giao an vat ly 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (974.24 KB, 130 trang )

(1)Tuần 1 TiÕt 1. Ngµy so¹n:20/8/2011 Ngày dạy: 22/8/2011 Bµi 1:. Ch¬ng I:. §iÖn häc. Sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. I. Môc tiªu . 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào HĐT gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. - Vẽ đợc đồ thị biểu diễn mqh giữa U, I từ số liệu thực nghiệm. - Phát biểu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào HĐT giữa hai đầu dây dẫn. 2. Kü n¨ng: - Vẽ và sử dụng đồ thị của học sinh. - Sử dụng sơ đồ mạch điện để mắc mạch điện với những dụng cụ đã cho. - Rèn kỹ năng đo và đọc kết quả thí nghiệm. 3. Thái độ: - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Tính trung thực trong báo cáo kết quả thực hành. Cẩn thận, tỉ mỉ trong vẽ đồ thị. II. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: - B¶ng 1 cho tõng nhãm hs. (Phô lôc 1) - 1 tờ giấy kẻ ô li to cỡ A1 để vẽ đồ thị. 2. Mçi nhãm hs: - 1 dây điện trở bằng nikêlin chiều dài l = 1800mm đờng kính 0,3mm. - 1 Ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 V«nkÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. 1 Kho¸ K (c«ng t¾c); BiÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. 1 B¶ng ®iÖn. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học 1 - ổn định tổ chức: 2 - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi 3 - Bµi míi TG. Hoạt động của giáo viên và học sinh GV: Giới thiệu sơ bộ những kiến thức đợc học trong ch¬ng I. HS: L¾ng nghe. H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp : H§2: HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc liÖn quan đến bài học: GV: Cô có sơ đồ nh trên bảng. Để đo cờng độ dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n d©y dÉn MN vµ H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n d©y dÉn MN c« cÇn ph¶i cã nh÷ng dông cô g×? HS: Thảo luận nhóm, sau đó cử đại diện nhóm tr¶ lêi.. Kiến thức cần đạt. TiÕt 1 - Bµi 1: Sù phô thuéc . . . I. ThÝ nghiÖm: 1. Sơ đồ mạch điện GV: Phải mắc những dụng cụ trên ntn? Gọi đại diện 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện. HS: Trao đổi trong nhóm, cử 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ. GV: H·y nªu nguyªn t¾c sö dông Ampe kÕ vµ Vôn kế (đã đợc học ở chơng trình lớp 7).

(2) H§3: T×m hiÓu mqh gi÷a I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn : GV: Ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm. GV: Với các dụng cụ đã cho các nhóm hãy mắc mạch điện nh sơ đồ? HS: C¸c nhãm trëng ph©n c«ng nhiÖm vô cho c¸c thành viên. Lắp mạch điện theo sơ đồ. GV: Yêu cầu hs làm viêc cá nhân đọc thông tin môc 2, th¶o luËn nhãm nªu c¸c tiÕn hµnh c¸c bíc TN? GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o. B¸o c¸o kÕt qu¶ vµo B¶ng 1. Lu ý: Nh¾c nhë hs c¸c kü n¨ng trong thao t¸c TN (sau khi đọc kết quả ngắt mạch ngay, không để dòng điện chạy qua dây dẫn lâu làm nóng d©y). GV: Kiểm tra, giúp đỡ các nhóm trong quá trình m¾c m¹ch ®iÖn. GV: Th«ng b¸o Dßng ®iÖn qua V«n kÕ cã I rÊt nhỏ ( 0) => bỏ qua. Nên Ampe kế đo đợc I ch¹y qua ®o¹n d©y MN. HS:®oL¾ng nghe. LÇn V I 1 GV: Treo b¶ng 3 kÕt qu¶ cña 0,61 nhãm lªn b¶ng. Yªu 2 cÇu nhËn xÐt6 råi tr¶ lêi C1. 1.2 HĐ4: Tiến hành vẽ và dùng đồ thị để rút ra kết 3 luËn 9 1.8 HS: Làm việc cá nhân, đọc thông tin trong sgk. GV: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U cã đặc điểm gì? Gợi ý : Cách xác định các điểm biểu diễn bằng cách vẽ 1 đờng thẳng đi qua gốc toạ độ, đồng thêi ®i qua gÇn tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn. NÕu cã điểm nào nằm quá xa đờng biểu diễn thì yêu cầu nhóm đó tiến hành đo lại. GV: Nếu bỏ qua sai số của các dụng cụ thì đồ thị kia ntn? GV : Chốt: Đồ thị là 1 đờng thẳng đi qua gốc tọa độ (U=0;I=0). GV: Yªu cÇu hs rót ra kÕt luËn. H§5: VËn dông GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4, C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh. 2. TiÕn hµnh TN a) Dông cô:. b) TiÕn hµnh: + Bớc 1: Mắc mạch điện theo sơ đồ. + Bớc 2: Lần lợt chỉnh BTN để Ura = 3V, 6V, 9V. §äc sè chØ trªn Ampe kÕ vµ V«n kÕ t¬ng øng ghi vµo b¶ng 1. c) KÕt qu¶: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuận với HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U: 1. Dạng đồ thị: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc I vµo HĐT giữa 2 đầu dây dẫn là 1 đờng thẳng đi qua đi qua gốc tọa độ (U=0, I=0). 2. KÕt luËn: H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn t¨ng (gi¶m) bao nhiªu lÇn th× C§DD chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (giảm) bÊy nhiªu lÇn. III. VËn dông: - C3: U1 = 2,5V -> I1= 0,5A U2 = 3V -> I2 = 0,7A. - C4: 0,125A; 4V; 5V; 0,3A. - C5: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó.. 4. Cñng cè: - Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của CĐDĐ vào HĐT có đặc điểm gì? - Nªu mèi liªn hÖ gi÷a C§D§ víi H§T? 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” - Lµm bµi tËp 1.1 -> 1.11 trong sbt. - §äc tríc sgk bµi 2: §iÖn trë - §Þnh luËt ¤m. - Hướng dẫn: Bài 1.11. - Giữa U và I có quan hệ với nhau như thế nào? - Có lập tỉ số được không? - Bằng cách nào giảm được hiệu điện thế?.

(3)

(4) Tuần 1 TiÕt 2. Ngµy so¹n: 23/8/2011 Ngày dạy: 24/8/2011 Bài 2: điện trở của dây dẫn - định luật ôm. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Biết đợc đơn vị điện trở là . Vận dụng đợc công thức. R=. U để giải một số bài tập. I. - Biết đợc ý nghĩa của điện trở. - Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật Ôm. 2. Kü n¨ng: - Linh ho¹t trong sö dông c¸c biÓu thøc. - RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n. Kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt 3. Thái độ: - Rèn luyện tính độc lập, nghiêm túc, tinh thần hợp tác trong học tập. II- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm III. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Kẻ sẵn bảng phụ ghi giá trị thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn dựa vào số liệu ở bài trớc (Phụ lục 2). 2. Häc sinh: - Hệ thống lại các kiến thức đợc học ở bài 1. IV- Tổ chức hoạt động dạy học 1 - ổn định tổ chức: 2 - KiÓm tra bµi cò: Cường độ dòng điện có quan hệ như thế nào với hiệu điện thế? Hãy biếu thị mối quan hệ đó? TL: Cường độ dòng diện tỉ lệ thuận với hiệu điện thế . I tỉ lệ thuận U 3 - Bµi míi: TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt ’ H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp) 3 GV: ở tiết trớc chúng ta đã biết rằng I chạy qua 1 dây dẫn tỷ lệ thuận với HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. Vậy nếu cùng 1 HĐT đặt vào 2 đầu c¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× I qua chóng cã nh TiÕt 2 - Bµi 2: §iÖn trë cña d©y dÉn nhau kh«ng? §Þnh luËt ¤m. HĐ2: Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây I. Điện trở của dây dẫn: dÉn : 1. Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tÝnh th¬ng sè U/I vµo dÉn. b¶ng. 7’ HS: Lµm viÖc theo nhãm GV: Theo dõi, kiểm tra, giúp đỡ các nhóm hs - Cïng1 d©y dÉn th¬ng sè U/I cã trÞ sè trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi. không đổi. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi. GV: Chốt: Cùng 1 dây dẫn thì U/I không đổi, - Các dây dẫn khác nhau thì trị số U/I là kh¸c nhau. c¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× U/I kh¸c nhau H§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÖn trë ): 2. §iÖn trë: U GV: Th«ng b¸o trÞ sè R= không đổi U I - R= . (1): §iÖn trë cña d©y dÉn. đối với mỗi dây và đợc gọi là điện trở của dây I dẫn đó. - Ký hiÖu : GV: Thông báo ký hiệu và đơn vị điện trở. GV: Dùa vµo biÓu thøc h·y cho c« biÕt khi t¨ng HoÆc : HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn lên 2 lần thì điện ’ 15 trở của nó thay đổi ntn? 1. TÝnh ®iÖn trë cña 1 d©y dÉn biÕt r»ng H§T - §¬n vÞ : ¤m () gi÷a 2 ®Çu d©y lµ 3V dßng ®iÖn ch¹y qua nã cã 1V ( 1 Ω= ) cờng độ là 250mA? 1A (Gợi ý: Cần phải đổi đơn vị I về A (0,25A). + 1k = 1000 2. Đổi đơn vị sau: + 1M = 106.

(5) 7’. 0,1M =. . . . k = . . . . .  HS: Làm việc cá nhân đọc thông tin trong sgk. GV: §iÖn trë d©y dÉn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y trong nã cµng nhá. HS: Ghi vë HĐ5: Tìm hiểu nội dung và hệ thức của định luËt ¤m GV: Yêu cầu hs đọc thông tin trong sgk phần II. Gọi 1 học sinh đọc to trớc lớp. HS: Làm việc cá nhân đọc thông tin định luật U ¤m I = . R HS: Ghi vë. - ¸p dông: U 3 + R= = =12 Ω I 0 , 25 +0,1M =. . . . k = . . . . . . - ý nghĩa của R: Điện trở biểu thị mức độ c¶n trë dßng ®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y dÉn. II. §Þnh luËt ¤m - Hệ thức của định luật Ôm: U I= . (2) R + U ®o b»ng V. + I ®o b»ng A. + R ®o b»ng . H§6: VËn dông GV: Yêu cầu hs hoàn thành C3, C4. Gọi đại - Nội dung: sgk (trang 8) diÖn 2 hs lªn b¶ng tr×nh bµy (2) => U = I.R (3) HS: Lµm viÖc c¸ nh©n III. VËn dông: - C3:. 4. Cñng cè bµi:. U dùng để làm gì? Từ công thức này có thể nói U tăng bao nhiêu lần thì R I tăng bấy nhiêu lần đợc không? Vì sao? 5 . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” - Lµm bµi tËp 2.1 -> 2.12 trong sbt. - §äc tríc sgk bµi 3. ViÕt s½n mÉu b¸o c¸o ra giÊy. - Tr¶ lêi tríc phÇn 1 vµo mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. Bài 2.12:Từ đồ thị ta có lấy được các giá trị U và I không? Biết U và I có tính được R không? Với U = 1,8V và điện trở R1và R2 có tìm được I tương ứng không? C«ng thøc. R=.

(6) Tuần 2 TiÕt 3. Ngµy so¹n: 27/8/2011 Ngày dạy: 29/8/2011 Bµi 3: Thùc hµnh xác định điện trở của một dây dẫn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc:. U . I - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện và tiến hành đợc thí nghiệm xác định điện trở của một dây dẫn bằng Ampe kÕ vµ V«n kÕ. 2. Kü n¨ng: - Vẽ sơ đồ mạch điện - Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành đo điện trở 3. Thái độ: - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị điện trong thí nghiÖm. II- Phơng pháp:Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm III. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs 2. Mçi nhãm hs: - Mét d©y dÉn constantan cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. Mét biÕn thÕ nguån - Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn.. IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: Phát biểu định luật ôm?Viết biểu thức?Nêu ý nghĩa đại lượng đơn vị trong công thức? Làm bài tập 2.11(sbt) C - Bµi míi: TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt - Nêu đợc cách xác định điện trở từ công thức. 5’. R=. H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o c¸o thùc hµnh : GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh cña hs. GV: Gäi 1 hs viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë. HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: Yêu cầu 1 hs đứng tại chỗ trả lời câu hỏi b, c phÇn 1. C¸c hs kh¸c nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn:. I. ChuÈn bÞ : * Tr¶ lêi c©u hái:. U I - V«n kÕ m¾c // víi ®iÖn trë. - Ampe kÕ m¾c nt víi ®iÖn trë. - CT tÝnh ®iÖn trë:. R=. GV: Gọi 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện thí nghiÖm. HS: 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện HĐ2: Mắc mạch điện theo sơ đồ và tiến hành đo : GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm II. Néi dung thùc hµnh: 1. Sơ đồ: theo c¸c bíc nh bµi 1. 30’. HS: Làm việc theo nhóm, mắc mạch điện theo sơ đồ đã vẽ trên bảng. GV: Lu ý theo dâi, kiÓm tra, nh¾c nhë c¸c nhãm trong quá trình mắc mạch điện đặc biệt cần mắc chÝnh x¸c c¸c dông cô. KiÓm tra c¸c mèi nèi cña hs. 2. TiÕn hµnh ®o. GV: Yêu cầu các nhóm tiến hành đo và ghi kết quả - Bớc 1: Mắc mạch điện theo sơ đồ. - Bớc 2: Lần lợt chỉnh BTN để Ura có giá vµo b¶ng trong mÉu b¸o c¸o. HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng trÞ lµ 3V, 6V, 9V. §äc sè chØ trªn Ampe kÕ vµ V«n kÕ t¬ng øng vµo b¶ng 1..

(7) b¸o c¸o thùc hµnh. - Bíc 3: Tõ b¶ng kq tÝnh R theo CT: R = GV: Theo dõi nhắc nhở các hs trong từng nhóm đều U/I. Ghi các giá trị R1, R2, R3 vào bảng 1. ph¶i tham gia m¾c m¹ch ®iÖn hoÆc ®o mét gi¸ trÞ. - Bíc 4: TÝnh . R+ R2 + R3 R= 3 III. B¸o c¸o kÕt qu¶: 15’ 4. Cñng cè: - Yªu cÇu hs nép b¸o c¸o thùc hµnh - Nªu ý nghÜa cña bµi TH? - Qua bµi TH em cã rót ra nhËn xÐt g×? - nhận xét và rút kinh nghiệm tinh thần, thái độ thực hành của các nhóm 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 4 - §o¹n m¹ch nèi tiÕp.. Tuần 2 TiÕt 4. Ngµy so¹n: 29/8/2011 Ngày dạy: 30/8/2011. Bµi 4: ®o¹n m¹ch nèi tiÕp I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Biết cách suy luận từ biểu thức I = I 1 = I2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đợc hệ thức U 1 R1 . = U 2 R2 - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp là R tđ = R1 + R2. 2. Kü n¨ng: - Biết cách bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra các hệ thức suy ra từ lý thuyết theo sơ đồ có sẵn. - Vận dụng những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng và giải các bài tập về đoạn mạch nèi tiÕp. - RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Tích cực, sôi nổi, hào hứng tham gia vào các hoạt động của nhóm. II. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: - Hệ thống lại những kiến thức trong chơng trình lớp 7 có liên quan đến bài học. - H×nh vÏ phãng to H27.1a sgk líp 7 (trang 76). H×nh vÏ 4.1, 4.2 phãng to. 2. Mçi nhãm hs: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6, 10, 16. Mét kho¸ K. Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ , Mét ampe kÕ, 1 B¶ng ®iÖn. III- Phơng pháp:Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: Nêu mối quan hệ giữa U và I ?Cách xác định điện trở dây dẫn bằng thí nghiệm?. C - Bµi míi:. TG 5’. Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc GV: §a tranh vÏ H×nh 27.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch gồm 2 bóng đèn m¾c nèi tiÕp: 1. Cờngộ dòng điện chạy qua mỗi đèn có mối liên hệ ntn với cờng độ dòng điện trong mạch chÝnh? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ. Kiến thức cần đạt TiÕt 4 - Bµi 4: §o¹n m¹ch nèi tiÕp. I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc ë líp 7: Trong ®o¹n m¹ch gåm §1 nt §2 th×: I = I1 = I2. (1) U = U1 + U2. (2).

(8) ’. 7. 10’. 10’. ntn với HĐT giữa 2 đầu mỗi đèn? HS: Quan s¸t tranh vÏ tr¶ lêi H§2: NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp : GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan s¸t vµ nhËn xÐt c¸c ®iÖn trë R 1, R2 vµ Ampe kế đợc mắc ntn trong mạch điện? HS: Quan s¸t h×nh vÏ, lµm viÖc c¸ nh©n víi C1 GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp th× 2 điện trở chỉ có 1 điểm chung, đồng thời I chạy qua chúng có cờng độ bằng nhau tức là hệ thức (1) (2) vẫn đúng với đoạn mạch nt. HS: Ghi vë GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: Tuỳ từng đối tợng hs mà có thể yêu cầu hs tự bố trí TN để kiểm tra lại các hệ thức (1), (2) H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt GV: Yêu cầu hs đọc sgk mục 1 phần II rồi trả lời câu hỏi: Thế nào là một điện trở tơng đơng của mét ®o¹n m¹ch. HS: Cá nhân đọc sgk tìm hiểu khái niệm Rtđ. GV: Híng dÉn hs dùa vµo bt (1), (2) vµ hÖ thøc của ĐL Ôm để xây dựng CT tính Rtđ. Gọi đại diện 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. HS: Díi sù híng dÉn cña gv c¸ nh©n tù rót ra c«ng thøc tÝnh Rt®. H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra: GV: Yªu cÇu c¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN HS: §¹i diÖn c¸c nhãm lªn nhËn dông cô. Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c thµnh viªn trong nhãm GV: Yêu cầu hs đọc thông tin mục 3 phần II trong sgk sau đó yêu cầu các nhóm thảo luận nêu phơng án tiến hành TN với các dụng cụ đã cho. HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. Thảo luận nhóm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN. GV: NhËn xÐt - Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh TN. GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Nhắc nhở hs phải ngắt khoá K ngay khi đã đọc số chỉ trên Ampe kế. Theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh l¾p m¹ch ®iÖn - kiÓm tra c¸c mèi nèi vµ m¹ch ®iÖn cña c¸c nhãm. GV: Yªu cÇu 4 nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. GV: Nhận xét - khẳng định kết quả đúng. GV: Yªu cÇu nhãm th¶o luËn rót ra KL. HS: Thảo luận nhóm để rút ra kết luận. GV: Yêu cầu hs đọc phần thông báo trong sgk. HS: §äc th«ng b¸o trong sgk. H§4: vËn dông GV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4, C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. GV: 1. Cần mấy công tắc để điều khiển đoạn m¹ch nt? 2. Trong sơ đồ H4.3 sgk có thể chỉ mắc 2 điện trở cã trÞ sè thÕ nµo nèi tiÕp víi nhau (thay v× ph¶i m¾c 3 ®iÖn trë). 3. Nêu cách tính điện trở tơng đơng của đoạn. 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt: a) Sơ đồ:. b) Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R1 nt R2. I = I 1 = I2 . (1) U = U1 + U2 . (2) U 1 R1 (3) = U 2 R2. II. Điện trở tơng đơng của một đoạn m¹ch nt: 1. Kh¸i niÖm Rt®: sgk. - Ký hiÖu: Rt® 2. C«ng thøc tÝnh: Theo (2) ta cã U = U1 + U2 = IR1 + IR2 = I(R1 + R2) =IRt®. VËy suy ra R t® = R1 + R2 (4) 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: a) Sơ đồ: H4.1.. b) TiÕn hµnh: - Bíc 1: M¾c ®iÖn trë R=6 nt víi R=10. Hiệu chỉnh biến thế nguồn để U ra = 6V. §äc I1. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=16. Ura = 6V. §äc I2. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®.. 4. KÕt luËn: §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt cã Rt® = R1 + R2..

(9) m¹ch AC. HS: §¹i diÖn tr¶ lêi c¸c c©u hái GV ®a ra III. VËn dông: - C4: - C5: 13’ 4. Cñng cè: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c nt víi nhau th× ta cã: Rt® =R1 + R2 +..+RN +NÕu R1=R2=..=RN m¾c nt víi nhau th× RN=NR1 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc sgk bµi 5 - §o¹n m¹ch song song. - Lµm c¸c bµi tËp 4.1 -> 4.16 trong sbt. Bài 4.15: a, Khi K mở mạch được mắc như thế nào? ( R1nt R2 nt R3) Khi K đóng thì R1nt R2 (R3= 0) Số chỉ của am pe kế được tính như thế nào? Theo bài Iđ gấp bao nhiêu lần Im b, Khi K mở điện trở tương đương được tính như thế nào?.

(10) Tuần 3 TiÕt 5. Ngµy so¹n: 3/9/2011 Ngày dạy: 5/9/2011 Bµi 5: ®o¹n m¹ch song song. I. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc: - Biết cách suy luận từ biểu thức U = U 1 = U2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đợc hệ thức I 1 R2 . = I 2 R1 - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song là 1 1 1 = + R td R1 R 2 2. Kü n¨ng: - Biết cách bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra các hệ thức suy ra từ lý thuyết đối với đoạn mạch song song theo sơ đồ có sẵn. - Vận dụng những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng thực tế và giải các bài tập về đoạn m¹ch sonh song. - RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Tham gia vào các hoạt động của nhóm một cách tích cực. II- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm III. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: - Hệ thống lại những kiến thức trong chơng trình lớp 7 có liên quan đến bài học. - H×nh vÏ phãng to H28.1a sgk líp 7 (trang 79). H×nh vÏ 5.1 phãng to. 2. Mçi nhãm hs: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ lµ 10, 15, 6. Mét kho¸ K. - Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét Ampe 1 chiÒu kÕ cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: Trong đoạn mạch mắc song song thì cường độ dòng điện,hiệu điện thế , điện trở tương đương được tính như thế nào? Viết các biểu thức có trong mạch? Hs làm bài tập 4.14 C - Bµi míi: TG 5’. 12. ’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt H§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch //: đến bài học GV: §a tranh vÏ H×nh 28.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch gồm 2 bóng đèn mắc song song th×: 1. Cờng độ dòng điện chạy qua mạch chính có mối liên hệ ntn vớicờng độ dòng điện chạy qua các m¹ch rÏ? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi m¹ch rÏ?  Điện trở có thể thay đổi trị số đợc gọi là biến trë  Bµi míi H§2:NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song GV: Treo tranh vÏ h×nh 5.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan sát và nhận xét các điện trở R 1, R2 đợc mắc. 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 7:. §o¹n m¹ch gåm §1 //§2 th×: I = I1 + I2. (1) U = U1 = U2. (2) 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //: a) Sơ đồ:.

(11) 13’ 7’. ntn trong m¹ch ®iÖn? HS: Quan sát tranh vẽ. Sau đó tiến hành thảo luận trong nhãm tr¶ lêi c©u hái GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch // th× 2 ®iÖn trë có 2 điểm chung và hệ thức (1) (2) vẫn đúng với ®o¹n m¹ch // HS: Ghi vë GV: Nªu vai trß cña Ampe kÕ vµ V«nkÕ trong s¬ đồ? HS: trong nhãm tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: yêu cầu hs tự bố trí và tiến hành TN để kiểm tra l¹i c¸c hÖ thøc (1), (2). HS: Hoµn thµnh theo nhãm H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //: GV: Híng dÉn hs dùa vµo hÖ thøc (1) vµ (2) vµ hÖ thức của ĐL Ôm để xây dựng CT tính R tđ. Gọi đại diÖn 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. HS: Díi sù híng dÉn cña gv hs tù rót ra c«ng thøc. b) Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R1 // R2. I = I 1 + I2 . (1) U = U1 = U2 . (2) I 1 R2 = I 2 R1. II. Điện trở tơng đơng của một đoạn m¹ch nt: 1. C«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //.. 1 1 1 = + (4) R td R1 R 2 R R => Rtd = 1 2 (4’) R1 + R 2 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: a) Sơ đồ: H5.1. b) C¸c bíc tiÕn hµnh: - Bíc 1: M¾c R=10 // víi R=15. Hiệu chỉnh biến thế nguồn để U là 6V. §äc I1. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn H§4: vËn dông : trë cã R=6. U= 6V. §äc I2. GV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4, C5. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, GV: Gợi ý cho hs phần 2 của C5: Trong sơ đồ có R2, Rtđ. thÓ chØ m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè b»ng bao nhiªu // 4. KÕt luËn: Víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn với nhau (thay cho việc mắc 3 điện trở) Nêu cách trở mắc // thì nghịch đảo của điện trở ttính Rtđ của đoạn mạch đó? ơng đơng bằng tổng các nghịch đảo của HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. tõng ®iÖn trë thµnh phÇn. III. VËn dông: - C4: H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra : GV: ph¸t dông cô TN HS: NhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o KQ GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm rót ra kÕt luËn. HS: Th¶o luËn trong nhãm rót ra KL. 11’. (3). - C5: 4. Cñng cè: Më réng: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c // víi nhau th× ta cã: 1 1 1 = +..+ Rt® R RN 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Đọc trớc sgk bài 6 - Bài tập vận dụng định luật Ôm. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm c¸c bµi tËp 5.1 -> 5.13 trong sbt. Bài 5.12:+Áp dụng công thức nào tính được R2?Có U2 và I2 chưa? +Do mạch mắc song song thì hiệu điện thế như thế nào? +Có tinh được I3 không?.

(12) Tuần 3 TiÕt 6. Ngµy so¹n: 6/9/2011 Ngày dạy: 7/9/2011 Bài 6: Bài tập vận dụng định luật Ôm I. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc: - Biết cách vận dụng các kiến thức đã đợc học từ bài 1 đến bài 5 để giải đợc các bài tập đơn giản về ®o¹n m¹ch nèi tiÕp vµ song song (gåm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë). - Tìm đợc những cách giải khác nhau đối với cùng một bài toán. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng vẽ sơ đồ mạch điện và kỹ năng tính toán. 3. Thái độ: - Nghiêm túc, trung thực trong báo cáo đáp số của bài toán. - Tích cực suy nghĩ để tìm ra đợc những cách giải khác nhau. II- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, vấn đáp, hoạt động nhóm III. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: - Bảng liệt kê các giá trị HĐT và CĐDD định mức của một số đồ dùng điện trong gia đình t ơng ứng víi 2 lo¹i nguån ®iÖn lµ 110V vµ 220V. 2. Mçi nhãm hs: - Hệ thống lại những kiến thức đã đợc học. - Ghi nhớ các công thức đối với đoạn mạch //, đoạn mạch nối tiếp, định luật Ôm. IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: 1 HS: Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm. 2 HS: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song. C - Bµi míi: TG 10’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Gi¶i bµi tËp 1 - Gọi 1 HS đọc đề bài bài 1. - Gọi 1 HS tóm tắt đề bài. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi tËp 1 ra nh¸p. - GV híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp 1 b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái: + Cho biết R1 và R2 đợc mắc với nhau nh thế nào? Ampe kế, vôn kế đo những đại lợng nào trong m¹ch ®iÖn? + Vận dụng công thức nào để tính điện trở tơng đơng Rtđ và R2?  Thay số tính Rtđ  R2. 15’. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1 - HS đọc đề bài bài 1. - C¸ nh©n HS tãm t¾t bµi vµo vë vµ gi¶i bµi tËp 1. Tãm t¾t: R1 = 5  UV = 6V IA = 0,5A a) Rt® = ? b) R2 = ? Bµi gi¶i PT m¹ch ®iÖn: R1 nt R2 (A) nt R1 nt R2  IA= IAB = 0,5A UV = UAB = 6V. a) Rt® = UAB/IAB= 6V:0,5A = 12 () Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB lµ 12 . - Yªu cÇu HS nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. Cã thÓ HS ®a b) V× R1 nt R2  Rt® = R1 + R2 ra cách giải nh: Tính U1 sau đó tính U2  R2  R2 = Rt® - R1 = 12  - 5  = 7 HS: ch÷a bµi vµo vë. VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7. 2, Bµi 2 - HS đọc đề bài bài 2, cá nhân hoàn thµnh BT 2. Gi¶i bµi tËp 2 - Gọi 1 HS đọc đề bài bài 2. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o gợi ý cách giải trong SGK) theo đúng các bớc giải. - Sau khi HS lµm bµi xong, GV thu bµi cña 1 sè HS - 2 HS lªn b¶ng gi¶i bµi tËp 2. - HS kh¸c nªu nhËn xÐt tõng bíc gi¶i để kiểm tra. cña c¸c b¹n trªn b¶ng. - Gäi 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b) - Gäi HS kh¸c nªu nhËn xÐt; Nªu c¸c c¸ch gi¶i - Yªu cÇu HS ch÷a bµi vµo vë nÕu sai..

(13) kh¸c.. Bµi 2: Tãm t¾t R1 = 10 ; IA1= 1,2A IA = 1,8A a) UAB = ? b) R2 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1  I1 = IA1 = 1,2A (A) nt (R1 // R2)  IA = IAB = 1,8A - PhÇn b) HS cã thÓ ®a ra c¸ch gi¶i kh¸c vÝ dô: V× U Tõ c«ng thøc: I = →U =I . R I 1 R2 R R1 //R2   Cách tính R2 với R1; I1 đã =  U1 = I1.R1 = 1,2.10 = 12 (V) I 2 R1 R1 //R2  U1 = U2 = UAB = 12V biÕt; I2 = I - I1. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ 12V HoÆc ®i tÝnh RAB: b) V× R1//R2 U AB 12 V 20  I2 = I - I1 = 1,8A - 1,2 A = 0,6A RAB = = = ( Ω) U2 = 12 V theo c©u a) I AB 1,8 A 3 U 2 12 V 1 1 1 1 1 1 = =20 (Ω)  R2 = = + → = − R 2 0,6 A R AB R1 R2 R 2 RAB R1 VËy ®iÖn trë R2 b»ng 20 1 3 1 1 = − = → R2=20 (Ω) R 2 20 10 20 Sau khi biÕt R2 còng cã thÓ tÝnh UAB = I.RAB - Gäi HS so s¸nh c¸c c¸ch tÝnh R 2  c¸ch lµm nµo nhanh gän, dÔ hiÓu  Ch÷a 1 c¸ch vµo vë. 4. Cñng cè: (Híng dÉn BT3) Bµi 3: Tãm t¾t (1 ®iÓm) R1 = 15 ; R2 = R3 = 30 UAB = 12V a) RAB = ? b) I1, I2, I3 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1 nt (R2//R3) (1®iÓm) - T¬ng tù híng dÉn HS gi¶i bµi tËp 3. V× R2 = R3  R2,3 = 30/2 = 15 () (1điểm) (Có thể tính khác kết quả đúng cũng cho Yêu cầu HS đổi bài cho nhau để chấm điểm cho 1 điểm) c¸c b¹n trong nhãm. RAB = R1 + R2,3 = 15 + 15 = 30 - Lu ý c¸c c¸ch tÝnh kh¸c (1®iÓm) §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB lµ 30 (0,5®iÓm) b) áp dụng công thức định luật Ôm U AB 12 V = =0,4 (A ) I = U/R  IAB = R AB 30 Ω I1 = IAB = 0,4A (1,5 ®iÓm) U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6(V) (1®iÓm) U2 = U3 = UAB - U1 = 12V- 6V = 6V (0,5®iÓm) U2 6 I2 = (1 ®iÓm) = =0,2( A) R 2 30 I2 = I3 = 0,2A (0,5®iÓm) Vậy cờng độ dòng điện qua R1 là 0,4A; Cờng độ dßng ®iÖn qua R2; R3 b»ng nhau vµ b»ng 0,2A. (1®iÓm) 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 7 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. - Lµm c¸c bµi tËp 6.1 -> 6.14 trong sbt. Bài 6.12:Mạch điện được mắc như thế nào? Muốn tính được I1cần có đại lượng nào? Bằng cách nào tính được hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch? Bài 6.13. Điện trở tương đương của đoạn mạch mắc song song được tính như thế nào? Tổng nghịch đảo như thế nào với số hạng nghịch đảo?.

(14) Tuần 4 TiÕt 7. Ngµy so¹n:11/9/2011 Ngày dạy:12/9/2011 Bµi 7: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nêu đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. - Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong các yếu tố (chiều dài, tiết diện, vật liệu lµm d©y dÉn). - Suy luËn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một vật liệu thì tỉ lệ với chiÒu dµi cña d©y. 2- KÜ n¨ng: - Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. 3- Thái độ: - Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II- Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm III- §å dïng d¹y häc * Mçi nhãm HS: - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 8 ®o¹n d©y nèi. - 3 dây điện trở có cùng tiết diện, đợc làm bằng cùng một loại vật liệu: 1 dây dài l, 1 dây dài 2 l, 1dây dài 3 l. Mỗi dây đợc quấn quanh một lõi cách điện phẳng, dẹt và dễ xác định số vòng dây. * GV: Chuẩn bị giấy trong đã kẻ sẵn bảng 1 (tr20 - SGK); Đèn chiếu IV- Tổ chức hoạt động dạy học.

(15) A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KT 15 phót (Bµi tËp 6.2 phÇn a _ SBT) Bµi gi¶i a) Vì hai cách mắc đều đợc mắc vào cùng một hiệu điện thế U = 6V C1: Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là Rtd1 = U/I1  Rtd1 = 6V/0,4A = 15 C2: Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là Rtd2 = U/I2  Rtd2 = 6V/1,8A = 10/3 Rtd1 > Rtd2  C¸ch 1: R1 nt R2 C¸ch 2: R1//R2 HS có thể không cần tính cụ thể nhng giải thích đúng để đi đến cách mắc.(5đ) Vẽ sơ đồ đúng (5®) C - Bµi míi: TG 7’ 13’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu điện trở dây dẫn phụ I- Xác định sự phụ thuộc của điện trở thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau. - HS quan sát hình 7.1, nêu đợc các dây - Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn ë h×nh dÉn nµy kh¸c nhau: 7.1 cho biÕt chóng kh¸c nhau ë yÕu tè nµo? §iÖn + ChiÒu dµi d©y trë cña c¸c d©y dÉn nµy liÖu cã nh nhau kh«ng?  + TiÕt diÖn d©y Yếu tố nào có thể gây ảnh hởng đến điện trở của + Chất liệu làm dây dẫn d©y dÉn. - Yêu cầu thảo luận nhóm đề ra phơng án kiểm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y. - GV cã thÓ gîi ý c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña một đại lợng vào 1 trong các yếu tố khác nhau đã häc ë líp díi. - Yêu cầu đa ra phơng án thí nghiệm tổng quát để cã thÓ kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo 1 trong 3 yÕu tè cña b¶n th©n d©y dÉn Hoạt động 2: Xác định sự phụ thuộc của điện II- Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn dµi d©y dÉn. - Dù kiÕn c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.. 10’. - Yªu cÇu HS nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y b»ng c¸ch tr¶ lêi c©u C1.  GV thèng nhÊt ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm  M¾c mạch điện theo sơ đồ hình 7.2a  Yêu cầu các nhãm chän dông cô thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 (GV ph¸t giÊy trong cho c¸c nhãm). - GV thu b¶ng qu¶ thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm. ChiÕu kÕt qu¶ cña 1 sè nhãm  Gäi c¸c b¹n nhãm kh¸c nhËn xÐt. - Yªu cÇu nªu kÕt luËn qua thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n. - GV: Víi 2 d©y dÉn cã ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2 có cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một loại vật liÖu chiÒu dµi d©y dÉn t¬ng øng lµ l1 vµ l2 th×: R 1 l1 = R 2 l2 Hoạt động 3: Vận dụng - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2. - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. HS: hoµn thµnh c©u C2. Ghi vë: §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã dùng tiết diện và đợc làm từ cùng một lo¹i vËt liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña mçi d©y.. III. VËn dông - C2 Yêu cầu giải thích đợc: Chiều dài d©y cµng lín (l cµng lín)  §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch cµng lín (R cµng lín). NÕu giữ hiệu điện thế (U) không đổi  Cờng độ dòng điện chạy qua đoạn mạch càng nhá (I cµng nhá)  §Ìn s¸ng cµng yÕu. - C©u C4:.

(16) Vì hiệu điện thế đặt vào 2 đầu dây không đổi. I1 = 0,25I2  R2 =0,25 R1 hay R1 = R 1 l1 4R2 .Mµ  l1 = 4 l2. = R 2 l2. - T¬ng tù víi c©u C4. HS: hoµn thµnh c©u C4. 4. Cñng cè: HDHS hoµn thµnh C3. U =20 Ω I. C3: §iÖn trë cña cuén d©y lµ:. R=. ChiÒu dµi cña cuén d©y lµ: l=. 20 . 4=40 m 2. 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 8 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn. - Lµm c¸c bµi tËp 7.1 -> 7.11 trong sbt. - §äc cã thÓ em cha biÕt. Häc thuéc ghi nhí. Hướng dẫn:Bài 7.1:- Điện trở R có quan hệ như thế nào với chiều dài? (điện trở tỉ lệ thuận với chiều dài) -Có tính được tỉ số không?. Tuần 4 TiÕt 8. Ngµy so¹n: 13/9/2011 Ngày dạy: 14/9/2011 Bµi 8: sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn. I. Môc tiªu:: 1. KiÕn thøc: - Biết đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm từ cùng một vật liệu thì tỷ lệ nghịch víi tiÕt diÖn cña d©y. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng quan sát suy luận, lắp mạch điện và tiến hành thí nghiệm, đọc báo cáo 3. Thái độ: - Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o c¸o sè liÖu. - Tích cực suy nghĩ tham gia vào các hoạt động của nhóm II- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm III. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn: - B¶ng 1 cho c¸c nhãm. 2. Mçi nhãm hs: - 2 d©y constantan cã cïng chiÒu dµi: l= 1800mm, vµ cã tiÕt diÖn lÇn lît lµ: 0,3mm, 0,6mm. - 1 BiÕn thÕ nguån. 1 v«nkÕ 1 chiÒu (GH§:12V), 1 ampe kÕ 1 chiÒu (GH§: 3A). IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: Điện trỏ có quan hệ như thế nào với chiều dài? Có lập được biểu thức quan hệ giữa điện trở và chiều dài không?. C - Bµi míi: TG 7’ 10’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt H§1: Nªu t×nh huèng vµo bµi míi GV: ở bài trớc chúng ta đã đợc biết điện trở dây dẫn tû lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y. Bµi nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu xem ®iÖn trë cña nã phô thuéc ntn vµo tiÕt diÖn cña d©y. HS : L¾ng nghe. H§2: Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë I. Dù ®o¸n s phô thuéc cña ®iÖn trë.

(17) 15’ 10’. d©y dÉn vµo tiÕt diÖn GV: Yêu cầu các nhóm nêu dự đoán để xét sự phụ thuéc cña R d©y dÉn vµo tiÕt diÖn ta cÇn ph¶i sd c¸c dây dẫn có đặc điểm ntn? HS : Thảo luận theo nhóm. Cử đại diện nhóm trả lời. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t t×m hiÓu m¹ch ®iÖn H8.1 vµ hoµn thµnh C1? HS : Lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêi GV: Nếu các dây dẫn trong H8.1b,c đợc chập sát vµo nhau thµnh 1 d©y dÉn duy nhÊt => cã tiÕt diÖn t¬ng øng lµ 2S, 3S =.> cã ®iÖn trë R 2, R3 nh trªn. H·y nªu dù ®o¸n vÒ mqh gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn của chúng? HS: Thảo luận nhóm, đại diện các nhóm nªu dù ®o¸n cña nhãm m×nh. GV: §Ó kiÓm tra xem dù ®o¸n cña nhãm nµo chÝnh x¸c chóng ta sang phÇn II. H§3: TiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n: GV: Yêu cầu hs vẽ sơ đồ mạch điện vào vở. HS : Làm việc cá nhân vẽ sơ đồ vào vở.. vµo tiÕt diÖn d©y dÉn:. R 2 R R3= 3 R2=. C1:. Nhãm 1,3,4: §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn d©y. - Nhãm 2 : §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ thuËn víi tiÕt diÖn d©y.. II. TN kiÓm tra : 1. Sơ đồ: GV : Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm. HS: C¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN. Th¶o luËn nhãm nªu c¸c bíc bíc tiÕn hµnh TN.. 2. TiÕn hµnh TN:: - B1: M¾c d©y dÉn cã l = 1800mm, 0.3mm vµo m¹ch ®iÖn. §iÒu chØnh BTN để Ura = 3V. Ghi số chỉ U1, I1. - B2: Thay d©y trªn b»ng d©y dÉn cã cïng l, 0.6mm. Ura = 3V. Ghi sè chØ U2, I2. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt. - B3: Tõ b¶ng KQ tÝnh R1, R2 => mlh HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o KQ gi÷a R vµ tiÕt diÖn d©y dÉn. S2 d2 GV: NhËn xÐt vµ Yªu cÇu hs tÝnh so 3. NhËn xÐt: = S1 d1 - D©y dÉn cã tiÕt diÖn cµng lín th× R d©y dÉn cµng nhá. R1 CM: s¸nh víi . R2 d 2 ¿2 / 4 R1 S2 d2 ¿ HS: TÝnh tØ sè = = d 1 ¿2 / 4 S1 d1 R2 ¿ Lu ý: Trong kỹ thuật  có nghĩa là đờng kính tiết diÖn d©y dÉn. π¿ S = r2 (TiÕt diÖn - mÆt c¾t cña vËt h×nh trô => tiÕt π¿ 2 d 2 ¿ /4 ¿ S 2 πr 2 ¿ = =¿¿ d 1 ¿2 /4 S 1 πr 1 ¿ diÖn lµ diÖn tÝch h×nh trßn) π¿ S2 d2 R1 = = π¿ S d1 R2 1 S 2 πr 2 = =¿ S 1 πr 1 GV: Yªu cÇu hs nªu KL vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn 4. KÕt luËn: §iÖn trë cña d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn? tiÕt diÖn cña d©y. HS: Lµm viÖc theo nhãm rót ra KL. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. H§4: VËn dông : GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, III. VËn dông: C4, C5..

(18) Gîi ý C3 : TiÕt diÖn cña d©y 2 gÊp mÊy lÇn d©y 1? - C3: VËn dông KL so s¸nh ®iÖn trë 2 d©y. - C4: C4: VD CT rót ra ë phÇn 3 => R2 S GV: Gîi ý C5: Víi nh÷ng bµi to¸n d¹ng nµy ta ph¶i R2=R1 1 =1,1 Ω xÐt 2 lÇn. S2 - LÇn 1: XÐt 1 d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi nhng tiÕt diÖn kh¸c nhau. - Lần 2: Xét dây dẫn đó với dây dẫn có cùng tiết - C5: diÖn nhng cã l kh¸c nhau. HoÆc ngîc l¹i. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3->C5. GV: Yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ. 2 hs phát biểu lại. HS : §äc ghi nhí GV: Nếu còn thời gian cho hs đọc "Có thể em cha biÕt ” 4. Cñng cè: GV dùng C6 để củng cố bài 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 9 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. - Häc thuéc ghi nhí. §äc Cã thÓ em cha biÕt - Lµm c¸c bµi tËp 8.1 -> 8.13 trong sbt. Hoµn thµnh C5, C6. Hướng dẫn:Bài c5(sgk) Điện trở của dây dẫn thứ nhất ,thứ hai được tính bằng công thức nào? Lập tỉ số giữa hai biểu thức này ta được gì? Có tính được R2?.

(19) Tuần 5 TiÕt 9. Ngµy so¹n:18/9/2011 Ngày dạy:19/9/2011 Bµi 9: Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm chøng tá r»ng ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, tiÕt diện và đợc làm từ các vật liệu khác nhau thì khác nhau. - So sánh đợc mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị điện trở suất của chóng. l - VËn dông c«ng thøc R = ρ . để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. S 2- KÜ n¨ng: - Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. - Sö dông b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. 3- Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm III- §å dïng d¹y häc * Mçi nhãm HS: - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 c«ng t¾c. - 7 ®o¹n d©y nèi. - 2 chèt kÑp d©y dÉn. * GV: - Tranh phãng to b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. (NÕu cã ®iÒu kiÖn d¹y trªn m¸y vi tÝnh, cã thÓ kÎ s½n b¶ng nµy). V- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: Yªu cÇu 1 HS tr¶ lêi c©u hái: + §iÖn trë cña mét d©y dÉn phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo? Phô thuéc nh thÕ nµo? + Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn ta ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh thÕ nµo?. C - Bµi míi:. TG 15’ 10’. 5’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu xem điện trở có phụ I- Sự phụ thuộc của điện trở vào vật thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn hay kh«ng? liÖu thÝ nghiÖm lµm d©y dÉn. - HS tiÕn hµnh theo nhãm, th¶o luËn - Gọi HS nêu cách tiến hành thí nghiệm kiểm tra - Nêu đợc kết luận: Điện trở của dây dẫn sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. dÉn. - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, thùc hiÖn tõng bíc a), b), c), d) cña phÇn 1. ThÝ nghiÖm (tr.25). - Gọi đại diện các nhóm nêu nhận xét rút ra từ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. II-§iÖn trë suÊt - C«ng thøc ®iÖn trë 1- §iÖn trë suÊt - C2: Dùa vµo b¶ng ®iÖn trë suÊt biÕt Hoạt động 2: Tìm hiểu về điện trở suất constantan = 0,5.10-6m cã nghÜa lµ mét d©y dÉn h×nh trô lµm b»ng constantan cã chiÒu - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 1. Điện trở suất dài 1m và tiết diện là 1m 2 thì điện trở của (tr.26), tr¶ lêi c©u hái: nã lµ 0,5.10-6. VËy ®o¹n d©y constantan + §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu (hay 1 chÊt) lµ cã chiÒu dµi 1m, tiÕt diÖn 1mm2 = 10-6m2 g×? cã ®iÖn trë lµ 0,5. + KÝ hiÖu cña ®iÖn trë suÊt? + §¬n vÞ ®iÖn trë suÊt? - GV treo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë 200C. Gọi HS tra bảng để xác định điện trở suất cña mét sè chÊt vµ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè..

(20) - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2. - Gäi HS tr×nh bµy c©u C2 theo gîi ý sau: + §iÖn trë suÊt cña constantan lµ bao nhiªu? ý nghĩa con số đó? + Dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a R vµ tiÕt diÖn cña d©y dÉn  TÝnh ®iÖn trë cña d©y constantan 2- C«ng thøc ®iÖn trë trong c©u C2. l  C«ng thøc tÝnh R: R = ρ . S Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính điện trë - Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3. Yªu cÇu thùc hiÖn theo c¸c bíc hoµn thµnh b¶ng 2 (tr.26)  Rót ra + Điện trở của dây dẫn là nguyên nhân làm tỏa nhiệt trên dây. Nhiệt lượng tỏa ra c«ng thøc tÝnh R. - Yªu cÇu HS ghi c«ng thøc tÝnh R vµ gi¶i thÝch trên dây dẫn là nhiệt vô ích, làm hao phí ý nghĩa các kí hiệu, đơn vị của từng đại lợng điện năng. trong c«ng thøc vµo vë. + Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu được một cường độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cường độ dòng điện cho phép có thể làm dây dẫn nóng chảy, gây ra hỏa hoạn và những hậu quả môi trường nghiêm trọng. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết ’ 10 kiệm năng lượng, cần sử dụng dây dẫn có KiÕn thøc tÝch hîp điện trở suất nhỏ. Ngày nay, người ta đã phát hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất của chúng giảm về giá trị bằng không (siêu dẫn). Nhưng hiện nay việc ứng dụng vật liệu siêu dẫn vào trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do các vật liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ Hoạt động 4: Vận dụng rất nhỏ (dưới 00C rất nhiều). - GV híng dÉn HS hoµn thµnh c©u C4: III- VËn dông: + §Ó tÝnh ®iÖn trë ta cÇn vËn dông nh÷ng c«ng C4: HD thøc nµo? −3 2 10 ¿ (Thảo luận, cử đại diện trả lời) ¿ l  TÝnh S råi thay vµo c«ng thøc ¿ p l 2 R = ρ. để tính R. S= S= d S π =3 ,14 .¿ 4 −3 2 10 ¿ l 3 , 14 . ¿ R = ρ. R= S 4.4 1,7 .10− 8 . ¿ R = 0,087() 4. Cñng cè: - Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào mấy yếu tố? đó là những yếu tố nào? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt". - Tr¶ lêi c©u C5, C6 (SGK - tr.27) vµ lµm bµi tËp 9 (SBT). - Bài 9.3:Nhận xét gì về chiều dài dây? Điện trở suất càng lớn thì điện trở như thế nào?.

(21) Tuần 5 TiÕt 10. Ngµy so¹n: 22/9/2011 Ngày dạy: 23/9/2011. Bµi 10: BiÕn trë - §iÖn trë dïng trong kÜ thuËt I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nêu đợc biến trở là gì và nêu đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở. - Mắc đợc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cờng độ dòng điện chạy qua mạch. - Nhận ra đợc các điện trở dùng trong kĩ thuật. 2- KÜ n¨ng: - Mắc và vẽ sơ đồ mạch điện có sử dụng biến trở. 3- Thái độ: Ham hiểu biết. Sử dụng an toàn điện. II- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm III- Chuẩn bị đồ dùng * Mçi nhãm HS: - 1 biÕn trë con ch¹y (20  - 2A), 1 nguån ®iÖn 3 V. - 1 bóng đèn 2,5V - 1W. - 1 c«ng t¾c. - 7 ®o¹n d©y nèi. - 3 ®iÖn trë kÜ thuËt cã ghi trÞ sè. - 3 ®iÖn trë kÜ thuËt lo¹i cã c¸c vßng mµu. * GV: - Mét sè lo¹i biÕn trë: tay quay, con ch¹y, chiÕt ¸p. - Tranh phãng to c¸c lo¹i biÕn trë. IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: 1- §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? phô thuéc nh thÕ nµo? ViÕt c«ng thøc biÓu diễn sự phụ thuộc đó. 2- Từ công thức trên, theo em có những cách nào để làm thay đổi điện trở của dây dẫn. C - Bµi míi: Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: Trong 2 cách thay đổi trị số của điện trở, theo em cách nào dễ thực hiện đợc? (GV có thể đa ra gợi ý).  Điện trở có thể thay đổi trị số đợc gọi là biến trở  Bài mới TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt ’ Ho¹t động 2: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t động IBiÕn trë 10 1- Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của cña biÕn trë - GV treo tranh vÏ c¸c lo¹i biÕn trë. Yªu cÇu HS biÕn trë. quan s¸t ¶nh chôp c¸c lo¹i biÕn trë, kÕt hîp víi C1: C¸c lo¹i biÕn trë: Con ch¹y, tay quay, biÕn trë than (chiÕt ¸p). h×nh 10.1 (tr.28-SGK), tr¶ lêi c©u C1. (- HS quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi C1) - GV ®a ra c¸c lo¹i biÕn trë thËy, gäi HS nhËn d¹ng c¸c lo¹i biÕn trë, gäi tªn chóng. (NhËn d¹ng c¸c lo¹i biÕn trë) Dựa vào biến trở đã có ở các nhóm, đọc và trả lêi c©u C2. Híng dÉn HS tr¶ lêi theo tõng ý: (HS th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u C2.) - GV gọi HS nhận xét, bổ sung. Nếu HS không C2: Yêu cầu HS chỉ ra đợc 2 chốt nối với hai ®Çu cuén d©y cña biÕn trë lµ ®Çu A, nêu đợc đủ cách mắc, GV bổ sung. - GV giíi thiÖu c¸c kÝ hiÖu cña biÕn trë trªn s¬ B trªn h×nh vÏ  NÕu m¾c 2 ®Çu A, B đồ mạch điện. cña cuén d©y nµy nèi tiÕp vµo m¹ch ®iÖn (HS ghi vë). th× khi dÞch chuyÓn con ch¹y C kh«ng Gäi HS tr¶ lêi c©u C4. làm thay đổi chiều dài cuộn dây có dòng (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4.) ®iÖn ch¹y qua  Kh«ng cã t¸c dông lµm Chuyển ý: Để tìm hiểu xem biến trở đợc sử dụng thay đổi điện trở. C4: nh thÕ nµo? Ta t×m hiÓu tiÕp phÇn 2. Hoạt động 3: Sử dụng biến trở để điều chỉnh cờng độ dòng điện Yªu cÇu HS quan s¸t biÕn trë cña nhãm m×nh, cho biÕt sè ghi trªn biÕn trë vµ gi¶i thÝch ý nghÜa 2- Sử dụng biến trở để điều chỉnh dòng con số đó. 10’- (HS quan sát biến trở của nhóm mình, đọc số điện..

(22) ghi trªn biÕn trë vµ thèng nhÊt ý nghÜa con sè.) (20 - 2A) cã nghÜa lµ ®iÖn trë lín nhÊt - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C5. của biến trở là 20 , cờng độ dòng điện (C¸ nh©n hoµn thµnh c©u C5. 1 HS lªn b¶ng vÏ tèi ®a qua biÕn trë lµ 2A. sơ đồ mạch điện trên bảng.) - Hớng dẫn thảo luận  Sơ đồ chính xác. - Yêu cầu các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ, C5: lµm thÝ nghiÖm theo híng dÉn ë c©u C6. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u C6. (M¾c m¹ch ®iÖn theo nhãm, lµm thÝ nghiÖm, trao đổi để trả lời câu C6.) - Qua thÝ nghiÖm, híng dÉn HS ®a ra KL (Th¸o luËn ®a ra KL vµ ghi vë) Hoạt động 4: Nhận dạng hai loại điện trở dïng trong kÜ thuËt - Híng dÉn chung c¶ líp tr¶ lêi c©u C7. (Tham gia th¶o luËn trªn líp vÒ c©u tr¶ lêi.) GV cã thÓ gîi ý: Líp than hay líp kim lo¹i máng cã tiÕt diÖn lín hay nhá  R lín hay nhá. 5’ 15’. - Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt cña nhãm m×nh, kÕt hîp víi c©u C8, nhËn d¹ng 2 lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. - GV nêu ví dụ cụ thể cách đọc trị số của 2 loại ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt.. C6: kÕt luËn: BiÕn trë lµ ®iÖn trë cã thÓ thay đổi trị số và có thể đợc dùng để điều chỉnh cờng độ dòng điện trong mạch. II- C¸c ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt C7. Yêu cầu nêu đợc: + Điện trở dùng trong kĩ thuật đợc chế t¹o b»ng mét líp than hay líp kim lo¹i máng  S rÊt nhá  Cã kÝch thíc nhá vµ R cã thÓ rÊt lín. - Quan s¸t c¸c lo¹i ®iÖn trë dïng trong kĩ thuật, nhận dạng đợc 2 loại điện trở qua dÊu hiÖu: + Cã trÞ sè ghi ngay trªn ®iÖn trë. + Trị số đợc thể hiện bằng các vòng màu trªn ®iÖn trë.. III- VËn dông: C9 : 4. Cñng cè:. HD HS lµm bµi 10.2 (tr.15 - SBT). Tãm t¾t BiÕn trë (50 - 2,50A)  = 1,1.10-6.m l = 50m a) Gi¶i thÝch ý nghÜa con sè b) Umax = ? c) S = ?. 5. Híng dÉn vÒ nhµ:. Bµi gi¶I a) ý nghÜa cña con sè: 50 lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë; 2,5A lµ cờng độ dòng điện lớn nhất mà biến trở chịu đợc. b) Hiệu điện thế lớn nhất đợc phép đặt lên 2 đầu dây cố định của biÕn trë lµ: Umax = Imax.Rmax = 2,5.50 = 125(V) c) Tõ c«ng thøc: l ρ. l 50 R= ρ. → S= =1,1. 10−6 . S R 50  S = 1,1.10-6m2 = 1,1mm2. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Ôn lại các bài đã học. -Lµm nèt bµi tËp 10 (SBT).. Tuần 6 Ngµy so¹n:25/9/2011 TiÕt 11 Ngày dạy:26/9/2011 Bài 11. Bài tập vận dụng định luật ôm vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn I- Môc tiªu.

(23) 1. Kiến thức: Vận dụng định luật Ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính các đại lợng có liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất là ba điện trở mắc nối tiếp, song song, hỗn hợp. 2. KÜ n¨ng: - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. - Giải bài tập theo đúng các bớc giải. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II Ph¬ng ph¸p: -Vận dụng, hoạt động nhóm, vấn đáp III- chuÈn bÞ: - GV: Bài tập và đáp án - HS: SGK, đồ dùng học tập IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµI cò: (KT 15 phót) Yªu cÇu 1HS lµm bµi tËp 1 SGK. §A:. Tãm t¾t: L =30m S = 0,3mm2 = 0,3.10-6m2  = 1,1.10-6m U = 220V I =?. Bµi gi¶I l ¸p dông c«ng thøc: R = . S Thay sè: R = 1,1.10-6. = 110() §iÖn trë cña d©y nicr«m lµ 110 U ¸p dông c«ng thøc ®/l ¤m: I = R 220 Thay sè: I = 110 = 2A Vậy cờng độ dòng điện qua dây dẫn là 2A. - HS tham gia th¶o luËn bµi 1 trªn líp, ch÷a bµi vµo vë nÕu sai. C - Bµi míi: TG 13’ 13’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 2 - Yêu cầu HS đọc đề bài bài 2. Tự ghi phần tóm t¾t vµo vë. - Hớng dẫn HS phân tích đề bài, yêu cầu 1,2 HS nêu cách giải câu a) để cả lớp trao đổi, thảo luận. GV chốt lại cách giải đúng. GV có thể gợi ý cho HS nếu HS không nêu đợc c¸ch gi¶i: + Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn + Để bóng đèn sáng bình thờng cần có điều kiện g×? + Để tính đợc R2, cần biết gì? (Có thể cần biết U2, I2 hoÆc cÇn biÕt Rt® cña ®o¹n m¹ch). - §Ò nghÞ HS tù gi¶i vµo vë. - Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i phÇn a), GV kiÓm tra bµi gi¶i cña 1 sè HS kh¸c trong líp. - Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. Nªu c¸ch giải khác cho phần a). Từ đó so sánh xem cách gi¶i nµo ng¾n gän vµ dÔ hiÓu h¬n  ch÷a vµo vë.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 2 Tãm t¾t: Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ R1= 7,5; I = 0,6A U = 12V a) Để đèn sáng bình thờng R2 = ? Bµi gi¶i C1: Ph©n tÝch m¹ch: R1 nt R2 Vì đèn sáng bình thờng do đó. I1 = 0,6A vµ R1 = 7,5 R1 nt R2  I1 = I2 = I = 0,6A 12 U ¸p dông CT: R = I = 0, 6 = 20() Mµ R = R1 + R2R2 = R - R1 R2 = 20 - 7,5 =12,5 §iÖn trë R2 lµ 12,5 C2: U ¸p dông CT: I = R U = I.R U1 = I.R1= 0,6A.7,5 = 4,5V V× R1 nt R2 U = U1 + U2 U2 = U - U1 = 12V - 4,5V = 7,5V Vì đèn sáng bình thờng mà I1 = I2 U2 = 0,6AR2 = R2 = = 12,5() C3:.

(24) - T¬ng tù, yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh phÇn b).. Hoạt động 2: Giải bài tập 3 - GV yêu cầu HS đọc và làm phần a) bài tập 3. - GV cã thÓ gîi ý: D©y nèi tõ M tíi A vµ tõ N tới B đợc coi nh một điện trở Rđ mắc nối tiếp với đoạn mạch gồm 2 bóng đèn (R đ nt (R1//R2). Vậy điện trở đoạn mạch MN đợc tính nh với mạch hỗn hợp ta đã biết cách tính ở các bài trớc. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS lµm phÇn a) bµi 3. NÕu vÉn cßn thÊy khã kh¨n cã thÓ tham kh¶o gîi ý SGK.. U ¸p dông CT: I = R  U = I.R U1 = I.R1 = 0,6A. 7,5 = 4,5V U1 + U2 = 12VU2 = 7,5V U1 R1  U R2 R = 12,5 2 V× R1 nt R2  2 b) Tãm t¾t Rb = 302 S = 1mm = 10-6m2  = 0,4.10-6m 1=? Bµi gi¶i l ¸p dông c«ng thøc: R = . S R.S  l =  = = 75(m) VËy chiÒu dµi d©y lµm biÕn trë lµ 75m 2, Bµi 3 Tãm t¾t R1 = 600; R2 = 900 UMN = 220V 1=200m; S=0,2mm2  = 1,7.10-8m Bµi gi¶i. ¸p dông c«ng thøc: l R =. S = 1,7.10-8. = 17() §iÖn trë cña d©y (Rd) lµ 17() R1.R2 600.900 R  R 2 = 600  900 V×R1//R2R1,2= 1 =360 () Coi Rdnt (R1//R2) RMN = R1,2 + Rd RMN = 360 +17 = 377 VËy ®iÖn trë ®o¹n m¹ch MN b»ng 377.. 4. Cñng cè: HD HS lµm BT3 phÇn b - Nếu còn đủ thời gian thì cho HS làm phần b). Nếu hết thời gian thì cho HS về nhà hoàn thành bài b) vµ t×m c¸c c¸ch gi¶i kh¸c nhau. - Với phần b), GV yêu cầu HS đa ra các cách giải khác nhau. Gọi 2 HS lên bảng giải độc lập theo 2 c¸ch kh¸c nhau. - Gäi HS kh¸c nhËn xÐt xem c¸ch nµo gi¶i nhanh vµ gän h¬n. Lêi gi¶i: U I R b) ¸p dông c«ng thøc: 220 220 I MN   377 UAB = IMN.R1,2 = 377 . 360  210(V) V× R1//R2 U1 = U2 = 210V Hiệu điện thế đặt vào 2 đầu mỗi đèn là 210V. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm bµi tËp 11(SBT). Víi líp HS yÕu th× cã thÓ kh«ng giao bµi 11.3 - GV gîi ý bµi 11.4 c¸ch ph©n tÝch m¹ch ®iÖn. - Để đèn sáng bình thường thì thì cường độ dòng điện qua biến trở và hiệu điện thế giữa hai đầu biến trở và biến trở được mắc nối tiếp nhau -Nhận xét gì về Iđ và Ib.

(25)

(26) Tuần 6 TiÕt 12. Ngµy so¹n:27/9/2011 Ngày dạy: 28/9/2011 Bµi 12: C«ng suÊt ®iÖn. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Nêu đợc ý nghĩa của số oát ghi trên dụng cụ điện.  Vận dụng công thức P = U.I để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. KÜ n¨ng: Thu thËp th«ng tin 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học II - Chuẩn bị đồ dùng 1. §èi víi mçi nhãm HS.  1 bóng đèn 12V - 3W (hoặc 6V -3W)  1 bóng đèn 12V - 6W (hoặc 6V - 6W)  1 nguồn điện 6V hoặc 12V phù hợp với loại bóng đèn (hoặc 1 bộ chỉnh lu hạ thế).  1 c«ng t¾c, 1 biÕn trë 20  - 2A  1 ampekÕ cã GH§ 1,2A vµ §CNN 0,01A.  1 v«n kÕ cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V 2. GV:  1 bóng đèn 220V - 100W; 1 bóng 220V - 25W đợc lắp trên bảng điện.  1 sè dông cô ®iÖn nh m¸y sÊy tãc, qu¹t trÇn (ë líp häc). III – Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµI cò: (KÕt hîp trong bµi) C- Bµi míi: Hoạt động 1: tổ chức tình huống học tập - Bật công tắc 2 bóng đèn 220V - 100W và 220V - 25W. Gọi HS nhận xét độ sáng của 2 bóng đèn? - GV: Các dụng cụ điện khác nh quạt, nồi cơm điện, bếp điện... cũng có thể hoạt động mạnh yếu khác nhau. Vậy căn cứ vào đâu để xác định mức độ hoạt động mạnh, yếu khác nhau này?  Bµi míi Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu công suất định mức của I. Công suất định mức của các dụng cụ c¸c dông cô ®iÖn ®iÖn. 1. Sè v«n vµ sè o¸t trªn c¸c dông cô ®iÖn. - GV cho HS quan s¸t mét sè dông cô ®iÖn (bãng đèn, máy sấy tóc...) - Yêu cầu HS đọc số ghi trên 2 bóng đèn thí nghiệm C1:với cùng một hiệu điện thế, đèn có số oát ban ®Çu Tr¶ lêi c©u hái C1. (HS đọc số ghi trên 2 bóng đèn làm thí nghiệm và trả lớn hơn thì sáng mạnh hơn, đèn có số oát nhá h¬n th× s¸ng yÕu h¬n. lêi c©u C1) - GV thử độ sáng của 2 đèn để chứng minh với cùng HĐT, đèn 100W sáng hơn đèn 25W - GV: ở lớp 7 ta đã biết số vôn (V) có ý nghĩa nh thế 2. ý nghĩa của số oát ghi trên mỗi dụng cụ ®iÖn. nào? ở lớp 8 oát (W) là đơn vị của đại lợng nào? + Sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn chØ c«ng  Sè o¸t ghi trªn dông cô dïng ®iÖn cã ý nghÜa g×? -Yêu cầu 1,2 học sinh giải thích ý nghĩa con số suất định mức của dụng cụ đó. + Khi dụng cụ điện đợc sử dụng với HĐT trªn dông cô ®iÖn ë phÇn 1. (-HS giải thích ý nghĩa con số ghi trên các dụng cụ bằng HĐT định mức thì tiêu thụ công suất bằng công suất định mức. ®iÖn. VÝ dô: §Ìn ghi (220V - 100W) có nghĩa là đèn có: - Biện pháp bảo vệ môi trường: + Đối với một số dụng cụ điện thì việc sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế Néi dung tÝch hîp định mức không gây ảnh hưởng nghiêm trọng, nhưng đối với một số dụng cụ khác nếu sử dụng dưới hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng. + Nếu đặt vào dụng cụ điện hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức, dụng cụ sẽ.

(27) đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng như vậy sẽ làm giảm tuổi thọ của dụng cụ hoặc gây ra cháy nổ rất nguy Hoạt động 3: Tìm công thức tính công suất điện - GV chuyÓn ý: Nh phÇn ®Çu môc II - SGK. hiểm. (TiÕn hµnh TN c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ + Sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết bị nghiÖm) điện - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4, C5 II. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. Hoạt động 4: Vận dụng Yªu cÇu HS hoµn thµnh c©u C6 theo híng dÉn cña 1. ThÝ nghiÖm. Xác định mối liên hệ giữa công suất tiêu GV: thô (P) cña mét dông cô ®iÖn víi hiÖu ®iÖn thế (U) đặt vào dụng cụ đó và cờng độ dụng ®iÖn (I) ch¹y qua nã. 2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. - c«ng thøc P = U.I - Tr¶ lêi c©u C5 Ghi c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt suy diÔn vµo vë. III- VËn dông: C6:+ Đèn sáng bình thờng khi đèn đợc sử dụng ở HĐT định mức U = 220V, khi đó (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C6.) công suất đèn đạt đợc bằng công suất định + §Ìn s¸ng b×nh thêng khi nµo? møc P = 75W. + Để bảo vệ đèn, cầu chì đợc mắc nh thế nào? ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  P 75  0,341A I = U 220 U2 645    R= P + Cã thÓ dïng lo¹i cÇu ch× lo¹i 0,5A v× nã đảm bảo cho đèn hoạt động bình thờng và sẽ nóng chảy, tự động ngắt mạch khi đoản m¹ch. D- Cñng cè: Híng dÉn HS c¸ch gi¶i bµi tËp C6, C7 phÇn vËn dông. E- Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc vµ lµm bµi 12 (SBT) - GV híng dÉn häc sinh bµi 12.7: + Công thức tính công đã học ở lớp 8: A = F.s A + C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt: P = t (c«ng thøc nµy ¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng)..

(28) Tuần 7 TiÕt 13. Ngµy so¹n:1/10/2011 Ngày dạy: 3/10/2011. Bµi 13. §iÖn n¨ng - c«ng cña dßng ®iÖn I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc ví dụ chứng tỏ dòng điện có năng lợng. - Nêu đợc dụng cụ đo điện năng tiêu thụ là công tơ điện và mỗi số của công tơ là một kilôoat giờ (kWh). - Chỉ ra đợc sự chuyển hoá các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng cụ điện nh các loại đèn ®iÖn, bµn lµ, nåi c¬m ®iÖn, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m níc... - Vận dụng công thức A = P. t = U.I.t để tính một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II- Chuẩn bị đồ dùng:  Tranh phãng c¸c dông cô ®iÖn h×nh 13.1  1 c«ng t¬ ®iÖn.  B¶ng 1 chuÈn bÞ ra b¶ng phô. III - Ph¬ng ph¸p: Trực quan, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: - Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 12.1 vµ 12.2 (SBT). C- Bµi míi: Hoạt động 1: tổ chức tình huống học tập * §V§: Nh SGK hoÆc cã thÓ cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc cò: Khi nµo mét vËt cã mang n¨ng lîng?  Dßng ®iÖn cã m¨ng n¨ng lîng kh«ng?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu về năng lợng của dòng I. Điện năng. 1. Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng. ®iÖn C1: - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C1. KL: N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ ®iÖn  Híng dÉn HS tr¶ lêi tõng phÇn c©u hái C1. n¨ng. (C¸ nh©n HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u C1.) - Yªu cÇu HS lÊy thªm c¸c vÝ dô kh¸c trong thùc tÕ. (C¸ nh©n cho vÝ dô) GV: Năng lợng của dòng điện đợc gọi là điện năng. (Ghi vë) Hoạt động 3: Tìm hiểu sự chuyển hoá điện năng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - Gọi đại diện của 1 nhóm hoàn thành bảng 1 trên 2. Sự chuyển hoá điện năng thành các d¹ng n¨ng lîng kh¸c. b¶ng. C2: ( §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.) §iÖn n¨ng chuyÓn NhiÖt n¨ng - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. NL¸nh s¸ng (Th¶o luËn, tr¶ lêi C2) C¬ n¨ng - GV tãm t¾t trªn b¶ng: ... - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3 (C¸ nh©n hoµn thµnh c©u C3, tham gia th¶o luËn trªn . líp.) - GV yêu cầu HS nhắc lại khái niệm hiệu suất đã học Kết luận : SGK.

(29) ở lớp 8 (với máy cơ đơn giản và động cơ nhiệt)  vËn dông víi hiÖu suÊt sö dông ®iÖn n¨ng. (Nhắc lại khái niệm hiệu suất đã học ở lớp 8) Hoạt động 4: Tìm hiểu công của dòng điện, công thức tÝnh vµ dông cô ®o c«ng cña dßng ®iÖn. - GV th«ng b¸o vÒ c«ng cña dßng ®iÖn. (HS ghi vë) II. C«ng cña dßng ®iÖn. 1. C«ng cña dßng ®iÖn. C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trong mét m¹ch điện là số đo điện năng mà đoạn mạch đó - Gäi HS tr¶ lêi c©u C4. tiêu thụ để chuyển hóa thành các dạng năng (C¸ nh©n HS hoµn thµnh C4) - Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C5 (1 HS lªn b¶ng lîng kh¸c. 2. C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn. hoµn thµnh C5) - Trong thực tế để đo công của dòng điện ta dùng C4: C5: dông cô ®o nµo? -Hãy tìm hiểu xem một số đếm của công tơ ứng với Công thức tính A = P.t lîng ®iÖn n¨ng sö dông lµ bao nhiªu? (¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng); Hoạt động 5: Vận dụng - GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C7, C8 A = U.I.t (tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn). vµo vë. III- VËn dông: (1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C7) C7: Vì đèn sử dụng ở hiệu điện thế U= (1 HS ch÷a c©u C8). - GV kiểm tra cách trình bày của một số HS ở trong 220V bằng HĐT định mức do đó công suất vë. của đèn đạt đợc bằng công suất định mức P Nh¾c nhë nh÷ng sai sãt, gîi ý cho HS cã khã kh¨n. = 75W = 0,075kW. - Gäi HS ®a ra c¸c c¸ch lµm kh¸c. So s¸nh c¸c c¸ch. ¸p dông c«ng thøc: A = P.t (Th¶o luËn, t×m c¸ch lµm kh¸c)  A = 0,075.4 = 0,3 (kW.h) - GV có thể đánh giá cho điểm HS có đóng góp tích Vậy lợng điện năng mà bóng đèn này sử cùc trong qu¸ tr×nh häc. dụng là 0,3kW.h, tơng ứng với số đếm của c«ng t¬ lµ 0,3 sè. C8: Sè chØ cña c«ng t¬ t¨ng lªn 1,5 sè  t¬ng øng lîng ®iÖn n¨ng mµ bÕp sö dông lµ 1,5kW.h = 1,5.3,6.106 J C«ng suÊt cña bÕp ®iÖn lµ: A P= t = =0,75kW=750 (W). Cờng độ dòng điện chạy qua bếp trong thời gian nµy lµ: P I = U = 3,41 (A) D- Cñng cè: Giáo viên sử dụng mục “có thể em cha biết ”để củng cố bài học.

(30) E- Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt" - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 13.113.12 (SBT). - Hướng dẫn bài 13.6 * Công suất trung bình của cả khu dân cư được tính như thế nào ? Ptb=P.500 =120.500 = 60000W *Điện năng của cả khu dân cư được tính trong 30 ngày A = Ptb.t =60.4.30 =7200kwh. Tuần 7 Tiết 14. Ngµy.so¹n:4/10/2011 Ngay dạy: 5/10/2011 Bµi 14. Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông.. I- Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giải đợc các bài tập tính công suất điện và điện năng tiêu thụ đối với các dụng cô m¾c nèi tiÕp vµ m¾c song song. 2. KÜ n¨ng: - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. - Kĩ năng giải bài tập định lợng. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- chuÈn bÞ: - GV: Bài tập và đáp án.

(31) - HS: SGK, đồ dùng học tập III Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò:  Gäi 2 HS lªn b¶ng viÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô (kÓ c¶ c«ng thøc suy diÔn). VËn dông vµo viÖc gi¶i mét sè bµi tËp ¸p dông cho ®o¹n m¹ch tiÕp, song song.. C- Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 1.. - Gọi 1 HS đọc và tóm tắt đề bài bài 1 ( 1 HS đọc và tóm tắt đề bài, đổi đơn vị nếu cần.) - Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp. (HS c¸ líp lµm BT1). - Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n (1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp) N.xet vµ cho ®iÓm. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1: Tãm t¾t U = 220V I = 341mA = 0,341A T= 4h.30 a) R=?; P = ? b) A = ? (J) = ? (sè) Bµi gi¶i a) Điện trở của đèn là: U 220 R  645    I 0,314 ¸p dông c«ng thøc: P = U.I P = 220V. 0,341A 75 (W) Vậy công suất của bóng đèn là 75W. Hoạt động 2: Giải bài 2. - GV yªu cÇu HS tù lùc gi¶i bµi tËp 2. GV kiÓm tra đánh giá cho điểm bài của một số HS. - Híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn bµi 2. Yªu cÇu HS nµo gi¶i sai th× ch÷a bµi vµo vë.. - Gọi 1 HS đọc và tóm tắt đề bài bài 1 ( 1 HS đọc và tóm tắt đề bài, đổi đơn vị nếu cần.) - Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp. (HS c¸ líp lµm BT1). b) A = P.t A = 75W.4.30.3600 = 32408640 (J) A = 32408640: 3,6.106  9 kW.h =9 (sè) hoÆc A = P.t = 0,075.4.30 9 (kW.h) = 9 (sè) Vậy điện năng tiêu thụ của bóng đèn trong 1 th¸ng lµ 9 sè. Bµi 2 Tãm t¾t § (6V - 4,5W) U = 9V t = 10ph a) IA = ? b) Rb = ?; Pb = ? c) Ab = ? A = ? - HS phân tích đợc sơ đồ mạch điện: (A) nt Rb nt Đ  Từ đó vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch nối tiếp để giải bài tập. a) Đèn sáng bình thờng do đó. U§ = 6V; P§ = 4,5W  I§ = P/U = 4,5W/6V = 0,75A..

(32) V× (A) nt Rb nt §  I§ = IA = Ib = 0,75A Cờng độ dòng điện qua ampe kế là 0,75A. b)Ub = U - U§ = 9V - 6V = 3V - Gọi HS nêu các cách giải khác, so sánh với cách đã Rb = Ub/Ib = 3V/0,75A = 4 §iÖn trë cña biÕn trë tham gia vµo m¹ch khi gi¶i, nhËn xÐt? Qua bài tập 2  GV nhấn mạnh các công thức tính đèn sáng bình thờng là 4. c«ng vµ c«ng suÊt. Pb = Ub.Ib = 3V. 0,75A = 2,25(W) Công suất của biến trở khi đó là 2,25W. c) Hoạt động 4: Giải bài 3 Ab = Pb.t = 2,25. 10. 60 = 1350 (J) - GV híng dÉn HS gi¶i bµi 3 t¬ng tù bµi 1: A = U.I.t = 0,75.9.10.60 = 4050 (J) C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra biÕn trë trong 10 phót lµ 1350J vµ ë toµn ®o¹n m¹ch lµ 4050J. + Giải thích ý nghĩa con số ghi trên đèn và bàn là? + §Ìn vµ bµn lµ ph¶i m¾c nh thÕ nµo trong m¹ch Bµi 3 U  điện để cả hai cùng hoạt động bình thờng?  Vẽ sơ Tóm tắt § (220V - 100W) đồ mạch điện. + VËn dông c«ng thøc tÝnh c©u b. Lu ý coi bµn lµ nh BL(220V - 1000W) U = 220V mét ®iÖn trë b×nh thêng ký hiÖu RBL. a) Vẽ sơ đồ mạch điện; R=? b) A = ? J= ? kWh Bµi gi¶i. a) Vì đèn và bàn là có cùng hiệu điện thế ở ổ lấy điện, do đó để cả 2 Hoạt động bình thờng thì trong mạch điện đèn và bàn là phải mắc song song. b) HS cã thÓ ®a ra nhiÒu c¸ch tÝnh A kh¸c nh: 2 2 (C1: Tính điện năng tiêu thụ của đèn, của bàn là RD U DM  220 484    PDm 110 trong 1 giê råi céng l¹i). V× §//BL C2: TÝnh ®iÖn n¨ng theo c«ng thøc: - Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n (1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp) N.xet vµ cho ®iÓm. U2 A  .t R. R. RD .RBL 484.48, 4  44    RD  RBL 484  48, 4.   Cách giải áp dụng công thức A = P.t là gọn nhất và Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là 44. kh«ng m¾c sai sè. Qua bài 3, GV lu ý HS một số vấn đề sau: b) V× §//BL vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V b»ng + C«ng thøc tÝnh A, P + Công suất tiêu thụ của cả đoạn mạch bằng tổng HĐT định mức do đó công suất tiêu thụ điện công suất tiêu thụ của các dụng cụ tiêu thụ điện có của đèn và bàn là đều bằng công suất định mức ghi trên đèn và bàn là. trong ®o¹n m¹ch.  C«ng suÊt tiªu thô ®iÖn cña ®o¹n m¹ch lµ: + Cách đổi đơn vị điện năng từ đơn vị J ra kW.h. P = P§ + PBL = 100W + 1000W = 1100W = 1,1kW A = P.t = 1100W.3600s = 3960000 (J) hay A = 1,1kW.1h = 1,1kW.h §iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch tiªu thô trong 1.

(33) giê lµ 3960000J hay 1,1kW.h D- Cñng cè - GV nhận xét thái độ học tập của HS trong giờ học. - NhÊn m¹nh c¸c ®iÓm cÇn lu ý khi lµm bµi tËp vÒ c«ng vµ c«ng suÊt ®iÖn. E- Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ lµm bµi tËp 14 (SBT) - ChuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thÝ nghiÖm (tr 43 - SGK) ra vë, tr¶ lêi c©u phÇn 1.

(34) Tuần 8 Tiết 15. Ngµy so¹n: 9/10/2011 Ngày dạy: 10/10/2011 Bµi 15. Thùc hµnh xác định công sUẤt của các dụng cụ điện.. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: -Xác định đợc công suất của các dụng cụ điện bằng vôn kế và ampe kế. 2. KÜ n¨ng: - M¾c m¹ch ®iÖn, sö dông c¸c dông cô ®o. - KÜ n¨ng lµm bµi thùc hµnh vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh. 3. Thái độ: Cẩn thận, hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ. * Mçi nhãm HS:  1 nguån ®iÖn 6V.  1 c«ng t¾c, 9 ®o¹n d©y nèi.  1 ampe kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V  1 v«n kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V  1 bóng đèn pin 2,5V - 1W  1 qu¹t ®iÖn nhá 2,5V  1 biÕn trë 20 - 2A. * Mỗi HS: Một báo cáo thực hành theo mẫu đã làm phần trả lời câu hỏi. III- Ph¬ng ph¸p: Thùc hµnh theo nhãm IV- Tổ chức hoạt động dạy - học. A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS.. C. Thùc hµnh: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Thực hành xác định công suất của bóng đèn. - Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn C¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiệm xác định công suất của bóng đèn. - Gọi 1, 2 HS nêu cách tiến hành thí nghiệm xác định công suất của bóng đèn. (Th¶o luËn nhãm vÒ c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c định công suất của bóng đèn) - GV chia nhãm, ph©n c«ng nhãm trëng. (Nhãm trëng cña c¸c nhãm ph©n c«ng nhiÖm vô cña c¸c b¹n trong nhãm cña m×nh). - GV nêu yêu cầu chung của tiết thực hành về thái độ häc tËp, ý thøc kØ luËt.. Kiến thức cần đạt 1, Thực hành xác định công suất của bóng đèn. - Th¶o luËn nhãm vÒ c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiệm xác định công suất của bóng đèn theo híng dÉn phÇn I cña môc II.. - Nhóm trởng cử đại diện lên nhận dụng cụ thÝ nghiÖm, ph©n c«ng ban th kÝ ghi chÐp kÕt qu¶ vµ ý kiÕn th¶o luËn cña c¸c b¹n trong nhãm..

(35) - Giao dông cô cho c¸c nhãm. - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo néi - C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. dung môc II (tr.42 SGK) - Đọc kết quả đo đúng qui tắc. (C¸c nhãm tÝªn hµnh TN) - GV theo dõi, giúp đỡ HS mắc mạch điện, kiểm tra các điểm tiếp xúc, đặc biệt là cách mắc vôn kế, ampe kế vào mạch, điều chỉnh biến trở ở giá trị lớn nhất trớc khi đóng công tắc. Lu ý cách đọc kết quả đo, đọc trung thùc ë c¸c lÇn ®o kh¸c nhau. - Yªu cÇu HS c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng 1- SGK (Hoµn thµnh b¶ng 1). - C¸ nh©n häc sinh hoµn thµnh b¶ng 1 trong b¸o c¸o thùc hµnh. D- Cñng cè: - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh - Nêu mục đích bài thực hành. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao t¸c thÝ nghiÖm. + Thái độ học tập của nhóm E- Híng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 16: §Þnh luËt Jun – Lenx¬. Tuần 8 Tiết 16. Ngµy so¹n: 11/10/2011 Ngày dạy: 12/10/2011 Bµi 16. §Þnh luËt Jun - Lenx¬. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc tác dụng nhiệt của dòng điện: Khi có dòng điện chạy qua vật dẫn thông thờng thì một phần hay toàn bộ điện năng đợc biến đổi thành nhiệt năng. - Phát biểu đợc định luật Jun - Len - xơ và vận dụng đợc định luật này để giải các bài tập về tác dông nhiÖt cña dßng ®iÖn. 2. KÜ n¨ng; - Rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp kiến thức để xử lí kết quả đã cho. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- Chuẩn bị đồ dùng:  GV vµ HS c¶ líp: H×nh 13.1 vµ 16.1 phãng to. III- Ph¬ng ph¸p: Vấn đáp, gợi mở, dùng hình vẽ, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp:.

(36) A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. Gọi 1 HS trả lời câu hỏi: Điện năng có thể biến đổi thành dạng năng lợng nào? Cho ví dụ. C. Bµi míi: Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập ĐVĐ: Dòng điện chạy qua các vật dẫn thờng gây ra tác dụng nhiệt. Nhiệt lợng tỏa ra khi đó phụ thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu sự biến đổi điện năng I. Trờng hợp điện năng biến đổi thành thµnh nhiÖt n¨ng. nhiÖt n¨ng. 1. Một phần điện năng đợc biến đổi thành - GV yêu cầu HS đọc phần I tr.44 (SGK). nhiÖt n¨ng. (§äc phÇn I tr.44) - GV cho HS quan s¸t h×nh 13.1 - Trong số các dụng cụ hay thiết bị này dụng hay - Mỗi HS nêu đợc tên một số dụng cụ biến thiết bị nào biến đổi điện năng đồng thời thành đổi một phần điện năng thành nhiệt năng; nhiệt năng và năng lợng ánh sáng? đồng thời thành - dụng cụ biến đổi toàn bộ điện năng thành nhiệt năng và cơ năng? Điện năng biến đổi hoàn nhiệt năng. toµn thµnh nhiÖt n¨ng? (§¹i diÖn HS tr¶ lêi) - Các dụng cụ điện biến đổi điện năng thành nhiệt n¨ng cã bé phËn chÝnh lµ chÊt cã ®2 g×? - D©y hîp kim nikªlin vµ constantan cã ®iÖn (Th¶o luËn, tr¶ lêi) - H·y so s¸nh ®iÖn trë suÊt cña c¸c d©y dÉn hîp kim trë suÊt lín h¬n rÊt nhiÒu so víi ®iÖn trë suÊt của dây đồng. này với các dây dẫn bằng đồng. II. §Þnh luËt Jun - Len - x¬ (§¹i diÖn HS tr¶ lêi) Hoạt động 3: Xây dựng hệ thức biểu thị định 1. Hệ thức của định luật Q = A = I2.R.t luËt Jun - Len - x¬ - GV hớng dẫn HS thảo luận xây dựng hệ thức định với R: điện trở của dây dẫn. I: là cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn. luËt Jun - Len - x¬: T: thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua. (X©y dùng §/L theo HD cña GV) - GV treo hình vẽ 16.1 yêu cầu HS đọc kỹ mô tả thí nghiệm xác định điện năng sử dụng và nhiệt lợng - Đối với các thiết bị đốt nóng như: bàn là, táa ra. bếp điện, lò sưởi việc tỏa nhiệt là có ích. (Nghiên cứu SGK, thảo luận, cử đại diện mô tả) Nhưng một số thiết bị khác như: động cơ điện, các thiết bị điện tử gia dụng khác việc Néi dung tÝch hîp tỏa nhiệt là vô ích. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết kiệm điện năng, cần giảm sự tỏa nhiệt hao phí đó bằng cách giảm điện trở nội của chúng. 2. Xö lý kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm kiÓm tra. - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái C1, C2, C1: 2 A = I .R.t = (2,4)2.5.300 = 8640 (J) C3. C2: (Th¶o luËn theo hãm) - Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C1; 1 HS ch÷a c©u Q1 = c1m1.t = 4200. 0,2. 9,5 = 7980 (J) C2. Q2 = c2.m2.t = 880.0,078.9,5 (2 HS lªn b¶ng).

(37) - Híng dÉn HS th¶o luËn chung c©u C3 tõ kÕt qu¶ c©u C1, C2. - GV th«ng b¸o: NÕu tÝnh c¶ phÇn nhá nhiÖt lîng truyÒn ra m«i trêng xung quanh th× A = Q. Nh vậy hệ thức định luật Jun-Len-x¬ mµ ta suy luËn tõ phÇn 1: Q = I2.R.t đã đợc khẳng định qua thí nghiệm kiểm tra. - HDHS dùa vµo hÖ thøc trªn ph¸t biÓu (Ph¸t biÓu hÖ thøc b»ng lêi) GV thông báo: Nhiệt lợng Q ngoài đơn vị là Jun (J) còn lấy đơn vị đo là calo. 1 calo = 0,24 Jun Hoạt động 4: Vận dụng: - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4) GV cã thÓ híng dÉn HS theo c¸c bíc sau: + Q = I2.R.t vËy nhiÖt lîng táa ra öo d©y tãc bãng đèn và dây nối khác nhau do yếu tố nào? + So sánh điện trở của dây nối và dây tóc bóng đèn? +Rót ra kÕt luËn g×?. = 652,08 (J) Nhiệt lợng mà nớc và bình nhôm nhận đợc lµ: Q = Q1 + Q2 = 8632, 08J C3: QA. 3. Phát biểu định luật. (SGK) Nếu đo nhiệt lợng Q bằng đơn vị calo thì hệ thức của định luật Jun - Lenxơ là: Q = 0,24 I2.R.t III- VËn dông: C4: + Dây tóc bóng đèn đợc làm từ hợp kim R  ..  S lín h¬n nhiÒu so víi. cã  lín  ®iÖn trë d©y nèi. + Q = I2.R.t mà cờng độ dòng điện qua dây tóc bóng đèn và dây nối nh nhau Q tỏa ra ở dây tóc bóng đèn lớn hơn ở dây nối Dây tóc bóng đèn nóng tới nhiệt độ cao và phát s¸ng cßn d©y nèi hÇu nh kh«ng nãng lªn. - C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5 vµo vë.. D. Cñng cè:. HDHS hoµn thµnh c©u C5. C5: Tãm t¾t U = 220V. Bµi gi¶I. V = 21m = 2kg t01 = 200C; t02 = 1000C c = 4200J/kg.K t=?. A = Q hay P.t = c.m.t0. V× Êm sö dông ë hiÖu ®iÖn thÕ U = 200VP= 1000W Theo định luật bảo toàn năng lợng: t= = = 672 (s) Thêi gian ®un s«i níc lµ 672s. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt" - Häc vµ lµm bµi tËp 16 - 17.1; 16 - 17.2; 16 - 17.3; 16 - 17.6(SBT) -Bài 16.6:Bằng cách nào tính được nhiệt lượng dùng để đun sôi nước? Q1= mc(t2- t1) = 2.4200.(100- 20 )=672000J Bằng cách nào tính được nhiệt lượng bếp tỏa ra trong 20 phút Q2 = I2.R.t = U.I.t = 220.3.20.60 = 792000J.

(38) Tuần 9 Tiết 17. Ngµy so¹n: 16/10/2011 Ngày dạy: 18/10/2011 Bài 17. Bài tập vận dụng định luật Jun - LenXơ. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: -Vận dụng định luật Jun - Len - xơ để giải đợc các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng điện. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3. Thái độ:Trung thực, kiên trì, cẩn thận. II- ChuÈn bÞ: - GV: Bµi tËp, c¸ch GBT - HS: Kiến thức đã học, đồ dùng học tập III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, vấn đáp, gợi mở, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. - Gäi 2 HS lªn b¶ng: + HS1: - Phát biểu định luật Jun - Len - xơ - Ch÷a bµi tËp 16 - 17.1 vµ 16 - 17.3 (a). + HS2: - Viết hệ thức của định luật Jun - Len - xơ. - Ch÷a bµi tËp 16-17.1 vµ 16-17.3(b). C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 1 - Yêu cầu1 HS đọc to đề bài bài 1. HS khác chú ý lắng nghe. Đọc lại đề bài và ghi tóm tắt đề. - NÕu HS cã khã kh¨n, GV cã thÓ gîi ý tõng bíc: + §Ó tÝnh nhiÖt lîng mµ bÕp táa ra vËn dông c«ng thøc nµo? + Nhiệt lợng cung cấp để làm sôi nớc (Qi) đợc tính bằng công thức nào đã đợc học ở lớp 8? + Hiệu suất đợc tính bằng công thức nào? + §Ó tÝnh tiÒn ®iÖn ph¶i tÝnh lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô trong 1 tháng theo đơn vị kW.h  Tính bằng công thøc nµo? - Sau đó GV gọi HS lên bảng chữa bài: a) có thể gọi HS trung b×nh hoÆc yÕu;. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1. Tãm t¾t R = 80 I = 2,5A a) t1 = 1s Q = ? b) V = = 1,51 m = 1,5kg t01 = 250c; t02 = 1000C t2 = 20ph = 1200s c = 4200J/kg.K H =? c) t3 = 3h.30 1kW.h gi¸ 700® M=? Bµi gi¶i.

(39) - GV có thể bổ sung: Nhiệt lợng mà bếp tỏa ra trong a) áp dụng hệ thức định luật Jun - Len - xơ một giây là 500J khi đó có thể nói công suất tỏa ta có: nhiÖt cña bÕp lµ 500W. Q = I2.R.t = (2,5)2.80.1 = 500(J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong gi©y lµ 500J b) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc lµ: Q = c.m.t Qi = 4200. 1,5.75 = 472500(J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra: Qtp = I2.R.t = 500. 1200 = 600000(J) HiÖu suÊt cña bÕp lµ: H==. 100% = 78,75% c) C«ng suÊt táa nhiÖt cña bÕp P = 500W = 0,5kW - GV yªu cÇu HS söa ch÷a bµi vµo vë nÕu sai.. A = P.t = 0,5.3.30 = 45kW.h M = 45.700 = 31500 (®) Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho viÖc sö dông bÕp trong một tháng là 31500 đồng. 2, Bµi 2. Tãm t¾t Hoạt động 2: Giải bài tập 2. - Bµi 2 lµ bµi to¸n ngîc cña bµi 1 v× vËy GV cã thÓ Êm ghi (220V - 1000W) U = 200V yªu cÇu HS tù lùc lµm bµi 2. - GV gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi, HS kh¸c lµm bµi V = 21 m = 2kg vào vở. GV kiểm tra vở có thể đánh giá cho điểm bài t01 = 200C; t02 = 1000C lµm cña mét sè HS hoÆc GV cã thÓ tæ chøc cho HS H = 90%; c=4200J/kg.K chấm chéo bài nhau sau khi GV đã cho chữa bài và a) Qi =? b)Qtp = ? biÓu ®iÓm cô thÓ cho tõng phÇn. c) t = ? - GV đánh giá chung về kết quả bài 2. Bµi gi¶i a) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc lµ: Qi = c.m.t = 4200.2.80 = 672000(J) b) V× H = Qtp = Qtp  746666,7(J) NhiÖt lîng bÕp táa ra lµ 746666,7J c) V× bÕp sö dông ë U = 200V b»ng víi HĐT định mức do đó công suất của bếp là P = 1000W. Qtp = I2.R.t = P.t  t = =  746,7(s) Thêi gian ®un s«i lîng níc trªn lµ 746,7s..

(40) D. Cñng cè: Híng dÉn HS lµm BT3 a) Điện trở toàn bộ đa) Điện trở toàn bộ đờng dây là: R = . = 1,7.10-8. = 1,36() b) ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  I = = = 0,75(A) c) NhiÖt lîng táa ra trªn d©y dÉn. Q = I2.R.t = (0,75)2. 1,36. 3. 30. 3600 Q = 247860 (J) 0,07kW.h E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm nèt bµi tËp 3 (nÕu cha lµm xong) - Lµm bµi tËp 16 - 17.5; 16 - 17.6 (SBT) - Chuẩn bị sẵn ra vở mẫu báo cáo thực hành bài 18 (Tr.50 - SGK) đã trả lời câu hỏi phần 1, đọc trớc nội dung thực hành. Tuần 9 Tiết 18. Ngµy so¹n: 16/10/2011 Ngày dạy: 19/10/2011. ÔN TẬP I – MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY: 1.Tự ôn tập và tự kiểm tra được những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng của chương I. 2.Vận dụng được những kiến thức và kĩ năng để giải bài tập trong chương I. II – CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: III – TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1 - Ổn định tình hình lớp: (1 phút) 2 - Kieåm tra baøi cuõ: (khoâng kieåm tra) GIÁO VIÊN KIẾN THỨC Hoạt động 1: Trình bày trao đổi kết OÂN TAÄP quả đã chuẩn bị I.Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi taäp Kiểm tra việc chuẩn bị trả lời 1 . Định luật ôm. các bài tập trong sách bài tập để U I phát hiện những kiến thức và kĩ năng R Nd SGK Hệ thức : mà HS chưa vững. 2. đoạn mạch nối tiếp : Đề nghị một hay hai HS trình Cường độ : I = I1 = I2 bày trước cả lớp câu trả lời đã chuẩn Hiệu điện thế : U = U1 + U2 bò cuûa saùch baøi taäp. Điện trở : R = R 1 + R2 Dành nhiều thời gian cho HS 3. Đoạn mạch mắc //. trao đổi, những câu liên quan tới Cường độ dịng điện: I = I1 + I2. U = U 1 = U2 kiến thức và kĩ năng mà HS còn chưa Hiệu điện thế : R1.R 2 1 1 1 vững và khẳng định câu trả lời cần R= ; hay   R  R R R R 1 2 1 2 Điện trở : coù.  Hoạt động 2: Làm các câu 4.Cơng thức tính mối qhệ l,S và . Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với l tỉ lệ nghịch với cuûa phaàn vaän duïng S và phụ thuộc vào chất liệu của dây. Đề nghị HS làm nhanh các l câu 1.1, 2.1 6.2, 9.3. Đối với một hay R = . S hai caâu, coù theå yeâu caàu HS trìng baøy Công thức:.

(41) lí do lựa chọ phương án trả lời của mình. Dành thời gian để từng HS tự lực làm câu 8.1, 9.3. Đối với mỗi câu, có thể yêu cầu một HS trình bày lời giải trên baûng trong khi caùc HS khaùc giaûi taïi chổ. Sau đó GV tổ chức cho HS cả lớp nhận xét, trao đổi lời giải của HS trình baøy treân baûng vaø GV khaúng định lười giải đúng cần có. Nếu có thời gian, GV có thể đề nghị HS trình bày các cách giải khaùc.. ?Cho biết : Đ(220V – 1000 W) V = 2,5 lít. U = 220 V t = 14p’ 35s C = 4200 J/kgk t1 = 200C t2 = 1000C H=?. 5. Biến trở: Biến trở là một dụng cụ có thể thay đổi cường độ dòng điện và thay đổi trị số của R. 6. Công suất :KN : SGKCông thức : P = U.I ; P = U2 I2. R ; P= P 7. Điện năng ,công của dòng điện : KN: SGK A A H  i hay H = i 100% Atp A tp Hiệu suất: Công thức tính công: A = P.t hay A = U.I. t 8. Định luật Jun len xơ: ND : SGK II. Bài tập : Bài 1 : Cho biết : 1.Một đoạn mạch gồm 3 điện trở là R1 = 3 Ω; R2 = 5 Ω ; R3 = 7 Ω. Được mắc nối tiếp với nhau vào hiệu điện thế 6V. a. tính Rtđ. b. tính U3. GIẢI R = R1 + R2 + R3 = 3 +5 + 7 = 15 Ω b. Cường độ dòng điện qua mạch là : U 6  0,4( A) I = R 15 Hiệu điện thế qua R3 là : U3 = I. R3 = 0,4.7 = 2,8 V Bài 2: Một bếp điện có ghi 220V – 1000 W được sử dung với hiệu điện thế 220 V để đun sôi 2,5 lít nước từ 200C hết 14 p’ 35 s . Tính hiệu suất của bếp biết C = 4200 J/kg k Cho biết : GIẢI Nhiệt lượng thu vào để Qi = Cm(t2 – t1) = 4200.2 . 80 = 840 000 (J) Nhiệt lượng tỏa ra của bếp là : Qtp = P.t = 1000. 875 =875000 (J). DẶN DÒ:. - Học sinh về ôn tập toàn bộ nội dung kiến thức. - Xem lại cách giải các bài tập . - Chuẩn bị tiết sau kiểm tra 1 tiết..

(42) Tuần 10 Tiết 19. KIỂM TRA 1 TIẾT. Ngµy so¹n: 23/10/2011 Ngày dạy: 25/10/2011. I.Mục tiêu. - Xem khả năng nắm bắt kiến thức của học sinh. - Bổ sung kịp thời nội dung kiến thức còn thiếu. II. Nội dung . 1.Ổn định. 2.Đề ra. A. TRẮC NGHIỆM: Khoanh tròn vào đáp án đúng ở các câu sau : Câu 1: Điện trở của vật dẫn là đại lượng A. đặc trưng cho mức độ cản trở hiệu điện thế của vật. B. tỷ lệ với hiệu điện thế và tỷ lệ nghịch với cường độ dòng điện chạy qua vật. C. đặc trưng cho tính cản trở dòng điện của vật. D. tỷ lệ với cường độ dòng điện chạy qua vật và tỷ lệ nghịch với hiệu điện thế Câu 2: Trong các biểu thức dưới đây, biểu thức của định luật Ôm là U U I A. U = I2.R B. R= C. I = D. U= I R R Câu 3: Cho mạch điện như hình vẽ sau: N M Khi dịch chyển con chạy C về phía N thì độ sáng của đèn thay đổi như thế nào? A. Sáng mạnh lên B. Sáng yếu đi C. Không thay đổi D. Có lúc sáng mạnh, có lúc sáng yếu Câu 4: §iÖn trë cña d©y dÉn: A. tăng lên gấp đôi khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện tăng gấp đôi. B. giảm đi một nửa khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện tăng gấp bốn. C. giảm đi một nửa khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện tăng gấp đôi. D. tăng lên gấp đôi khi chiều dài tăng gấp đôi và tiết diện giảm một nửa. Câu 5: Số vôn và số oát ghi trên các thiết bị tiêu thụ điện năng cho ta biết: A. Hiệu điện thế đặt vào thiết bị, công suất tiêu thụ của nó khi hoạt động bình thờng. B. Hiệu điện thế đặt vào thiết bị và công suất tiêu thụ của nó. C. Hiệu điện thế và công suất để thiết bị hoạt động. D. Cả A,B,C đều đúng. Câu 6: Công thức tính công suất điện và điện năng tiêu thụ của một đoạn mạch lµ: 2 A. U2.I vµ I2.R.t B. I2.R vµ U.I2.t C. U vµ I.R2.t D. U.I vµ U.I.t R B. TỰ LUẬN: C©u 7 (3,5®): Cho R1 nối tiếp R2 . BiÕt R1 = 4 Ω ; R2 = 6 Ω ; UAB = 18V 1) Tính điện trở tơng đơng và cờng độ dòng điện qua đoạn mạch AB. 2) M¾c thªm R3 = 12 Ω song song víi R2: a) Vẽ lại sơ đồ mạch điện và tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB khi đó. b) Tính cờng độ dòng điện qua mạch chớnh khi đú? C©u 8 (3,5®): Một bóng đèn có ghi 220V – 40W. Mắc bóng đèn này vào nguồn điện 200V. a) Tính điện trở của đèn và nói rõ sự chuyển hoá năng lợng khi đèn hoạt động. b) Tính công suất tiêu thụ của đèn và điện năng tiêu thụ của nó trong 5 phút. Đèn có sáng bình thêng kh«ng? V× sao?. Bài làm.

(43) Đáp án và biểu điểm :. A. TRẮC NGHIỆM: 3 điểm (chọn đúng đáp án mỗi câu cho 0,5 điểm) Câu hỏi 1 2 3 4 5 Đáp án C C A B A B. TỰ LUẬN: 7 điểm C©u 7 (3,5®): 1) Vì R1 nối tiếp R2 nên điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB là: RAB = R1 + R2 = 4 + 6 = 10( Ω ) (1®) Cờng độ dòng điện qua đoạn mạch AB là: U AB 18 IAB = (0,5®) = =1,8( A) R AB 10 2). a)Mắc thêm R3 = 12 Ω song song với R2 ta có sơ đồ: (0,5đ) R1 R2 + A B. 6 D. R3 Điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm R2 và R3 mắc song song là: R2 . R 3 6 . 12 R23 = (0,5®) = =4(Ω) R 2+ R 3 6+12 Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB lúc này là: RAB = R1 + R23 = 4 + 4 = 8( Ω ) (0,5®) Cờng độ dòng điện qua R1 bằng cờng độ dòng điện trong mạch chính: U AB 18 I1 = I = (0,5®) = =2 , 25( A) R AB 8. C©u 8(3,5®):. U đm (0,5®) Rđ U đm 2202 §iÖn trë cña đèn lµ: R = (0,5®) = =1210(Ω) ⇒ ® Pđm 40 Khi đèn hoạt động, trong đèn có sự chuyển hoá năng lợng từ điện năng thành nhiệt năng và quang n¨ng. (0,5®) U đ 200 2 b) Công suất tiêu thụ của đèn là: Pđ = (0,5®) = ≈ 33 , 1(W ) Rđ 1210 Điện năng tiêu thụ của đèn trong 5 phút (tức 300 giây) là: Uđ 2002 A = P®.t = (1®) .t= . 300=9917 , 4(J ) Rđ 1210 §Ìn s¸ng yÕu h¬n b×nh thêng, v× P® < P®m (33,1 W < 40 W) (0,5®) a) Tõ c«ng thøc:. P®m =. 2. 2. 2. 2. D. Cñng cè: - Thu bµi kiÓm tra - NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm tra E. Hêng dÉn vÒ nhµ:.

(44) - Chuẩn bị sẵn ra vở mẫu báo cáo thực hành bài 18 (Tr.50 - SGK) đã trả lời câu hỏi phần 1, đọc trớc nội dung thực hành..

(45) Tuần 10 Tiết 20. Ngµy so¹n: 23/10/2011 Ngày dạy: 27/10/2011 Bµi 18. Thùc hµnh: KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ Q I2 trong định luật Jun - Len - xơ.. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Kiểm nghiệm đợc mối quan hệ giữa Q I2trong định luật Jun - Lenxo. 2. KÜ n¨ng: - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện của thí nghiệm . - Lắp ráp và tiến hành đợc thí nghiệm 3. Thái độ:  Có tác phong cẩn thận kiên trì, chính xác và trung thực trong quá trình thực hiện c¸c phÐp ®o vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ ®o cña thÝ nghiÖm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV: H×nh 18.1 phãng to. 2. §èi víi mçi nhãm HS:  1nguồn điện không đổi 12V - 2A (lấy từ máy chỉnh lu hạ thế)  1 ampe kÕ cã GH§ 2A vµ §CNN 0,1A  1 biÕn trë lo¹i 20 - 2A  Nhiệt lợng kế dung tích 250ml, dây đốt 6 bằng nicrom, que khuấy.  1 nhiÖt kÕ cã ph¹m vi ®o tõ 150C tíi 1000C vµ §CNN 10C.  170 ml níc tinh khiÕt.  1 đồng hồ bấm giây có GHĐ 20 phút và ĐCNN 1 giây.  5 ®o¹n d©y nèi.  Từng HS đã chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành nh mẫu SGK, trả lời câu hỏi phần 1. III- Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. - Yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o c¸o phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u hái phÇn b¸o c¸o thùc hµnh tr.50 (SGK). - GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu yêu cầu và nội dung thực I. Giới thiệu dụng cụ thí nghiệm: hµnh - Yêu cầu HS nghiên cứu kĩ phần II trong SGK về nội - Mục đích TN: dung thùc hµnh. - Dông cô TN: + Môc tiªu thÝ nghiÖm thùc hµnh? (Gọi đại diện các nhóm trình bày) + Giới thiệu tác dụng của từng thiết bị đợc sử dụng.

(46) (Theo dâi) Hoạt động 2: Lắp ráp các thiết bị thí nghiệm thực hµnh - Híng dÉn c¸c nhãm l¾p r¸p TN theo H18 – SGK (L¾p r¸p TN theo HD cña GV) - Ph©n c«ng nhiÖm vô cña tõng nhãm (NhËn nhiÖm vô GV ph©n c«ng ) c¸c nhãm nhËn dông cô. - Cho c¸c nhãm tiÕn hµnh l¾p r¸p thiÕt bÞ thÝ nghiÖm. GV theo dõi, giúp đỡ các nhóm. Hoạt động 3: Tiến hành thí nghiệm và thực hiện lÇn ®o thø nhÊt - GV kiÓm tra viÖc l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm cña tÊt cả các nhóm. Sau đó yêu cầu tiến hành tiếp công viÖc. - Yªu cÇu nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cho c¸c b¹n trong nhãm. - GV kiÓm tra sù ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cña tõng thµnh viªn trong nhãm.. II. Bè trÝ TN: - C¸c nhãm nhËn dông cô thÝ nghiÖm. - Nhãm trëng híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc l¾p ráp dụng cụ thí nghiệm của nhóm đảm bảo c¸c yªu cÇu. + Dây đốt ngập hoàn toàn trong nớc. + Bầu nhiệt kế ngập trong nớc và không đợc chạm vào dây đốt, đáy cốc. + Mắc đúng ampe kế, biến trở. - Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c b¹n trong nhãm: + 1 ngời điều chỉnh biến trở để đảm bảo đúng trị số cho mỗi lần đo nh hớng dẫn trong SGK. + 1 ngêi dïng que, khuÊy níc nhÑ nhµng vµ thêng xuyªn. + 1 ngời theo dõi và đọc nhiệt kế. + 1 ngời theo dõi đồng hồ. + 1 th ký ghi kÕt qu¶ vµ viÕt vµo b¸o c¸o thùc hµnh chung cña nhãm. - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn - C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn lÇn ®o thø nhÊt. Lu ý: lÇn ®o thø nhÊt. - GV theo dõi thí nghiệm của các nhóm, vì thời gian + Điều chỉnh biến trở để I1 = 0,6A chờ thí nghiệm nhiều do đó GV yêu cầu các nhóm + Ghi nhiệt độ ban đầu t01. + Bấm đồng hồ để đun nớc trong 7 phút cÇn lu ý vÒ kû luËt. Ghi lại nhiệt độ t02 Hoạt động 4: Thực hiện lần đo thứ hai - Gäi HS nªu l¹i c¸c bíc thùc hiÖn cho lÇn ®o thø 2. - Chờ nớc nguội đến nhiệt độ ban đầu t01, GV cho - HS nắm chắc các bớc tiến hành đo cho lần các nhóm tiến hành lần đo thứ hai. Hoạt động 5: thứ hai. - TiÕn hµnh lÇn ®o thø hai theo nhãm, ghi Thùc hiÖn lÇn ®o thø ba kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o thùc hµnh. T¬ng tù nh lÇn ®o thø hai. - Chờ nớc nguội đến nhiệt độ ban đầu t01, GV cho các nhóm tiến hành lần đo thứ ba. Hoạt động 6: - HS nắm chắc các bớc tiến hành đo cho lần thø ba. Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh nèt b¸o c¸o thùc - TiÕn hµnh lÇn ®o thø ba theo nhãm ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o thùc hµnh. hµnh. - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: - HS trong mçi nhãm hoµn thµnh nèt c¸c + Thao th¸c thÝ nghiÖm yªu cÇu cßn l¹i cña phÇn thùc hµnh vµo b¸o c¸o thùc hµnh..

(47) + Thái độ học tập của nhóm + ý thøc kû luËt. - GV đánh giá cho điểm thi đua của lớp. D- Cñng cè: - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh - Nêu mục đích bài thực hành. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao t¸c thÝ nghiÖm. + Thái độ học tập của nhóm E- Híng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 19: sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn.. Tuần 11 Tiết 21. Ngµy so¹n: 30/10/2011 Ngày dạy: 1/10/2011. Bµi 19: sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Nêu và thực hiện đợc các qui tắc an toàn khi sử dụng điện và các biện pháp sử dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. 2. Kĩ năng: Giải thích đợc cơ sở vật lí của các qui tắc an toàn khi sử dụng điện. 3. Thái độ: Cẩn thận, chính xác, tiết kiệm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:  Nam ch©m dÝnh b¶ng cho c¸c nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt.  Phiếu học tập nhớ lại qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7 cho các nhóm.  C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi c¸c nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ díi.............  C2: Ph¶i sö dông c¸c d©y dÉn cã vá bäc..............................................  C3: Cần mắc.............................cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch.  C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lu ý............................... V×............................... III- Ph¬ng ph¸p: Thuyết rình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi). C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Tìm hiểu và thực hiện các qui tắc an toµn khi sö dông ®iÖn. - GV ph¸t phiÕu häc tËp cho HS theo nhãm. Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn hoµn thµnh phiÕu häc tËp. (HS th¶o luËn theo nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp.) -. GV nhËn xÐt, bæ sung phÇn hoµn thµnh phiÕu häc tËp cña c¸c nhãm (Söa sai nÕu cã). Kiến thức cần đạt I. An toµn khi sö dông ®iÖn 1. Nhí l¹i c¸c qui t¾c an toµn khi sö dông điện đã học ở lớp 7. C1: C2: C3: C4:. - Sống gần các đường dây cao thế rất nguy hiểm, người sống gần các đường điện cao.

(48) Néi dung tÝch hîp. -Y/c th¶o luËn C5 vµ C6? (HS thảo luận theo nhóm, cử đại diện trả lời C5,C6). thế thường bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễm điện do hưởng ứng. Mặc dù ngày càng được nâng cấp nhưng đôi lúc sự cố lưới điện vẫn xảy ra. Các sự cố có thể là: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đường dây, cháy nổ trạm biến áp… Để lại những hậu quả nghiêm trọng. - Cần phải thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng điện, nhất là với mạng điện dân dụng, vì mạng điện này có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm tới tính mạng. 2. Mét sè qui t¾c an toµn kh¸c khi sö dông ®iÖn. Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống gần các đường điện cao áp và tuân thủ các. - Nhận xét và đa ra câu trả lời đúng (Ghi vë). Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa và biện pháp sử dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. - Gọi 1 HS đọc thông báo mục 1 để tìm hiểu một số lîi Ých khi tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. (HS đọc phần thông báo của mục 1) - Yªu cÇu HS t×m thªm nh÷ng lîi Ých kh¸c cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. (HS nªu thªm mét sè lîi Ých kh¸c cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng). quy tắc an toàn khi sử dụng điện. C5: C6: + Chỉ ra dây nối dụng cụ diện với đất đó là chèt thø 3 cña phÝch c¾m nèi vµo vá kim lo¹i cña dông cô ®iÖn n¬i cã kÝ hiÖu. + Trong trêng hîp d©y ®iÖn bÞ hë vµ tiÕp xóc víi vá kim lo¹i cña dông cô. Nhê cã d©y tiếp đất mà ngời sử dụng nếu chạm tay vào vá dông cô còng kh«ng bÞ nguy hiÓm v× ®iÖn trở của ngời rất lớn so với dây nối đất  dßng ®iÖn qua ngêi rÊt nhá kh«ng g©y nguy hiÓm. II. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng 1. CÇn ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. + Ng¾t ®iÖn ngay khi mäi ngêi ra khái nhµ tr¸nh l¸ng phÝ ®iÖn mµ cßn lo¹i bá nguy c¬ x¶y ra ho¶ ho¹n. + Dành phần điện năng tiết kiệm đợc để xuÊt khÈu ®iÖn, gãp phÇn t¨ng thu nhËp cho đất nớc. + Gi¶m bít viÖc x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn, gãp phÇn gi¶m « nhiÔm m«i trêng. 2. C¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.. - Hớng dẫn HS trả lời các câu hỏi C8, C9 để tìm biện ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C8, C9 tham gia th¶o luËn trªn líp vÒ c¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn - C8: A = P.t n¨ng.) C9: + CÇn sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn cã c«ng suÊt phï hîp. + Kh«ng sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ.

(49) ®iÖn trong nh÷ng lóc kh«ng cÇn thiÕt - Các bóng đèn sợi đốt thông thường có hiệu suất phát sáng rất thấp: 3%, các bóng đèn neon có hiệu suất cao hơn: 7%. Để tiết Hoạt động 3: Vận dụng kiệm điện, cần nâng cao hiệu suất phát sáng - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C10. của các bóng đèn điện. (Th¶o luËn, r¶ lêi C10) - Biện pháp bảo vệ môi trường: Thay các bóng đèn thông thường bằng các bóng đèn -NhËn xÐt, bæ xung(nÕu cÇn thiÕt) tiết kiệm năng lượng. (Ghi vë) III. VËn dông: C10: +ViÕt lªn tê giÊy dßng ch÷ to "T¾t hÕt ®iÖn tríc khi ra khái nhµ" vµ d¸n vµo chç cöa ra vào để dễ nhìn thấy. + Treo tÊm b¶ng cã ghi dßng ch÷ "Nhí t¾t ®iÖn" lªn phÝa cöa ra vµo ngang tÇm m¾t. - T¬ng tù GV gäi 1, 2 HS tr¶ lêi c©u C11, C12. + Lắp chuông báo khi đóng cửa để nhắc nhở (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C11 vµ C12.) t¾t ®iÖn. C11: Chän ph¬ng ¸n D C12: + §iÖn n¨ng sö dông cho mçi lo¹i bãng trong 8000 giê: - Câu C12 có thể gọi 2 HS lên bảng: Mỗi em tính . Bóng đèn dây tóc: ®iÖn n¨ng sö dông ®iÖn, tÝn toµn bé chi phÝ cho viÖc A1 = P1.t = 0,075.8000 = 600kW.h sử dụng của mỗi loại bóng sau đó so sánh  đó = 2160.106(J) chÝnh lµ lý do trong khuyÕn c¸o sö dông tiÕt kiÖm . Bóng đèn Compact: điện của Sở điện lực có ghi "Sử dụng đèn Compact A2= P2.t = 0,015.8000 = 120kW.h thay cho đèn tròn". = 432.106(J) + Toµn bé chi phÝ cho viÖc sö dông mçi bóng đèn trên trong 8000 giờ là: . Phải cần 8 bóng đèn dây tóc nên toàn bộ chi phí cho việc dùng bóng đèn này là: T1 = 8.3500 + 600.700 = 448000(®) . Chỉ cần dùng 1 bóng đèn Compact nên toàn bộ chi phí cho việc dùng bóng đèn này lµ: T2 = 60000 + 120.700 = 144000 (®) +Dùng bóng đèn Compact có lợi hơn vì: - Yêu cầu HS đọc phần "Có thể em cha biết"  Điện . Giảm bớt 304000đ tiền chi phí cho 8000 năng dự trữ ít  khuyến khích sử dụng điện lúc đêm giờ sử dụng. khuya. . Sö dông c«ng suÊt nhá h¬n, dµnh c«ng suÊt tiÕt kiÖm cho n¬i kh¸c cha cã ®iÖn hoÆc cho s¶n xuÊt. . Gãp phÇn gi¶m bít sù cè do qu¸ t¶i vÒ ®iÖn, nhÊt lµ vµo giê cao ®iÓm Néi dung tÝch hîp.

(50) D- Cñng cè: - Nªu c¸c biÖn ph¸p an toµn khi sö dông ®iÖn n¨ng. - Nªu c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. E- Híng dÉn vÒ nhµ - Häc vµ lµm bµi tËp 19 (SBT) - Tr¶ lêi c©u hái phÇn "Tù kiÓm tra" tr.54 (SGK)vµo vë. - ¤n tËp chuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc.. Tuần 11 Tiết 22. Ngµy so¹n: 30/10/2010 Ngày dạy: 3/10/2011 Bµi 20. Tæng kÕt ch¬ng I - ®iÖn häc. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: Ôn tập, tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thứcvà kĩ năng của toàn bộ chơng I. 2. KÜ n¨ng: Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trong chơng I. 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:  Nam ch©m dÝnh b¶ng cho c¸c nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt.  Phiếu học tập nhớ lại qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7 cho các nhóm.  C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi c¸c nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ díi.............  C2: Ph¶i sö dông c¸c d©y dÉn cã vá bäc..............................................  C3: Cần mắc.............................cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch.  C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lu ý..........Vì...... III- Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi). C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Trình bày và trao đổi kết quả đã I. Tù kiÓm tra chuÈn bÞ. - GV yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o c¸o t×nh h×nh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. (Líp phã häc tËp b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp) - Gọi HS đọc phần chuẩn bị bài ở nhà của mình đối víi mçi c©u cña phÇn tù kiÓm tra. (HS tr×nh bµy c¸c c©u tr¶ lêi cña phÇn tù kiÓm tra. HS kh¸c l¾ng nghe, nhËn xÐt, bæ sung) - Qua phần trình bày của HS GV đánh giá phần chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS Hoạt động 2: Vận dụng - GV cho HS tr¶ lêi phÇn c©u hái vËn dông tõ c©u 12 II. VËn dông: đến 16 §¸p ¸n: (HS trả lời câu hỏi trắc nghiệm câu 12 đến 16.) - NhËn xÐt, söa sai (nÕu cã) 12 13 C B (Ghi vở câu trả lời đúng). 14 D. 15 A. 16 D.

(51) C©u 17: - C©u 17: GV cho c¸ nh©n HS suy nghÜ lµm bµi trong Tãm t¾t U = 12V 7 phót  Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi. I = 0,3A (Mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy C17) I' = 1,6A Bµi gi¶i R1 nt R2. R1nt R2 R1//R2 R1; R2 = ?. R1 + R2 = = = 40() (1) - Hớng dẫn HS trao đổi, nhận xét bài giải của bạn  R1//R2 trªn b¶ng U 12  7,5    ' (NhËn xÐt) = I 1,6 - GV Đa ra lời giải đúng. R1.R2 = 300 (2) (Ghi vë) Tõ (1) vµ (2)  R1 = 30; R2 = 10 (HoÆc R1 = 10; R2 = 30 ) - HS tù lùc lµm c©u 18, 19 C©u 18: a) Bộ phận chính của những dụng cụ đốt nóng bằng điện đều làm bằng dây dẫn có - T¬ng tù c©u 17, GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh ®iÖn trë suÊt lín. NhiÖt lîng táa ra ë d©y dÉn c©u 18. Híng dÉn th¶o luËn chung cã thÓ mçi phÇn đợc tính bằng Q = I2. R. t . Do đó hầu nh của câu hỏi GV gọi 1 HS chữa để cả lớp cùng nhận nhiÖt lîng chØ táa ra ë ®o¹n d©y dÉn nµy mµ xét bài và đi đến kết quả đúng. không tỏa nhiệt ở dây nối bằng đồng (có điện trở suất nhỏ do đó điện trở nhỏ). b) Khi ấm hoạt động bình thờng thì điện trở của ấm khi đó là: U 2 220 2 R  48, 4    P 1000 c) TiÕt diÖn cña d©y ®iÖn trë lµ: S  ..  2 1,1.10 6. 0, 045.10 6  m 2  R 48, 4 S  .. d2 4.S d 0, 24  mm  4 . MÆtkh¸c: §êng kÝnh tiÕt diÖn lµ 0,24mm D. Củng cố: GV dùng câu 19 để củng cố bài học E. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n tËp toµn bé ch¬ng I chuÈn bÞ cho giê sau KT1T - GV híng dÉn HS bµi 19, 20. + C«ng thøc ¸p dông. + Lu ý s dụng đơn vị đo. + Yªu cÇu vÒ nhµ HS hoµn thµnh 2 bµi tËp nµy vµo vë bµi tËp..

(52) Tuần 12 Tiết 23. Ngµy so¹n: 5/11/2011 Ngày dạy: 7/11/2011. Ch¬ng II: ®iÖn häc Bµi 21: Nam ch©m vÜnh cöu I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Mô tả đợc từ tính của nam châm; Biết cách xác định các từ cực Bắc, Nam của nam châm vĩnh cửu; Biết đợc các từ cực loại nào thì hút nhau, loại nào thì đẩy nhau; Mô tả đợc cấu tạo và giải thích đợc H§ cña la bµn. 2- KÜ n¨ng: - Xác định cực của nam châm. - Giải thích đợc hoạt động của la bàn, biết sử dụng la bàn để xác định phơng hớng. 3- Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức thu thập thông tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: - 2 thanh nam châm thẳng, trong đó có một thanh đợc bọc kín để che phần sơn màu và tên c¸c cùc. - Một ít vụn sắt trộn lẫn vụn gỗ, nhôm, đồng, nhựa xốp. - 1 nam châm chữ U; 1 kim nam châm đặt trên một mũi nhọn thẳng đứng; 1 la bàn. - 1 giá thí nghiệm và 1 sợi dây để treo thanh nam châm. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. - GV yêu cầu 1 HS đọc mục tiêu chơng II (tr.57 - SGK) (HS đọc SGK) - ĐVĐ: Bài đầu tiên chúng ta nhớ lại các đặc điểm của nam châm vĩnh cửu mà ta đã biết từ lớp 5 và líp 7. (hoÆc cã thÓ më bµi nh SGK). Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Nhớ lại kiến thức ở lớp 5, lớp 7 về từ I- Từ tính của nam châm 1- ThÝ nghiÖm tÝnh cña nam ch©m. - GV tæ chøc cho HS nhí l¹i kiÕn thøc cò: + Nam châm là vật có đặc điểm gì? C1: §Æc ®iÓm cña nam ch©m: (Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi) - Nam ch©m hót s¾t hay bÞ s¾t hót + Dựa vào kiến thức đã biết hãy nêu phơng án loại - Nam châm có hai cực bắc và nam ... sắt ra khỏi hỗn hợp (sắt, gỗ, nhôm, đồng, nhựa, xốp). - HD c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm c©u C1. (TiÕn hµnh TN tr¶ lêi C1) - Gäi HS c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - GV nhấn mạnh lại: Nam châm có tính hút sắt. (lu ý C2: Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm cã HS cho r»ng nam ch©m cã thÓ hót c¸c kim lo¹i). n»m däc theo híng Nam - B¾c. - Y/c tr¶ lêi C2? + Khi đã đứng cân bằng trở lại, nam châm (trao đổi trả lời câu C2.) vÉn chØ híng Nam - B¾c nh cò. 2- KÕt luËn (SGK) - Gọi HS đọc kết luận tr.58 và yêu cầu HS ghi lại kết Quy ớc: luËn vµo vë. BÊt k× nam ch©m nµo còng cã hai tõ cùc. (§äc KL trong SGK vµ ghi vµo vë) Khi để tự do, cực luôn chỉ hớng Bắc gọi là - Qui ớc kí hiệu tên cực từ, đánh dấu bằng màu sơn cực Bắc còn cực luôn chỉ hớng Nam gọi là c¸c cùc tõ cña nam ch©m. cùc Nam. (Ghi vë) Hoạt động 3: Tìm hiểu sự tơng tác giữa hai nam II- T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m ch©m 1- ThÝ nghiÖm.

(53) - Yªu cÇu HS dùa vµo h×nh vÏ 21.3 SGK vµ c¸c yªu cÇu ghi trong c©u C3, C4 lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. ()HS làm thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu C3, C4. - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3, C4 qua kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. (HS tham gia th¶o luËn trªn líp c©u C3, C4.) - Gäi 1 HS nªu kÕt luËn vÒ t¬ng t¸c gi÷a c¸c nam ch©m qua thÝ nghiÖm  Yªu cÇu ghi vë kÕt luËn. (Nªu ra KL vµ ghi vë) Hoạt động 5: Vận dụng - Yêu cầu HS nêu cấu tạo và hoạt động  Tác dụng cña la bµn. (HS t×m hiÓu vÒ la bµn vµ tr¶ lêi c©u C6.) - T¬ng tù híng dÉn HS th¶o luËn c©u C7, C8. - Với câu C7, GV có thể yêu cầu HS xác định cực từ cña c¸c nam ch©m cã trong bé thÝ nghiÖm. Víi kim nam châm (không ghi tên cực) phải xác định cực từ nh thÕ nµo? (Th¶o luËn tr¶ lêi C7). C3: §a cùc Nam cña thanh nam ch©m l¹i gÇn kim nam ch©m  Cùc B¾c cña kim nam ch©m bÞ hót vÒ phÝa cùc Nam cña thanh nam ch©m. C4: §æi ®Çu cña 1 trong hai nam ch©m råi ®a l¹i gÇn  C¸c cùc cïng tªn cña hai nam ch©m ®Èy nhau, c¸c cùc kh¸c tªn hót nhau. 2- Kết luận: Khi đặt hai nam châm gần nhau, c¸c tõ cùc cïng tªn ®Èy nhau, c¸c tõ cùc kh¸c tªn hót nhau III- VËn dông: C6: Bé phËn chØ híng cña la bµn lµ kim nam ch©m bëi v× t¹i mäi vÞ trÝ trªn Tr¸i §Êt (trõ ë hai cực) kim nam châm luôn chỉ hớng Nam Bắc địa lí.  La bàn dùng để xác định phơng hớng dùng cho ngời đi biển, đi rừng, xác định hớng nhà ... C7: §Çu nµo cña nam ch©m cã ghi ch÷ N lµ cùc B¾c. §Çu ghi ch÷ S lµ cùc Nam. Víi kim nam ch©m HS ph¶i dùa vµo mµu s¾c hoÆc kiÓm tra:. D. Cñng cè: - GV bæ sung thªm bµi tËp cñng cè sau: Cho hai thanh thÐp gièng hÖt nhau, 1 thanh cã tõ tÝnh. Lµm thế nào để phân biệt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức từ ở nam châm trong bài sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt"; - Häc kÜ bµi vµ lµm bµi tËp 21 (SBT). - Hướng dẫn bài 21.2: * Nếu là thanh nam châm có hiện tượng gì xảy ra?Khi đổi đầu có hiện tượng gì xảy ra? * Nam châm khi đứng cân bằng định hướng theo hướng nào?Có thể dùng nam châm khác không?.

(54) Tuần 12 Tiết 24. Ngµy so¹n: 7/11/2011 Ngày dạy: 9/11/2011 Bµi 22: T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - Tõ trêng. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Mô tả đợc thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện; Trả lời đợc câu hỏi, từ trờng tồn tại ở đâu; Biết c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. 2- KÜ n¨ng: Thùc hµnh 3- Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức cẩn thận, hợp tác nhóm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: 2 giá thí nghiệm; 1 nguồn điện 3V hoặc 4,5V; 1 kim nam châm đợc đặt trên giá, có trục thẳng đứng; 1 công tắc; 1 đoạn dây dẫn bằng constantan dài khoảng 40cm; 5 đoạn dây nối; 1 biến trë; 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: HS lên bảng chữa bài tập 21.2; 21.3 từ kết quả đó nêu các đặc điểm của nam châm. C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (Nh SGK) Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Phát hiện tính chất từ của dòng điện I- Lực từ - Yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm 1- ThÝ nghiÖm trong h×nh 22.1 (tr.81-SGK). (HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm h×nh 22.1) - Gọi HS nêu mục đích thí nghiệm, cách bố trí, tiến hµnh thÝ nghiÖm. - (nêu mục đích thí nghiệm, cách bố trí và tiến hành thÝ nghiÖm) - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, quan s¸t để trả lời câu hỏi C1. C1: Khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn  (Tiến hành thí nghiệm theo nhóm, sau đó trả lời câu Kim nam châm bị lệch đi. Khi ngắt dòng hái C1) ®iÖn  Kim nam ch©m l¹i trë vÒ vÞ trÝ cò. - Thí nghiệm đó chứng tỏ điều gì? 2- KÕt luËn: Dßng ®iÖn g©y ra t¸c dông lùc - GV th«ng b¸o KL lên kim nam châm đặt gần nó chứng tỏ dòng ®iÖn cã t¸c dông tõ. II- Tõ trêng Hoạt động 3: Tìm hiểu từ trờng - Gäi HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra  Thèng nhÊt c¸ch 1- ThÝ nghiÖm C2: Khi đa kim nam châm đến các vị trí tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. (HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu khác nhau xung quanh dây dẫn có dòng điện hái C2) hoÆc xung quanh thanh nam ch©m  Kim - Yêu cầu các nhóm chia các bạn trong nhóm làm nam châm lệch khỏi hớng Nam - Bắc địa lí. đôi, một nửa tiến hành thí nghiệm với dây dẫn có C3: ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng dßng ®iÖn, mét nöa tiÕn hµnh víi thanh nam ch©m  yªn, xoay cho nã lÖch khái híng võa x¸c định, buông tay, kim nam châm luôn chỉ Thèng nhÊt tr¶ lêi c©u hái C3 -(HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu một hớng xác định. - Thí nghiệm đó chứng tỏ không gian xung hái C3) quanh nam ch©m vµ xung quanh dßng ®iÖn cã kh¶ n¨ng t¸c dông lùc tõ lªn kim nam châm đặt trong nó. - HS nªu kÕt luËn, ghi vë: - ThÝ nghiÖm chøng tá kh«ng gian xung quanh nam 2- KÕt luËn:- Kh«ng gian xung quanh nam ch©m, xung quanh dßng ®iÖn tån t¹i mét tõ châm và xung quanh dòng điện có gì đặc biệt? trêng. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái) - Nam châm hoặc dòng điện có khả năng tác dụng lực từ nên nam châm đặt gần nó..

(55) - Các kiến thức về môi trường: + Trong không gian từ trường và điện trường tồn tại trong một trường thống nhất là điện từ trường. Sóng điện từ là sự lan truyền của điện từ trường biến thiên trong không gian. Néi dung tÝch hîp + Các sóng radio, sóng vô tuyến, ánh sáng nhìn thấy, tia X, tia gamma cũng là sóng điện từ. Các sóng điện từ truyền đi mang theo năng lượng. Năng lượng sóng điện từ phụ thuộc vào tần số và cường độ sóng. - Các biện pháp bảo vệ môi trường: GV: Nêu các biện pháp để bảo vệ môi trờng? + Xây dựng các trạm phát sóng điện từ xa HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời khu dân cư. + Sử dụng điện thoại di động hợp lí, đúng cách; không sử dụng điện thoại di động để đàm thoại quá lâu (hàng giờ) để giảm thiểu tác hại của sóng điện từ đối với cơ thể, tắt điện thoại khi ngủ hoặc để xa người. + Giữ khoảng cách giữa các trạm phát Hoạt động 4: Tìm hiểu cách nhận biết từ trờng GV th«ng b¸o c¸ch nhËn biÕt tõ trêng dïng kim nam sóng phát thanh truyền hình một cách thích hợp. ch©m (nam ch©m thö) (Ghi vë ) + Tăng cường sử dụng truyền hình cáp, Hoạt động 5: Vận dụng điện thoại cố định; chỉ sử dụng điện thoại di - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4  C¸ch động khi thật cần thiết. 3- C¸ch nhËn biÕt tõ trêng nhËn biÕt tõ trêng. (SGK) (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái). - T¬ng tù víi c©u C5, C6. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C5, C6). III- VËn dông: C4: §Ó ph¸t hiÖn ra trong d©y dÉn AB cã dòng điện hay không ta đặt kim nam châm l¹i gÇn d©y dÉn AB. NÕu kim nam ch©m lÖch khái híng Nam - B¾c th× d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ ngîc l¹i. C©u C5: §Æt kim nam ch©m ë tr¹ng th¸i tù do, khi đã đứng yên, kim nam châm luôn chỉ híng Nam - B¾c chøng tá xung quanh Tr¸i §Êt cã tõ trêng. C6: T¹i mét ®iÓm trªn bµn lµm viÖc, ngêi ta thö ®i thö l¹i vÉn thÊy kim nam ch©m lu«n nằm dọc theo một hớng xác định, không trïng víi híng Nam - B¾c. Chøng tá kh«ng gian xung quanh nam ch©m cã tõ trêng.. D. Cñng cè: GV thông báo: Thí nghiệm này đợc gọi là thí nghiệm Ơ-xtét do nhà bác học Ơ-xtét tiến hµnh n¨m 1820. KÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm më ®Çu cho bíc ph¸t triÓn míi cña ®iÖn tõ häc thÕ kØ 19 vµ 20. E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi và lµm bµi tập 22 (SBT). Hướng dẫn bài 22.2 * Mắc hai đầu dây dẫn vào pin muốn biết pin còn điện hay không ta làm gì? *Nếu kim nam châm lệch khỏi vị trí bắc nam châm chứng tỏ điều gì? Tuần 13. Ngµy so¹n: 12/11/2011.

(56) Tiết 25. Ngày dạy: 15/11/2011 Bµi 23: Tõ phæ - §êng søc tõ. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch dïng m¹t s¾t t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m. - Biết vẽ các đờng sức từ và xác định đợc chiều các đờng sức từ của thanh nam châm. 2- Kĩ năng: Nhận biết cực của nam châm, vẽ đờng sức từ đúng cho nam châm thẳng, nam ch©m ch÷ U. 3- Thái độ: Trung thực, cẩn thận, khéo léo trong thao tác thí nghiệm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 thanh nam ch©m th¼ng - 1 tÊm nhùa trong cøng - 1 Ýt m¹t s¾t - 1 bót d¹ - Một số kim nam châm nhỏ có trục quay thẳng đứng * GV: Một bộ thí nghiệm đờng sức từ (trong không gian) III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: GV gäi 2 HS lªn b¶ng: + HS1: Nêu đặc điểm của nam châm? Chữa bài tập 22.1; 22.2. + HS2: Ch÷a bµi tËp 22.3 vµ 22.4. Nh¾c l¹i c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Bằng mắt thờng chúng ta không thể nhìn thấy từ trờng. Vậy làm thế nào để có thể hình dung ra tõ trêng vµ nghiªn cøu tõ tÝnh cña nã mét c¸ch dÔ dµng, thuËn lîi?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Thí nghiệm tạo từ phổ của thanh I- Tõ phæ 1- ThÝ nghiÖm nam ch©m - Yêu cầu HS tự nghiên cứu phần thí nghiệm  Gọi - HS đọc phần 1. Thí nghiệm  Nêu dụng 1, 2 HS nªu: Dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ cÇn thiÕt, c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. nghiÖm. - GV giao dông cô thÝ nghiÖm theo nhãm, yªu cÇu - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tr¶ lêi HS làm thí nghiệm theo nhóm. Lu ý mạt sắt dàn đều, câu C1. không để mạt sắt quá dày từ phổ sẽ rõ nét. Không đ- - HS thấy đợc: Các mạt sắt xung quanh nam ợc đặt nghiêng tấm nhựa so với bề mặt của thanh châm đợc sắp xếp thành những đờng cong nèi tõ cùc nµy sang cùc kia cña nam ch©m. nam ch©m. - Yêu cầu HS so sánh sự sắp xếp của mạt sắt với lúc Càng ra xa nam châm, các đờng này càng ban đầu cha đặt lên nam châm và nhận xét độ mau, tha. 2- KÕt luËn tha cña c¸c m¹t s¾t ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau. - Gọi đại diện các nhóm trả lời câu hỏi C1. GV lu ý - HS ghi kết luận vào vở. để HS nhận xét đúng thì HS vẽ đờng sức từ sẽ chính x¸c. - GV th«ng b¸o kÕt luËn SGK. * Chuyển ý: Dựa vào hình ảnh từ phổ, ta có thể vẽ đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng. Vậy đờng sức từ II- §êng søc tõ đợc vẽ nh thế nào? 1- Vẽ và xác định chiều đờng sức từ. Hoạt động 3: Vẽ và xác định chiều đờng sức từ - Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm nghiªn cøu phÇn a) - HS lµm viÖc theo nhãm, dùa vµo h×nh ¶nh các đờng mạt sắt, vẽ các đờng sức từ của híng dÉn trong SGK. - GV thu bài vẽ biểu diễn đờng sức từ của các nhóm, nam châm thẳng. hớng dẫn thảo luận chung cả lớp để có đờng biểu đúng nh hình 23.2. - GV lu ý söa sai cho HS v× HS thêng hay vÏ sai nh sau: Vẽ các đờng sức từ cắt nhau, nhiều đờng sức từ xuất phát từ một điểm, độ mau tha đờng sức từ cha - Tham gia thảo luận chung cả lớp  Vẽ đđúng ... ờng biểu diễn đúng vào vở. - GV thông báo: Các đờng liền nét mà các em vừa vẽ đợc gọi là đờng sức từ..

(57) - TiÕp tôc híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm nh híng dÉn ë phÇn b) vµ tr¶ lêi c©u hái C2. - GV thông báo chiều qui ớc của đờng sức từ  Yêu - HS làm việc theo nhóm xác định chiều đcầu HS dùng mũi tên đánh dấu chiều của các đờng ờng sức từ và trả lời câu hỏi C2: Trên mỗi đờng sức từ, kim nam châm định hớng theo sức từ vừa vẽ đợc. một chiều nhất định. - HS ghi nhớ qui ớc chiều đờng sức từ, dùng - Dùa vµo h×nh vÏ tr¶ lêi c©u C3. mũi tên đánh dấu chiều đờng sức từ vào hình vẽ trong vở. 1 HS lên bảng vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam châm. - Gọi HS nêu đặc điểm đờng sức từ của thanh nam C3: Bên ngoài thanh nam châm, các đờng sức từ đều có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào châm, nêu chiều qui ớc của đờng sức từ. cùc Nam. 2- KÕt luËn - HS nêu và ghi nhớ đợc đặc điểm đờng sức tõ cña nam ch©m th¼ng vµ chiÒu qui íc cña - GV thông báo cho HS biết qui ớc vẽ độ mau, tha của các đờng sức từ biểu thị cho độ mạnh, yếu của từ đờng sức từ, ghi vở. III- VËn dông trêng t¹i mçi ®iÓm. C4: + ë kho¶ng gi÷a hai cùc cña nam ch©m ch÷ U, các đờng sức từ gần nh song song với Hoạt động 4: Vận dụng C4: Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña nhau. nam châm chữ U, từ đó nhận xét đặc điểm đờng sức + Bên ngoài là những đờng cong nối 2 cực tõ cña nam ch©m ch÷ U ë gi÷a 2 cùc vµ bªn ngoµi nam ch©m. - Vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam nam ch©m. - Yêu cầu HS vẽ đờng sức từ của nam châm chữ U châm chữ U vào vở. vào vở, dùng mũi tên đánh dấu chiều của đờng sức - Cá nhân HS hoàn thành cầu C5, C6 vào vở. tõ. HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m ch÷ U t¬ng tù nh thÝ nghiÖm víi nam ch©m th¼ng. Tõ C5: §êng søc tõ cã chiÒu ®i ra ë cùc B¾c vµ h×nh ¶nh tõ phæ, c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C4. - GV kiÓm tra vë cña 1 sè HS nhËn xÐt nh÷ng sai sãt ®i vµo cùc Nam cña nam ch©m v× vËy®Çu B cña thanh nam ch©m lµ cùc Nam. để HS sửa chữa nếu sai. C6: HS vẽ đợc đờng sức từ thể hiện có chiều ®i tõ cùc B¾c cña nam ch©m bªn tr¸i sang cùc Nam cña nam ch©m bªn ph¶i. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5, C6. Víi c©u C6, cho HS c¸c nhãm kiÓm tra l¹i h×nh ¶nh tõ phæ b»ng thùc nghiÖm. D. Cñng cè: - Cuèi cïng GV cã thÓ lµm thÝ nghiÖm cho HS quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m trong kh«ng gian (nếu có bộ thí nghiệm này), thông báo xung quanh nam châm có từ trờng do đó đờng sức từ có ở mọi phía của nam châm chứ không phải chỉ nằm trên một mặt phẳng. Đờng sức từ không phải là đờng có thật trong không gian mà ngời ta chỉ dùng đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng. - Yêu cầu HS đọc mục "Có thể em cha biết". E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp 23 (SBT).. Tuần 13 Tiết 26. Ngµy so¹n: 14/11/2011 Ngày dạy: 17/11/2011 Bµi 24: Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - So sánh đợc từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của nam châm thẳng. - Vẽ đợc đờng sức từ biểu diễn từ trờng của ống dây..

(58) - Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đờng sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. 2- KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm. - Rèn kỹ năng vẽ hình biểu diễn các đờng sức của từ trờng. 3- Thái độ: Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: - 1 tÊm nhùa cã luån s½n c¸c vßng d©y cña mét èng d©y dÉn. - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 Ýt m¹t s¾t. -1 c«ng t¾c, 3 ®o¹n d©y dÉn. - 1 bót d¹ III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: GV gäi 2 HS lªn b¶ng yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: BT1: Có A, B là 2 từ cực của 2 NC thẳng và các đờng sức từ của chúng A lµ cùc B¾c cña thanh NC bªn tr¸i. H·y cho biÕt B lµ cùc nµo cña NC bên phải. Vẽ các mũi tên chỉ chiều của các đờng sức từ. BT2: Có C, D là hai từ cực của 2 thanh NC và các đờng sức từ của chúng C là cc Nam của NC bên trái. Hãy xác định từ cực D? Vẽ các mũi tên chỉ chiều của các đờng sức từ. C - Bµi míi:. 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (Nh SGK) Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 2: Tạo ra và quan sát từ phổ của ống d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - GV: Gọi HS nêu cách tạo ra để quan sát từ phổ của èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi nh÷ng dông cô đã phát cho các nhóm. (Cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y, gâ nhÑ tÊm nhùa.) - Yªu cÇu lµm thÝ nghiÖm t¹o tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn theo nhãm, quan s¸t tõ phæ bªn trong vµ bên ngoài ống dây để trả lời câu hỏi C1. (lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tõ phæ vµ th¶o luËn tr¶ lêi c©u C1.) - Gäi HS tr¶ lêi c©u C2 Vµ C3? (C¸ nh©n HS hoµn thµnh) - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë c©u C1, C2, C3 chóng ta rút ra đợc kết luận gì về từ phổ, đờng sức từ và chiều đờng sức từ ở hai đầu ống dây? (trao đổi trên lớp để rút ra kết luận). - Gọi 1, 2 HS đọc lại phần 2 kết luận trong SGK. Hoạt động 3: Tìm hiểu qui tắc nắm tay phải GV: Từ trờng do dòng điện sinh ra, vậy chiều của đờng sức từ có phụ thuộc vào chiều dòng điện hay không? Làm thế nào để kiểm tra đờng điều đó? (nªu dù ®o¸n, vµ c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña chiều đờng sức từ vào chiều của dòng điện.) - Tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm vµ híng dÉn th¶o luËn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm  Rót ra kÕt luËn. (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra theo nhãm vµ rót ra KL) - GVđa ra qui tắc nắm tay phải giúp ta xác định chiều đờng sức ở trong lòng ống dây (Ghi quy t¾c vµo vë) Hoạt động 4: Vận dụng - VËn dông hoµn thµnh c©u C4, C5, C6. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh C4, C5, C6) - Cho HS đọc phần "Có thể em cha biết".. Kiến thức cần đạt I- Từ phổ, đờng sức từ của ống dây có dßng ®iÖn ch¹y qua. 1- ThÝ nghiÖm C1: + PhÇn tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ bªn ngoµi thanh nam ch©m gièng nhau. + Kh¸c nhau: Trong lßng èng d©y còng cã các đờng mạt sắt đợc sắp xếp gần nh song song víi nhau. C2: §êng søc tõ ë trong vµ ngoµi èng d©y tạo thành những đờng cong khép kín. C3: Dựa vào thông báo của GV, HS xác định cùc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn trong thÝ nghiÖm. 2- KÕt luËn: (SGK). II- Qui t¾c n¾m tay ph¶i 1- Chiều đờng sức từ của ống dây có dòng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc vµo yÕu tè nµo?. KÕt luËn: Chiều đờng sức từ của dòng điện trong ống d©y phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y. 2- Qui t¾c n¾m tay ph¶i.

(59) ( Cá nhân HS đọc phần "Có thể em cha biết".). (SGK /tr.66) III. VËn dông: C4: C5: C6:. D. Cñng cè: Nªu quy t¾c n¾m tay ph¶i? So s¸nh tö phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña nam ch©m? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc qui t¾c n¾m tay ph¶i, vËn dông thµnh th¹o qui t¾c. - Lµm bµi tËp 24 (SBT).. Tuần 14 Tiết 27. Ngµy so¹n: 19/11/2011 Ngày dạy: 22/11/2011 Bµi 25: sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp - nam. ch©m ®iÖn. I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc TN về sự nhiễm từ của sắt, thép. - Biết và giải thích đợc vì sao lõi sắt non dùng để chế tạo nam châm điện còn thép dùng để chế tạo nam ch©m vÜnh cöu. - Nêu đợc 2 cách làm tăng lực từ của NC điện tác dụng lên 1 vật là tăng cờng độ dòng điện đi qua các vßng d©y vµ t¨ng sè vßng d©y cña èng d©y. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - Tranh cÇn cÈu ®iÖn hoÆc nam ch©m ®iÖn ®ang hót c¸c vËt b»ng s¾t thÐp. 2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, Ampe kÕ 1 chiÒu, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, la bµn lo¹i to, cuén d©y 200-400 V (m¸y biÕn thÕ) - Mét Ýt ®inh s¾t, lâi s¾t non, lâi s¾t ch÷ I. Mét sè ®o¹n d©y dÉn, b¶ng ®iÖn, gi¸ thÝ nghiÖm III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học.

(60) A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: Yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: C¹nh mét èng d©y ngêi ta treo mét thanh nam ch©m th¼ng b»ng mét sîi dây dẻo. Thanh NC đứng CB ở vị trí nh hình vẽ bên. C và D là hai cực của 1 nguồn điện. a) Khi ta nèi A víi C vµ B víi D th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? S b) Khi ta nèi A víi D vµ B víi C th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? T V S c) Khi ng¾t m¹ch ®iÖn, vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? N S. C - Bµi míi:. V. S. S. C D 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập S §a tranh vÏ nam ch©m ®iÖn (cÇn cÈu ®iÖn) giíi thiÖu, nhê nam ch©m ®iÖnS mµ ngêi ta cã thÓ V thu gom "rác kim loại" một cách dễ dàng, vậy nam châm điện đợc tạo ra ntn? NSNó có gì lợi hơn so víi nam ch©m vÜnh cöu. Chóng ta cïng häc bµi h«m nay. V Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Làm thí nghiệm về sự nhiễm từ của I - Sự nhiễm từ của sắt, thép 1- ThÝ nghiÖm s¾t vµ thÐp - GV yêu cầu cá nhân HS quan sát hình 25.1, đọc SGK mục 1. thí nghiệm tìm hiểu mục đích thí nghiÖm, dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ - §Æt lâi s¾t non hoÆc thÐp vµo trong lßng ống dây, đóng công tắc K, quan sát và nhận nghiÖm. (quan sát hình 25.1, nghiên cứu mục 1 SGK nêu đợc: xét góc lệch của kim nam châm so với trờng mục đích thí nghiệm, dụng cụ thí nghiệm, cách tiến hợp trớc. - Quan s¸t, so s¸nh gãc lÖch cña kim nam hµnh thÝ nghiÖm.) - Sau khi GV cho HS thảo luận về mục đích thí châm trong các trờng hợp. nghiÖm, c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm  Yªu KQ: Lâi s¾t hoÆc thÐp lµm t¨ng t¸c dông tõ cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. cña èng d©y cã dßng ®iÖn. (Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN) - GV yªu cÇu HS c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - Sắt, thép, niken, cooban và các vật liệu từ (§¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶ TN) khác đặt trong từ trường đều bị nhiễm từ. - Các biện pháp bảo vệ môi trường: Néi dung tÝch hîp + Trong các nhà máy cơ khí, luyện kim có nhiều các bụi, vụn sắt, việc sử dụng các GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng ? nam châm điện để thu gom bụi, vụn sắt làm HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời sạch môi trường là một giải pháp hiệu quả. + Loài chim bồ câu có một khả năng đặc biệt, đó là có thể xác định được phương hướng chính xác trong không gian. Sở dĩ như vậy bởi vì trong não bộ của chim bồ câu có các hệ thống giống như la bàn, chúng được định hướng theo từ trường trái đất. Sự định hướng này có thể bị đảo lộn nếu trong môi trường có quá nhiều nguồn Hoạt động 3: Làm thí nghiệm, khi ngắt dòng điện phát sóng điện từ. Vì vậy, bảo vệ môi ch¹y qua èng d©y, sù nhiÔm tõ cña s¾t non vµ trường tránh ảnh hưởng tiêu cực của sóng thÐp cã g× kh¸c nhau  Rót ra kÕt luËn vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp. điện từ là góp phần bảo vệ thiên nhiên. - T¬ng tù 2- KÕt luËn - Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 25.2 theo nhãm. + Lâi s¾t hoÆc lâi thÐp lam t¨ng t¸c dông tõ (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm) cña èng d©y cã dßng ®iÖn. - Gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm + Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết từ tính qua viÖc tr¶ lêi c©u C1. còn lõi thép thì vẫn giữ đợc từ tính. (§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy c©u C1) - HS ghi kÕt luËn vµo vë. Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp.. - Qua thÝ nghiÖm 25.1 vµ 25.2, rót ra kÕt luËn g×? (Th¶o luËn ®a ra KL) Hoạt động 4: Tìm hiểu nam châm điện - GV yêu cầu HS làm việc với SGK để trả lời câu C2. (Cá nhân HS đọc SGK, kết hợp quan sát hình 25.3). P.

(61) II- Nam ch©m ®iÖn C2: + CÊu t¹o: Gåm mét èng d©y dÉn trong cã lâi s¾t non. + C¸c con sè (1000 - 1500) ghi trªn èng d©y cho biÕt èng d©y cã thÎ sö dông víi sè vßng dây khác nhau tùy theo cách chọn để nối hai ®Çu èng d©y víi nguån ®iÖn. Dßng ch÷ 1A - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C3. 22 cho biết ống dây đợc dùng với dòng (Cá nhân HS hoàn thành câu C3.)Hớng dẫn thảo luận điện cờng độ 1A, điện trở của ống dây là 22 chung c¶ líp, yªu cÇu so s¸nh cã gi¶i thÝch . - Nghiên cứu phần thông báo của mục II để Hoạt động 5: Vận dụng thấy đợc có thể tăng lực từ của nam châm - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë. ®iÖn b»ng c¸c c¸ch sau: (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë.) + Tăng cờng độ dòng điện chạy qua các vßng d©y. + T¨ng sè vßng cña èng d©y. C3: - GV yêu cầu HS đọc phần "Có thể em cha biết" để Nam châm b mạnh hơn a, d mạnh hơn c, e t×m hiÓu thªm c¸ch lµm t¨ng lùc tõ cña nam ch©m m¹nh h¬n b vµ d. ®iÖn. III. VËn dông: (Cá nhân HS đọc phần "Có thể em cha biết") C4: Khi ch¹m mòi kÐo vµo ®Çu thanh nam ch©m th× mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ trë thµnh một nam châm. Vì kéo đợc làm bằng thép nªn sau khi kh«ng cßn tiÕp xóc víi nam châm nữa, nó vẫn giữ đợc từ tính lâu dài. C5: Muèn nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh ta chØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y cña nam ch©m. để tìm hiểu cách khác (ngoài 2 cách đã học) để có thể tăng lực từ của nam châm điện. D. Cñng cè : Híng dÉn HS hoµn thµnh C6 C6: Lîi thÕ cña nam ch©m ®iÖn: - Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cờng độ dòng điện đi qua èng d©y. - ChØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y lµ nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh. - Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây. E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 25 (SBT) Bµi 25.3, GV cã thÓ cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm cô thÓ h×nh 25.2 (SBT). Yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thµnh bµi tËp vµo vë bµi tËp.. Tuần 14 Tiết 28. Ngµy so¹n: 21/11/2011 Ngày dạy: 25/11/2011 Bµi 26: øng dông cña nam ch©m. I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo động. - Kể tên đợc một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn:.

(62) - Tranh vÏ h×nh 26.2, 26.3. Chu«ng ®iÖn. 2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, mét èng d©y, mét b¶ng ®iÖn, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. Mét ampe kÕ. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: Cho hình vẽ bên, hãy xác định tên các cực của NC treo trên sợi dây. Cho hình vẽ bên. Biết ống dây và vòng dây đang đẩy nhau. Xác định chiều dßng ®iÖn trong èng d©y BT2: Cho c¸c yÕu tè sau. 1. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vßng d©y. 2. Sè vßng d©y. 3. §êng kÝnh cña d©y dÉn. 4. B¶n chÊt cña vËt liÖu lµm lâi. 5. Cờng độ dòng điện. Hãy cho biết yếu tố nào ảnh hởng đến lực hút của nam châm điện. A. 2,4,5. B. 1,3. C. 1,2,4,5. D. 2,3,4 C - Bµi míi: H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: GV: Làm TN với chuông điện. NC đợc chế tạo không mấy khó khăn và ít tốt kém nhng lại có vai trò và đợc ứng dụng rộng rãi trong đời sống cũng nh kỹ thuật. Bài này chúng ta sẽ tìm hiểu về mét sè øng dông cña NC Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng .HĐ2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động I. Loa điện: 1.Nguyên tắc hoạt động của loa điện cña loa ®iÖn : a) ThÝ nghiÖm: GV: Yªu cÇu hs nghiªn cøu môc a trong sgk vµ h×nh vÏ 26.1. Gäi hs nªu c¸c dông cô cÇn dïng cho - Dông cô: TN. - TiÕn hµnh: HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. Đại diện 1 hs nêu + Mắc mạch điện theo sơ đồ. c¸c dông cô cÇn dïng GV: Y/c hs lắp mạch điện theo sơ đồ và tiến hành TN theo nhãm. Theo dâi c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn. + Quan s¸t èng d©y trong 2 trêng hîp: khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y vµ khi cho cêng HS: TiÕn hµnh lµm viÖc nhãm, l¾p m¹ch ®iÖn theo độ dòng điện qua ống dây thay đổi. sơ đồ. Quan sát hiện tợng xảy ra Lu ý: Khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U, khi di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. GV: Cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi èng d©y trong 2 trêng hîp ? HS: Cử đại diện trả lời GV: Nếu đổi chiều dòng điện hoặc đổi cực của nam ch©m th× sÏ cã hiÖn tîng g× x¶y ra? Vµ lµm TN b) KÕt luËn: sgk. HS: quan x¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi c©u hái GvæiCh HS ghi KL trong sgk. HS: Ghi KL vµo vë GV: Híng d©n hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn. 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 26.2 chØ ra c¸c bé phËn Gåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh E, 1 chÝnh cña loa ®iÖn. mµng loa M. HS: Nghiên cứu sgk đại diện 1 hs trả lời GV: Quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh diÔn ra ntn? HS: Thảo luận, cử đại diện đứng tại chỗ phát biểu HĐ3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của rơle II. R¬ le ®iÖn tõ: ®iÖn tõ : 1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ. GV: Yêu cầu hs đọc sgk nghiên cứu hình 26.3. - Rơ le điện từ là thiết bị tự động đóng ngắt HS: Làm việc cá nhân đọc sgk, tìm hiểu sơ đồ hình mạch điện. 26.3 - CÊu t¹o: bé phËn chñ yÕu lµ mét nam ch©m GV : R¬ le ®iÖn tõ lµ g×? H·y chØ ra c¸c bé phËn ®iÖn vµ mét thanh s¾t non. chñ yÕu cña r¬le ®iÖn tõ, t¸c dông cña mçi bé - Cơ chế hoạt động: Khi đóng khoá K có dòng phËn. ®iÖn do m¹ch ®iÖn 1 cung cÊp ch¹y trong cuén HS: Suy nghÜ tr¶ lêi d©y cña NC ®iÖn lµm cho NC hót thanh s¾t GV: Yêu cầu hs đọc và thảo luận nhóm trả lời C1. xuèng ch¹m vµo thanh s¾t phÝa díi. M¹ch ®iÖn.

(63) HS: §äc vµ th¶o luËn tr¶ lêi C1. H§5: VËn dông : GV: Yªu cÇu hs lµm C3, C4. Th¶o luËn trªn líp => giáo viên chữa ra đáp án câu trả lời chính xác. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4.. của động cơ M đợc đóng mạch và có dòng điện do m¹ch 1 cung cÊp ch¹y qua ®/c M lµm ®/c hoạt động. 2. VÝ dô vÒ øng dông cña r¬ le ®iÖn tõ.. III. VËn dông - C3: - C4: - C4: D. Cñng cè: - Nªu nh÷ng øng dông cña nam ch©m trong thùc tÕ - Nêu cấu tạo và hoạt động của loa điện -Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của rơle điện từ E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 26.1 -> 26.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 27 - Lùc ®iÖn tõ. Tuần 15 Tiết 29. Ngµy so¹n: 27/11/2011 Ngày dạy: 29/11/2011. Bµi 27: lùc ®iÖn tõ I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc thí nghiệm chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng. - Vận dụng quy tắc bàn tay trái biểu diễn lực điện từ tác dụng lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với đờng sức từ, khi biết chiều đờng sức từ và chiều dòng điện. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Mçi nhãm hs: - Một BTN (9V), khoá K, biến trở con chạy, một nam châm chữ U, thanh đồng đế, một bảng điện, Một ampe kế. Một thanh đồng nhỏ có thể di chuyển đợc (đặt trên thanh đồng đế) III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C Bµi míi: HĐ1: Đặt vấn đề : GV: Trong bài 22 ở TN Ơ-Xtét ta đã biết: Dòng điện tác dụng lực lên nam châm (lực đó là lực từ). VËy ngîc l¹i NC cã t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn hay kh«ng? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta cïng nghiªn cøu bµi ngµy h«m nay ‘Lùc ®iÖn tõ ‘ Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§2: TN vÒ t¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn: dßng ®iÖn: GV: Yêu cầu hs quan sát hình vẽ trong sgk. Gọi đại 1. ThÝ nghiÖm 1: diện 1 hs cho biết để tiến hành TN cần những dụng a) TiÕn hµnh: - Mắc mạch điện theo sơ đồ. cô g× ? - §o¹n d©y dÉn AB n»m trong tõ trêng cña HS: Tìm hiểu sơ đồ trong sgk. Đại diện 1 hs phát mét nam ch©m. biÓu. b) NX: §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c dông cña GV : Yêu cầu hs làm việc nhóm tiến hành TN. Thảo một lực nào đó. luËn tr¶ lêi C1. 2. KÕt luËn:.

(64) HS : Th¶o luËn tr¶ lêi C1 GV: Quan sát hs lắp mạch điện. Lu ý để thanh đồng n»m s©u trong lßng nam ch©m ch÷ U vµ kh«ng ch¹m vµo nam ch©m. GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL. HS : Th¶o luËn vµ ®a ra KL H§3: T×m hiÓu chiÒu cña lùc ®iÖn tõ : GV: Yªu cÇu hdhs tiÕn hµnh TN nhãm, quan s¸t chiều CĐ của thanh đồng khi lần lợt đổi chiều dòng điện và chiều đờng sức từ. GV : Gọi đại diện các nhóm báo cáo kết quả TN. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. GV:Y/c hs th¶o luËn nhãm rót ra KL. HS : Th¶o luËn nhãm rót ra KL H§4: T×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i : GV: Y/c hs đọc mục 2 tìm hiểu quy tắc bàn tay trái. HS : 1hs đọc to trớc lớp. GV: Hdhs ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i theo c¸c bíc: 1. Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ vuông góc vµ cã chiÒu híng vµo lßng bµn tay. 2. Quay bàn tay trái xung quanh một đờng sức từ ở giữa lòng bàn tay để ngón tay giữa chỉ chiều dòng ®iÖn. 3. Cho·i ngãn tay c¸i vu«ng gãc víi ngãn tay gi÷a . Lúc đó ngón tay cái chỉ chiều lực điện từ. HS : Lµm viÖc c¸ nh©n luyÖn c¸ch sö dông quy t¾c bµn tay tr¸i. H§5: VËn dông : GV: Y/ c hs làm việc cá nhân từ C2 đến C4. Thảo luận ra đáp án đúng. HS: làm việc cá nhân từ C2 đến C4. Thảo luận toàn líp. C3: §êng søc tõ cña NC cã chiÒu tõ díi ®i lªn trªn. Lu ý khi vẽ lực điện từ F thì điểm đặt là trung điểm cña ®o¹n d©y dÉn.. Tõ trêng t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn cã dßng điện chạy qua đặt trong từ trờng (không // với đờng sức từ). Lực đó gọi là lực điện từ (KH: ⃗ F ) II. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ - Quy t¾c bµn tay tr¸i. 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? a) ThÝ nghiÖm 2: - TH1: §æi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn AB - TH2: Đổi chiều đờng sức từ của nam ch©m. => AB C§ theo chiÒu ngîc víi chiÒu ë TN1. b) KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng ®iÖn chạy trong dây dẫn và chiều đờng sức từ. 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i: Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ hớng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngãn tay gi÷a híng theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ.. III. VËn dông: - C2: Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng ®iÖn ®i tõ B-> A. - C3:. - C4: D. Cñng cè: - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? - Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay trÝa E. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 27.1 -> 27.3 trong sbt vËt lý. - Đọc trớc sgk bài 28 - động cơ điên một chiều. Tuần 15 Tiết 30. Ngµy so¹n: 27/11/2011 Ngày dạy: 30/11/2011 Bài 28: động cơ điện một chiều. I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc các bộ phận chính, giải thích đợc hoạt động của động cơ điện 1 chiều. - Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện. - Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động..

(65) 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong báo cáo kết quả TN. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. - Một BTN (6V), khoá K, mô hình động cơ điện một chiều. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: C¸c h×nh vÏ díi ®©y vÏ d©y dÉn h×nh trô vu«ng gãc víi trang giÊy, cã dßng ®iÖn ch¹y qua theo chiều từ trớc ra sau trang giấy và đợc đặt trong từ trờng của nam châm N-S. Hình vẽ nào vẽ đúng chiÒu cña lùc tõ t¸c dông lªn d©y dÉn? Lu ý hs KH lµ chØ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa tríc ra phÝa sau trang giÊy, KH lµ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa sau ra phÝa tríc trang giÊy. A. B. C. D. N N N N ⃗ F ⃗ ⃗ ⃗ F F F S S S S BT2: Xác định lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn ở hình a và các từ cực ở hình B. a) b). S. N. ⃗ F. C – Bµi míi: HĐ1: Đặt vấn đề: GV: Nªu t×nh huèng më bµi nh sgk. H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu bµi "§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu”. HS : Toµn líp l¾ng nghe. Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ2: Tìm hiểu cấu tạo của động cơ điện một chiều I. Nguyên tắc, cấu tạo và hoạt động của GV: §a m« h×nh cho c¸c nhãm y/c hs t×m hiÓu cÊu động cơ điện một chiều. 1. CÊu t¹o: tạo của động cơ điện một chiều. GV : Gäi 1 hs lªn b¶ng chØ râ trªn m« h×nh 2 bé Động cơ điện một chiều có hai bộ phận phận chính của động cơ điện 1 chiều. HS: Lµm viÖc nhãm t×m hiÓu m« h×nh. §¹i diÖn 1 lªn chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây cho dòng điện chạy qua. b¶ng lµm theo y/c cña gi¸o viªn. - Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khét. Các tia lửa Néi dung tÝch hîp điện này là tác nhân sinh ra khí NO, NO 2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và gây nhiễu các thiết bị GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p dÓ b¶o vÖ m«i trêng ? vô tuyến truyền hình gần đó. HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời - Biện pháp bảo vệ môi trường: HĐ3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của động cơ + Thay thế cỏc động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. ®iÖn mét chiÒu GV: Y/c hs vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định + Tránh mắc chung động cơ điện một lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ. khung dây, biểu diễn cặp lực đó trên hình vẽ. 2. Hoạt động của động cơ điện một chiều: HS: Làm việc nhân hoàn thành C1: xác định lực điện Dựa trên tác dụng của từ trờng lên khung tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. dây, biểu diễn cặp lực đó trên hình vẽ. - C1: GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. - C2: HS : Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh C2.

(66) GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN xem kÕt qu¶ C2 dù ®o¸n cã chÝnh x¸c kh«ng. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n cña C2. GV: Vậy hãy cho cô biết động cơ điện một chiều có các bộ phận chính là gì? Nó hoạt động theo nguyên t¾c nµo? HS: Trao đổi thảo luận để rút ra KL về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của đ/c điện 1 chiều.. HĐ4: Tìm hiểu động cơ điện một chiều trong kỹ thuËt: GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi C4: HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, th¶o luËn tr¶ lêi C4. GV: Giới thiệu với hs: ngoài động cơ điện 1 chiều còn có động cơ điện xoay chiều là loại động cơ thờng dùng trong đời sống và kỹ thuật. HS: Làm việc cá nhân rút ra kết luận về động cơ điện mét chiÒu trong kü thuËt. HĐ5:Phát hiện sự biến đổi năng lợng trong động c¬ ®iÖn: GV: Khi hoạt động Đ/c điện chuyển hoá năng lợng tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? HS: Th¶o luËn nhãm rót ra nhËn xÐt H§6: VËn dông : GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n C5-> C7. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C5 -> C7. C6 : V× NC vÜnh cöu kh«ng t¹o ra tõ trêng m¹nh nh nam ch©m ®iÖn. Thảo luận toàn lớp ra kq đúng.. - C3: TiÕn hµnh TN => Khung d©y quay.. 3. KÕt luËn: sgk - Bộ phận đứng yên đợc gọi là Stato: Nam ch©m. - Bé phËn quay (r«to): Khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trờng và cho dòng điện đi qua khung, dới tác dông cña lùc ®iÖn tõ khung d©y sÏ quay. II. §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt: 1. CÊu t¹o cña ®/c ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt. - Bé phËn chÝnh lµ nam ch©m ®iÖn vµ nhiÒu cuộn dây đặt lệch nhau và // với trục của mét khèi trô lµm b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuËt ghÐp l¹i. 2. KÕt luËn: sgk II. Sự biến đổi năng lợng trong động cơ ®iÖn: - Khi đ/c điện 1 chiều hoạt động, điện năng đợc chuyển hoá thành c¬ n¨ng. III. VËn dông: - C5: Ngợc chiều kim đồng hồ. - C6: - C7:. D. Cñng cè: - Nêu cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều - Động cơ điện một chiều hoạt động đã biến đổi điện năng thành những dạng năng lîng nµo? E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. Lµm BT 28.1 -> 28.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 29, viÕt s½n mÉu b¸o c¸o thùc hµnh vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn1..

(67) TuÇn 16 TiÕt 31. Ngµy so¹n: 4/12/2011 Ngày dạy:7/12/2011 Bµi 29: thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh: chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu, nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Chế tạo đợc một đoạn dây thép thành nam châm, biết cách nhận biết một vật có phải là nam châm hay kh«ng. - Biết dùng kim nam châm để xác định tên từ cực của ống dây có dòng điện chạy trong ống dây. 2. Kü n¨ng: - Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành thí nghiệm. - Xö lý vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh theo mÉu. 3. Thái độ: - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị điện trong thí nghiÖm. - RÌn tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån, 1 am pe kÕ 1 chiÒu, cuén d©y n¹p tõ, cuén d©y thö tõ. - Một thanh thép và một thanh đồng - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. III- Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C -Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o I. ChuÈn bÞ : c¸o thùc hµnh: 1. Tr¶ lêi c©u hái: - C1: GV: Gọi đại diện lần lợt 3 hs trả lời các câu hỏi trong - C2: phÇn 1 - C3: HS: Đại diện 1 hs đứng tại chỗ trả lời. 2. Dông cô TN: sgk H§2: Thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu: GV: Y/c hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 1. GV: Ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. Y/ c hs tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc. GV: Theo dâi uèn n¾n hs trong qu¸ tr×nh lµm TN. Lu ý: Treo thanh sắt (đồng) vuông góc với trục của ống d©y. H§3: NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn : GV: Yªu cÇu hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 2. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n Híng dÉn c¸c nhãm bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN HS: Lµm viÖc theo nhãm tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc GV: Lu ý c¸ch treo kim nam ch©m H§3: Nép b¸o c¸o thùc hµnh GV: Y/cÇu hs hoµn thµnh b¸o c¸o. HS: Hoµn thµnh b¸o c¸o kÕt qu¶ vµo b¶ng 1. II. Néi dung thùc hµnh:. 1. ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu - M¾c m¹ch ®iÖn vµo èng d©y A tiÕn hµnh chÕ t¹o nam ch©m tõ 2 ®o¹n d©y thép và đồng. - Thử từ tính xem đoan kl nào đã trở thành NC. - Xác định tên từ cực của NC vừa đợc chế t¹o. - BCKQ vµo b¶ng 2. NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua.. III. B¸o c¸o kÕt qu¶: D. Cñng cè: - Thu b¸o c¸o TH.

(68) - NhËn xÐt giê TH E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi- §äc tríc sgk bµi 30 - bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i.. TuÇn 16 TiÕt 32. Ngµy so¹n: .7/12/2011. Bµi 30: Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i 1. KiÕn thøc: - Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải xác định chiều đờng sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện vµ ngîc l¹i. - Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với với đờng sức từ hoặc chiều đờng sức từ (hoặc chiều dòng điện) khi biÕt 2 trong 3 yÕu tè trªn. - Biết cách thực hiện các bớc giải bài tập định tính phần điện từ 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng suy luận lôgíc, vận dụng đợc kiến thức vào thực tế. 3. Thái độ: - H¨ng say häc tËp. TÝch cùc ph¸t huy tinh thÇn häc tËp tÝch cùc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Mét sè tranh vÏ. 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån (6V), mét èng d©y dÉn n = 800 vßng, 1 thanh nam ch©m th¼ng, mét kho¸ K, mét sîi d©y m¶nh, mét gi¸ thÝ nghiÖm. III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng GV: Yêu cầu 2 hs đứng tại chỗ nhắc lại quy tắc nắm Bµi tËp 1 : tay ph¶i. a) Nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y. HS: §øng t¹i chç ph¸t biÓu b) Lúc đầu NC bị đẩy ra xa, sau đó nó GV: Yêu cầu hs đọc nội dung bài tập 1 trong sgk. xoay ®i vµ khi cùc B¾c cña NC híng vÒ GV: Gọi đại diện một hs lên bảng chữa bài phÝa ®Çu B cña èng d©y th× NC bÞ hót vµo èng d©y. HS : Cá nhân đọc nội dung bài tập 1. Giải bài. Đại diÖn 1 hs lªn b¶ng ch÷a bµi. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ bµi lµm. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm chøng l¹i kÕt qu¶ b¶i gi¶i. Bµi tËp 2: H§2: Gi¶i bµi 2 : a) GV: Yªu cÇu hs vÏ l¹i h×nh vµo vë. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n vÏ GV: Y/c hs đọc đề bài, vẽ hình lên bảng, gọi 3 hs lên bảng xác định các đại lợng còn thiếu. HS : Đại diện 1 hs đọc đầu bài. Làm việc cá nhân giải bµi 2. GV : Nhận xét, đánh giá việc thực hiện các bớc giải bµi tËp cã vËn dông quy t¾c. HS : Ch÷a vµo vë. ⃗ F b). c) ⃗ F.

(69) Bµi tËp 3: H§3: Gi¶i bµi 3 (12’): a) Lùc ⃗ F1 , ⃗ F 2 đợc biểu diễn trên hình GV: Yêu cầu hs đọc đề bài. vÏ. HS: Đại diện 1 hs đọc đề bài b) Quay ngợc chiều kim đồng hồ. GV : Treo b¶ng phô cã s½n h×nh 30.3. Gäi 1 hs lªn c) Khi lùc ⃗ F1 , ⃗ F 2 cã chiÒu ngîc l¹i => b¶ng lµm bµi. đổi chiÒu dßng ®iÖn trong khung hoặc đổi HS: §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng lµm bµi 3 chiÒu tõ trêng. GV: NhËn xÐt - cho ®iÓm D. Cñng cè: GV: ViÖc gi¶i c¸c bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng bíc nµo? HS: Toµn líp th¶o luËn rót ra c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: Tæng kÕt bµi - nhËn xÐt. E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 31 - HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. - Bài tập 30.1 đến 30.5 trong sbt. TuÇn 17 TiÕt 33. Ngµy so¹n: 10/12/2011. Bµi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Tiến hành đợc thí nghiệm dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm øng. - Mô tả đợc cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Sử dụng đúng đợc hai thuật ngữ: dòng điện cảm ứng và hiện tợng cảm ứng điện từ. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt thí nghiệm với các dụng cụ đã cho. - RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét c¸ch chÝnh x¸c. 3. Thái độ: - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Một điamô xe đạp có lắp bóng đèn; một điamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy nam ch©m vµ cuén d©y ë trong. 2. Mçi nhãm hs: - Một biến thế nguồn (3V), một cuộn dây n = 800 vòng có gắn bóng đèn Led, một thanh nam châm th¼ng cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, mét nam ch©m ®iÖn. III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, quan sát, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C -Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ1: Phát hiện ra cách khác để tạo ra dòng điên I. Cấu tạo và hoạt động của điamô ở xe ngoµi c¸h dïng pin hay acquy: đạp: GV: Nêu vấn đề: Ta đã biết muốn tạo ra dòng điện, phải dïng nguån ®iÖn lµ pin hoÆc ¸cquy. Con cã biÕt trêng hîp nµo kh«ng dïng pin hoÆc acquy mµ vÉn t¹o ra dßng 1. CÊu t¹o: Gåm 1 NC vµ mét cuén d©y. 2. Hoạt động: Khi quay núm của điamô điện đợc không? GV: Gợi ý : Bộ phận nào làm cho đèn xe đạp phát sáng? thì NC quay theo => đèn sáng. HS: Đèn xe đạp sáng nhờ điamô xe đạp. GV: Trong bình điện xe đạp (điamô xe đạp) có những bộ phËn nµo? HS: Th¶o luËn nhãm, suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o II. Dùng nam châm để tạo ra dòng.

(70) viªn. HĐ2: Tìm hiểu cấu tạo của điamô xe đạp. Dự đoán xem bé phËn nµo lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y ra dßng ®iÖn: GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 31.1 trong sgk kÕt hîp víi mẫu vật thật để chỉ ra bộ phận chính của điamô. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n quan s¸t h×nh vÏ vµ mÉu vËt. §¹i diÖn 1 hs ph¸t biÓu. GV: H·y dù ®o¸n ho¹t bé phËn chÝnh nµo cña ®iam« g©y ra dßng ®iÖn? HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời HĐ3: Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện. Xác định trong trờng hợp nào thì nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: GV: Y/c hs đọc TN 1 và cho biết các dụng cụ cần dùng để tiến hành TN. HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. GV: Y/c hs tiến hành TN theo nhóm với các dụng cụ đã cho. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm TN1 GV: Hớng dẫn hs làm từng động tác nhanh và dứt khoát. - §a nam ch©m vµo trong lßng cuén d©y. - §Ó nam ch©m n»m yªn mét lóc trong lßng cuén d©y. Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C1, C2. HĐ4: Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dßng ®iÖn, TH nµo th× NC ®iÖn cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: GV: Y/c hs đọc TN2 trong sgk cho biết các dụng cụ để tiÕn hµnh TN. GV: Y/c hs tiến hành TN theo nhóm với các dụng cụ đã cho. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Y/s hs thảo luận nhóm cho biết khi đóng hay ngắt mạch điện thì từ trờng của nam châm điện thay đổi thế nào? (Dòng điện có cờng độ tăng lên hay giảm đi khiến cho tõ trêng m¹nh lªn hay yÕu ®i). HS: Thảo luận nhóm đại diện trả lời. H§5: T×m hiÓu thuËt ng÷ míi : Dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ: GV: Qua 2 TN trªn, h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?. ®iÖn.. 1.Dïng nam ch©m vÜnh cöu. - TN1: C1: Trong cuén d©y dÉn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng khi: + Di chuyÓn NC l¹i gÇn cuén d©y. + Di chuyÓn NC ra xa cuén d©y. C2: Trong cuén d©y cã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. NX1: sgk. 2.Dïng nam ch©m ®iÖn: - TN2: C3: Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn: + Trong khi đóng mạch điện của NC ®iÖn. + Trong khi đóng mạch điện của NC ®iÖn. NX2: sgk. III. HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ: C4: Trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn. C5: Nhê nam ch©m ta cã thÓ t¹o ra. D. Cñng cè : GV: Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện. HS : Toµn líp, suy nghÜ c©u tr¶ lêi cña gi¸o viªn. - Dòng điện đó đợc gọi là dòng điện gì ? Ngoài hai cách trong sgk, có thể nêu thêm các cách khác nh cho NC điện chuyển động cho nam ch©m quay tríc cuén d©y. HS : Th¶o luËn tr¶ lêi E. Híng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc tõ ®Çu n¨m hoc - ChuÈn bÞ cho giê sau kiÓm tra häc k× I. TuÇn 17 TiÕt 34. Ngµy so¹n: .12/12/2011. Bµi 32: §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.

(71) I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1- KiÕn thøc: - Xác định đợc có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuén d©y dÉn kÝn khi lµm thÝ nghiÖm víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Dựa trên quan sát thí nghiệm, xác lập đợc mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. - Phát biểu đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. - Vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trờng hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng. 2- KÜ n¨ng: - Quan s¸t thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c tØ mØ thÝ nghiÖm. - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò. 3- Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Mô hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của một nam châm hoặc tranh phóng to hình 32.1. - KÎ s½n b¶ng 1 (SGK) ra b¶ng phô hoÆc phiÕu häc tËp. 2. Mçi nhãm hs: - 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED hoặc có thể thay bằng 1 điện kế chứng minh (điện kế nhạy). - 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, 1 trôc quay quanh trôc kim nam ch©m. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, quan sát, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: - Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín. - GV hỏi: Có trờng hợp nào mà nam châm chuyển động so với cuộn dây mà trong cuộn dây không xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - GV híng dÉn vµ cïng HS kiÓm tra l¹i nh÷ng trêng hîp HS nªu hoÆc GV cã thÓ gîi ý kiÓm tra trêng hợp nam châm chuyển động quanh quanh trục của nam châm trùng với trục của ống dây  để không xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng . C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 : ĐVĐ: Ta biết có thể dùng nam châm để t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng ë cuén d©y dÉn kÝn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. Sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng phô thuéc vµo lo¹i nam ch©m hoÆc tr¹ng thái chuyển động của nó. Vậy điều kiện nào là điều I- Sự biến đổi số đờng sức từ xuyên kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?  Bµi míi Hoạt động 2: Khảo sát sự biến đổi của đờng sức từ qua tiết diện của cuộn dây. xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén day dÉn khi mét cùc nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén d©y dÉn trong thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng b»ng nam ch©m vÜnh cöu h×nh 32.1 (SGK). GV: hớng dẫn HS sử dụng mô hình và đếm số đờng sức C1: tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn khi nam châm ở xa và khi lại gần cuộn dây để trả lời câu hỏi C1. nhận xét: HS: HS sö dông m« h×nh theo nhãm hoÆc quan s¸t h×nh Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn vÏ 32.1 (SGK) tr¶ lêi c©u hái C1 hay ra xa ®Çu mét cuén d©y dÉn th× sè ®* ChuyÓn ý: Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn hay êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña xa ®Çu mét cuén d©y dÉn kÝn th× trong cuén d©y xuÊt cuén d©y t¨ng hoÆc gi¶m (biÕn thiªn). hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. VËy sù xuÊt hiÖn cña dßng điện cảm ứng có liên quan gì đến sự biến thiên số đờng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y hay kh«ng? HS: HS ghi nhËn xÐt vµo vë. Hoạt động 3: Tìm mối quan hệ giữa sự tăng hay giảm của số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn d©y víi sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng  ®iÒu kiÖn II- §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. øng GV: yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C2 b»ng viÖc hoµn thµnh b¶ng 1 trong phiÕu häc tËp. HS: suy nghÜ hoµn thµnh b¶ng 1. GV: hớng dẫn HS đối chiếu, tìm điều kiện xuất hiện C2: dßng ®iÖn c¶m øng  NhËn xÐt 1. HS: thảo luận để tìm điều kiện xuất hiện dòng điện cảm nhận xét 1: Dòng điện cảm ứng xuất.

(72) øng GV: tr¶ lêi c©u C4. HS: suy nghÜ tr¶ lêi c©u C4 - GV híng dÉn HS th¶o luËn c©u C4  NhËn xÐt 2. hiện trong cuộn dây dẫn kín đặt trong từ trờng của một nam châm khi số đờng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y biÕn thiªn. C4: NhËn xÐt 2: + Khi ngắt mạch điện, cờng độ dòng ®iÖn trong nam ch©m ®iÖn gi¶m vÒ 0, tõ trờng của nam châm yếu đi, số đờng sức từ biểu diễn từ trờng giảm, số đờng sức Tõ nhËn xÐt 1 vµ 2, ta cã thÓ ®a ra kÕt luËn chung vÒ tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y gi¶m, do đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng lµ g×? HS: HS tự nêu đợc kết luận về điều kiện xuất hiện dòng + Khi đóng mạch điện, cờng độ dòng ®iÖn trong nam ch©m ®iÖn t¨ng, tõ trêng ®iÖn c¶m øng. Ghi vë kÕt luËn nµy của nam châm mạnh lên, số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng, do đó xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. KÕt luËn: Trong mäi trêng hîp, khi sè đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuén d©y dÉn kÝn biÕn thiªn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. III. VËn dông: C5: Khi quay núm của đinamô xe đạp, Hoạt động 4: Vận dụng nam ch©m quay theo. Khi mét cùc cña nam châm lại gần cuộn dây, số đờng sức tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5, C6. HS: vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua ứng để giải thích câu C5, C6. tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó còng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. C6: T¬ng tù c©u C5. D. Cñng cè GV: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch t¹i sao khi cho nam ch©m quay quanh trôc trïng víi trôc cña nam ch©m vµ cuén d©y trong thÝ nghiÖm phÇn më bµi th× trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. HS: gi¶i thÝch hiÖn tîng cña thÝ nghiÖm ë phÇn më bµi: Khi cho nam ch©m quay theo trôc quay trïng với trục của nam châm và cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây không biến thiên do đó trong cuộn dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng GV: Nh vậy không phải cứ nam châm hay cuộn dây chuyển động thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng mà điều kiện để trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng là cuộn dây dẫn phải kín và số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây phải biến thiên. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". - Häc vµ lµm bµi tËp 32 (SBT).. TuÇn 18 TiÕt 35. Ngµy so¹n: 16/12/2011 ¤n TËp HỌC KỲ 1. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Ôn tập và hệ thống hoá những kiến thức đã học về phần điện và phần từ 2- KÜ n¨ng: Luyện tập giải bài tập về định luật Ôm và bài tập vận dụng qui tắc nắm bàn tay phải, tay trái. 3- Thái độ: Ngiªm tóc, hîp t¸c nhãm, cã ý thøc thu thËp th«ng tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV: Néi dung «n tËp * mçi nhãm HS: Kiến thức đã học III- Ph¬ng ph¸p:.

(73) Tổng hợp, vận dụng, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi. C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết. Ghi b¶ng I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật:. GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? §Þnh luËt ¤m HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đĐịnh luật Jun-Lenxơ îc häc Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 1. -§Þnh luËt -BiÓu thøc -Giải thích các đại lợng trong công GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, thøc điện trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 2- C¸c kh¸i niÖm: HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 I= I1= I2 GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại U=U1+ U2 lợng có trong công thức mà em đã học: U1 R1 = HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý U2 R2 nghĩa các đại lợng trong công thức BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 1 R2 Cã hai ®iÖn trë: R1.R2 I1 R2 R= ; = ; H= R 1+ R 2 I2 R1 GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? Qthu HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c . 100 % Qtoa Qthu=cm.(t2-t1) Hoạt động 2: Làm bài tập Tõ trêng C¸c qui t¾c GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật Qui t¸c bµn tay tr¸i HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c +¸p dông qui t¾c II. Bµi tËp: Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 8.2-8.5., 11.2-11.4, D. Cñng cè: - GV bæ sung thªm bµi tËp cñng cè sau: Cho hai thanh thÐp gièng hÖt nhau, 1 thanh cã tõ tÝnh. Lµm thế nào để phân biệt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức từ ở nam châm trong bài sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu.

(74) TuÇn 18. Ngµy so¹n: 16/12/2011. TiÕt 35 KIỂM TRA HỌC KỲ 1 I. môc tiªu 1.KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu năm học, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS 2.KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp 3.Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu năm học. III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: I/ TRẮC NGHIỆM: (3đ) Câu 1: Khi hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng thì: A. Cường độ dòng điện qua dây dẫn không đổi B. Cường độ dòng điện qua dây dẫn có lúc tăng, có lúc giảm C. Cường độ dòng điện qua dây dẫn giảm D. Cường độ dòng điện qua dây dẫn tăng tỉ lệ thuận với hiệu điện thế Câu 2 :Điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở R1 , R2 mắc song song được tính theo công thức : 1 1 1 RR R .R R  R2 Rtd    1 2 Rtd  1 2 Rtd  1 R1 R2 R1  R2 R1.R2 A. B. Rtd R1  R2 C. D. Câu 3 :Khi chiều dài dây dẫn tăng gấp 3 lần thì điện trở dây dẫn : A. Không thay đổi B. Tăng gấp 3 lần C. giảm 3 lần D. Tăng thêm 6 lần Câu 4: Cho hai điện trở R1=30 và R2=20 mắc song song với nhau. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song đó là: A. 10 B. 50 C. 12 D. 600 Câu 5: Để nhận biết sự tồn tại của từ trường ta dùng : A. 1 lõi sắt non B. 1 lõi thép C.1 kim nam châm D. 1ống dây Câu 6: Quy tắc nắm tay phải dùng để xác định chiều: A.Lực điện từ B.Đường sức từ của ống dây có dòng điện C.Đường sức từ của thanh nam châm D.Cả A,B,C II/PHẦN TỰ LUẬN: (7 đ) Câu 1: (2 điểm) Phát biểu định luật Jun – len xơ? Viết công thức và ghi rõ đại lượng ,đơn vị? Câu 2: (4 điểm) Cho Đ1(30V-10W); Đ2(30V-15W). a) Tìm điện trở của mỗi đèn? b)Khi Đ1 nối tiếp Đ2 vào mạch có hiệu điện thế 60V thì hai bóng đèn có sáng bình thường không? Tại sao? c)Muốn cả hai đèn sáng bình thường thì phải mắc thêm một điện trở R’. Hãy vẽ sơ đồ và tính R’ ? Câu 3: (1 điểm) Tại sao với cùng một dòng điện chạy qua dây dẫn nối với bếp mà dây dẫn này nóng lên không đáng kể, còn bếp điện nóng lên rất mạnh. ĐÁP ÁN: I/ TRẮC NGHIỆM: (3đ) Mỗi câu đúng 0,5đ.

(75) CÂU Đ.ÁN. 1 D. 2 C. 3 B. 4 C. 5 C. 6 B. II/ TỰ LUẬN: (7đ) Câu 1(2 đ):Phát biểu đúng ,viết đúng biểu thức và nêu ý nghĩa đại lượng ,đơn vị Câu 2:(4 điểm) a)Cường độ dòng điện và điện trở của hai đèn là: P 10 I 1= 1 = =0 , 33 A U 1 30 (0,5 điểm) U 1 30 R 1= = =90 ,9 Ω I 1 0 ,33 P 15 I 2= 2 = =0,5 A U 2 30 (0,5điểm) U 2 30 R 1= = =60 Ω I 2 0,5 D. Cñng cè: - Thu bµi kiÓm tra - NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm tra E. Hêng dÉn vÒ nhµ: §äc tríc bµi “Dßng ®iÖn xoay chiÒu”.

(76) HOC KỲ II TuÇn 20 TiÕt 37. Ngày dạy 9/1/2012 Bµi 33 : dßng ®iÖn xoay chiÒu. I. môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nêu đợc sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đờng sức từ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y. - Phát biểu đợc đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi. - Bố trí đợc thí nghiệm tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo 2 cách, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện. - Dựa vào quan sát thí nghiệm để rút ra điều kiện chung làm xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiÒu. 2- KÜ n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra. 3-Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ, yêu thích môn học. II. chuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LED mắc song song, ngợc chiều vào mạch điện. - 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng. * §èi víi GV: - 1 bé thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu gåm mét cuén d©y dÉn kÝn cã m¾c hai bóng đèn LED song song, ngợc chiều có thể quay trong từ trờng của một nam châm. - Cã thÓ sö dông b¶ng 1 (bµi 32) trªn b¶ng phô. III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: - Dòng điện cảm ứng điện tư xuất hiện khi nào ? Hãy nêu điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng? C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: §V§: Nh SGK Hoạt động 2: Phát hiện dòng điện cảm ứng có thể đổi chiều và tìm hiểu trong trờng hợp nào dòng điện cảm ứng đổi chiều. - GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhóm, quan sát kĩ hiện tợng xảy ra để trả lời câu hỏi C1. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhãm. - GV yêu cầu HS so sánh sự biến thiên số đờng sức tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn trong 2 trêng hîp. HS quan s¸t kÜ thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c - Yêu cầu HS nhớ lại cách sử dụng đèn LED đã học ở lớp 7 (đèn LED chỉ cho dòng điện theo một chiều nhất định). Từ đó cho biết chiều dòng điện cảm ứng trong 2 trêng hîp trªn cã g× kh¸c nhau? HS; Th¶o luËn, ®a ra KL H§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm míi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu - T×m hiÓu kh¸i niÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu. - GV cã thÓ liªn hÖ thùc tÕ: Dßng ®iÖn trong m¹ng ®iÖn sinh ho¹t lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. Trªn c¸c dông cô sö dông ®iÖn thêng ghi AC 220V. AC lµ ch÷ viÕt t¾t cã nghÜa lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu, hoÆc ghi DC 6V, DC có nghĩa là dòng điện 1 chiều không đổi. Hoạt động 4: Tìm hiểu 2 cách tạo ra dòng điện. Ghi b¶ng I- ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng 1- ThÝ nghiÖm. 2- Kết luận: Khi số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng th× dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y cã chiÒu ngîc víi chiều dòng điện cảm ứng khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện đó giảm 3- Dßng ®iÖn xoay chiÒu. Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là dòng ®iÖn xoay chiÒu..

(77) xoay chiÒu GV gäi HS ®a ra c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. + TH 1: GV: Yêu cầu HS đọc câu C2, nêu dự đoán về chiều dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y, gi¶i thÝch HS: nghiªn cøu c©u C2 nªu dù ®o¸n vÒ chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng. - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n  §a ra kÕt luËn HS: - Tham gia thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm. + TH2: T¬ng tù GV: Gäi HS nªu dù ®o¸n vÒ chiÌu dßng ®iÖn c¶m øng cã gi¶i thÝch. GV: lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra, yªu cÇu c¶ líp quan s¸t. HS: quan s¸t thÝ nghiÖm GV lµm GV: Hớng dẫn HS thảo luận đi đến kết luận cho câu C3. GV: Yªu cÇu HS ghi kÕt luËn chung cho 2 trêng hîp. HS: Th¶o luËn rót ra KL. II- C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu 1- Cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn kÝn.. C2: Khi cùc N c¶u nam ch©m l¹i gÇn cuén dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y t¨ng. Khi cùc N ra xa cuén dây thì số đờng sức từ qua S giảm. Khi nam châm quay liên tục thì số đờng sức từ xuyên qua S lu«n phiªn t¨ng gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng xoay chiÒu.. 2- Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ trêng C3: Khi cuén d©y quay tõ vÞ trÝ 1 sang vÞ trÝ 2 thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y t¨ng. Khi cuén d©y tõ vÞ trÝ 2 quay tiếp thì số đờng sức từ giảm. Nếu cuộn dây quay liên tục thì số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S lu«n phiªn t¨ng, gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y H§5: VËn dông: GV: Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u hái C4 cña phÇn vËn lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. 3- KÕt luËn: Khi cho cuén d©y dÉn kÝn quay dông SGK. trong tõ trêng cña nam ch©m hay cho nam HS: Hoµn thµnh C4 ch©m quay tríc cuén d©y dÉn th× trong cuén d©y cã thÓ xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu. III. VËn dông: C4: Yêu cầu nêu đợc: Khi khung dây quay nửa vòng tròn thì số đờng sức từ qua khung dây tăng. Trên nửa vòng trong sau, số đờng sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thø 2 s¸ng. D. Cñng cè: - Dµnh thêi gian cho HS t×m hiÓu phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". HS: đọc phần "Có thể em cha biết". - Nếu đủ thời gian GV cho HS làm bài 33.2 (SBT). Bài tập này chọn phơng án đúng nhng GV yêu cầu giải thích thêm tại sao chọn phơng án đó mà không chọn các phơng án khác  NhÊn m¹nh ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu. E. Hêng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 33 (SBT). Bài tập 33.3/73 :Giải thích vì sao khi cho khung dây quay quanh trục PQ nằm ngang thì khung dây không xuất hiện dòng điẹn cảm ứng? Khi khung dây nằm thì cặp lực từ có tác dụng lên khung dây không ?tại sao? Ngày dạy 10/1/2012 TuÇn 20. TiÕt 38. Bµi 34: M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. I. môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nhận biết đợc hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra đợc rôto và stato cña mçi lo¹i m¸y. - Trình bày đợc nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều. - Nêu đợc cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục. 2- KÜ n¨ng: Quan s¸t, m« t¶ trªn h×nh vÏ. Thu nhËn th«ng tin tõ SGK..

(78) 3- Thái độ: Thấy đợc vai trò của vật lí học  yêu thích môn học. II. chuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - H×nh 34.1, 34.2 phãng to. - M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu III. Ph¬ng ph¸p: Dùng mô hình, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: - Nªu c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Nêu hoạt động của đinamô xe đạp  Cho biết máy đó có thể thắp sáng đợc loại bóng đèn nào?. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 : ĐVĐ: Dòng điện xoay chiều lấy ở lới điện sinh hoạt là HĐT 220V đủ để thắp đợc hàng triệu bóng đèn cùng 1 lúc  Vậy giữa đinamô xe đạp và máy ph¸t ®iÖn ë nhµ m¸y ®iÖn cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau?  Bµi míi Hoạt động 2: Tìm hiểu các bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều và hoạt động của chúng khi phát điện. GV th«ng b¸o: 2 lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu t¹o nh h×nh 34.1 vµ 34.2. GV treo h×nh 34.1; 34.2 phãng. Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh vÏ kÕt hîp víi quan s¸t m« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn tr¶ lêi c©u C1. HS : quan sát hình vẽ 34.1 và 34.2 để trả lời câu hỏi C1 Gv: Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. HS: Thảo luận, đại diện trả lời C2 GV hái thªm: Lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn nµo cÇn cã bä gãp ®iÖn? Bé gãp ®iÖn cã t¸c dông g×? V× sao kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ bé phËn chÝnh? HS: suy nghÜ tr¶ lêi c¸c c©u hái thªm cña GV GV: Hai lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu t¹o kh¸c nhau nhng nguyên tắc hoạt động có khác nhau không? HS : Th¶o luËn ®a ra KL Hoạt động 3: Tìm hiểu một số đặc điểm của máy ph¸t ®iÖn trong kÜ thuËt vµ trong s¶n xuÊt. GV : Yêu cầu HS tự nghiên cứu phần II sau đó yêu cầu 1, 2 HS nêu những đặc điểm kĩ thuật của máy phát điện xoay chiÒu trong kÜ thuËt nh: HS : tự nghiên cứu phần II để nêu đợc một số đặc điểm kÜ thuËt:. Ghi b¶ng. I- Cấu tạo và hoạt động của máy phát ®iÖn xoay chiÒu. 1- Quan s¸t C1: - Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ nam ch©m. ë h×nh 34.1: Cã thªm bé gãp ®iÖn gåm: Vµnh khuyªn vµ thanh quÐt. C2: Khi nam ch©m hoÆc cuén d©y quay thì số đờng sức từ qua tiết diện S của cuén d©y dÉn lu©n phiªn t¨ng gi¶m  thu đợc dòng điện xoay chiều trong các m¸y trªn khi nèi hai cùc cña m¸y víi c¸c dông cô tiªu thô ®iÖn.. 2. KÕt luËn: C¸c m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiều đều có 2 bộ phận chính là nam ch©m vµ cuén d©y dÉn.. II- M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt. + Cờng độ dòng điện đến 2000A + Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V + TÇn sè 50Hz + C¸ch lµm quay m¸y ph¸t ®iÖn: dïng động cơ nổ, dùng tuabin nớc, dùng cánh qu¹t giã Hoạt động 4: Vận dụng Yêu cầu HS dựa vào thông tin thu thập đợc trong bài trả III- Vận dụng: C3: Đinamô xe đạp và máy phát điện ở lêi c©u hái C3. nhµ m¸y ®iÖn HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u C3. - Gièng nhau: §Òu cã nam ch©m vµ cuén d©y dÉn, khi mét trong 2 bä phËn quay th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thớc nhỏ hơn  Công suất phát điện nhỏ, hiệu điện thế, cờng độ dòng điện ở đầu ra nhá h¬n. D. Cñng cè: GV dùng mục “Có thể em cha biết để củng cố bài” E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi.

(79) - Lµm bµi tËp 34 (SBT). - Bài 34.6/75: Bộ góp điện trong động cơ điện một chiều có tác dụng đưa dòng điện từ ngoài vào trong động cơ làm động cơ hoạt động . Bộ góp điện trong máy phát điện có tác dụng đưa dòng điện từ trong ra ngoài.. Ngày dạy 15/1/2012 TuÇn 21 TiÕt 39. Bµi 35: C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu Đo cờng độ và hiệu điện thế xoay chiều. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nhận biết đợc các tác dụng nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều. - Bố trí đợc thí nghiệm chứng tỏ lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều. - Nhận biết đợc kí hiệu của ampe kế và vôn kế xoay chiều, sử dụng đợc chúng để đo cờng độ vµ hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 2- Kĩ năng: Sử dụng các dụng cụ đo điện, mắc mạch điện theo sơ đồ, hình vẽ. 3- Thái độ: - Trung thực, cẩn thận, ghi nhớ sử dụng điện an toàn. - Hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 nam châm điện; 1 nam châm vĩnh cửu đủ nặng (200g - 300g). - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V * §èi víi GV: - 1 ampe kÕ xoay chiÒu; 1 v«n kÕ xoay chiÒu. - 1 bót thö ®iÖn. - 1 bóng đèn 3 V có đui; 1 công tắc. - 8 sîi d©y nèi. - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V hoÆc 1 m¸y chØnh lu h¹ thÕ. III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: + Dòng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện một chiều. + Dßng ®iÖn 1 chiÒu cã nh÷ng t¸c dông g×?. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: ĐVĐ: Liệu dòng điện xoay chiều có tác dụng gì? Đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiÒu nh thÕ nµo? Hoạt động 2: Tìm hiểu các tác dụng của dòng điện xoay chiÒu GV : lµm 3 thÝ nghiÖm biÓu diÔn nh h×nh 35.1, yªu cÇu HS quan s¸t HS : quan s¸t thÝ nghiÖm vµ nªu râ mçi thÝ nghiÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g×? GV: Ngoµi 3 t¸c dông trªn, dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông g×? HS : Th¶o lËn nhãm vµ tr¶ lêi. Ghi b¶ng. I- T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu + ThÝ nghiÖm 1: dßng ®iÖn cã t¸c dông nhiÖt. + ThÝ nghiÖm 2: dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông quang. + ThÝ nghiÖm 3: Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông tõ. Dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông sinh II- T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện chiều. 1- ThÝ nghiÖm xoay chiÒu. C2: Trêng hîp sö dông dßng ®iÖn kh«ng GV: hớng dẫn, yêu cầu HS bố trí thí nghiệm nh hình đổi, nếu lúc đầu cực N của thanh nam châm bị hút thì khi đổi chiều dòng điện 35.2 và 35.3 (SGK) trao đổi nhóm trả lời câu hỏi C2. HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm, quan sát kĩ để mô tả nó sẽ bị đẩy và ngợc laị. Khi dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua èng hiÖn tîng x¶y ra, tr¶ lêi c©u hái C2.

(80) d©y th× cùc N cña thanh nam ch©m lÇn lît bÞ hót, ®Èy. Nguyªn nh©n lµ do dßng điện luân phiên đổi chiều. 2- KÕt luËn Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của GV: Nh vËy t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu cã dßng ®iÖn t¸c dông lªn nam ch©m cũng đổi chiều. ®iÓm g× kh¸c so víi dßng ®iÖn mét chiÒu? HS: Th¶o luËn vµ ®a ra KL III- Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thÕ cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu. Hoạt động 4: Tìm hiểu các dụng cụ đo, cách đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều. GV giới thiệu: Để đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng xoay chiÒu ngêi dïng v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu AC (hay ~). GV cã thÓ dµnh thêi gian gi¶i thÝch kÝ hiệu. Trên vôn kế và ampe kế đó 2 chốt nối không cần có kết luận: + Đo hiệu điện thế và cờng độ dòng điện kÝ hiÖu (+), (-). xoay chiÒu b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ cã HS: theo dâi GV th«ng b¸o, ghi vë GV: lµm thÝ nghiÖm sö dông v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu kÝ hiÖu lµ AC (hay ~). đo cờng độ, hiệu điện thế xoay chiều. + Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi HS: đọc, ghi các giá trị đo đợc chç hai chèt cña phÝch c¾m vµo æ lÊy GV: Gäi HS nªu l¹i c¸ch nhËn biÕt v«n kÕ, ampe kÕ xoay ®iÖn. chiÒu, c¸ch m¾c vµo m¹ch ®iÖn. IV: VËn dông HS: Nªu KL C3: Hoạt động 5: Vận dụng GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS tù tr¶ lêi c©u C3  híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn. NhÊn m¹nh H§T hiÖu dông t¬ng đơng với hiệu điện của dòng điện một chiều có cùng trị sè. HS:C¸c nhãm hoµn thµnh C3 vµ lµm theo HD cña GV D. Cñng cè : + Dòng điện xoay chiều có những tác dụng gì? Trong các tác dụng đó, tác dụng nào phụ thuộc vào chiÒu dßng ®iÖn. + V«n kÕ vµ ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu thÕ nµo? M¾c vµo m¹ch ®iÖn nh thÕ nµo? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp 35 (SBT). - Hướng dẫn 35.10 /77 - Dòng điện xoay chiều gây ra mấy tác dụng ?Đó là những tác dụng nào? - Tác dụng nào không phụ thuộc chiều dòng điện? Ngày dạy 1/2/2012 TuÇn: 21 TiÕt :40. Bµi 36: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Lập đợc công thức tính năng lợng hao phí do tỏa nhiệt trên đờng dây tải điện. - Nêu đợc hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện và lí do vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đờng dây. 2- Kĩ năng: Tổng hợp kiến thức đã học để đi đến kiến thức mới. 3- Thái độ: Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ:. III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: GV gäi 1 HS lªn b¶ng viÕt c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn.. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Ghi b¶ng.

(81) Hoạt động 1: * ĐVĐ: + ë c¸c khu d©n c thêng cã tr¹m biÕn thÕ. Tr¹m biÕn thÕ dùng để làm gì? + V× sao ë tr¹m biÕn thÕ thêng ghi kÝ hiÖu nguy hiÓm kh«ng l¹i gÇn? + Tại sao đờng dây tải điện có hiệu điện thế lớn? Làm thÕ cã lîi g×? Bµi míi Hoạt động 2: Phát hiện sự hao phí điện năng vì tỏa nhiệt trên đờng dây tải điện. Lập công thức tính công suÊt hao phÝ Phf khi truyÒn t¶i mét c«ng suÊt ®iÖn P bằng một đờng dây có điện trở R và đặt vào hai đầu đờng dây một hiệu điện thế U. GV th«ng b¸o: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng tõ n¬i s¶n xuÊt tíi nơi tiêu thụ bằng đờng dây truyền tải. Dùng dây dẫn có nhiÒu thuËn lîi h¬n so víi viÖc vËn chuyÓn c¸c d¹ng năng lợng khác nh than đá, dầu lửa ... HS: chó ý l¾ng nghe GV th«ng b¸o. GV nêu câu hỏi: Liệu tải điện bằng đờng dây dẫn nh thế có hao hụt, mất mát gì dọc đờng không? HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña GV: th«ng b¸o nh SGK.. Yêu cầu HS tự đọc mục 1 trong SGK, trao đổi nhóm tìm c«ng thøc liªn hÖ gi÷a c«ng suÊt hoa phÝ vµ P, U, R. HS: đại diện nhóm lên trình bày lập luận để tìm công thøc tÝnh Phf. GV: híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp ®i 2 đến công thức tính Phf = R . P2 U Hoạt động 3: Căn cứ vào công thức tính công suất hao phí do tỏa nhiệt, đề xuất các biện pháp làm giảm c«ng suÊt hao phÝ vµ lùa chän c¸ch nµo cã lîi nhÊt. GV : Yêu cầu các nhóm trao đổi tìm câu trả lời cho các c©u C1, C2, C3. HS: trao đổi nhóm, trả lời câu C1, C2, C3. GV : Gọi đại diện các nhóm trình bày câu trả lời. Hớng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy tríc líp kÕt qu¶ lµm viÖc cña nhãm m×nh. GV: cã thÓ gîi ý HS dùa vµo c«ng thøc tÝnh R= l . ρ. S. I- Sự hao phí điện năng trên đờng dây truyÒn t¶i ®iÖn. 1- Tính điện năng hao phí trên đờng d©y t¶i ®iÖn. - HS tự đọc mục 1, thảo luận nhóm tìm c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ theo P, U, R theo c¸c bíc: + C«ng suÊt cña dßng ®iÖn: P = U.I  I P = (1) U + C«ng suÊt to¶ nhiÖt (hao phÝ): Phf = I2.R (2) + Tõ (1) vµ (2)  C«ng suÊt hao phÝ do R . P2 táa nhiÖt: Phf = U2. 2- C¸ch lµm gi¶m hao phÝ C1: Cã hai c¸ch lµm gi¶m hao phÝ trªn đờng dây truyền tải là cách làm giảm R hoÆc t¨ng U. l C2: BiÕt R = ρ . , chất làm dây đã S chọn trớc và chiều dài đờng dây không đổi, vậy phải tăng S tức là dùng dây có GV: nêu câu hỏi: Trong 2 cách giảm hao phí trên đờng tiết diện lớn, có khối lợng lớn, đắt tiền, nÆng, dÔ g·y, ph¶i cã hÖ thèng cét ®iÖn d©y, c¸ch nµo cã lîi h¬n? lớn. Tổn phí để tăng tiết diện S của dây HS: rút ra đợc cßn lín h¬n gi¸ trÞ ®iÖn n¨ng bÞ hao phÝ. C3: T¨ng U, c«ng suÊt hao phÝ sÏ gi¶m rÊt nhiÒu (tØ lÖ nghÞch víi U2). Ph¶i chÕ t¹o m¸y t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ. *kết luận: Muốn giảm hao phí trên đờng Hoạt động 4: Vận dụng GV : Yêu cầu HS làm việc cá nhân, lần lợt trả lời câu hỏi dây truyền tải cách đơn giản nhất là tăng hiÖu ®iÖn thÕ. C4, C6. II. VËn dông HS hoµn thµnh c©u hái C4, C6. C4: V× c«ng suÊt hao phÝ tØ lÖ nghÞch víi GV: Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp vÒ kÕt qu¶. HS: Tham gia th¶o luËn trªn líp hoµn thµnh c©u tr¶ lêi, b×nh ph¬ng hiÖu ®iÖn thÕ nªn hiÖu ®iÖn thÕ t¨ng 5 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m ghi vë. 52 = 25 lÇn. C6: Phải xây dựng đờng dây cao thế để giảm hao phí trên đờng dây truyền tải, tiÕt kiÖm, gi¶m bít khã kh¨n v× d©y dÉn qu¸ to, nÆng. D. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ GV ding C5 để củng cố bài học C5:.

(82) Điện trở của đờng dây truyền tải R = 2.20.0,2 = 4 () Công suất hao phí trên đờng dây truyền tải Phf = I2.R = 2002.4 = 160000 (W) Công suất hao phí có thể dùng thắp sáng đợc 1600 đèn 100W NÕu c«ng suÊt t¨ng lªn 30000V tøc lµ t¨ng 3 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m ®i 9 lÇn. - Häc Bµi - Lµm c¸c BT 36 (SBT) Ngày dạy 1/2/2012 TuÇn 22 TiÕt 41. Bµi 37: M¸y biÕn thÕ. I- Môc tiªu 1.Kiến thức: Nêu đợc các bộ phận chính của một máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau đợc quấn quanh một lõi sắt chung Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế hiệu dụng theo công thøc U1/U2=n1/n2 Giải thích đợc vì sao máy biến thế lại hoạt động đợc với dòng điện xoay chiều mà không hoạt động đợc với dòng điện một chiều không đổi 2.Kỹ năng: Vẽ đợc sơ đồ lấp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện 3.Thái độ: Nghiêm túc trong hoạt động nhóm II- ChuÈn bÞ: Víi GV vµ mçi nhãm häc sinh -1 m¸y biÕn thÕ nhá cuén d©y s¬ cÊp cã 750 vßng vµ cuén thø cÊp 1500 vßng. - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 0 - 12 V, - 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 - 15 V III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Phát hiện vai trò của máy biến thế trên d©y t¶i ®iÖn. GV : HD HS nghiªn cøu SGK HS : Nghiªn cøu SGK GV : Muốn giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải ®iÖn, ta lµm thÕ nµo th× cã lîi nhÊt? HS : Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của máy biến GV: Y/s HS lµm viÖc c¸ nh©n §äc SGK, HS: Đọc xem hình 37.1 SGK, đối chiếu với máy biến thế nhỏ để nhận ra hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau, cách điện với nhau và đợc quấn quanh một lõi sắt chung. GV: - Sè vßng d©y cña hai cuén d©y cã b»ng nhau kh«ng? - Dßng ®iÖn cã thÓ ch¹y tõ cuén d©y nay sang cuén d©y kia đợc không? Vì sao HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của m¸y biÕn thÕ theo hai giai ®o¹n. Tr¶ lêi c©u hái cña GV. VËn dông kiÕn thøc vÒ ®iÒu kiÖn xuất hiện dòng điện cảm ứng để dự đoán hiện tợng xảy ra ë cuén thø cÊp kÝn khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua cuén s¬ cÊp. GV: TiÕn hµnh TN HS: Quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra. GV: Y/c HS Tr¶ lêi C2. HS: Trình bày lập luận, nêu rõ là ta đã biết trong cuộn thø cÊp cã dßng ®iÖn xoay chÒu. Ghi b¶ng. TiÕt 40 Bµi 37: M¸y biÕn thÕ I-Cấu tạo và hoạt động của máy biến thÕ 1-CÊu t¹o: (SGK). 2- Nguyên tắc hoạt động C1: Cã s¸ng V×:. C2:U xoay chiÒu V×:.

(83) GV: Rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biÕn thÕ. HS: Th¶o luËn chung ë líp vµ rót ra KL. Hoạt động4: Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu 3- Kết luận: SGK ®iÖn thÕ cña m¸y biÕn thÕ(lµm t¨ng ho¹c gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ) Dùng làm biến đổi hiệu điện thế của GV: yêu cầu HS đọc và ghi lại số vòng n 1 và n2 của máy máy biến thế biÕn thÕ trªn bµn GV 1. Quan s¸t: HS: Quan s¸t TN cña GV ®o U1 vµ U2+ Vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 KÕt GV: Y/c LËp c«ng thøc liªn hÖ gi÷a U1, U2 vµ n1,,n 2 qu¶ U2 HS:Th¶o luËn ë líp thiÕt lËp c«ng thøc U1/U2=n1/n2 U1 (V) n1 n2 GV: H·y ph¸t biÓu thµnh lêi mèi liªn hÖ trªn. (V) LÇn TN HS: Tr¶ lêi c©u hái cña GV GV: Nªu dù ®o¸n vÒ trêng hîp sè vßng d©y n1>n2 vµ ng1 3 2 1500 1000 îc l¹i 2 3 2 1500 1000 HS: Th¶o luËn chung c¶ líp nªu dù ®o¸n 3 9 6 1500 1000 GV: TiÕn hµnh TN C3: HS: Quan s¸t TN kiÓm tra GV: Y/c Rót ra kÕt luËn chung ë líp HS: Th¶o luËn vµ rót ra KL Hoạt động5: Tìm hiểu cách lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đờng dây tải điện. Chỉ ra đợc ở đầu nào đặt 2. KÕt luËn: máy tăng thế, ở đầu nào đặt máy hạ thế. Giải thích U1/U2=n1/n2 hiện tợng đó Mục đích của máy biến thế là phải tăng hiệu điện thế lên hàng chục nghìn vôn để giảm hao phí trên đờng dây tải điện, nhng mạng điện trong gia đình chỉ có hiệu điện thế 220V. Vậy ta phải làm nh thế nào để vừa giảm hao phí trên đờng dây tải điện, nhng đảm bảo phù hơp với hiệu III- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đờng dây tải điện điện thế của các dụng cụ điện trong gia đình? Hoạt động 6 Vận dụng : Xác định số vòng của các cuộn dây của máy biến thế phù hợp với yêu cầu cụ Để giảm hao phí trên đờng dây tải điện thÓ vÒ t¨ng thÕ hay gi¶m thÕ cân lắp đặt máy tăng thế . Nhng ở nơi GV: Y/C HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u 4 tiêu thụ điện lại cần lắp đặt máy hạ thế HS: §¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ ë líp. IV- VËn dông : C4 U1/U2=n1/n2n2=U2.n1/U1 =6.4000/220 =109(vßng) D. Cñng cè: - Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế? - Máy biến thế hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? - Muèn m¸y biÕn thÕ ë C4 trë thµnh m¸y t¨ng thÕ ta lµm thÕ nµo? E. Híng ®Én vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp trong SBT - §äc tríc bµi Thùc hµnh - Mçi nhãm chuÈn bÞ mét mÉu b¸o c¸o thùc hµnh.

(84) Ngày dạy 6 /2/2012 TuÇn22 TiÕt 42. Bài 38:Thực hành:VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ MÁY BIẾN THẾ. I- Môc tiªu 1.KiÕn thøc: 1-LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay), c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y. Cho máy hoạt động, nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay( đền sáng, chiều quay của vôn kế xoay chiều ) Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao 2- LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕU1/U2=n1/n2 T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y thø cÊp khi m¹ch hë T×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t. 2.Kü n¨ng:Cã kü n¨ng thùc hµnh tèt 3.Thái độ: Cẩn thận, trung thực II- ChuÈn bÞ: §èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh 1m¸y ph¸t ®iÖn nhá 1bóng đèn 3V 1máy biến thế nhỏ có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo lắp đợc 1nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V 6sîi d©y dµi 30cm 1v«n kÕ xoay chiÒu 0-15V III. Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động2: Vận hành máy điện xoay chiều. T×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. ảnh hởng của chiều quay của máy, tốc độ của máy đến hiệu điện thÕ ë ®Çu ra cña m¸y GV: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN nh H 38.1 HS: Quan s¸t, Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o GV: Y/C HS tr¶ lêi C1, C2 HS: thu thập thông tin để trả lời C1,C2 Hoạt động3: Vận hành máy biến thế TiÕn hµnh TN lÇn 1: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 2: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK . T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén s¬ cÊp, ®o U1,U2.Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 3: -Cuén s¬ cÊp 400 vßng cuén thø cÊp 200 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng D. Cñng cè: - Nêu mục đích bài thực hành - GV nhËn xÐt giê thùc hµnh vµ thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II - Tr¶ lêi ë nhµ c¸c c©u hái phÇn tù kiÓm tra. Ghi b¶ng I. Vận hành máy phát điện xoay chiều đơn gi¶n C1 : C2 : II. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ -Ph©n phèi m¸y biÕn thÕ vµ c¸c phô kiÖn ( v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, d©y nèi cho mçi nhãm) -Quan s¸t,híng d·n c¸c nhãmviÖc lÊy ®iÖn vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu -Nh¾c nhë c¸c nhãm vÒ kû luËt vµ an t khi sö dông nguån ®iÖn. Ngày dạy: 6/2/2012.

(85) TuÇn23 TiÕt 43. TiÕt 42. Bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II: ®iÖn tõ häc I- Môc tiªu 1.Kiến thức: Ôn tậpvà hệ thống hoá những kiến thức về nam châm, từ trờng, lực từ, động ®iÖn , dßng ®iÖn c¶m øng, dßng ®iÖn xoay chiÒu, m¸y biÕn thÕ. 2.Kü n¨ng: LuyÖn tËp thªm vÒ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµo mét sè trêng hîp cô thÓ 3.Thái độ : Nghiêm túc, II- ChuÈn bÞ: §èi víi GV : §¸p ¸n bµi tæng kÕt ch¬ng Häc sinh: tr¶ lêi c¸c c©u hái ë môc Tù kiÓm tra III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. c¬. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Báo cáo trớc lớp và trao đổi kết quả tự kiểm tra ( Tõ c©u 1- c©u 9) GV: Gäi häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái tù kiÓm tra. HS: Tr¶ lêi c©u hái GV ®a ra C¸c häc sinh kh¸c bæ xung khi cÇn thiÕt.. Hoạt động2 : Hệ thống hoá một số kiến thức, so sánh lực từ của nam ch©m vµ lùc tõ dßng ®iÖn trong mét sè trêng hîp GV: Nêu cách xác định lực từ do một thanh nam châm tác dụng lªn cùc B¾c mét thanh nam ch©m vµ lùc ®iÖn tõ cña thanh nam châm đó tác dụng lên dòng điện thẳng. HS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi. GV: So s¸nh lùc tõ do nam ch©m vÜnh cöu víi lùc tõ do nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn xoay chiÒu t¸c dông lªn cùc B¾c cña mét kim nam ch©m HS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi. GV: Nêu qui tắc tìm chiều đờng sức từcủa nam châm vĩnh cửu và cña nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn mét chiÒu. HS: §¹i diÖn ph¸t biÓu quy t¾c. Ghi b¶ng I. Tù kiÓm tra: 1: ….lùc tõ …. kim nam ch©m 2:C 3: …trái ... đờng sức từ ....ngón tay giữa ..ngãn tay c¸i cho·i ra 900… 4: D 5: …cảm ứng xoay chiều ..số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y biÕn thiªn. 6: Treo thanh nam ch©m b»ng mét sîi chØ mềm ở chính giữa để cho thanh nam châm nằm ngang.Đầu quay về hớng bắc địa lý là cùc b¾c cña thanh nam ch©m 7: Quy t¾c SGK 8:Gièng: Cã hai bé phËn chÝnh lµ nam c©m vµ cuén d©y Kh¸c: Mét lo¹i r« to lµ cuén d©y, mét lo¹i r« to lµ nam ch©m 9:lµ nam ch©m vµ khung d©y II. VËn dông C10 :. C11 :. C12 :. D. Cñng cè: Một khung dây đặt trong từ trờng (nh hình vÏ). Trêng hîp nµo díi ®©y khung d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu? H·y gi¶i thÝch v× sao? a, Khung d©y quay quanh trôc PQ.. A P. N. Q. S.

(86) b, Khung d©y quay quanh trôc AB. B E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh bµi tËp cñng cè - §äc tríc bµi 40: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng Ngày 12/2/2012 TuÇn23 TiÕt 44. Ch¬ng III: quang häc Bµi 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG. I- Môc tiªu 1.KiÕn thøc: Nhận biết đợc hiện tợng khúc sạ ánh sáng. Mô tả đợc TN quan sát đờng truyền của tia sáng từ không khí sang nớc và ngợc lại. Phân biệt đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng với hiện tợng phản xạ ánh sáng 2.Kü n¨ng: Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng đơn giản do sự đổi hớng cña tia s¸ng khi truyÒn qua mÆt ph©n c¸ch gi÷a hai m«i trêng g©y nªn 3.Thái độ: Yêu thích môn học II- ChuÈn bÞ: *§èi víi mçi nhãm häc sinh: 1b×nh thuû tinh 1b×nh níc s¹ch. 1 ca móc níc. 1 miÕng gç ph¼ng mÒm . 3 ®inh gim. *GV: 1b×nh thuû tinh. 1 miếng gỗ phẳng để làm màn hứng sáng. III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. truyÒn. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Ôn lại một số kiến thức có liên quan đến bài míi. T×m hiÓu h×nh 40.1 SGK GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng? Ngời ta biểu diễn đờng truyền ánh sáng bằng cách nào? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV vµo bµi nh SGK HS: Tiến hành TN theo nhóm và trả lời câu hỏi ở đàu bài Hoạt động2: Tìm hiểu sự khúc xạ ánh sáng từ không khí sang níc: GV: Y/C HS Quan sát H40.2 và nhận xét đờng truyền của tia sáng ở từng môi trờng? Các tia sáng nay tuân theo định luật nào? HS: Th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái GV: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang m«i trêng nớc đã xảy ra hiện tợng gì? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV giíi thiÖu vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng? HS: L¾ng nghe GV: HiÖn tîng nµy kh¸c g× so víi hiªn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng mµ các em đã học? HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời GV: yêu cầu HS tự đọc mục 3 phần I sau đó khái niệm về các đờng biểu diễn. Ghi b¶ng. I- HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng: 1. Quan s¸t:. 2. KÕt luËn: (SGK) 3. Mét vµi kh¸i niÖm: S N.

(87) HS: NGhiªn cøu SGK, th¶o luËn ®a ra c¸c KN NhËn xÐt vÒ gãc tíi vµ gãc khóc x¹?. P. I N’. GV tiến hành TN hình 40.2 sau đó yêu cầu học sinh trả lời K c©u C1,C2 I: ®iÓm tíi. SI: Tia tíi. HS: Theo dõi TN, đại diện trả lời C1, C2 NN/: Ph¸p tuyÕn GV nghe c©u tr¶ lêi, söa ch÷a nh÷ng chç sai sãt cho HS. IK: Tia khóc x¹ HS: trả lời từng câu hỏi sau đó rút ra kết luận Gãc SIN: Gãc tíi Tr¶ lêi C3 Gãc N/IK: Gãc khóc x¹ 4, ThÝ nghiÖm: C1: C2: C3: Hoạt động3: Tìm hiểu sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nớc sang kh«ng khÝ II- Sù khóc x¹ tia s¸ng khi truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 4. 1. Dù ®o¸n HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi C4 C4 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: GV: híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm. Quan s¸t sù bè trÝ thÝ nghiÖm cña tõng nhãm . Lu ý häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo ph¬ng ph¸p che khuÊt. HS: TiÕn hµnh tn theo nhãm GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái C5,C6 HS: th¶o luËn, c C5: R đại diện trả lời câu hỏi. GV nghe sửa lại phần sai sau đó yêu cầu học sinh ghi câu trả lời chÝnh x¸c C6: HS: Ghi câu trả lời đúng vào vở Hoạt động4: vận dụng GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái C6,C7 HS: Hoµn thµnh C6,C7 theo nhãm. III. VËn dông C6 : C7 :. D. Cñng cè: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái : HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? Nªu kÕt luËn vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo Cho c¶ líp th¶o luËn. GV ph¸t biÓu chÝnh x¸c c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh .. níc vµ ngîc l¹i. E. Híng dÉn vÒ nhµ : - HS lµm bµi tËp SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc bµi 41 SGK Bài 41.1:Chọn phương án nào ? Giải thích ? Vận dụng kiến thức nào?. Ngày 14/2/2012 Tuần 24. Bµi 42: thÊu kÝnh héi tô. TiÕt 45. I-Môc tiªu. 1.Kiến thức: Nhận dạng đợc thấu kính hội tụ..

(88) Mô tả đợc sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt( tia tới quang tâm, tia song song với trục chính và tia cã ph¬ng ®i qua tiªu ®iÓm) qua thÊu kÝnh héi tô. 2.Kỹ năng: Vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tập đơn gianrveef thấu kính hội tụ và giải thÝch mét vµi hiÖn tîng thêng gÆp trong thùc tÕ 3.Thái độ: Yêu thích môn học II-p h¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm III-Chuẩn bị đồ dùng: §èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh: 1 thÊu kÝnh héi tô 1gi¸ quang häc. 1màn hứng để quan sát đờng truyền của chùm sáng. 1 nguån s¸ng ph¸t ra 3 tia s¸ng song song IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng? Nªu kÕt luËn vÒ sù truyÒn ¸nh s¸ng tõ m«i trêng kh«ng khÝ ra m«i trêng níc?. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ 1: Nêu vấn đề (Nh SGK ) HĐ2:Nhận biết đặc điểm của thấu kính hội tụ GV: híng dÉn häc sinh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm TiÕt 45 HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm Bµi 42: thÊu kÝnh héi tô GV: Y/c tr¶ lêi C1 I-§Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh héi tô: HS: Tõ KQ thÝ nghiÖm ,nhËn xÐt tr¶ lêi c©u hái C1 1. ThÝ nghiÖm: GV: th«ng b¸o tíi häc sinh c¸c kh¸i niÖm míi lµ tia tíi vµ tia lã Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u C2 HS: Hoµn thµnh C2 GV nghe häc sinh tr×nh bµy söa nh÷ng chç sai sãt nÕu cã C1: Chïm tia s¸ng khóc x¹ ra khái th H§3: NhËn biÕt h×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô GV: ®a ra mét sè thÊu kÝnh héi tô cho HS quan s¸t h×nh d¸ng kÝnh lµ chïm tia héi tô. sau đó trar lời C3 HS: Quan s¸t thÊu kÝnh råi tr¶ lêi C3 C2: GV: Th«ng b¸o vÒ chÊt liÖu lµm thÊu kÝnh héi tô thêng dïng 2. H×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô: trong thùc tÕ. Vµ c¸ch nhËn d¹ng thÊu kÝnh dùa vµo h×nh vÏ vµ C3: ký hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô HS: Ghi vë H§4: T×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh h«i tô: GV: tiÕn hµnh thÝ nghiÖm yªu cÇu häc sinh quan s¸t råi ®a ra dù ®o¸n tr¶ lêi C4: HS: Lµm TN vµ th¶o luËn tr¶ lêi C4 GV: Yªu cÇu häc sinh kiÓm tra l¹i dù ®o¸n(cã thÓ dïng thíc th¼ng) HS: KiÓm tra dù ®o¸n GV: th«ng b¸o kh¸i niÖm trôc chÝnh HS: Ghi vë GV: Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm quang t©m vµ lµm tiÕp thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua quang t©m HS: quan s¸t tr¶ lêi tia tíi ®i qua quang t©m lã ra tiÕp tôc truyÕn th¼ng. GV: lµm thÝ nghiÖm chiÕu chïm tia s¸ng song song víi trôc chính học sinh quan sát nhận xét chùm tia ló ra để trả lời C5 HS: th¶o luËn C5 GV: Lµm l¹i thÝ nghiÖm nhng chiÕu ë bªn kia cña thÊu kÝnh học sinh nhận xét sau đó trả lời C6 HS: th¶o luËn C6 GV: Th«ng b¸o kh¸i niÖm tiªu ®iÓm?. KÝ hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô:. II- Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu c cña thÊu kÝnh héi tô: 1. Trôc chÝnh: C4: Δ Δ: Trôc chÝnh 3. Quang t©m :. O O: Quang t©m. 4. Tiªu ®iÓm:. Δ.

(89) HS: Ghi vë Tiêu điểm là gì? Mỗi thấu kính có bao nhiêu tiêu điểm? Có đặc ®iÓm g×? GV lµm thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua tiªu ®iÓm vµ tia s¸ng song song víi trôc chÝnh HS: quan s¸t rót ra kÕt luËn GV: th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu cù HS: Ghi vë H§ 5: vËn dông: GV: Y/c HS Tr¶ lêi C7,C8 HS: tù tr¶ lêi c©u C7, C8. O F/. F. Δ. F. O. F/. 4-Tiªu cù: OF =OF/ =f (f tiªu cù cña thÊu kÝnh) III- VËn dông: C7: C8: D. Cñng cè: - Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ? Nêu đặc điểm đờng truyền của một số tia sáng đặc biÖt ®i qua thÊu kÝnh héi tô? - Nªu kh¸I niÖm vÒ trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, t6iªu cù cña TKHT? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp s¸ch bµi tËp - Bài 42.1: Để vẽ ảnh của điểm sáng S cần sử dụng mấy tia?Điểm sáng S nằm trong hay ngoài tiêu cự?. Tuần 24 Tiết 46:. Ngày soạn: 20/2/201 Bài 45 ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ. I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Nêu được trong trường hợp nào thấu kính hội tụ cho ảnh thật và cho ảnh ảo của một vật và chỉ ra được đặc điểm của các ảnh này. 2.Kĩ năng: Dùng các tia sáng đặc biệt dựng được ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua thấu kính hội tụ. 3. Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Nêu vấn đề, hoạt động nhóm. III. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ: GV: Bảng phụ kẻ bảng 1, phóng to hình 43.2, phiếu bài tập.1 TKHT có f = 50mm, 1 TKHT có f = 100mm; giá quang học; màn ảnh, nến, quẹt. HS: Nghiên cứu trước bài IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Bài cũ: Nêu đặc điểm đường truyền của 3 tia sáng? Vẽ đường truyền của 3 tia sáng? 3.Bài mới: a. Đặt vấn đề: GV: Hình ảnh ta quan sát ở hình 43.1 là hình ảnh của dòng chữ tạo bởi TKHT. Ảnh đó cùng chiều với vật. Có khi nào ảnh của vật tạo bởi TKHT ngược chiều với vật không ? b. Triển khai bài.

(90) Nội dung kiến thức Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1:Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật I/ Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi tạo bởi TKHT TKHT: GV: Lắp đặt các dụng cụ thí nghiệm như bố trí ở hình 1. Thí nghiệm: 43.2, yêu cầu HS quan sát, nêu mục đích TN, mô tả TN ( Hình 43.2-SGK) … HS: Quan sát, suy nghĩ, phát biểu: + Mục đích TN: Quan sát đặc điểm của ảnh của 1 vật tạo bởi TKHT. + Cách bố trí TN: Đặt nến trước thấu kính, màn ảnh sau thấu kính. (màn ảnh, nến và TK: đồng trục) Tiến hành TN như thế nào? 1, 2 HS đọc mục a) C1 , C 2 . GV: HD 1 lượt cách TN. HS quan sát tiếp thu : + Đặt nến ở rất xa TK ( có thể không cần nến, ta hướng TK về phía cửa sổ, hứng ảnh bên ngoài cửa sổ lên màn)  dịch chuyển màn ảnh để xuất hiện ảnh rõ nét,  xem ảnh to hay nhỏ hơn vật, cùng chiều hay ngược chiều với vật ? Đặt vật (nến) ở khoảng d > 2f , di chuyển màn ảnh để hứng được ảnh rõ nét  nhận xét ảnh thật hay ảnh ảo, a) Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự: Ảnh to hay nhỏ hơn vật, cùng chiểu hay ngược chiều với vật thật, ngược chiều với vật. ? C 2 : Dịch chuyển vật vào gần thấu kính Đặt nến trong khoảng f < d < 2f … hơn thì vẫn thu được ảnh của vật trên màn hứng . Đó là ảnh thật , ngược chiều với HS: tiến hành TN, thảo luận nhóm C1 , C 2 ghi vào vật. phiếu BT GV: Treo bảng phụ, gọi đại diện 1 nhóm cầm phiếu b) Đặt vật trong khoảng tiêu cự. Bài tập lên điền kết quả C 3 : Màn ảnh đặt sát thấu kính; Từ từ GV: HD cả lớp thảo luận, chốt kết quả. dịch chuyển màn hứng ra xa thấu kính , ta Tóm lại, khi vật đặt ngoài khoảng tiêu cự thì ta thu không hứng được ảnh của vật ở trên màn được ảnh có đặc điểm gì? hứng. Đặt mắt trên đường truyền của Vài HS Trả lời, cho ghi vở: chùm tia ló, ta quan sát thấy ảnh cùng HS: Trả lời… cho ảnh thật, ngược chiều … chiều, lớn hơn vật. Đó là ảnh ảo không GV: Yêu cầu HS đọc C 3 & mô tả TN. hứng được trên màn. HS: Trả lờiĐặt vật trong khoảng d < f, dịch chuyển màn ảnh xem có hứng được ảnh không? Quan sát ảnh bằng cách nào? HS: TN, thảo luận C 3 đưa ra cách quan sát ảnh ảo  ghi kết quả TN lần 4 vào phiếu bài tập. GV: Gọi đại diện 1 nhóm lên ghi kết quả TN lần 4 vào bảng 1. GV: HD cả lớp thảo luận kết quả  chốt kết luận. Khi vật đặt trong khoảng tiêu cự của TKHT thì ảnh có đặc điểm gì ? HS: Trả lời… ảnh ảo, lớn hơn vật, cùng chiều … GV cho HS đọc thông báo (SGK) về ảnh của một vật ở. II/ Cách dựng ảnh. 1) Dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi TKHT: - Từ S vẽ 2 tia đặc biệt: + Tia tới song song với trục chính, tia ló đi qua tiêu điểm. + Tia tới đi qua quang tâm, tiếp tục.

(91) Hoạt động của thầy và trò rất xa TK & vuông góc với thấu kính. GV phân tích thêm cho HS hiểu. Hoạt động 1:Dựng ảnh của một vật tạo bởi TKHT GV: Dùng câu hỏi cho HS nhận xét, nêu khái niệm ảnh của 1 điểm. HS: Suy nghĩ, phát biểu thảo luận: Chùm tia tới xuất phát từ 1 điểm sáng S qua TKHT cho chùm tia ló đồng quy tại S’. Vậy S’ là gì của S ? HS: Trả lời S’ là ảnh của S. Làm thế nào để dựng ảnh S’ ? HS: Trả lờiSử dụng 2 trong 3 tia sáng đặc biệt qua TKHT. GV: Cho HS tiến hành vẽ ảnh theo yêu cầu C 4 . HS: Làm việc cá nhân, 1 HS lên bảng vẽ. GV: Theo dõi, kiểm tra, giúp đỡ HS yếu kém.. GV: HD từng bước: Dựng ảnh của điểm B là B’. Từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta được A’. A’ là ảnh của điểm A và A’B’ là ảnh của vật AB. HS: Tiến hành vẽ theo HD của GV. GV: yêu cầu HS vẽ các tia đặc biệt xuất phát từ B Các tia ló này có giao nhau không ? HS: Trả lờiKhông giao nhau. Ta có thu được ảnh thật không ? HS: Trả lờiKhông có ảnh thật. Làm sao để quan sát ảnh ảo ? HS: Trả lời… GV: HD kẻ đường kéo dài của các tia ló; chúng giao nhau tại 1 điểm B’. B’ là ảnh ảo của B. Làm thế nào để được ảnh A’B’? HS: Trả lờiTừ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta được ảnh A’B’ Tóm lại, Làm thế nào dựng ảnh A’B’ của AB qua TKHT ? Vài HS (yếu kém) đọc đoạn cuối phần ghi nhớ. Ghi vở.. Nội dung kiến thức truyền thẳng, Hai tia ló này hội tụ tại 1 điểm S’ là ảnh của điểm S.. 2) .Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi TKHT: a) Vật đặt ngoài tiêu cự:. b) Vật đặt trong tiêu cự:. * Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua TKHT ( AB vuông góc với trục chính của TK, A nằm trên trục chính), ta chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng cách vẽ đường truyền của 2 tia sáng đặc biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A. III/ Vận dụng. C6 : a) f = 12cm ; h = 1cm ; d = OA = 36cm d’ = OA’ = ? h’ = A’B’= ?. -Xét  FAB đồng dạng  OHF OH OF OF . AB   OH  FA Có: AB FA Hay: f .h 12.1 A’B’= OH = d  f = 36  12 = 0,5(cm) Vậy ảnh có độ caco h’ = 0,5cm - Xét  F’A’B’ đồng dạng với  F’OI:.

(92) Nội dung kiến thức. Hoạt động của thầy và trò Vậy chiều cao ảnh A’B’ là 0,5 (cm) và khoảng cách từ ảnh đến thấu kính hội tụ là 18 (cm). 4.Củng cố-Hướng dẫn về nhà: - Nêu các đặc điểm của ảnh của 1 vật tạo bởi TKHT ? - Nêu cách dựng ảnh của 1 vật qua TKHT ?. .Vận dụng: Cho HS làm BT C 6 . GV: HD cách dựng ảnh để dễ tính toán. * Lưu ý HS: Đo chính xác các độ dài f, d, h rồi mới vẽ. HS: làm BT cá nhân. * GV: nên tập cho HS dùng các kí hiệu f, d, h thay cho độ dài các cạnh trong tam giác : f = OF ; f’= OF’ ; d = OA ; d’ = OA’ h = AB ; h’ = A’B’ 5.Dặn dò: Tiếp tục hoàn tất C 6 ; C 7 vào vở bài tập . Làm BTVN 42-43 (SBT) Học thuộc phần ghi nhớ.. Ngày soạn: 21/2/2012 Tuần 25 Tiết 47. BÀI TẬP. I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Vận dụng kiến thức đã học vào giải các bài tập về thấu kính hội tụ. 2.Kĩ năng: Dùng các tia sáng đặc biệt dựng được ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua thấu kính hội tụ. 3. Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác trong các hoạt động. II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Nêu vấn đề, trực quan, phát vấn. III. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ: GV: Bảng phụ HS: Nghiên cứu trước bài IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số: 2. Bài cũ:Nêu cách vẽ ảnh của Vật AB ? Cho vật AB đặt trước TKHT hãy vẽ ảnh trong 2 trường hợp? 3.Bài mới: a. Đặt vấn đề:. b. Triển khai bài. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Lí thuyết -Cho HS lần lượt đọc câu hỏi và trả lời: -Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì?. Nội dung kiến thức I- Lý Thuyết -Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường ,.

(93) ? Nêu mối quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ? ? Cho biết đặc điểm khác biệt của TKHT? -Từng cá nhân HS đọc câu hỏi theo yêu cầu của GV. -Trả lời câu hỏi. được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. -Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước, góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí, góc khúc xạ lớn hơn góc tới. -Ảnh của một vật tạo bởi TKHT: +Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi đặt vật rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự. +Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật. -Ảnh của một vật tạo bởi. Hoạt động 1: Bài tập II. Bài tập Bài1. Cho vật sáng AB đặt vuông góc với trục 1.Bài tập 1 chính của TKHT có tiêu cự bằng 12cm. Điểm A a.OF’//BI ta có  OB’F’ đồng dạng với nằm trên trục chính, AB = h = 1cm. Hãy dựng ảnh A’B’ của AB. OF OB  F B  12 2     1 BI BB  IB  30 5  BB’I  Tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh trong hai trường hợp:  ABO đồng dạng với  A’B’O(g.g)  OB OA AB    (2) + Vật AB đặt cách thấu kính một khoảng d =  OB OA AB 30cm. OB  2 OB  2    (3) +Vật AB đặt cách thấu kính một khoảng d=9cm Từ (1)  BB   OB 5  2 OB 3 OA AB  2    30 1 3 30.2 OA d   20(cm) b) BI//OF’ ta có  B’BI đồng dạng với  B’OF’ 3 B B B I BI 9 3 2     (1) AB  h   (cm)  B O B F  OF 12 4 3 Thay (3) vào (2) có  B’A’O đồng dạng với  BAO do AB//A’B’ B A B O AO   ( 2)  BA BO AO B O 4 B O  4  (3) BO Từ (1)  B O  B B 4  3. Thay (3) vào (2) có. AO B A B O   4 AO BA BO  AO d  4.9 36(cm); AB  4.1 4(cm).

(94) B’ B FA. A’ Bài 2. Cho vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của TKPK có tiêu cự bằng 12cm, điểm A nằm trên trục chính và cách thấu kính một khoảng bằng 9cm, AB=h=1cm. Hãy dựng ảnh A’B’ của AB. Tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh.. I F ’. 2.Bài tập 2 Xét 2 cặp tam giác đồng dạng: +  B’FO đồng dạng với  B’IB (g.g) Có: B F FO B O 12     B I IB B B 9 B O 12 12 4 B O     (1) B B  B O 12  9 21 7 BO +  OA’B’ đồng dạng với  OAB (do AB//AB) OA OB  AB    ( 2) AB có: OA OB . T ừ (1) và (2) có: 4 1 4 OA 9. cm 5 cm; h  cm 7 7 7. B. F. A. B’ A’. I O. 4. Củng cố: GV hệ thống lại nội dung bài học Hướng dẫn HS giải các bài tập ở SBT 5. Dặn dò: Chuẩn bị trước bài Thấu kính phân kì. Tuần 25. Tiết 48. Ngày soạn:26/2/2012 Bài 44:. THÂU KÍNH PHÂN KÌ. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nhận dạng đợc thấu kính phân kì..

(95)  Vẽ đợc đờng truyền của hai tia sáng đặc biệt (tia tới đi qua quang tâm và song song với trục chÝnh). qua TKPK.  Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một vài hiện tợng đã học trong thực tiễn. 2.KÜ n¨ng :  BiÕt tiÕn hµnh thÝ nghiÖm b»ng c¸c ph¬ng ph¸p nh bµi TK héi tô. Từ đó rút ra đợc đặc điểm của thấu kính phân kì.  Rèn đợc kĩ năng vẽ hình. 3.Thái độ :  Nghiêm túc, cộng tác với bạn để thực hiện đợc thí nghiệm. II - ChuÈn bÞ. §èi víi mçi HS.    . 1 TKPK cã tiªu cù 12 cm. 1 gi¸ quang häc. 1 nguån s¸ng ph¸t ra ba tia s¸ng song song. 1 màn hứng để quan sát đờng truyền của tia sáng.. III - tổ chức hoạt động dạy và học Hoạt động 1: 1. KiÓm tra bµi cò  HS 1 : Đối với TKHT thì khi nào ta thu đợc ảnh thật, khi nào ta thu đợc ảnh ảo của vật ? Nêu c¸ch dùng ¶nh cña 1 vËt s¸ng tríc thÊu kÝnh héi tô ch÷a bµi tËp 42 – 43.1  HS 2 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.2  HS 3 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.5 2. Đặt vấn đề  Thấu kính phân kì có đặc điểm gì khác với thấu kính hội tụ. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm TKPK 1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn biÕt. – GV ®a ra cho HS 2 lo¹i TK. Yªu cÇu HS t×m thÊy 2 C1, C2 HS lµm viÖc theo nhãm loại TK này có đặc điểm gì ? TKHT là TK nào ? Khác – NhËn xÐt : với TK còn lại ở đặc điểm nào ? – Ghi : Mét m«i trêng trong suèt, cã r×a dµy h¬n gi÷a. 2. ThÝ nghiÖm – Yªu cÇu HS tù bè trÝ thÝ nghiÖm – HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm – GV gäi c¸c nhãm lªn b¸o c¸o kÕt qu¶ C2 : Chïm tia lã loe réng ra Nếu kết quả nhóm nào cha đạt, GV hớng dẫn HS bố trí – Tiết diện của TK lại thí nghiệm sao cho các màn hứng phải hứng đợc các tia s¸ng. – Yªu cÇu HS m« t¶ l¹i tiÕt diÖn cña ThÊu kÝnh bÞ c¾t theo mÆt ph¼ng  ThÊu kÝnh nh thÕ nµo ? Hoạt động 3 : Tìm hiểu trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK Hoạt động của GV Hoạt động của HS – C¸c nhãm thùc hiÖn l¹i a) T×m hiÓu trôc chÝnh – GV kiÓm tra l¹i thÝ nghiÖm cña 6 nhãm. – HS lµm theo c¸c bíc GV yªu cÇu. – GV yêu cầu HS đánh dấu 3 tia sáng. – 3 tia lã loe réng ra, nhng cã 1 tia s¸ng tíi qua TK – HS bá TK dïng bót ch× kÐo dµi 3 tia lã. NhËn vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng. xÐt cã tia s¸ng nµo qua TK kh«ng bÞ khóc x¹ ?  trôc chÝnh. – Yêu cầu HS đọc tài liệu và trả lời quang tâm b) quang t©m. (lµm viÖc theo nhãm) lµ g× ? – Trôc chÝnh c¾t TK t¹i O : O lµ quang t©m tiÕp tôc – GV híng dÉn 1 HS lµm thÝ nghiÖm cho c¶ líp truyÒn th¼ng. quan s¸t : tia s¸ng ®i qua quang t©m. c) Tiªu ®iÓm. – Yªu cÇu HS kÐo dµi c¸c tia s¸ng lã b»ng bót C5 : Lµm viÖc theo nhãm ch×. – HS lµm theo yªu cÇu cña GV vµ tr¶ lêi kÕt qu¶ thÝ – Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ l¹i thÝ nghiÖm. nghiÖm ; – Yªu cÇu HS vÏ l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo vë. + C¸c tia lã kÐo dµi gÆp nhau t¹i ®iÓm trªn trôc chÝnh – gäi lµ tiªu diÓm. GV thông báo : Tiêu điểm F nằm đối xứng với tiªu ®iÓm F qua TK..

(96) Mçi TK cã 2 tiªu ®iÓm F vµ F n»m 2 phÝa TK vµ c¸ch đều quang tâm. HS đọc tài liệu và trả lời. 4. Tiªu cù Tiêu cự là khoảng cách giữa quang tâm đến tiêu điểm. OF = OF = f Hoạt động 4 : Vận dụng – hớng dẫn về nhà. – Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ C7 C7 : C¸c HS lµm viÖc c¸ nh©n – GV híng dÉn HS nhËn xÐt vµ söa, nÕu sai th× – HS ghi bµi. híng dÉn HS söa. C8 : – Mîn cho mçi nhãm mét kÝnh cËn  Yªu cÇu – Sê tay thÊy gi÷a máng. c¶ nhãm t×m ph¬ng ph¸p nhËn biÕt. – Gäi 1 HS tr¶ lêi C9 C9 : GV gọi HS khá nhắc lại câu hỏi thu thập đợc – HS nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n vµ trong bài, sau đó gọi HS yếu nhắc lại. ghi vë ? Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí. – Lµm bµi tËp c¸c C7, C8,C9 Bµi tËp 44 45 . 1:Vẽ ảnh của điểm sáng S Cần sử dụng mấy tia? Ảnh nằm ở vị trí nào có quan sát được không? Học sinh dựa vào đặc điểm của tia sáng vẽ hình?. TuÇn: 26. Bµi 45-. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKPK. Ngày 26/2/2012. TiÕt 49. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Nêu đợc ảnh của 1 vật sáng tạo bởi TKPK luôn là ảnh ảo.  Mô tả đợc những đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi TKPK. Phân biệt đợc ảnh ảo do đợc tạo bởi TKPK và TKHT.  Dùng 2 tia sáng đặc biệt dựng đợc ảnh của 1 vật tạo bởi TKPK. 2.KÜ n¨ng :  Sử dụng thiết bị thí nghiệm để nghiên cứu ảnh của vật tạo bởi TK phân kì.  KÜ n¨ng dùng ¶nh cña TK ph©n k×. 3.Thái độ :  Nghiªm tóc, hîp t¸c. II - ChuÈn bÞ  TKPK cã f = 12 cm.  1 gi¸ quang häc.  1 c©y nÕn.  1 màn để hứng ảnh. III - Tổ chức hoạt động của HS Hoạt động 1 : Kiểm tra, đặt vấn đề 1) Kiểm tra : HS 1 : Hãy nêu tính chất các đặc điểm tia sáng qua TKPK mà em đã học. Biểu diễn trên hình vẽ các tia sáng đó. HS 2 : Ch÷a bµi tËp 44 – 45 . 3 (yªu cÇu ph¶i tr×nh bµy c¸ch thùc hiÖn) 2) Đặt vấn đề : Yêu cầu HS đặt 1 vật sau TKPK, nhìn qua TKPK, nhận xét ảnh quan sát đợc. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKPK 1. TÝnh chÊt C1.

(97) (hoạt động nhóm) – Yªu cÇu bè trÝ thÝ nghiÖm nh C1 : Đặt màn hứng ở gần, ở xa đèn không hứng đựơc ảnh h×nh vÏ C2 : (th¶o luËn nhãm) – Gäi 1, 2 HS lªn tr×nh bµy thÝ – Nh×n qua TK thÊy ¶nh nhá h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt nghiÖm vµ tr¶ lêi C1 – ¶nh ¶o. – Gäi 1, 2 HS tr¶ lêi C2 – ¶nh thËt hay ¶nh ¶o ? Hoạt động 3 : Cách dựng ảnh C3 – yªu cÇu 2 HS tr¶ lêi C3 Hoạt động cá nhân. – Yêu cầu HS phải tóm tắt đựơc đề Dựng 2 tia tới đặc biệt – giao điểm của 2 tia ló tơng ứng là ảnh của bµi. ®iÓm s¸ng. C4. f = 12 cm. OA = 24 cm. a) Dùng ¶nh. b) Chøng minh d < f. – Gäi 1 HS lªn tr×nh bµy c¸ch vÏ (a) c¸c HS kh¸c vÉn tiÕp tôc tr×nh bµy vµo vë (a). – GV híng dÉn HS ch÷a bµi cña bạn trên bảng để tự chữa bài cũ của m×nh. HS không chứng minh đợc thì GV HS tr×nh bµy c¸ch dùng. gîi ý c¸ch lËp luËn theo c¸c bíc : b) – Tia tới BI có hớng không đổi  hớng tia ló IK không đổi. – DÞch AB ra xa hoÆc vµo gÇn th× – Giao ®iÓm BO vµ FK lu«n n»m trong kho¶ng FO. hớng tia BI có thay đổi không ?  híng cña tia lã IK nh thÕ nµo ? – ¶nh B lµ giao ®iÓm cña tia nµo ?  B n»m trong kho¶ng nµo ? Hoạt động 4 : So sánh độ lớn của ảnh tạo bởi TKPK và TKHT III. §é lín cña ¶nh t¹o bëi c¸c TK. – GV yêu cầu nhóm 2 HS : 1 HS vẽ ảnh của TKHT. Hoạt động theo nhóm 2HS vẽ vào vở 1 HS vÏ ¶nh cña TKPK f = 12 cm. d = 8 cm – HS lên bảng vẽ. Vẽ theo tỉ lệ thống nhất để dễ so s¸nh. – Yªu cÇu c¸c nhãm nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm m×nh.. NhËn xÐt : + ¶nh ¶o cña TKHT bao giê còng lín h¬n vËt. + ¶nh ¶o cña TKPK bao giê còng nhá h¬n vËt. Hoạt động V. Vận dụng, củng cố, hớng dẫn về nhà IV. VËn dông.

(98) – HS tr¶ lêi C6. gäi 1 HS kh¸ tr¶ lêi Gäi 1 HS yÕu tr¶ lêi. – HS nªu c¸ch ph©n biÖt nhanh chãng. – NÕu cã thêi gian th× yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n. Kh«ng cã thêi gian yªu cÇu HS vÒ nhµ tÝnh C7.. 1. VËn dông C6 ¶nh ¶o cña TKHT vµ TKPK  Gièng nhau : Cïng chiÒu víi vËt.  Kh¸c nhau : ¶nh ¶o cña TKHT lín h¬n vËt, ¶nh ¶o cña TKPK nhá h¬n vËt vµ n»m trong kho¶ng tiªu cù  C¸ch ph©n biÖt nhanh chãng : – Sê tay thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a  TKHT ; thÊy r×a dµy h¬n gi÷a  TKPK – §a vËt gÇn TK  ¶nh cïng chiÒu nhá h¬n vËt  TKPK ¶nh cïng chiÒu lín h¬n vËt  TKHT. C8. Nõu HS kh«ng biÕt v× trong líp cã thÓ kh«ng cã. – HS cËn thÞ qu¸ nÆng th× GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt ngêi cËn thÞ ®eo TKPK  nh×n qua TK thÊy m¾t b¹n nh thÕ nµo ? (hoặc có thể để câu này vào bài mắt cận và mắt lão). Cñng cè : Vật đặt càng xa TKPK  d thay đổi nh thế nào ? Vật đặt càng xa TK  d càng lớn. VÏ nhanh trêng hîp trªn cña C5  d = 20 cm – d > f ? – HS tổng hợp kiến thức đã thu thập đợc trong bài. – dmax = f GV chuÈn l¹i kiÕn thøc  yªu cÇu HS ghi l¹i phÇn ghi nhí. Híng dÉn vÒ nhµ – HS häc phÇn ghi nhí. – Lµm bµi tËp : C7 SGK. – Lµm bµi tËp SBT Bài tập C7:Dựa vào hình vẽ chứng minh:Xét tam giác AOB đồng dạng tam giác A’OB’ Cần xét hai tam giácđồng dạng nào ? Kết hợp hai biểu thức ta được điều gì? Học sinh chứng minh tìm ra công thức tính..

(99) Tuần 26 Tiết: 50. Ngày 5/3/2012. ÔN TẬP. I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Cũng cố, hệ thống hoá kiến thức đã học thông qua một số bài tập và lý thuyết đã học 2. Kĩ năng: Làm được một số bài tập và giải thích được hiện tượng về quang học và điện từ 3. Thái độ: Cẩn thận, chính xác, khoa học II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Nêu vấn đề III. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ: GV: Bảng phụ HS: Ôn tập lại kiến thức đã học IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định kớp - kiểm tra sĩ số:h lớp – kiểm tra sĩ số: 2. Bài cũ: 3. Bài mới: a. Đặt vấn đề: b. Triển khai: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Lý thuyết: 1. ?Làm thế nào để tạo ra được dòng điện xoay chiều ? Nguyên nhân nào đã làm cho dòng điện đổi chiều 2. ? Máy phát điện xoay chiều gồm có bao nhiêu bộ phận. Có tên gọi là gì 3. ? Dòng điện xoay chiều có những tác dụng nào ? Lực điện từ dổi chiều khi nào 4. ? Muốn làm giảm hao phí điên năng trong quá trình truyền tải điện ta phải làm gì 5. ? Nêu nguyên tắc hoạt động của máy biến thế ? Máy biến thế dung để tănghiệu điện thế của dòng điện xoay chiều được không. tại sao 6. ? Hiện tượng khác xạ xẩy ra khi nào ? Hiện tượng khác xạ khác với hiện tượng phản xạ ở chổ nào 7.Vẽ đường đi của tai sáng qua thấu kính hội tụ ? Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ có đặc điểm gì 8. Vẽ đường đi của tai sáng qua thấu kính phân kì ? Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì có đặc điểm gì Hoạt động 2: Bài tập Bài 42-43.2: Học sinh xem đọc đề ở sách BT. Nội dung I. Điện từ: 1. Dòng điện xoay chiều. 2. Máy phát điện xoay chiều 3. Các tác dụng của dòng điện xoay chiều 4. Truyền tải điện năng đi xa 5. Máy biến thế. 6. Hiện tượng khúc xạ. 7. Thấu kính hội tụ:. 8. Thấu kính phân kì. Bài 42-43.2: a. Là ảnh thật vì nó ngược chiều so với vật.

(100) Bài tập 44-45.4: Học sinh xem đọc đề ở sách BT. b. Vì chỉ có thấu kính hội tụ mới cho ảnh ngược chiều H.vẽ S F. F’. o. S’. B a. A=F. O. b. h’=h/2; d’=d/2=f/2 4. Củng cố: Vận dụng kiến thức hình học để giải các bài tập về thấu kính 5. Dặn dò: Về nhà làm các bài tập 44-45.5, 44-45.44-45.2 Sách BT. Ngày 5/3/2012 TuÇn 27. KIỂM TRA 1 TIẾT. Tiết 51 I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu HKII, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu HKII III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Phần I : Chọn chữ cái A, B, C, D đứng trớc câu trả lời đúng của các câu sau : 1. Đặt một vật trớc thấu kímh phân kì sẽ thu đợc ảnh nào dới đây : A. ¶nh ¶o lín h¬n vËt C. ¶nh thËt lín h¬n vËt B. ¶nh ¶o nhá h¬n vËt D. ¶nh thËt nhá h¬n vËt 2. Vật đặt ngoài khoảng OF của thấu kính hội tụ ta sẽ thu đợc ảnh nào dới đây : A. ¶nh thËt, cïng chiÒu víi vËt C. ¶nh ¶o, cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt B. ¶nh thËt, ngîc chiÒu víi vËt D. ¶nh ¶o, cïng chiÒu vµ nhá h¬n vËt 3. Kết luận nào dới đây là đúng ? A. ¶nh ¶o cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi C. ¶nh thËt cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi tô tô lín h¬n vËt nhá h¬n vËt B. ¶nh cña mét vËt qua thÊu kÝnh ph©n D. ¶nh thËt cña mét vËt qua thÊu kÝnh ph©n k× k× lµ ¶nh ¶o, lín h¬n vËt nhá h¬n vËt 4. ThÊu kÝnh héi tô lu«n cho ¶nh ¶o khi nµo ? A. Khi vật đặt ở ngoài khoảng tiêu cự C. Khi vật đặt ở trong khoảng tiêu cự B. Khi vật đặt ở rất xa thấu kính D. Khi vật đặt ở tiêu điểm của thấu kính PhÇn II : H·y ®iÒn tõ ( hoÆc côm tõ ) thÝch hîp vµo chç trèng cña c¸c c©u sau ?.

(101) 1. HiÖn tîng tia s¸ng bÞ gÉy khóc t¹i mÆt ph©n c¸ch khi truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc gäi lµ ................................................................................................................................ 2. ThÊu kÝnh héi tô cã phÇn gi÷a ......................................................................................... 3. Tia s¸ng ®i song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh ph©n k× cho tia lã ............................ tiªu ®iÓm 4. Vật đặt trong tiêu điểm của thấu kính phân kì cho ảnh ................................................... PhÇn III : Gi¶i c¸c bµi tËp sau : Bµi 1 : B Trªn h×nh vÏ, AB lµ vËt s¸ng, A’B’ lµ ¶nh thËt cña AB qua thÊu kÝnh . a, Nªu c¸ch dùng ¶nh A’B’ cña AB qua thÊu kÝnh vµ vÏ ¶nh b, Xác định loại thấu kính, trục chính và các tiêu điểm của thấu kính A A’ Bµi 2 : Chøng minh r»ng, víi thÊu kÝnh héi tô khi cho ¶nh thËt ta lu«n cã : 1 1 1 AB ' = d ' = + vµ f d d' AB d ’ B ----- HÕt ----§¸p ¸n + biÓu ®iÓm Phần I: (2 điểm) Mỗi câu đúng cho 0,5 điểm 1 – B ; 2 – B ; 3 –A; 4 – C Phần II: (2 điểm) Mỗi cụm từ đúng cho 0,5 điểm 1. HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng 3. KÐo dµi ®i qua 2. Dµy h¬n phÇn r×a 4. ¶o, cïng chiÒu, lín h¬n vËt. PhÇn III: (6 ®iÓm). A’ B. C©u 1: (2 ®iÓm): I - Vẽ hình đúng: 0,5 đ - Xác định đúng loại TK, trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm: 0,5®. F’. o F B’ A. Nèi A víi A’, B víi B’ c¾t nhau t¹i O, tõ O dùng TK vu«ng gãc AA’ (trôc chÝnh) A’B’ ngîc chiều AB  TKHT. Từ B chiếu tia sáng // , tia đó đi tới B’ cắt  tại F’ C©u 2: (4 ®iÓm) Vẽ đúng hình: 0,5đ  A’OB đồng dạng  AOB có:  A’F’B’ đồng dạng  OF’I có:. AB d − d+f = ' ' d−f AB d f = (0,5®) ' d − f d 1 1 1 = = (1®) f d d'. V× OI=AB nªn: Hay: ⇒. Tuần 27. A , B , = OA , = d , (0,5®) AB OA d ' ' ' ' OI = OF ' = OA −' A' F (1®) AB AF AF. =. f d−f. (0,5®). Ngày soạn:12/3/2012. .

(102) THỰC HÀNH. Tiết: 52. ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức: Trình bày đựơc phương pháp đo tiêu cự của thấu kính hội tụ 2. Kĩ năng: Đo được thấu kính hội tụ theo phương pháp nêu trên 3. Thái độ: Cẩn thận, nhẹ nhàng và chính xác II. PHƯƠNG PHÁP: Trực quan, thực hành III. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ: Mỗi nhóm 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự cần đo khoảng 15cm 1 vật sáng phẳng có dạng chữ L hoặc chữ F 1 màn ảnh nhỏ 1 giá quag học 1 thước thẳng có giới hạn đo 80cm, độ chia nhỏ nhất 1mm IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định kớp - kiểm tra sĩ số:h. Phân nhóm chia tổ 2. Bài cũ: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ có đặc điểm gì? Khi nào? Nêu phương pháp dựng ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ 3. Bài mới: a. Đặt vấn đề: b. Triển khai: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Lắp ráp thí nghiệm GV: Hướng dẫn như SGK và tiến hành làm mẫu cho học sinh xem. Hoạt động 2: Tiến hành thí nghiệm Lưu ý: Hình dạng vật sáng, cách chiếu để tạo vật sáng, cách xác định vị trí của thấu kính, của vật và màn hình (tất cả các bước tiến hành 3 lần). Nội dung I. Nội dung thực hành: 1. Lắp ráp thí nghiệm:. 2. Tiến hành thí nghiệm + Đo chiều cao của vật + Điều chỉnh vật và màn ảnh để thu ảnh rõ nét + Kiểm tra điều kiện d = d’ và h= h’ có được thoả mản hay không. B A’ A. F. d. o F. ’. d. B’. Hoạt động 3: Báo cáo kết quả thí nghiệm HS: Xem mẫu ở sách giáo khoa. Lưu ý : Báo cáo có hình vẽ. + Nếu thoả mản rồi thì tiếp tục do khoảng cánh từ vật đến màn ảnh và tính tiêu cự của thấu kính theo công thức d+ d ' f= 4 II. Viết báo cáo kết quả thí nghiệm H. vẽ B A’.

(103) A. F. o. F’ B’. 4. Củng cố: Nắm vững các thao tác và tiến trình khi xác định tiêu cự của thấu kính hội tụ 5. Dặn dò: Ý thức , thái độ và tác phong làm việc của các nhóm, tuyên dương các nhóm làm tốt và các nhóm chưa tốt.. Tuần 28. Ngàysoạn:12/3/2012. Tiết: 53 Bài 47: SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu và chỉ ra đợc hai bộ phận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối.  Nêu và giải thích đợc đặc điểm của ảnh hiện trên phim của máy ảnh.  Dựng đợc ảnh của vật đợc tạo ra trong máy ảnh. 2. KÜ n¨ng :  Biết tìm hiểu kĩ thuật đã đợc ứng dụng trong kĩ thuật, cuộc sống. 3. Thái độ :  Say mê, hứng thú khi hiểu đợc tác dụng của ứng dụng. II ChuÈn bÞ.  M« h×nh m¸y ¶nh.  Mét m¸y ¶nh b×nh thêng (NÕu cã). III. Ph¬ng ph¸p: Trực quan, Thực hành, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Vật đặt ở vị trí nào thì TKHT tạo đợc ảnh hứng trên màn độ lớn của vật không đổi, độ lớn của ¶nh phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? C. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1:Cấu tạo của máy ảnh HS: Tự đọc phần 1 theo nhóm GV: Cung cấp mô hình và hình vẽ về máy ảnh cho học sinh quan sát ? Nêu các bộ phận chính của máy ảnh ? Vật kính là thấu kính gì ? Vì sao không dung thấu kính phân kì để làm vật kính của máy ảnh mà dung thấu kính hội tụ Hoạt động 2:Ảnh của một vật trên phim HS: Thu được ảnh của một vật trên tấm kính mờ hay tấm nhựa trong vị trí của phim trong mô hình hình máy ảnh và quan sát ảnh này từ đó trả lời câu C1 và C2. Nội dung I. Cấu tạo của máy ảnh Gồm: Vật kính và buồng tối. II. Ảnh của một vật trên phim 1. Trả lời các câu hỏi: C1 Thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật C2 Vì ảnh đó là ảnh thật 2. Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh. GV: Gợi ý +Vẽ tia đi qua Quang tâm để xác định B’ của B hiẹn trên phim PQ và ảnh A’ B’ của AB. C3 B. P.

(104) + Vẽ tia ló của tia tới song song trục chính + Xác định F. ' B. A. o. F A. GV: Hướng dẫn học sinh sử dụng tam giác đồng dạng GV: Từ phần I và II yêu cầu học nêu kết luận về ảnh của một vật trên phim của máy ảnh Hoạt động 3: Vận dụng Hs: Làm việc cá nhân với câu C5. Tìm hiểu máy ảnh C6. Áp dụng kết quả câu C4.. ’. Q C4 Tỷ số:. 1 A ' B' A' O = = 40 AB AO. 3. Kết luận:. III. Vận dụng C5. C6. Áp dụng kết qảu C4. 6 A' O A’B’= .AB = .160 = 3,3cm 200 AO. 4. Củng cố: ? Các bộ phận của máy ảnh đó là những bộ phận nào Vật kính của máy ảnh làm bằng gì? Ảnh trên phim thật hay ảo, cùng chiều hay ngược chều với vật, nhỏ hơn hay lớn hơn vật. Bài tập 47.1 Câu C 5. Dặn dò: Làm các bài tập 47.2, 47.3, 47.4 SBT Hướng dẫn 47.4 :Vật kính của máy ảnh có vai trò như thế nào ? Để vẽ ảnh của vật cần vẽ ảnh của mấy điểm ? Khi vẽ cần sử dụng mấy tia đặc biệt ?đó là những tia nào?.

(105) Ngày 18/3 /2012 TuÇn: 28 Tiết 54. Bµi 48- M¾t. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu và chỉ ra đợc trên hình vẽ (hay trên mô hình) hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuû tinh vµ mµng líi.  Nêu đợc chức năng thuỷ tinh thể và màng lới so sánh đợc chúng với các bộ phận tơng ứng cña m¸y ¶nh.  Trình bày đợc khái niệm sơ lợc về sự điều tiết mắt, điểm cực cận và điểm cực viễn.  BiÕt c¸ch thö m¾t 2. KÜ n¨ng :  RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu bé phËn quan träng cña c¬ thÓ lµ M¾t theo khÝa c¹nh VËt lÝ.  Biết cách xác định điểm cực cận và cực viễn bằng thực tế. 3. Thái độ :  Nghiªm tóc nghiªn cøu øng dông vËt lÝ. II ChuÈn bÞ. §èi víi GV vµ c¶ líp :  1 tranh vÏ con m¾t bæ däc.  1 m« h×nh con m¾t  1 b¶ng thö m¾t cña y tÕ. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Tên hai bộ phận quan trọng nhất của máy ảnh là gì ? tác dụng của các bộ phận đó.. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: T¹o t×nh huèng häc tËp NhËn xÐt SGK H§2: T×m hiÓu cÊu t¹o m¾t. GV: Yêu cầu HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : + Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ? + Bộ phận nào của mắt đóng vai trò nh TKHT ? Tiêu cự của nó có thể thay đổi nh thế nào ? HS: tr¶ lêi vµ ghi vµo vë GV:¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u ? HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời GV: NhËn xÐt vµ chop HS ghi vë HS: Ghi vë GV: Cho HS so s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh HS: So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh GV: NhËn xÐt HS: Ghi vở nhận xét đúng H§3: T×m hiÓu sù ®iÒu tiÕt cña m¾t GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu tµi liÖu tr¶ lêi c©u hái : -§Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh g× ? -Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ g× ? HS: tr¶ lêi vµ ghi vµo vë GV: Yªu cÇu 2 HS vÏ lªn ¶nh cña vËt lªn vâng m¹c khi vËt ë xa và gần  f của thể thuỷ tinh thay đổi nh thế nào ? HS: vÏ ¶nh vµo vë H§4: §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn GV: Y/c HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : + §iÓm cùc viÔn lµ g× ? + Kho¶ng cùc viÔn lµ g× ? HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêi. Ghi b¶ng I. CÊu t¹o cña m¾t 1. CÊu t¹o : – Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ thÓ thuû tinh vµ mµng líi. – ThÓ thuû t×nh lµ 1 TKHT, nã phång lªn dẹt xuống để thay đổi f … – Màng lới ở đáy mắt, tại đó ảnh hiện lên râ. 2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh C1 : – Gièng nhau : + ThÓ thuû tinh vµ vËt kÝnh đều là TKHT. + Phim và màng lới đều có tác dụng nh mµn høng ¶nh. Kh¸c nhau : + Thể thuỷ tinh có f có thể thay đổi + Vật kính có f không đổi..

(106) GV: th«ng b¸o HS thÊy ngêi m¾t tèt kh«ng thÓ nh×n thÊy vËt ë rÊt xa vµ m¾t kh«ng ph¶i ®iÒu tiÕt. HS: Ghi vë GV: Y/c HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + §iÓm cùc cËn lµ g× ? + Kho¶ng cùc cËn lµ g× ? HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêi GV: th«ng b¸o cho HS râ t¹i ®iÓm cùc cËn m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nªn mái m¾t. HS: Ghi vë GV: Yêu cầu HS xác định điểm cực cận, khoảng cực cận của m×nh. HS: xác định cực cận và khoảng cách cực cận. H§5: VËn dông GV: HDHS hoµn thµnh C6 HS: Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh C6. VËt cµng xa tiªu cù cµng lín. III. §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. 1. Cùc viÔn CV : Lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t cßn nh×n thÊy vËt. Kho¶ng cùc viÔn lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm cực viễn đến mắt. 2. Cùc cËn – Cùc cËn lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cßn nh×n râ vËt. + Khoảng cách từ điểm cực cận đến mắt là kho¶ng cùc cËn. C4 : IV. VËn dông: C6 : Cùc viÔn lµ f dµi nhÊt Cùc cËn lµ f ng¾n nhÊt.. D. Cñng cè : GV: HDHS hoµn thµnh C5 HS: Hoµn thµnh C5 theo HD GV; Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy HS: §¹i diÖn lªn tr×nh bµy trªn b¶ng, c¸c HS kh¸c lµm vµo vë 5 phót sau GV kiÓm tra vë cña 3 HS. Ch÷a bµi trªn b¶ng + HS ph¶i tãm t¾t + Dùng h×nh + Chøng minh E. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp – SBT.

(107) TuÇn: 29 Tiết 55. Ngày20/3/2012 Bµi 49- M¾t cËn vµ m¾t l·o. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu đợc đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn đợc các vật ở xa mắt và cách khắc phục tËt cËn thÞ lµ ph¶i ®eo TKPK.  Nêu đợc đặc điểm chính của mắt lão là không nhìn đợc vật ở gần mắt và cách khắc phục tật m¾t l·o lµ ®eo TKHT.  Giải thích đợc cách khắc phục tật cận thị và tật mắt lão.  BiÕt c¸ch thö m¾t b»ng b¶ng thö m¾t. 2. KÜ n¨ng :  Biết vận dụng các kiến thức Quang học để hiểu đợc cách khắc phục tật về mắt. 3. Thái độ :  CÈn thËn. II.ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS :  1 kÝnh cËn  1 kÝnh l·o. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Em h·y so s¸nh ¶nh ¶o cña TKPK vµ ¶nh ¶o cña TKHT. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ1: Đặt vấn đề : Nh SGK. H§2: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ vµ c¸ch kh¾c phôc GV: Y/c HS lµm C1 HS: lµm C1 GV: gäi 2 HS b¸o c¸o kÕt qu¶. HS: b¸o c¸o kÕt qu¶ GV: híng dÉn HS th¶o luËn HS: lµm theo C3  GV híng dÉn HS th¶o luËn. GV: Y/c HS đọc tài liệu HS: Däc SGK GV: Y/c HS lµm theo C4 HS: Th¶o luËn vµ hoµn thµnh C4 GV: nhÊn m¹nh kÝnh cËn thÝch hîp lµ F  cùc viÔn). GV: ¶nh cña vËt qua kÝnh cËn n»m trong kho¶ng nµo ? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: NÕu ®eo kÝnh m¾t cã nh×n thÊy vËt kh«ng ? V× sao ? HS kÕt luËn KÝnh cËn lµ lo¹i TK g× ? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: Ngời đeo kính cận với mục đích gì ? KÝnh cËn thÝch hîp víi m¾t lµ ph¶i cã F nh thÕ nµo HS: §¹i diÖn tr¶ lêi H§3: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t l·o c¸ch kh¾c phôc GV: Cho HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi cã tuæi nh thÕ nµo ? + Cc so víi m¾t b×nh thêng nh thÕ nµo ? HS: Däc tµi liÖu, th¶o luËn vµ ghi vµo vë : GV: Y/c HS tr¶ lêi c©u hái C5. HS tr¶ lêi c©u hái C5.. Ghi b¶ng I. M¾t cËn 1. Nh÷ng biÓu hiÖn cña tËt cËn thÞ HS ghi l¹i biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ : y (1), y (3), y (4). C2 : M¾t cËn kh«ng nh×n râ nh÷ng vËt ë xa  cña m¾t cËn gÇn h¬n b×nh thêng. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ C3 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a máng h¬n r×a. PP2 : Để tay ở các vị trí trớc kính đều thấy ảnh ¶o nhá h¬n vËt.. II. M¾t l·o 1. Nh÷ng dÆc ®iÓm cña m¾t l·o – M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi giµ. – Sù ®iÒu tiÕt m¾t kÐm nªn chØ nh×n thÊy vËtt ë xa mµ kh«ng thÊy vËt ë gÇn. – Cc xa h¬n Cc cña ngêi b×nh thêng..

(108) GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái + ¶nh cña vËt qua TKHT n»m ë gÇn hay xa m¾t ? + M¾t l·o kh«ng ®eo kÝnh cã nh×n thÊy vËt kh«ng ? HS: th¶o luËn vµ tr¶ lêi. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o C5 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a. PP2 để vật ở gần thấy ảnh cùng chiều lớn hơn vËt.. GV: Y/c th¶o luËn vµ rót ra KL HS: rót ra kÕt luËn vÒ c¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o. H§4: VËn dông GV: HD HS hoµn thµnh C7,C8 HS: Hoµn thµnh C7,C* theo HD Kết luận : Mắt lão phải đeo TKHT để nhìn thấy vËt ë gÇn h¬n Cc III. VËn dông 1. VËn dông. C7 : C8 : D. Cñng cè: Nªu nhËn xÐt : BiÓu hiÖn cña ngêi cËn thÞ, l·o, c¸ch kh¾c phôc. Y/c HS đọc phần ghi nhớ E. Híng dÉn vÒ nhµ Häc phÇn ghi nhí gi¶i thÝch c¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ vµ m¾t l·o. Lµm bµi tËp SBT. Ngày 26/3/2012 TuÇn: 29 Tiết 56. Bµi 50- KÍNH LÚP. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc : Biết đợc kính lúp dùng để làm gì? Nêu đặc điểm của kính lúp. Nêu đợc ý nghĩa của số bội giác của kính lúp . Biết cách sử dụng kính lúp để nhìn đợc vật kích thớc nhỏ. 2. KÜ n¨ng : Tìm tòi ứng dụng kĩ thuật để hiểu biết KT trong đời sống qua bài Kính lúp. 3. Thái độ : Nghiªn cøu, chÝnh x¸c. iI - ChuÈn bÞ Mỗi nhóm có 1- 2 kính lúp có độ bội giác khác nhau. Thíc nhùa cã GHD = 30cm vµ §CNN : 1mm 3 vËt nhá : con kiÕn chiÕc l¸ c©y, x¸c con kiÕn. Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Cho 1 TKHT, h·y dùng ¶nh cña vËt khi f > d H·y nhËn xÐt ¶nh cña vËt.. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 ĐVĐ : C1 : Nh SGK. C2 : Trong môn sinh học các em đã đợc quan sát các vật nhỏ bằng dụng cụ gì ? Tại sao nhờ dụng cụ đó mà quan sát. Ghi b¶ng.

(109) đợc các vật nhỏ nh vậy. Bài này giúp các em giải quyết đợc thắc mắc đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu kính lúp HS đọc tài liệu, trả lời các câu hỏi – Kính lúp là gì ? Trong thực tế em đã thấy dùng kính lúp trong trêng hîp nµo ? – GV gi¶i thÝch sè béi gi¸c lµ g× ? – Mèi quan hÖ gi÷a béi gi¸c vµ tiªu cù nh thÕ nµo ? – GV cho HS dùng 1 vài kính lúp có độ bội giác khác nhau để quan sát cùng 1 vật nhỏ – Rút ra nhận xét. HS lµm viÖc c¸ nh©n C1 vµ C2. I. KÝnh lóp lµ g× ? HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u hái KÝnh lóp lµ TKHT cã f ng¾n – Sè béi gi¸c cµng lín cho ¶nh quan s¸t cµng lín.. 25 25  f f –G= kho¶ng c¸ch Cc C1 : G cµng lín sÏ cã f cµng ng¾n 25 HS rót ra kÕt luËn : KÝnh lóp lµ g× ? Cã t¸c dông nh thÕ C2 : G = f = 1,5 nµo ? Sè béi gi¸c G cho biÕt g× ? Hoạt động 3 : Nghiên cứu cách quan sát một vật nhỏ qua kÝnh lóp – Yªu cÇu HS thùc hiÖn trªn dông cô thÝ nghiÖm. – Tr¶ lêi C3 – Tr¶ lêi C4. – HS rót ra kÕt luËn c¸ch quan s¸t vËt nhá qua TK. – Hoạt động IV : Vận dụng. 25 1,5 f= = 16,6 cm. KÕt luËn : – KÝnh lóp lµ TKHT. – Kính lúp dùng để quan sát vật nhỏ. – G cho biết ảnh thu đợc gấp bội lần so với khi kh«ng dïng kÝnh lóp. II. C¸ch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp. HS lµm viÖc theo nhãm : – §Èy vËt AB vµo gÇn TK quan s¸t ¶nh ¶o cña vËt qua TK. – ¶nh ¶o, to h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt. – Muốn có ảnh ảo lớn hơn vật thì vật đặt trong kho¶ng FO (d < f) Kết luận : Vật đặt trong khoảng trên của kính lúp cho thu đợc ảnh ảo lớn hơn vật. III. Vận dông C5 C6. D. C ủng c ố: – Yªu cÇu HS kÓ l¹i mét sè trêng hîp dïng kÝnh lóp trong thùc tÕ – Thùc hiÖn Cc cho biÕt f GV th«ng b¸o. E. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp SGK. – «n tËp bµi tËp tõ bµi 40 50. TuÇn: 30 Tiết 57. Ngày 28/3/2012 Bµi 51- bµi tËp quang h×nh häc. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc : Vận dụng kiến thức để giải đợc các bài tập định tính và định lợng về hiện tợng khúc xạ ánh sáng, về TK và về các dụng cụ quang học đơn giản (máy ảnh, con mắt, kính cận, kính lão, kính lúp). Thực hiện đợc các phép tính về hình quang học. Giải thích đợc một số hiện tợng và một số ứng dụng về quang hình học. 2. KÜ n¨ng : Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ quang h×nh häc. 3. Thái độ : CÈn thËn. II - ChuÈn bÞ : GV : ChuÈn bÞ mçi nhãm : 1 b×nh h×nh trô 1 b×nh chøa níc trong.

(110) HS «n tËp bµi tËp tõ bµi 40  50. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, vận dụng, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS 1 : Chữa bài tập 49 . 1 và 49 . 2 (HS trung bình) có thể để 3 HS cùng lên trên bảng HS 2 : Ch÷a bµi tËp 49 . 3 (HS kh¸) HS 3 : Ch÷a bµi tËp 49 . 4 (HS giái) – C¸c HS kh¸c theo dâi bµi cña b¹n ch÷a. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 : Chữa bài tập SGK Bµi 1 : §Ó 1 vËt nÆng ë t©m O b1 TN – Yêu cầu HS tìm vị trí của mắt để sao cho thành bình vừa che khuất hết đáy. – §æ níc vµo l¹i thÊy t©m O – Yêu cầu HS vẽ hình theo đúng quy định b.2 – T¹i sao m¾t chØ nh×n thÊy ®iÓm. Ghi b¶ng 1, BT1: HS lµm thÝ nghiÖm lÇn lît cho c¸c HS trong nhãm cïng quan s¸t..  HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi ghi vë – AS tõ A truyÒn vµo m¾t – Cßn ¸nh s¸ng tõ O bÞ ch¾n kh«ng truyÒn 3 vµo m¾t. h = 4 h thì mắt lại nhìn đợc O.  HS th¶o luËn ( tr¶ lêi, ghi vë) – Làm thế nào để vẽ đợc đờng truyền ánh sáng từ O  mắt. – Mắt nhìn thấy O  ánh sáng từ O truyền qua – Giải thích tại sao đờng truyền ánh sáng lại gãy khúc tại O níc  qua kh«ng khÝ vµo m¾t (gäi HS häc yÕu) A  HS th¶o luËn : ¸nh s¸ng tõ O truyÒn tíi mÆt ph©n c¸ch gi÷a 2 môi trờng, sau đó có 1 tia khúc xạ trùng với tia IM, v× vËy I lµ ®iÓm tíi.  nối OIM là đờng truyền ánh sáng từ O vào – Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n. m¾t qua m«i trêng níc vµ kh«ng khÝ. – Mét HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp (yªu cÇu HS chän tØ lÖ 2, Bµi 2 thÝch hîp trªn b¶ng) HS lµm viÖc c¸ nh©n. – Sau 7 phót GV kiÓm tra nh¾c nhë HS nµo cha lµm theo d = 16cm yêu cầu của bài là lấy đúng tỉ lệ. – §éng viªn HS dùng ¶nh theo tØ lÖ hîp lÝ, cÈn thËn  kÕt f = 12 cm tØ lÖ 4 cm  1 cm qu¶ chÝnh x¸c. – GV chấm 3 bài của HS (cả 4 đối tợng giỏi, khá, trung b×nh, yÕu.) – Tại sao đổ nớc vào bình tối. – HS lµm viÖc c¸ nh©n 7 phót. – GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : + §Æc ®iÓm chÝnh cña m¾t cËn lµ g× ? + Ngêi cµng cËn nÆng th× Cv cµng ng¾n hay dµi ? + C¸ch kh¾c phôc. h = ............ h = ........... h h = ...........

(111) D. Củng cố CVH = 40 cm CVB = 60 cm a)  M¾t cËn Cv gÇn h¬n b×nh thêng.  Hoµ cËn h¬n B×nh v× CVH < CVB. b)  Đeo TKPK để tạo ảnh gần mắt (trong khoảng tiêu cự) + KÝnh thÝch hîp kho¶ng Cc  F  fH < f B .. E. Híng dÉn vÒ nhµ – Làm lại các bài tập đã cho với lập luận đầy đủ hơn.. Ngày 3/4/2012 TuÇn: 30 TiÕt 58. Bµi 52 - ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu đợc ví dụ về ánh sáng trắng và ánh sáng màu.  Nêu đợc ví dụ về sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu.  Giải thích đợc sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu trong một số ứng dụng trong thực tÕ. 2. KÜ n¨ng :  Kĩ năng thiết kế thí nghiệm để tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 3. Thái độ :  Say mê nghiên cứu hiện tợng ánh sáng đợc ứng dụng trong thực tế. II - chuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm.  Một số nguồn sáng màu nh đèn lade, bút lade, đèn phóng điện.  Một đèn phát ra ánh sáng trắng, đèn con đỏ, xanh.  1 bé läc mµu.  1 b×nh níc trong. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 : Tạo tình huống học tập. Trong thực tế ta đợc nhìn thấy ánh sáng có các loại màu. VËy vËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng tr¾ng ? VËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng mµu ? Hoạt động 2 : Tìm hiểu nguốn ánh sáng trắng và nguån ¸nh s¸ng mµu. – Yêu cầu HS đọc tài liệu và quan sát nhanh vào dây tóc bóng đèn đang sáng bình thờng (chú ý không cho HS nhìn lâu vào dây tóc bóng đèn đáng sáng bình thờng  dễ làm nhøc m¾t) – Nguån s¸ng lµ g× ? Nguån s¸ng tr¾ng lµ g× ? H·y nªu vÝ dô ?. Ghi b¶ng. I. Nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng 1. C¸c nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng HS tr¶ lêi, thèng nhÊt, ghi vµo vë nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng lµ – MÆt trêi (trõ buæi b×nh minh hoµng h«n) – Các đèn dây đốt khi nóng sáng bình.

(112) HS đọc tài liệu, phát biểu nguồn ánh sáng màu là gì ? Tìm hiểu đèn lade và đèn lade trớc khi có dòng điện chạy qua : kính của đèn màu gì ? Khi có dòng điện đèn phát ánh sáng mµu g× ? Ngoµi ra yªu cÇu HS t×m thªm vÝ dô nguån s¸ng mµu trong thùc tÕ. Hoạt động 2 : Nghiên cứu cách tạo ra ánh sáng mµu b»ng tÊm läc mµu. GV yÕu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh tµi liÖu yªu cÇu ghi l¹i kÕt qu¶ vµo vë. Thay tấm lọc màu đỏ thứ hai bằng tấm lọc màu xanh Dựa vào kết quả thu đợc qua thí nghiệm, yêu cầu HS thực hiÖn C1 Thực hiện nhanh : Thay tấm lọc màu, đỏ bằng tấm lọc màu xanh, đặt tiếp tâm lọc màu đỏ sau tấm lọc màu xanh. Yªu cÇu HS so s¸nh kÕt qu¶ c¸c thÝ nghiÖm. HS phát biểu  cả lớp trao đổi, GV chuẩn hoá lại kiến thức. – Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2. Nếu HS không trả lời đợc thì gợi ý cho HS tấm lọc màu đỏ truyền ánh sáng đỏ đi qua thì có hấp thụ ánh sáng đỏ kh«ng ? Hoạt động 3 : Vận dụng Yªu cÇu HS thùc hiÖn C3, C4,  gäi HS trung b×nh tr¶ lêi.. thêng. – Các đèn ống (ánh sáng lạnh).màu. 2. C¸c nguån s¸ng mµu. – Nguån s¸ng mµu lµ néi tù ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu. VÝ dô nh : Nguån s¸ng mµu nh bÕp cñi màu đỏ, bếp ga loại tốt màu xanh, đèn hµn : mµu xanh sÉm. II. C¸ch t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu lµ tÊm kÝnh, m¶nh giÊy bãng, nhùa trong cã mµu. 1. ThÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 : ChiÕu 1 chïm s¸ng tr¾ng qua tÊm läc mµu đỏ  đợc ánh sáng màu ... ThÝ nghiÖm 2 : Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ  đợc ánh sáng màu... ThÝ nghiÖm 3 : Thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh  đợc ánh sáng màu... 2. C¸c thÝ nghiÖm t¬ng tù. HS trao đổi nhóm, qua các thí nghiệm rót ra nhËn xÐt. 3. KÕt luËn : + ChiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng qua tÊm läc màu đợc ánh sáng ....... + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc cùng màu ta đợc ánh sáng ........ + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc khác màu ta đợc ánh sáng ........  TÊm läc mµu nµo th× hÊp thô ........ ánh sáng màu đó hấp thụ ........ ánh s¸ng mµu kh¸c. III. VËn dông HS tr¶ lêi vµo vë.. D. Cñng cè. - HS ph¸t biÓu vµ ghi phÇn ghi nhí, lÊy thªm vÝ dô, lµm bµi tËp SBT. - GV th«ng b¸o phÇn "cã thÓ em cha biÕt". E. híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi - Lµm c¸c BT trong SBT. TuÇn: 31. Ngµy so¹n: .5/04/2011.. TiÕt 59 Bµi 53 -SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG. I.MỤC TIÊU: 1. KiÕn thøc :  Phát biểu đợc khẳng định : Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.  Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luËn : trong chïm s¸ng tr¾ng cã chøa nhiÒu chïm s¸ng mµu.  Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra đợc kết luËn vÒ sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. 2. KÜ n¨ng :  KÜ n¨ng ph©n tÝch hiÖn tîng ph©n ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu qua thÝ nghiÖm.  Vận dụng kiến thức thu thập đợc giải thích các hiện tợng ánh sáng màu nh cầu vồng, bong bãng xµ phßng ... díi ¸nh tr¨ng. 3. Thái độ :  CÈn thËn, nghiªm tóc. II. ChuÈn bÞ : §èi víi mçi nhãm HS :.

(113)  1 lăng kính tam giác đều.  1 mµn ch¾n trªn cã khoÐt 1 khe hÑp.  1 bộ tấm lọc màu đỏ, màu xanh, nửa đỏ, nửa xanh.  1 đĩa CD. Iii. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS1 : Ch÷a bµi tËp 52 . 2 vµ 52 . 5 HS2 : Ch÷a bµi tËp 52 . 4. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 Tạo tình huống C1 : Nh SGK. C2 : Có hình ảnh màu sắc rất lung linh, đó là cầu vồng, bong bãng xµ phßng díi ¸nh s¸ng mµu. VËy t¹i sao l¹i cã nhiÌu sắc ở các vật đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng b»ng l¨ng kÝnh. – Yêu cầu HS đọc tài liệu để tìm hiểu lăng kính là gì ? – GV cã thÓ th«ng b¸o thªm l¨ng kÝnh lµ 1 khèi trong suèt vµ cã 3 gê. – GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng. – GV yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, NÕu nhóm nào HS không thực hiện đợc  GV trợ giúp. – Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1. – Sau khi HS tr¶ lêi sau, GV giíi thiÖu h×nh ¶nh quan s¸t đựoc chụp ở (3) cuối SGK. Hoạt động nhóm thí nghiệm 2 – GV yªu cÇu HS nªu hiÖn tîng, GV chuÈn l¹i kiÕn thøc. HS cã nhËn xÐt g× ?. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3, C4. –Yªu cÇu 3 HS rót ra kÕt luËn.. Hoạt động 3 : Tìm hiểu sự phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD – Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C5 Tr¶ lêi C6. HS kÕt luËn vÒ hiÖn tîng g× trong bµi Gäi 3 HS tr¶ lêi. Hoạt động IV : Vận dụng – Yªu cÇu HS tr¶ lêi C7 – Yªu cÇu HS lµm C8 Chú ý thí nghiệm đòi hỏi HS phải khéo léo. GV gîi ý cho HS thÊy : Gi÷a kÝnh vµ níc t¹o thµnh gê cña l¨ng kÝnh HS nªu thªm mét vµi hiÖn tîng vÒ sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng. Ghi b¶ng. 1. ThÝ nghiÖm : HS đọc tài liệu, trả lời và ghi vở . Các hoạt động cá nhân. Lăng kính là 1 khối trong suốt cã 3 gê song song. ThÝ nghiÖm 1 : – HS làm thí nghiệm (hoạt động nhóm) – KÕt qu¶ : Quan s¸t phÝa sau TK thÊy 1 d¶i ¸nh s¸ng nhiÒu mµu. C1 : Dải màu từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chµm, tÝm.. ThÝ nghiÖm 2 HS lµm thÝ nghiÖm theo yªu cÇu. – Thấm tấm lọc đỏ – ThÊm tÊm läc xanh – Thấm tấm lọc đỏ và xanh HS nªu hiÖn tîng vµ ghi l¹i kÕt qu¶ : PhÝa sau lăng kính vẫn thấy màu đỏ hoặc xanh ; NhËn xÐt : ¸nh s¸ng mµu qua l¨ng kÝnh vÉn giữ nguyên màu đó. HS trao đổi, thống nhất và ghi vở : C3 : ý 2. C4 : ánh sáng trắng qua lăng kính đợc phân tÝch thµnh d¶i mµu  ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh. 3. KÕt luËn : Ghi vở HS lần lợt phát biểu trao đổi thống nhÊt vµ ghi vë. ThÝ nghiÖm C5 : Trên đĩa CD có nhiều dải màu từ đỏ đến tÝm. C6 : – ánh sáng chiếu tới đĩa CD là ánh sáng tr¾ng – ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta là ánh sáng màu (đỏ  tím) – ánh sáng qua đĩa CD  phản xạ lại là nh÷ng chïm ¸nh s¸ng mµu  thÝ nghiÖm 3 còng lµ thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng III. KÕt luËn: SGK IV. VËn dông C7 : Kh«ng thÓ coi c¸ch dïng tÊm läc mµu nh c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng thµnh ¸nh s¸ng mµu C8 : HS lµm thÝ nghiÖm nªu kÕt qu¶.

(114) tr¾ng. – Yªu cÇu HS tæng hîp kiÕn thøc trong bµi (2 HS) D. Cñng cè : Cho HS đọc ghi nhớ Có mấy cách để phân tích ánh sáng trắng ? E. Híng dÉn vÒ nhµ – Quan sát hiện tợng ánh sáng qua bể cá đựng nớc trắng – Lµm bµi tËp 53 – 54.1  53, 54.4.. TuÇn: 31 Tiết:60. C9 Bong bãng xµ phßng, v¸ng dÇu ..... Ngµy so¹n:8/4/2011 Bµi 54- SỰ TRỘN CÁC ÁNH SÁNG MÀU. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu víi nhau.  Trình bày và giải thích đợc thí nghiệm trộn các ánh sáng màu.  Dựa vào quan sát, có thể mô tả đợc màu của ánh sáng mà ta thu đựơc khi trộn hai hay nhiều mµu víi nhau.  Trả lời đợc các câu hỏi : Có thể trộn đợc ánh sáng trắng hay không ? Có thể trộn đợc “ánh s¸ng ®en” hay kh«ng ? 2. KÜ n¨ng :  Tiến hành thí nghiệm để tìm ra qui luật trên màu ánh sáng. 3. Thái độ :  Nghiªm tóc, cÈn thËn. II - ChuÈn bÞ.  1 đèn chiếu có 3 cửa sổ và 2 gơng phẳng  1 bộ các tấm lọc màu (đỏ, lục, lam) và có tấm chắn sáng.  1 mµn ¶nh.  1 gi¸ quang häc. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS 1 : Ch÷a bµi tËp 53 – 54 . 1 vµ bµi 53 – 54 . 4 HS 2 : T¹o t×nh huèng : nh SGK. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 Tìm hiểu khái niệm sự trộn các ánh sáng màu Hớng dẫn HS đọc tài liệu, quan sát thí nghiệm để trả lời câu hái : – Trén c¸c ¸nh s¸ng mµu lµ g× ? – ThiÕt bÞ trén mµu cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? T¹i sao cã 3 cöa sæ ? T¹i sao c¸c cöa sæ cã tÊm läc ? GV yªu cÇu 2 - 3 HS tr×nh bµy. – HS đọc tài liệu trả lời câu hỏi – Tr×nh bµy cÊu t¹o thÝ nghiÖm. Hoạt động 3 : Tìm hiểu kết quả của sự trộn hai ¸nh s¸ng mµu. – Yêu cầu HS đọc tài liệu và bố trí thí nghiệm  nhận xét ¸nh s¸ng trªn mµn ch¾n.. – Có khi nào thu đợc “ánh sáng màu đen”. Làm thí nghiệm để chứng minh thêm. – Yªu cÇu HS nhËn xÐt.. Ghi b¶ng. KÕt luËn : Trén ¸nh s¸ng mµu lµ chiÕu 2 hoÆc nhiều chùm sáng màu đồng thời lên cùng 1 chỗ trªn 1 tÊm mµn ch¾n mµu tr¾ng.. ThÝ nghiÖm 1 – HS l¾p 2 tÊm läc vµo cöa sæ 2 < 4 : + Màu đỏ với màu lục thu đựoc ánh sáng màu... + Màu tím với màu xanh thu đợc ánh sáng mµu ... + Màu đỏ với màu tím thu đợc màu ... – HS làm thí nghiệm và nhận xét không trộn đợc ánh sáng màu đen. – KÕt luËn – Khi trộn 2 ánh sáng ta đợc ánh sáng màu kh¸c. – Khi kh«ng cã ¸nh s¸ng th× ta thÊy tèi (thÊy mµu ®en)  Kh«ng cã “¸nh s¸ng mµu ®en”..

(115) 1. ThÝ nghiÖm 2 – §Ó 3 tÊm läc vµo ba cöa sæ – Di chuyÓn mµn høng ¸nh s¸ng : Hoạt động 4 : Tìm hiểu trộn ba ánh sáng màu + Để gần thấy 3 màu ... + Khi nµo trªn mµn høng kh«ng cßn 3 mµu với nhau để đợc ánh sáng màu trắng riªng biÖt, mµu trªn mµn ch¾n lµ mµu ... GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2 2. KÕt luËn . Trộn 3 ánh sáng màu với nhau thì thu đợc ánh s¸ng mµu tr¾ng. VËn dông: – Sau đó thay bộ ba tấm lọc khác rồi nhận xét. C3 : Hoạt động 5 : Vận dụng. – GV chuÈn bÞ tríc tÊm b×a cho HS thùc hiÖn. – HoÆc dïng con quay, t« mµu rßi quay nhanh con quay  nhËn xÐt mµu trªn con quay. – HS nhËn xÐt kÕt qu¶, gi¶i thÝch. – HS có thể không giải thích đợc, GV có thể thông b¸o ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t cßn lu l¹i trong m¾t trong 1/24 S, do đó các ánh sáng màu đó tạo thành sù trén mµu trong m¾t. D. Cñng cè : – GV th«ng b¸o cho HS “cã thÓ em cha biÕt” – Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ kiÕn thøc trong bµi (3 HS) Ghi nhí : Ghi vë E. Híng dÉn vÒ nhµ : + Häc phÇn ghi nhí + Lµm bµi tËp SBT.

(116) TuÇn: 32 Tiết: 61. Ngµy so¹n: 10/4/2011 Bµi 55: Mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng vµ díi ¸nh s¸ng mµu.. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu víi nhau.  Trình bày và giải thích đợc thí nghiệm trộn các ánh sáng màu.  Dựa vào quan sát, có thể mô tả đợc màu của ánh sáng mà ta thu đựơc khi trộn hai hay nhiều mµu víi nhau.  Trả lời đợc các câu hỏi : Có thể trộn đợc ánh sáng trắng hay không ? Có thể trộn đợc “ánh s¸ng ®en” hay kh«ng ? 2. KÜ n¨ng :  Tiến hành thí nghiệm để tìm ra qui luật trên màu ánh sáng. 3. Thái độ :  Nghiªm tóc, cÈn thËn. II- ChuÈn bÞ.  Một kín có một cửa sổ để chắn ánh sáng bằng các tấm lọc màn.  Các vật có màu trắng, đỏ, lục, đen đặt trong hộp.  Một tấm lọc màu đỏ và một tấm lọc màu lục.  NÕu cã thÓ mét vµi h×nh ¶nh vÒ phong c¶nh cã mµu xanh lôc. iii. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS1: Khi nµo ta nhËn biÕt ¸nh s¸ng? thÕ nµo lµ sù trén mµu cña ¸nh s¸ng. HS2: H·y nªu ph¬ng ph¸p trén mµu cña ¸nh s¸ng. Ch÷a bµi tËp 53 - 54.4 53 - 54.5.. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập. con kỳ nhông leo lên cây nào nó có màu sắc của cây đó, vậy có phải da của nó bị đổi màu không? Hoạt động 2: Tìm hiểu vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh, vật màu đen dới ¸nh s¸ng tr¾ng. Yªu cÇu HS th¶o luËn C1 b»ng c¸ch lÊy c¸c vật màu đỏ đặt dới ánh sáng của đèn ống hoặc ánh sáng mặt trêi. - GV yêu cầu 3 HS của 3 đối tợng khá - trung bình - yếu trả lêi - GV chuÈn l¹i kiÕn thøc cña HS.. Ghi b¶ng I. Vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh, vËt mµu ®en díi ¸nh s¸ng tr¾ng. C1 HS thảo luận để rút ra nhận xét. - HS ghi vë? + Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng: Th× vËt mµu tr¾ng cã ¸nh s¸ng tr¾ng truyÒn vµo m¾t ta. + Dới ánh sáng màu đỏ: Thì vật màu đỏ có ánh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta. + Díi ¸nh s¸ng xanh: Th× vËt mµu xanh cã ¸nh s¸ng xanh truyÒn vµo m¾t ta. _____ đỏ ______ đỏ _______ _____ xanh ______xanh _______ +VËt mµu ®en th× kh«ng cã ¸nh s¸ng mµu nµo truyÒn vµo m¾t. HS tù rót ra nhËn xÐt. GV yªu cÇu 2 HS kh¸ giái - trung b×nh NhËn xÐt: Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng, vËt cã mµu ph¸t biÓu nào thì có ánh sáng màu đó truyền vào mắt ta. II. Kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c Hoạt động 3: Tìm hiểu khả năng tán xạ màu của các vËt. vËt. 1. ThÝ nghiÖm vµ quan s¸t:.

(117) - HS tr¶ lêi lµ chØ nh×n thÊy vËt khi ¸nh s¸ng tõ vật đó truyền vào mắt. Hái: Ta chØ nh×n thÊy vËt khi nµo? + Hoạt động nhóm làm thí nghiệm theo các bớc - Yªu cÇu HS sö dông hép quan s¸t ¸nh s¸ng t¸n x¹ ë c¸c vËt cña GV híng dÉn ghi l¹i kÕt qu¶: mµu s¾c c¸c mµu, híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm: vËt. + Đặt vật màu đỏ trên nền trắng trong hộp. 2. NhËn xÐt. + Đặt tấm lọc màu đỏ, rồi màu xanh. C2 Hoạt động cá nhân + NhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm, thèng nhÊt kiÕn thøc vµ C2 ghi vë. Sau khi đó thống nhất ghi vở: - HS nghiªn cøu c¸ nh©n tr¶ lêi C2 vµ C3. Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu đỏ nhìn thấy - GV yªu cÇu HS lÇn lît tr¶ lêi C2, C3 thèng nhÊt ghi vë. vật màu đỏ. Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu xanh lục, đen  vËt gÇn ®en Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu trắng vật màu đỏ. C3: - ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt xanh lôc vµ mµu tr¾ng  vËt mµu xanh lôc. - ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt mµu kh¸c Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm HS rót ra kÕt luËn cña bµi. nh×n thÊy vËt mµu tèi (®en) III. KÕt luËn - VËt mµu nµo th× h¾t l¹i (t¸n x¹) tèt ¸nh s¸ng Hoạt động 4: Kết luận. màu đó. - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm  HS rót ra kÕt luËn cña bµi. Kh¸, giái - VËt mµu tr¾ng th× t¸n x¹ tèt tÊt c¶ c¸c ¸nh s¸ng - 3 HS ph¸t biÓu TB. mµu. YÕu, kÐm. - VËt mµu ®en kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu nµo. IV. VËn dông: Hoạt động 5: Vận dụng C4- L¸ c©y ban ngµy mµu xanh v× t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu xanh vµo m¾t. - Lá cây ban đêm không màu vì không có ánh sáng để lá cây tán xạ ánh sáng. C5: ¸nh s¸ng tr¾ng HS trả lời câu hỏi C4, 2 HS trả lời. Nếu HS trả lời cha đúng th× GV gîi ý ¸nh s¸ng b¹n thÊy mµu g×? Mµu l¸ ban ngµy đỏ mµu g×? V× sao? Trắng  giấy màu đỏ Vì ánh sáng trắng bi lọc, còn ánh sáng đỏ chiếu đến tờ giấy.. Xanh  giÊy mµu tèi Vì ánh sáng đỏ đến giấy xanh tán xạ ánh sáng xanh rÊt yÕu. - ThÝ nghiÖm kiÓm tra C6 HS tr¶ lêi D. Cñng cè Hớng dẫn HS ghi lại thông tin bằng sơ đồ giải thích. - KiÓm tra l¹i b»ng thÝ nghiÖm..

(118) - GV th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch môc "Cã thÓ em cha biÕt". E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm c¸c bµi tËp 55 trong SBT. TuÇn: 32 Tiết :62. Ngµy so¹n: 15/4/2011 Bµi 56: C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng. I- Môc tiªu Kiến thức: Trả lời đợc câu hỏi: "Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì"?  Vận dụng đợc tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và vật màu đen để giải thích một số øng dông thùc tÕ.  Trả lời đợc câu hỏi: "Tác dụng sinh học của ánh sáng là gì? Tác dụng quang điện của ánh sáng là g×?" Kĩ năng: Thu thập thông tin về tác dụng của ánh sáng trong thực tế để thấy vai trò của ánh sáng. Thái độ: Say mê vận dụng khoa học vào thực tế. II- ChuÈn bÞ  Mét tÊm kim lo¹i mét mÆt s¬n tr¾ng, mét mÆt s¬n ®en. HoÆc 2 tÊm kim lo¹i gièng nhau: Mét s¬n tr¾ng, mét s¬n ®en.  1 hoÆc 2 nhiÖt kÕ  1chiếc đèn 25W  1 chiếc đồng hồ  1 dông cô pin mÆt trêi (m¸y tÝnh bá tói...) III.tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS1: Ch÷a bµi tËp 55.1; 55.3 HS2: (HS kh¸) ch÷a bµi tËp 55.4 53 - 54.5.. C. Bµi míi:. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 Tạo tình huống: PP1: T¹o t×nh huèng nh SGK PP2: Trong thực tế ngời ta đã sử dụng ánh sáng vào công viÖc nµo? VËy ¸nh s¸ng cã t¸c dông g×? Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng nhiệt của ánh sáng. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1: gäi 3 HS tr¶ lêi  thèng nhÊt  ghi vë:. - HS trả lời câu C2: Nếu HS trả lời cha đợc hoặc đợc ít, GV gợi ý cho HS thấy vật lí 7 phần gơng cầu lõm đã sử dụng ánh sáng mặt trời chiếu vào gơng cầu lõm  đốt nóng vật. - Ph¬i muèi: Cµng n¾ng s¶n lîng muèi cµng l¾ng. - HS rót ra t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×?. Ghi b¶ng I. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. 1. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×? VD1 ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¬ thÓ  cã thÓ nãng lªn. VD2: ¸nh s¸ng chiÕu vµo quÇn ¸o ít  quÇn ¸o sÏ mau kh«. VD3: ánh sáng chiếu vào đồ vật  đồ vật nóng lªn. C2: - §èt nãng vËt b»ng ¸nh s¸ng mÆt trêi.. - Ph¬i muèi: ¸nh s¸ng lµm níc biÓn bay h¬i nhanh muèi. * NhËn xÐt: ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¸c vËt lµm c¸c vật nóng lên. Khi đó năng lợng ánh sáng đã bị biến đổi thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt cña ¸nh s¸ng..

(119) 2. Nghiªn cøu t¸c dông cña ¸nh s¸ng trªn vËt mµu tr¾ng hay vËt mµu ®en. Bè trÝ thÝ nghiÖm h×nh §Ìn. Yªu cÇu HS nghiªn cøu thiÕt bÞ vµ bè trÝ thÝ nghiÖm.. - So s¸nh kÕt qu¶ rót ra nhËn xÐt: - Yêu cầu HS đọc thông báo. Hoạt động 3: Nghiên cứu tác dụng sinh học của ánh s¸ng - Em h·y kÓ 1 sè hiÖn tîng x¶y ra víi c¬ thÓ ngêi vµ c©y cèi khi cã ¸nh s¸ng. - T¸c dông sinh häc lµ g×?. Hoạt động 4: Tác dụng quang điện của ánh sáng GV thông báo cho HS biết pin mặt trời hoạt động trong ®iÒu kiÖn nµo? VD: Máy tính bỏ túi dùng pin mặt trời chỉ hoạt động khi có ¸nh s¸ng chiÕu vµo.. - HS xem m¸y tÝnh bá tói cã dïng nguån ®iÖn ¸nh s¸ng vµ bøc ¶nh 56.3. - GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt qua Pin mÆt trêi gåm cã 2 chÊt kh¸c nhau, khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo: 1 sè e tõ b¶n cùc nµy bËt ra b¾n sang b¶n cùc kia lµm 2 b¶n cùc nhiÔm ®iÖn kh¸c nhau  nguån ®iÖn 1 chiÒu. HS tr¶ lêi C7. GV yêu cầu HS trả lời. Nếu HS trả lời đúng thì GV thống nhất cùng HS. Còn nếu HS không trả lời đợc - GV gợi ý: Không có ánh sáng pin có hoạt động không? Pin quang ®iÖn biÕn W nµo W nµo? Hoạt động 5: Vận dụng - HS tù nghiªn cøu tr¶ lêi C8, C9, C10 NÕu häc kh«ng tù tr¶ lời đợc, GV có thể gợi ý: acsimet dùng dụng cụ tập trung nhiÒu ¸nh s¸ng vµo chiÕn thuyÒn cña giÆc. Chú ý C10: Về mùa đông ban ngày nên mặc áo màu tối?. h không đổi. Đèn sáng t = 3 phút - kim loại tr¾ng. t01 = .......... t0= .......... t02 = .......... C3: So s¸nh kÕt qu¶: VËt mµu ®en hÊp thô ¸nh s¸ng nhiÒu h¬n vËt mµu tr¾ng. II. T¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng. C4: C©y cèi trång trong n¬i kh«ng cã ¸nh s¸ng, l¸ c©y xanh nh¹t, c©y yÕu. C©y trång ngoµi ¸nh s¸ng, l¸ xanh c©y tèt. C5: Ngêi sèng thiÕu ¸nh s¸ng sÏ yÕu. Em bÐ phải tắm nắng để cứng cáp Nhận xét: ánh sáng gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vật - Đó là tác dụng sinh học cña ¸nh s¸ng. 1. Pin mÆt trêi.. HS ghi vë: Pin mÆt trêi lµ nguån ®iÖn cã thÓ ph¸t ra ®iÖn khi cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo. C6: - Pin mặt trời dùng ở đảo, ở miền núi hoặc một sè thiÕt bÞ ®iÖn... Pin mặt trời đều có 1 cửa sổ để chiếu ánh sáng vµo.. C7: + Pin ph¸t ®iÖn ph¶i cã ¸nh s¸ng. + Pin hoạt động không phải do tác dụng nhiệt cña ¸nh s¸ng. + §Ó pin trong bãng tèi, ¸p vËt nãng vµo th× pin không hoạt động đợc Vậy pin mặt trời hoạt động đợc không phải là do tác dụng nhiệt. IV. VËn dông C8 - G¬ng cÇu lâm høng ¸nh s¸ng mÆt trêi  phÇn tia phản xạ hội tụ tại 1 điểm đốt nóng vật  tác.

(120) dông nhiÖt. C9: T¸c dông cña ¸nh s¸ng lµm c¬ thÓ em bÐ cøng c¸p kháe m¹nh lµ t¸c dông sinh häc. C10: Mùa đông, trời lạnh, áo màu tối hấp thụ nhiÖt tèt  c¬ thÓ nãng lªn. Mïa hÌ trêi nãng, ¸o mµu s¸ng hÊp thô nhiÖt kém cơ thể đỡ bị nóng lên. D. Cñng cè. GV: Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kiÕn thøc cña bµi. - GV th«ng b¸o cho HS môc "cã thÓ em cha biÕt". 1s - S = 1m2 nhËn 1400J 6h - S = 20m2 nhận 604800000J đợc 1800l nớc sôi. - C¸c vÖ tinh nh©n t¹o dïng ®iÖn cña pin mÆt trêi. - Cã « t« ch¹y b»ng W mÆt trêi. - Tia hång ngo¹i cã t¸c dông nhiÖt lín. - Tia tö ngo¹i cã t¸c dông sinh häc râ rÖt. E. Híng dÉn vÒ nhµ Lµm bµi tËp 56 SBT t×m thªm vÝ dô.

(121) Ngµy so¹n: 18/4/2011. TuÇn: 33 Tiết:63. Bài 57: thực hành: nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa cd I. Môc tiªu: - Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là as đơn sắc và thế nào là as không đơn sắc. - Biết cách dùng đĩa CD để nhận biết as đơn sắc và as không đơn sắc. - RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, khoa häc. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Mçi nhãm: + 1 đèn phát ra as trắng. + Tấm lọc đỏ, vàng, lục, lam. + 1 đĩa CD. + Đèn LED đỏ, lục, lam, vàng. + Nguån ®iÖn. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Ph¬ng ph¸p trùc quan. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: 1. Nªu mét sè c¸ch ph©n tÝch as tr¾ng thµnh as mµu? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ 1: Tìm hiểu khái niệm as đơn sắc, as không đơn sắc. HS đọc SGK để nắm đợc: - Thế nào là as đơn sắc? - Thế nào là as không đơn sắc? - HS tìm hiểu mục đích TN - HS t×m hiÓu c¸c dông cô TN - HS t×m hiÓu c¸ch lµm TN vµ quan s¸t TN HĐ 2: Làm thí nghiệm phân tích as màu đỏ. - HS làm thí nghiệm và quan sát màu của as thu đợc và ghi l¹i nhËn xÐt. H§ 3: Lµm b¸o c¸o thùc hµnh. - HS: + Ghi c©u tr¶ lêi vµo b¸o c¸o. + Ghi kÕt luËn chung vÒ kÕt qu¶ TN. -GV híng dÉn HS lµm b¸o c¸o.. D. Cñng cè. - GV thu b¸o c¸o. - GV nhËn xÐt giê TH, HS thu dän dông cô. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi vµ xem tríc bµi 58 SGK.. Ghi b¶ng I. Lý thuyÕt.. II. Thùc hµnh. - Lần lợt chắn tấm lọc màu đỏ, lục, lam vào mặt đĩa CD..

(122) TuÇn 33 TiÕt 64. Ngµy so¹n: 20/4/2012 Bµi 58: tæng kÕt ch¬ng iii: quang häc. I. Môc tiªu: - Trả lời đợc câu hỏi trong phần “Tự kiểm tra ”. - Vận dụng các kiến thức để giải các bài tập phần “ Vận dụng ”. -Gi¸o dôc lßng say mª häc tËp. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Gi¸o ¸n + SGK. - HS: SGK. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: Tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ Tù kiÓm tra ”. I. Tù kiÓm tra. - GV gäi lÇn lît häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ Tù kiÓm 1. tra ” mà HS đã chuẩn bị sẵn ở nhà. a, Khóc x¹. - HS díi líp nhËn xÐt, bæ xung. b, i = 60  r <600. 2. Chïm tia lã lµ chïm héi tô. - GV chèt l¹i c©u tr¶ lêi cuèi cïng. 3. 6. TKPK. 7.TKHT. 8. TTT, Vâng m¹c. 9. Cv, Cc. 10. TKHT. … H§ 2: Lµm bµi tËp phÇn vËn dông. II. VËn dông. - BT 17,18,19,20 GV híng dÉn. ? Khi chiÕu tia s¸ng tõ kh«ng khÝ vµo níc h·y so s¸nh i vµ r. 17.B 18.B ? VËt dÆt vÞ trÝ nµo ( d = 2f ) 19.B ? VËt cho ¶nh g×? (¶nh thËt b»ng vËt ) 20.D 21.a – 4 c-2 ? Mắt cận có đặc điểm gì? (Điểm Cv gần hơn bình thờng) b–3 d–1 ? Mắt lão có đặc điểm gì? (Điểm Cc xa hơn bình thờng) - GV gäi 1 HS lªn b¶ng lµm BT 22. 22. PhÇn C GV híng dÉn HS dùa vµo h×nh vÏ.. B F’. A’. A F - HS tù lµm BT 23, GV híng dÉn phÇn b. B’ OA AB ∆OAB ®d OA’B’  OA ' = A ' B ' (1) OI OF ∆OIF’ ®d ∆ A’B’F’  A ' B ' = A ' F ' (2) OA OF OA OF (1) vµ (2)  OA ' = A ' F ' hay OA ' = OA ' OF '. - BO và AI là đờng chéo hình chữ nhật BAOI  B’ là giao điểm 2 đờng chéo  A’B’ là đờng trung bình 1 OA ∆ AOB  OA’ = 2 = 10 cm A’ c¸ch thÊu kÝnh 10 cm. 23..

(123) 120 8 TS: OA ' = OA ' 8  OA’ = 8,75 cm Thay OA’ vµo (1)  A’B’ = 2,85 cm. HS lµm bµi tËp 24.. D. Cñng cè. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm bµi cßn l¹i. - Xem trøc bµi 59 SGK. 24. OA = 5m = 500cm OA’ = 2cm AB = 2m = 200cm A' B ' OA AB  OA ' OA = Ta có: AB = OA '  A’B’ = 0,8cm.

(124) .. Ngµy so¹n: .23/4/2012. TuÇn 34 TiÕt 65. ch¬ng IV: sù b¶o toµn vµ chuyÓn ho¸ n¨ng lîng Bµi 59: n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng I. Môc tiªu: - Nhận biết đợc cơ năng và nhiệt năng dựa trên những dấu hiệu quan sát trực tiếp đợc. - Nhận biết đợc quang năng, hoá năng, nhiệt năng nhờ chúng chuyển hoá thành cơ năng hoặc nhiÖt n¨ng. - Nhận biết đợc khả năng chuyển hoá qua lại giữa các dạng năng lợng mọi sự biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo sự biến đổi năng lợng từ dạng này sang dạng khác. - RÌn luyÖn kü n¨ng suy luËn, ph¸n ®o¸n. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Tranh vÏ to h×nh 59.1 SGK. III. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: T×m hiÓu vÒ n¨ng lîng. I. N¨ng lîng. - HS tr¶ lêi C1, C2. C1. Tảng đá nâng lên khỏi mặt nớc. ? Dựa vào đâu để biết vật có cơ năng, nhiệt năng? C2. Lµm cho vËt nãng lªn. ? LÊy VD vËt cã c¬ n¨ng, nhiÖt n¨ng. - HS rót ra kÕt luËn. H§ 2: T×m hiÓu c¸c d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. - HS hoạt động nhóm C3. - GV gäi mét sè HS tr¶e lêi, GV nhËn xÐt. - Tríc khi HS tr¶ lêi, GV hái HS: ? Nªu tªn c¸c d¹ng n¨ng lîng mµ em biÕt?. KL1. II. C¸c d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. C3:  A (1) C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng (2) ®iÖn n¨ng C¬ n¨ng  C¬ n¨ng (1) ®iÖn n¨ng B (2) động năng  điện năng  C (1) ho¸ n¨ng  nhiÖt n¨ng (2) nhiÖt n¨ng c¬ n¨ng (1) ho¸ n¨ng  ®iÖn n¨ng (2) ®iÖn n¨ng  nhiÖt n¨ng E (1) quang n¨ng  nhiÖt n¨ng C4: Ho¸ n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ C) Ho¸ n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ D) Quang n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ E) §iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ B) KL: SGK/155. III. VËn dông. Cho biÕt: V = 2l  m = 2kg. t1 =200c ; t2 = 800c C = 4200J/kg.K TÝnh: Q = ? BG: NhiÖt lîng níc nhËn thªm Q = mc (t2 – t1) = 2.4200(80-20) = 504000(J) §S: 504000(J) D. - HS tr¶ lêi C4. HS rót ra kÕt luËn. H§ 3: VËn dông. - HS tóm tắt đề bài.. GV gîi ý. ? §iÒu g× chøng tá níc nhËn thªm nhiÖt n¨ng? ? Nhiệt năng nớc nhận đợc do đâu chuyển hoá? ? C«ng thøc tÝnh nhiÖt lîng? D. Cñng cè. ? Cã nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo? ?Dựa vào đâu để biết cơ năng và nhiệt năng. E. Híng dÉn vÒ nhµ..

(125) - Häc bµi. - Lµm bµi tËp trong SBT.. TuÇn 34 TiÕt 66. Ngµy so¹n: 26/4/2012 Bµi 60: ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG. I. Môc tiªu: - Nhận biết đợc trong các thiết bị làm biến đổi năng lợng phần năng lợng cuối cùng bao giờ cung cÊp thiÕt bÞ ban ®Çu. - Phát hiện sự xuất hiệnmột dạng năng lợng nào đó bị giảm đi. Thừa nhận phần năng lợng bị gi¶m ®i b»ng phÇn n¨ng lîng míi xuÊt hiÖn. - Phát biểu đợc định luật bảo toàn năng lợng. - Giải thích đợc các hiện tợng trong thực tế. - Gi¸o dôc suy nghÜ s¸ng t¹o. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. III.TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: 1. Ta nhận biết đợc hoá năng, điện năng, quang năng khi chúng chuyển hoá thành dạng năng lợng nµo? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ 1: Tìm hiểu sự biến đổi thế năng thành động năng. I. Sự chuyển hoá năng lợngtrong các hiện t- HS hoạt động nhóm làm TN. îng c¬, nhiÖt, ®iÖn. - GV quan s¸t, uèn n¾n. 1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngợc l¹i. - HS đọc để trả lời C1, C2, C3. C1: Tõ A  C : TN  PN. - HS nghiªn cøu phÇn  . C  B : §N  TN. ? Điều gì chứng tỏ năng lợng không tự sinh ra đợc mà do C2: TNA > TNB. một dạng năng lợng khác biến đổi thành? C3: Kh«ng. NhiÖt n¨ng do ma s¸t. - Từ đó HS rút ra kết luận. ? Trong quá trình biến đổi nếu thấy một phần năng lợng bị * KL: SGK/157. hao hôt ®i cã ph¶i nã biÕn mÊtkh«ng? HĐ 2: Tìm hiểu sự biến đổi cơ năng thành điện năng và ngîc l¹i. HS hoạt động nhóm: + Tìm hiểu TN 2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngợc + Tr¶ lêi C4, C5. l¹i. Hao hôt c¬ n¨ng. - GV híng dÉn HS t×m hiÓu TN. + Cuèn d©y treo qu¶ nÆng B sao cho khi A ë vÞ trÝ cao nhÊt C4: C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng. th× B ë vÞ trÝ thÊp nhÊt ch¹m mÆt bµn mµ vÉn kÐo c¨ng d©y. + Đánh dấu vị trí cao nhất của A khi bắt đầu đợc thả rơi và ĐCĐ: Điện năng  cơ năng. vị trí cao nhất của B khi đợc kéo lên. - HS rót ra kÕt luËn. C5: TNA > TNB HĐ 3: Tìm hiểu nội dung định luật bảo toàn năng lợng. - GV thông báo định luật. - GV gọi HS đọc nội dung định luật. II. §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. - HS tr¶ lêi C6, C7.. D. Cñng cè. - GV chốt lại định luật bảo toàn năng lợng. E. Híng dÉn vÒ nhµ.. SGK/158. III. VËn dông. C6: Vì trái với định luật bảo toàn năng lợng. Động cơ hoạt động đợc lad có cơ năng, cơ năng nµy kh«ng tù sinh ra, muèn cã c¬ n¨ng ph¶i do c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c chuyÓn ho¸ thµnh..

(126) - Häc bµi. Lµm bµi tËp trong SBT.. TuÇn 35 Tiêt 67. Ngµy so¹n: 29/4/2012 BÀI TẬP. I. Môc tiªu: - Nắm được kiến thức về năng lượng. -Vận dụng kiến thức để giải bài tập II. Chuẩn bị : III. TiÕn tr×nh lªn líp A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Học sinh phát biểu định luật. Giáo viên chốt lại nội dung. Học sinh đọc bài toán Học sinh làm ra phiếu học tập Giáo viên thu bài , nhận xét Năng lượng đã chuyển hóa từ dạng năng lượng nào sang dạng năng lượng nào?. Học sinh đọc bài toán. Bài toán cho biết gì/yêu cầu gì? Bằng cách nào tính dược nhiệt lượng do nước hấp thụ? Điện năng đã chuyển hóa hoàn toàn thành dạng năng lượng nào? Học sinh lên bảng giải Giáo viên nhận xét. Ghi b¶ng A. Kiến thức : Định luật bảo toàn năng lượng Năng lượng không tự nhiên sinh ra ,không tự nhiên mất đi ,nó có thể chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác B. Bài tập Bài 1: Cắm điện để cho chiếc quạt quay.Hãy cho biết nang lượng đã chuyển háo từ dạng năng lượng nào sang dạng năng lượng nào? Định luật bảo toàn năng lượng được thể hiện như thế nào? HD: Khi chiếc quạt điện hoạt động, điện năng đã được chuyển hóa thành cơ năng (làm cánh quạt quay) và nhiệt năng (làm cánh quạt nóng lên). Theo định luật bảo toàn năng lượng thì phần điện năng do dòng điện cung cấp phải bằng tổng cơ năng và nhiệt năng Bài 2: dùng mọt bếp điện đẻ đun sôi 1,5lít nước từ 200C a. Tính nhiệt lượng cần thiết đẻ đun sôi lượng nước trên. b.Biết hiệu suất của bếp là 85%. Tính điện năng đã sử dụng trong thời gian đun sôi nước. Cho nhiệt dung riêng của nước là: 4200 J/kg.độ. HD: a.nhiệt lượng nước hấp thụ để nóng lên: Q = m.c(t2-t1) = 1,5.4200(100-20) = 504000 J b. ta có hiệu suất H = Q/A.100% =>Điện năng đã sử dụng: A = Q/H.100% = 50400 / 85 .100% = 592941,2 J.

(127) D. Cñng cè. - nắm dược nội dung định luật bảo toàn năng lượng. - xem và làm các bài tập sách giáo khoa. Híng dÉn vÒ nhµ. - Ôn lại kiến thức để giờ sau ôn tập..

(128) Ngµy so¹n: 3/5/2012. TuÇn 35 Tiết 68 ¤n tËp (TiÕt 1). I. Môc tiªu: - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc nh»m gióp HS cñng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc. - Vận dụng làm các bài tập từ đơn giản đến phức tạp - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Gi¸o ¸n. - HS: KiÕn thøc cò. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: ¤n lý thuyÕt. I. Lý thuyÕt. - GV hái, HS tr¶ lêi. 1. ViÕt c«ng thøc tÝnh u,I cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp vµ m¾c song song? Nt: I = I1 = I2 // : I 2. Phát biểu định luật Jun – Len xơ. U = u 1 + u2 3. Ph¸t biÓu c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt. Q = I2.R.t 4. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i?. A P= t - GV gäi HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt bæ xông. 5. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay tr¸i. 6. Nêu đặc điểm TKHT. 7. Nêu đặc điểm TKPK. 8. Nªu tÝnh chÊt ¶nh qua TKPK, TKHT. 9. M¾t cËn lµ g×: TËt m¾t l·o lµ g×? 10. Thế nào là ánh sáng đơn sắc, ánh sáng không đơn s¾c. II. Bµi tËp. 1. Bµi tËp 1: R1 R2 R3 a. R = R1 R2  R2 R3  R1 R3 = 5  .. H§ 2: Bµi tËp. - GV treo b¶ng phô chÐp bµi tËp. BT: 3 ®iÖn trë R1 = 10  ; R2 = R3 = 20  đợc mắc song song vời nhau vào u = 12V. a. TÝnh Rtd. b. TÝnh I qua m¹ch chÝnh vµ m¹ch rÏ.. td. - HS gi¶I bµi. - GV gäi HS lªn b¶ng lµm, chÊm, cho ®iÓm. - GV treo bảng phụ chép đề bài tập 2. BT: Mét ngêi giµ ®eo s¸t m¾t mét TKHT cã f = 50cm th× míi nh×n râ c¸c vËt c¸ch m¾t 25cm. Khi kh«ng ®eo kÝnh th× nh×n râ c¸c vËt c¸ch m¾t bao nhiªu? - HS suy nghĩ cách giảI sau đó GV gọi 1 em lên bảng tr×nh bµy.. B’ A’FC. U 12 R b. I = td = 5 = 2.4A. I1 = 1.2A. I2 = I3 = 0.6A. 2. Bµi tËp 2:. AB FA 25 1 AB 1      OI FO 50 2 A' B ' 2 AB OA 1    OA ' 2.OA 2.25 50cm F A ' B ' OA ' 2 c = OA’ = OF = 50cm. B OC Vậy không đeo kính ngời đó nhìn không rõ các vật c¸ch m¾t 50cm.. A.

(129) D. Cñng cè. - GV chèt l¹i c¸c phÇn kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Giê sau «n tËp tiÕp. TuÇn 36 TiÕt 69 Ngày 5/5/2012 ¤n tËp (TiÕt 2) I. Môc tiªu: - Nêu đợc vai trò của điện năng trong đời sống và sane xuất, u điểm của việc sử dụng điện n¨ng so víi c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - Chỉ ra đợc các bộ phận chính trong nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gv: Tranh vẽ sơ đồ nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp + Gợi mở. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật: GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? §Þnh luËt ¤m HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đợc học §Þnh luËt Jun-Lenx¬ Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 2. -§Þnh luËt -BiÓu thøc GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn -Giải thích các đại lợng trong công trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng thøc HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm 2- C¸c kh¸i niÖm: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại lợng có I= I1= I2 trong công thức mà em đã học: U=U1+ U2 HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c U1 R1 = đại lợng trong công thức U2 R2 BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: 1 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 R2. GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c. Cã hai ®iÖn trë: R1.R2 I1 R2 R= ; = R 1+ R 2 I2 R1 Qthu . 100 % Qtoa Qthu=cm.(t2-t1). ; H=.

(130) Hoạt động 2: Làm bài tập GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra. Tõ trêng C¸c qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c +¸p dông qui t¾c II. Bµi tËp: Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 8.2-8.5., 11.2-11.4,. D. Cñng cè. - GV chèt l¹i c¸c phÇn kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc häc ë HKII - Giê sau kiÓm tra HKII. TuÇn 37 TiÕt 70. KiÓm tra häc kú ii. I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu HKII, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu HKII III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi:.

(131)

giao an vat ly 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về