Tài liệu Lựa chon tiện và các thông số cho tiện docx

Bài giảng Nguyên lý và dụng cụ cắt Trần Quốc
Hùng
Chng 4
LA CHN DAO TIN V CC THễNG S CHO TIN
Dao tin l mt trong s cỏc loi dao ct n, n gin v ph bin nht trong gia cụng
kim loi bng ct.
c dựng trờn cỏc mỏy tin vn nng, r vụn ve, mỏy tin ng, mỏy doa, mỏy tin t
ng thc hin cỏc cụng vic sau :
Tin mt tr ngoi, mt tr trong, tin ren ngoi, tin ren trong, tin mt u, tin ct
t, tin mt cụn, tin cỏc b mt nh hỡnh trong v ngoi.
4.1. CC CHUYN NG CT V KH NNG CễNG NGH CA TIN
Khi gia cụng trờn mỏy tin phụi (chi tit) quay xung quanh trc ng tõm ca mỏy cũn
dng c (dao tin) c kp trờn bn mỏy v cựng bn mỏy cú th chuyn ng nh sau :
- Song song vi ng tõm mỏy (hay cũn c gi l chy dao dc). B mt thu c
s l mt tr.
- Thng gúc vi ng tõm (chy dao ngang) B mt to thnh s l phng, thng gúc
vi ng tõm khi tin mt u.
B mt to thnh s l mt tr khi ton b li ct nm song song vi ng tõm thc
hin chuyn ng chy dao ngang. Dao tin dnh hỡnh chy dao ngang s cho b mt nh hỡnh
trũn xoay.
- Lm mt gúc no ú vi ng tõm mỏy, kt qu gia cụng ta s cú mt mt cụn.
- Theo mt ng cong no ú - thc hin bng tay hoc dựng dng t trong mt
phng i qua tõm mỏy. Khi ú b mt thu c l mt b mt trũn xoay vi ng sinh cong.
- Nu li ct ca dng c cú prụfin ca ren sau khi dao dch chuyn song song vi
ng tõm ta s cú mt ren.
Nh vy:
Tin l mt phng phỏp dựng gia cụng cỏc mt tr trũn xoay (trong v ngoi), cỏc
mt nh hỡnh tit din trũn, cỏc mt cụn, cỏc loi ren.
- Khi tin chuyn ng ct chớnh l chuyn ng quay trũn ca phụi hỡnh thnh phoi.
- Chuyn ng chy dao duy trỡ quỏ trỡnh ct chớnh l chuyn ng ca bn xe dao
gm:

+ Chuyn ng chy dao dc (S
d
) - l chuyn ng ca dao docj theo ng tõm chi tit
gia cụng.
+ Chuyn ng chy dao ngang (S
n
) - l chuyn ng ca dao vuụng gúc vi ng tõm
chi tit gia cụng.
nhn b mt t c khi tin thụ R
a
= 2,5 ữ 6,3àm (5 ữ3); tin tinh R
a
= 3,2 ữ
0,8àm (6 ữ7). Tin bng dao kim cng R
a
t n 0,2àm (10).
chớnh xỏc b mt chi tit cú th t IT8 (cp 2).
4.2. CC LOI DAO TIN THNG GP V CễNG DNG CA CHNG
Dao tin cú nhiu kiu khỏc nhau, thng ta gp cỏc kiu sau õy.
4.2.1. Dao tin ngoi
Dao tin u thng trỏi v phi. Loi u thng phi thng dựng nht cú hng chy
dao t phi sang trỏi.
Dao tin u cong trỏi v phi. Loi ny cú th va tin ngoi va xộn mt u c.
4.2.2. Dao tin mt u
Loi ny cú 90
0
ch yu xộn mt u hoc tin trc bc (cũn gi l dao vai).
Khi tin cỏc trc di cú cng vng thp ngi ta thng s dng loi dao ny vi
mc ớch l gim lc hng kớnh lm cong chi tit.
4.2.3. Dao tin l

Khoa Kỹ thuật công nghiệp Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật 1
Bài giảng Nguyên lý và dụng cụ cắt Trần Quốc
Hùng
Dựng m rng l thụng v l khụng thụng
4.2.4. Dao tin ct t
Dựng ct t hoc ct rónh trờn cỏc chi tit hỡnh tr.
4.2.5. Dao tin ren
Dựng tin ren ngoi hoc ren trong. Tu theo prụfin ca ren (ren tam giỏc, ren hỡnh
thang) m dao cú prụfin khỏc nhau
4.2.6. Dao tin nh hỡnh
Dựng gia cụng cỏc chi tit nh hỡnh trũn xoay. Loi dao ny cú prụfin ging nh
prụfin chi tit gia cụng. Da vo hỡnh dng dao ngi ta chia ra dao tin nh hỡnh a v dao
tin nh hỡnh lng tr.
4.3. LC CT KHI TIN
4.3.1. Ngun gc ca lc ct
- ct c 1 lp vt liu trong vựng to phoi cn tỏc dng mt lc ln lm cho
vt liu bin dng n hi, bin dng do v phỏ hu.
Lc ny c gi l lc bin dng to phoi - P
bd
- Khi hỡnh thnh phoi, phoi trt ra trờn mt trc ca dao. Do phoi cú chuyn ng
tng i vi mt trc nờn trờn mt trc xut hin lc ma sỏt cn tr li s chuyn ng ca
phoi. duy trỡ s chuyn ng ca phoi cn cú thờm lc tỏc dng thng lc ma sỏt trờn mt
trc ca dao. Lc ny gi l lc ma sỏt trờn mt trc - P
mst
- Trong quỏ trỡnh ct mt sau chớnh v mt sau ph ca dao ộp lờn b mt ang v ó
gia cụng ng thi do cú s chuyn ng tng i vi nhau nờn trờn mt sau xut hin lc ma
sỏt. duy trỡ s chuyn ng ca phụi trong quỏ trỡnh ct cn cú thờm lc tỏc dng thng lc
ma sỏt ny. Lc ny gi l lc ma sỏt mt sau ca dao - P
ms
Mun thc hin c quỏ trỡnh ct, dng c ct phi tỏc ng mt lc ln hn tng hp

lc ũi hi nh trờn ó trỡnh by.
Vy tng hp tt c cỏc lc tỏc dng lờn dao xỏc nh c lc cn ct (gi tt l lc
ct) - ú chớnh l s th hin quỏ trỡnh chng li ca kim loi khi b phỏ hu (khi to phoi).
4.3.2. Cỏc thnh phn ca lc ct
Lc ct khi tin tỏc ng lờn mi dao l mt vộc t khụng gian nm trờn
phng tỏc ng nhng cú chiu ngc li (ngha l nm trong mt phng tip xỳc vi b mt
ang gia cụng) do ú khụng th o trc tip c. nghiờn cu lc ct tng hp trong khụng
gian. Gn tng hp lc vo h to XYZ cú gc to 0 l mi dao.
Khoa Kỹ thuật công nghiệp Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật 2
Bài giảng Nguyên lý và dụng cụ cắt Trần Quốc
Hùng
Trc Z cú phng trựng vi phng vn tc ct.
Trc Y cú phng vuụng gúc vi ng tõm chi tit.
Trc X cú phng song song vi ng tõm chi tit
Trong mt phng tip tuyn vi b mt ang gia cụng ta phõn tớch lc ct thnh 2 thnh
phn: Mt thnh phn vuụng gúc vi ng tõm chi tit gi l lc P
Y
, mt thnh phn l P
a
.
Phõn tớch tip lc P
a
trong mt phng tip tuyn vi b mt ó gia cụng thnh 2 thnh phn:
Thnh phn P
X
song song vi phng chy dao v thnh phn P
Z
theo phng tip tuyn vi b
mt ó gia cụng. (hỡnh 6.18- 178)
Do ú ta cú

ZYX
PPPP

++=
Tu thuc vo iu kin cụng ngh c th, (vt liu gia cụng, vt liu dao, thụng s hỡnh
hc phn ct ca dao ,), bng thc nghim ngi ta xỏc nh c mi quan h gia P
X
, P
Y
,
P
Z
, nh sau:
P
X
= (0.3 ữ 0.4)P
Z
P
Y
= (0.4 ữ 0.5)P
Z

222
ZYx
PPPP ++=
P = (1.1 ữ 1.18)P
Z
Trong ú:
P
Z

- Lc tip tuyn hay l lc ct chớnh. Nú cựng phng, ngc chiu vi phng ca
chuyn ng ct chớnh. Cú tr s ln nht trong 3 thnh phn lc ct. Thng dựng lc ny
tớnh toỏn bn ca dao, ca mỏy v tớnh cụng sut mỏy.
Khoa Kỹ thuật công nghiệp Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật 3
Bài giảng Nguyên lý và dụng cụ cắt Trần Quốc
Hùng
P
Y
- Thnh phn lc hng kớnh ca lc ct, nú cú phng vuụng gúc vi ng tõm
chi tit, chiu ngc chiu chy dao ngang. Lc ny gõy ra rung ng trong mt phng ngang,
lm cong chi tit, nh hng nhiu n chớnh xỏc v búng b mt gia cụng.
P
X
- Lc chy dao dc. Nú cú phng trựng vi phng chy dao (hng theo chiu
trc ca chi tit), ngc vi hng chy dao, tỏc dng lờn c cu chy dao. Lc P
X
tớnh
bn ca c cu chy dao, cụng sut tiờu hao ca c cu chy dao.
Túm li:
Cú lc ct mi cú quỏ trỡnh ct
Nú cú ngun gc phỏt sinh phc tp
Nú tỏc ng ton din vo h thng (mỏy- dao - chi tit).
Nú nh hng trc tip n nng sut v cht lng ca chi tit khi ct
nghiờn cu lc ct phi phõn tớch nú ra cỏc lc thnh phn trong h to XYZ.
Hiu v lc ct, nghiờn cu v lc ct, tỡm cỏc bin phỏp gim lc ct luụn luụn l
nhim v quan trng.
4.3.3. Cỏc yu t nh hng n lc ct
Trong quỏ trỡnh ct lc ct ph thuc vo cỏc yu t sau :
- Chiu sõu ct t
Khi t tng thỡ P

X
, P
Y
, P
Z
, tng gn nh t l thun
- Lng chy dao S
Tng lng chy dao thỡ lc bin dng v lc ma sỏt tng nờn lc ct tng
- Vn tc ct
Tc ct cú nh hng ỏng k n lc ct:
Tc ct cng cao, nhit ct cng ln lm gim mnh tớnh cht c lý ca vt liu
dao nờn dao chúng b mũn.
- Thụng s hỡnh hc ca dao (; ; ; )
Gúc trc cú nh hng nhiu n lc ct. Gúc trc tng lm cho phoi bin dng ớt, d
trt v d thoỏt ra trờn mt trc. Do ú gúc trc cng tng thỡ lc ct cng gim.
Gúc sau tng thỡ din tớch tip xỳc vi b mt gia cụng gim lc phỏp tuyn v lc
ma sỏt tỏc dng lờn mt sau gim lc ct gim.
- Bỏn kớnh mi dao r
- Vt liu gia cụng
- H s ma sỏt gia vt liu gia cụng v vt liu lm dao
- Dung dch trn ngui
4.4. C S CHN DAO TIN PH HP VI VT LIU GIA CễNG
4.4.1. Chn vt liu phn ct v kớch thc thõn dao
- Vt liu lm phn ct ca dao chn theo vt liu gia cụng
- Kớch thc thõn dao chn theo tiờu chun trong cỏc s tay cụng ngh.
4.4.2. Chn hỡnh dỏng mt trc ca dao HKC
- Theo vt liu gia cụng
- Theo iu kin gia cụng
1. Mt trc phng cú cnh vỏt õm
Dựng gia cụng thộp cú

b
> 800N/mm
2
khi cng vng ca phụi kộm. Cú th dựng
gia cụng gang xỏm, gang rốn. Cú 2 gúc v ' khi mi mt sau bng ỏ kim cng khụng
chm vo thõn dao; vỏt = 0 ữ - 5
0
;
f = (1 ữ 2)a - vi a l chiu dy ct.
2. Mt trc cong cú cnh vỏt õm
Khoa Kỹ thuật công nghiệp Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật 4
Bài giảng Nguyên lý và dụng cụ cắt Trần Quốc
Hùng
Dựng gia cụng thộp cú
b
< 800N/mm
2
vi t = 1 ữ 5 mm; s = 3mm/vg.
Mt trc loi ny lm phoi d cun v d góy.
3. Mt trc phng cú gúc trc õm kộp
Dựng gia cụng thộp cú
b
> 800N/mm
2
khi lng d khụng u v phụi cng vng.
4. Mt trc phng cú gúc trc õm n (hỡnh ):
Dựng gia cụng thộp cú bn
b
> 800N/mm
2

v tc ct cao, h thng gia cụng cú
cng vng tt.
4.4.3. Chn thụng s hỡnh hc ca dao tin HKC
1. Cỏch chn gúc trc
Gúc trc quyt nh s hỡnh thnh v thoỏt phoi, = - 25 ữ +30
0
Tr s gúc trc ca cỏc loi dao tin khỏc nhau gia cụng trong nhng iu kin khỏc
nhau c tra trong cỏc s tay c khớ theo ch dn sau:
- Gia cụng thụ chn ln gim lc ct P
Z
.
- Gia cụng tinh chn nh cú th tng gúc sau.
- Vt liu gia cụng cú h s bin dng do ln, chn ln.
- Vt liu dũn khi ct cho phoi vn, ti trng tp trung mi dao nờn chn nh
tng bn v tui bn ca dao.
Cú th chn gúc trc õm, vỡ nh vy lc ct cú tỏc dng nộn mnh HKC v gim phn
gõy un mnh dao.
2. Cỏch chn gúc sau
Gúc sau quyt nh s ma sỏt gia mt sau ca dao v b mt ang gia cụng.
Khi chiu dy ct a cng ln thỡ ma sỏt mt sau cng nhiu tng lc ct (ch yu l
lc P
Y
); = 3 ữ 15
0
Tr s gúc sau ca cỏc loi dao tin khỏc nhau gia cụng trong nhng iu kin khỏc
nhau c tra trong cỏc s tay c khớ theo ch dn sau:
- Gia cụng vt liu dũn ch yu mũn theo mt sau chn ln.
- Tin thụ ch yu mũn mt trc phi chn ln thỡ nờn chn bộ
Gúc sau ph
1

chn bng gúc sau chớnh. dao ct t v ct rónh thỡ ly
1
= 1 ữ 2
0

dao tin HKC cũn cú thờm gúc ' mc ớch l gim bt thi gian mi mt sau.
Mt s tr s gúc sau :
i vi dao thộp giú v dao HKC:
Khi s 0,25 mm/vg thỡ = 12
0
Khi s > 0,25 mm/vg thỡ = 5 ữ8
0
i vi dao s :
Khi s 0,5 mm/vg thỡ = 10
0
Khi s > 0,5 mm/vg thỡ = 6
0
i vi dao kim cng : = 10 ữ15
0
3. Cỏch chn gúc v
1

Tr s gúc nh hng n chiu rng v chiu dy lp ct
cng nh thỡ lc hng kớnh P
Y
cng tng do ú d gõy rung ng cho h thng gia
cụng.
Thng chn = 45 ữ60
0
( cng vng cao chn tr s nh)

Tr s gúc
1
nh hng n búng b mt gia cụng
Thng chn
1
= 10 ữ15
0
( cng vng kộm hoc gia cụng tinh chn tr s nh)
Khoa Kỹ thuật công nghiệp Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật 5