cam nhan bai tho chieu toi sgk lop 11

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Xưa nay viết về chiều muộn vốn là nguồn cảm hứng không
vơi cạn của văn chương nghệ thuật. Khó có thể kể hết

những bức tranh chiều, những bản nhạc chiều , những áng
thơ chiều mà các nghệ sĩ, tao nhân đã để lại cho đời sống
con người. Về mặt này, Hồ Chí Minh trong tư cách một nhà
thơ cũng không phải là ngoại lệ. Có thể thấy ngay từ tập thơ
Nhật Kí Trong Tù, trái tim của thi nhân ấy đã không chỉ một
lần rung động trước vẻ gợi cảm của buổi chiều hôm để viết
ra những vần thơ mà còn được nhiều người nhớ mãi như “
Vãn chiều hơm”, “ Hồng hơn” ,.. Song trước tất cả và quen
thuộc hơn tất cả những bài thơ chúng ta vừa kể đến vẫn
phải là bài thơ mà chúng ta sẽ tìm hiểu dưới đây : “Mộ”
( chiều tối).

<i>Quyện điểu qui lâm tầm túc thụ</i>
<i>Cô vân mạn mạn độ thiên không</i>

<i>Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc</i>
<i>Bao túc ma hồn lơ dĩ hồng</i>
<i>( Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ</i>
<i>Chịm mây trơi nhẹ giữa từng khơng</i>

<i>Cơ em xóm núi xay ngơ tối</i>
<i>Xay hết lị than đã rực hồng. )</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Nhưng cũng không thể không thấy rằng buổi chiều ấy còn
mang một vẻ đẹp đã trở nên vĩnh hằng của những buổi
chiều mà hình sắc còn đọng lại trong những câu thơ cổ mà
ở đó vẫn đi về khơng ít những “ quyện điểu “ với “ cô

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

sống trọn vẹn cuộc sống con người, dù trong hồn cảnh có
khác loài người. Cũng như nhiều bài thơ khác trong “ Nhật kí
trong tù “, “ Chiều tối “ biểu hiện một cảm nhận của tác giả
về cuộc sống ln có sự vận động, phát triển, chảy trơi.
Chúng ta có thể thấy điều ấy khi đối chiếu hai câu đầu với
hai câu cuối của bài thơ.

<i>Nét cổ điển thấy rõ qua việc tác giả vẽ lên không gian buổi </i>
<i>chiều với những thi liệu quen thuộc: cánh chim, chịm mây, </i>
<i>bầu trời... bên cạnh đó là thể thơ thất ngôn đường luật cùng </i>
<i>nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đã giúp cho thi nhân phát triển ý</i>
<i>đồ nghệ thuật của mình. Nét hiện đại: tất cả được vẽ nên </i>
<i>thơ qua tình cảm bao la của Bác. Ví dụ: cánh chim trong thơ</i>
<i>cổ thường xuất hiện và bay hút vào vũ trụ, là cánh chim </i>
<i>phiêu dạt, vơ định trước bầu trời... thì trong thơ Bác cánh </i>
<i>chim rất gần gũi với con người. Bác thấy được trong cánh </i>
<i>chim chiều muộn bay về tìm chốn dừng chân là cánh chim </i>
<i>"mỏi". Phải yêu thiên nhiên, cảnh vật và có mối đồng cảm </i>
<i>bao la thì mới nhìn được cái dáng mỏi mệt của cánh chim </i>
<i>kia... </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

thơ cũng sẽ theo đó mà đổi thay. Hai câu thơ này khơng
thấm thía hương vị thơ cổ điển như hai câu trên mà mang
nhiều chất “ bạch thoại”, mộc mạc , đời thường, thể hiện rõ
nhất ở chữ “ bao túc” xuất hiện đến hai lần. Hai câu thơ này
một lần nữa khơng chỉ là để ghi lại những gì nhà thơ đã thấy
trong một buổi chiều. Bởi không nên quên rằng “ Chiều tối”
vẫn là một tác phẩm trữ tình và cái hồn của câu thơ nằm ở
những tình cảm, rung động mà nhà thơ đã trao gửi vào
trong những dòng chữ. Nhiều người đã thấy ở đây nỗi xót

xa kín đáo mà sâu xa của nhà thơ đối với con người lao
động. Nhà thơ dường như đã đồng cảm với sự nhọc nhằn
của họ. Đồng cảm ở cách nhà thơ nói việc xay ngô, ở cách
dùng chữ “ ma bao túc” để bật lên những vòng quay nặng
nề, luẩn quẩn và ở âm điệu của những câu thơ mà đọc lên
có thể cảm thấy vất vả, khó khăn. Và như thế, chúng ta có
thể cảm nhận được tình thương đối với nỗi đau khổ của
những con người lao động, cho dù đó là những con người
khơng phải là đồng bào của Bác, khơng quen thân, thậm chí
chưa hề gặp mặt. Song cũng nhiều người muốn hiểu hai
câu thơ sau này theo nghĩa khác, một hướng tiếp nhận

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

vĩ đại. Cực độ con người đang ở trong một cảnh ngộ tột
cùng đau khổ nhưng vẫn có thể rung động được với nỗi khổ
hoặc niềm vui của những con người bình thường khác, tình
cờ gặp mặt hoặc thấy trên con đường đày ải. Nhưng có lẽ
cũng khơng nên nói rằng Bác Hồ đã quên mình bởi một
người như Bác thì bầu trời, xóm núi, cơ gái xay ngơ và bếp
lửa đang rực hồng lên ấy không phải là những cái ở bên
ngồi mình.

<i>Bị trói, bị tù đày, bị giải đi " Năm mươi ba cây số một </i>
<i>ngày/Áo mũ dầm mưa rách hết giày". Nhưng dường như </i>
<i>Người khơng hề để ý gì đến sự đau khổ của bản thân mình. </i>
<i>Người ln hướng ngoại, lấy tình u của mình trải lên cả </i>
<i>khơng gian bao la để quên đi nỗi nhọc nhằn. Người coi </i>
<i>thường gian khổ, chịu mọi cay đắng và không bao giờ than </i>
<i>van. Đó chính là tinh thần thép vĩ đại của người tù thi sĩ Hồ </i>
<i>Chí Minh. </i>

</div>

<!--links-->