SKKN Day giai toan co loi van cho HS Lop 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span>a. phÇn më ®Çu I. Lý do chọn đề tài ë bËc tiÓu häc m«n To¸n lµ mét trong nh÷ng m«n häc chiÕm mét vÞ trÝ quan trọng. Vì vậy, để giúp học sinh nắm đợc kiến thức, kỹ năng cơ bản ban đầu về Toán học không phải là đơn giản. To¸n häc rÊt ®a d¹ng, phong phó, cã nhiÒu lo¹i bµi to¸n ë nhiÒu d¹ng kh¸c nhau. Trong đó loại toán có lời văn luôn giữ một vị trí quan trọng, bởi nó bộc lộ mèi quan hÖ qua l¹i víi c¸c m«n häc kh¸c còng nh trong thùc tiÔn cuéc sèng. Nã gãp phÇn vµo viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña häc sinh tiÓu häc ,gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc ,kÜ n¨ng gi¶i to¸n .§ång thêi gi¸o viªn dÔ dµng ph¸t huy nh÷ng u ®iÓm ,kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt ®iÓm cho häc sinh . Trong các bài toán có lời văn có giá trị đặc biệt quan trọng và xuất hiện ở các kh©u cña qu¸ tr×nh d¹y häc ë tiÓu häc,tõ kh©u h×nh thµnh kh¸i niÖm, quy t¾c tÝnh toán đến khâu hình thành trực tiếp các phép tính, vận dụng tổng hợp các tri thức và kỹ năng của số học, đại số, hình học…Vì vây trong cấu trúc nội dung môn to¸n cã thÓ s¾p xÕp c¸c bµi to¸n cã lêi v¨n g¾n víi néi dung häc kh¸c nhau trong tõng kh©u cña tõng tiÕt häc. Râ rµng qua sù ph©n bè ch¬ng tr×nh, ta thÊy râ phÇn giaØ to¸n cã lêi v¨n cã một vị trí đặc biệt quan trọng trong chơng trình môn toán tiểu học nói chung và ở líp 2 nãi riªng. Xuất phát từ thực tế giảng dạy của tôi cũng nh các đồng nghiệp ở Trờng Tiểu häc CÈm V©n 1, chóng t«i thÊy viÖc gi¶i to¸n cã lêi v¨n cßn nhiÒu h¹n chÕ cha gióp häc sinh ph¸t triÓn tèt n¨ng lùc t duy, suy luËn trong qu¸ tr×nh gi¶i to¸n. C¸c em cßn nhÇm lÉn gi÷a c¸c d¹ng to¸n, rËp khu«n theo mÉu hoÆc theo c«ng thøc mà không giải thích đợc cách làm. Đặc biệt không nhận thấy đợc mối liên hệ giữa các số liệu, dữ kiện cụ thể của bài toán dẫn đến hiểu sai nội dung bài toán nên lựa chọn phép tính không đúng. Số học sinh giải đợc bài toán theo nhiều cách chiếm số ít.Do vậy trớc thực tế đó, để giúp học sinh giải toán tốt (phần giải toán có lời văn) là một việc làm cần thiết đối vơí giáo viên tiểu học, nhằm góp phần nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán.Do đó bản thân tôi cũng là một giáo viên Tiểu học,cũng đã từng trăn trở nhiều về vấn đề dạy học môn Toán nói chung và phần giải toán có lời văn nói riêng để đạt kết quả dạy học tốt nhất.Và với bài viết này tôi không có tham vọng lớn bàn về vấn đề giải toán ở Tiểu học .Tôi chỉ muèn ®a ra “Mét sè kinh nghiÖm nhá qua viÖc d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2”phần nào đó sẽ giúp chúng ta tìm ra cách giảng dạy tốt nhất,đạt đợc yêu cầu của bộ môn nhằm góp phần vào việc đổi mới và nâng cao chất lợng giáo dục hiện nay>tôi rất mong nhận đợc sự bổ xung của các bạn đồng nghiệp.. II. Mục đích nghiên cứu -Tìm hiểu một số vấn đề lý luận đổi mới phơng pháp dạy học môn Toán ở tiểu häc. -T×m hiÓu néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc phÇn gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp 2 -T×m hiÓu thùc tr¹ng viÖc triÓn khai phÇn gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp 2 ë trêng TiÓu häc CÈm V©n 1.. III. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu -Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu. -Ph¬ng ph¸p quan s¸t th«ng qua dù giê. Ph¬ng ph¸p dù giê.. B. phÇn néi dung PhÇn thø nhÊt:T×m hiÓu môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc to¸n líp 2. I. Môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n 2 1.Môc tiªu Môn Toán chơng trình tiểu học 2000 đợc chia thành 2 giai đoạn chính: - Giai đoạn các lớp 1,2,3 đợc coi là giai đoạn cơ bản - Giai ®o¹n c¸c líp 4,5 lµ giai ®o¹n tËp s©u. Toán 2 là giai đoạn cơ bản nên mục tiêu dạy học đợc cụ thể hoá thành những yêu cÇu c¬ b¶n vÒ kiÕn thøc ,kÜ n¨ng ë c¸c néi dung: + Sè häc (sè vµ phÐp tÝnh): C¸c sè trong ph¹m vi 1000;phÐp céng vµ phÐp trõ c¸c sè trong ph¹m vi 1000;phÐp nh©n vµ phÐp chia. + Đại lợng và đo đại lợng: Độ dài;khối lợng;dung tích;thời gian;tiền Việt Nam. + Các yếu tố hình học:Hình chữ nhật;hình tứ giác;đờng thẳng;đờng gấp khúc;tính độ dài đờng gấp khúc;tính chu vi hình tam giác hình tứ giác..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + Gi¶i to¸n cã lêi v¨n: C¸c bµi to¸n gi¶i b»ng mét bíc tÝnh vÒ céng , trõ,nh©n hoÆc chia. + Một số yếu tố đại số đợc tích hợp ở nội dung số học 2 . Ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n 2 Ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n 2 ë TiÓu häc lµ sù vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc to¸n (nãi chung ) cho phï hîp víi môc tiªu,néi dung,c¸c ®iÒu kiÖn d¹y häc c¬ b¶n khi d¹y häc to¸n theo ch¬ng tr×nh TiÓu häc míi. Nội dung kiến thức,kĩ năng toán học của chơng trình Toán 2 là kiến thức đã có đối với giáo viên,nhng là kiến thức cha có đối với học sinh,nbó tồn tịa bên ngoài t duy häc sinh. Gi¸o viªn sö dông ph¬ng ph¸p d¹y häc to¸n ë TiÓu häc nãi chung và phơng pháp dạy học Toán 2 nói riêng để giúp học sinh lĩnh hội kiến thức,kỹ n¨ng to¸n. Häc sinh lÜnh héi kiÕn thøc kü n¨ng nhê thÝnh gi¸c(nghe) Tri gi¸c (nh×n) vµ t duy (suy nghÜ-nhí ).T¬ng øng trong trêng hîp nµy gi¸o viªn sử dụng phơng pháp dạy học kiểu áp đặt,thông báo kiến thức cho học sinh.Học sinh lÜnh héi kiÕn thøc kh«ng chØ nhê thÝnh gi¸c (nghe);tri gi¸c (nh×n);vµ t duy(suy nghĩ – nhớ) mà còn có sự tham gia phối hợp của các hoạt động nh cầm n¾m ,t¸ch,gép,ph©n tÝch,tæng hîp,viÕt, nãi….Trong trêng hîp nµy gi¸o viªn ph¶i biết sử dụng phối hợp các phơng pháp dạy học để hớng dẫn học sinh tự tìm tòi , ph¸t hiÖn tù chiÕm lÜnh kiÕn thøc cho chÝnh m×nh.C¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc to¸n thêng vËn dông lµ: - Đặt vấn đề và giải quyết vấn đề. - Phơng pháp gợi mở vấn đáp. - Sử dụng đồ dùng,trang thiết bị dạy học (phơng pháp trực quan). - Sö dông trß ch¬i häc tËp. Tuy nhiªn néi dung To¸n 2 chñ yÕu lµ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña giai ®o¹n ®Çu nªn khi d¹y häc To¸n 2 gi¸o viªn cÇn : - Tổ chức hớng dẫn các hoạt động học tập của học sinh không nói,viết,làm mẫu những gì học sinh có thể làm đợc (cá nhân hoặc nhóm học sinh). - Khi dạy học cần giúp học sinh tự nêu (phát triển) vấn đề,tự phát hiện các kiến thức,kỹ năng đã có,với sự trợ giúp(nếu cần thiết) của các hình vẽ,mô hình thật để giải quyết vấn đề(cá nhân hoặc nhóm học sinh) trao đổi ý kiến b×nh lu©n,thùc hµnh vËn dông ngay trong tiÕt häc.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Tận dụng thời gian học tập ngay trên lớp để hoàn thành về cơ bản nhiệm vô häc tËp to¸n , nÕu cã thêi gian th× gióp häc sinh tù häc ë møc s©u c¸c néi dung SGK vµ vë bµi tËp..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> PhÇn thø 2: T×m hiÓu néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc m¹ch kiÕn thøc gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp 2. 1 . Néi dung cña m¹ch kiÕn thøc gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp 2. Néi dung d¹y häc gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp 2 gåm: -Dạy cách giải và cách trình bày giải các bài toán đơn về cộng , trừ,trong đó có bµi to¸n vÒ “nhiÒu h¬n” ,”Ýt h¬n” mét sè c¸c bµi to¸n vÒ nh©n ,chia ( trong ph¹m vi b¶ng nh©n , chia víi 5) vµ bíc ®Çu lµm quen víi viªc gi¶i bµi to¸n cã néi dung hình học (tính độ dài,tính chu vi các hình),các bài toán liên quan đến phép tính với các đơn vị đo đã học (cm,m,km ,kg…). -Rèn phơng pháp giải toán và khả năng diễn đạt ( phân tích đề bài, giải quyết vấn đề, trình bày vấn đề bằng nói và viết). -Toán 2 không dạy các bài toán mang tính đánh đố học sinh nhng nội dung các bài toán phong phú, gần với thực tiễn xung quanh các em, bài toán thờng đặt ra díi d¹ng gi¶i quyÕt mét t×nh huèng cã trong thùc tiÔn. D¹y tr×nh bµy bµi gi¶i cña bài toán có lời văn gồm câu lời giải kèm theo phép tính trung gian và đáp số. 2. Ph¬ng ph¸p d¹y häc gi¶i bµi to¸n cã lêi v¨n líp 2 Giải toán là một hoạt động trí tuệ khó khăn phức tạp,hình thành kỹ năng giải toán khã h¬n nhiÒu so víi kü x¶o tÝnh. V× c¸c bµi to¸n lµ sù kÕt hîp ®a d¹ng nhiÒu khái niệm, nhiều quan hệ toán học.Nắm chắc các ý nghĩa phép tính đòi hỏi khả năng độc lập suy luận của học sinh ,đòi hỏi biết cách tính thông thạo,đặc biệt là biÕt nhËn d¹ng bµi to¸n vµ lùa chän thÝch hîp . Để giúp học sinh thực hiện đợc các hoạt động thên có hiệu quả giáo viên không làm thay hoặc áp đặt cách giải, mà hớng dẫn để học sinh từng bớc tìm ra cách gi¶i bµi to¸n(tËp trung vµo 3 bíc): -Tóm tắt bài toán để biết bài toán cho gì? hỏi gì ? -Tìm cách giải,thiết lập mối quan hệ giữa các dữ kiện của đề bài với phép tính tơng ứng. - Trình bày bài giải,viết câu lời giải,phép tính giải và đáp số.. PhÇn thø 3: T×m hiÓu thùc tr¹ng gi¶i to¸n cã lêi v¨nlíp 2 ë trêng TiÓu häc CÈm V©n 1-CÈm Thuû-Thanh Ho¸. 1/ Thùc tr¹ng cña gi¸o viªn. a,¦u ®iÓm.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Qua t×m tßi nghiªn cøu, c¶i tiÕn thùc tÕ gi¶ng d¹y ë nhµ trêng hiÖn nay.§èi với bài học truyền thụ kiến thức mới thì dạy học theo từng phần(chủ đề dạy học kiÕn thøc) vµ qui tr×nh d¹y häc nh sau: - Giáo viên đặt vấn đề dẫn dắt học sinh dần dần đi vào kiến thức cần thuyền đạt - Dùng hệ thống câu hỏi,phơng pháp gợi mở qua đàm thoại để uốn nắn sai lÇm,thiÕu sãt cña häc sinh,cñng cè kiÕn thøc b»ng hÖ thèng bµi tËp ë líp. §èi víi bµi luyÖn tËp vËn dông kiÕn thøc, c«ng viÖc cña gi¸o viªn,häc sinh thêng lµ: - Học sinh đợc giao chuẩn bị bài tập. - Mét vµi häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i cña m×nh. - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh trong líp nhËn xÐt bµi gi¶i cña b¹n,kiÓm tra kết quả trung gian và đáp số cuối cùng . - Gi¸o viªn tæng kÕt u ®iÓm vµ khuyÕt ®iÓm vÒ lêi gi¶i häc sinh ®a ra vµ ®a ra lêi gi¶i mÉu(nÕu cÇn) cñng cè lý thuyÕt. Dạy học sinh nh vậy chấp nhận đợc vì có u điểm là lớp học sinh động ,học sinh tiếp thu kiến thức đỡ thụ động.Tuy nhiên bề mặt bản chất vẫn là kiểu dạy học thuyền đạt tiếp thu mà thôi. b/ Nhîc ®iÓm Giáo viên chỉ dừng lại ở mức độ giải các bài toán trong chơng trình cha chú trọng đến kỹ năng giải toán,nhận dạng các bài toán và cách giải từng dạng toán,cha phát huy hết tính tích cực độc lập của từng học sinh. 2.Thùc tr¹ng häc sinh a/ ¦u ®iÓm Qua viÖc t×m hiÓu ®iÒu tra cho thÊy trong c¸c bµi lµm bµi tËp còng nh qua c¸c bµi kiÓm tra,häc sinh lµm to¸n vÒ phÇn gi¶i to¸n cã lêi v¨n kh¸ tèt.PhÇn lín c¸c em häc sinh kh«ng lµm sai hoµn toµn. b/ Nhîc ®iÓm Tuy vËy vÉn cßn mét sè häc sinh cßn gÆp khã kh¨n trong viÖc nhËn d¹ng bµi toán,đặc biệt là đặt lời giải.Cũng có nhiều học sinh thờng có quan niệm sai lầm hÔ thÊy”nhiÒu h¬n” th× lµm tÝnh céng vµ “Ýt h¬n” th× lµm tÝnh trõ. VÝ dô1: Líp 2A cã 29 häc sinh vµ sè häc sinh líp 2B nhiÒu h¬n sè häc sinh líp2A lµ 5 b¹n. Hái líp 2B cã bao nhiªu häc sinh Tãm t¾t Gi¶i Líp 2A. 29HS. Sè häc sinh líp 2B lµ:.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Líp 2B. 29+5=34(häc sinh) §¸p sè:34 häc sinh. ?HS. 2 5HS VÝ dô 2: Líp 2A cã 29 häc sinh vµ sè häc sinh líp 2A Ýt h¬n sè häc sinh líp 2B lµ 5 b¹n. Hái líp 2B cã bao nhiªu häc sinh Tãm t¾t Gi¶i Líp 2A. 29HS. …… 5HS. Sè häc sinh líp 2B lµ:. ?HS. 29+5=34(häc sinh) §¸p sè:34 häc sinh. Líp 2B Song song với việc tìm hiểu thực trạng về dạy học giải toán có lời văn ở nhà trờng, tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng giải ngay trong lớp tôi phụ trách để phân loại đối tợng học sinh nhằm biết từng em để tiện giúp đỡ . Tæng sè häc sinh tham gia kiÓm tra : 23 em . Kết quả khảo sát học sinh đạt đợc nh sau : Kh¶ n¨ng. Kh¶ n¨ng ph©n Kh¶ n¨ng thiÕt tích đề lËp c¸c d÷ kiÖn để xây dựng qui tr×nh. Kh¶ n¨ng nªu lời giải đúng chÝnh x¸c cho mçi phÐp tÝnh. Kh¶ n¨ng tr×nh bµy bµi toán đúng và đẹp. XÕp Lo¹i SL % SL % SL % SL % Giái 6 21,4 5 17,8 10 35,7 6 21,4 Kh¸ 10 35,7 7 25 8 28,6 9 32,2 trung b×nh 4 14,3 8 28,6 4 14,3 6 21,4 YÕu 8 28,6 8 28,6 6 21,4 7 25 Từ thực trạng trên tôi đã tiến hành tìm hiểu nguyên nhân những điểm mạnh điểm yếu của học sinh để tìm cách khác phục .  Nguyªn nh©n : Tuy học sinh đã có khả năng phân tích đề ,song khả năng thiết lập các dữ kiện để xây dựng qui trình, khả năng nêu lời giải đúng ,chính xác cho mỗi phép tính và khả năng trình bày bai toán đúng và đẹp còn rất hạn chế dẫn đến kết quả làm bµi cßn thÊp .  Híng kh¾c phôc : Với những trăn trở trên bản thân tôi đã tìm hiểu và nắm vững chơng trình để khai thác các kiến thức vận dụng vào bài . Mặt khác tôi học hỏi đồng nghiệp , tìm.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> mét sè gi¶i ph¸p tèi u nhÊt gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n ở lớp 2. .Đợc sự hớng dẫn tận tình của Ban giám hiệu nhà trờng,tôi đã tiến hành giảng dạy và hớng dẫn học sinh giải toán và đã rút ra đợc một số kinh nghiệm ,cụ thÓ lµ:. PhÇn thø 4: Mét sè kinh nghiÖm nhá qua viÖc d¹y häc m«n to¸n phÇn gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp 2. Để giúp học sinh thực hiện đợc các hoạt động giải toán có hiệu quả ,giáo viên có thÓ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p sau ®©y: 1. Híng dÉn häc sinh ph©n tÝch c¸c bµi to¸n : +Đọc kĩ đề bài . §©y lµ bíc nghiªn cøu ®Çu tiªn gióp häc sinh cã suy nghÜ ban ®Çu vÒ ý nghÜa bài toán .Nắm đợc nội dung bài toán và đặc biệt cần chú ý đến câu hỏi của bài . Do đó, tôi đã yêu cầu học sinh cầm bút chì và thớc gạch chân dới những dữ kiện quan trọng của bài toán .:”Hãy gạch dới một gach những cái đã cho “ ; “Hãy gạch hai gạch dới câu hỏi của đè toán”.Nh vậy tất cả học sinh cùng làm việc,em nào không chịu làm việc giáo viên đã biết và nhắc nhở. +Xây dựng ,thiết lập mối liên hệ giữa hai dữ kiện đã cho của bài toán . Tìm cách diễn đạt nội dung của bài bằng ngôn ngữ kí hiệu toán học . Tóm tăt đầu bài toán hoặc minh họa với sơ đồ hình vẽ bằng cách ghi dữ kiện điều kiện và câu hỏi của bài toán dới dạng cô đọng, ngắn gọn nhất . VÝ dô : Bµi 3 (trang 5 SGK To¸n 2 ) “Một cửa hàng buổi sáng bán 12 xe đạp,buổi chiều bán đợc 20 xe đạp. Hỏi cả hai buổi cửa hàng bán đợc tất cả bao nhiêu xe đạp? -Ph©n tÝch néi nung +Học sinh đoc đề toán Giáo viên đọc hai câu lệnh làm việc + Hay gạch một gạch dới cái đã cho + H·y g¹ch hai g¹ch díng c©u hái cña bµI to¸n Sau khi häc sinh ®a thùc hiÖn theo hai c©u lÖnh lµm viÖc cña gi¸o viªn , gi¸o viên yêu cầu một số học sinh trình bày phân tích nội dung để hiểu rõ nội dung đề to¸n . Buổi sáng bán : 12 xe đạp Buổi chiều bán: 20 xe đạp Cả hai buổi bán: …xe đạp ?.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> _Lập kế hoạch giải : Suy nghĩ để tìm ra cách trả lời các câu hỏi của bài toán cần biết gì ? Dùng phép tính gì ? Suy luận từ các số,điều kiện đã có, có thể biết gì ? Có thể sử dụng phép tính gì ? Trên cơ sở đó lập kế hoạch để giải bài toán . +Thùc hiÖn c¸ch phÐp tÝnh theo kế hoạch để tìm ra kết quả đúng của bài toán . Mỗi bớc của phép tính đều phải đợc kiểm tra lại cho đúng thử lại đáp số vừa tìm đợc ,em cách giải , lời giải đáp số có đúng câu hỏi cua bài hay đã phù hợp với điều kiện bài toán hay cha ? Tr×nh bµy bµi gi¶i : Bµi gi¶i Cửa hàng bán đợc tất cả là: 12 + 20 = 32 (xe đạp) Đáp số : 32 xe đạp Từ cách hớng dẫn học sinh giải theo cách trên, học sinh đã nắm chắc đợc các bớc giải và trình tự giải bài toán để học sinh tiến hành đến việc học và giải bài to¸n tiÕp theo phøc t¹p h¬n mét c¸ch dÔ dµng . . 2. Hớng dẫn học sinh tự xây dựng một đề toán mới . Việc cho học sinh tự xây dựng đề toán vừa giúp các em phát triển t duy độc lập , vµ gióp c¸c em ph¸t triÓn tÝnh n¨ng s¸ng t¹o cña t duy . §©y lµ biÖn ph¸p g©y chó ý vµ høng thó häc tËp gióp cho c¸c em hiÓu râ cÊu tróc ,c¸ch nghi nhí d¹ng bµi, ®i s©u t×m hiÓu thùc tÕ vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ ,th«ng qua viªc tù nªu vµ gi¶i quyết vấn đề,phát huy tính tích cực , vai trò trung tâm của các em trong quá trình dạy học .Có nhiều cách để giúp học sinh tự xây dựng một đề toán giáo viên cần nêu vấn đề ,yêu cầu và định hớng từ thấp đến cao ,từ dễ đến khó . . 3 . §Ò to¸n ®a ra nhiÒu sè liÖu . Häc sinh t×m sè liÖu thay thÕ råi gi¶i VÝ dô : Líp 2 A cã ….häc sinh chia thµnh….tæ . Hái mçi tæ cã bao nhiªu häc sinh ? 4 . §Ò to¸n kh«ng ®a ra nh÷ng c©u hái Học sinh tự đặt câu hỏi cho đề toán và giải Ví dụ : “ Có 30 quyển sách để thành 5chồng Em hãy đặt câu hỏi cho bài toán rồi giải. 5 . Cho biÕt c¸ch gi¶i bµi to¸n . Học sinh tự nghĩ ra đề toán và giải . VÝ dô : 37 - 3 = 34 . Hãy đặt đề toán có cách giải nh trên ..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 6 . Đăt một đề toán tơng tự với đề mẫu . Trong phơng pháp học sinh tự xây dựng đề toán các em thờng mắc các khuyết ®iÓm nh : c¸c sè liÖu chän thiÕu chÝnh x¸c ,xa thùc tÕ . Gi¸o viªn cÇn gióp c¸c em rÌn luyÖn t duy ,tÝnh thùc tÕ . Ví dụ : Hãy đặt một đề toán tơng tự nh bài dới đây và giải . BµI 4 : (trang 171 SGK To¸n 2) “Đội Một trồng đợc 530 cây,đội Hai trồng đợc nhiều hơn đội Một 140 cây Hỏi đội Hai trồng đợc bao nhiêu cây 7 . Mét sè bµI to¸n n©ng cao cho häc sinh kh¸ giái : ViÖc båi d¬ng häc sinh kh¸ giái trong mét tiÕt häc,mét d¹ng bµi lµ kh«ng thÓ thiếu đợc đối với giáo viên có tâm huyết trong nghề dạy học .Bởi vậy song song với việc dạy trong chơng trình giáo viên có thể tùy theo đối tợng của lớp mình để ra một số đề nâng cao bồi dỡng học sinh khá giỏi và nâng dần lên từ rễ đến khó . V× häc sinh n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n råi th× ph¸t triÓn thªm cho c¸c em còng kh«ng cã g× lµ khã .T«i thªm mét sè d¹ng ë bµi nµy nh sau : VÝ dô 1 : “ Hïng vµ Dòng cã 16 viªn bi. Nõu Hïng cã thªm 3 viªn bi th× tæng sè bi cña hai b¹n lµ bao nhiªu? ở ví dụ này học sinh có thể giải đợc hoàn toàn khi đã nắm chắc đợc kiến thức VÝ dô 2 : “§µo cã 16 nh·n vë, §µo cho Mai 3 nh·n vë th× hai b¹n §µo vµ Mai cã sè nh·n vë b»ng nhau. Hái a/ §µo cã nhiÒu h¬n Mai bao nhiªu nh·n vë? b/Mai cã bao nhiªu nh·n vë? ë vÝ dô nµy khã h¬n ë vÝ dô tríc tÝnh l¾t lÐo cña bµi nhiÒu h¬n . - Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc kĩ đầu bài - Ph©n tÝch vµ nhËn d¹ng bµi to¸n - T×m ph¬ng ph¸p gi¶i * Giáo viên có thể đặt câu hỏi gợi ý để học sinh giải bài toán một cách dễ dàng Tãm t¾t Bµi gi¶i 16 nh·n vë a, §µo cã nhiÒu h¬n Mai: §µo 3 + 3 = 6 ( nh·n vë ) Mai b, Sè nh·n vë cña Mai lµ : 16 - 6 = 10 ( nh·n vë ) §¸p sè : a, 6 nh·n vë b, 10 nh·n vë. KÕt qu¶ thùc hiÖn ..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Sau một quá trình dạy học trên thực tế tôi có kiểm tra lại đề nh phần khảo sát . Kết quả thu đợc nh sau : Tæng sè häc sinh tham gia : 28 em n¨ng Kh¶ n¨ng Kh¶ n¨ng ph©n Kh¶ n¨ng thiÕt Kh¶ n¨ng nªu Kh¶ tích đề. lập các dữ kiện lời giải đúng trình bày bài để xây dựng qui chính xác cho toán đúng và tr×nh mçi phÐp tÝnh đẹp. XÕp lo¹i SL % SL % SL % SL % Giái 10 35,7 9 32,2 11 39,3 9 32,2 Kh¸ 11 39,3 12 42,8 10 35,7 12 42,8 Trung b×nh 7 25 7 25 7 25 7 25 YÕu 0 0 0 0 0 0 0 0 Qua c¸c bµi kiÓm tra vµ kiÓm tra viÖc häc ,lµm bµi tËp cña häc sinh t«i thÊy rằng:việc đa phơng pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm , giáo viên đóng vai trò là ngời hớng dẫn tổ chức các hoạt động nh tôi đã trình bày ở trên mang lại hiệu quả cao. Đa số học sinh học đợc cách giải toán và biết tự trình bày bài giải một cách đúng nhất, giúp học sinh khắc phục đợc nhợc điểm để nâng cao chất lợng giảm tỉ lệ học sinh yếu kém .. C . phÇn KÕt luËn : Việc dạy – học giải toán có lời văn là vấn đề quan trọng trong việc dạy học to¸n nãi chung vµ d¹y häc ë d¹ng nµy nãi riªng . T«i nhËn thÊy viÖc d¹y cho häc sinh gi¶i to¸n cã lêi v¨n thµnh th¹o kh«ng ph¶i lµ khã song còng kh«ng ph¶i lµ dễ, làm cho học sinh hiểu đợc mục đích quan trọng của nó đó là cơ sở ban đầu cho việc tiếp tục học tập của các lớp trên .Để đạt đợc hiệu quả cao trong việc dạy- học giải toán có lời văn giáo viên cần làm tốt các vấn đề sau: -Phải có cái nhìn tổng quat về chơng trình,đặc biệt là phần giải toán có lời văn gồm những dạng nào.Để từ đó xây dựng bài giảng trên cơ sở khắc phục những nhîc ®iÓm, kÕ thõa vµ ph¸t huy nh÷ng u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thống để nâng cao chất lợng dạy học. -Khi dạy nên tổ chức cho học sinh tiến hành các hoạt động học tập “bằng tay” đòi hỏi mỗi học sinh tự suy nghĩ tìm tòi. Nhờ đó mà giáo viên có thể biết đợc n¨ng lùc cña tõng häc sinh,còng nh c¸c em cã chÞu suy nghÜ (lµm viÖc ) hay không qua hoạt động “băng tay” các em.Nguồn thông tin phnr hồi từ học sinh nµy sÏ gióp cho gi¸o viªn tiÕp tôc qu¸ tr×nh d¹y häc mét c¸ch thuËn lîi. H×nh thức dạy học này thúc giục 100% học sinh suy nghĩ (làm việc) để tự mình chiếm lÜnh kiÕn thøc míi..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Khi lập kế hoạch phải dự tính trớc đợc lỗi học sinh thờng mắc phải , từ đó có c¸ch ch÷a lçi .Trong giê häc kh«ng nªn ¸p dông nÆng nÒ , kh«ng nªn gay g¾t víi những học sinh thờng mắc lỗi ,nhẹ nhàng để học sinh thấy yên tâm . - §èi víi nh÷ng bµi cã cÊu tróc gièng nhau trong qu¸ tr×nh gi¶i ,häc sinh dÔ nhÇm lÉn m¸y mãc gi÷a bµi nµy víi bµi kh¸c. V× vËy gióp c¸c em so s¸nh c¸c bµi to¸n mµ néi dung cã ®iÓm gièng nhau nhng c¸c c©u hái kh¸c nhau nªn ph¶i gi¶i b»ng sè lîng phÐp tÝnh kh¸c nhau . - Gióp häc sinh hiÓu bµi b»ng c¸ch giao viÖc cho c¸c em th«ng qua gîi ý hoÆc lập hệ thống câu hỏi . Do đó yêu cầu giáo viên phải nắm chắc các dữ kiện của đề bài ,phải tóm tắt đề toán theo cách gọn ,dễ hiểu .Đa ra cách giải và trình tự các bớc ,các phép tính phải chính xác , khoa học-chú ý kiểm tra kết quả của học sinh và chỉ hớng dẫn khi các em thật sự khó khăn, tuyệt đối không làm thay học sinh . - Cần nghiên cứu kĩ chơng trình để nắm bắt đợc ý đồ của sách giáo khoa, ngời soạn sách…nhằm giúp học sinh tìm đúng cách và giải để giáo viên tìm đúng ph¬ng ph¸p d¹y tèt . Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm cña b¶n th©n t«i rót ra tõ thùc tÕ gi¶ng d¹y phÇn gi¶i to¸n cã lêi v¨n. Nhng víi xu thÕ ph¸t triÓn cña gi¸o dôc ngµy nay,trong quá trình dạy học bản thân phải còn cố gắng nhiều trong giảng dạy để theo kịp víi xu thÕ míi cña gi¸o dôc ViÖt Nam . Nh tôi đã trình bày , do điều kiện thời gian và sự hạn chế bởi năng lực bản thân . Việc viết sáng kiến kinh nghiệm chắc không thiếu những khuyết điểm đặc biÖt lµ phÇn gi¶i ph¸p . Tôi rất mong nhận đợc sự đóng góp ý kiến của bạn bè đồng nghiệp. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n CÈm V©n , ngµy 13 / 3 / 2008 Ngêi viÕt kinh nghiÖm. NguyÔn ThÞ Lan.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>

<span class='text_page_counter'>(14)</span>