Tài liệu Kho tàng ca dao người Việt - vần E-G-H ppt

KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 1



E


1. - E khi thùỉm lẩt vâng phai
Sùỉc tân nhõ mêët anh lẩi bỗ hoâi khưng thûúng
Anh thïì cố bống trùng àêy
Ni kia cố lúä têëm lông nây vêỵn ngun.
DCTH 180 HT 380
2. E mai em nối khưng thûúng
Tùỉt trùng rưìi lẩi tòm phûúng àưíi dúâi.
DCBTT 282
3. Em mai khưng thiïåt nhû lúâi
Lùng xùng nhû bûúám àêåu rưìi lẩi bay.
DCBTT 232
4. Em bấn chi dûúái búå trïn trân
Dêìm sûúng phẫn mẩi, cẫm thûúng hân ai ni?
HHÀN 232
5. Em bn chi cố bõ, cố cên
Em xëng àô dổc mưåt thên mưåt mònh?
DCTH 82
6. Em bn chi cố sổt cố giânh
Cố phẫi bn hânh, xëng chúå Cêìu Quan.
DCTH 40
7. Em bn chi rưìi lẩi bấn chi
Mûúâi phiïn chúå Phưë em ài cẫ mûúâi
- Em bn bẩc rưìi lẩi bn vâng a

Mûúâi phiïn chúå Phưë gùåp châng chđn phiïn
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 2

Q hưì gùåp bẩn cho liïìn
Mûúâi quan bấn àûúåc chđn tiïìn cng ài.
CDHN 153
BK a - Em bn bêëc rưìi lẩi bn vâng CDTCM 113
8. Em bn trêìu kïí múá bấn trùm
Gùåp cún giố bêëc em nùçm em lo.
NASL I 6b - 7a NASL I 11a NASL III 32b
9. Em bìn vò àậ lúä dun
Anh bìn vò chùèng àûúåc n gia àònh.
TCBD II 273
10. Em cêìm cấi àêëu ài àong
Anh nay vët ngổn sâo song kếm gò.
DCTH 108
11. Em cêët mấi chêo lan, nhòn châng rúi lu
Thưín thûác gan vâng, thưëi dõ têën nan
1

Châng àânh nhûng ph mêỵu khưng àânh
Lấ cêy tre khët ngổn ngânh, Trúâi úi!
DCNTB I 244
Xem thïm C 255
12. Em chẫ tham nhâ ngối tây àònh
Tham vïì ngổn ni rêåp rònh trïn tay
Chẫ tham nhâ ngối anh àêu
Tham vïì con mùỉt bưì cêu liïëc ngûúâi.
CDTCM 78
13. Em chùèng lo cưët ri xûúng tân,

Tiïìn nhûåt em xânh xể, hêåu àoân em rậ thêy.
CHG 29
14. Em chï thuìn thng chùèng ài


1
Thưëi dõ têën nan: li dïỵ tiïën khố.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 3

Em ài thuìn vấn cố khi gêåp nghïình!
Ba chòm bẫy nưíi lïnh àïnh
Cố khi àïí ngẫ àïí nghïnh thiïåt thôi!
DCTH 91
BK a - Cố khi àưí ngẫ àưí nghiïng thiïåt thôi HT 364
Xem thïm A 246, 247 vâ N 539
15. Em chưìng úã vúái chõ dêu
Coi chûâng kễo nố giïët nhau cố ngây.
HHÀN 219 HT 218 TCBD II 214
NP 1I 155 VNP7 312
16. Em chúá cố nïn xc xiïím ưng thúå nïì
Tui mâ cêët bay cêët ba, thò àïën mêët nghïì giậ vưi.
DCBTT 134
17. Em chúá thêëy anh bế mâ sêìu
Kòa con ong nố bao nhiïu tíi, nố chêm bêìu, bêìu thui.
TCBD I 561 TNPD I 123 VNP 1I 130 VNP7 274
BK HHÀN 141:
Em chúá thêëy anh bế mâ sêìu
Con ong kia nố bao lúán, nố chđch n trấi bêìu, trấi bêìu eo.
18. Em chûa cố chưìng, em múái àïën àêy
Chưìng rưìi, chiïëu trẫi mân vêy úã nhâ.

VNP7 434
Xem thïm E 26
19. Em cố ba quan tiïìn, em nghơ lâ giâu
Thẩch Sng, Vûúng Khẫi côn àêu àïën giúâ
Trốt sa cú, múái phẫi ly cú
Thuìn bn lúä chuën lûãng lú àêìu ghïình
Anh àậ tûâng lïn thấc xëng ghïình
Thuìn nan àậ trẫi, thuìn mânh thûã chúi
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 4

Anh chúi khùỉp bưën phûúng trúâi
Cho trêìn biïët mùåt, cho àúâi biïët tïn.
DCBTTII 481 TNPD II 82
20. Em cố chưìng côn nhỗ, nhû ngổn cỗ côn non
Loan phông kia chûa nhêåp, dẩ côn nhû xûa
- Àûúâng ài khưng lúã cng môn
Lệ àêu cố lệ hoa côn dun tûúi
Em nối ra súå chng bẩn cûúâi
Cấ àưi ba bíi chúå, côn khoe tûúi nưỵi gò.
DCNTB I 139
21. Em cố chưìng, em tûúãng nghơa chưìng
Nghơa qua em tûúãng mùån nưìng vâo àêu?
DCNTB II 151
22. Em cố chưìng khưng bỗ nghơa anh
Giâu thúâi miïỵu ngối, khố miïỵu tranh em cng thúâ.
DCNTB II 151
23. Em cố chưìng rưìi anh lẩi úã vúái ai?
Rưìi àêy tưi trấch ưng mai đt lúâi
Tưi ra sưng tûå têån cho rưìi àúâi
Àïí cho em úã lẩi nghe lúâi phõ thi.

TCBD IV 32
24. Em cố chưìng rưìi cng nhû rång bấn mậi lêu nùm
Anh cố tûúãng tònh nhún trûúác, àïën thùm rưìi vïì.
DCNTB II 151
25. Em cố chưìng rưìi, em nối rùçng chûa
Tưåi riïng em àố, nỗ lûâa àûúåc anh
- Khưng khưng, chûa cố núi àêu
Con tùçm soan àang àúåi nûúng dêu nhâ ngûúâi.
HPV 82
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 5

26. Em cố chưìng rưìi, em nối rùçng chûa
Tưåi riïng em àố nỗ lûâa àûúåc anh
- Em chûa cố chưìng em múái àïën àêy
Chưìng rưìi chiïëu trẫi mân vêy úã nhâ.
VNP7 434
Sûãa lẩi: VNP7 tấch lâm hai àún võ, Nhbs gưåp lẩi.
Xem thïm E 35 18
27. Em cố chưìng rưìi nhû la àưí vâo kho
Qn canh lđnh gấc, anh àûâng cố lêìn dô túái chi
Anh vïì bỗ thối êëy ài
Chưìng em biïët àùång, anh ài úã t
- Qua cng biïët em nhû la àưí vâo kho
Nhûng anh giẫ àô ùn chưåm lêìn mô xc chúi
Hổa may cố àûúåc àưi giổt (hưåt?) cng sûúáng cấi àúâi
Chưìng em cố bùỉt àûúåc, anh úã chúi nùm t
Cho túâ cẫi giấ tha phu
1

Miïång thïë gian àâm tiïëu,

hổ cng nối vúå thùçng t thã xûa.
DCNTB I 252 - 253
28. Em cố chưìng rưìi nhû ngûåa cố cûúng
Ngộ em em àûáng, àûúâng trûúâng anh ài.
HT 181 VNP7 258
29. Em cố chưìng rưìi nhû ngûåa à n
Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuìn nghiïng giûäa vúâi. a
HHÀN 172, 232 TCBD I 208
BK a - Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuìn nghiïng giûäa dông
DCNTB I 196
30. Em cố chưìng rưìi tu phêån, tu dun


1
Cẫi giấ tha phu: ài lêëy chưìng khấc.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 6

D ai trao bẩc kïët dun àûâng cêìm.
CDTCM 181
31. Em cố chưìng sao em chùèng cho hay
Àïí anh lêìm tûúãng àïm ngây àúåi mong.
TCBD IV 32
32. Em cố thûúng anh, anh múái dấm àốn ngùn
Em cố thûúng anh, anh múái dấm múã khùn ùn trêìu
Thûúng nhau vò búãi miïëng trêìu
Em trao anh bùỉt, têån àêìu ngốn tay
Anh thûúng em, thûúng àùỉng thûúng cay
Thûúng da thûúng diïët, thûúng ngây rây em cố biïët khưng
Tâi gò ëng rûúåu khưng nưìng
Ngêåm bưì hôn khưng biïët àùỉng, dẩ lëng trưng ûu phiïìn?

DCNTB I 269
33. Em cố u anh tam tûá ni chng anh cng trêo
Thêåp bất sưng chng anh cng lưåi
Tûá cûãu tam thêåp lc àêo chng anh cng trêo qua
Chến son nguån vúái ưng trùng giâ
Cân khưn àûa lẩi mưåt nhâ vui chung
Con àâng xa xưi, xin em chúá ngẩi ngng
Xa ngûúâi xa tiïëng, nhûng lông khưng xa
Nối vđ d súám biïët nhau ra
Àấ vâng cng quët, phong ba anh cng liïìu
Àûúâng tònh dun nhúá đt, tûúãng nhiïìu a
Xùm xùm àê nễo Lam Kiïìu(1) lêìn sang
Con dao vâng anh liïëc àấ vâng
Mùỉt anh, anh liïëc, mùỉt nâng nâng àûa
Ta mêìn thinh ài kễo thïë gian ngúâ
Lông àêy thûúng àố biïët cú hưåi nâo
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 7

Quët xùỉn tay anh bễ khốa àưång Àâo. b
TNPD II 82 - 83
BK a - Àûúâng tònh dun nhúá đt tûúãng nhiïìu TCBD I 141 - 142
b - Lông àêy thûúng àêëy biïët cú hưåi nâo TCBDI
Xem thïm Y 58
34. Em côn bế dẩi thú ngêy
Thêìy mể ếp íng nhûäng ngây côn thú
Bêy giúâ dun sưë chẫ vûâa
Cố thûúng thò gúä cho nhau ra cng
Em côn mùỉc mđu trong trông
Mûúån dao lấ trc cùỉt trông em ra
Bao giúâ em ra khỗi trông

Giậ ún dao trc, giậ lông ngûúâi thûúng
Bao giúâ em ra khỗi chiïëu, khỗi giûúâng
Àïí thiïëp vúái châng lưìng ấo àùỉp chung.
CDTCM 140
35. Em côn bế dẩi thú ngêy
Thêìy mể ếp íng tûâ ngây thiïëu niïn
Cho nïn dun chùèng vûâa dun
Cố thûúng thò vúát em lïn, húäi châng!
CDTCM 77
36. Em côn bn bấn cội nây
Anh àûúng xi ngûúåc cng cố ngây gùåp nhau.
HPV 174
37. Em dêìu cố thấc xëng sëi vâng
Hưìn em cng bêån bõu theo châng sấnh àưi.
TCBD I 143
38. Em àâ thån lêëy anh chûa
Àïí anh àưën gưỵ rûâng Nûa àống thuìn?
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 8

Con thuìn mang àưi chûä nhên dun
Chưìng chêo vúå chưëng, thuìn qun chùèng vúâi. a
bk a - Chưìng chêo vúå chưëng, thuìn qun nổ mâng.
DCTH 109
39. Em àâ thån lêëy anh chûa?
Àïí anh àưën gưỵ rûâng Nûa lâm nhâ
- Cố lông xin giậ ún lông
Xa xưi cấch lïë àêo bưìng mêìn rùng?
DCTH 178
BK a - Xa xưi cấch lïë àêo bưìng ra rùng HT 379
40. Em àậ thêåt lêëy anh chûa?

Àïí anh nhưí cẫi mëi dûa àïí dânh.
CDTH 98
41. Em àậ thûúng anh thò bêím lẩi, thûa ài
Cho anh rûúåu nưìng mưåt lđt àưi li
Àïí múâi song thên ngưìi lẩi, cng ëng li bò
Àâo sêu lêëp nhổc cng chung qui hai àûáa mònh.
DCBTT 194
42. Em àậ tỗ hïët lúâi nùn nó
Nhûng anh nâo cố nghơ gò àêu?
Lđnh Têy bang khưí mẩt àúâi
Àïm nùçm khưng ng, ngây ngưìi khưng n
Anh úi nghe lêëy lúâi khun!
ÚÃë nhâ cố thiïëp súám chun àúä àêìn.
DCNTB I 281
43. (a) Em àang dïåt chiïëu hưìi vùn
Nghe anh cố vúå, em qúng con chìi(1)
Em àang bùỉc nûúác xưi xưi
Nghe anh cố vúå, qúng nưìi àấ vung
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 9

Em àang vt nïëp xưi xưi
Nghe anh cố vúå, thng trưi nïëp chòm.
HHÀN 172 VNP 1I 85 VNP7 214
(b) Em àûúng dïåt chiïëu hưìi vùn
Nghe anh cố vúå, em qúng con chìi
1

Em àûúng vt nïëp thưíi xưi
Nghe anh cố vúå, thng trưi nïëp chòm.
DCNTB I 119

44. Em àang dïåt vẫi quay tú
Bưỵng àêu cố khấch àûa thú àïën nhâ
Hển giúâ ra gưëc cêy àa
Phûúång hoâng chẫ thêëy, thêëy gâ bìn sao!
DCTH 155
45. Em àang giậ gẩo giong àên
Nghe tiïëng anh hất nhû kên thau ba
Vưåi vâng em bưëc gẩo ra
Ài ra than thúã giao hôa cng anh.
DCTH 155
46. Em àang kếo vẫi dûåa thïìm
Châng vïì chùn êëm gưëi ïm sao àânh
- Húäi ngûúâi ngưìi tûåa canh thïìm
Cố vïì chùn êm gưëi ïm thò vïì.
HPV 175
47. Em àang tûåa cûãa hiïn mai
Châng vïì chùn êëm gưëi ai mâ vïì.
HPV 175
48. Em àêy bế nhỗ chûa tûâng
Àûa lïn cêu vđ nûãa mûâng nûãa lo.
HPV 68

1
Con chìi: dng c àïí dan chiïëu, gêìn giưëng con thoi.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 10

49. Em àêy bế nhỗ trễ mùng
Tiïëng cao tiïëng thêëp chûa bùçng tiïëng ai.
HPV 68
50. Em àêy chó mïën ngûúâi tâi

Àấnh àưng àưng thùỉng, dểp àoâi àoâi tan.
TCBD I 209
51. Em àêy khưng ham chi anh bưì la quan tiïìn
Ham anh mưåt cht cha hiïìn mể ngoan.
HPV 125
52. Em àêy khưng thiïëu chi núi mân loan chiïëu sẩch
Nỗ thiïëu chi núi kểp sấch vâo ra
Trúâi kia àậ àõnh àưi ta
Khố thúâi chõu khố, khiïën xa sao àânh.
DCBTT 85
53. Em àêy lâ gấi mấ àâo
Hỗi anh cố chưën nâo hay chûa?
Àïí em ngây nhúá àïm chúâ
Vûâa àưi ta àõnh, ưng Tú sấ gò!
DCTH 98
54. Em àêy lâ gấi nùm con
Chưìng em rưång lûúång em côn chúi xn.
TCBD I 407
55. Em àêy nhû chiïëc chng vâng
Treo àónh Hâ Nưåi ba ngân qn canh
Anh àêy lâ lđnh xûá Thanh
Ra tónh Hâ Nưåi, lïn thânh thûã chng.
DCTH 163
56. Em àểp nhû thïí ưng sao
Àïí anh ài lẩi ra vâo mỗi chên!
DCTH 178

KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 11

57. Em àïën àêy xûá lẩ qụ ngûúâi

R hô vui miïång, chúá cûúâi lúâi thú.
DCNTB I 105
58. Em ài anh bẫo em rùçng:
Sún Àưng
1
, Ba Trẩi em àûâng cố qua.
CDTH 45
59. Em ài àêu àâo liïỵu mưåt mònh
Àïí ai nùån khưëi chung tònh trong têm
Àïm qua vùỉng khấch tri êm
Vùỉng hoa lëng nhûäng êm thêìm cưỵi cêy
Àïm àïm ngưìi tûåa cânh cêy
Than thên vúái bống, bống rây bống chùèng cố thûúng a
Àïm àïm rûúác bống lïn giûúâng
Ngổn àên thêëp thoấng nûãa thûúng nûãa sêìu.
TCBD I 142
BK a - TCBD I 456 chó chếp àïën hïët dông nây.
60. Em ài khùỉp bưën phûúng trúâi
Chùèng àêu lõch sû bùçng ngûúâi úã àêy
Gùåp ngûúâi mấ àỗ hêy hêy
Rùng àen rûng rûác, tốc mêy rûúâm râ
Hưm qua em bêån viïåc nhâ
Lông em bưëi rưëi tûúãng lâ quan hổ mong
Àûúng trûa nghe vộng chng àưìng
Thêëy con nhẩn trùỉng lûúån vông àûa thû
Thûúng ai hïët àûáng lẩi chúâ.
QHBN 180 VNP7 424 - 425
61. Em ài khùỉp bưën phûúng trúâi

1
Sún Àưng, Ba Trẩi: úã Hêåu lưåc, Thanh Hốa. Hai lâng xûa con trai cố tiïëng lâ nghõch
ngúåm.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 12

Khưng àêu lõch sûå bùçng ngûúâi úã àêy
Anh Hai úi! cấi ấo xïëp ngun
Nhiïỵu àiïìu anh ba àưåi nhû xinh trïn àêìu
Anh Tû úi! cố u nhau xin giûä lêëy mâu
Rùng àen rûng rûác, mấi àêìu xanh xanh
Anh Nùm úi! lùỉng nghe lúâi nối hûäu tònh
Chim lưìng khưn lệ lấnh mònh bay cao
Anh Sấu úi! búãi vò àêu chễ nûáa àan lưìng
Lưìng thûa chim nhẩn lổt, bay vïì vúái nhau
Anh Sấu úi! em tiïëc thên em gùỉn bố mâ khưng nïn gò.
QHBN 234
62. Em ài khùỉp trïn chúå dûúái sưng
Àưë em biïët àûúåc ngậ ba Bưng(1) mêëy àô.
DCTH 104
63. Em ài vïì ài, kễo thêìy em dûác, kễo mể em la
Trêån àôn oan em chõu, anh úã xa biïët gò!
VNP1 II 140
64. Em àưë anh chim chi khưng lưng khưng cấnh
Côn nhû cêy chi khưng nhấnh khưng ngânh
Trai nam nhún àưëi àùång, gấi nûä d anh kïët nguìn
- Chim (chiïm) bao khưng lưng khưng cấnh
Cêy viïët khưng nhấnh khưng ngânh
Trai nam thò àưëi àùång, gấi lânh liïåu sao?
DCNTB II 34
65. - Em àưë anh tûâ nam chđ bùỉc

Sưng nâo lâ sưng sêu nhêët?
Ni nâo lâ ni cao nhêët úã nûúác ta?
Anh mâ giẫng àûúåc cho ra
Thò em kïët nghơa giao hôa cng anh
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 13

- Sêu nhêët lâ sưng Bẩch Àùçng
Ba lêìn giùåc àïën ba lêìn giùåc tan
Cao nhêët lâ ni Lam Sún
Cố ưng Lï Lúåi trong ngân bûúác ra.
DCTH 164 HT 377 TCDG 52
66. Em àûa anh lïn ga Thån Lđ
1

Ba giúâ chiïìu vư nghó Àưng Hâ
2

Phêìn thúâi anh thûúng mể nhúá cha
Phêìn thúâi thûúng con nhúá vúå xốt xa trong lông.
DCBTT 174
67. - Em àûa cho anh mưåt àơa rau mëng chiïn
Anh trưìng sưëng lẩi, em xin giao dun ngân àúâi
- Anh àûa em mưåt miïëng thõt múä xâo a
Em xùỉt thânh lất, thò mëng dûúái ao mổc liïìn. b
bk a - Anh cng trao cho em mưåt àưët tre khư
b - Em vïì trưìng rùng cho lïn mùng, lïn tre giâ chễ lẩt
àïí qua hưì bố rau
DCBTT 209
68. Em àûâng bùỉc bêåc lâm cao
Bêo sưng khố kiïëm bêo ao khố gò.

HPV 158
69. Em àûâng bỗ tiïëng bêëc tiïëng chò
Anh dúã chên vui bẩn cng nhúá khi em nhể lông.
TNPD I 123
70. Em àûâng cêåy sùỉc, khoe hay
Khếo thay nưìi thng vïì tay thúå hân.
NNPD 59 TCBD I 407 TNPD I 122

1
Thån Lđ: Mưåt àõa àiïím úã Quẫng Bònh
2
Àưng Hâ: Mưåt àõa àiïím úã Quẫng Trõ, cấch Àưìng Húái 92km vïì phđa Nam, úã trïn sưng
Cam Lưå, àêìu àûúâng sưë 9 ài Lao Bẫo sang Lâo.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 14

71. Em àûâng nối tưët nhû bưåt hunh tinh
Hay àêu em bêåu bẩc tònh lùỉm thay.
DCNTB I 196
72. Em àûâng thùm vấn bấn thuìn
Thy chung nhû nhêët, àưi ta thïì nguìn
Dêìu cho lao khưí trn chun chùèng nïì.
DCNTB II 55
73. Em àûâng thêëy lđnh mâ khinh a
Lậnh binh thưëng chïë ba dinh mưåt dông. b
VNPS 73b
BK a - Khun àûâng thêëy lđnh mâ khinh CVPD 3
b - Lậnh binh thưëng chïë ba àinh mưåt dông CVPD
- Lậnh binh thưëng chïë tam dinh mưåt dông
VNP1 II 40 VNP7 347
- Lđnh lïn thưëng chïë ba dinh cố ngây NASL I 26b

Xem thïm L 275
74. Em àûâng em cố nhan sùỉc khuynh thânh
Mâ toan rễ rng lông thânh ca qua
Xa em cng tẩi mể cha
Thưi àânh thấc xëng diïm la cho gêìn.
TCBD IV 38
75. Em àûáng bïn tï sưng, lông trưng húán húã
Qua àûúåc sưng rưìi nhû ba (hoa) núã trïn bưìn
Nghiïng tai hỗi nhỗ trai khưn
Mể nhâ sûãa chêåu xêy bưìn mư chûa?
DCBTT 181
76. Em àûúng dïåt gêëm thoi vâng
Sët kïu lùỉc cùỉc, nhúá châng qụn giùng
Lúâi nguìn bïn giố dûúái trùng
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 15

Trùm nùm cố nhúá àiïåu hùçng hay qụn?
DCNTB I 226
77. Em àûúng nđt nïëp xưi xưi,
Nghe anh cố vúå bưìi hưìi råt gan.
CHG 23
78. Em gùåp anh àêy, ngûúâi àậ nïn ngûúâi
Miïång nối mưi cûúâi, dun thùỉm tònh thêm
Mën vư gấ nghơa sùỉt cêìm
Súå e chơnh mưåt lẩi lêìm gấo àưi.
DCNTB II 97
79. - Em gùåp ngûúâi nhu, em hỗi ngûúâi nhu:
1

Sao tiïìn sanh mi

2
, mi àoẫn
Hêåu sanh tu
3
, tu trûúâng?
- Tûúãng lâ kinh sûã thûá gò!
Chúá hỗi qua nhûäng chuån tu mi cng thûúâng
Nhên sinh mao phất àoẫn trûúâng
Àưëi cng trúâi àêët têët àûúng kò tâi
Lưng nheo lẩi vúái lưng mây
Àïí cho bi bùåm úã ngoâi khỗi vư
Chưỵ nâo lưng nhỗ lưng to
Chưỵ nâo dâi vùỉn, chưỵ mư cố chûâng...
Tốc rêu lẩi vúái lưng chên
ÊËy lâ à huët nhên thên ca ngûúâi
Viïåc tu mi anh àậ nối rưìi
Anh hỗi em mưåt cht: àêët trúâi cấch bao xa?


1

Ngûúâi nhu: nho sơ.
2
Mi: lưng mây.
3

Tu: rêu*.
Cẫ cêu: Tiïìn sanh mi, mi àoẫn; hêåu sinh tu tu trûúâng: lưng mây mổc trûúác lẩi ngùỉn;
rêu mổc sau lẩi dâi.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 16

Cấi sao kia mổc lêu, xem sao cng nhỗ
Côn mùåt trùng kia múái lố, mùåt trùng kïình?
Cêy àng àònh kia sao non dûúái giâ trïn?
Em mâ àưëi àùång cng nïn lâm hêìu... a
VNP1 II 132 - 133
BK a - Em mâ àưëi àùång cng nïn bẩn bêìu VNP7 468
Sûãa lẩi: Cêy àưång àònh... VNP1 II, VNP7 = Cêy àng àònh
80. - Em hỗi anh trïn trúâi cố mêëy võ?
Dûúái thêåp àiïån cố mêëy vua?
Nûúác Viïåt Nam cố mêëy miïëu mêëy cha
Chúå bấn mêëy trùm võ, chúå mua mûúâi hai ngûúâi.
- Trïn trúâi cố hai mûúi tấm võ
1

Dûúái thêåp àiïån cố mûúâi vua
2

Nûúác Viïåt Nam ta cố bưën miïëu bưën cha
3

Chúå bấn nùm võ
4
, chúå mua mêëy mûúi ngûúâi
5
?
DCBTT 209
81. Em khoe em àểp, em giôn
- Em khưn ngoan cho lùỉm, cng chõu lôn dûúái anh.
CDTCM 30

82. Em khưn em úã trong bưì
Chõ dẩi chõ úã kinh àư chõ vïì. a
ANPT 5b ÀNQT 87a LHCD 19b NASL I 39b
BK a - Chõ dẩi chõ úã kinh àư múái vïì NQPN 55
Xem thïm C 715

1

Hai mûúi tấm võ: nhõ thêåp bất t.
2
Mûúâi vua: phẫi chùng lâ “Thêåp àiïån Diïm Vûúng”.
3
Bưën miïëu bưën cha: nối khùỉp àưng, têy, nam bùỉc àïìu thêëy cố nhiïìu miïëu cố cha.
4
Nùm võ: kim, mưåc, thy, hỗa, thưí.
5

Mûúâi hai ngûúâi: T, sûãu, dêìn, mậo, thòn, t, ngổ, mi, thên, dêåu, tët, húåi.
(1)...(5) Ch thđch theo Dên ca Bònh Trõ Thiïn nhûng trong DCBTT khưng cố ch
ngûúâi vua
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 17

83. Em khưng châo thò ra cêu tònh tïå
Em múã lúâi châo thò tc lïå bêët minh
Anh úã xa chûa rộ sûå tònh
Anh cố àưi rưìi chùèng biïët, em úã mưåt mònh nỗ hay.
DCBTT 147
84. Em khưng lêëy chưìng thò thua chng kếm bẩn
Em ra lêëy chưìng thò khưng àânh àoẩn vúái anh
Em cng mën lêëy chưìng kõp lc xn xanh

Vò mể giâ em dẩi, nïn em àânh úã ri.
DCBTT 199
85. Em khưng sinh sûå, em cng chùèng bẩc tònh
Anh mën bûát cêy mai ra trưìng àêët tấo,
àïí rưìi chêåu sânh bú vú.
DCBTT 122
86. Em khưng tham d ngư khùn nhiïỵu cấc thêìy
Chó tham ngûúâi nốn lấ quai mêy thiïåt lông.
DCBTT 122
87. Em khưng tham giâu ph khố cng nỗ tham sang
Cú chi tham sang ph khố, thò em àậ kïët àưi núi
khấc nỗ àúåi châng lâm chi.
DCBTT 130
88. Em khưng tham núi mêm thau bõt bẩc,
chến kiïíu bõt vâng
Em chó tham núi bất àấ, mêm àan
Mưåt mai thêët cú lúä vêån thïë gian khỗi cûúâi.
DCBTT 76
89. Em khưng tham nhâ ngối hụ tâ(?)
Tham vò mưåt nưỵi mể cha rưång mưìm
Àïm ngây giống giẫ om sôm
Trưëng phấch khưng cố, lêëy mưìm cêìm canh.
CDTCM 191
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 18

90. Em khưng thûúng chi tâi sùỉc ca ngûúâi
Ưng trúâi kia àậ àõnh, em thûúng ngûúâi em phẫi thûúng.
CDTCM 181
91. Em lâ con gấi Bất Qua
Ài lâm thò đt trùng hoa thò nhiïìu.

NGCK 165b
92. Em lâ con gấi cố chưìng
Mưì cha nhûäng àûáa àem lông nổ kia.
DCNTB I 197 HHÀN 131, 233 TCBD I 562
93. Em lâ con gấi chúå Cú a
Hấi rau l b ngêín ngú bïn àûúâng
Vđ d anh cố lông thûúng
Múâi anh vïì àêët bậi, em mëi dûa câng anh xúi. b
TCBD I 143 TNPD II 79
BK a - Em lâ con gấi chúå Àú CDTCM 77
b - Múâi anh vïì àêët bậi, em mëi dûa vâng anh xúi CDTCM
94. Em lâ con gấi àïën thò
Nhû con cấ rư thia ùn vûåc, cố khi hốa rưìng.
CDTCM 245
95. Em lâ con gấi àưìng trong
Em ài thuìn dûúái, mêët lông thuìn trïn.
DCTH 108
96. (a) Em lâ con gấi Àûúâng Trong
Em ài thuìn dûúái, mêët lông thuìn trïn
Ba nùm ùn úã thuìn trïn
Búãi anh hâng mëi cho nïn mùån mâ
Xëng thuìn dõp bẫy, dõp ba
Trấch anh hâng trûáng úã ra àưi lông
Con sưng Thûúng nûúác chẫy àưi dông
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 19

Àên khïu àưi ngổn, anh trưng ngổn nâo?
Mën tùỉm mất thò lïn ngổn con sưng Àâo
Mën ùn sim chđn thò vâo rûâng xanh
Àưi tay vđt cẫ àưi cânh

Quẫ chđn thò hấi, quẫ xanh thò àûâng
Ba bưën nùm nay ùn úã trïn rûâng
Chim kïu, vûúån h, nûãa mûâng, nûãa lo
Trốt sa chên lúä bûúác xëng àô
Gieo mònh xëng sêåp nhûäng lo cng phiïìn a
Chúå tónh Àưng mưåt thấng sấu phiïn b
Gùåp cư hâng xến kïët nhên dun vûâa rưìi
Cấi gấnh hâng àêy, nhûäng qụë cng hưìi
Cố mểt bưì kïët, cố nưìi phên chua
Bố hûúng thúm xïëp àïí bïn bưì
Trêìn bò, cam thẫo, sâi hưì, hoâng liïn
Hâng em àấng giấ bao nhiïu tiïìn?
Àïí ta xïëp vưën, ta liïìn bn chung
Bn chung, ta lẩi bấn chung
Àûúåc bao nhiïu lậi ta cng chia nhau.
TCBD I 455 - 456 TNPD II 84
BK a - Gieo mònh xëng sêåp nûãa lo nûãa bìn bk TNPD II
- Gieo mònh xëng sêåp nûãa lo sûå àúâi bk TNPD II
b - Chúå hâng Dêìu mưåt thấng sấu phiïn bk TNPD II
Sûãa lẩi:... sâi hưì, bâng liïn =... sâi hưì, hoâng liïn
(b) Con sưng kia nûúác chẫy àưi dông a
Àên chong àưi ngổn, anh trưng ngổn nâo? b
Mën tùỉm mất, lïn ngổn cấi con sưng Àâo c
Mën ùn sim chđn thò vâo rûâng xanh
Àưi tay vđt cẫ àưi cânh d
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 20

Quẫ chđn thò hấi quẫ xanh thò àûâng
Ba bưën nùm nay, ùn úã trïn rûâng à
Chim kïu, vûúån hốt, nûãa mûâng nûãa lo e

Sa chên lúä bûúác xëng àô g
Gieo mònh xëng sẩp, nhûäng lo cng phiïìn h
Chúå tónh Àưng mưåt thấng sấu phiïn i
Cố cư hâng xến kïët dun vûâa rưìi
Hâng cư nhûäng qụë cng hưìi
Cố mểt bưì kïët, cố nưìi phên chua
Bố nhang thúm, cư xïëp àïí trong bưì...
VNP1 II 120
BK a - Con sưng
Thûúng nûúác chẫy àưi dông HT 301
b - Àên
khïu àưi ngổn anh trưng ngổn nâo HT VNP7 411
c - Mën tùỉm mất lïn ngổn sưng Àâo HT VNP7
d - Àưi tay võn cẫ àưi cânh VNP7
à - Ba bưën nùm nay anh ùn úã trïn rûâng VNP7
e - Chim kïu vûúån hốt,
anh nûãa mûâng, nûãa lo VNP7
- Chim kïu vûúån
h nûãa mûâng anh lẩi nûãa lo HT
g -
Trốt sa chên lúä bûúác xëng àô HT
h - Gieo mònh xëng sẩp
côn lo nưỵi gò VNP7
- Gieo mònh xëng
sêåp nhûäng lo cng phiïìn HT
HT chó ghi àïën hïët dông nây
i -
Gùåp nhau thiïn tẫi nhêët thò VNP7
VNP7 ghi àïën àêy lâ hïët vâ ch thđch nhû sau:
Tûâ cêu nây ngûúâi ta côn hất tiïëp:

Gieo mònh xëng sẩp, nhûäng lo cng phiïìn
Chúå tónh Àưng mưåt thấng sấu phiïn
Cố cư hâng xến kïët dun vûâa rưìi
Hâng cư nhûäng qụë cng hưìi
Cố mểt bưì kïët, cố nưìi phên chua
Bố nhang thúm, cư xïëp àïí trong bưì
.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 21

(c) ai mën tùỉm mất lïn ngổn sưng Àâo
Mën ùn sim chđn thò vâo rûâng xanh
Hai tay em vđt hai cânh
Quẫ chđn thò lêëy quẫ xanh thò àûâng
Ba bưën nùm nay ùn úã trong rûâng
Chim kïu vûúån hốt nûãa mûâng nûãa lo
Em trốt sa chên lúä bûúác xëng àô
Gieo mònh xëng sẩp nhûäng lo cng phiïìn
Chúå Dêìu mưåt thấng sấu phiïn
Gùåp cư hâng xến kïët nhên dun vûâa rưìi
Gấnh hâng ca cư nhûäng qụë cng hưìi
Nhûäng hûúng cng phêën cố nưìi phên chua a
Bố hûúng thúm xïëp úã trong bưì
Cố mểt bưì kïët cố bưì hoâng liïn
Gấnh hâng ca cư àấng giấ bao nhiïu tiïìn
Àïí anh cêët vưën ta liïìn bn chung
Bn chung ta lẩi bấn chung
Àûúåc bao nhiïu vưën lậi ta cng chia àưi.
bk a - Nhûäng hûúng cng lûúåc cố nưìi phên chua.
NGCK 151b
Xem thïm A422 C107 C1114, 1112 À 884, 764, 761, 762, X 107

97. Em lâ con gấi, em cố hai bïën sưng
Bïën àc em chõu, bïën trong em chúâ.
DCNTB I 196
98. Em lâ con gấi kễ Àùçng a
Bïn Tïì, bïn Súã, biïët rùçng theo ai?
1
b
CDTH 47 ÀNQT 106a TCBD I 308 TNPD I 122

1
Nûúác Àùçng lâ nûúác rêët nhỗ thúâi Xn Thu Chiïën Qëc; nûúác Tïì nûúác Súã lâ nhûäng
nûúác lúán úã hai bïn nûúác Àùçng.
Cố thïí lúâi nây nối bống giố ngûúâi hai vúå hóåc ngûúâi con gấi bõ hai ngûúâi ếp hỗi.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 22

BK a - Em lâ con gấi nûúác Àùçng NASLII 22a
b - Bïn Tï, bïn Súã biïët rùçng chúâ ai? THQP 6a
99. (a) Em lâ con gấi kễ Mú(1) a
Em ài bấn rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quẫn be sânh b
Ấo rấch khếo vấ hún lânh vng may
Rûúåu lẩt ëng lùỉm cng say c
Ấo rấch cố mn vấ may lẩi lânh. d
CDHN 110 TNPD II 80 - 81
BK a - Em lâ con gấi trễ thú THQP 29a bk TNPD II
- Em lâ con gấi àûúng tú LCD 46b
b - Rûúåu ngon chùèng lổ be sânh ANPT 1a
- Rûúåu ngon bêët lån be sânh bk TNPDII
c - Rûúåu chùèng ngon ëng nhiïìu cng say LHCD
- Rûúåu ngon ëng lùỉm thò say THQP

d - Ngûúâi khưn nối lùỉm hïët hay hốa nhâm bk CDHN
- Ngûúâi khưn nối lùỉm cng hay ra nhâm bk CDHN
- Ấo rấch cố chó vấ ngay lẩi lânh ANPT
- Ấo rấch cố chó vấ may lẩi lânh LHCD THQP
- Ấo rấch cố mn vấ ngay lẩi lânh VNP1 I 72 VNP7 196
(b) Tưi lâ con gấi kễ Mú
1
a
Tưi ài bấn rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon bêët lån be sânh b
Ấo rấch khếo vấ hún lânh vng may.
Rûúåu lẩt ëng lùỉm cng say c
Ấo rấch cố mn vấ may lẩi lânh d
NGCK 119a

1
Kễ Mú, lâng Mú: tïn nưm lâng Tûúng Mai vâ Hoâng Mai (nay thåc xậ Hoâng Vùn
th). Àêy chó lâ Hoâng Mai xûa kia nưíi tiïëng vïì nghïì nêëu rûúåu nïn cng gổi Mú rûúåu (àïí
phên biïåt vúái Mú cúm chó lâng Tûúng Mai chun bấn cúm).
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 23

BK ÀNQT 109b:
Em lâ con gấi trễ thú
Em ài bấn rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quẫn chai sânh
Ấo rấch khếo vấ hún lânh vng may.
Xem thïm R 310
100. Em lâ con gấi kễ Ngêu
Em ài bn chó dậi dêìu súám hưm
Cấi khùn vng thêm, nûãa àưåi nûãa cêìm

Khùn àưåi rúi mêët, khùn thêm lêåp lúâ
Anh úi, nhùåt gip em nhúâ
Cưng anh nhùåt gip bao giúâ cho qụn
Anh qụn em chùèng cho qụn
Anh nhúá em nhúá, múái nïn vúå chưìng.
CDHN 166 CDTCM 130
101. Em lâ con gấi khụ phông
Em ài bấn chó phẫi lông àô thao
Em àûa anh àïën chúå Kïnh Àâo
Trúã ra Tìn Quấn, trúã vâo Tìn Danh
u em mậi mậi ru anh
Àûa em ài bỗ Tìn Tranh mâ vïì!
CDTCM 113
102. Em lâ con gấi lúä thò
Thêìy mể nỗ gẫ àïí lâm chi trong nhâ?
CDTCM 30
103. Em lâ con gấi lúä thò
Thêìy mể thấch cûúái lâm chi vệ vúâi
Giâu thò ba quẫ ph trang
1



1
Quẫ ph trang: quẫ àûång àưì trang àiïím ca cư dêu.
KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 24

Khố thò h rûúåu cho lâng ëng chúi
Côn nhû ca vn ca rúâi
Àân bâ con trễ ùn chúi trong nhâ

Rûúåu thò chđn cẫnh
1
khiïng ra
Trêu thò chđn chc, lúån hôa mưåt trùm
Cûúái em mưåt vẩn àưi trùçm
Mûúâi chđn têëm lơnh, ba trùm quan tiïìn
Vâng mûúâi chđn nến tinh ngun
Cng lâ bẩc bẫy sùỉp liïìn cho cao
Cûúái em vẫi vốc la àâo a
Qìn the ấo lơnh xïëp vâo nùm rûúng b
bk a - Cûúái em dẫi vốc dẫi àâo
b - Vẫi the vẫi lơnh chưìng cao lêëy mâu.
CDTH 147
104. Em lâ con gấi nẩ dông
Cúm cha, ấo mể dưëc lông ài chúi
Chúi cho sêëm àưång mûa rúi
Chúi cho gûúng vúä lâm àưi lẩi liïìn
Chúi cho nguåt nấo trung thiïn
Chúi cho lấ rng vïì àïìn vua Ngư
Chúi cho nûúác Têën sang Hưì
Chúi cho nûúác Têìn sang Súã nûúác Ngư sang Lâo
Chúi cho bïí lổt vâo ao
Chúi cho trấi ni lổt vâo trưn kim
Chúi cho bong bống thò chòm
Àấ hoa thò nưíi, gưỵ lim mêåp múâ (lêåp lúâ).
QHBN 174
105. Em lâ con gấi nûä nhi


1

Cẫnh: mưåt loâi chum nhỗ, cố núi gổi lâ chơnh.