Tài liệu CHƯƠNG 12 THÉP VÀ HỢP KIM CÓ TÍNH CHẤT ĐẶC BIỆT docx

1
CHƯƠNG 12
THÉP VÀ HỢP KIM CÓ TÍNH CHẤT ĐẶC BIỆT
12.1. THÉP KHÔNG GỈ
12.2. THÉP VÀ HỢP KIM LÀM VIỆC Ở NHIỆT ĐỘ CAO
12.3. THÉP CHỐNG MÀI MÒN
2
CHƯƠNG 12: THÉP VÀ HỢP KIM CÓ TÍNH CHẤT ĐẶC BIỆT
12.1. THÉP KHÔNG GỈ
12.1.1. Khái niệm về thép không gỉ
- Thép không gỉ là loại thép không bị gỉ trong không khí và
có tính chống ăn mòn cao trong các môi trường ăn mòn mạnh
như axit các loại hoặc bị ăn mòn nhưng với tốc độ rất chậm.
- Đặc điểm:
+ Hàm lượng cacbon thấp 0,09 ÷ 0,45%;
+ Hàm lượng Cr ≥ 12,5% và có thêm Ni, Mn.
- Phân loại theo tính chống ăn mòn:
+ Cao – khi độ xâm nhập < 0,125mm/năm;
+ Đạt yêu cầu – khi độ xâm nhập 0,125 ÷ 1,25mm/năm;
+ Không đạt yêu cầu – khi độ xâm nhập > 1,25mm/năm.
3
12.1. THÉP KHÔNG GỈ
- Các thép không gỉ hai pha là loại có 0,1 ÷ 0,4%C và 13%Cr
với tổ chức là Ferit (hoà tan Crôm cao) và cacbit Crôm, hai pha
này có thể điện cực xấp xỉ nhau nên có tính chống ăn mòn cao.
- Gồm: 12Cr13, 20Cr13, 30Cr13, 40Cr13 (12X13, 40X13 ).
- 12Cr13, 20Cr13, T
0
t
~1050
0

C, trong dầu, T
0
r
= 700÷750
0
C, V
th
<
V
kk
. Dùng làm cánh tuốc bin hơi, trục bơm, vít không gỉ.
- 30Cr13, 40Cr13, T
0
t
~ 1050
0
C trong dầu, T
0
r
= 200÷250
0
C độ
cứng 48 ÷ 56HRC dùng làm các chi tiết cần đàn hồi và cứng như
dao mổ, dao kéo không gỉ, ổ lăn và lò xo chịu ăn mòn.
- Có tính chống ăn mòn cao trong không khí, nước sông, nước
máy, axít HNO
3

12.1.2. Thép không gỉ hai pha
4

12.1. THÉP KHÔNG GỈ
- Thép không gỉ một pha với tổ chức là Ferit hoặc Austenit có
tính chất chống ăn mòn cao hơn so với thép không gỉ hai pha.
a , Thép không gỉ Ferit (thép không gỉ Cr).
- Là loại thép có 13
÷
25%Cr, 0,08
÷
0,2%C
- 08Cr13, 12Cr17, 15Cr25Ti với các đặc tính sau:
+ Không có chuyển biến pha, thù hình – luôn có tổ chức Ferit;
+ Nung lâu ở nhiệt độ ≥ 475
0
C sẽ bị giòn
12.1.2. Thép không gỉ một pha
5
12.1.2. Thép không gỉ một pha
b , Thép không gỉ Austenit (thép không gỉ Cr-Ni).
- Là loại thép có 18%Cr, 9 ÷ 10%Ni, có tổ chức một pha là
Austenit.
- Gồm: 12Cr18Ni9, 17Cr18Ni9Ti, 04Cr18Ni10 (12X18H9,
17X18H9T, 04X18H10) với các đặc tính sau:
+ Tính chống ăn mòn cao trong các axit: HNO
3
H
2
SO
4
HCl;
+ Tính công nghệ tốt: có thể cán, dập, gò ở trạng thái nguội do

tính dẻo cao;
+ Cơ tính tốt: sau khi biến dạng nguội δ
0,2
= 750MPa;
+ Bị ăn mòn tinh giới khi làm việc lâu trong môi trường ăn mòn
ở 500 ÷ 800
0
C.