. Áp dụng hoạt động thi đua cũng là động cơ tích cực để cho HS nổ lực hơn trong học tập âm nhạc. 5.1.1 Dạy học Âm nhạc cần kết hợp các hoạt động thi đua vì: + Thi đua là động lực để phát huy tính tích cực và tinh thần học tập của HS. + Thi đua làm không khí học tập sôi nổi hơn. + Thi đua là hình thức ôn tập, củng cố kiến thức và kĩ năng âm nhạc. + có thể kết hợp thi đua với kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS. 5.1.2 Hoạt động thi đua được tổ chức vào thời gian: + với phân môn Học hát, tôi đã tổ chức hoạt động thi đua trong tiết dạy Hát và các tiết ôn tập, tổ chức thi đua trình bày bài hát kết hợp gõ đệm hoặc vận động theo nhạc . + Phân môn Tập đọc nhạc cũng tương tự như dạy Hát, có thể tổ chức hoạt động thi đua trong tiết dạy Tập đọc nhạc và ôn tập. + với phân môn nhạc lí và Âm nhạc thường thức, tôi đã dùng hoạt động thi đua để học sinh nhớ lại kiến thức đã học, từ đó xây dựng kiến thức mới. 5.1.3 Kĩ thuật tổ chức: Để hoạt động thi đua không ảnh hưởng đến thời gian học tập và đem lại những hiệu quả tốt cho việc dạy học.giáo viên cần lưu ý những điều sau: + Tìm hiểu sở thích, hứng thú của các em. + Xác định mục tiêu của hoạt động thi đua. + Hoạt động thi đua phải tạo nên sự hấp dẫn, kịch tính. + Chọn thời điểm tổ chức. + Dự tính thời gian thực hiện. + Giới thiệu nội dung, hình thức tổ chức thi đua rõ ràng, cụ thể..

(22) + GV bao quát lớp, đảm bảo sự nghiêm túc. + Đánh giá xếp loại chính xác kết quả thi đua của cá nhân, nhóm, tổ tham gia. + Động viên, khuyến khích những học sinh có kết quả hạn chế. Minh họa về cách tổ chức một số hoạt động thi đua: + Thi đua giữa các HS trong lớp: Ví dụ khi dạy tiết 14 ở lớp 8 một số nhạc cụ dân tộc, giáo viên tổ chức thi đua theo yêu cầu: hãy kể tên từng loại nhạc cụ dân tộc mà em đã học, đã biết. Mục tiêu để HS nhớ lại những kiến thức đã biết vào tạo không khí học tập sôi nổi, GV yêu cầu trong 5 phút, HS nhớ lại và ghi tên những loại nhạc cụ vào vở. Em nào có kết quả tốt sẽ được tuyên dương hoặc cho điểm. + Thi đua giữa các bàn: Ví dụ khi dạy tiết 14 ở lớp 8, GV có thể yêu cầu mỗi bàn thực hiện bài tập trắc nghiệm trong 5 phút: hãy điền vào trong ngoặc đơn ở cột B số thứ tự bài hát ở cột A, sao cho bài hát phải có câu hát đó. A 1.Bóng cây kơ-nia 2.Trở về su-ri-en-to 3. Lí dĩa bánh bò 4.Mùa thu ngày khai trường 5.Ca-chiu-sa(bài hát lớp 7) 6 Quê hương(TĐN-lớp 7) 7.Nhạc rừng 8.Lên đàng. B - Đi xây những ước mơ ( ) - Nhìn tương lai huy hoàng ( ) - Theo lời ca mênh mang( ) - Bạch dương tươi tốt( ) - Về mặt trời mọc( ) - là trò đi thi( ) - Cánh chim đại bàng( ) - Trong tâm hồn bao người( ). + Thi đua giữa các nhóm : Tự chọn và trình bày 1 bài hát và 1 bài TĐN đã học. HS tự tập nhóm lên trình bày trước lớp. + Thi đua giữa các tổ : Trình bày một số bài hát hoặc bài TĐN đã học. + Thi đua giữa các dãy : Thực hiện trong tiết dạy hát của TĐN. Giáo viên chia lớp thành 2 dãy, 1 dãy hát, 1 dãy gõ đệm, sau đó đổi lại. Giáo viên đánh giá phần thực hiện của từng dãy. + Thi đua giữa tất cả HS và GV..

(23) Ví dụ: khi dạy tiết 20 ở lớp 8 học hát bài khát vọng mùa xuân, giáo viên đề nghị thi đua giữa tất cả HS và GV: kể tên những bài hát thiếu nhi có từ "mùa xuân". 5.2 Dạy âm nhạc kết hợp tổ chức trò chơi Trò chơi là một phương pháp dạy học được khuyến khích thực hiện trong nhà trường, đặc biệt với môn âm nhạc, cần đem lại cho HS hứng thú học tập và niềm vui. Học mà chơi, chơi mà học cũng là một định hướng dạy học âm nhạc trong trường pt. Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo viên giành ít thời gian tổ chức trò chơi cho học sinh thì học sinh rất hào hứng học. Trong âm nhạc có rất nhiều trò chơi nhưng giáo viên phải biết tổ chức trò chơi phù hợp với từng bài học cụ thể. Trò chơi có thể thực hiện ở phân môn học hát, nhạc lí, tập đọc nhạc và âm nhạc thường thức tuy nhiên những phân môn thực hành dễ tổ chức trò chơi hơn. Giáo viên nên tổ chức trò chơi vào đầu hoặc cuối tiết để không làm gián đoạn việc dạy học. Tổ chức trò chơi vào đầu tiết học nhằm tạo không khí sôi nổi, vui tươi, có tác dụng khởi động cho tiết học, tổ chức vào cuối tiết nhằm giải tỏa những căng thẳng sau khi học những kiến thức mới. Ví dụ:+ trong học hát có trò chơi "nhìn tranh đoán tên bài hát; nghe nhạc đoán tên bài hát; nghe tiết tấu đoán câu hát; hát to, hát nhỏ; hát và chuyển đồ vật". + Trong tiết TĐN có thể cho học sinh chơi trò chơi"nghe nhạc đoán tên nốt", ghi tiết tấu của bài; nghe nhạc và vận động " Ví dụ : nghe nhạc và vận động : + Mục tiêu : Luyện tai nghe, tập phản xạ và tạo không khí học tập vui tươi, sôi nổi. + Thời điểm tổ chức : cuối tiết học. + Luật chơi : GV đàn 3 âm C, E, G. Khi nghe âm C; HS phải đứng thẳng , hai tay chống vào mạng sườn. Khi nge âm E; HS phải đứng thẳng, Hai bàn tay đặt lên vai. Khi nghe âm G; HS phải đứng thẳng, giơ hai tay lên cao. Lần lượt từng tổ sẽ tham gia, tổ nào thua phải nhảy lò cò. + Tiến hành trò chơi: GV yêu cầu tổ một tham gia trước, ba tổ trưởng còn lại là trọng tài. GV đàn các âm bất kỳ, từng tốc độ chậm rồi nhanh dần, ba trọng tài đánh giá lần lượt với các tổ còn lại, giáo viên tổng hợp điểm.

(24) của các trọng tài, tổ nào có điểm thấp nhất phải nhảy lò cò trong lớp. 6. GIÁO VIÊN PHẢI BIẾT SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC NHƯ MỘT YẾU TỐ GÂY XÚC CẢM Trong một tiết học sinh động, giáo viên không thể không sử dụng phương tiện dạy học. Đồ dùng dạy học phổ biến là sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa, nhạc cụ( đàn oocgan), máy nghe, một số phần mềm soạn nhạc, phần mềm trình chiếu...;nhạc cụ gõ ( thanh phách, song loan ...) Các phương tiện đó giáo viên phải biết sử dụng cho phù hợp vối nội dung của từng bài học, biết minh họa một cách độc đáo, thú vị sẽ kích thích hứng thú học tập của các em. Trong quá trình dạy tôi đã nhận thấy rằng nếu dậy chỉ lặp lại những kiến thức trong sách giáo khoa thì học sinh cũng không hứng thú học tập và vai trò của giáo viên trên trên lớp cũng không phát huy được. Mặt khác nếu thoát ly sách giáo khoa, làm cho học sinh khó nắm bắt kiến thức cần thiết thì bài giảng dù có hấp dẫn sinh động đến đâu cũng không mang lại hiệu quả sư phạm, vì vậy phải biết kết hợp kiến thức của sách giáo khoa phải vừa mở rộng kiến thức. Đặc biệt với môn nhạc phải chú trọng thực hành giáo viên dạy nhạc mà không biết sử dung nhạc cụ thì tiết học sẽ trở nên nhàm chán chất lượng bài dạy đạt hiệu quả không cao . Các mẫu chuyện tranh ảnh đòi hỏi giáo viên phải có để minh họa thêm cho học sinh, ngoài ra học sinh cũng phải có đầy đủ các phương tiện học tập như : sách, vở, bút; nhạc cụ gõ như thanh phách, trống nhỏ ... để phục vụ cho học âm nhạc. 7. GIÁO VIÊN THƯỜNG XUYÊN CỦNG CỐ VÀ PHÁT TRIỂN HỨNG THÚ CỦA HỌC SINH TRONG GIỜ HỌC ÂM NHẠC Đối với việc gây hứng thú cho học sinh không chỉ một lần mà phải được thường xuyên rèn luyện từ phút mở đầu bài học và cho đén phút cuối cùng trong một tiết học. Xét về góc độ tâm lý học hứng thú bao giờ cũng dẫn đến một đói tượng cụ thể hấp dẫn nó gắn liền với tình cảm con người. Trong bất cứ một việc gì nếu có hứng thú làm việc con người sẽ có cảm giác dễ chịu với hoạt động làm nảy sinh khát vọng hành động và hành động có sáng tạo. Ngược lại nếu hứng thú không được thỏa mãn sẽ dẫn đến cảm xúc tiêu cực. GV kích thích sức mạnh nội tâm của các em hành động, còn các em phải.

(25) tự hành động lấy và cung cấp cho các em một cái gì đó thuộc về bên ngoài, các em phải biến cái đó thành của mình từ đó các em tự giáo dục mình. Hứng thú đó là tình cảm, niềm vui là sự cảm thụ giá trị của cuộc sống và phát hiện ra các giá trị đó. Dạy học Âm nhạc kích thích hứng thú học sinh bằng âm thanh, âm thanh đó là tiếng nói tình cảm. Đối với việc gây hứng thú học cho học sinh, không chỉ một lần mà phải thường xuyên rèn luyện từ phút mở đầu bài học và cho đến phút cuối cùng trong một tiết học. Hơn nữa phải làm cho mức độ hứng thú ngày càng tăng đến nỗi các em không để ý thời gian trôi đi nhanh chóng và cho đến khi giờ học kết thúc học sinh còn luyến tiếc. 8. TĂNG CƯỜNG CÁC HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC NGOẠI KHÓA Trong hoạt động dạy học, ngoài việc hoạt động trên lớp còn có hoạt động ngoài giờ lên lớp cũng được gọi là các hoạt động ngoại khóa của bộ môn. Ngoại khóa giúp cho học sinh củng cố một số kiến thức, kĩ năng đã học trong nội khóa, đồng thời tạo môi trường âm nhạc để các em có khả năng về lĩnh vực này phát huy những năng lực sẵn có, góp phần vào việc xây dựng phong trào văn hóa văn nghệ của trường. Hoạt động đó làm phong phú đời sống văn hóa của các em, đồng thời có ảnh hưởng tốt đến tinh thần của thầy và trò toàn trường THCS Nghĩa Mỹ. Giáo viên tăng cường các hoạt động nội khóa và ngoại khóa để học sinh xem ,được thể hiện và bình luận bằng hình thức tổ chức các hội thi văn nghệ về các chủ đề, các buổi ngoại khóa âm nhạc nói về các nhạc sĩ, thành lập câu lạc bộ âm nhạc cho các khối 6,7,8 nói chung và khối 8 nói riêng; biểu diễn văn nghệ thường xuyên hoặc đột xuất, tập luyện tham gia các cuộc thi văn nghệ mới được triển khai theo công văn mới của ban tổ chức phòng GD & ĐT; UBND Thị Xã Thái Hòa. Hoạt động ngoại khóa âm nhạc là tạo nên môi trường tốt cho học sinh phát triển nhiều mặt, giúp cho học sinh có niềm say mê hứng thú trong học tập cũng là hình thức phát hiện năng khiếu bồi dưỡng cho học sinh phát huy khả năng âm nhạc. Công việc này đòi hỏi người giáo viên phải có năng lực toàn diện, từ công.

(26) tác tổ chức đến công tác chuyên môn, từ khả năng bao quát chung đến các việc cụ thể chi tiết đều phải quan tâm tới không bỏ sót. Là giáo viên âm nhạc luôn luôn phải đi đầu trong các phong trào hoạt động ngoại khóa của trường. Chính vì vậy bản thân tôi phải phấn đấu công tác tốt và không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ trong quá trình rèn luyện. *KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: Trên đây tôi đã áp dụng các phương pháp mới hết sức thiết thực mà bản thân tôi đã được thực hiện trong công việc dạy học âm nhạc tại trường THCS Nghĩa Mỹ, đặc biệt là giảng dạy âm nhạc ở lớp 8 đã đưa đến một kết quả khá cao trong thời gian vừa qua. Tôi nhận thấy đa số HS trong toàn trường đều rất hứng thú học môn âm nhạc. Qua các tiết kiểm tra đánh giá theo chuẩn ''kiến thức - kỹ năng"các lớp đều đạt kết quả khá cao. Đối với khối lớp 8 kết quả xếp loại học lực đạt được: 100% đều đạt điểm trung bình trở lên trong đó tỷ lệ khá giỏi chiếm hơn 60%, có nhiều em đã thể hiện năng khiếu về bộ môn . Tôi tin tưởng áp dụng những phương pháp trên sẽ góp phần phát huy cao độ khả năng sáng tạo và các hoạt động tích cực của học sinh. Kết quả khảo sát học kỳ II năm học năm học 2010 - 2011 tăng lên rõ rệt: T.số lớp. G. %. K. %. TB. %. Y. %. HS 8A. 27. 3. 11. 17. 63. 7. 26. 0. 0. 8B. 28. 3. 11. 12. 43. 13. 46. 0. 0. cộng. 55. 6. 11. 29. 53. 20. 36. 0. 0.

(27) CHƯƠNG III: KẾT LUẬN Môn âm nhạc ở trường phổ thông có vị trí rất quan trọng trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Ngày nay với nội dung chương trình đổi mới phương pháp dạy học, đã là giáo viên dạy môn âm nhạc, bản thân tôi không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Ngoài những môn học khác thì bộ môn âm nhạc giúp học sinh phát triển thị hiếu thẩm mĩ nghệ thuật nâng cao dần một bước Về tiếp xúc với âm nhạc đã cho sự giáo dục và phát triển toàn diện về nhân cách học sinh. Dạy môn âm nhạc ở trường THCS trong quá trình đổi mới ngày nay là vô cùng cần thiết, tất cả các giáo viên đứng lớp, giáo viên chuyên biệt và các cấp chỉ đạo cần hiểu rõ điều này để môn âm nhạc ngày càng phát huy tác dụng góp phần vào sự nghiệp đào tạo học sinh cho tương lai tổ quốc. Từ thực tế dạy học, kết quả đạt được qua việc áp dụng các phương pháp nói trên bản thân tôi đã rút ra một số kinh nghiệm như sau: - Để tạo hưng thú đối với học sinh ngay từ phần mở đầu bài học, phần giới thiệu đè mục mới. - Trong quá trình dạy học giáo viên phải biết phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh nhằm gây hứng thú học tập cho các em. - Giáo viên cần phải nắm vững đặc trưng bộ môn, biết vận dụng linh hoạt có sự sáng tạo vào các phương pháp dạy học sao cho có hiệu quả và phù hợp, phải tìm mọi cách để cải tiến cách dạy từng phân môn theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh, bổ sung sáng tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng hóa cách thức truyền đạt ở mỗi bài học. - Phương tiện dạy học phải đầy đủ, giáo viên phải biết sử dụng phương tiện dạy học như một yếu tố gây xúc cảm. Ngoài những phưng tiện dạy học truyền thống, Giáo viên phải biết sử dụng thành thạo máy vi tính để ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng có hiệu quả. - Trong các tiết học phải tạo cho các em sự hứng thú từ đầu đến cuối tiết học, tạo cho học sinh sự hứng thú vui tươi bởi vì đặc trưng bộ môn đó là học vuivui học, tránh ép, tạo áp lực căng thẳng đối với học sinh. - Tăng cường các hoạt động âm nhạc ngoại khóa bằng nhiều hình thức tổ chức các cuộc thi..

(28) Từ thực trạng dạy học âm nhạc ở trường THCS nói chung, lớp 8 nói riêng bằng kiến thức đã học trong nhà trường sư phạm và những năm trực tiếp giảng dạy, bản thân tôi đã rút ra một số kinh nghiệm như trên. Trong quá trình dạy học giáo viên đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách ở học sinh cũng như làm cho học sinh hứng thú trong giờ học. Những cách thức, những con đường gây hứng thú cho học sinh trong học tập môn âm nhạc là hết sức phong phú và đa dạng. Mỗi giáo viên có một phương pháp biện pháp riêng cho mình. *ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ: Về cơ sở vật chất để phục vụ cho công việc dạy và học bộ môn học âm nhạc trong nhà trường THCS Nghĩa Mỹ còn thiếu thốn, làm cho giáo viên khó khăn trong dạy học. vì vậy nhà trường phải chú ý đầu tư cơ sở vật chất cho môn học âm nhạc bởi vì môn học âm nhạc mang tính đặc trưng riêng cho nên cần phải có phòng học nghệ thuật âm nhạc riêng; trang bị thêm bộ tranh các bài hát - tập đọc nhạc lớp 6,7; tranh ảnh minh họa các nhạc sĩ và tài liệu để phục vụ môn học âm nhạc. Trên đây tôi mới chỉ đề cập phần nào đến kinh nghiệm của mình, chắc chắn không thể nào tránh khỏi sự thiếu sót. Rất mong các thầy cô cùng các bạn đồng nghiệp góp ý bổ sung thêm. Vinh, Ngày 16 tháng 8 năm 2011 HỌC VIÊN. Đặng Thị Linh.

(29)

DE TAI TIEU LUAN AM NHAC 8 DANG HOANG LINH NGHEAN

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về