241. TƯ DUY MỚI CỦA ĐẢNG VỀ QUỐC PHÒNG AN NINH , BẢO VỆ TỔ QUỐC TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI

1

TƯ DUY MỚI CỦA ĐẢNG VỀ QUỐC PHÒNG AN NINH ,
BẢO VỆ TỔ QUỐC TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI
Thường xuyên chăm lo củng cố quốc phòng và an ninh và yêu cầu khách
quan trong sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam, thể hiện sự trung thành vá quán
triệt sâu sắc lý luận. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về mối
quan hệ giữa xây dựng và bảo vệ thành quả cách mạng và vai trị vị trí cơng
tác quốc phịng, an ninh bảo vệ Tổ quốc. Vừa kế thừa, phát huy truyền thống
dựng nước đi đôi với giữ nước của dân tộc.
Trước yêu cầu mới của sự nghiệp cách mạng giai đoạn hiện nay cần phải
tăng cường quốc phòng và an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa là một vấn đề mang tính tất yếu, là địi hỏi khách quan.
Tính khách quan của yêu cầu tăng cường quốc phòng và an ninh, bảo vệ
vững chắc Tổ quốc, trước hết nó đáp ứng địi hỏi của sự phát triển phức tạp của
tình hình thế giới và diễn biến mới của tình hình trong nước có liên quan đến
quốc phịng và an ninh quốc gia.
Trên thế giới, sau khi chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, chủ
nghĩa xã hội hiện thực tạm thời lâm vào thoái trào, so sánh tương quan lực lượng
hiện nay có lợi cho chủ nghĩa đế quốc. Nhân cơ hội này, chủ nghĩa đế quốc có
càng điên cuồng chống phá cách mạng thế giới. Đế quốc Mỹ âm mưu thiết lập
một trật tự “thế giới một cực” do Mỹ đứng đầu, khẳng định ưu thế tuyệt đối của
Mỹ về quân sự, chính trị và kinh tế, đe doạ độc lập chủ quyền các quốc gia. Với
việc triển khai chiến lược an ninh mới, Mỹ càng tăng cường can thiệp vào các
nước hòng áp đặt tiêu chuẩn, giá trị Mỹ cho toàn thế giới, coi thường và bỏ qua
vai trò của Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và phản ứng của dư luận thế giới
Mỹ tự cho phép mình quyền lãnh đạo thế giới, ngang nhiên can thiệp thô bạo
vào công việc nội bộ các nước, kích động chủ nghĩa ly khai, tình hình xung đột
tôn giáo, sắc tộc, dân tộc, lợi dụng chống khủng bố để can thiệp vào bất cứ đâu

2

và tiến hành chiến tranh ở nhiều nơi, tạo ra tiền lệ hết sức nguy hiểm đe doạ an
ninh, hoà bình tồn bộ thế giới.
Quan hệ giữa các nước lớn diễn ra rất phức tạp theo chiều hướng vừa đấu
tranh, vừa thoả hiệp.
Cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới chống chiến tranh và chạy đua
vũ trang, chống áp đặt và can thiệp, chống mặt trái của tồn cầu hố, vì hồ
bình độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội có bước phát triển mới và
diễn ra dưới nhiều hình thức mới. Song, các lực lượng đó chưa hình thành
được liên minh có sức mạnh về tổ chức và vật chất để đủ sức ngăn chặn,
đối phó với tình hình.
Đồng thời, cuộc cách mạng khoa học và cơng nghệ tiếp tục phát triển mạnh
mẽ, xu thế tồn cầu hoá ngày càng gia tăng, thúc đẩy cuộc chạy đua và cạnh
tranh gay gắt về kinh tế và khoa học cơng nghệ, thơng tin, văn hố, vừa tạo ra cơ
hội, vừa đặt ra những thách thức lớn với các nước, nhất là các nước đang phát
triển như nước ta.
Đặc biệt, từ sau sự kiện ngày 11/09/2001 diễn ra ở Mỹ, các hoạt động
khủng bố và chống khủng bố thực sự trở thành vấn đề quốc tế lớn. Các quốc gia
đều phải cảnh giác đề phòng các hoạt động khủng bố phá hoại an ninh của nước
mình; đồng thời, phải cảnh giác đề phòng các thế lực hiếu chiến lợi dụng chiêu
bài “chống khủng bố” để can thiệp vào công việc nội bộ, thậm chí xâm hại chủ
quyền quốc gia, dân tộc, bất chấp luật pháp quốc tế.
Ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương nói chung và Đơng Nam Á nói
riêng, xu thế hồ bình, hợp tác và phát triển tiếp tục gia tăng, nhưng luôn tiềm
ẩn những nhân tố gây mất ổn định như: tranh chấp về ảnh hưởng và quyền
lực, về biên giới lãnh thổ, biển đảo, tài nguyên giữa các nước; cùng những bất
ổn về kinh tế, chính trị, xã hội ở một số nước... càng tạo ra nhiều nhân tố tiềm
ẩn gây mất ổn định cho khu vực này.

3

Nằm trong khu vực Đông Nam Châu Á, Việt Nam với một vị trí địa chính trị, quân sự, kinh tế quan trọng là điều kiện thuận lợi để chúng ta mở
rộng quan hệ với các nước; mặt khác, các thế lực thù địch cũng tìm mọi thủ
đoạn chống phá nước ta. Với mục tiêu “chiến thắng không cần chiến tranh”,
thực hiện “triệt để kẻ thù cũ”, Mỹ và các thế lực thù địch đang thực hiện chiến
lược “Diễn biến hồ bình”, bạo loạn lật đổ chống cách mạng nước ta bằng thủ
đoạn thâm hiểm. Bởi vậy, Đảng ta xác định: “Diễn biến hồ bình” là một
trong bốn nguy cơ lớn đối với cách mạng Việt Nam.
Về tình hình trong nước, thành tựu cơ bản và bao trùm qua gần 20 năm đổi
mới là: giữ vững độc lập chủ quyền, thống nhất, tồn vẹn lãnh thổ của đất nước,
vai trị lãnh đạo của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh phát triển kinh
tế luôn đặt tốc độ tăng trưởng khá cao và phát triển tương đối toàn diện; giữ
vững an ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội; củng cố lịng tin của nhân dân và
công cuộc đổi mới; tạo lập được môi trường quốc tế thuận lợi, mở rộng được
quan hệ đối ngoại; tăng cường thế và lực cho đất nước. Tuy nhiên, vẫn còn
những biểu hiện cần quan tâm như: còn một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng
viên suy thối về tư tưởng, đạo đức, lối sống, giảm sút ý chí chiến đấu, tham
nhũng, quan liêu, mơ hồ mất cảnh giác. Công tác quản lý cán bộ, đảng viên, bảo
vệ nội bộ cịn có sơ hở; mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân xảy ra ở nhiều địa
phương làm ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự và ổn định xã hội, việc tranh chấp
khiếu kiện, mất đoàn kết nội bộ ở một số địa phương dễ bị kẻ thù lợi dụng; Bọn
phản động gây rối, chống Đảng và Nhà nước; nền kinh tế của ta phát triển chưa
vững chắc, hiệu quả sức cạnh tranh thấp do trình độ thấp.
Về mặt xã hội, tình trạng khơng có việc làm tăng, phân hố giàu nghèo
ngày càng lớn; công bằng xã hội chưa đảm bảo; các hiện tượng cơ hội, bất
mãn, tình trạng tội phạm xuất hiện nhiều, tệ nạn xã hội phát triển...Đó là

4

những nhân tố có thể gây khó khăn khơng nhỏ cho sự nghiệp ổn định và phát
triển đất nước.
Mặt khác, yêu cầu tăng cường quốc phòng và an ninh còn là do địi hỏi của
thực trạng nền quốc phịng tồn dân và thế trận quốc phịng tồn dân đặt ra.
Theo đánh giá của Đảng ta, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong
những năm qua đã đặt những ưu điểm, kết quả là: Tình hình chính trị - xã
hội cơ bản ổn định, quốc phòng và an ninh được tăng cường; các lực lượng
vũ trang nhân dân làm tốt nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn
lãnh thổ, an ninh quốc gia. Sức mạnh tổng hợp, thế trận của nền quốc
phịng tồn dân gắn với thế trận được củng cố, phát huy; quân đội và công
an được điều chỉnh theo yêu cầu mới; kết hợp quốc phòng và an ninh với
kinh tế và đối ngoại có tiến bộ.
Song, theo Báo cáo Chính trị tại Đại hội Đảng bộ tồn quân lần thứ VII
nhận định: Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc trong tình hình mới. Sự nghiệp củng cố quốc phịng, xây dựng quân đội
còn bộ lộ những yếu kém và khuyết điểm cần khắc phục là: Nền quốc phịng
tồn dân, thế trận quốc phịng tồn dân, tuy được củng cố nhưng chưa tồn
diện và chưa thật vững chắc. Chậm hình thành thống nhất chiến lược gắn
quốc phòng - an ninh với phát triển kinh tế - xã hội...
Khả năng, sức mạnh, trình độ sẵn sàng chiến đấu, sức cơ động chưa cao.
Cơng tác nghiên cứu và dự báo tình hình, tham mưu chiến lược chưa đáp ứng
yêu cầu; có lúc, có nơi còn để bất ngờ, bị động, mất cảnh giác; công tác huấn
luyện, nghiên cứu khoa học quân sự ở một số trường, đơn vị hiệu quả thấp;
Trong xây dựng qn đội về chính trị tuy có nhiều cố gắng, song trình độ lý
luận, tính nhạy bén, bản lĩnh chính trị, đạo đức lối sống ở khơng ít cán bộ,
đảng viên chưa tương xứng yêu cầu nhiệm vụ quân đội, cơng tác tư tưởng ở
một số đơn vị cịn giản đơn hiệu quả thấp; trình độ chính quy của qn đội

5

chưa đáp ứng yêu cầu; chưa xác định chiến lược tổng thể về trang bị quân đội
và về công nghiệp quốc phòng..., nhận thức về nhiệm vụ sản xuất làm kinh tế
chưa sâu sắc.
Nắm chắc thực tiễn tình hình thế giới và trong nước, Đại hội IX của
Đảng tiếp tục chỉ rõ 4 nguy cơ đối với cách mạng Việt Nam là: tụt hậu về kinh
tế; chệch hướng xã hội chủ nghĩa; nạn tham nhũng, quan liêu; “Diễn biến hồ
bình” do các thế lực thù địch gây ra, đến nay vẫn tồn tại và diễn biến phức
tạp, đan xen tác động nhau, làm cho tình hình trở nên phức tạp.
Tình hình đặt ra yêu cầu với Đảng ta là, để bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã
hội chủ nghĩa, nếu chỉ củng cố quốc phòng - an ninh chưa đủ, mà phải tăng
cường quốc phòng, an ninh. Tăng cường quốc phòng và an ninh, bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là đòi hỏi khách quan trong tình hình
mới.
Tư duy mới của Đảng ta về quốc phịng - an ninh, bảo vệ Tổ quốc được
hình thành và bổ sung phát triển qua các kỳ Đại hội VI, VII, VIII, IX và Đại
hội X vừa qua của Đảng; thể hiện tập trung vào những vấn đề cơ bản là: Độc
lập dân tộc, chủ quyền quốc gia, bảo vệ Tổ quốc gắn với bảo vệ chế độ, bảo
vệ Đảng, bảo vệ nhân dân, bảo vệ nền văn hoá, bảo vệ an ninh chính trị, an
ninh kinh tế, an ninh tư tưởng văn hố; trật tự an tồn xã hội; đẩy mạnh cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, củng cố
quốc phòng và an ninh, xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh đáp ứng với
sự phát triển của thực tế tình hình...
Đại hội Đảng lần thứ VI (12/1986) đã chủ trương thực hiện đổi mới đồng
bộ, toàn diện, triệt để nhằm đưa đất nước vượt qua khó khăn khủng hoảng để
đi lên. Trong đó, vấn đề quốc phịng và an ninh cũng được Đại hội VI rất quan
tâm. Quán triệt tinh thần cảnh giác cách mạng mà Đại hội V đã chỉ rõ:
...không một phút lơi lỏng nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong khi đặt lên hàng

6

đầu nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đại hội VI của Đảng chủ trương
“tăng cường khả năng quốc phòng và an ninh của đất nước; phát huy sức
mạnh của cả hệ thống chun chính vơ sản, kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc
phòng, quốc phòng với kinh tế; đẩy mạnh cơng cuộc xây dựng nền quốc
phịng tồn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và hậu phương ngày
càng vững mạnh...”1 Nhằm mục tiêu “tăng cường tổ chức bảo vệ chủ quyền
và giữ vững các tuyến, biên giới, vùng trời, vùng biển và hải đảo” 2. Để thực
hiện mục tiêu đó, Đảng ta đã xác định: “cơng cuộc bảo vệ an ninh chính trị,
giữ gìn trật tự an toàn xã hội cần đươc tiến hành bằng sức mạnh của mọi lực
lượng, bằng mọi phương tiện cần thiết, trong từng địa bàn, ở tất cả mọi đơn
vị”3 phải chú trọng tổ chức phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc,
phát huy vai trò hiệu lực lãnh đạo của Đảng, thể chế hố đường lối, chính
sách của Đảng đối với sự nghiệp quốc phòng, an ninh. Các cấp các ngành
phải quán triệt và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ quốc phòng và an
ninh, coi đó là nhiệm vụ quan trọng thường xun của mình.
Kế thừa, phát triển quan điểm của Đại hội VI, quan điểm về quốc phòng,
an ninh của Đảng ta đến Đại hội VII có bước phát triển mới đáp ứng tình hình
thế giới và trong nước. Trước thực tế Liên Xơ và Đông Âu, Tổ quốc, đất nước
không bị xâm lược mà chủ nghĩa xã hội ở đó bị mất, bởi những thủ đoạn tiến
công mới xảo quyệt của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch với chủ
nghĩa xã hội. Nhận thức rõ tình hình cách mạng và âm mưu của kẻ thù, Đại
hội VII chỉ rõ: “nhiệm vụ của quốc phòng - an ninh là bảo vệ vững chắc độc
lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ chế độ xã hội chủ
nghĩa, sự ổn định chính trị, trật tự và an tồn xã hội, quyền làm chủ của nhân

1

2
3

ĐCSVN, Văn kiện Đại hội Đảng lần VI, Nxb Sự thật, H. 1987, tr. 221
ĐCSVN, Văn kiện Đại hội Đảng lần VI, Nxb Sự thật, H. 1987, tr. 223
,4
ĐCSVN, Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ VI, Nxb Sự thật, H. 1991, tr. 224.


7

dân, làm thất bại mọi âm mưu và hành động của các thế lực đế quốc, phản
động phá hoại sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta”4.
Xác định nhiệm vụ củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia là
“nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của toàn dân và của Nhà nước”. Do đó,
phải khơng ngừng nâng cao giác ngộ và cảnh giác chính trị của nhân dân, xây
dựng vững chắc thế trận quốc phịng tồn dân, kết hợp chặt chẽ với thế trận an
ninh nhân dân trong điều kiện mới. Khẳng định sự ổn định và phát triển mọi
mặt đời sống xã hội là nền tảng của quốc phòng - an ninh. Phải “kết hợp chặt
chẽ kinh tế với quốc phòng - an ninh, quốc phòng - an ninh với kinh tế trong
các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội” 1. Đại hội VII chủ trương xây dựng lực
lượng vũ trang nhân dân với quân số thích hợp theo hướng cách mạng, chính
quy, từng bước hiện đại, tinh nhuệ, với lực lượng dự bị động viên, đầu quân tự
vệ hùng hậu, có sức chiến đấu cao; phát triển đường lối, nghệ thuật quân sự
chiến tranh nhân dân trong hồn cảnh mới. Xây dựng lực lượng cơng an nhân
dân thực sự là một lực lượng vũ trang chính quy từng bước hiện đại, tinh
nhuệ.
Chăm lo nâng cao phẩm chất cách mạng, trình độ chính trị, qn sự, văn
hố, khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ cho các lực lượng vũ trang; bảo đảm đời
sống vật chất, tinh thần cho cán bộ chiến sỹ trong Quân đội nhân dân và Công

an nhân dân. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội và công an
nhân dân.
Cùng với sự phát triển, hoàn thiện, bổ sung của đường lối đổi mới; tư
duy của Đảng về quốc phòng - an ninh, bảo vệ Tổ quốc không ngừng được
khẳng định, bổ xung đáp ứng tình hình mới. Qua 10 năm thực hiện đường lối
đổi mới, Đại hội VIII của Đảng (6/1996), tiếp tục khẳng định nhiệm vụ quốc
phòng - an ninh, bảo vệ Tổ quốc là: “phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn
1

. ĐCSVN, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong TKQĐ..., Nxb Sự thật, H, 1991, tr.16


8

dân, của cả hệ thống chính trị, từng bước tăng cường tiềm lực quốc phòng và
an ninh của đất nước, xây dựng vững chắc nền quốc phịng tồn dân, thế trận
quốc phịng tồn dân gắn với nền an ninh nhân dân và thế trận an ninh nhân
dân...Bảo vệ vững chắc độc lập, an ninh, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của
đất nước, bảo vệ nhân dân, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa...” 2
Thực hiện ngăn ngừa và làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn của kẻ thù hịng
gây mất ổn định chính trị xã hội, xâm phạm chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, gây
tổn hại cho công cuộc đổi mới xây dựng đất nước. Đại hội VIII còn xác định
tư tưởng chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng và an ninh trong tình hình
mới là:
Kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam là
xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, kết hợp quốc
phòng và an ninh với kinh tế, gắn nhiệm vụ quốc phòng với nhiệm vụ an ninh,
khẳng định mối quan hệ khăng khít giữa hai mặt đó trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ
quốc và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa; phối hợp chặt chẽ hoạt động quốc
phòng và an ninh với hoạt động đối ngoại. Củng cố quốc phòng, giữ vững an

ninh quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và
của toàn quân, toàn dân. Phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị
để tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh; xây dựng quân dội và cơng an
nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; xây dựng vững
chắc thế trận quốc phòng toàn dân kết hợp chặt chẽ với thế trận an ninh nhân
dân...Hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ Tổ quốc; thể chế hố các chủ
trương chính sách của Đảng về xây dựng nền quốc phịng tồn dân và an ninh
nhân dân. Thường xuyên chăm lo xây dựng Đảng, tăng cường sự lãnh đạo của
Đảng đối với quân đội và cơng an và sự nghiệp củng cố quốc phịng và an ninh.

2

ĐCSVN, Văn kiện Đại hội VIII, Nxb CTQG, H. 1996, tr. 118.


9

Kế thừa tư duy mới và quan điểm về xây dựng, củng cố quốc phòng, an
ninh của các đại hội trước và yêu cầu mới của thực tiễn cách mạng Việt Nam
trong những năm đầu của thế kỷ XXI, Đại hội Đảng lần thứ IX (4/2001), tiếp
tục khẳng định vai trị vị trí quan trọng của nhiệm vụ quốc phịng, an ninh.
Chủ trương tăng cường quốc phòng, an ninh, khẳng định tăng cường quốc
phòng, an ninh là đòi hỏi khách quan trong tình hình mới. Đại hội IX đã nêu
thành các quan điểm cơ bản chỉ đạo quốc phòng an ninh sau:
Về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa:
Đại hội Đảng lần thứ IX khẳng định: “Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa
là bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ
an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và nền văn hoá; bảo vệ Đảng, Nhà
nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ sự nghiệp đổi mới và lợi
ích quốc gia dân tộc”1.

Theo quan điểm của Đảng, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa có nội dung
rất rộng: Bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ
an ninh quốc gia, trật tự an tồn xã hội chính là bảo vệ thành quả to lớn của
mấy thập kỷ đấu tranh hy sinh xương máu, gian khổ của nhân dân ta dưới sự
lãnh đạo của Đảng. Có bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, giữ vững an
ninh quốc gia thì mới tạo sự ổn định hồ bình để phát triển. Phải bảo vệ Đảng,
Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa vì chỉ có Đảng, Nhà nước,
mới đem lại ấm no hạnh phúc cho nhân dân, mới có chủ nghĩa xã hội. Phải
bảo vệ nhân dân vì Tổ quốc là Tổ quốc của nhân dân, khơng bảo vệ nhân dân
thì khơng cịn Tổ quốc. Mặt khác, phải bảo vệ sự nghiệp đổi mới do Đảng
khởi xướng và những thành tựu quan trọng 15 năm đổi mới đã giành được.
Một nội dung mới về mục tiêu bảo vệ được Đại hội IX bổ sung là “bảo
vệ lợi ích quốc gia dân tộc”, đấu tranh với mọi hành động đe doạ đến an ninh
1

ĐCSVN, Văn kiện Đại hội IX, Nxb CTQG, H.2001, tr. 39.


10

và lợi ích quốc gia dân tộc. Khơng được hy sinh hoặc để tổn hại lợi ích quốc
gia.
Về sức mạnh bảo vệ Tổ quốc, Đại hội Đảng lần thứ IX khẳng định: “Sức
mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân, của
cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, kết hợp sức mạnh dân tộc với
sức mạnh thời đại, sức mạnh của lực lượng và thế trận quốc phòng toàn dân với
sức mạnh của lực lượng và thế trận an ninh nhân dân”2, phát huy sức mạnh tổng
hợp bảo vệ Tổ quốc, chính là tuân thủ quy luật được hình thành từ trong lịch sử
dựng nước và giữ nước của ông cha ta trong thời đại mới. Sức mạnh tổng hợp
được tạo thành bởi nhiều yếu tố: chính trị, kinh tế, qn sự, văn hố...trong đó

động lực chính, sức mạnh giữ vai trò quyết định và được biểu hiện tập trung nhất
là sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Do vậy, giương cao ngọn cờ đại đoàn kết toàn dân là đường lối chiến
lược cơ bản, lâu dài, là nguồn sức mạnh và động lực to lớn để xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc.
Phải kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, trong đó sức
mạnh dân tộc bao giờ cũng giữ vai trò quyết định nhất trong xây dựng, bảo vệ
Tổ quốc. Đồng thời, phải hết sức coi trọng khai thác phát huy sức mạnh thời
đại, kết hợp sức mạnh thời đại với sức mạnh dân tộc.
Về kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh, Đại hội XI khẳng
định phải: “kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh, quốc phòng
và an ninh với kinh tế trong các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển
kinh tế - xã hội”1.
Sự kết hợp giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế là một yêu cầu khách
quan, đó là sự kế thừa và phát huy truyền thống dựng và giữ nước của tổ tiên
2

ĐCSVN, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, H.2001, tr. 117.
ĐCSVN, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, H. 2001, tr. 117.

1,2,


11

ta, đúng với quan điểm của các nhà kinh điển Mác - Lênin và thực tiễn tình
hình cách mạng Việt Nam giai đoạn hiện nay. Mối quan hệ tất yếu đó khơng
chỉ được khẳng định bằng quan điểm của Đảng, mà phải được biểu hiện trong
các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cụ thể. Hiệu
quả của mọi hoạt động kinh tế phải được đánh giá bằng kết quả tổng hợp về

kinh tế, tài chính, xã hội,...mơi trường, quốc phịng và an ninh. Mọi hoạt động
quốc phòng an ninh phải được đánh giá bằng hiệu quả răn đe, ngăn chặn, đập
tan mọi âm mưu hành động chống phá của kẻ thù, giữ vững hồ bình ổn định
tạo điều kiện cho phát triển kinh tế, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa.
Về phối hợp hoạt động quốc phòng và an ninh với hoạt động đối ngoại,
Đại hội IX khẳng định phải: “phối hợp hoạt động quốc phòng và an ninh với
hoạt động đối ngoại”2. Bởi phối hợp hài hoà giữa đối ngoại và an ninh, quốc
phòng là một trong những nhân tố quyết định thắng lợi, một bài học thành
công của cách mạng Việt Nam. Việc phối hợp hoạt động đối ngoại và quốc
phòng an ninh phải thực hiện trong mối liên hệ giữa hội nhập quốc tế và giữ
vững độc lập tự chủ, bản sắc dân tộc. Đảng ta khẳng định: Thực hiện nhất
quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hoá, đa dạng
hoá các quan hệ quốc tế. Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các
nước trong cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hồ bình độc lập và phát triển.
Đồng thời, Đảng cũng khẳng định nhiệm vụ đối ngoại là: tiếp tục giữ vững
mơi trường hồ bình và tạo các điều kiện quốc tế thuận lợi để đẩy mạnh phát
triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm độc lập, chủ
quyền quốc gia...
Về tăng cường quốc phòng giữ vững an ninh quốc gia và toàn vẹn lãnh
thổ là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và của tồn dân
trong đó Qn đội nhân dân và Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt.


12

Tăng cường quốc phòng giữ vững an ninh quốc gia, tồn vẹn lãnh thổ là
nhiệm vụ chủ đạo mang tính thường trực, thường xuyên, song tình hình mới
nội dung của tư tưởng này có bước phát triển mới. Nếu Đại hội VIII nêu là:
“củng cố quốc phịng” thì Đại hội IX nói là “tăng cường quốc phịng...”.
Tăng cường quốc phịng, giữ vững an ninh quốc gia là nhiệm vụ lớn lao,

hết sức nặng nề, nên cần có sự tham gia, trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân.
Song, Quân đội nhân dân và Cơng an nhân dân phải đóng vai trị nịng cốt. Đó
cũng là sự khẳng định việc quan tâm, tin cậy của Đảng và nhân dân ta đối với
Quân đội nhân dân và Công an nhân dân.
Để thực hiện quan điểm này cần hết sức coi trọng và đẩy mạnh cơng tác
giáo dục quốc phịng, tập trung xây dựng các tỉnh, thành phố thành khu vực
phòng thủ vững chắc. Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng - an ninh; Tạo
bước phát triển mới về chất lượng và sức mạnh chiến đấu của dân quân tự vệ,
lực lượng dự bị động viên. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với sự
nghiệp quốc phòng.
Để đạt được mục tiêu tăng cường quốc phịng - an ninh, tồn Đảng, tồn
qn, toàn dân ta phải ra sức phấn đấu hoàn thành tốt những nhiệm vụ về
quốc phòng - an ninh trong giai đoạn mới mà Đại hội IX đã xác định là:
Phải xây dựng Quân đội nhân dân và công an nhân dân vững mạnh, theo
hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có bản tính chính
trị vững vàng, có trình độ văn hố và kiến thức ngày càng cao, có lịng trung
thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân; có phẩm chất, năng lực
hồn thành thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ
của Tổ quốc.
Phải xây dựng cơ sở chính trị - xã hội, thế trận quốc phịng toàn dân và
an ninh nhân dân; coi trọng xây dựng thế trận trên các địa bàn chiến lược
trọng yếu; xây dựng lực lượng dân quân, tự vệ và công an, bảo vệ cơ sở.


13

Hoàn thiện hệ thống pháp luật về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường
quản lý Nhà nước về quốc phịng an ninh, đẩy mạnh cơng tác giáo dục quốc
phịng, đồng thời tăng cường công tác thanh tra kiểm tra về cơng tác quốc
phịng - an ninh.

Đầu tư thích đáng cho cơng nghiệp quốc phịng, trang bị kỹ thuật hiện
đại cho quân đội và công an, tận dụng năng lực cơng nghiệp dân sinh phục vụ
quốc phịng. Từng bước cải thiện đời sống của các lực lượng vũ trang...
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với quân đội và công an, với sự
nghiệp quốc phòng - an ninh. Đại hội IX của Đảng khẳng định phải: “Thường
xuyên tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, về mọi mặt của Đảng đối
với Quân đội nhân dân và Công an nhân dân, đối với sự nghiệp quốc phòng
và an ninh”1. Xây dựng Đảng bộ quân đội nhân dân và Đảng bộ công an nhân
dân thật sự trong sạch vững mạnh. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động
của Đảng uỷ quân sự và Đảng uỷ công an các cấp. Xây dựng đội ngũ cán bộ
qn đội và cơng an có chất lượng cao, số lượng và cơ cấu hợp lý, đáp ứng sự
phát triển của tình hình nhiệm vụ.
Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội IX của Đảng tháng7 - 2003, Ban
Chấp hành Trung ương Đảng họp Hội nghị lần thứ 7 (khóa IX) đã ban hành
Nghị quyết về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đây là một
Nghị quyết chuyên đề về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, thể hiện rõ nét sự phát
triển tư duy mới của Đảng về quốc phòng và an ninh, bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.
Bảo vệ Tổ quốc là một trong hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng
Việt Nam; trong thời kỳ phát triển mới của đất nước: thời kỳ đẩy mạnh cơng
nghiệp hố, hiện đại hố, sớm đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển;
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc càng trở nên quan trọng. Xuất phát từ quan điểm an
1

Sách đã dẫn, tr. 41, 42


14

ninh quốc gia tổng hợp và toàn diện: bảo vệ Tổ quốc khơng chỉ là phịng

ngừa, mà trước hết phải chăm lo xây dựng làm cho đất nước mạnh lên. Kết
hợp chặt chẽ xây dựng và bảo vệ từ trong mỗi con người, mỗi cơ sở, việc gì
có lợi cho dân, cho nước, có lợi cho độc lập dân tộc và định hướng xã hội chủ
nghĩa thì phải quyết tâm làm. Mọi hoạt động chính trị, kinh tế, văn hố, xã
hội, quốc phòng - an ninh, đối nội, đối ngoại...đều phải nắm vững và thực
hiện đúng yêu cầu bảo đảm an ninh trong từng lĩnh vực, từng ngành, từng địa
phương thuộc phạm vi phụ trách; đồng thời phải đáp ứng yêu cầu an ninh
chung theo quan điểm kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược; gắn phát
triển kinh tế - xã hội với quốc phòng, an ninh và đối ngoại; lấy việc ổn định
và phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện thành cơng sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hoá đất nước làm nền tảng giữ vững ổn định chính trị, củng cố
an ninh và quốc phịng, bảo vệ Tổ quốc; lấy ổn định chính trị, củng cố an ninh
quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc làm điều kiện để giữ vững ổn định và phát triển
kinh tế - xã hội.
Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc phải là sức mạnh tổng hợp của đất nước. Đó là
sức mạnh về chính trị, tư tưởng, kinh tế - xã hội, văn hố, quốc phịng, an
ninh, đối ngoại; là sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ
thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành thống nhất
của Nhà nước với lực lượng vũ trang làm nòng cốt; là tăng cường tiềm lực
quốc phịng an ninh, khơng ngừng xây dựng thế trận quốc phịng tồn dân gắn
với thế trận an ninh nhân dân phù hợp với hoàn cảnh mới.
Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên chăm lo
xây dựng tiềm lực mọi mặt của đất nước, nhưng trước hết là tiềm lực về chính
trị, tinh thần, tiềm lực kinh tế, tiếp tục củng cố nền quốc phòng toàn dân gắn
với an ninh nhân dân; xây dựng thế trận quốc phịng tồn dân kết hợp chặt chẽ
với thế trận an ninh nhân dân mà cốt nõi là “thế trận nòng dân”; đẩy mạnh


15

giáo dục quốc phòng, phát triển phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ
quốc; xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ,
từng bước hiện đại, đủ sức làm nịng cốt cùng tồn dân thực hiện thắng lợi
mọi nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là sự nghiệp vĩ đại của dân tộc ta, là
nhiệm vụ trọng yếu thường xun của tồn Đảng, tồn dân, trong đó các lực
lượng vũ trang đóng vai trị nịng cốt.
Trên cơ sở kiểm điểm đánh giá những điểm mạnh đã đạt được, đồng thời
chỉ rõ những hạn chế cùng với nguyên nhân yếu kém về nhiệm vụ quốc phòng
an ninh, bảo vệ Tổ quốc, từ năm 1991 đến nay. Với một tầm nhìn, tư duy
chiến lược nhạy bén Trung ương Đảng đã dựng báo tình hình quốc tế và khu
vực. Cùng những thuận lợi và những thách thức về nhiệm vụ quốc phòng an
ninh...Nghị quyết về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đã nêu
lên mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo về quốc phòng an ninh từ
2003 đến 2010.
Về mục tiêu:
Trước tình hình thế giới diễn ra phức tạp, trước những thắng lợi mà
Đảng lãnh đạo nhân dân ta đã giành được trong quá trình đổi mới, trên cơ sở
phân tích những điều kiện khách quan và chủ quan, Nghị quyết Hội nghị lần
thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX), xác định mục tiêu của sự
nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay như sau:
Một là, bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh
thổ; hai là, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; ba
là, bảo vệ sự nghiệp đổi mới, cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước; bốn là,
bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; năm là, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an
tồn xã hội và nền văn hoá; sáu là, giữ vững ổn định chính trị và mơi trường
hồ bình, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.


16

Về quan điểm, phương châm chỉ đạo:
Quan niệm của Đảng ta là các lực lượng hiếu chiến khơng phải có sức
mạnh vô hạn. Tuy chúng điên cuồng thực hiện mưu đồ thống trị thế giới, song
chúng có mặt yếu cơ bản: phi nghĩa, tàn bạo, bị cả loài người tiến bộ phản
đối. Các thế lực hiếu chiến hy vọng giành phần thắng trước hết ở các quốc gia
có thể chế khơng được lịng dân, bộ máy chính quyền tham nhũng, thối nát, xâu
xé, chém giết lẫn nhau. Từ thực tế đó, Đảng quan niệm sức mạnh của sự nghiệp
bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới chính là sức mạnh tổng hợp. Trong đó, sức
mạnh bên trong của đất nước, sức mạnh của chế độ chính trị, sự trong sạch đội
ngũ cán bộ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là nhân tố quyết định.
Trên cơ sở phân tích trên, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 Ban
Chấp hành Trung ương Đảng nêu ra các quan điểm và phương châm chỉ đạo sau:
Các quan điểm chỉ đạo:
Một là, giữ vững vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của
Đảng đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Hai là, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội; lấy
việc giữ vững mơi trường hồ bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội là lợi
ích cao nhất của Tổ quốc.
Ba là, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng thành công
chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Sức mạnh bên trong là nhân tố quyết định, nắm chắc nhiệm vụ phát triển kinh
tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt. Kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ
kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
Bốn là, xây dựng sức mạnh tổng hợp về chính trị, tư tưởng, kinh tế, xã
hội, văn hố, quốc phịng, an ninh, đối ngoại; phát huy sức mạnh của khối đại
đoàn kết tồn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự


17

quản lý, điều hành thống nhất của Nhà nước, lực lượng vũ trang làm nòng cốt;
tăng cường tiềm lực quốc phịng, an ninh, khơng ngừng xây dựng thế trận quốc
phịng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân phù hợp với hoàn cảnh mới.
Năm là, ra sức phát huy nội lực, đồng thời tranh thủ tối đa và khai thác
mọi thuận lợi ở bên ngoài. Quán triệt đường lối độc lập, tự chủ, kiên trì chính
sách đối ngoại rộng mở, đa dạng hoá, đa phương hoá theo phương châm
“thêm bạn, bớt thù”, vừa hợp tác, vừa đấu tranh, cố gắng gia tăng hợp tác,
tránh xung đột, đối đầu; tránh bị cơ lập, lệ thuộc.
Sáu là, chủ động phịng ngừa, sớm phát hiện và triệt tiêu những nhân tố
bên trong có thể dẫn đến những đột biến bất lợi.
Trên cơ sở các quan điểm trên, cần nắm vững phương châm chỉ đạo
Thứ nhất, kiên định các nguyên tắc chiến lược, đi đôi với sự vận dụng
linh hoạt sách lược, tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của nhân dân trong nước, dư
luận quốc tế; phân hố, cơ lập các phần tử chống đối, ngoan cố nhất, các thế
lực chống phá Việt Nam hung hăng nhất.
Thứ hai, đối với nội bộ, lấy việc phát huy dân chủ, giáo dục, thuyết phục,
phịng ngừa là chính, đi đối với giữ gìn kỷ cương, kỷ luật, xử lý nghiêm minh
các sai phạm. Đối với các thế lực chống đối ở trong nước, cần phân hố, cơ
lập bọn đầu sỏ, ngoan cố; xử lý nghiêm minh, kiên quyết với những người cố
tình chống đối, đi ngược lại với lợi ích dân tộc. Giáo dục, lơi kéo những người
lầm đường, khơng để hình thành tổ chức đối lập dưới bất cứ hình thức nào.
Thứ ba, thường xuyên đi sát cơ sở, nắm chắc tình hình, xử lý kịp thời
mọi mầm mống gây mất an ninh, không để bị động, bất ngờ.
Về các nhiệm vụ cơ bản:
Để đạt được mục tiêu chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình
mới, trên cơ sở các quan điểm, phương châm chỉ đạo trên, Nghị quyết


18

Trung ương 8 (khoá IX) đã nhấn mạnh cần thực hiện tốt sáu nhiệm vụ
cơ bản sau:
Một là, giữ vững hồ bình, ổn định để thực hiện thắng lợi sự nghiệp cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của chiến lược bảo vệ Tổ quốc
trong tình hình mới. Chúng ta chỉ có thể xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa khi thực hiện tốt những nhiệm vụ cụ thể sau:
Giữ vững môi trường quốc tế thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc.
Duy trì nền hồ bình lâu dài và sự ổn định chính trị, khơng để xảy ra bạo
loạn chính trị và “tự diễn biến”.
Ngăn chặn, đẩy lùi mưu toan “diễn biến hồ bình”, bạo loạn lật đổ, nguy
cơ can thiệp quân sự và xung đột vũ trang, xâm hại chủ quyền, thống nhất,
toàn vẹn lãnh thổ của nước ta.
Hai là, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, kết hợp chặt chẽ với bảo
vệ Đảng, bảo vệ vững chắc an ninh chính trị nội bộ. Cụ thể là:
Xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo vững vàng về chính
trị, có đủ phẩm chất, năng lực, đáp ứng yêu cầu của tình hình.
Chú trọng đẩy mạnh cơng tác nghiên cứu lý luận và giáo dục chính trị tư tưởng.
Coi trọng giữ gìn, phát huy truyền thống, bản sắc văn hố dân tộc; đồng
thời tiếp thu có chọn lọc văn hố các nước trong điều kiện hội nhập quốc tế.
Xây dựng Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân
thực sự trong sạch, vững mạnh, gắn bó mật thiết với nhân dân.
Bảo đảm sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, củng cố niềm tin của nhân
dân vào Đảng, Nhà nước, giữ vững ổn định chính trị - xã hội.


19

Ba là, nỗ lực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh tế
gắn với giải quyết tốt các vấn đề xã hội, đẩy mạnh công nghiệp hố, hiện đại
hố; khơng ngừng nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm công bằng xã hội,
xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, đồng thời chủ động hội nhập kinh tế quốc
tế.
Kinh tế của đất nước phát triển, các vấn đề xã hội được giải quyết, đời
sống của nhân dân không ngừng được nâng cao, thực hiện tốt công bằng xã
hội sẽ tạo ra sức mạnh vật chất và tinh thần để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Xây dựng được nền kinh tế độc lập tự chủ, chủ
động hội nhập quốc tế sẽ tạo ra sức mạnh tự thân, không lệ thuộc vào nước
ngoài là điều kiện để bảo vệ Tổ quốc.
Bốn là, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, mở rộng dân
chủ xã hội chủ nghĩa đi đôi với việc tăng cường trật tự kỷ cương, chú trọng
giải quyết các vấn đề dân tộc, tôn giáo, nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ
quốc và các đoàn thể nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc sẽ tạo ra sức
mạnh vô địch trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Đồng thời, mở rộng dân chủ xã hội đi đôi với tăng cường trật tự kỷ
cương, chú trọng giải quyết theo đúng quy định luật pháp và các chính sách
của Nhà nước về các vấn đề dân tộc, tôn giáo sẽ đảm bảo sự thống nhất,
nghiêm minh trong xã hội: ngăn chặn những kẻ lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn
giáo chống Đảng, Nhà nước ta.
Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể nhân dân có vai trò to lớn trong việc
tập hợp, cổ vũ, động viên các thành viên thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Năm là, tăng cường quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia và toàn vẹn
lãnh thổ là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và của


20

tồn dân, trong đó Qn đội nhân dân và Cơng an nhân dân là lực lượng
nòng cốt.
Tiếp tục xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân dân cách mạng,
chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc
trong tình hình mới.Củng cố, hồn thiện thế trận quốc phịng tồn dân và thế
trận an ninh nhân dân. Xây dựng các cơ quan nội chính, bảo vệ pháp luật trong
sạch, vững mạnh. Chuẩn bị các phương án chủ động xử lý các tình huống xấu.
Sáu là, về hoạt động đối ngoại
Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, mở rộng hợp tác quốc tế theo tinh thần
“Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng
quốc tế, phấn đấu vì hồ bình, độc lập và phát triển”1 nhằm:
Củng cố môi trường quốc tế thuận lợi đối với sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc.Tranh thủ vốn, công nghệ phục vụ cho sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hố. Nâng cao vị thế của đất nước ở khu vực và trên thế giới.Ưu
tiên phát triển sự hợp tác với các nước láng giềng, chú trọng thúc đẩy quan hệ
với các nước và trung tâm lớn, đồng thời đề phòng sự thoả hiệp có hại cho sự
nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Cùng với việc xác định các nhiệm vụ Nghị quyết Trung ương 8 (khoá
IX) đã xác định đồng bộ các giải pháp chủ yếu: về xây dựng chỉnh đốn Đảng;
về tư tưởng văn hoá; về kinh tế - xã hội; về quản lý nhà nước, về an ninh quốc
phòng, đối ngoại; về lĩnh vực quốc phòng an ninh; về lĩnh vực đối ngoại.
Nghị quyết Trung ương 8 (khoá IX) , về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong
tình hình mới thực sự là bước ngoặt quan trọng đánh dấu bước phát triển bổ sung
hoàn thiện về tư duy bảo vệ Tổ quốc của Đảng trong giai đoạn phát triển mới.
Gần đây, Đại hội lần thứ X của Đảng (4/2006) 1 trong 12 nội dung lớn
trong Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng trình Đại hội X.
1

21

Mục 8 “Tăng cường quốc phòng và an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa” - Ngay tiêu đề đã thể hiện sự bổ sung chọn vẹn hơn so
với các Đại hội trước. Đặc biệt việc xác định những nội hàm mới về mục tiêu
bảo vệ Tổ quốc: “Xây dựng nền quốc phịng tồn dân và an ninh nhân dân vững
mạnh toàn diện; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn
vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo
vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng văn hố và an ninh xã hội;
duy trì trật tự, kỷ cương, an toàn xã hội; giữ vững ổn định chính trị của đất nước,
ngăn ngừa, đẩy lùi và làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá, thù địch,
không để bị động, bất ngờ”.1 Cùng với việc nhấn mạnh các nội dung mục tiêu
bảo vệ đã được Đại hội IX đã khẳng định; Đại hội X bổ sung nội dung mục tiêu
bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng văn hoá; nhấn mạnh tư
tưởng yêu cầu phải chủ động ngăn ngừa đẩy lùi và làm thất bại âm mưu, hoạt
động chống phá của các thế lực thù địch không để bị động, bất ngờ.
Tóm lại: trước u cầu mới của tình hình nhiệm vụ cách mạng, cùng với
việc xác định đường lối đổi mới đúng, tư duy mới của Đảng về quốc phịng an ninh cũng được hình thành và ngày càng được bổ xung, phát triển hoàn
thiện. Tư duy của Đảng về quốc phòng, an ninh trong thời kỳ đổi mới là kết
quả của sự vận dụng đúng đắn, phát triển sáng tạo lý luận Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể nước ta hiện nay. Nó thể hiện tập
trung ý chí, nguyện vọng, niềm tin của Đảng và cả dân tộc ta.
Quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm chỉnh những quan điểm, tư duy
mới của Đảng về quốc phòng và an ninh trong sự nghiệp đổi mới; trong thời
kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố, sớm đưa nước ta ra khỏi tình
trạng kém phát triển là nghĩa vụ thiêng liêng, trọng trách nặng nề của toàn
Đảng, toàn dân, toàn quân ta.
1

ĐCSVN, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H. 2006, tr. 108 - 109.

22

Quân đội nhân dân Việt Nam, với tư cách một lực lượng tin cậy của
Đảng và của dân tộc, một lực lượng nòng cốt thực hiện mục tiêu tăng cường
quốc phịng và an ninh bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, càng phải quán
triệt sâu sắc thực hiện nghiêm chỉnh những quan điểm, nhiệm vụ quốc phòng,
an ninh của Đảng. Xây dựng quân đội ngày càng vững mạnh theo hướng xây
dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại. Bảo
đảm cho quân đội luôn ln sẵn sàng chiến đấu và chiến thắng, góp phần
quan trọng cùng với toàn Đảng, toàn dân thực hiện tốt mục tiêu tăng cường
quốc phòng - an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Kiên quyết
đấu tranh với những quan điểm tư tưởng sai trái mơ hồ, ảo tưởng, mất cảnh
giác; chống lại chủ nghĩa kinh tế đơn thuần coi nhẹ nhiệm vụ quốc phòng - an
ninh của đất nước.
Đấu tranh làm thất bại âm mưu thủ đoạn “Diễn biến hồ bình”, bạo loạn
lật đổ của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch, chống lại quan điểm “phi
chính trị hố qn đội”. Làm cho quân đội xa rời sự lãnh đạo của Đảng, xa rời
mục tiêu lý tưởng cách mạng...
Quán triệt, nhận thức sâu sắc tư duy mới của Đảng về quốc phòng và an
ninh, bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, mỗi chúng ta cần nỗ lực thực hiện đầy
đủ những quan điểm, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh do Đảng xác định góp phần
thực hiện tăng cường quốc phịng và an ninh, bảo vệ Tổ quốc; đẩy mạnh cơng
nghiệp hố, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa làm cho dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh
ngày một hiện thực hoá trên đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta.•