SKKN một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 3 – 4 tuổi trong trường mầm non

1
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của dân tộc. Việc
bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là trách nhiệm của tồn xã hội và của mỗi
gia đình, như Bác Hồ kính u của chúng ta từng nói:
“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan.” [1]
Trẻ em phải được sống và được dạy dỗ trong một xã hội tràn ngập tình
thương với những điều tốt đẹp ln hiện diện xung quanh. Ngồi ra, các con
phải được học về lòng yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên, yêu mọi người xung
quanh mình. Từ những điều hết sức giản đơn ấy, sẽ dần giúp các con thêm yêu
mảnh đất quê hương mà mình đang sống. Các con phải được dạy dỗ để có thể
phân biệt tốt xấu, đúng sai. Nhưng, chúng ta cũng không nên quá gò ép để rồi
các con đánh mất đi tuổi thơ, có những suy nghĩ già dặn khơng phù hợp với lứa
tuổi mà các con chỉ cần “biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”. Giáo dục trẻ
ngay từ khi cịn nhỏ là vơ cùng quan trọng trong sự nghiệp hình thành và phát
triển nhân cách tồn diện cho trẻ sau này. Bác Hồ kính yêu của chúng ta cũng
nói: “Khơng có giáo dục thì khơng nói gì đến kinh tế văn hóa”. Sản phẩm của
giáo dục là con người mà con người là mục tiêu, động lực của sự phát triển đất
nước trong tương lai, đó chính là thế hệ trẻ. Trong những năm gần đây, giáo dục
Mầm non đang nhận được sự quan tâm rất lớn của các cấp các ngành và của
tồn xã hội điều đó chứng minh giáo dục mầm non là nền tảng vững chắc trong
tương lai của đất nước.
Chính vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đóng một vai trị quan
trọng và rất cần thiết trong sự hình thành và phát triển tâm hồn của trẻ thơ một
cách có định hướng, giúp trẻ biết quý trọng bản thân mình, từ đó ni dưỡng
những giá trị cuộc sống, giúp trẻ cân bằng cuộc sống trong các lĩnh vực: nhận
thức, thể chất, trí tuệ và thẩm mỹ, từ đó xây dựng cho trẻ những kỹ năng sống
biết hồ nhập với mơi trường xung quanh.

Là giáo viên trực tiếp đứng lớp C4 (3 - 4 tuổi) tôi nhận thức đặc biệt
rằng ở lứa tuổi tôi đang giảng dạy việc giáo dục kỹ năng sống là giúp trẻ nâng
cao năng lực để tự lựa chọn những giải pháp khác nhau, mà quyết định phải xuất
phát từ trẻ, vì thế học phải hết sức gần gũi với cuộc sống, nội dung phải xuất
phát từ chính nhu cầu và kinh nghiệm của trẻ, trẻ cần có điều kiện để cọ sát,
được đưa ra các ý kiến khác nhau, được trao đổi kinh nghiệm, tập tành, thực
hành và áp dụng. Thực tế tại lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi tôi được phân công phụ
trách, các bé chưa thật sự mạnh dạn, tự tin, bé thích đến trường lớp và thích
tham gia vào các hoạt động… Song, để trẻ có kỹ năng sống trong mơi trường tập
thể thì cịn nhiều hạn chế: chẳng hạn như kỹ năng giao tiếp với mọi người xung
quanh; kỹ năng học tập và làm việc theo nhóm bạn trong lớp, kỹ năng thích nghi
với những điều kiện học tập ở mơi trường mới còn nhiều bỡ ngỡ và quan trọng
là kỹ năng tự giải quyết các vấn đề thực tế, kỹ năng tự phục vụ của trẻ còn thiếu
chủ động bởi trẻ được sự quan tâm bao bọc rất lớn của bố mẹ... một số trẻ chưa


2
tự mặc quần áo, chưa tự cất đồ dùng khi đến lớp, chưa tự đánh răng, rửa mặt…
Chính vì vậy, cần phải làm gì? Làm như thế nào và giáo dục trẻ ra sao? Bằng
những biện pháp nào để hình thành kỹ năng sống tốt nhất cho trẻ là điều mà bản
thân tôi luôn băn khoăn và suy nghĩ. Với vai trò là người mẹ thứ hai của các con
tại trường mầm non tôi luôn luôn trăn trở và quyết định lựa chọn nghiên cứu đề
tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3 - 4 tuổi trong trường
mầm non”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích tơi nghiên cứu “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ 3 - 4 tuổi trong trường mầm non” nhằm phát huy và nâng cao tính tích cực,
năng động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động và mọi hoàn cảnh
của trẻ” nhằm củng cố, rèn luyện cho trẻ những kỹ năng sống cơ bản thông qua
các hoạt động học, chơi, hoạt động ăn, ngủ của trẻ nhằm thúc đẩy, nâng cao hiệu

quả giáo dục trong nhà trường nói riêng và nâng cao chất lượng đổi mới giáo
dục nói chung .
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu một số biện pháp nhằm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3 -4 tuổi
trong trường mầm non.
Phạm vi nghiên cứu: lớp C4, Trường mầm non Quảng Trường.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp trị chuyện: Đàm thoại, trích dẫn, trị chuyện.
- Phương pháp trị chơi: Củng cố, ơn luyện, trị chơi học tập, trò chơi vận
động, thực hành, trải nghiệm.
- Phương pháp trực quan: Sử dụng hình ảnh, động tác, tranh ảnh, tài liệu trực
quan.
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường
2. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Giáo dục kỹ năng sống là một q trình tác động sư phạm có mục đích, có
kế hoạch nhằm hình thành năng lực hành động tích cực, có liên quan tới kiến
thức và thái độ, giúp cá nhân có ý thức về bản thân, giao tiếp, quan hệ xã hội,
thực hiện cơng việc, ứng phó hiệu quả với các yêu cầu thách thức của cuộc sống
hàng ngày…Kỹ năng sống được hình thành theo nhiều cách khác nhau, tùy vào
môi trường sống và giáo dục…[2]
Trẻ lứa tuổi mầm non là lứa tuổi đang dần hình thành và phát triển về mọi
mặt, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ là vô cùng quan trọng, đặc biệt với trẻ độ
tuổi 3- 4 tuổi, ở độ tuổi này, nhận thức cũng như về mặt giao tiếp, khả năng làm
việc theo nhóm và ý thức tự biết tham gia vào các hoạt động cùng với các bạn
trong lớp. Tuy nhiên hiện nay do sự phát triển nền kinh tế nhiều gia đình rất
quan tâm đến con cái nhưng lại khơng có thời gian để trị chuyện vui chơi cùng
con hoặc hạn chế việc tiếp xúc giao tiếp của con với mọi người xung quanh dẫn
đến một số trẻ bị tự kỷ, thiếu tự tin, không mạnh dạn khi tham gia các hoạt động

cùng các bạn trong lớp và trẻ có thể cịn chưa tự mình làm một số việc đơn giản


3
như tự thay quần áo, đánh răng, rửa mặt…Vì vậy, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ
đang trở thành vấn đề cấp bách và cần thiết trong hệ thống giáo dục nói chung
và giáo dục mầm non nói riêng.
Hơn thế, phát triển kỹ năng sống cho trẻ thúc đẩy sự phát triển tích cực
của cá nhân trẻ và là tiền đề cho phát triển toàn diện của trẻ. Học để cùng chung
sống đó là vấn đề then chốt hiện nay của giáo dục. Xu hướng giáo dục thế giới
đang quan tâm đến vấn đề giáo dục và trang bị cho thế hệ trẻ các kỹ năng sống,
các kỹ năng giao tiếp, ứng xử để giải quyết các vấn đề quan hệ xã hội để tự bảo
vệ mình, đồng thời hướng đến mơi trường giáo dục hịa hợp, hợp tác, thân thiện
cho trẻ em và trẻ là giai đoạn học tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát
triển nhân cách, do đó cần giáo dục những kỹ năng cốt lõi cho trẻ để trẻ có nhận
thức đúng và có ứng xử phù hợp ngay từ khi còn nhỏ [2]
Là một giáo viên phụ trách lớp 3- 4 tuổi tại trường Mầm non Quảng
Trường, bản thân tôi nhận thấy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nhằm mục
đích phát triển khả năng giao tiếp, khả năng thích nghi với cuộc sống sinh hoạt,
với môi trường tự nhiên và xã hội. Trẻ biết tự phục vụ và tự bảo vệ bản thân,
biết giải quyết những vấn đề cần thiết mà trẻ cần làm. Chính vì vậy, bản thân sẽ
cố gắng tìm tịi học hỏi, đúc rút kinh nghiệm, tìm biện pháp tốt nhất làm sao để
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ hiệu quả nhất.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
* Thuận lợi.
Được sự quan tâm của Phòng Giáo dục đào tạo huyện Quảng Xương cùng
với sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên quan tâm bồi
dưỡng nâng cao, chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên thông qua các chuyên đề,
tập huấn, sinh hoạt chuyên môn... Đặc biệt, nhà trường được Ủy ban nhân dân
huyện Quảng Xương chọn là một trong những trường thực hiện đề án 1615/QĐUBND ngày 16/8/2017 của Ủy ban nhân dân huyện Quảng Xương về “Xây

dựng trường học gắn với thực tiễn và giáo dục kỹ năng sống” đến từng giáo
viên và được bồi dưỡng ngay ở đầu năm học [3]
Trường mầm non Quảng Trường nằm ngay khu trung tâm của xã, là
trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ II, có đầy đủ phịng học và một số phịng
chức năng rộng rãi, khang trang, có các khu vườn cổ tích, vườn rau, khu vui
chơi vận động của trẻ xanh – sạch – đẹp , có đồ chơi ngoài trời đạt 5 loại trở lên
để đảm bảo cho trẻ hoạt động trải nghiệm.
Trẻ đi học chuyên cần, trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tích cực tham gia vào
các hoạt động của lớp.
100% các cháu đều ăn ngủ bán trú tại trường nên các hoạt động lồng ghép
tích hợp dạy trẻ hình thành kỹ năng sống vào tất cả các thời điểm trong ngày của
trẻ được đảm bảo chất lượng và tất cả các trẻ đều được tham gia.
Bản thân là một giáo viên mầm non có trình độ trên chuẩn (Đại học Sư
Phạm Mầm Non) luôn nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, tâm huyết với nghề, ham
học hỏi nâng cao chun mơn nghiệp vụ.
Ln có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xun tìm tịi học hỏi, nghiên
cứu tài liệu, thơng tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc giáo dục trẻ để


4
áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày, nhất là việc giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ.
Phụ huynh quan tâm đến việc giáo dục con em mình, luôn phối kết hợp
chặt chẽ với giáo viên , ủng hộ các hoạt động do nhà trường tổ chức, tạo mọi
điều kiện tốt nhất cho trẻ tham gia một cách tích cực trong mọi hoạt động, ln
phối kết hợp với giáo viên trong giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
* Khó khăn
Tuy có nhiều thuận lợi song vẫn cịn khơng ít những khó khăn trong q
trình tổ chức thực hiện công tác giảng dạy, cụ thể như sau:
1/2 trẻ mới ra lớp lần đầu tiên nên việc đưa trẻ vào nề nếp và rèn kỹ năng

sống cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn
Một năm học đặc biệt do dịch bệnh Covid 19 nên trẻ chưa được tham gia
trải nghiệm các hoạt động ngoại khóa nhằm phát triển kỹ năng sống cho trẻ.
Nhiều phụ huynh chưa hiểu và quan tâm đến việc giáo dục rèn luyện kỹ
năng sống cho trẻ. Đa số phụ huynh đi làm cơng ty, ít có thời gian giành cho trẻ,
nhiều lúc cịn phó mặc con cái cho ông bà nhiều, dẫn tới trẻ hầu hết chưa có các
kỹ năng sống cơ bản, chưa biết ứng phó với các tình huống trong cuộc sống.
Trong lớp cịn một số trẻ nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin trong giao tiếp
với mọi người xung quanh; trẻ nói năng khơng mạch lạc, rõ ràng, một số trẻ
chưa tự giác trong việc chào hỏi người lớn , bạn bè, khả năng tiếp thu bài chậm.
Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống hiện đại như: Internet, tivi, các trị chơi
điện tử, chính vì vậy trẻ thiếu hụt các kỹ năng sống cần thiết.
Phần lớn trẻ chưa chủ động trong các hoạt động tự phục vụ bản thân hàng
ngày, do trẻ được sống trong môi trường quá bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm, ỷ
lại, phụ thuộc, khơng có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với môi trường xung
quanh.
Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng, song cịn hạn chế trong việc vận
dụng các nội dung giáo dục kỹ năng sống trong thực hiện chương trình, việc ứng
dụng cơng nghệ thơng tin vào các hoạt động còn hạn chế.
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài.
Tổng số trẻ lớp tơi là: 26 cháu.
Trong đó số trẻ nam là 18 cháu, trẻ nữ là 8 cháu
Qua điều tra thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ trong lớp tôi, tôi nhận thấy
kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài như sau:
T
Tổng số
Đạt
Chưa đạt
Số
trẻ

Tỷ
lệ
Số
trẻ
Tỷ lệ
T
Nội dung khảo sát
học sinh
%

%

1 Kỹ năng giao tiếp
26
10
38%
16
62%
2 Kỹ năng tự lập
26
7
26,9%
19 73,1%
3 Kỹ năng làm việc nhóm
26
6
23,1%
20 76,9%
4 Kỹ năng tự bảo vệ bản thân
26

8
30,8%
18 69,2%
2.3. Các giải pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề.
Việc bồi dưỡng kinh nghiệm sống cho trẻ, rèn luyện thói quen tốt giúp trẻ
hình thành kỹ năng cần thiết trong cuộc sống, biết hợp tác cùng bạn, xây dựng


5
tính độc lập, kích thích óc tị mị, khả năng sáng tạo, biết yêu thương, chia sẻ,
biết lắng nghe người khác nói, đồng thời biết diễn đạt ý của mình trong nhóm
bạn, ngồi ra cịn xây dựng ở trẻ lịng tự tin khi tiếp nhận thử thách mới
Để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non Quảng
Trường, tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:
2.3.1. Bồi dưỡng kiến thức cho bản thân và xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ.
Để có thể thực hiện tốt “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ 3 - 4 tuổi trong trường mầm non” trước hết giáo viên mầm non không chỉ
nghiên cứu nắm vững mục đích yêu cầu của hoạt động mà giáo viên còn cần
phải nắm chắc được các phương pháp và biện pháp thực hiện giúp trẻ lĩnh hội
kiến thức một cách nhẹ nhàng, khơng bị gị bó, áp đặt, giúp trẻ hiểu bài sâu và
vận dụng những điều đã học vào thực tế hàng ngày của trẻ. Vì vậy, để giúp trẻ 34 tuổi lớp tơi có được những kỹ năng sống cơ bản đó thì sự nhiệt tình, sáng tạo
và u nghề địi hỏi tơi phải khơng ngừng đọc và nghiên cứu kỹ chương trình
chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 3- 4 tuổi
Sau khi tiếp thu tôi đã dành thời gian nghiên cứu kỹ nội dung đề án
1615/QĐ-UBND ngày 16/08/2017 về "Xây dựng trường học gắn với thực tiễn
và giáo dục kỹ năng sống" cho trẻ. Để dạy kỹ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả,
ngay từ đầu năm tôi đã phối hợp với tổ chuyên mơn, giáo viên trên nhóm lớp đã
căn cứ vào nội dung rèn kỹ năng sống, căn cứ theo độ tuổi, căn cứ theo tình hình
thực tế của trẻ tại trường...để xây dựng kế hoạch và xây dựng bộ tiêu chí đánh

giá rèn kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi và thống nhất đưa vào các chủ đề, các hoạt
động ở lớp. Tùy thuộc vào từng chủ đề, từng thời điểm để lựa chọn nội dung tích
hợp giáo dục kỹ năng sống để dạy trẻ cho phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao.
Tham gia tiếp thu các chuyên đề do phịng GD&ĐT và tổ chun mơn
nhà trường tổ chức.
Tham gia học tập bồi dưỡng thường xuyên
Tìm đọc tham khảo biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ trên sách báo, tạp
chí mầm non.
Sách hướng dẫn các hoạt động phát triển ngôn ngữ và giao tiếp cho trẻ
mầm non theo bộ chuẩn phát triển trẻ 3 tuổi.
Sách giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non (nhà xuất bản
đại học quốc gia).
Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ
mẫu giáo.
Sách các hoạt động phát triển kĩ năng xã hội dành cho trẻ mẫu giáo.
Sách phương pháp giáo dục giá trị kỹ năng sống…
Xem các chương trình truyền hình như quà tặng cuộc sống, cuộc sống
quanh ta trên các kênh truyền hình như VTV3, VTV1 vào tối chủ nhật hàng
tuần.
Thơng qua các tình huống diễn ra trong đời sống hiện thực ngày nay, nhất
là đối với xã hội trẻ em...tôi đã sưu tầm được và dùng làm tư liệu nghiên cứu và
áp dụng để rèn kỹ năng sống cho trẻ.


6
* Ví dụ:
+ Chủ đề: “Trường mầm non” Tơi đã lựa chọn kỹ năng giao tiếp như: mục
tiêu 13: Chào hỏi, tạm biệt, cảm ơn, xin lỗi, lễ phép với người lớn; mục tiêu 26:
Không cắt ngang lời người khác đang nói, khơng nói leo; mục tiêu 44: Biết
cùng cơ làm công việc vừa sức; mục tiêu 45: Biết che miệng khi ho, hắt hơi,

ngáp; mục tiêu 81: Thể hiện sự thân thiện đồn kết với bạn bè.; khơng đi theo
hoặc nhận quà của người lạ khi chưa được sự đồng ý của người thân
+ Chủ đề bản thân : Tôi lựa chọn kỹ năng tự phục vụ như: Mục tiêu 44: Tự
mặc, cởi quần áo đúng cách, cài và mở được các cúc; mục tiêu 22: Sử dụng lời
nói để bày tỏ cảm xúc, nhu cầu, ý nghĩ và nhu cầu của bản thân; mục tiêu 43:
Biết rửa tay và chải răng đúng cách, khơng vẩy nước ra ngồi, khơng làm ướt
quần, áo; mục tiêu 56: Nói được thơng tin quan trọng về bản thân, gia đình,
những người gần gũi. Kêu cứu gọi người xung quanh giúp đỡ khi mình hoặc
người khác gặp nguy hiểm, đánh đập, bị ngã chảy máu.
+ Chủ đề gia đình: Tơi dạy trẻ những kỹ năng ứng xử phù hợp với những
người gần gũi xung quanh: Lễ phép với người lớn, quan tâm nhường nhịn em
nhỏ, giúp đỡ bố mẹ những việc vừa sức, biết trò chuyện lễ phép, thân mật, chơi
vui vẻ với bạn, không quậy phá làm ồn, nhận biết và thể hiện cảm xúc, chia sẻ
đồng cảm… không đi theo hoặc nhận quà của người lạ khi chưa được sự đồng ý
của người thân
+ Chủ đề: “Phương tiện giao thông” Dạy trẻ kỹ năng tuân thủ một số quy
định giao thông khi đi trên đường, đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thơng và
những hành vi văn hóa nơi cơng cộng như: Đi nhẹ, nói khẽ, khơng chen lấn xơ
đẩy nhau. Kể được một số địa điểm công cộng gần gũi nơi trẻ sống; giơ tay khi
muốn nói và chờ đến lượt.
2.3.2. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giải quyết tình huống, ứng
phó.
Khi chơi với bạn, khi hoạt động nhóm có thể xảy ra rất nhiều tình huống
tích cực và tiêu cực khác nhau, nên trao đổi ý tưởng, giải quyết các xung đột.
Đây là một trong những kỹ năng giúp trẻ kiểm soát hành vi, ngăn ngừa tình
huống xấu có thể xảy ra và tư duy tích cực giải quyết nhanh vấn đề. Thay bằng
việc cơ giáo hay người lớn giúp trẻ giải quyết nhanh vấn đề xảy ra giữa trẻ như
ta vẫn thường làm thì hãy để tự trẻ giải quyết khi xung đột xảy ra. Đây là cơ hội
trẻ biết kìm chế bản thân, tích cực tư duy.
Những tình huống xảy ra khi trẻ chơi, hay khi thảo luận, tôi không giải

quyết giúp trẻ mà để trẻ tự giải quyết, tự tìm cách hịa giải với bạn.
* Ví dụ: Trong giờ hoạt động vui chơi, cả lớp đang chơi rất vui vẻ, bỗng dưng
có 2 bé trai tranh giành nhau một chiếc ô tô đồ chơi khơng ai chịu nhường ai. Để
ngăn ngừa tình huống xấu có thể xảy ra, tơi tới bên 2 bé hỏi vì sao các con lại
tranh giành nhau, sau đó khun 2 bé rằng "chúng mình chơi với nhau thì phải
biết nhường nhịn nhau, chia sẻ với nhau, thế mới là người bạn tốt các con ạ", rồi
sau đó tơi để 2 bạn tự làm hịa với nhau và chơi cùng nhau
2.3.3. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giao tiếp.


7
Để giúp trẻ mạnh dạn hơn, tự tin hơn trong giao tiếp, chia sẻ cảm xúc với
mọi người, giáo viên cần tạo cơ hội để trẻ được giao tiếp, được trị chuyện thảo
luận với các bạn, với cơ giáo. dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt ý tưởng
của mình cho người khác hiểu, trẻ cần cảm nhận được vị trí, kiến thức của mình
trong thế giới xung quanh nó. Đây là một kỹ năng cơ bản và khá quan trọng đối
với trẻ [3]. Đối với trẻ 3 - 4 tuổi kỹ năng giao tiếp của trẻ còn hạn chế, nhiều trẻ
cịn nhút nhát và khơng tự tin khi giáo tiếp vì thế cơ giáo sẽ là người giúp trẻ
mạnh dạn thể hiện bản thân.Người ta thường nói : "Lời chào cao hơn mâm cỗ"
vì vậy việc đầu tiên giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giáo tiếp người
giáo viên cần làm là phải dạy trẻ biết cách chào hỏi lễ phép. Giáo viên phải luôn
nhắc nhở trẻ biết chào hỏi người lớn lễ phép, khi đến lớp phải chào cô, chào mẹ
để vào lớp, khi đi học về các con biết chào ông bà, bố mẹ, anh chị và điều này sẽ
giúp trẻ thành thói quen và tự tin khi giao tiếp.

(Hình ảnh trẻ đến lớp chào cô, chào mẹ)
Tôi không chỉ dạy trẻ biết cách chào hỏi mà tơi cịn dạy trẻ biết nói lời
cảm ơn khi mình có lỗi hay khi được người khác cho quà như: "Cháu cảm ơn
bác, cháu cảm ơn cô " hay " Tôi xin lỗi bạn".
Tôi thường xuyên trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi: giờ đón trẻ, trả

trẻ... kể trẻ nghe những câu chuyện đời thường có những tấm gương tốt để trẻ
học tập, khuyến khích trẻ giao tiếp, kể lại chuyện, hay nói lên những suy nghĩ về
nhân vật, nội dung chuyện...
Trong những hoạt động nhóm tơi thường đưa ra những nội dung để trẻ
cùng thảo luận, tạo cơ hội cho trẻ giao tiếp, nói lên suy nghĩ, chính kiến của bản


8
thân. Tập cho trẻ có kỹ năng trình bày, phát triển ý kiến, mạnh dạn trước đám
đơng.
Ví dụ: Khi cho trẻ chơi hoạt động góc, ở nhóm chơi xây dựng tơi thường
hỏi các trẻ trong nhóm: hơm nay các con sẽ chơi về đề tài gì? Thì các trẻ lập tức
hội ý và trưởng nhóm sẽ đưa ý kiến của nhóm mình. Tơi hỏi tiếp: với đề tài này
các con sẽ cần những nguyên vật liệu gì? xây những gì? và xây như thế nào? Trẻ
sẽ tự nói được ý tưởng của mình. Từ đó trẻ sẽ tự phân cơng mỗi bạn thực hiện
một công đoạn, một nhiệm vụ để hồn thành góc chơi của nhóm.
2.3.4. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thơng qua q trình "giao nhiệm vụ".
Ở độ tuổi mẫu giáo, trẻ đã thực hiện được một số công việc vừa sức, giúp đỡ
người lớn như: quét nhà, lấy bát, chia bát thìa, kê ghế...nếu chúng ta ln làm
thay trẻ, cho rằng trẻ cịn nhỏ chưa thể làm được những cơng việc đó thì vơ tình
chúng ta biến trẻ trở nên thụ động, ngại lao động, không biết chia sẻ, giúp đỡ
mọi người. Mà thông qua quá trình sai vặt trẻ, trẻ sẽ được rèn những kỹ năng cơ
bản như: lao động giúp đỡ người lớn, tự phục vụ bản thân,.... bên cạnh đó trong
q trình trẻ thực hiện công việc người lớn sai trẻ cũng sẽ tích lũy được những
kinh nghiệm khi thực hiện cơng việc được giao, trẻ tự tin vào bản thân mình
hơn, tự khẳng định mình trước trước người lớn và bạn bè [4]
Ví dụ: Tơi giao nhiệm vụ cho tổ trưởng, nhóm trưởng: con giúp cơ cho tổ
mình, nhóm mình sắp xếp lại đồ dùng đồ chơi trong lớp cho gọn gàng, đúng nơi
quy định nhé...
Để thực hiện yêu cầu của cô trẻ phải ghi nhớ các chỉ dẫn, q trình đó trẻ

được rèn luyễn kỹ năng chú ý lắng nghe người khác nói, kỹ năng ghi nhớ, hành
động giúp đỡ người khác... chúng ta giao nhiệm vụ trẻ như thế sẽ giúp trẻ rèn
luyện kỹ năng sống bên cạnh đó trẻ cũng tự khẳng định được bản thân trước mọi
người và bạn bè trẻ tự tin hơn, mạnh dạn hơn trong các hoạt động.
2.3.5. Giáo dục kỹ năng sống thông qua việc tự chăm sóc tự phục vụ và bảo
vệ bản thân:
Việc dạy trẻ biết tự chăm sóc, tự phục vụ và bảo vệ bản thân chính là
chúng ta đã dạy trẻ, rèn cho trẻ tính chủ động, tính tự lập và biết mình phải làm
gì cho bản thân mà khơng phải phụ thuộc vào người khác trong mọi hoàn cảnh
của cuộc sống sau này.
Ví dụ 1: Dạy trẻ biết tự mặc quần áo, biết tự xúc cơm ăn, tự lau dọn bàn
ghế giúp cô, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh... Khi học tập trẻ biết tự lựa
chọn đồ dùng phù hợp như sách vở... hoặc khi người lớn giao việc thì trẻ biết
cách sắp xếp cơng việc đúng theo khả năng của mình...
Dạy cho trẻ khả năng tự chăm sóc, tự phục vụ và bảo vệ bản thân là dạy
trẻ tính kỷ luật, tính tự chủ biết giúp đỡ người thân trong gia đình và mọi người
xung quanh. Bởi vì nếu trẻ khơng biết tự chăm sóc mình thì sẽ khơng cảm nhận
được sự vất vả, sự quan tâm của mọi người dành cho mình, biết được điều này
thì trẻ sẽ biết chia sẻ, gắn bó và biết dành tình cảm mà người thân đã cho mình.
Có thể nói là việc dạy trẻ trong ăn uống cũng là một cách bảo vệ bản thân trẻ tốt
nhất.


9

( Hình ảnh cơ hướng dẫn trẻ rửa mặt)
Ví dụ 2: Đơi khi trẻ có những sở thích đặc biệt về ăn uống, chỉ thích ăn
vài loại thực phẩm nhất định, uống vài loại sữa hay thức uống nhất định. Tôi đã
thường xuyên chú trọng giáo dục trẻ biết ăn nhiều loại thực phẩm, món ăn khác
nhau đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng thì cơ thể mới khỏe mạnh.

Ngồi việc dạy trẻ biết tự phục vụ chăm sóc bản thân thì tơi cịn dạy trẻ
biết lao động tự phục vụ như trong các giờ học, giờ vui chơi.
Ví dụ 3: Trẻ tự biết lấy và cất đồ dùng theo yêu cầu và đúng nơi quy định.
Dạy trẻ cách bảo vệ bản thân để tránh xảy ra tại nạn thương tích trong ăn
uống như sặc cơm, sặc cháo, các dị vật trong ăn uống... trong sinh hoạt đảm bảo
an tồn trong trường học, trong gia đình và mọi lúc mọi nơi, đây cũng là tạo cho
trẻ có ý thức tự giác và khả năng bảo vệ bản thân.
Ví dụ 4: Các mối nguy hiểm trẻ cần bảo vệ như: gas, bàn là, điện, nước
nóng, dao kéo...
Ngồi ra tơi cịn chú trọng giáo dục cho trẻ biết được các mối nguy hiểm
đối với môi trường tự nhiên và xã hội để trẻ có ý thức và cách phịng tránh khi
bắt gặp các mối nguy hiểm như: bắt cóc, bắt nạt, lạc đường... cần phải đội mũ
bảo hiểm khi tham gia giao thông để tránh tai nạn... Các mối nguy hiểm bất ngờ:
Cháy nổ, kẹt thang máy, chó cắn, ong đốt, ngộ độc, biết về các hiện tượng tự
nhiên như động đất, lũ lụt, bị sa vào vũng lầy, đuối nước... thơng qua các video
hoặc hình ảnh qua tivi để trẻ hứng thú tiếp nhận và khắc sâu ghi nhớ hơn.
Các mối nguy hiểm có thể xảy ra đối với trẻ, vì thế chúng ta cần chú trọng
giúp trẻ biết tránh xa và khơng đến gần những mối nguy hiểm đó, mặt khác các
mối nguy hiểm này đều có nguy cơ xảy ra nếu chúng ta không giáo dục trẻ kịp
thời để trẻ biết cách phân biệt và tự bảo vệ. Thông qua kỹ năng này nhà trường,


10
giáo viên và trẻ đã có thể phịng tránh tai nạn thương tích cho trẻ trong trường
Mầm non cũng như ở nhà và ở nơi công cộng.
2.3.6. Lựa chọn một số đề tài giáo dục kỹ năng sống phù hợp độ tuổi và đưa
vào giảng dạy.
Để làm rõ đề tài nghiên cứu, trong năm học tôi đã lựa chọn một số đề tài
giáo dục kỹ năng sống phù hợp với trẻ đưa vào giảng dạy như :
Đề tài: "Dạy trẻ kỹ năng không đi theo và nhận quà người lạ"

Cô cho trẻ xem video về bạn nhỏ bị lạc trong siêu thị và trò chuyện.
- Các con vừa được xem đoạn video gì?
- Bạn nhỏ được mẹ cho đi đâu? Điều gì xảy ra với bạn nhỏ?
- Theo các con, nếu bạn nhỏ ăn bánh và đi theo người lạ thì có chuyện gì
xảy ra?
- Thế người lạ cho q ngon như thế các con có nhận khơng?
- Thế người lạ cho quà các con sẽ làm gì?
Rèn cho trẻ kỹ năng nhận biết người lạ, người xấu; không đi theo người lạ
và nhận quà của người lạ. Trẻ tự bảo vệ bản thân và bảo vệ bạn bè trước người
xấu, khơng đi chơi hay đi một mình khi khơng có người thân đi cùng, biết một
số kỹ năng tự bảo vệ bản thân tránh sự dụ dỗ của người lạ.
- Biết kêu cứu khi bị người lạ tấn công
- Rèn kỹ năng ứng phó khi gặp người xấu
Qua tiết dạy 100% trẻ trong lớp có một số kỹ năng nhận biết người lạ, kỹ
năng nhớ và cung cấp thông tin về bản thân, gia đình trẻ như: họ tên trẻ, họ tên
bố mẹ, số điện thoại của người thân, địa chỉ gia đình trẻ để nhờ người giúp đỡ;
kỹ năng kêu cứu và một số kỹ năng tự ứng phó khi bị người lạ tấn cơng.
Đề tài: "Dạy trẻ một số kỹ năng ứng phó khi gặp hỏa hoạn"
Cơ cho trẻ xem video về đám cháy và trò chuyện cùng trẻ.
- Các con vừa được xem video có những hình ảnh gì?
- Những dấu hiệu nào để con biết có hỏa hoạn xảy ra?
- Nếu các con gặp cháy các con sẽ làm gì?
Sau khi trẻ đưa ra các ý kiến của mình cơ có nhận xét và hướng dẫn:
Khi nhận biết được dấu hiệu xảy ra hỏa hoạn chúng mình cần báo cho mọi
người biết bằng cách hơ hào hoặc bấm chng báo động gần nhất. Sau đó chúng
ta tìm cách di chuyển thật nhanh ra khỏi đám cháy, dùng khăn ướt che mũi
miệng, nếu bị lửa bén vào quần áo chúng ta nằm sát đất lăn qua lăn lại đến khi
lửa tắt.
2.3.7. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động hàng ngày và
trải nghiệm thực tế

* Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động hàng ngày:
* Thơng qua hoạt động đón trẻ:
Tơi trị chuyện với trẻ, giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự cất giầy
dép, ba lô đúng nơi quy định ngồi ra tơi cịn dạy trẻ biết chào hỏi, biết nói lời
xin lỗi, biết nói cảm ơi, khơng nói leo khi người khác nói, khơng tự tiện lấy đồ
và sử dụng đồ của người khác…


11

( Hình ảnh trẻ tự cất balo)
(Hình ảnh trẻ tự cất giầy,dép)
* Trong giờ thể dục sáng dưới sân trường:
Tôi kết hợp kỹ năng đi lên, xuống cầu thang cho trẻ đi đúng theo bước
chân, chân nào trước, chân nào sau, đi theo hàng lối, không chen lấn xô đẩy
bạn…
* Trong giờ vệ sinh:
Tôi dạy trẻ các kỹ năng tự phục vụ như: Rửa mặt, rửa tay bằng xà phòng,
cách chải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi quy định…
Trong thời gian qua với tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn ra phức tạp thì
việc rửa tay bằng xà phịng ln được thực hiện thường xun trong nhà trường.
Bên cạnh đó trẻ cịn được sát khuẩn tay và đo thân nhiệt trước khi vào lớp.


12

( Hình ảnh trẻ lên xuống cầu thang) (Hướng dẫn trẻ rửa tay bằng xà phịng)
* Thơng qua hoạt động học:
Giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp, lắng nghe người khác nói, trẻ tự tin phát
biểu ý kiến của mình nói một cách rõ ràng để bạn hiểu.

* Thơng qua hoạt động thể dục:
Tôi cùng các giáo viên khác tổ chức cho trẻ các vận động như: Bò thấp
chui qua cổng, đi trên ghế thể dục, chuyền bóng, bật qua vật cản,chạy đổi hướng
theo vật chuẩn, ném trúng đích thẳng đứng, … qua đó rèn cho trẻ các kỹ năng
xếp hàng, kỹ năng quay các hướng, dàn hàng, kỹ năng nghe và làm theo hiệu
lệnh, khẩu lệnh. Giúp trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, khéo léo khi tham gia
vận động, biết bảo vệ sức khỏe.
* Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi:
Như chúng ta đã biết ở trẻ mẫu giáo hoạt động vui chơi giữ vai trị chủ
đạo, thơng qua hoạt động này bộc lộ rõ nét những hành vi tốt và khơng tốt. Vì
vậy tôi luôn uốn nắn và sửa sai ngay cho trẻ trong khi chơi đặc biệt qua các trị
chơi ở góc phân vai.
Ví dụ: Qua góc chơi “bán hàng” thơng qua trị chơi này ngồi việc trẻ
hiểu được cơng việc của người bán hàng và mua hàng trẻ còn phải biết thưa gửi
lễ phép. Giai đoạn đầu trẻ còn chưa mạnh dạn trong khi chơi, tôi nhập vai làm


13
người bán hàng khi cháu mua hàng tôi chủ động hỏi trẻ “Bác ơi bác mua thứ gì
nào? Trẻ nói trống không: mua rau - trả tiền nè. Tôi phải sửa ngay cho trẻ: khi
mua hàng con phải hỏi bác ơi! bao nhiêu tiền một mớ rau, bán cho tôi một mớ ạ,
nếu trẻ đã biết thưa gửi lễ phép tôi sẽ gắn cho trẻ một bông hoa vào áo và cuối
ngày nhận xét trước lớp, với hình thức này các cháu rất thích.
Tơi cũng thường xun tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi như: Cơ giáo,
bác sỹ, xây dựng doanh trại, xây dựng ngã tư đường phố, xây nhà của bé. Thơng
qua đó để giáo dục những kỹ năng sống cho trẻ, bởi trong các trò chơi xã hội
này trẻ sẽ được hình thành và phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo.
Thông qua hoạt động vui chơi tôi đưa kỹ năng sống hợp tác cho trẻ: Ở độ
tuổi này trẻ bắt đầu quan tâm đến bạn trong nhóm, tình bạn ổn định bắt đầu nảy
sinh. Chúng sẵn sàng chia sẻ với bạn và tình bạn trở nên quan trọng với trẻ.

Bằng các trò chơi, câu chuyện, bài hát giáo viên giúp trẻ học cách cùng
làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này. Khả
năng hợp tác sẽ giúp trẻ biết cảm thông và cùng làm việc với các bạn. Ở kỹ năng
này tơi sử dụng trị chơi để dạy trẻ.

(Hình ảnh trẻ chơi góc bán hàng)
* Giáo dục kỹ năng sống qua góc thực hành kỹ năng sống cho trẻ.
Ngồi ra tơi cịn xây dựng góc thực hành kỹ năng sống cho trẻ chơi thường
xuyên như: Cách đóng mở cửa, lấy và uống nước, cách gắp bằng các loại kẹp,
quét rác trên sàn, cách rót nước bằng bình lọ miệng trịn to, cách sâu dây qua các
đối tượng có khuyết nhỏ, cách đan nong mốt (5 nan), cách tự tết tóc cho mình,
cho bạn.
Đây là cơ hội tốt nhất để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Vì vậy tơi đã
thường xuyên tổ chức cho trẻ các trò chơi mang tính lành mạnh để trẻ được
tham gia học tập và vui chơi.
* Thơng qua hoạt động ngồi trời:


14
Tôi cho trẻ quan sát vườn hoa và để cho trẻ giới thiệu về đặc điểm cấu tạo
của các loại hoa. Đối với trẻ 3 - 4 tuổi trẻ chưa thể tự giới thiệu một cách rõ ràng
nên giáo viên là người gợi ý để trẻ trả lời một cách rõ ràng.

(Hình ảnh trẻ quan sát vườn hoa)
Khi cơ tổ chức cho 2 đội chơi trò chơi ''Kéo co'' ở trò chơi này cháu thực
hiện đúng luật chơi. Mỗi đội ln tự tin mình sẽ chiến thắng và tìm mọi cách
động viên khích lệ trong nhóm cố gắng có ý chí vươn lên.
* Giáo dục kỹ năng sống thơng qua hoạt động ăn, ngủ:
Trong giờ ăn cũng vậy tôi cùng các giáo viên khác dạy trẻ những nghi thức
văn hóa trong ăn uống qua đó dạy trẻ những kỹ năng tự lao động phục vụ, trẻ

biết giúp cô chia cơm cho các bạn khi ăn, khơng nói chuyện trong khi ăn, và chỉ
ăn uống tại bàn ăn của mình, biết cầm thìa, và tự xúc cơm ăn, biết nhặt cơm rơi
vào đĩa, biết ăn hết xuất, không làm rơi vãi khi ăn, khi ăn nhai nhỏ nhẹ không
gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết mời trước khi ăn và khi có
khách hoặc cơ giáo đến phải biết mời chào một cách lịch sự, ăn xong trẻ biết lau
bàn giúp cô, trẻ biết cất ghế gọn gàng, biết cất bát cất thìa đúng nơi quy định, ăn
xong tự lấy khăn lau miệng, lau tay và vệ sinh răng miệng…Ngồi ra trước
những giờ ăn tơi thường lồng ghép các bài hát, bài thơ “Giờ ăn", và bài thơ “Bé
ơi nhớ nhé” do tôi tự sáng tác, dạy lồng ghép kỹ năng vệ sinh và giờ ăn cho trẻ.
Giờ ngủ, tôi rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ bằng cách cho trẻ tự lấy gối,
lấy chăn, khi ngủ thì gữ yên lặng, khi ngủ dậy thì cất gối cất chăn, đi vệ sinh
đúng nơi quy định và xả nước sau khi đi vệ sinh; kỹ năng ngủ đúng tư thế thông
qua cho trẻ đọc bài thơ "Giờ đi ngủ" trước khi ngủ.


15

(Hình ảnh trẻ tự xúc cơm ăn)
* Giáo dục trẻ thông qua hội thi và tổ chức các ngày lễ trong năm học.
Tổ chức các ngày hội ngày lễ như: Ngày hội bé đến trường, ngày hội
trăng rằm, "Cô giáo như mẹ hiền" 20/11, chào mừng ngày thành lập Quân đội
nhân dân Việt nam 22/12, ngày vui của bà và của mẹ 8/3, giao lưu cuối chủ
đề...hình thức sáng tạo, trẻ được tham gia tích cực cùng bạn bè. Tất cả trẻ đều
được tham gia, nội dung thi đua về năng khiếu: Múa hát, đóng kịch, thuyết trình,
các phần thi có nội dung giới thiệu về bản thân, đặc điểm sở trường và phong
các trình diễn trên sân khấu.
Đặc biệt tôi đã kết hợp với nhà trường, kết hợp với phụ huynh tổ chức cho
trẻ tham gia các hoạt động trải nghiệm thực tế, như: Doanh trại bộ đội, nhà thờ
Phúc Lãng.

(Hình ảnh trẻ đi tham quan nhà thờ Phúc Lãng)
Thông qua các hoạt động này, không những trẻ được rèn kỹ năng biểu
diễn nghệ thuật, kỹ năng giao tiếp,tính mạnh dạn, tự tin trước nơi đơng người
mà trẻ cịn biết được ý nghĩa các ngày lễ trong năm.


16
2.3.8. Tuyên truyền, phối kết hợp với các bậc phụ huynh cùng giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ.

( Hình ảnh trao đổi với phụ huynh )
Hiểu rõ được vai trò của các bậc phụ huynh cũng góp phần khơng nhỏ trong
việc giáo dục các kỹ năng sống cho trẻ. Vì vậy ngay từ đầu năm khi tổ chức họp
phụ huynh tôi đã đưa sáng kiến và ý tưởng về ý nghĩa giáo dục kỹ năng sống của
mình áp dụng vào trẻ. Và thống nhất với các phụ huynh về những biện pháp
giáo dục ở nhà và khi họp phụ huynh giữa năm tơi đã nêu tiêu chí nào trẻ đã
thực hiện được và làm được hay chưa làm được, còn những tiêu chí nào chưa
làm được tơi nêu ra cuộc họp để cùng bàn luận và cùng uốn nắn trẻ ngay và kịp
thời. Đặc biệt những phụ huynh ít quan tâm đến con cái, tơi tìm cách để gặp và
trao đổi về cách chăm sóc giáo dục trẻ.
Ví dụ: Mẹ với trẻ như một người bạn, mẹ thường xuyên trò chuyện cùng
trẻ, dạy trẻ các kỹ năng tự phục vụ bản thân như: Tự đánh răng, rửa mặt, mặc
quần áo, gấp quần áo, tự xúc cơm ăn, biết mời chào trước khi ăn, và biết đi vệ
sinh đúng nơi quy định.
Vì vậy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đạt kết quả tốt thì phải biết kết
hợp hài hịa các biện pháp trên và không thể thiếu một trong những biện pháp
đó. Bên cạnh đó là ý thức trách nhiệm và tình u thương của cơ giáo đối với
trẻ.
2.4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, với đồng nghiệp và nhà trường.

* Đối với trẻ :
Qua một năm đi sâu nghiên cứu đề tài: "Một số biện pháp giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ 3-4 tuổi" với kinh nghiệm của bản thân, tơi đã tìm ra những biện
pháp tích cực phù hợp để nâng cao việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Kết quả
cuối năm đạt được trên trẻ rất đáng mừng.
* Kết quả khảo sát cuối năm học: 2020-2021


17
T
T
1
2
3
4

Nội dung khảo sát

Tổng số
học sinh

Đạt
Số
trẻ

Tỷ lệ
%

Chưa đạt
Số

trẻ

Tỷ lệ
%

Kỹ năng giao tiếp
26
24 92,3 %
2
7,6 %
Kỹ năng tự lập
26
25
96 %
1
4%
Kỹ năng làm việc nhóm
26
24 92,3 %
2
7,6 %
Kỹ năng tự bảo vệ bản thân
26
24 92,3 %
2
7,6 %
Thông qua bảng khảo sát ta nhận thấy: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự lập,
kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng tự bảo vệ bản thân tỷ lệ trẻ nắm được các kỹ
năng tăng lên một cách rõ rệt.
* Đối với bản thân:

Sau khi nghiên cứu đề tài bản thân tôi đã nắm vững về kiến thức giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ được, biết vận dụng linh hoạt về phương pháp, hình thức
vào quá trình rèn kỹ năng sống cho trẻ; biết lựa chọn nội dung giáo dục rèn kỹ
năng sống phù hợp với độ tuổi trẻ và nhận thức rõ tầm quan trọng của việc rèn
kỹ năng sống cho trẻ mầm non.
Việc dạy cho trẻ những kỹ năng phòng tránh bị xâm hại cơ thể; kỹ năng
ứng xử khi bị lạc; kỹ năng thoát hiểm khi gặp hỏa hoạn; kỹ năng đảm bảo an
tồn kghi tham gia giao thơng...; rèn cho trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước dám
đơng; kỹ năng nói rõ ràng, mạch lạc; kỹ năng giao tiếp thông thường; kỹ năng
sử dụng lời nói để trình bày cảm xúc, nhu cầu của bản thân..., các kỹ năng tự
phục vụ trong ăn uống, sinh hoạt, học tập... hàng ngày. Biết giúp người lớn làm
một số công việc đơn giản phù hợp với lứa tuổi. Biết nói lên nhu cầu, nguyện
vọng, sở thích riêng của bản thân, biết quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ bạn bè,
người thân; biết hợp tác với người khác để hồn thành cơng việc chung đơn giản
phù hợp với lứa tuổi; biết nhận xét một số hành vi đúng sai của con người đối
với môi trường, xã hội là những kỹ năng hết sức cần thiết cho sự phát triển lành
mạnh, an toàn cho trẻ hiện tại và tương lai.
Bản thân biết cách lồng ghép các nội dung rèn kỹ năng sống vào các hoạt
động giáo dục, sinh hoạt hàng ngày của trẻ tích lũy một số kinh nghiệm trong
quá trình tổ chức một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, với ý thức tự
học, rèn luyện cho mình thể hiện được tình cảm âu yếm, lịch sự, lựa chọn được
các biện pháp phù hợp với trẻ.
Biết phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh những nội dung giáo dục rèn kỹ
năng sống, tạo uy tín đối với phụ huynh và với trẻ, được phụ huynh tín nhiệm.
Cha mẹ cảm thấy hài lịng với kết quả của con mình đạt được và đã có sự
quan tâm bằng việc ủng hộ giáo viên những nguyên vật liệu để giáo viên và trẻ
làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ ở lớp...
Phụ huynh hài lòng, hưởng ứng và ủng hộ các hoạt động của nhà trường,
nhất là đối với các hoạt động ngoại khóa: thăm quan trải nghiệm, dã ngoại, các
chương trình giao lưu cuối tuần...

* Đối với nhà trường:


18
Nhà trường có thêm được hạt nhân chất lượng về nội dung rèn kỹ năng
sống cho trẻ, có thêm được lớp điểm về chất lượng rèn kỹ năng sống để nhân ra
đại trà.
Nhà trường có nhiều tiết dạy hay về rèn kỹ năng sống cho trẻ để xây dựng
thành những tiết dạy chất lượng cao cho giáo viên dự giờ học tập, có thêm mơi
trường, những thành quả đáng khích lệ trong việc triển khai nội dung rèn kỹ
năng sống cho trẻ của nhà trường, góp phần vào thành cơng trong thực hiện đề
án rèn kỹ năng sống cấp trên triển khai.
Nhà trường nhận thêm được sự tin tưởng và ủng hộ của phụ huynh trong
các hoạt động của nhà trường, thuận lợi hơn trong tham mưu ủng hộ bổ sung cơ
sở vật chất trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi từ phụ huynh.
3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
Kỹ năng sống là một yếu tố quan trọng điều khiển ý thức và hành vi của con
người. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Mầm non sẽ mang lại cho các cháu trí tuệ,
những phẩm chất đạo đức tốt đẹp, sớm đem lại cho trẻ có ý thức và khả năng
thích nghi với cuộc sống, làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những
điều lành mạnh cho chính mình cũng như cho xã hội. Qua q trình thực hiện đề
tài bản thân tôi đã rút ra được những kết luận như sau:
- Cần phải nhận thức sâu sắc những quan điểm và nội dung giáo dục trong
thời kỳ đổi mới hiện nay để lựa chọn nội dung phù hợp trong quá trình rèn kỹ
năng sống cho trẻ.
- Cần nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, biết tổ chức linh hoạt và vận
dụng nhiều biện pháp, phân tích, giải thích khích lệ, quan tâm chú trọng trẻ có
đặc điểm tâm sinh lý khác thường để giáo dục phù hợp.
- Tích cực tìm tịi học hỏi để nâng cao trình độ hiểu biết về mọi mặt nhằm

trang bị cho mình những kiến thức trong quá trình chăm sóc giáo dục.
- Mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, khắc phục mọi khó khăn, trong mọi tình
huống để thực hiện thành cơng ý tưởng của mình trong việc rèn kỹ năng sống
cho trẻ.
- Phát huy công tác tuyên truyền, vận động với phụ huynh trong cơng tác giáo
dục và hình thành kỹ năng sống cho trẻ.
- Tổ chức nhiều hoạt động tập thể, tạo mọi cơ hội cho trẻ được gần gũi, tiếp
xúc, được trải nghiệm để hình thành các kỹ năng sống.
- Cơng tác tham mưu tích cực với nhà trường và phối kết hợp với các đoàn thể
trong nhà trường để cùng xây dựng kế hoạch bàn bạc thống nhất để cùng thực
hiện đây cũng là biện pháp tốt nhất để rèn kỹ năng sống cho trẻ.
3.2. Kiến nghị.
- Đối với nhà trường:
+ Tạo điều kiện về cơ sở vật chất, tài liệu về giáo dục kỹ năng sống cho từng
giáo viên, mua sắm bổ sung thêm đồ dùng, đồ chơi trang thiết bị học tập và vui
chơi cho cô và trẻ.
+ Thường xuyên cho trẻ được thực hành, tham quan trải nghiệm.
- Đối với Phòng giáo dục:


19
+ Thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn chuyên đề giáo dục kỹ năng sống
tạo cơ hội cho giáo viên học hỏi , tích lũy kinh nghiệm ni dạy trẻ.
Trên đây là “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3 - 4 tuổi
trong trường mầm non” rất mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh
đạo, các bạn đồng nghiệp để tôi ngày càng thực hiện đề tài được tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị.

Quảng Trường, ngày 2 tháng 4 năm 2021.

Tôi xin cam đoan SKKN do tôi viết, không
sao chép nội dung của người khác.
Người viết

Nguyễn Thị Hà


20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Bài thơ “Trẻ con” Bác gửi các cháu thiếu niên và nhi đồng năm 1941.
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên: Module Mn39 Giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ mẫu giáo.
- Đề án “Xây dựng trường học gắn với thực tiễn và giáo dục kỹ năng sống"
theo Quyết định số: 1615/QĐ-UBND ngày 16/8/2017 của ủy ban nhân dân
huyện Quảng Xương.
- Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mẫu
giáo.
- Văn bản hợp nhất số 01/VBHN-BGDĐT ngày 24 tháng 1 năm 2017 của Bộ
Giáo dục và Đào tạo ban hành kèm theo thơng tư ban hành Chương trình giáo
dục mầm non


21

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Hà.
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên- Trường mầm non Quảng Trường.

TT
1.

Tên đề tài SKKN
Một số giải pháp rèn kỹ
năng giao tiếp cho trẻ mẫu
giáo 3 - 4 tuổi trong trường
mầm non năm học 2018 2019

Cấp đánh giá
xếp loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)

(A, B, hoặc C)

Cấp huyện

C

Năm học
đánh giá
xếp loại
2018 - 2019

22
PHỤ LỤC
[1]. “ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan ”. Trích trong bài thơ “ Trẻ con ” của
chủ tịch Hồ Chí Minh gửi các cháu thiếu niên và nhi đồng năm 1941.
[2]. “ Giáo dục kỹ năng sống là một quá trình tác động sư phạm có mục đích, có
kế hoạch nhằm hình thành ........ tùy vào mơi trường sống và giáo dục.”
“Hơn thế, phát triển kỹ năng sống cho trẻ thúc đẩy sự phát triển tích cực của cá
nhân trẻ và là tiền đề cho ...... ứng xử phù hợp ngay từ khi cịn nhỏ.” Trích trong
tài liệu bồi dưỡng thường xuyên: Module 39 Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
mầm non
[3]. Nhà trường đã triển khai đề án 1615/QĐ-UBND ngày 16/8/2017 cuả Ủy ban
nhân dân huyện Quảng Xương về “ Xây dựng trường học gắn với thực tiễn và
giáo dục kỹ năng sông ” đến từng giáo viên ngay từ đầu năm học. Trích trong đề
án “Xây dựng trường học gắn với thực tiễn và giáo dục kỹ năng sống" theo
Quyết định số: 1615/QĐ-UBND ngày 16/8/2017 của ủy ban nhân dân huyện
Quảng Xương.
[4]. “ Ở độ tuổi mẫu giáo, trẻ đã thực hiện được một số công việc vừa sức, giúp
đỡ người lớn ....... tự khẳng định mình trước người lớn và bạn bè.” Trích trong
Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mẫu giáo.
[5]. “ Cho trẻ nhập vai vào các nhân vật trong câu chuyện ...... tôn trọng hợp tác
với bạn bè với những người xung quanh.” Trích trong Văn bản hợp nhất số
01/VBHN-BGDĐT ngày 24 tháng 1 năm 2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban
hành kèm theo thơng tư ban hành Chương trình giáo dục mầm non


23
MỤC LỤC

Trang

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1.Bồi dưỡng kiến thức cho bản thân và xây dựng kế hoạch giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ.
2.3.2. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giải quyết tình
huống, ứng phó.
2.3.3. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua giao tiếp.
2.3.4. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thơng qua q trình "giao
nhiệm vụ".
2.3.5. Giáo dục kỹ năng sống thơng qua việc tự chăm sóc tự phục
vụ và bảo vệ bản thân:

1
1-2
2
2
2
2
2-3
3-4

4-5
5-6

2.3.6. Lựa chọn một số đề tài giáo dục kỹ năng sống phù hợp độ
tuổi và đưa vào giảng dạy.
2.3.7. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động hàng
ngày và trải nghiệm thực tế.
2.3.8. Tuyên truyền, phối hợp với các bậc phụ huynh cùng giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị.
Tài liệu tham khảo
Danh mục
Phụ lục

6
7-8
8
8-10
10
10-14
15
15-17
17
17
17
19

20
21