Nhng điu cn bit v phu thut thm m 1
MC LC
ôi điu v phu thut thm m...............................................................................................7
Yêu cu phu thut................................................................................................................7
Các loi phu thut thông thng .........................................................................................7
Nhng phng pháp phu thut thông thng trên c th .......................................................9
Hút m bng .........................................................................................................................9
Chnh hình thành bng..........................................................................................................9
Hút m và cng da cánh tay................................................................................................10
Phu thut nâng ngc..........................................................................................................10
Phu thut thu nh tuyn vú................................................................................................11
Phu thut thm m cho ph n sau khi sinh .........................................................................12
Phu thut đn ngc............................................................................................................12
Phu thut c đnh vú cao hn............................................................................................12
Phu thut chnh hình thành bng.......................................................................................12
Hút m ................................................................................................................................12
Phu thut b phn sinh dc ngoài .....................................................................................13
iu tr vt nám mt sau khi sinh .......................................................................................13
iu tr thu nh tuyn vú phái nam .....................................................................................14
Cà da mt ................................................................................................................................16
Nhng thành tu mi trong vic lt da mt............................................................................18
K thut lt da.....................................................................................................................18
Sau khi lt da mt bng TCA.............................................................................................. 19
Kt qu ca phng pháp lt da bng TCA theo thi gian.................................................20
Tái to da mt..........................................................................................................................21
Phân bit các loi da và cách chm sóc ..............................................................................21
Vitamin C và s lão hóa......................................................................................................22
Vitamin E và s lão hóa......................................................................................................23
nh hng ca ánh nng mt tri đi vi da .....................................................................24
nh hng ca thuc lá đi vi da.....................................................................................24
Bin đi da khi ln..............................................................................................................26
iu tr da mt ........................................................................................................................28
Da mt đen và tóc qun.......................................................................................................28
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 2
iu tr da b lão hóa........................................................................................................... 28
Xóa np nhn trên trán........................................................................................................ 29
Tiêm thuc chng np nhn mt......................................................................................29
Lt da mt bng TCA .........................................................................................................29
Sn sóc sau khi lt da mt...................................................................................................30
Tui nào cng da mt đc? ...............................................................................................30
Cng da mt có b so không? ............................................................................................30
Sau khi cng da mt phi ngh vic bao lâu?......................................................................30
Sau khi cng da mt phi tránh nng bao lâu?....................................................................31
Sau khi cng da mt bao lâu thì có th ty lông mt?.........................................................31
Sau khi cng da mt bao lâu có th gi đu và sy tóc đc?............................................31
Phu thut da mt ngi cao tui ........................................................................................32
Nên chn cng hay lt da mt?...........................................................................................33
Có nên va lt da mt va cng da mt? ............................................................................33
Sng n sau khi cng da mt...............................................................................................33
Cng da bng ......................................................................................................................34
iu tr so mn......................................................................................................................35
Nguyên nhân gây mn ........................................................................................................35
Các loi mn .......................................................................................................................36
Cách điu tr mn................................................................................................................37
phòng và điu tr các loi mn mt mà không đ li so thâm .....................................39
iu tr so mn..................................................................................................................39
iu tr mn kéo dài ...........................................................................................................40
Dùng sa bò ti tr so mn trng cá?..............................................................................40
iu tr so mn mt........................................................................................................40
Thut cà so ........................................................................................................................41
Ni nhiu mn do tui già ..................................................................................................41
iu tr so mt do thy đu...............................................................................................41
iu tr so li do x l tai..................................................................................................41
iu tr so mi mt ........................................................................................................42
So do b rch mt...............................................................................................................42
Thiu da ghép so mt ........................................................................................................ 43
iu tr so bng ln đu và c .......................................................................................43
iu tr nhiu so c ...........................................................................................................43
iu tr so li mt do hóa cht .......................................................................................44
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 3
Làm mt hoàn toàn so trán................................................................................................44
So vùng c do dùng thuc gia truyn................................................................................44
iu tr thm m áp xe vùng mt........................................................................................45
iu tr so chân ..............................................................................................................45
iu tr so chân do b bng............................................................................................ 45
iu tr so bng bàn tay................................................................................................. 46
Xóa các vt so nh bàn tay.............................................................................................46
iu tr so ngón tay........................................................................................................46
Xóa so bng laser .............................................................................................................. 46
iu tr so li vt m......................................................................................................47
Thi gian ct ch vt thng mt.....................................................................................47
Cà da trên mnh da đc ghép............................................................................................47
Xóa nt rui, vt xm..............................................................................................................49
iu tr nt rui đuôi mt ................................................................................................49
Nt rui mi mt................................................................................................................50
Nt rui d b chy máu da mt....................................................................................... 50
iu tr các nt đen trên mt...............................................................................................50
Phu thut xóa vt xm chân mày ...................................................................................51
Xóa vt xm lem mi di ................................................................................................51
Xóa vt xm bng bàn là?...................................................................................................51
Xóa vt xm còn mi..........................................................................................................52
Xóa bt đen trên mt...........................................................................................................52
Bt đ vùng má và c trái...................................................................................................52
iu tr bt đen vùng mt bng laser..................................................................................53
Làm đp môi, mt ................................................................................................................... 54
Phu thut làm mng môi ................................................................................................... 54
Sng sau khi ct môi...........................................................................................................54
D tt môi và mi do h hàm ch........................................................................................54
Ni mn nh sau khi xm môi............................................................................................54
Phu thut thm m môi sau khi bm môi .........................................................................55
Cy lông mi.........................................................................................................................55
Lông mi cy có đp vnh vin không?................................................................................55
Cy lông mày ......................................................................................................................56
Thuc mc lông mày ..........................................................................................................56
Phu thut nâng chân mày .................................................................................................. 56
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 4
Xóa vt qung thâm mt và vt lem hai bên mép.........................................................57
Ct mi mt có đau lm không? ...........................................................................................57
Phu thut thm m mt cho mt sp .................................................................................57
Nguy him ca gii phu thm m mi mt .........................................................................57
Sng má và chy nc mt sau phu thut thm m..........................................................58
So bin chng khi ct mi di ..........................................................................................58
iu tr so trên mi mt ......................................................................................................59
Mt b lõm do chn thng mt..........................................................................................59
iu tr so kéo lch mi mt ...............................................................................................59
iu tr so mi mt bng thuc thng so...........................................................................60
Chnh hình tai, mi .................................................................................................................61
Phu thut vá l tai.............................................................................................................. 61
Vá li ni rách tai khi b tiu đng, cao huyt áp.............................................................61
iu tr tt vành tai vnh.....................................................................................................61
M li vành tai vnh ...........................................................................................................62
Phu thut to hình vành tai................................................................................................62
iu tr u sn trc vành tai ...............................................................................................62
Phu thut thm m đu mi ..............................................................................................63
Nâng mi cao lên bng cách đn sn..................................................................................63
iu tr so bít l mi .........................................................................................................64
Làm cho chân mi cao lên ..................................................................................................64
Chnh hình d tt bm sinh mt........................................................................................ 65
iu tr d dng cánh mi do tt h môi bm sinh..............................................................65
Vo mi và vách ngn mi ................................................................................................. 65
Mi g cao sau khi sa mi ................................................................................................66
Phu thut điu tr cánh mi quá to ....................................................................................66
Chnh hình cho mi cao lên bng cht Gore-Tex ...............................................................66
iu tr u nhú chóp mi ................................................................................................... 67
Tác hi ca cht silicôn lng...............................................................................................67
M ly ht silicôn mi ..................................................................................................... 68
iu tr phn ng vi silicôn lng bm mi.......................................................................69
Gii phu thm m mi có bm silicôn..............................................................................69
To hình vt thng mt cht cánh mi ..........................................................................69
Phu thut vách ngn và chnh hình mi ............................................................................70
Thm m mi sau m vách ngn ........................................................................................70
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 5
Gii phu thm m mi không thy so và không cn ct ch ...........................................70
Cy tóc ....................................................................................................................................71
Tóc b xon .........................................................................................................................71
Tóc qun và rng ................................................................................................................71
au chân tóc .......................................................................................................................72
Phu thut cy tóc ............................................................................................................... 72
Cy tóc ................................................................................................................................73
Cy tóc vùng so da đu .....................................................................................................73
Cy tóc ni mt da đu ....................................................................................................... 74
Cy tóc vào hai bên thái dng...........................................................................................74
Thuc tr rng tóc t nhiên .................................................................................................74
C s khoa hc ca phu thut hút m...................................................................................76
Phu thut gii quyt da và m tha c...........................................................................76
Hút m di cm .............................................................................................................76
Hút m bng .......................................................................................................................77
Hút m bng bm lên mt .................................................................................................. 77
Cy m vào ni má b hóp..................................................................................................78
Hút m bng bm lên má và mép ming............................................................................ 78
Dùng m bm vào cho ngc to ra.......................................................................................79
Thuc làm tan m bng ...................................................................................................... 79
Làm gim m......................................................................................................................79
Hút m kt hp vi điu tr so bng .................................................................................79
Chnh hình thành bng........................................................................................................80
Nên hút m bng trên hay bng di .................................................................................80
Các nguy him ca phu thut hút m................................................................................81
Chun b khi hút m bng...................................................................................................81
Các loi phu thut thm m khác..........................................................................................82
Gii phu thm m cho bp chui nh li ..........................................................................82
Phu thut cánh tay nh gn ............................................................................................... 82
Phu thut đn cm.............................................................................................................82
Làm đy t chc vùng mt..................................................................................................83
Xóa đng tin nhân to má .............................................................................................. 83
iu tr méo mt do lit thn kinh 7 ...................................................................................83
Chnh hình đu ngc...........................................................................................................84
Thu ngn đu ngc..............................................................................................................84
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 6
Nâng tuyn vú cao lên.........................................................................................................84
Phu thut đn cho xng chu ln hn.............................................................................85
Làm cm ch .......................................................................................................................85
Chn thng mt móng chân..............................................................................................85
Bnh tim và gii phu thm m .............................................................................................. 87
Ung th do bm silicôn ..........................................................................................................88
Tác hi ca silicôn lng bm mt .......................................................................................88
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 7
ôi điu v phu thut thm m
Phu thut thm m là b môn y hc làm đp cho con ngi, làm đp
cho cuc sng. Nh s can thip ca ngành gii phu thm m hin đi, đã có
nhiu ngi t tin và thành công hn trong s nghip, tình yêu, hnh phúc gia
đình. Không ít bnh nhân đã xóa đc hoàn toàn mc cm v d tt bm sinh,
nhng khim khuyt ca c th do tai nn.
Yêu cu phu thut
- T ngi cn thm m yêu cu. Các khách nh tui thì thng đc
cha m h tr.
- Gii phu thm m đc thc hin nhm làm cho khách hàng đp hn,
theo đúng ý mun ca h. Khách đc gii thích đ bit trc các kt qu có
th đt đc, nhng nguy him có th xy ra đ quyt đnh chp nhn hay
không.
- Yêu cu ca phu thut viên đi vi khách là các thân ch hoàn toàn
trng thành, khe mnh và không b bt c bnh gì v th cht cng nh v
tinh thn, không nghin ru, ma túy…
Các loi phu thut thông thng
Theo thng kê ca Hi Phu thut To hình và Thm m M, các phu
thut thm m bao gm:
- Chnh hình mi: Là phu thut đc thc hin nhiu nht, nhm làm
cho mi thng li, gii quyt ch g gia mi hoc làm cho đu mi nh, đp
li ( nhng ngi đu mi quá to và xu). Thng phu thut mi ch đc
thc hin khi mi phát trin đy đ, tc là khong 15-16 tui phái n và ln
hn mt tui phái nam.
- Làm nh ngc: Áp dng cho mt s ph n ngc quá to, gây tr ngi
cho tâm lý và sinh hot. Phu thut này thng cng đc thc hin khi ngc
đã phát trin hoàn toàn.
- Phu thut tai: Nhm điu tr tt tai vnh, đc thc hin sau 5 tui.
- Gii quyt mn và các vt so do mn: Nh có thuc Retin-A, vic điu
tr mn ngày nay khá d dàng, có th gii quyt các so mn đ làm cho gng
mt đp tr li.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 8
- Gii quyt bnh phát trin bt thng ca vú nam gii: Bnh này làm
cho mt hoc hai bên vú ca phái nam có dng ging vú ph n. Thng thc
hin cho ngi trên 16 tui.
- n ngc: Làm vú to lên nhng ngi có tuyn vú kém phát trin,
đc thc hin khi c th phát trin đy đ, thng là trên 18 tui.
- Phu thut giúp hai vú đu nhau: S bt đi xng không phi ch
kích thc ln nh mà còn v trí cao thp.
- n cm: Có th thc hin t 15 tui tr lên, thng làm cùng lúc vi
nâng mi.
- Hút m mt s v trí cn thit nh đùi hoc mông: ây không phi là
phu thut làm cho gy đi bt. Mt s ngi có trng lng c th bình thng
vn mun làm phu thut này đ làm ni rõ các đng cong cn thit ca c
th.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 9
Nhng phng pháp phu thut thông thng trên c th
Hút m bng
Trên th gii, phu thut hút m ngày càng đc thc hin nhiu và có
nhiu tin b (an toàn, đn gin, kt qu cao). Trong các v trí đc hút m,
vùng bng di rn là ni d cho kt qu tt nht.
Hút m bng thng đc thc hin bng hai đng rch da nh (đ
1cm) phía di hai bên bng và mt đng phía di rn. Bác s s cho
ng hút nh vào hút lng m tha bng. Trc đây, ng hút đc s dng
khá ln, gây nhiu sang chn cho da bng và khin vùng bng có nhiu gn
sóng nh, không đc bng phng sau khi hút. Ngày nay, ngi ta hút vi
ng nh hn, thi gian phu thut dài nhng kt qu tt hn. Tuy nhiên, đ
đc kt qu này, da bng cn sn chc và đàn hi tt. i vi da bng mn và
nhão quá, hoc có quá nhiu vt rn do mang thai nhiu ln, cn phu thut ct
bt da và chnh hình thành bng.
* Phng pháp vô cm
Phng pháp thng dùng là gây tê ti ch vi thuc an thn nh. Càng
ngày, ngi ta càng ít dùng phng pháp gây mê vì thi gian hu phu kéo dài
và nguy him hn so vi gây tê ti ch.
* Thi gian hu phu
Sau m, ngi đc phu thut b đau nh vùng m đ vài ngày, bng
vn còn cng phng trong hai hoc ba tun. Các vt m đc ct ch mt tun
sau. Trong 10 ngày đu, bnh nhân phi mang gaine (gen) đ ép cht vùng
bng m c ngày ln đêm; 10 ngày tip theo ch cn mang gaine ban ngày. Sau
mt tháng, kt qu thy rõ; nhng phi 3 đn 6 tháng sau, da bng mi ph lên
vùng m t nhiên và đp hoàn toàn đc.
Chnh hình thành bng
Do sinh nhiu ln hoc ln tui, da bng kém đàn hi và chùng xung.
Do đó, vic hút m đn thun thng cha đ đ làm cho bng đp tr li.
Phu thut chnh hình thành bng gii quyt đc các trng hp này.
Phu thut thng bt đu bng hút m. Ngay sau khi hút m xong, bác
s s ct b phn da phía di ca bng, ni che trong qun lót. Da tha đc
tách ra và kéo xung, ct b và may li vi phn di bng theo v trí này. Tùy
theo tình trng da bng, phu thut có th kéo dài 1 đn 3 gi.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 10
Sau m, bnh nhân cn mang gaine trong mt tháng. So m có màu đ
trong 3 tháng đu, s m dn t 1 đn 3 nm. Ngi đc hút m, cng da
bng nên theo ch đ dinh dng thích hp ngay t khi phu thut. Khi hút m,
lp m sát da đc gi nguyên đ lót cho da đc êm và đp. Lp m này s
dày lên khi c th tng trng.
Hút m và cng da cánh tay
mt s ngi, cánh tay quá to do đng nhiu mô m, khin h rt
ngi khi mc áo sát nách. Phu thut thm m có th gii quyt các trng hp
này bng cách hút m và cng da.
nhng ngi tr, da còn đàn hi tt, ch cn hút m không cng đ.
Nhng nhng ngi ln tui, sau khi hút m, da thng b tha ra và thòng
xung, trông không đc gn và đp. Vì vy, cn phi cng da li và ct b da
tha.
tránh so, khi làm phu thut ct b da, ngi ta thng m mt trong
ca cánh tay, đng m có th kéo dài đn nách.
* Phng pháp vô cm
Tùy trng hp, có th dùng phng pháp gây tê ti ch hoc gây mê.
Gây tê ti ch kt hp vi thuc an thn đc áp dng trong đa s trng hp.
Trong mt s trng hp đc bit, bác s có th áp dng phng pháp gây mê.
* Sau m
Cánh tay s b cng, đau khi đa tay lên trong vòng vài ngày sau phu
thut. Cánh tay phi đc qun bng li trong vòng hai tun. Trong vòng 6
tháng sau khi m, so ni m s có màu hng. Nó s m dn sau mt nm.
Phu thut nâng ngc
mt s ph n mi sinh con, ln tui hoc b st cân quá nhiu, tuyn
vú thng b thòng xung thp. Phu thut thm m có th chnh hình và làm
tuyn vú gn, đp li nh hi tr. Phu thut này có th thc hin theo phng
pháp vô cm ti ch (gây tê ti ch) hay gây mê. Tùy theo tng trng hp
(ngc b thòng nhiu hay ít), sau khi m, bnh nhân có th có so nh vòng
quanh phn da đ ca đu vú, hay so hình T ngc t phn da đ ca vú
xung di.
* Sau m
Ni m đc ct ch sau 15 ngày. Ngi đc phu thut cn bng ép
hoc mang nt vú cht c ngày và đêm trong mt tháng.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 11
Phu thut thu nh tuyn vú
K thut m nhm thu li tuyn vú quá ln, gây đau lng và tr ngi cho
mt s hot đng v th dc, th thao... S phát trin quá mc ca tuyn vú bt
đu t tui dy thì. càng lâu, vic phu thut càng tr nên khó khn hn vì
vi trng lng ca tuyn vú, da s b giãn ra, thòng xung. Do đó, thi gian tt
nht đ phu thut là khong 14-15 tui; vì vào thi đim này, da sn chc, đàn
hi tt. ngi ln tui, bác s phi m b da, m và mt phn mô tuyn vú.
Phu thut phc tp hn và so s rõ hn.
* Sau m
Ngc s đc bng ép trong 15 ngày, sau đó đc thay bng nt vú ép
cht ngày đêm trong vòng mt tháng. Ch nên tp th dc sau hai tháng sau.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 12
Phu thut thm m cho ph n sau khi sinh
Khi đã tr thành ngi m, bn không th đp nh thi cha mang thai
đc. Hu ht ph n đu hnh phúc khi đc mang thai và tr thành ngi
m. Tuy nhiên, vi mt s ngi, s thay đi trên c th khi mang thai làm h
kém vui. Khi này, phu thut thm m không nhng s giúp h phc hi dáng
v trc khi mang thai mà còn ci thin nó. Các phu thut giúp ph n sau khi
sinh ly li dáng v trc khi mang thai gm có:
Phu thut đn ngc
Trong thi gian mang thai, vú cng lên do s phát trin ca các tuyn
nhm to ra sa nuôi con. Mt s ngi có bn khon là vic cho con bú s làm
ngc mình xu đi. iu này không đúng, vic cho con bú sa m rt tt cho s
phát trin c th ca cháu bé, đng thi kích thích s phát trin ca c th
ngi m và to tình mu t gn bó cho c hai m con. Sau thi gian cho con
bú, các tuyn tit sa ht hot đng có teo nh li, làm cho vú b nh đi so vi
lp da bao bc chung quanh. vú to tr li và tip tc cng phng nh trc,
cn phu thut đn vú bng túi nc bin. Phu thut này cng đn gin, ngi
ta đn vào di tuyn vú hoc di c ngc mt túi nc, sau đó vú s cng tr
li nh bình thng.
Phu thut c đnh vú cao hn
Mt s ngi, sau nhiu ln có thai và cho con bú, da vùng tuyn vú b
giãn ra, làm cho tuyn vú b h thp xung di v trí bình thng mà các c
gng tp th dc đu không khc phc đc. Phu thut thm m có th gii
quyt trng hp này bng cách ct bt da và c đnh vú v v trí c. ây là
phu thut treo vú (mastopexie). Sau phu thut, tuyn vú s gn và chc hn.
Phu thut chnh hình thành bng
Bng là ni cha thai nhi trong hn 9 tháng, do đó da và các t chc
thành bng b thay đi. Phu thut thm m có th điu tr trng hp này bng
cách hút m, ct bt da và may các c bng cho cht li.
Hút m
Mt s v trí nh hông, đùi, lng hoc cánh tay có th đng nhiu m,
làm c th mt cân đi và kém đp. Vic phu thut hút m các v trí này s
làm c th gn, đp hn.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 13
Phu thut b phn sinh dc ngoài
Khi sinh, phn ngoài b phn sinh dc có th b rách hoc giãn rng.
Phu thut chnh hình âm h (labioplasty) giúp làm đp và hp li phía ngoài c
quan sinh dc n.
iu tr vt nám mt sau khi sinh
Vài nghiên cu cho thy khong 3/4 ph n khi mang thai có th b nám
da mt chút ít. Nu vt nám nm biu bì, có th điu tr bng cách lt da mt.
Là ph n đang mang thai ln đu hoc sp sa mang thai, bn s bn
khon nhiu v vic tình trng mang thai và nuôi con bng sa m s gây mt
s thay đi trên c th. Phn ln nhng thay đi này có th gii quyt đc nh
phu thut thm m. ây là mt đóng góp quan trng ca ngành phu thut
trong vic đem li nim vui, hnh phúc cho gia đình. Vì vy, bn có th yên
tâm vì đã có cách gii quyt tt đp cho nhng thay đi ca c th trong thi
gian ti.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 14
iu tr thu nh tuyn vú phái nam
phái nam có mt s ngi vú đc bit phát trin ging nh n gii. ó
là bnh vú nam b hóa (gynecomastia). Tình trng này có th xy ra mt hay
hai bên ngc và chim t l khá cao, có th t 40 đn 60%, theo thng kê M.
Nguyên nhân là do dùng mt s thuc nào đó (thuc có kích thích t n,
hoc thuc giúp lên cân có cht corticoides), do b bnh v gan hoc ni tit.
Bt thng này có th điu tr bng phu thut. c bit, phu thut thm m
có th điu chnh ngc tr li hoàn toàn bình thng vi rt ít so ni m.
Ngi cn phu thut phi hoàn toàn bình thng v th cht ln tinh
thn. Nhng ngi quá nng cân, nghin ru hay nghin ma túy không phi là
đi tng cho phu thut này. Bác s s khuyên h ngng dùng các loi thuc
gây nên tình trng trên. Nu ngc bình thng tr li thì không cn phu thut.
Trc khi phu thut, cn tìm nguyên nhân gây gynecomastia nh ri
lon chc nng gan, dùng các loi thuc có kích thích t n, hoc các loi thuc
giúp lên cân có cht corticoides. Bnh nhân cng đc chp X-quang tuyn vú,
không ch đ loi tr kh nng ung th vú mà còn đ bit cu trúc tuyn vú có
nhiu mô m hay nhiu t chc tuyn đ chn đng phu thut thích hp.
Chun b phu thut
Tùy trng hp, bnh nhân s đc dn v ch đ n ung và dùng mt
s thuc trc.
Mt s điu cn lu ý
- Nên ngng hút thuc mt hoc hai tun trc khi m và trong thi gian
m cho đn khi vt m lành hn, vì thuc lá gây chm lành vt m.
- a s ngi bnh có th ra v sau phu thut, nhng mt s ít trng
hp cn nm li qua đêm. Bác s phu thut s cho bit c th.
- Tùy trng hp, có th gây tê ti ch hoc gây mê.
Phu thut có th tin hành theo nhiu cách. a s là m theo đng
vòng quanh núm vú, tc là gii hn gia da đ và da trng vú. Có th kt
hp hút m hoc ct bt da ngc khi cn.
Sau phu thut
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 15
Vùng ngc s đc qun bng cht trong vài ngày. Quanh ch m s
sng n trong vài tun, có khi vài tháng. Bn s đc khuyên đi li bình thng
mt vài ngày sau m và s đc ct ch mt hoc hai tun sau.
- Hot đng tình dc nên hn ch trong mt hoc hai tun.
- C đng mnh có th thc hin sau ba tun. Tránh các môn th thao có
th va chm, gây sang chn vùng ngc mi m trong ít nht 4 tun.
- Trong sáu tháng đu nên tránh nng vùng m vì có th gây so thâm
đen, xu. Khi ra nng (nh tm bin) nên dùng kem chng nng.
Các nguy him có th gp do phu thut
Ging nh các phu thut khác, ngi có nhu cu phu thut điu tr vú
b n hóa đc bit trc v mt s bin chng có th xy ra (dù rt ít) nh:
- Nhim trùng.
- Tn thng da ngc.
- Chy máu nhiu khi m.
- Phn ng vi thuc tê.
- đng dch trong tuyn vú mt thi gian.
- Ni m b so xu.
- u vú b bin dng.
Sau phu thut, nu hai bên vú không đu, không đi xng nhau, phi
phu thut li sau mt thi gian.
Ngi đc gii phu cn đng ý và chp nhn các ri ro nu có (không
do ý mun ca bác s gii phu).
Phu thut điu tr bnh n hóa tuyn vú phái nam có kt qu tt và lâu
dài. Nu áp dng k thut m theo phng pháp thm m, so ni m rt nh
và ngc tr li gn nh hoàn toàn ging ngc nam gii bình thng.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 16
Cà da mt
Cà da mt là phng pháp điu tr rt có kt qu trong trng hp da mt
b g gh, xu do so mn, chn thng hay do phu thut. Ngoài ra, cà da mt
còn đc dùng trong mt s trng hp đc bit nh:
- Da mt b lão hóa do ánh nng mt tri.
- iu tr mn đang tin trin do da mt quá dày.
- Bnh nhân điu tr mn rt nhiu bng kháng sinh nhng không đt kt
qu.
Phu thut cà da mt khá phc tp, đòi hi phu thut viên phi có kin
thc đy đ cng nh kinh nghim v phu thut.
Dù vic cà da mt đã đc ngi Ai Cp thc hin 1.500 nm trc công
nguyên nhng các phu thut cà da hin đi ch mi đc thc hin t nm
1905 do Kromeyer, phu thut viên ngi c thc hin nhm gii quyt các
so mn. Kromeyer đã công b rng, phng pháp mi dùng máy cà da rt có
kt qu trong phu thut v da. Tác gi cng cho bit nu không cà vt quá
tng h bì thì kt qu s tt, không b so. Kt qu ca ni cà da đp hay xu là
tùy theo tng vùng và theo tng ngi mt. Các nhn đnh này rt quan trng
và làm nn tng cho phu thut v da sau này.
T thp niên 1980 đã có mt s tin b trong cà da nh sau:
- Yarborough gii thiu phng pháp cà da sm đ gii quyt các so do
chn thng.
- Johnson đ ngh ghép da ri tng khúm nh đ gii quyt các so sâu.
- Hankke nói rõ tác dng ca nhiu loi thuc tê lnh ti ch trong vic
gây tn thng da. Ông cng cho bit có th dùng phng pháp cà da đ điu
tr u si thn kinh.
- Mandy nghiên cu vic dùng tretinoin trc khi cà da.
- Pinskin và các tác gi khác nghiên cu tác dng ca các gc có thm
cht sinh hc trong vic làm lành so ni cà da.
T nm 1990 v sau, cà da mt đã thành mt chuyên ngành n đnh đ
làm phng li da mt b li lõm do chn thng hay bnh tt.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 17
Các ch đnh cà da mt gm có:
- Mn đang tin trin.
- So do mn.
- So do chn thng.
- So do phu thut.
- Da b lão hóa do ánh nng mt tri.
- iu tr các np nhn mt.
- Ri lon sc t.
- Xóa vt xm da: Tình trng da b chn thng, dính các d vt vào
ging nh b xm có th điu tr rt tt bng phng pháp cà da. Vic cà da nu
đc thc hin ngay sau khi b thng, s phòng nga đc tình trng da b
thâm đen. Nhng nu ngi bnh đn bác s mun, vt thng đã lành da non
ri thì phi ch đn 8 tun sau mi nên cà da. Cà da trong giai đon này ngoài
vic ly d vt còn giúp cho so do chn thng đc đp.
Xóa vt xm thm m thng khó khn nu vt xm khá sâu. Thng
ch nên cà da xóa vt xm cho ngi trên 25 tui, thc s mun xóa vt xm và
tâm lý hoàn toàn n đnh.
- Bnh mi b bin dng, sn sùi ging mi lân (Rhinophyma).
- Bnh u si thn kinh da: Khong 85% bnh nhân b u si thn kinh có
bnh tích mt, làm cho da mt xu đi nhiu. Phu thut s gii quyt các khi
u ln, nhng không th m hàng trm u nh. Do đó, cà da mt là bin pháp tt
nht đ gii quyt các trng hp này.
- Bnh Trichóepithelioma: Là loi u ngoài da, gây bin dng da mt rt
nhiu. Mt s trng hp có th thoái hóa thành ung th t bào đáy da.
Phng pháp cà da mt điu tr bnh này cho kt qu rt tt. Có ít trng hp
bnh tái phát.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 18
Nhng thành tu mi trong vic lt da mt
Lt da mt là phng pháp ly bt lp ngoài ca da (danh t y hc là
tng sng) gm các t bào da b thoái hóa, dày lên và cha đng nhiu bnh
tích ca s lão hóa. Thuc lt thng là các hóa cht, tác dng lên da mt, n
mòn các lp da phía ngoài. Tùy theo đ sâu ca lp da b n mòn, ngi ta chia
lt da mt làm ba loi:
-
Lt nh
: Ly ht lp biu bì đn tng t bào đáy nm gia phn biu bì
và bì.
- Lt trung bình: sâu đn phn gai bì ca da.
- Lt sâu: Phn da lt sâu đn phn t chc mng ca da.
Yêu cu đi vi thuc lt mt là cách dùng đn gin nht, ít bin chng
cho da mt và ít nguy him cho sc khe ngi s dng. Vi các yêu cu đó,
thuc lt da bng axit trichloroacetic (gi tt là TCA) đáp ng đc các yêu cu
đó. Thuc này không đc cho c th, không gây d ng. Các dung dch pha vào
nc có th dùng các nng đ khác nhau khi cn thit. Sau khi pha ch, thuc
có th gi đc khong hai nm.
K thut lt da
Da mt cn đc chun b sch trc hai tun. Ngi bnh cn sn sàng
đ lt, không trang đim khi đn phòng mch. Da mt đc làm sch bng axit
glycolic 5%, sau đó sát trùng vi cn 70 đ. Không dùng acetone hay các cht
ty da khác đ ra da vì các cht này có th làm cho bnh nhân khó chu và
khin TCA ngm vào sâu hn trong da. Tác dng ca các cht thuc ra da là
làm sch lp biu bì, làm cho mng và sch lp tng sng. Nu cn lt da sâu,
có th tng nng đ axít hoc lt da bng cách thoa thuc nhiu ln.
Sau khi ra sch da, khách đc đt nm trên bàn m (đu cao khong
45 đ). T th này làm cho thuc lt không chy vào mt. Không cn s dng
máy theo dõi nhp tim mc dù có th bác s mun có sn đng truyn tnh
mch đ truyn các thuc an thn. Cm giác b nóng do lt bng TCA
thng nh và s ht trong vài phút.
Cách lt da đc áp dng chung cho tt c các dung dch thuc lt có
nng đ khác nhau. Bác s s dùng ming gc nh xp li làm đôi đ bôi thuc
TCA lên da. Dùng que bông đ bôi thuc lên da cng đc nhng không đ
mnh đ thuc thm đu lên da.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 19
TCA là hóa cht có tác dng tt và làm đông cht protein da, làm cho
da trng nhanh và càng cng vùng trng. Tính cht khi lt nh và lt trung bình
có th sp theo th t nh sau:
- Da không có màu trng: Da có v bóng và láng hn nhng không thay
đi màu sc. ây là trng hp ch lt lp biu bì bên ngoài.
- Da có trng nh không đu: Thêm vào v bóng sáng ca da, trên da
thy ri rác các đim trng. ây là lt da sâu gia lp biu bì.
- Da trng hoàn toàn vi màu hng phía di: Là lt da sâu đn tng đáy
ca biu bì.
- Da trng cng và không có lp hng di: ây là lt da sâu đn ht
gai bì và bì.
Ngi ta dùng TCA nng đ t 10% đn 25% đ lt da sâu biu bì và
nng đ 30% đn 40% đ lt da sâu đn gai bì và bì. Chiu sâu ca lp da đc
lt ph thuc vào s chun b trc, đ nhn, b dày ca da, s lng cht axit
đc dùng. Vic bôi li cht axit trên da đã trng s làm axit thm sâu vào da
hn. Do đó, đ an toàn, nên dùng TCA nng đ thp và bôi nhiu ln khi cn.
Sau khi bôi thuc, lt đn đ sâu cn thit, bác s s lau mt ngi bnh
vi nc thông thng. iu này giúp pha loãng cht axit đng, ngn không
cho axit thm sâu. Sau đó, thoa da bng kem Hydrocortisone 1% cho da đc
t đu. iu này làm bnh nhân d chu và gim cm giác nga.
Sau khi lt da mt bng TCA
Ngi đc bôi thuc TCA nên ra mt hai ln mi ngày vi các loi xà
phòng ra mt nh và bôi da bng kem Hydrocortisone 1% thng xuyên cho
da đc mm. Không cn bôi kháng sinh. Các trng hp lt mt mnh (sâu
trung bình) có th ung kháng sinh trong 5-7 ngày sau khi lt da. Vì vic lt da
không to vt thng h nên không cn dùng kháng sinh trc và trong khi lt
da.
Nu b nhim trùng da (do vi trùng staphylococcus hay streptococcus,
him gp), nên dùng thuc kháng sinh cephalosporin, ung ngày hai ln.
- Lt nh (biu bì): Lành trong 3 đn 4 ngày.
- Lt sâu hn (gai bì): Lành trong 6 đn 8 ngày.
iu quan trng là 48 gi sau khi da lt đc lành, bnh nhân phi dùng
thuc Retin-A hay axit alphahydroxy cùng vi hydroquinone và thuc che nng
ph rng. Da tr li bình thng sau khi bôi thuc hai tháng. Trong thi gian
đó, bnh nhân phi tránh nng, đc theo dõi và dùng thuc dng da thích
hp.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 20
Do không gây các vt thng sâu nên các bin chng nh so, nhim
trùng, da b đ kéo dài và mt màu vnh vin rt ít xy ra.
Kt qu ca phng pháp lt da bng TCA theo thi gian
Lt da sâu có kt qu rt lâu. Vi phng pháp lt nh, nu có dùng thêm
các thuc dng da thì kt qu lâu hn, có th kéo dài đn c nm (nu không
dng da, kt qu ch đc khong 3 tháng). các trng hp lt sâu, tác dng
kéo dài đn nhiu nm.
Thi đim bôi thuc lt ln k tip đc xác đnh tùy theo ln lt đu là
nh hay mnh. Nu lt nh, có th lt li sau mt hai tun. Nu lt sâu trung
bình, cn ch 6 tun và nu lt sâu thì phi ch ít nht 2 tháng.
Tóm li, TCA là thuc lt da mi d dùng và ít tai bin, là phng tin
an toàn đ làm tr hóa da mt, đem li mùa xuân cho da mt, góp c th con
ngi.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 21
Tái to da mt
Phân bit các loi da và cách chm sóc
"Cháu 18 tui, hay ni nhiu mn. Bác s da liu nói cháu b da dày,
nhn. Da dày là gì? Có bao nhiêu loi da mt và cách chm sóc nh th nào?".
Nói mt cách tng quát, da mt đc chia làm ba loi: da nhn, da khô
và da mn. Da nhn thng dày, d b mn. phân bit các loi da, cháu có
th đc bng phân loi nh sau:
Loi da Chn đoán Nên tránh Sn sóc và điu tr
Nhn
- Da dày và bóng.
- Phn dày thy rõ gia
mt, nht là mi, rãnh gia
mi và má.
- Các l chân lông giãn
rng.
- Nhiu cht nhy, nht là
mi và cánh mi.
- èn cho sm da.
- Tia t ngoi ca mt tri
(cn dùng kem chng nng).
- Các cht có th gây mn.
- Xà phòng có glycérine
- Dùng xà phòng nhiu du.
- Thoa kem có ch
t gôm mi
tun hai ln, sau đó ra sch.
- Kem chng nhn.
Khô
- Da cng và nhám.
- Có cm giác cng, b
châm chích, b bng nh
mt.
- Da kém mm và kém đàn
hi.
- Xà phòng ty mnh.
- Các dung dch có pha ru.
- Nc có cht vôi.
- Dùng xà phòng nhiu.
- Xà phòng nhiu du
amandes douces.
- Kem nuôi da và gi nc.
- Ra mt cn thn và chm
lau khô.
Mn
(nhy
cm)
- Da mng, trong.
- Da trng, hng, trong
sut.
- Da sáng, lóng lánh.
- Da d tn thng khi b
lnh, gió hoc nóng quá.
- Có cm giác kéo cng,
châm chích hay nga da.
- Thuc thoa có ru.
- Ánh nng mt tri mùa hè
hay mùa đông.
- Dùng dung dch cho nhiu
nc, nhiu cht m.
- Xà phòng nhiu du.
- Ra mt nh và cn thn.
Khi đã bit da mt thuc loi nào ri, cn sn sóc da theo hng dn trên đ có làn da đp,
đ b mn và lâu lão hoá.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 22
Vitamin C và s lão hóa
"Nghe nói vic n trái cây giúp ta lâu già vì trái cây có nhiu vitamin C.
iu đó có đúng không? Vai trò ca vitamin C trong vic ngn chn s lão hóa
nh th nào?".
úng là trái cây rt tt cho sc khe. Trong trái cây, ngoài vitamin C ra
còn có rt nhiu vitamin khác và cht đm thc vt d tiêu hóa, ít gây hi cho
sc khe hn tht ln, tht bò.
Ngi thiu vitamin C có th b bnh Scorbut (mt bnh gây st nh,
thiu máu, chy máu li, ri lon tiêu hóa, suy kit, có th dn đn t vong).
Ngày xa, bnh này thng xy ra các thy th sng mt thi gian dài trên
bin, không n rau qu.
Nm 1928, Szent Goryi đã tìm ra vitamin C t rau ci. Phát hin ca ông
đã đc gii Nobel nm 1937. C th con ngi không th tng hp
đc vitamin C cng nh mt s vitamin cn thit khác. Do đó, con ngi cn
dùng thc n có nhiu vitamin C. Nhu cu v vitamin C hng ngày ca ngi
khe mnh hoàn toàn là 60-100 mg. Nhu cu này gia tng ph n mang thai,
ngi cho con bú, sau phu thut, đang dng bnh hay vn đng c th nhiu.
Ngày nay, tình trng thiu vitamin C vn còn xy ra do cách n ung
cha hp lý. Vic nu nng thc n quá lâu, dùng nhiu các thc phm đóng
hp... có th gây thiu ht vitamin C. Bên cnh đó, vic hút thuc lá và ung
ru làm gia tng nhu cu v vitamin C mi ngày. mt s ngi, dinh dng
kém, ri lon v hp th rut cng gây ra thiu vitamin C mn tính. Vic b
sung vitamin C thng xuyên bng cách n trái cây hoc ung thuc s khin
tình trng sc khe đc ci thin rõ rt (v th cht cng nh v tâm lý).
Vitamin cng có tác dng chng ôxy hóa. Nó tham d vào rt nhiu phn
ng bin dng ca t bào c th. Lng vitamin C d tr máu và các t
bào gim dn khi già. Nhiu ngi bn khon v vic có th làm chm s lão
hóa bng cách bt đu dùng nhiu vitamin C t mt la tui nào đó không? Câu
hi này đn nay cha có gii đáp.
Nhiu nghiên cu cho thy, vitamin C có kh nng:
- Kích thích chc nng min dch ca c th, làm mnh thêm các thuc
tiêm phòng, nht là thuc phòng cm cúm. c ch đnh trong trng hp
nhim trùng kéo dài nh herpes, zona, viêm nhim đng hô hp ngi có c
đa d ng.
- Làm lành so nhanh, có hiu qu tt trong s bin dng sn các
ngi có bnh v sn khp.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 23
- Phòng nga bnh x m đng mch bng cách làm gim cht m,
triglycerid và cholesterol trong máu.
- Bo v c th, làm gim đc ngi ung ru hay hút thuc.
- Tng cng sc mnh c bp và làm chm cm giác mt mi khi vn
đng, chi th thao.
Mt s nhà khoa hc còn cho rng vitamin C có tác dng bo v c th
chng li bnh ung th, nht là ung th d dày.
Vitamin C đc thi ra nhanh theo đng tiu, do đó nu dùng nhiu
cng không s b quá liu.
Vitamin E và s lão hóa
"Tôi mi 45 tui mà da b nhn nhiu, trông già hn tui. Mt vài ngi
bn khuyên nên ung vitamin E. Vitamin E có th làm tr trung đc không?
Tôi rt ngi ung thuc, thay vì ung vitamin E tôi có th n các thc n nào?".
Vitamin E nm trong nhóm thuc điu tr đ nhm ngn chn s ôxy hóa
các gc t do trong c th (bên cnh vitamin C, selen...). Hin tng ôxy hóa
các gc t do trong c th có th đa đn nhiu bnh v tim, tiêu hóa, não... và
làm cho ngi già đi nhanh, nht là da.
Các gc t do tn công vào nhng yu t cu thành màng t bào, đc bit
là các cht m to thành màng t bào, các axit nhân t bào. H thng bo v c
th s chng li hin tng này. Tuy nhiên, s chng li ca c th ngày càng
yu đi. Vic ung ru, hút thuc và tia t ngoi làm c th phóng thích nhiu
gc t do hn. Vì vy, cn dùng thêm các cht chng ôxy hóa t bên ngoài.
Vitamin E đc chit xut t du ca lúa mì ln đu tiên nm 1936. Nó
cng có trong mt s cht nh gan bê, chui, táo, đào, lúa mì, ht ngô, tiêu,
trng.... Tuy nhiên, các thc n nhiu vitamin E nht là ht lúa mì và du thc
vt. Liu dùng mi ngày là 5-12 mg cho ngi ln (nam n bng nhau).
Ngoài vic ngn chn tác dng có hi ca các gc t do, vitamin E còn
có tác dng ging nh aspirine, ngn chn s kt dính tiu cu, giúp gim nguy
c tc mch ngi b bnh tim mch. Nhiu ngi ngh vitamin E có th thúc
đy s phát trin tinh trùng nam gii, nht là ngi ln tui. Nhng cho đn
nay cha có nghiên cu nào xác nhn điu này.
Tóm li, c ch ngn nga s lão hóa ca vitamin E là làm chm s ôxy
hóa các cht quan trng ca c th và gim bt s kt dính ca các tiu cu
trong mch máu. Trng hp c th ca bn có th dùng sinh t E. Nu ngi
ung thuc, bn có th dùng các thc phm k trên.
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 24
nh hng ca ánh nng mt tri đi vi da
"Xin bác s cho bit ánh nng mt tri có hi hay có li cho da?".
Nhng ngi thiu vitamin D (không nhiu) cn phi nng. Nhng vi
đa s, ánh nng mt tri rt có hi vì làm da nhanh b lão hóa, có th đa đn
bnh ung th da v sau. Cn thn trng khi ngh ngi hay làm vic ngoài nng
đ tránh các tác dng có hi.
Ánh nng trc tip chiu vào da s gây tác hi ti đa vào mùa hè, vào
gia tra. vùng càng cao (so vi mc nc bin), nh hng này càng ln.
Ánh sáng mt tri có th làm da sm màu ngay c khi tri có nhiu mây. Không
ch ánh nng chiu trc tip mà ngay c ánh phn chiu ca tia t ngoi mt
đt, trên cát, trên nc, trên c hay ngay c trên tuyt cng gây hi cho da.
Tác dng ca các tia t ngoi (UV) lên da là không ging nhau:
- UVA làm cho da sm li. Nó xuyên qua biu bì và 20% đn đc vùng
bì.
- UVB gây ra bnh cm do nng. Nó b chn li tng sng, 20% đn
niêm mc và 10% đn các gai bì. Chính 10% này tham d vào vic to các np
nhn.
* Các tác hi ca tia t ngoi vi cu trúc da:
- v trí phân t: Do tác dng quang hóa, mt s phân t các cht b
phân hy, phóng thích gc t do.
- v trí t bào: Cu trúc xon ca ADN b thay đi, nh hng đn s
tng hp ca t bào.
- b mt da và các np nhn: Sau khi b nng làm đ lên, các np nhn
tr nên nhiu hn, rng hn và sâu hn.
Tóm li, đi vi ngi Vit Nam, ánh nng mt tri có hi cho da, cho
sc khe nhiu hn có li. Do đó, nên hn ch vic phi mình di nng và cn
có bin pháp bo v khi làm vic liên tc ngoài nng.
nh hng ca thuc lá đi vi da
"Tôi làm tài x đng dài. đ bun ng khi lái xe ban đêm, tôi
thng hút thuc lá, lâu thành nghin. Tôi mi 29 tui mà trông đã già, da
càng ngày càng xu. Hút thuc lá có nh hng gì đn da không?".
Dùng thuc lá dù di hình thc nào (hút hay là nhai) đu có hi cho sc
khe, tng nguy c ung th hng, phi, viêm ph qun mn, bnh tim mch,
Nhng điu cn bit v phu thut thm m 25
bnh lý mch máu chi di. Tác dng có hi là do các cht có trong thuc lá
gây ra, bao gm:
- Nicotine: Nh đc tính tan trong m, nicotine xuyên qua đc hàng rào
niêm mc và da. Nó đc phân tán khp c th và tp trung ti các ni chính:
h thn kinh trung ng, gan, tuyn thng thn. Cht này có nhiu nh hng
đn c th:
+ Tng tác dng ca tuyn thng thn trong thi gian đu.
+ Gim s sn xut cht histamine (cht gây d ng).
+ Thay đi s tng hp protein và d tr serotogene).
Vic hút thuc lá lâu ngày s gây ng đc cht nicotine, dn đn các tn
thng mch máu quan trng nh co mch kéo dài, gia tng s kt dính các
tiu cu. Kt qu là ri lon tun hoàn. Ri lon này kt hp vi các ri lon v
bin dng, v các kích thích t sinh dc, dn đn tng s lão hóa da.
- Khí CO2: Làm ri lon s chuyên ch ôxy t hng cu đn các mô và
t bào.
- Các cht kích thích có aldehydes và phenol: Làm xáo trn hot đng
luân chuyn ca b máy hô hp.
- Các cht than gây ung th.
* Tác hi ca thuc lá đi vi da
1. Biu hin da:
- Da b lão hóa sm.
- Niêm mc b tn thng (viêm hng do thuc lá).
- u ngón tay b vàng.
- D ng da khi tip xúc vi thuc lá.
Gng mt đin hình ca mt ngi da trng nghin thuc lá là có nhiu
np nhn ln nh, da b teo li, nht nht, màu vàng, xám... Phn ln các triu
chng này biu hin rõ hn phái n và ngi phi nng nhiu.
Thuc lá và tia t ngoi có tác dng phi hp trong vic gây lão hóa da.
Tuy nhiên, tác hi do tia t ngoi gây ra mnh hn.
2. S hiu bit hin ti ca chúng ta cha gii thích đc ht tác dng
ca thuc lá lên da và c ch gây lão hóa. Ngi ta ch thy đc thuc lá gây