Tiet 115

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS HÒA AN LỚP 8A1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> KIỂM TRA BÀI CŨ. Em hãy cho biết vai trò của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận?.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TIẾT: 115 t×m hiÓu yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> I. YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> a, Sau nữa việc săn bắt thứ “vật liệu biết nói ” đó, mà lúc bấy giờ ng ời ta gọi là “chế độ lính tình ngyện” (danh từ mỉa mai một cách ghê tởm) đã gây ra những vụ nhũng lạm hết sức trắng trợn. Đây! Chế độ lính tình nguyện ấy đợc tiến hành nh thế này: Vị “ chóa tØnh”- mçi viªn c«ng sø ë §«ng D¬ng qu¶ lµ mét vÞ “chóa tØnh” –ra lÖnh cho bän quan l¹i díi quyÒn , trong mét thêi h¹n nhất định phải nộp cho đủ một số ngời nhất định . Bằng cách nào, điều đó không quan trọng. Các quan cứ liệu mà xoay xở. Mµ c¸i ngãn xoay xë {...] th× c¸c «ng tíng Êy th¹o hÕt chç nãi, nhÊt lµ xoay xë lµm tiÒn. Tho¹t tiªn, chóng tãm nh÷ng ngêi khoÎ m¹nh, nghÌo khæ, những ngời này chịu chết thôi không còn kêu cứu vào đâu đợc. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà giàu. Những ai cứng cổ thì chúng tìm ngay ra dịp để sinh chuyện với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con đờng : “đi lính tình nguyện, hoÆc x× tiÒn ra”. (NguyÔn ¸i Quèc, ThuÕ m¸u).

<span class='text_page_counter'>(6)</span> b, Êy thÕ mµ trong mét b¶n bè c¸o víi nh÷ng ngêi bÞ b¾t lÝnh, phñ toµn quyÒn §«ng D¬ng , sau khi høa hÑn ban phÈm hµm cho nh÷ng lÝnh cßn sèng sãt vµ truy tÆng nh÷ng ngêi sÏ hi sinh “ cho Tổ quốc”, đã trịnh trọng tuyên bố rằng: “ Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần ngại rời bỏ quê hơng xiết bao trìu mến để ngời thì hiến xơng máu của mình nh lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng cánh tay lao động của m×nh nh lÝnh thî.” Nếu quả thật ngời An Nam phấn khởi đi lính đến thế, tại sao lai cã c¶nh, tèp th× bÞ xÝch tay ®iÖu vÒ tØnh lÞ, tèp th× tríc khi xuèng tµu, bÞ nhèt trong mét trêng trung häc ë Sµi Gßn, cã lÝnh Ph¸p canh gác, lỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn? Những vụ ở Cao Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hoà và ở nhiều nơi kh¸c n÷a, ph¶i ch¨ng nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng sèt s¾ng ®Çu qu©n “ tÊp nËp” vµ “kh«ng ngÇn ng¹i”. (NguyÔn ¸i Quèc, ThuÕ m¸u).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> a, Sau nữa việc săn bắt thứ “vật liệu biết nói” đó, mà lúc bấy giờ ngời ta gọi là “chế độ lính tình ngyện” (danh từ mỉa mai một cách ghê tởm) đã gây ra những vụ nhũng lạm hết søc tr¾ng trîn. Đây! Chế độ lính tình nguyện ấy đợc tiến hành nh thế này: Vị “ chúa tỉnh”- mỗi viên c«ng sø ë §«ng D¬ng qu¶ lµ mét vÞ “chóa tØnh” –ra lÖnh cho bän quan l¹i díi quyÒn , trong một thời hạn nhất định phải nộp cho đủ một số ngời nhất định . Bằng cách nào, điều đó không quan trọng. Các quan cứ liệu mà xoay xở. Mà cái ngón xoay xở {...] thì các «ng tíng Êy th¹o hÕt chç nãi, nhÊt lµ xoay xë lµm tiÒn. Tho¹t tiªn, chóng tãm nh÷ng ngêi khoÎ m¹nh, nghÌo khæ, nh÷ng ngêi nµy chÞu chÕt thôi không còn kêu cứu vào đâu đợc. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà giàu. Những ai cứng cổ thì chúng tìm ngay ra dịp để sinh chuyện với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cổ họ lại cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con đờng : “®i lÝnh t×nh nguyÖn, hoÆc x× tiÒn ra”. (NguyÔn ¸i Quèc, ThuÕ m¸u) b, Êy thÕ mµ trong mét b¶n bè c¸o víi nh÷ng ngêi bÞ b¾t lÝnh, phñ toµn quyÒn §«ng D ¬ng , sau khi høa hÑn ban phÈm hµm cho nh÷ng lÝnh cßn sèng sãt vµ truy tÆng nh÷ng ng ời sẽ hi sinh “ cho Tổ quốc”, đã trịnh trọng tuyên bố rằng: “ Các bạn đã tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần ngại rời bỏ quê hơng xiết bao trìu mến để ngời thì hiến xơng máu của mình nh lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng cánh tay lao động của mình nh lính thợ.” Nếu quả thật ngời An Nam phấn khởi đi lính đến thế, tại sao lai có cảnh, tốp thì bị xÝch tay ®iÖu vÒ tØnh lÞ, tèp th× tríc khi xuèng tµu, bÞ nhèt trong mét trêng trung häc ë Sµi Gòn, có lính Pháp canh gác, lỡi lê tuốt trần, đạn lên nòng sẵn? Những vụ ở Cao Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hoà và ở nhiều nơi khác nữa, phải chăng những biÓu hiÖn cña lßng sèt s¾ng ®Çu qu©n “ tÊp nËp” vµ “kh«ng ngÇn ng¹i”. (NguyÔn ¸i Quèc, ThuÕ m¸u).

<span class='text_page_counter'>(8)</span> a, VÞ “ chóa tØnh”- mçi viªn c«ng sø ë §«ng D¬ng qu¶ lµ mét vÞ “chóa tØnh ” –ra lÖnh cho bọn quan lại dới quyền , trong một thời hạn nhất định phải nộp cho đủ một số ngời nhất định. Các quan cứ liệu mà xoay xở. Thoạt tiên, chúng tóm những ngời khoÎ m¹nh, nghÌo khæ, nh÷ng ngêi nµy chÞu chÕt th«i kh«ng cßn kªu cøu vµo ®©u ® ợc. Sau đó, chúng mới đòi đến con cái nhà giàu. Những ai cứng cổ thì chúng tìm ngay ra dịp để sinh chuyện với họ hoặc với gia đình họ, và nếu cần, thì giam cỏ họ lại cho đến khi họ phải dứt khoát chọn lấy một trong hai con đờng : “đi lính tình nguyÖn, hoÆc x× tiÒn ra”. (NguyÔn ¸i Quèc, ThuÕ m¸u) b, Tấp nập đầu quân, các bạn đã không ngần ngại rời bỏ quê hơng xiết bao trìu mến để ngời thì hiến xơng máu của mình nh lính khố đỏ, kẻ thì hiến dâng cánh tay lao động của mình nh lính thợ.” Nếu quả thật ngời An Nam phấn khởi đi lính đến thế, tại sao lại có cảnh, tốp thì bị xÝch tay ®iÖu vÒ tØnh lÞ, tèp th× tríc khi xuèng tµu, bÞ nhèt trong mét trêng trung häc ở Sài Gòn, có lính Pháp canh gác, lỡi lê tuót trần, đạn lên nòng sẵn? Những cuộc biểu tình đổ máu ở Cao Miên, những vụ bạo động ở Sài Gòn, ở Biên Hoà và ở nhiều n¬i kh¸c n÷a, ph¶i ch¨ng nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng sèt s¾ng ®Çu qu©n “ tÊp nËp ” vµ “kh«ng ngÇn ng¹i”. (NguyÔn ¸i Quèc, ThuÕ m¸u).

<span class='text_page_counter'>(9)</span> a, Sau nữa việc săn bắt thứ vật liệu biết nói đó, mà lúc bấy giờ ng ời ta gọi là chế độ lính tình nguyện đã gây ra những vụ nhũng lạm hết sức trắng trợn. Sự thật đó đợc thể hiện trong suốt quá tr×nh b¾t lÝnh ë c¸c tØnh, huyÖn x·, th«n trong c¶ níc ViÖt Nam. HoÆc ®i lÝnh t×nh nguyÖn hoÆc ph¶i nép tiÒn.. b, ThÕ mµ trong b¶n bè c¸o víi nh÷ng ngêi bÞ b¾t lÝnh, phñ toµn quyÒn §«ng D¬ng, sau khi høa hÑn khen thëng vµ truy tÆng những ngời đã hi sinh cho Tổ quốc còn tuyên bố về sự phấn khëi, t×nh nguyÖn ®i lÝnh cña hä. Nh÷ng lêi nãi trªn hoµn toµn trái ngợc với những sự thật về những hành động ngợc đãi của nhµ cÇm quyÒn Ph¸p vµ Sµi Gßn..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tõ viÖc t×m hiÓu trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ vai trß cña c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n nghÞ luËn?. Bµi v¨n nghÞ luËn thêng vÉn cÇn ph¶i cã c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. Hai yÕu tè nµy gióp cho viÖc tr×nh bµy luËn cø trong bài văn đợc rõ ràng, cụ thể, sinh động hơn, và do đó, có sức thuyết phục m¹nh mÏ h¬n..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Các dân tộc anh em trênđất nớc chúng ta đã sáng tạo ra muôn vàn truyện anh hùng đẹp. Có truyện đã trở thành trờng ca lớn, nh Đam San, Sinh Nhã v.v… Riªng chµng Tr¨ng cña d©n téc M¬ - n«ng vµ nµng Han cña d©n téc Th¸i lµ hai truyÖn cã nhiÒu nÐt gièng víi truyÖn Th¸nh Giãng ë miÒn xu«i. Mẹ chàng Trăng đã nằm mơ thấy một con thỏ trắng nhảy qua ngực mà thụ thai và đẻ ra chàng. Sợ tù trởng phạt vạ, mẹ chàng bỏ chàng trên rừng, phó mặc cho trời đất. Suốt ngày chàng không nói,không cời, chỉ thích chơi khiên đao, Sau đó, chàng cỡi ngựa đá khổng lồ do trời đất cho, đi giết một tên bạo chúa đến chiếm đất rồi cuối cùng trốn vào mặt trăng để đêm đêm soi sáng xuống dòng thác P«ng –g¬ - nhi nh÷ng vÇng s¸ng b¹c. Còn nàng Han là một cô gái thông minh dũng cảm, lớn lên đi đánh giặc ngo¹i x©m. Qu©n nµng liªn kÕt víi ngêi Kinh, thªu cê lÖnh b»ng ch¨n dÖt chØ ngò sắc của nàng mà đánh tan đợc giặc. Mờng bản đang vui thắng trận thì nàng hoá thành tiên lên trời, sau khi tắm ở sông Nậm Bờ, để lại trên bờ thanh gơm nàng đã dùng diệt giặc. Từ đấy hàng năm đến ngày nàng lên trời, dân bản mờng lại mở héi ríc cê nµng Han, vui ch¬i råi kÐo ra s«ng NËm Bê t¾m.Vµ trªn d·y nói Pu – keo vẫn còn đền thờ nàng Han ở chân rừng, gần đấy có những vũng, những ao chi chít nối tiếp nhau là vết chân voi ngựa của quân nàng Han và quân đội của ngêi Kinh. So s¸nh víi nh÷ng chuyÖn nãi trªn, chóng ta thÊy truyÖn Th¸nh Giãng thùc sù lµ mét b¶n anh hïng ca vµ lµ anh hïng ca cña ngêi ViÖt cæ..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> T×m nh÷ng c©u v¨n, ®o¹n v¨n cã yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong ®o¹n v¨n trªn vµ cho biÕt t¸c dông cña nã?.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong chuyÖn chµng Tr¨ng.. C¸c yÕu tè tù sù,miªu t¶ trong trong chuyÖn nµng Han.. - KÓ chuyÖn thô thai, mÑ bá lªn rõng. Chµng kh«ng nãi, kh«ng cời; cỡi ngựa đá đi giÕt b¹o chóa råi biÕn vµo mÆt trăng, đêm đêm soi dßng th¸c b¹c P«ng –g¬ - nhi .. -Nµng Han liªn kÕt víi ng êi Kinh, thªu cê lÖnh b»ng ch¨n dÖt chØ ngò sắc, đánh giặc ngoại xâm. Th¾ng trËn nµng ho¸ thµnh tiªn bay lªn trêi trªn d·y nói Pu – keo vÉn cßn nh÷ng vòng ao chi chÝt – nh÷ng vÕt ch©n voi cña nµng Han vµ ngêi Kinh.. TruyÖn Th¸nh Giãng. Hoµn toµn kh«ng kÓ, t¶..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Tõ viÖc t×m hiÓu trªn, h·y cho biÕt : Khi ®a c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn, cÇn chó ý nh÷ng g×? • Các yếu tố tự sự và miêu tả đợc dùng làm luận cứ ph¶i phôc vô cho viÖc lµm râ luËn ®iÓm vµ kh«ng ph¸ vì m¹ch l¹c cña bµi v¨n..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ghi nhí • Bµi v¨n nghÞ luËn thêng vÉn cÇn ph¶i cã c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. Hai yÕu tè nµy gióp cho viÖc trình bày luận cứ trong bài văn đợc rõ ràng, cụ thể, sinh động hơn, và do đó, có sức thuyết phục mạnh mÏ h¬n. • Các yếu tố tự sự và miêu tả đợc dùng làm luận cứ ph¶i phôc vô cho viÖc lµm râ luËn ®iÓm vµ kh«ng ph¸ vì m¹ch l¹c cña bµi v¨n..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> II.LuyÖn tËp.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bµi tËp 1: ChØ ra c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong ®o¹n v¨n nghÞ luËn díi ®©y vµ cho biÕt t¸c dông cña chóng. S¾p Trung thu. Trêi xø B¾c h¼n trong, tr¨ng h¼n trßn vµ s¸ng. §ªm tríc r»m ®Çu tiªn tõ ngµy bÞ giam gi÷. Mêi mÊy ngµy qua, trõ c¸i bùc m×nh ban ®Çu khi bÞ b¾t gi÷ vô cớ, cái khẳng định mình vẫn là khách tự do, chỉ là một xâu những sự vật lỉnh kỉnh, lích kích đáng lạ, đáng cời, đáng ghét của bộ mặt nhà giam. Bỗng đêm nay tr¨ng s¸ng qu¸ chõng. Trong suèt, bao la, huyÒn ¶o, vç vÒ. Ngay bªn cöa sæ lång trong bóng cây..Đêm nay rất đẹp. Trong lòng rạo rực bao nỗi niềm. Cầm lòng không ®Ëu, ngêi tï ph¶i thèt lªn: “§èi thö l¬ng tiªu n¹i nhîc hµ” (Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ) [...] Vậy trớc cảnh đẹp đêm nay, trớc cái đẹp đêm lành này ( đối thử lơng tiêu ), biết làm sao bây giờ ( nại nhợc hà)? Một câu hỏi hay một câu than đều có nghĩa. Nó lµ dÊu hiÖu cña mét t©m tr¹ng d¹t dµo nªn sinh b¨n kho¨n. H¬n n÷a, bèi rèi, xao xuyÕn. Nã ¨m ¾p t×nh tø, nã r¹o rùc, nã muèn yªu, muèn thëng thøc, muèn chan hoà, muốn giãi bày, bộc lộ. Phải đi ra với đêm, phải tắm mình trong nguyệt, phải vui, phải làm thơ. Tâm trạng ngời tù nh vậy nhng ngời tù đành nh phải làm lơ. Nh đành để mặc cho đêm đẹp đêm lành, cho trăng mời trăng giục. Nghĩa là bao nhiêu dạt dào trớc trăng trớc đêm, trớc cái đẹp cái lành, phải ẩn vào bên trong, vùi vào im lÆng. (Lª TrÝ ViÔn, mét sè bµi gi¶ng th¬ v¨n Chñ tÞch Hå ChÝ Minh).

<span class='text_page_counter'>(18)</span> YÕu tè tù sù S¾p Trung thu §ªm tríc r»m ®Çu tiªn tõ ngµy bÞ giam gi÷. Mêi mÊy ngµy qua, trõ c¸i bùc m×nh ban ®Çu khi bÞ b¾t gi÷ v« cí, chØ lµ mét x©u nh÷ng sù vËt lØnh kỉnh, lích kích đáng lạ, đáng cời, đáng ghét của bộ mặt nhà giam. Phải đi ra với đêm, phải tắm mình trong nguyÖt, ph¶i vui, ph¶i lµm th¬. T©m tr¹ng ngêi tï nh vËy nhng ngời tù đành nh phải làm lơ. Nh đành để cho đêm đẹp đêm lành, cho tr¨ng mêi tr¨ng giôc.. YÕu tè miªu t¶ Trêi xø B¾c h¼n trong, tr¨ng h¼n tròn và sáng. Bỗng đêm nay trăng s¸ng qu¸ chõng. Trong suèt, bao la, huyÒn ¶o, vç vÒ. Ngay bªn cöa sæ lång trong bãng c©y... ..Đêm nay rất đẹp. Trong lòng rạo rùc bao nçi niÒm. CÇm lßng kh«ng ®Ëu, ngêi tï ph¶i thèt lªn... Nã ¨m ¾p t×nh tø, nã r¹o rùc, nã muèn yªu, muèn thëng thøc, muèn chan hoµ, muèn gi·i bµy, béc lé..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> §äc ®o¹n v¨n : Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao V ơng : ở vào nơi trung tâm trời đất đợc cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc tây đông; lại tiÖn híng nh×n s«ng dùa nói. §Þa thÕ réng mµ b»ng; đất đai cao mà thoáng . Dân c khỏi chịu cảnh khốn khæ ngËp lôt; mu«n vËt còng rÊt mùc phong phó tèt t ơi.Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi nàylà thắng địa. Thật là chốn hội tụ trọng yếu của bốn phơng đất n ớc; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của các đế vơng muôn đời. (Lí Công Uẩn, Chiếu dời đô ).

<span class='text_page_counter'>(20)</span> C©u1: Trong ®o¹n v¨n trªn t¸c gi¶ sö dụng phơng thức biểu đạt nào để làm rõ luËn ®iÓm?. A. BiÓu c¶m. C. Tù sù.. B. Miªu t¶. D. LËp luËn.. §¸p ¸n: B. Miªu t¶.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> C©u 2: T¸c dông cña viÖc miªu t¶ nh÷ng thuËn lîi cña thµnh §¹i La ? A Giúp ngời đọc hình dung đợc những vẻ đẹp cụ thể cña thµnh §¹i La. B. Thuyết phục ngời đọc bằng cách giúp họ hình dung chi tiÕt nh÷ng thuËn lîi nhiÒu mÆt cña thµnh §¹i La. C. Giúp cho đoạn văn thêm dễ hiểu, do đó thu hút ngời đọc. D. Gióp cho viÖc tr×nh bµy luËn ®iÓm cña t¸c gi¶ chÆt chÏ vµ l« -gic h¬n.. §¸p ¸n: B.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Hướng dẫn tự học - Bài vừa học: Cần nắm được:. + Nắm được tác dụng của các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận. + Học thuộc ghi nhớ sgk/116. + Xem lại các dạng bài tập. - Bài sắp học: Ông Giuốc – Đanh Mặc lễ phục. + Đọc trước văn bản, tìm hiểu nội dung. + Soạn trước các câu hỏi 1,2,3,4 sgk/121..

<span class='text_page_counter'>(23)</span>

<span class='text_page_counter'>(24)</span>