Các chỉ định khám siêu âm trong sản phụ khoa

Siãu ám Sn Phủ Khoa

CẠC CHÈ ÂËNH KHẠM SIÃU ÁM TRONG SN PHỦ
KHOA
Ngỉåìi soản : Bs CKII
Phan Viãút Tám
Mủc tiãu : Biãút âỉåüc cạc chè âënh siãu
ám trong sn phủ khoa.
1. Chè âënh cháøn âoạn siãu ám trong sn khoa :
1.1. Chè âënh såïm trong 3 thạng âáưu ca
thai nghẹn :
- Chỏứn õoaùn coù thai.
- Xaùc õởnh thai bỗnh thổồỡng.
- Cháøn âoạn âa thai.
- Cháøn âoạn chỉía trỉïng.
- Cháøn âoạn chỉía ngoi tỉí cung (Chỉía
k, chỉía loa bọng vi, chỉía åí bưng cäø tỉí
cung hay chỉía trong äø bủng).
- Xạc âënh thai säúng.
- Cháøn âoạn thai chãút lỉu.
- Xạc âënh tøi thai âãø xạc âënh phỉång
phạp hy thai thêch håüp nhỉ hụt, nảo, âàût tụi
nỉåïc.
- Cháøn âoạn cọ thai km khäúi u ca tỉí
cung (u xå) hồûc khäúi u ngoi tỉí cung (u
bưng trỉïng v.v...)
- Xạc âënh cháøn âoạn phán biãût cọ thai
hồûc ung thỉ tãú bo ni trãn sn phủ âang
âỉåüc theo di sau chỉía trỉïng.
- Cháøn âoạn cọ thai v dủng củ tỉí cung
(cn dủng củ tỉí cung hồûc â bë råi ra

ngoi).
- Xạc âënh cọ thai trãn tỉí cung báút
thỉåìng (tỉí cung hai bưng, hai tỉí cung, v.v...)
âãø hỉåïng dáùn phỉång phạp nảo cọ kãút qu
khi cọ chè âënh ngỉìng thai nghẹn.

1


Siãu ám Sn Phủ Khoa

- Theo di sỉû phạt triãøn ca thai bàịng
cạch âo tỉí cung, âo thãø têch bưng äúi, âo
chiãưu di âáưu mäng thai.
1.2. Chè âënh mün sau 3 thạng âáưu ca
thai nghẹn :
- Cháøn âoạn chỉía trỉïng.
- Cháøn âoạn ung thỉ tãú bo ni. Kãút
håüp våïi lám sng v xẹt nghiãûm v cạc di càn
tải chäø hồûc lan xa âãún gan tháûn.
- Cháøn âoạn thai chãút lỉu.
- Cháøn âoạn âa thai v hiãûn tỉåüng
chuưn mạu giỉỵa hai thai.
- Cọ thai km theo khäúi u.
- Cháøn âoạn cạc dë dảng thai (dë dảng åí
âáưu, ngỉûc, tim, tháûn).
- Xạc âënh tỉ thãú thai cháøn âoạn ngäi thãú
khê chuøn dả (ráút cọ giạ trë âäúi våïi sn
phủ bẹo).
- Xạc âënh âäü trỉåíng thnh ca thai

(bàịng phỉång phạp âạnh giạ âäü trỉåíng thnh
ca rau)
- Xạc âënh tøi thai (bàịng phỉång phạp âo
âỉåìng kênh lỉåỵng âènh thai).
- Cháøn âoạn thai kẹm phạt triãøn.
- Âaïnh giaï cán nàûng (kãút håüp våïi tuäøi
thai) âãø cọ chè âënh ngỉìng thai nghẹn âụng
thåìi âiãøm trong nhỉỵng trỉåìng håüp âàûc biãût.
- Do khung cháûu âạnh giạ sỉû báút tỉång
xỉïng giỉỵa âỉåìng kênh lỉåỵng âènh thai v cạc
âỉåìng kênh nhä háûu vãû, lỉåỵng gai häng trong
thåìi k chuøn dả (ráút cọ giạ trë âäúi våïi ngäi
ngỉåüc).
- Xạc âënh vë trê rau bạm (bạm âạy, bạm
bãn, tiãưn âảo bạn trung tám, v trung tám âãø
âiãưu trë v ạp dủng trong th thût chc äúi.
- Âo kêch thỉåïc bạnh rau âãø tiãưn lỉåüng
thai.
2


Siãu ám Sn Phủ Khoa

- Cháøn âoạn rau bong non.
- Xạc âënh lỉåüng nỉåïc äúi, âa äúi, thiãøu
äúi. Cọ giạ trë trong cháøn âoạn v tiãn lỉåüng
thai kẹm phạt triãøn, thai gi thạng, thai suy
mản tênh trong tỉí cung.
- Theo di vãư sinh l thai âãø tiãn lỉåüng
thai suy.

- Cạc hoảt âäüng ca thai.
- Âäüng tạc hä háúp ca thai.
- Huút âäüng hc ca thai.
- Chỉïc nàng bi tiãút tháûn.
1.3. Cạc chè âënh sau â, sau sáøy :
- Kiãøm tra sau nảo âãø xạc âënh sọt rau,
sọt thai.
- Theo di sỉû co häưi tỉí cung, cháøn âoạn
sọt rau trong tỉí cung.
- Cháøn âoạn nhiãøm trng, tảo khäúi m åí
tiãøu khung sau â, sau pháøu thût.
- Cháøn âoạn cạc khäúi huút tủ khäúi m
sau â, sau mäø.
- Cháøn âoạn sọt gảc sau mäø.
2. Caïc chè âënh trong cháøn âoaïn siãu ám trong
phuỷ khoa :
- Xaùc õởnh kờch thổồùc, hỗnh daỷng tổớ cung
bỗnh thổồỡng vaỡ khọng bỗnh thổồỡng nhổ tổớ
cung õọi, tổớ cung hai bưng, khäng cọ tỉí cung.
- Theo di såïm sỉû phạt triãøn ca nan
non, v xạc âënh thåìi gian.
- Cháøn âoạn u bưng trỉïng : u cå nàng - u
thỉûc thãø phọng non.
- Âënh r vë trê tênh cháút cuía khäúi u : u
thãø âàûc, u häùn håüp, nang nỉåïc.
- Xạc âënh mäüt säú tênh cháút ca khäúi u
thỉåìng cọ liãn quan våïi tênh cháút ạc tênh ca
khäúi u.
- Cháøn âoạn u xå tỉí cung v xạc âënh vë
trê u xå.

3


Siãu ám Sn Phủ Khoa

- Cháøn âoạn cạc khäúi u, cạc tụi m, cạc
nang åí pháưn phủ.
- Theo di sỉû tiãún triãøn ca khäúi u, tụi
m v cạc nang.
- Cháøn âoạn cạc viãm nhiãøm tiãøu khung,
lảc näüi mảc tỉí cung.
- Cháøn âoạn nỉåïc cäø chỉåïng tỉû do.
- Xạc âënh vë trê cạc khäúi m tiãøu khung.
- Xạc âënh loải dủng củ trạnh thai trong
tỉí cung.

4


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

KHAẽM SIU M THAI BầNH THặèNG
Ngổồỡi soản : Bs CKII Phan
Viãút Tám
Mủc tiãu :
1. Biãút âỉåüc caùc hỗnh aớnh sióu ỏm thai
bỗnh thổồỡng.
2. Vỏỷn duỷng õổồỹc caùc hỗnh aớnh sióu ỏm
qua tổỡng giai õoaỷn cuớa thai k âãø ỉïng dủng
thêch håüp trãn lám sng.

3. Dỉû kiãún âỉåüc ngy sinh dỉû âoạn,
trng lỉåüng thai, sỉû phạt triãøn ca thai v
giạ trë ca chụng qua tỉìng thåìi âiãøm cuớa thai
kyỡ.
Do sổỷ caới tióỳn nhanh choùng vóử kyớ
thuỏỷt, hỗnh nh hc siãu ám ngy nay âỉåüc
gàõn chàût vo viãûc chàm sọc tiãưn sn ngỉåìi
mẻ åí háưu hãút cạc nỉåïc. Màûc d mäüt âäi
lục siãu ám cung cáúp nhỉỵng thäng tin chênh xạc
nhỉ tøi thai trong 3 thạng âáưu, nhỉng cho
âãún nay váùn khäng tháúy cọ sỉû ci thiãûn vãư
háûu vỏỷn thai nhi.
1. Hỗnh aớnh sióu ỏm thai bỗnh thổồỡng trong
giai âoản âáưu :
1.1. Trong giai âoản såïm siãu ám cọ thãø
tr låìi 5 cáu hi :
- Vë trê lm täø.
- Kh nàng säúng ca thai.
- Tøi thai.
- Säú lỉåüng phäi thai.
- Âạnh giạ cáúu trục tỉí cung v pháưn
phủ
1.1.1. Thåìi k Morula :
Trỉïng âỉåüc thủ tinh åí 2/3 ngoi vi
trỉïng v âỉåüc phán chia thnh nhiãưu tãú bo
gi l thãø dáu v di chuøn âãún tỉí cung.
Chỉa cháøn âoạn õổồỹc trón sióu ỏm. (hỗnh 1)
5

Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

Hỗnh 1: Sồ õọử di chuyóứn ca trỉïng â thủ tinh
1.1.2. Giai âoản lm täø :
Ngy thỉï 6 sau khi thủ tinh cạc tãú bo
máưm tỉì thãø dáu máưm â xãúp thnh låïp, låïp
ngoi biãût họa thnh tãú bo ni v âi dáưn
vo låïp niãm mảc tỉí cung tảo thnh cạc gai
rau cọ tråí khạng ám ca låïp tãú bo ni khạc
biãût våïi täø chỉïc tỉí cung tảo thnh phn xả
siãu ám cọ kêch thỉåïc 1 - 2cm thổồỡng ồớ vuỡng
õaùy tổớ cung daỡy.

Hỗnh 2: Nióm mảc tỉí cung dy 11mm
1.1.3. Giai âoản thnh láûp tụi äúi :
Tụi äúi âỉåüc thnh láûp tỉì låïp tãú bo
máưm ngoi vo ngy thỉï 25 kãø tỉì khi thủ
tinh (khong 5 tưn sau khi tàõt kinh). Tụi äúi
chỉïa dëch äúi to dáưn lan vo khoang tảng, cọ
tråí khạng ám khạc våïi tỉí cung, trãn mn nh
6


Siãu ám Sn Phủ Khoa

siãu ám s tháúy mäüt vng echo trọỳng bồỡ õóửu
laỡ tuùi thai. (hỗnh 3)

Hỗnh 3: Tuùi thai såïm (2mm)

1.1.4. Giai âoản hon thnh thai:
Thai phạt triãøn tỉì låïp thai nàịm trong tụi
äúi, nãn dãù nháûn âënh nhåì phn xả siãu ám
mảnh tỉì thnh pháưn dëch nỉåïc äúi v thnh
pháưn thai khạc nhau.
1.2. Khạm siãu ám thai bỗnh thổồỡng :
Tuùi thai coù thóứ thỏỳy roợ tuỏửn thổù 5 cuớa vọ
kinh. où laỡ hỗnh aớnh troỡn, õổồỡng kờnh 10-15mm
bao quanh båíi låïp mn rủng thnh v mng
rủng bao tảo nãn 2 vng echo giu, åí giỉỵa l
dëch äúi l mäüt khong echo träúng. Dáúu tụi
âäi ny l cáưn thiãút âãø cháøn âoạn xạc âënh
v loải trỉì tụi thai giaớ. Phọi thai chổa thỏỳy
õổồỹc. (hỗnh 4)

Giaớ

Thỏỷt

7


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

Hỗnh 4: phỏn bióỷt tuùi thai tháût v tụi thai gi
* Lục 6 tưn thai phäi xút hiãûn trong
lng tỉí cung cho nhỉỵng cháúm phn ám saùng,
õổồỡng kờnh tuùi thai khoaớng 15mm. (hỗnh5)

Hỗnh 5: Thai 6 tưn

* Lục 7 tưn nhëp âáûp ca tim phäi â
tháúy âỉåüc. Táưn säú khong 140 phụt, âäi lục
cọ nhëp cháûm sinh l, âỉåìng kênh tụi thai
khong 20mm, chiãưu di âáưu mäng (CRL)
khong 8mm.
* Lục 8 tưn cạc cỉí âäüng ch âäüng ca
ton bäü thai xút hiãûn. Thai phäi di ra coù
hỗnh haỷt õỏỷu CRL : 13mm.
* Luùc 9 tuỏửn caùc cỉí âäüng tỉìng pháưn
ca thai cọ thãø tháúy âỉåüc. Táưn säú tim cọ
thãø lãn âãún 180 phụt räưi gim xúng 150
phụt vo tưn 11, CRL : 23cm. Mng rủng dy
ra åí chäù nhau bạm.
* Lục 10 tưn : CRL : 31mm, cọ thãø tháúy
máưm tay chán.
* Lục 11 tưn : CRL : 41mm
* Lục 12 tưn : CRL : 55mm, âỉåìng kênh
lỉåỵng âènh (BPD).
8


Siãu ám Sn Phủ Khoa

Bàõt âáưu cho âỉåüc khong 20m, cọ thãø
quan sạt âỉåüc mi, bäúc màõt, tay, chán, cäüt
säúng, buỷng, xaùc õởnh roợ vở trờ rau baùm.

Hỗnh 6: Caùch âo chênh xạc chiãưu di âáưu mäng
Chè r hoảt âäüng ca phäi cho phẹp cháøn
âoạn âụng mäüt thai nghẹn tiãún triãøn, hån nỉỵa

âo CRL l mäüt tiãu chøn cå bn âãø xạc âënh
chênh xạc tøi thai  3, 4 ngy, bàịng cạch
âäưng thåìi xạc âënh CRL v BDP.
Trong khoang ngoi äúi tụi non hong l
cáúu trục âáưu tiãn cọ ngưn gäúc phäi, cọ thãø
tháúy âỉåüc tỉì tưn thỉï 5 tråí õi cuợng thỏỳy
õổồỹc, õoù laỡ mọỹt tuùi hỗnh cỏửu nhoớ cọ âỉåìng
kênh 3 - 5mm nàịm cảnh hồûc åí pháưn kẹo di
ca phäi. Nọ hiãûn diãûn tỉì tưn thỉï 5 âãún
tưn thỉï 11, khäng hiãøu biãút vãư sỉû hiãûn
diãûn ny cọ thãø dáùn âãún sai láưm trong âạnh
giạ kêch thỉåïc thai. Mäüt kêch thỉåïc låïn hån
thỉåìng liãn quan âãún háûu váûn xáúu nhỉ sáøy
thai, báút thỉåìng nhiãùm sàõc thãø.

9


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

Hỗnh 7 : Tuùi noaợn hoaỡng
Maỡng ọỳi vaỡ phọi:
Maỡng ọỳi coù thóứ õổồỹc nhỗn thỏỳy tổỡ
tuỏửn thỉï 6 nhỉ 1 mng såüi mng bao quanh
phäi. Giỉỵa tưn thỉï 12 & 14, mng äúi v
mng âãûm s hồỹp nhỏỳt. Phọi õổồỹc nhỗn
thỏỳy tổỡ kờch thổồùc 2mm trồớ õi. Hoaỷt õọỹng
tim phọi phaới õổồỹc nhỗn thỏỳy khi phọi cọ chiãưu
di 5mm tråí âi.
Siãu ám qua ng AD våïi âáưu d táưn säú

cao cho phẹp xạc âënh r hån trong caùc hỗnh
aớnh : 4 tuỏửn õọỳi vồùi tuùi thai, 6 tuỏửn õọỳi vồùi
tim thai.
2. Hỗnh aớnh sióu ỏm thai bỗnh thổồỡng 6 thaùng
sau :
Trong khi vaỡi chi tióỳt cuớa thai tháúy âỉåüc
trãn thán nh siãu ám trong 3 thạng õỏửu cuớa thai
ngheùn thỗ trong 6 thaùng sau tỗnh traỷng ny
biãøu hiãûn mäüt cạch r rãût trãn siãu ám. Thåìi
gian tỉì 18 âãún 22 tưn l täút nháút âãø phạt
hiãûn nhỉỵng báút thỉåìng ca thai vãư phỉång
tiãûn gii pháùu hc. Siãu ám thai nghẹn 3
thạng cúi âãø theo di sỉû phạt triãøn ca
thai nhi.
2.1. Âáưu thai :
Tỉì 3 thạng giỉỵa vãư sau, s thai nhi phạt
triãøn l mäüt cáúu trục hỗnh Elip, echo giaỡu bồợ
roợ neùt trón õổồỡng cừt ngang, khäng thãø phán
biãût âỉåüc giỉỵa xỉång s v låïp Cán Galia
(cán bc s). Trãn âỉåìng càõt ngang cháøm
trạn, cáúu chục näüi s l mäüt âỉåìng echo
10


Siãu ám Sn Phủ Khoa

dc giỉỵa tảo nãn båíi thãú liãưm (falxcerebri
tiãøu no), khe liãn hai bạn cáưu, vạch trong
sút åí giỉỵa. Bãn cảnh âỉåìng echo dc giỉỵa
ny l 2 no tháút bãn, m trong giai âoản såïm

nọ ráút räüng v chiãúm gáưn hãút khoang näüi
s. Ngoi ra khoang ny cng âỉåüc lm âáưy
båíi âạm räúi mảng nhãûn (Choroid plexus) coù
echo giaỡu hồn. (hỗnh 8)

Hỗnh 8: Thai 11 tuỏửn
Voợ naợo phạt triãøn ráút êt åí giai âoản ny
v ráút khọ õaùnh giaù vỗ tờnh sinh echo rỏỳt keùm.
Do quaù trỗnh phạt triãøn ca v no, v no tråí
nãn tháúy âỉåüc nhỉ l mäüt vng echo ngho.
Trãn màût càõt ngang åí pháưn sau ca no tháút
bãn bë chiãúm båíi âạm räúi nhãûn, trong khi
sỉìng trỉåïc chè chỉïa dëch lục thai khong 20
tuáön.

11


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

Hỗnh 9: Caùc mỷt cừt qua âáưu thai
Màût càõt ngang I : ÅÍ pháưn cao nháút ca
âáưu thai cho tháúy no tháút bãn l 2 vảch echo
ngho song song våïi âỉåìng echo dc giỉỵa,
âỉåìng càõt ny dng âãø phạt hiãûn no ỉïng
thy trong giai âoản såïm.
Màût càõt ngang II : Miãu t màût phàóng
cháøm trạn ráút quan trng âãø âo BPD ca thai.
Âỉåìng echo dc giỉỵa khäng liãn tủc åí giỉỵa l
khoang vạch trong sút (Cavum Septi pellucidi).

No tháút 3 âënh vë giỉỵa 2 nhán âäưi thë cọ
echo ngho tỉång âäúi v thỉåìng chè xút
hiãûn nhỉ l mäüt vảch echo ngho. Sỉìng
trỉåïc ca no tháút bãn cuợng coù thóứ thỏỳy ồớ
mỷt cừt naỡy. (hỗnh 10)

Hỗnh 10: Màût càõt II (âo BPD)
Màût càõt III : Âi ngang qua no giỉỵa, cún
no cọ dảng cạnh bỉåïm, echo ngho åí trung
tám ca màût càõt.
Màût càõt IV : Ngang âạy s trỉåïc v häú
s sau, xỉång bỉåïm tảo nãn vng echo giu åí
chäù näúi åí häú s trỉåïc v häú s giỉỵa. ÅÍ
màût càõt ny cọ thãø tháúy âỉåüc mảch âáûp
ca âäüng mảch trong åí vng sỉìng trỉåïc ca
xỉång bỉåïm. Tiãøu no tháúy âỉåüc åí häú s
sau v cng r hån khi âi chuøn âáưu d
xúng màût càõt ngang V.
Màût càõt VI : Mä taí diãûn nghiãng thai.
12


Siãu ám Sn Phủ Khoa

Màût càõt dc giỉỵa bãn VII : qua s thai,
v no, nhán cáưu, sỉìng trỉåïc ca no tháút
bãn v âạm räúi nhãûn (choroid plesus).
Màût càõt VIII, màût càõt IX, màût càõt X : Âãø
phạt hiãûn sỉû báút thỉåìng ca mä trãn, màõt,
mi, hm trãn v dỉåïi. (hỗnh 11)

Hỗnh 11: Mỷt cừt II: õo BPD; mỷt cừt X: quan
sạt mi miãûng.
Lục thai 18 tưn, sỉí dủng màût càõt VII, IX
âãø quan sạt trạn, mi, hm trãn, hm dỉåïi, 2
häúc màõt, mi màõt, 4 cå thàóng bao quanh, nhn
cáưu, 2 tai.
2.2. Cäüt säúng :
Sau tưn 12 vä kinh tháúy âỉåüc cäüt säúng
nhỉ l mäüt âỉåìng âäi tỉìng âoản echo giu
(dáúu hiãûu âỉåìng ray xe lỉía). Sỉû cäút họa
ca thán âäút säúng bàõt âáưu sau 90 ngy vä
kinh våïi trung tám cäút họa xút hiãûn åí thán
âäút säúng v mäùi bãn ca cung tháưn kinh.
Quan sạt cäüt säúng khi thai åí vë trê cháøm
trỉåïc l täút, 2 âỉåìng song song tủ lải åí vng
xỉång cng v dùi nhẻ ra sau. Bàng echo
ngho chảy dc åí giỉỵa 2 âỉåìng song song l
äúng ty. Trãn âỉåìng càõt ngang åí thai k gáưn
â thạng cäüt säúng xút hiãûn nhỉ l cáúu
trục echo giaỡu hỗnh nhỏựn.
13


Siãu ám Sn Phủ Khoa

2.3. Läưng ngỉûc vãư hãû mảch maùu :
Lọửng ngổỷc xuỏỳt hióỷn nhổ mọỹt hỗnh
noùn trón õổồỡng càõt dc, våïi nhỉỵng di ngang
do bọng lỉng ca xỉång sỉåìn. Âỉåìng càõt

ngang qua thán thai åí vë trê âai vai phạt hiãûn 2
cung xỉång ân åí 2 bãn cäüt säúng, 2 xỉång vai
cng tháúy âỉåüc åí hai bãn cäüt säúng.
Phäøi l cå quan phại quan sạt trong läưng
ngỉûc. Trãn âỉåìng càõt ngang nọ xút hiãûn
giỉỵa tim v cäüt säúng nhỉ mäüt cáúu trục echo
âäưng nháút tỉång âäúi v cọ tênh sinh echo
tỉång tỉû nhỉ gan. Trãn âỉåìng càõt dc phäøi
phán cạch våïi gan båíi cå honh m nọ xút
hiãûn nhỉ mäüt di bàng läưi vãư phêa âáưu thai.
Trong khi täø chỉïc phäøi thỉåìng co echo ngho
hån gan åí 3 thaùng giổợa cuớa thai kyỡ, thỗ 3 thaùng
cuọỳi õióửu naỡy s âo ngỉåüc tråí lải chỉïng
t sỉû trỉåíng thnh ca phọứi. (hỗnh 12)

Hỗnh 12: cồ hoaỡnh (thai 30 tuỏửn)
Khi di chuøn âáưu d vãư phêa chán thai
nhi ta tháúy xút hiãûn mảch âáûp ca tim thai
åí bãn trại läưng ngỉûc. Tim thai cọ khuynh
hỉåïng nàịm ngang hån l tim ca bẹ måïi sinh
do sỉû låïn ca gan v sỉû chỉa daợn nồớ cuớa
phọứi. Bồới vỗ lyù do naỡy ta coù thãø tháúy âỉåüc
diãûn 4 bưng tim trãn mäüt màût càõt ngang
gáûp gọc nhẻ vãư phêa tám tháút.
14


Siãu ám Sn Phủ Khoa

* Tim T ln nàịm phêa sau, tim P nàịm phêa

trỉåïc.
* Tám tháút T nàịm cảnh dả dy gáưn sạt
cäüt säúng hån tám tháút P.
* Tám tháút P nàịm cảnh thnh ngỉûc
trỉåïc.
* Tám nhè T nàịm caỷnh cọỹt sọỳng.
Caùc mỷt cừt qua tim (hỗnh 13)
Mỷt cừt I: Màût càõt 4 bưng tim: quan sạt
4 bưng tim, kêch thỉåïc cạc bưng tim,
vạch tám tháút, vạch tám nhé
Màût càõt II: Màût càõt dc cảnh ỉïc
Màût càõt III: Màût càõt ngang cao cảnh ỉïc
Màût càõt IV: Màût càõt ngang qua 2 tám
tháút

Diãûn càõt qua 4 bưng tim cn cho phẹp
quan sạt âỉåüc läù báưu dủc m mạu âi qua tỉì
tám nhè phi âãún tám nhè trại. Van 2 lạ v van
3 lạ tháúy âỉåüc giỉỵa tám nhè v tám tháút.
Vạch biãn tháút quan sạt âỉåüc giỉỵa 2 tám tháút
(màût càõt I).
Âỉåìng càõt dc cảnh ỉïc (màût càõt II) mä
t dng chy tháút trại v gọc âäüng mảch
ch; màût càõt ngang qua tám nhè (màût càõt III)
mä t dng chy âäüng maûch phäøi, trong khi
15


Siãu ám Sn Phủ Khoa

màût ngang qua hai tám tháút (màût càõt IV) lm
xút hiãûn cáúu trục ca tám tháút.
Trãn âỉåìng càõt ngang xun qua bủng
thai, âäüng mảc ch bủng v tènh mảch ch
dỉåïi xút hiãûn nhỉ nhỉỵng vng echo träúng
trn åí ngay trỉåïc cäüt säúng.
2.4. Bủng :
Gan l cå quan låïn nháút trong äø bủng, åí
tưn âáưu ca thai k, thy phi v thy trại
cọ kêch thỉåïc tỉång tỉû nhau, sau tưn thỉï 8
thy phi gan phạt triãøn nhanh hån thy trại.
Trãn siãu ám gan xút hiãûn nhỉ mäüt cáúu trục
echo âäưng nháút v tỉång âäúi håi giu.
Chäø näúi tènh mảch räún våïi xoang cỉía l
mäüt trong cạc âiãøm mọỳc õóứ õo õổồỡng kờnh
ngang buỷng, õổồỡng kờnh trung bỗnh buỷng:
(hỗnh 14)

SP

T M c ổ ớa

DD

Hỗnh 14: Mỷt cừt õo õổồỡng kờnh trung bỗnh
buỷng
Sổỷ saớn xuỏỳt mỏỷt bừt õỏửu tổỡ tưn 15 18 ca thai k. Trãn âỉåìng càõt ngang gáûp gọc
nhẻ vãư phêa trỉåïc cọ thãø tháúy âỉåüc tụi
máût nhỉ l mäüt khoang di âáưy dëch nàịm åí
vng thy phi ca gan.

Dả dy, lạch, cỉûc trãn ca tuún
thỉåüng tháûn, âäüng mảch ch bủng, tènh
mảch ch dỉåïi. Dả dy thai nhi õổồỹc thỏỳy
trón õổồỡng cừt ngang laỡ mọỹt hỗnh troỡn âãún
16


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

hỗnh Ovale coù echo ngheỡo ồớ pháưn tỉ trãn trại
ca bủng v âỉåìng càõt dc cọ daỷng hỗnh
chổợ nhỏỷt xión ra trổồùc vaỡ xuọỳng dổồùi.
Laùch xuỏỳt hiãûn åí ngay phêa sau dả dy
trãn âỉåìng càõt ngang, nhổng thổồỡng khoù phỏn
bióỷt vồùi gan vỗ tờnh sinh echo tỉång tỉû nhỉ
gan.
Rüt xút hiãûn nhỉ mäüt cáúu trục cún
lải, echo giu, tỉång âäúi âäưng nháút. Mäüt khi
trong lng rüt cọ dëch, âàûc biãût åí thai k
mün cọ thãø chỉïa nhiãưu dëch, mäüt vi
dảng väi. Dëch trong lng rüt chỉïng t khäng
teo rüt hồûc teo háûu män.
Mäüt âäi khi tháúy mäüt låïp dëch mng
giỉỵa gan v thnh bủng hiãûn tỉåüng gi
bạng bủng (pseudoascites).
Tháûn thai nhi xút hiãûn sau 13 tưn,
nhỉng quan sạt täút nháút l lục thai âỉåüc 17
tưn. Trãn âỉåìng càõt dc cảnh cäüt säúng
tháûn xút hiãûn nhỉ mäüt cỏỳu truùc hỗnh
Ovale, echo giaỡu ồớ chuớ mọ vaỡ echo ngho hån åí

bãø tháûn. T lãû chu vi thán trãn chu vi bủng
khong 0,27 - 0,30 trong sút thai k. (hỗnh 15)
Hỗnh 15:
Thỏỷn thai nhi

- Tuyóỳn thổồỹng thỏỷn khoù phỏn bióỷt vồùi
thỏỷn vỗ caớ hai coù mổùc õọỹ sinh echo tỉång tỉû
nhỉ nhau v tuún thỉåüng tháûn nàịm sạt
cỉûc trãn ca tháûn. ÅÍ 3 thạng cúi t lãû
trng lỉåüng giỉỵa tuún thỉåüng tháûn v
tháûn l 1/3. Trãn âỉåìng càõt ngang bủng trãn
tháûn, tuún thỉåüng tháûn nàịm sạt cäüt
17


Siãu ám Sn Phủ Khoa

säúng, cọ dảng elip cọ echo ngho åí v tháûn
v echo ngho åí ty tháûn.
- Bng quang xuỏỳt hióỷn ồớ buỷng dổồùi nhổ
mọỹt cỏỳu truùc hỗnh troỡn õóỳn hỗnh ovale, echo
trọỳng daỷng nang ồớ khung chỏỷu nhoớ. Nóỳu
khọng thỏỳy baỡng quang qua nhióửu lỏửn khaùm
kyợ thỗ phi xem chỉìng báút thỉåìng hãû tiãút
niãûu.
2.5. Cạc chi :
Cạc xỉång chi thai nhi cọ thãø tháúy âỉåüc
khi thai 8 - 9 tưn, tuy váûy cạc xỉång låïn chè
âo âỉåüc khi thai 12 tuỏửn. Bồới vỗ caùc chi di
chuyóứn nhanh chọng, ngỉåìi khạm mún xạc

âënh âáưy â cạc chi ca thai thỗ phaới di chuyóứn
õỏửu doỡ theo sổỷ di õọỹng ca chi thai nhi. Khi
thai låïn chè tỉìng pháưn ca chi thai nhi xạc
âënh âỉåüc. Xỉång âi dãù dng phạt hiãûn
nháút båíi sỉû di chuøn hản chãú ca âi thai.
Xỉång âi âỉåüc phạt hiãûn åí màût trỉåïc ca
thán phủ thüc vaỡo õọỹ gỏỳp duọựi. (hỗnh 16)

Hỗnh 16: Chióửu daỡi xổồng âi
Xỉång chy v xỉång mạc xút hiãûn åí
pháưn näúi di ca âáưu dỉåïi xỉång âi. Nãúu
âáưu gäúi gáúp phi di chuøn theo gọc gáúp
ca âáưu gäúi.
2.6. Giåïi tênh :
Xạc âënh giåïi tênh tỉì sau 19-20 tưn. Ty
thüc vo kinh nghiãûm ca ngỉåìi khạm, mạy
mọc v cn phủ thüc vo tỉ thãú cuía thai
18


Siãu ám Sn Phủ Khoa

nhi xạc âënh giåïi tênh dãù nháút khi càõt ngang
qua bủng dỉåïi thai khi thai nàịm nghiãng våïi 2
chán dảng. Nãúu mäi låïn phạt triãøn quạ õọỹ,
mọỹt õọi khi lỏửm vồùi 2 bỗu daùi dỷc bióỷt khi thai
trỉåïc 8 thạng. Dáy räún nàịm giỉỵa 2 chán cuợng
coù thóứ lỏửm vồùi thai nam.
- Thỏỳy õổồỹc 2 bỗu dại v dỉång váût :
nam, màûc d c 2 âäi khi khọng luọn luọn õổồỹc

thỏỳy cuỡng mọỹt luùc. (hỗnh 17)
- ÅÍ thai nỉỵ, mäi låïn v mäi nh xút hiãûn
nhỉ 3 vảch echo song song mong manh. Mäi låïn
tråí nãn roợ raỡng hồn ồớ cuọỳi thai kyỡ.

Hỗnh 17: Thai nam
3. Hỗnh aớnh sióu ỏm phỏửn phuỷ cuớa thai :
3.1. Baùnh rau :
Siãu ám l phỉång tiãûn nhanh âån gin âãø
âạnh giaù mọỳi lión hóỷ vóử hỗnh thóứ hoỹc giổợa
baùnh rau - thaỡnh tổớ cung vaỡ cọứ tổỡ cung, õaùnh
giaù tỗnh trảng bạnh rau.
Bạnh rau phạt triãøn tỉì mng âãûm läng
v mng rủng âạy khong tưn thỉï 7 ca
thai nghẹn : åí thåìi âiãøm âọ, mng âãûm läng
â phán biãût âỉåüc trãn siãu ám våïi mng âãûm
nhàơn mng hån åí phêa âäúi diãûn. Bạnh rau cọ
thãø nháûn tháúy nhỉ l mäüt cå quan tạch biãût
åí tưn thỉï 9 ca thai nghẹn. Ban âáưu bạnh
rau hiãûn diãûn nhỉ l mäüt cáúu trục daûng
19


Siãu ám Sn Phủ Khoa

hảt, echo giu, âäưng nháút, âiãưu ny âãø phán
biãût låïp âạy bạnh rau våïi låïp cå tỉí cung cọ
tênh sinh echo kẹm hån, màûc dáưu âỉåìng phán
ranh giåïi giỉỵa chụng kẹm r. Phêa màût khoang
äúi, bạnh rau âỉåüc giåïi hản båíi âéa âãûm

(Chorionic plate) âỉåüc bao ph båíi mng äúi.
Rau bạm màût trỉåïc, màût bãn, màût sau ca
thnh tỉí cung åí âạy hồûc åí thán. Rau bạm
màût sau mäüt âäi khi khọ âạnh giạ do bọng
lỉng ca cạc pháưn thai.
* Giai âoản 0 - 14 tưn : Giai âoản rau
ton diãûn : Bạnh rau bạm räüng quanh màût
trong bưn tỉí cung nhỉng cọ thãø biãút pháưn
no vë trê rau bạm ny l chäø âọ s dy hồn
nhổng chọứ khaùc.
* Sau 22 tuỏửn : Hỗnh aớnh baùnh rau xạc
âënh âỉåüc dãù dng do phn xả siãu ám ca
bạnh rau khạc våïi phn xả siãu ám ca dëch
äúi v låïp cå tỉí cung.
* Thai > 32 tưn : Bạnh rau r nẹt.
3.1.1. Âo chiãưu di bạnh rau gọp pháưn âạnh
giạ sỉû phạt triãøn ca thai :
* Thai 7 tuáön : 1,09cm
* Thai 36 tuáön : 3,6 + 0,5cm
* Thai 38 tưn mng hån mäüt êt.
3.1.2. Phán chia âäü trỉåíng thnh ca bạnh rau :
theo grannum cọ 4 âäü : tổỡ õọỹ 0 õọỹ III. (hỗnh
18)
1. ọỹ O : Cháút nhau âäưng nháút, bn âãûm
nhàơn.
2. Âäü I : Bn âãûm nháúp nhä, cháút nhau
cọ nhỉỵng vng phn ám ri rạc (1-4mm).
3. Âäü II : Bạnh nhau chia mụi phaớn ỏm hỗnh
dỏỳu phỏứy, phaớn ỏm lồùp õaùy.
4. ọỹ III : Cọ nhỉỵng âiãøn Calei họa, nhau

chia mụi r, trong lng bạnh rau cọ nhỉỵng âạm
echo träúng chỉïng t chy mạu ri rạc trong
20


Siãu ám Sn Phủ Khoa

nhau hồûc cạc nang nỉåïc do gai nhau thoaùi
hoùa.

Hỗnh 18: Phỏn
õọỹ trổồớng
thaỡnh baùnh
nhau

- Theo Petrucha : 6 thạng âáưu : âäü 1
> 26 tưn : âäü 1 v 2
> 35 tưn : âäü 3
- Theo Phan Trỉång Duût : Mỉïc âäü Calei
họa âỉåüc chia 3 mỉïc õọỹ
* ọỹ 1 : Hỗnh aớnh Calei hoùa cồợ chổa taỷo
thaỡnh hỗnh voỡng cung.
* ọỹ 2 : Hỗnh aớnh Calei họa nhiãưu tảo
thnh nỉỵa vng cung ca mụi rau åí raợi raùc
khừp nhau.
* ọỹ 3 : Hỗnh aớnh Calei hoùa nhióửu taỷo
hỗnh voỡng cung khừp muùi rau (tổồng õổồng vồùi
nọửng õọỹ L/C 2).

Hỗnh 19: Rau õọỹ I-II

21


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

Hỗnh 20: Rau õọỹ II

Hỗnh 21: Rau õọỹ III
3.1.3. Vở trờ nhau baùm: 3 nhoùm (hỗnh 22a, 22b)
1. Nhọm 1 : Bạnh rau bạm åí âạy tỉí cung.
2. Nhọm 2 : Mẹp trãn bạnh rau 1/2 trãn ca
thnh tỉí cung v mẹp dỉåïi chỉa qua chäù
bạm ca bng quang (Rau bạm thán tỉí cung).
3. Nhọm 3 : (Rau tióửn õaỷo)

Hỗnh 22a: phỏn loaỷi vở trờ rau baïm

22


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

Hỗnh 22b: Rau tióửn õaỷo trung tám
Bạnh rau nàịm hon ton åí âoản dỉåïi tỉí
cung.
Chia phán 4 nhọm :
3.1. Mẹp dỉåïi bạnh nhau cạch läù trong cäø
tỉí cung > 5cm.
3.2. Mẹp dỉåïi bạnh nhau cạch läù trong <

5cm
3.3. Mẹp dỉåïi bạnh nhau cạch läù trong <
2cm (Rau bạm mẹp).
3.4. Bạnh nhau che kên läù trong cäø tỉí
cung (Rau tiãúp âảo trung tám)
- Chè xạc âënh nhau bạm tháúp khi thai â
låïn, gáưn â thạng.
3.2. Nỉåïc äúi :
Låïp mng thai v tháûn thai âỉåüc xem
nhỉ l nåi sn sinh ra nỉåïc äúi. Thãø têch nỉåïc
äúi khong 60ml khi thai 12 tưn, gia tàng dáưn
dáưn âãún khong 1.000ml khi thai khong 34
tưn v sau âọ gim dáưn âãún mổùc trung bỗnh
khoaớng 540 ml, ồớ thai kyỡ õuớ thaùng.
Nổồùc ọỳi bỗnh thổồỡng trong suọỳt nón hỏửu
nhổ khọng coù phaớn xả siãu ám (Echo ngho) trỉåìng håüp láùn nhiãưu cháút gáy hồûc phán su
ta cọ thãø tháúy låün cåün häưi ỏm. Thóứ tờch
nổồùc ọỳi so vồùi thai bỗnh thổồỡng :
* 20 tuáön : = 1/1
* 30 tuáön : = 2/1
* 40 tuáön : = 3/1
23


Siãu ám Sn Phủ Khoa

- Theo Chamberlain :
Thãø têch nỉåïc äúi : Âo khoang äúi låïn nháút
: âäü räüng nháút cuớa tuùi ọỳi giổợa thai vaỡ thaỡnh
tổớ cung (hỗnh 23)

Bỗnh thỉåìng
2 - 8cm
Âa äúi
> 8cm
Giåïi hản
1 - 2cm
Thiãøu äúi
< 1cm
- Theo Phan Trỉåìng Duût : Chè säú äúi
Âo khong cạch 4 khoang äúi låïn nháút åí 4
phán : cäø, ngỉûc, chỏn mọng õóỳn thaỡnh tổớ
cung (a, b, c. d) (hỗnh 24)
Chè säú äúi
=a+b+c+d
Chè säú äúi < 28
: mäø láúy thai
Chè säú äúi >28-40 : phạt khåíi chuøn dả
Chè säú 40 - 60 : theo di siãu ám 2 ngy
mäüt láưn (õo chố sọỳ ọỳi)
Chố sọỳ ọỳi >60 : bỗnh thổồỡng (hỗnh 25)

Hỗnh 23: Tióu chuỏứn õo õa ọỳi cuớa Chamberlain:
a äúi khi khong cạch
d>8 cm (tỉì pháưn thai âãún màût trong tỉí cung
nåi räüng nháút)
24


Sióu ỏm Saớn Phuỷ Khoa

Hỗnh 24: Phổồng phaùp õo tuùi äúi to nháút åí bäún
khoang
(âo thàóng gọc våïi pháưn ca thai õóỳn bồỡ trong
tổớ cung)

Hỗnh 25: Trở sọỳ trung bỗnh ca chè säú nỉåïc äúi:
Tøi Dng percentil ca chè säú nỉåïc
N
thai
äúi (m/m)
(tư
2,5
5
50
95
97,5
n)
16
73
79
121
185
201
32
17
77
83
127
194
211

26
18
80
87
133
202
220
17
19
87
90
137
207
225
14
20
86
93
141
212
230
25
25