phan van tri

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>PHAN VĂN TRỊ VÀ BÀI THƠ CON MÈO</b>

Phan Văn Trị sinh năm 1830 người làng Hưng Thạnh-Bảo An-Phủ Hoằng Anh-Trấn
Vĩnh Thạnh (nay thuộc Xã thanh Phú Đông-Giồng Trôm-Bến tre) mất năm 1910 tại Phong
Điền-Cần Thơ.Lúc nhỏ vốn rất thông minh,thi đỗ cử nhân năm 19 tuổi (năm Tự Đức thứ
hai 1849).Cái tuổi đang nở ra bao hy vọng về tương lai ,công danh,sự nghiệp.Theo thói
thường ơng sẽ tiến thân bằng con đường làm quan nhưng trái lại ơng tìm nơi ở ẩn dật để
dạy học.Phải chăng ông ẩn thân để bày tỏ thái độ,nỗi bất bình của ơng với triều đình trước
đây đã xử tệ với gia đình, dịng họ ơng ( triều đình nhà Nguyễn phạt dịng họ ơng chín đời
khơng được làm quan).Do đậu cử nhân nên người đời còn gọi ơng là Cử Trị.ơng có tài văn
thơ,ngịi bút của ông chiến đấu cho lẽ phải,nhân nghĩa,cái chân,cái thiện của cuộc đời, đặc
biệt thơ trào phúng,châm biếm,mĩa mai bọn bán nước,cướp nước,bọn hám lợi cầu vinh,bọn
đục khoét dân lành.Có lẽ vì vậy mà ơng khơng ra làm quan,chấp nhận sống trong nghèo
khổ.Thơ ông lừng lẫy một thời ai cũng biết đến.

Tương truyển có một lần Phan Thanh Giản vào làm Kinh lược sứ 3 tỉnh miền Tây
Nam bộ,có đến thăm người bạn cũ là cụ Phan Văn Tấn (cũng từng làm quan khâm sai
Chương tiến dinh đô thống chế),thân sinh của Phan Văn Trị. Nghe tiếng Cử Trị,Phan
Thanh Giản có ý muốn gặp và cũng có ý định cắt nhắc,bố trí cơng việc đưa lại cơng danh
phú q cho Cử Trị.Lúc gặp Phan Văn Trị,Phan Thanh Giản hỏi về kinh sách,thơ phú,Hỏi
đến đâu Phan Văn Trị cũng đều ứng đáp trơi chãy tới đó,Phan Thanh Giản cũng thấy hài
lịng,biết đây là một nhân tài.Ông hỏi thêm:

-Thế thầy đã làm được bài thơ nào hay, thử đọc nghe xem nào! Cử Trị cho biết vừa làm
xong bài thơ” Con mèo”.Liền lúc đó Phan Văn Trị ứng lên đọc:

Mấy từng đài các sãi chân leo,
Nhảy nhẹ chi cho bằng giống mèo.
Chợt ngoảnh mắt hùm nhìn trực thị,
Chi cho lũ chuột đám vang reo.
Lung lăng sẵn có nhiều nanh vuốt,

Vằn vện đành không chút bụi meo.
Trăm tuổi hồn dẫu về chín suối,
Nắm lơng nguyện để giúp trị nghèo.

Nghe xong bài thơ,Phan Thanh Giản thấy nội dung mang ý ngạo mạn,châm biếm,tỏ
vẻ khơng hài lịng và vì thế chưa xếp việc cho Cử trị. Thực ra Phan Văn Trị không màng
danh lợi,không ham chốn quan trường, ông chỉ kiếm kế sinh nhai bằng việc dạy học ,bốc
thuốc chữa bệnh,sống một đời thanh bạch.đức độ tài năng của ông khiến người đời khâm
phuc.

</div>

<!--links-->