Tài liệu Chân dung CIO- người quản lý thông tin (Phần đầu) docx

Chân dung CIO- người quản lý thông tin
(Phần đầu)

CIO (Chief Information Officers) là thuật ngữ chỉ một chức danh mới trong các
công ty, xuất hiện trên thế giới từ năm 1994. Mỹ, , là những quốc gia sớm có CIO và
hệ thống CIO ở những nước này được coi là tương đối chuẩn mực. Một số quốc gia
châu Á như Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc, , đều có hệ thống chức danh CIO. Mặc
dù mới được chính thức triển khai từ năm 1996 - 1997 đến nay, nhưng vị “tân giám
đốc” này đã phát huy được vai trò định hướng phát triển và quản lý công nghệ thông
tin trong các chiến lược kinh doanh, bổ sung vào đội ngũ các nhà quản lý cao cấp của
công ty.
Có một thực tế là, thuật ngữ “Chief Information Officer” chưa được dịch và
định nghĩa thật chuẩn sang tiếng Việt. Đã từng có những đề xuất đặt tên cho CIO như
giám đốc thông tin, phụ trách thông tin, chủ sự thông tin, đồng sự thông tin... Tuy
nhiên theo nhiều chuyên gia, CIO thực chất là một tên gọi cho một vị trí công tác, một
chức danh phụ trách lĩnh vực công nghệ thông tin, có vị trí quan trọng trong bộ máy
lãnh đạo công ty.
Mặc dù là một chức danh tương đối mới, nhưng CIO có vai trò rất quan trọng
và quyền lực của CIO rất lớn. Ở nhiều quốc gia, số lượng CIO tại các công ty đang
tăng lên nhanh chóng trong vài năm trở lại đây, song song với nó là bước chuyển biến
của việc quản lý thông tin từ tầm hoạt động tác nghiệp của công ty sang tầm quản lý
chiến lược sản xuất kinh doanh. Không chỉ các tập đoàn lớn như IBM hay Microsoft là
cần thực hiện tốt công tác quản lý thông tin để duy trì sức cạnh tranh, mà cả các công
ty vừa và nhỏ cũng phải chú ý đến điều đó. John Hayer, CIO tại Forexco, một công ty
chuyên về lĩnh vực tài chính, là người đã lĩnh hội được điều này. Hiện nay, Hayer
đang hợp tác với Oracle để nâng cấp các hệ thống công nghệ thông tin. Ông cho biết:
“Ngày càng có nhiều thông tin thường nhật cần xử lý trong các hoạt động kinh doanh.
“Núi thông tin” đang cao dần lên, trong khi đó chúng ta lại phải luôn nỗ lực để nhanh
chóng có được những quyết định chuẩn xác nhất. Chiến lược của chúng tôi là chuyển
toàn bộ thông tin đó vào một môi trường tích hợp, trong đó công ty có thể thiết lập
được mối quan hệ giữa các thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, giúp cho việc phân

tích được dễ dàng hơn”.
Theo mô hình của các công ty trên thế giới, CIO là điểm giao nhau của hai
luồng quan hệ đối nội và đối ngoại. Trong quan hệ đối nội, CIO được coi như một
trung gian giữa bốn vị trí quan trọng nhất: giám đốc điều hành, giám đốc tài chính, các
cổ đông và những người sử dụng hệ thống thông tin. Trong quan hệ đối ngoại, CIO có
trách nhiệm làm thông suốt thông tin với khách hàng, các công ty đối tác, với ngân
hàng và công ty mẹ. Về chế độ đãi ngộ, thông thường CIO có mức lương lớn gấp hai
hoặc ba lần so với mức lương của người giữ chức vụ tương đương ngang cấp.
Vai trò của CIO trong doanh nghiệp
Quan niệm về chu trình kinh doanh đang trở thành “giá đỡ” cho một loạt những
cải tiến về quản lý đang làm thay đổi cung cách tổ chức và hoạt động của các công ty.
Tập đoàn IBM là một ví dụ điển hình về thay đổi hoạt động công ty thông qua việc tái
cấu trúc chu trình, và IT đóng vai trò quan trọng trong sự thay đổi này. Chức năng của
CIO tại IBM là đảm bảo những dự án có liên quan đến chu trình ở tất cả các đơn vị
kinh doanh được ăn khớp với chương trình cải thiện khả năng hoạt động của công ty.
IBM đã thay đổi chức danh của giám đốc thông tin thành giám đốc chu trình, một
trong những vị trí quản lý chủ chốt. Nhà quản lý này có nhiệm vụ hỗ trợ và liên kết
công việc của các chu trình trong tập đoàn. Đây thực sự là một sự thay đổi rất lớn và
phù hợp với quan niệm kinh doanh mới, bởi vì những ý tưởng thay đổi chu trình kinh
doanh luôn gắn chặt với công nghệ, trong khi các CIO là những người có đủ kinh
nghiệm và chuyên môn để đảm bảo các dự án được thiết kế và quản lý một cách hiệu
quả nhất.
Việc thực hiện các kế hoạch kinh doanh, hoạch định xây dựng từng bước hạ
tầng thông tin cho công ty, vận dụng hạ tầng thông tin này cùng với các quy tắc hành
chính để quản lý, điều hành … không thể không có sự góp sức của các CIO. Vào
những năm 1950, khi công nghệ thông dụng chỉ là máy tính điện tử và người ta chỉ tập
trung vào tự động hoá các chức năng đánh máy, vai trò của người quản lý công nghệ
thông tin chỉ đơn thuần là người giám sát. Bước sang những năm 1960, khi các công
ty đã quan tâm tới tính hiệu quả của các nhà hỗ trợ công nghệ thông tin thì người quản
lý này được nâng lên mức quản lý việc xử lý số liệu. Đến năm 2000, khi công nghệ

thông dụng là Internet, thiết bị không dây thì vai trò của người quản lý đã trở thành
các CIO, những nhà lãnh đạo quan trọng trong công ty.
Với vai trò này, từ chỗ là người nắm giữ thông tin đến việc trở thành các CIO,
một CIO thực thụ sẽ phải cùng lúc theo thực thi 7 nhiệm vụ: Thiết lập chiến lược phát
triển ICT (viễn thông và công nghệ thông tin), các dự án phát triển ICT, các nguyên
tắc; thiết kế, xây dựng, duy trì và khám phá hệ thống công nghệ máy tính; quản lý và
phân tích hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu; quản lý hệ thống kiến thức; quản lý hệ
thống tài sản (thể chất, con người thông tin, tìm kiếm quan hệ bên ngoài...); quản lý
BPR (Tái cơ cấu quá trình kinh doanh - Business Process Re-engineering) và các sáng
kiến, thực hiện cải cách; giám sát, điều khiển, đánh giá tiến bộ của chiến lược và của
dự án. Theo nhiều chuyên gia thì công việc nặng nề đòi hỏi kỹ năng và năng lực quản
lý lớn.
Sẽ không có gì sai khi đánh giá CIO là người “nhạc trưởng” chỉ huy “dàn nhạc”
các ứng dụng công nghệ thông tin trong công ty. Nhưng trong môi trường kinh doanh,
công nghệ thông tin không phải là yếu tố quyết định cho sự thành công của CIO. Sự
thành công của một CIO còn phụ thuộc vào tầm nhìn của người lãnh đạo chứ không
chỉ là vấn đề kỹ thuật. Nếu lãnh đạo có tầm nhìn đúng về thông tin, thì các CIO sẽ làm
tốt nhiệm vụ của mình. Ngược lại, ở những công ty có người lãnh đạo có sự đánh giá
sai lệch về thông tin thì nhiệm vụ của CIO cũng không thể được hoàn thành tốt.
Từ khi nhận thêm chức danh CIO, đứng trước mọi kế hoạch hoạt động, phát
triển của Forexco, John Hayer luôn phải nghĩ tới việc ứng dụng công nghệ thông tin,
ví dụ như mở một loại hình kinh doanh mới thì việc triển khai ứng dụng tin học phải
tiến hành ra sao cho đồng bộ, phục vụ kinh doanh có hiệu quả. “Trước kia là phó tổng
giám đốc phụ trách kinh doanh, giờ kiêm thêm chức danh CIO, nhiệm vụ có nặng nề
hơn, nhưng cũng cho phép tôi nhìn nhận cấu trúc, sự phát triển của công ty một cách
khái quát và chặt chẽ hơn trước. Trước kia tôi có thể chỉ làm việc với trưởng phòng
kinh doanh, bây giờ là CIO tôi làm việc với tất cả các bộ phận trong công ty”, ông nói.
Còn trong các chiến lược kinh doanh chuyên về công nghệ thông tin, theo giáo
sư tiến sĩ Jeffrey Adam thuộc Khoa nghiên cứu Quản lý dự án Trường đại học
Victoria, Australia, thì mức độ liên quan trực tiếp của các CIO phụ thuộc vào quy mô

tổ chức và bản chất của từng chiến lược. Đối với các công ty lớn, CIO thường không
liên quan trực tiếp vào các dự án, trừ khi dự án có tầm quan trọng đặc biệt. Đối với các
công ty vừa và nhỏ, CIO là người trực tiếp khuyến khích các hoạt động công nghệ
thông tin được tổ chức dưới dạng dự án, phát triển các chính sách quản lý dự án và
hướng dẫn về các dự án... Và dường như CIO có ảnh hưởng lớn nhất đối với sự thành
công hay thất bại của các chiến lược kinh doanh, sự tín nhiệm của CIO được tạo dựng
hay bị tổn hại phụ thuộc vào sự thành công hay thất bại ấy.