Giao an tu chon van 9 ki 2

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (357.55 KB, 39 trang )

(1)Ngày soạn: / /2009 Ngày dạy : / /2010. Tuần 20- Tiết 20 Chủ đề : Tập làm văn PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp A/ Môc tiªu : Qua tiÕt häc, HS cã thÓ : - «n tËp, cñng cè, hÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc vÒ ph©n tÝch vµ tæng hîp. - BiÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch trong tËp lµm v¨n nghÞ luËn. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch vµ tæng hîp trong khi nãi, viÕt. B/ ChuÈn bÞ : - GV : §äc kÜ “ nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý ” trong SGV Ng÷ v¨n 9. II - HS : ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ ph©n tÝch vµ tæng hîp. . Su tÇm 1 sè bµi v¨n, ®o¹n v¨n nghÞ luËn sö dông phÐp lËp luËn ph©n tÝch , tæng hîp C/ Hoạt động trên lớp : 1) Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè : 2) KiÓm tra bµi cò : kÕt hîp khi häc bµi míi. 3) Bµi míi : I . ¤N tËp lÝ thuyÕt. 1. Để hiểu rõ một sự vật, hiện tợng, một khái niệm, một quan điểm, t tởng nào đó, ngời ta thờng dùng phép phân tích và tổng hợp. 2. Ph©n tÝch lµ ph©n chia sù vËt, hiÖn tîng ra c¸c bé ph¹n t¹o thµnh nã nhằm tìm ra các đặc điểm, bản chất của từng bộ phận và mối quan hệ cña c¸c bé phËn víi nhau. Trong văn bản nghị luận, phân tích là phân chia vấn đề thành những luận điểm để tìm hiểu ý nghĩa từng mặt của vấn đề một cách toàn diện vµ s©u s¾c. Chú ý: Các bộ phận đợc chia phải cùng ở trên một bình diện. Quá trình phân chia theo một thứ tự tầng bậc ( rộng đến hẹp, cao xuống thấp hoÆc ngîc l¹i). Khi xem xÐt tõng bé phËn, ngêi ta dïng c¸c biÖn ph¸p:gi¶ thiÕt,so sánh,đối chiếu, suy luận, chứng minh ,giải thích, .........để tìm ra ý nghÜa cña tõng bé phËn vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng. 3.tæng hîp lµ phÐp t duy ngîc l¹i víi ph©n tÝch .nã ®em kÕt qu¶ cña phép phân tích mà liên kết lại với nhau để rút ra nhận định chung . hai phơng pháp phân tích và tổng hợp tuy đối lập nhau nhng không t¸ch rêi nhau. ph©n tÝch råi phÈi tæng hîp l¹i míi cã ý nghÜa, mÆt kh¸c trªn c¬ së ph©n tÝch míi cã sù tæng hîp . II-LUYÖn tËp : Bài 1.đọc các đoạn văn sau và cho biết tác giả đã vận dụng phép pph©n tÝch vµ tæng hîp nh thÕ nµo . a,Từng giọt nớc nhỏ thấm vào lòng đất, chảy về một hớng mới thành suối, thành sông, rồi thành biển. Một pho tợng hay một lâu đài cũng phải có cái nền mới đứng vững đợc. Nhng ngời ta thòng rễ nhìn thấy pho tợng và lâu đài, ma fkhông chú ý đến cái nền.Nh thế là chỉ thấy c¸i ngän ma fquªn ®i mÊt c¸i gèc! NÕu cø ngåi kÓ l¹i nh÷ng g¬ng ngêi tốt việc tốt, việc tót thì kể mãi cũng không hết đợc. Bác chỉ muốn nhắc các chú một điều :chớ bỏ qqua những việc mà các chú tởng là tầm thờng. Cháu bé nhặt đợc của rơi đem nộp cho chú công an; hai cô gái đi đờng thấy cái hố nhỏ ở vỉa hè, rủ nhau lấy đất lấp lại cho đồng bào khái vÊp ng·; mét ngêi d©n ®i díi trêi ma ,thÊy xe g¹o cña Nhµ níc không có gì che phủ, đã cởi tấm áo ni lông của minhfra đậy gạo cho Nhà nớc; chú bộ đội đi công tác gặp ngời đàn bà giở dạ đẻ ở giữa đờng, đã đỡ đẻ cho dân, đợc mẹ tròn con vuông, lại đa cả hai mẹ con về.

(2) tận gia đình; cụ già Việt kiều trở về Tổ quốc với lòng thiết tha cùng đồng bào chia sẻ khó khăn, gánh vác công việc đánh giặc giữ nớc và x©y dùng chñ nghÜa x· héi .... Tất cả những việc làm nh vậy đều noói lên tinh thần yêu nớc, đạo đức trong sáng, thuần phong mỹ tục của nhân dân.Chúng ta đánh giặc và x©y dùng chñ nghÜa x· héi míi b»ng nh÷ng viÖc lµm mu«n h×nh mu«n vÎ cña hµng chôc triÖu con ngêi nh thÕ, chø kh«ng chØ b»ng thµnh tÝch næi bËt cña mét sè c¸ nh©n anh hïng. ( Phan HiÒn, Hå Chñ TÞch víi viÖc båi dìng nªu g¬ng ngêi tèt, viÖc tèt) b,Nhng nÕu KiÒu lµ mét ngêi yÕu ®uèi thiTõ H¶i lµ mét kÎ hïng m¹nh, KiÒu lµ mét ngêi tñi nhôc th× Tõ lµ mét kÎ vinh quang. ë trong cuộc sốngmỗi bớc chân Kiều đều vấp phải một bất chắc thì trên quãng đờng đời ngang dọc Từ không hề gặp khó khăn. Suốt cuộc đời Kiều sống chịu đựng, Từ sống bất bình, Kiều quen tiếng khóc, Từ quen tiếng cời. Kiều đội trên đầu nào trung nào hiếu thì trên đầu Từ chỉ có mét kho¶ng trèng kh«ng “ nµo biÕt trªn ®Çu cã ai NÕu kiÒu lª bíc trªn mặt đất liền đầy những éo le trói buộc thì Từ vùng vẫy trên cao phóng tóng tù do.KiÒu lµ hiÖn th©n cña mÆc c¶m tù ti, cßn Tõ lµ hiÖn th©n cña anh hïng tùu t«n. (theo Vò H¹nh, Bµi tËp kü n¨ng dùng ®o¹n ) GîI ý -H·y nªu phÇn ph©n tÝch,tæng hîp ë mçi v¨n b¶n. _PhÇn ph©n tÝch cã nh÷ng néi dung cô thÓ nµo ,mèi quan hÖ gi÷a chóng ra sao? _Tõ sù ph©n tÝch, v¨n b¶n rót ra ý kh¸i qu¸t nµo? _Văn bản đã dùng những biện pháp nào để trình bày (giả thiết, chứng minh, so sánh đối chiếu, giải thích, .........)? tác dụng của những biện pháp đó. VÝ dô:®o¹n (a): *Bè côc : _Ph©n tÝch : +Giọt nớc và biển cả, nền và pho tợng, lâu đài. +Chí bá qua viÖc tÇm thêng (víi 5 luËn cø ) _Tæng hîp : +Đó là yêu nớc, là đạo đức trong sáng. + Đánh giặc và xây dựng đất nớc cần có số đông đó. *Mối quan hệ: Ví dụ:Từ những hình ảnh giọt nớc và biển cả, dẫn đến ý chí cã coi thêng nh÷ng viÖc b×nh thêng, lµ mét sù liªn tëng hîp lý....... 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi ? Em hiÓu ph©n tÝch lµ 1 ph¬ng ph¸p ntn? ? Néi dung c¬ b¶n cña phÐp lËp luËn ph©n tÝch? 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp . -ChuÈn bÞ : * Tr×nh bµy phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp cña v¨n b¶n ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi cña Vò khoan(SGK,tr 26 ) *ViÕt mét ®o¹n v¨n ph©n tÝch c©u tôc ng÷ con h¬n cha lµ nhµ cã phóc, để rút ra kết luận về mối quan hệ giữa thế hệ sau với thế hệ trớc . * dùa vµo hÖ thèng luËn ®iÓm trong v¨n b¶n TiÕng nãi cña v¨n nghÖ cña NguyÔn §×nh Thi ( SGK,tr.12 ),em h·y viÕt vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc chøng minh cho nh÷ng . luận điểm đó.. Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010.

(3) Chủ đề : Tập làm văn TuÇn 21- TiÕt 21 . LuyÖn tËp PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp A/ Môc tiªu :Qua hÖ thèng bµi tËp, HS : - «n tËp, cñng cè, hÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc vÒ ph©n tÝch vµ tæng hîp. - BiÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch trong tËp lµm v¨n nghÞ luËn. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch vµ tæng hîp trong khi nãi, viÕt. B/ ChuÈn bÞ : - GV : chuÈn bÞ hÖ thèng bµi tËp - HS : ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ ph©n tÝch vµ tæng hîp. . ChuÈn bÞ bµi theo híng dÉn tiÕt 20 C/ Hoạt động trên lớp : 1) Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè : 2) KiÓm tra bµi cò : kÕt hîp khi häc bµi míi. 3) Bµi míi : II-LUYÖn tËp : ( TiÕp) Bµi 2:Tr×nh bµy phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp cña v¨n b¶n ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi cña Vò khoan(SGK,tr 26 ) GîI ý _HÖ thèng luËn ®iÓm cña v¨n b¶n ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi: *Nêu vấn đề:Liứp trẻ Việt Nam cần nhận ra những cái mạnh, cái yếu của con ngời Việt Nam để rèn những thói quen tốt khi bớc vào nền kinh tÕ míi. *Phân tích vấn đề thành ba luận điểm : ( 1) ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi quan träng nhÊt lµ chuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi . (2) Bèi c¶nh cña thÕ giíi hiÖn nay vµ nh÷ng môc tiªu, nhiÖm vô nÆng nề của đất nớc. (3) Nh÷ng c¸i m¹nh c¸i yÕu cña con ngêi ViÖt Nam cÇn nhËn râ khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi. * Tæng hîp. : CÇn ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yếu , rèn cho mình những thói quen ngay từ những việc nhỏ để đa đất nớc đi vào công nghiệp hoá, hiện đại hoá. _H·y chia nhá nh÷ng luËn ®iÓm, tr×nh bµy mèi quan hÖ gi÷a chóng. _H·y nªu lªn c¸c biÖn t¸c gi¶ sö dông khi ph©n tÝch tõng khÝa c¹nh cña mçi luËn ®iÓm. Bµi 3.ViÕt mét ®o¹n v¨n ph©n tÝch c©u tôc ng÷ con h¬n cha lµ nhµ cã phúc, để rút ra kết luận về mối quan hệ giữa thế hệ sau với thế hệ trớc . GîI ý Có thể dựa vào nhữnh lý lẽ sau để phát triển thành đoạn văn : _Con và cha ở đây là mối quan hệ ruột thịt, đồng thời là mối quan hệ gi÷a thÕ hÖ sau vµ tríc trong x· héi. _Con hơn cha là kết quả cao của sự dạy dỗ: sẽ dẫn đến hiệu quả cao của lao động, gia đình phát triển hơn trớc. _ThÕ hÖ sau h¬n thÕ hÖ tríc lµ phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi. (dÉn chøng ) _NÕu ngîc l¹i th× sao? _Rót ra kÕt luËn. Bµi 4. dùa vµo hÖ thèng luËn ®iÓm trong v¨n b¶n TiÕng nãi cña v¨n nghÖ cña NguyÔn §×nh Thi ( SGK,tr.12 ),em h·y viÕt vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc chứng minh cho những luận điểm đó. GîI ý. C¸c luËn ®iÓm trong v¨n b¶n tiÕng nãi cña v¨n nghÖ : + Néi dung cña v¨n nghÖ lµ thùc t¹i kh¸ch quan vµ nhËn thøc míi mÎ. + Tiếng nói của văn nghệ là rất cần thiết đối với con ngời. +V¨n nghÖ cã søc m¹nh l«i cucuoaw, c¶m ho¸ kú diÖu..

(4) Chän mét t¸c phÈm, nªn lµ th¬ cho gän. Tr×nh bµy ý kiÕn theo c¸c luËn ®iÓm trªn (phÐp ph©n tÝch ).Tõ sù ph©n tÝch mét t¸c phÈm cô thÓ mµ rút ra kết luận về tác dụng của tác phẩm văn học đối với bạn đọc ( phÐp tæng hîp ) 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp . -Chuẩn bị :nghị luân về một sự việc hiện tợng đời sống Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 23- TiÕt 23 Chủ đề tập làm văn Nghị luân về một sự việc , hiện tợng đời sống A . Môc tiªu. H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ c¸ch lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ một sự việc hiện tợng đời sống Rèn kĩ năng làm văn nghị luân về một sự việc , hiện tợng đời sống . Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi I.KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng ? ThÕ nµo lµ nghÞ lu©n vÒ 1. Kh¸i niÖm: SGK một sự việc hiện tợng đời 2. Yêu cầu : Nêu rõ đợc sự viêc ,hiện tợng sèng có vấn đề; phân tích mặt sai đúng,lợi hại ? Khi lµm bµi nghÞ lu©n vÒ cña nã. chØ ra nguyªn nh©n vµ bµy tá th¸i một sự việc hiện tợng đời độ, ý kiến nhận định của mình sèng em cÇn lu ý ®iÒu g× 3. H×nh thøc : bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, luËn cø x¸c thùc… 4. C¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề ? Lµm bµi nghÞ lu©n vÒ mét - T×m ý, lËp dµn ý sự việc hiện tợng đời sống - Dựng đoạn ,viết bài thêng tr¶i qua c¸c bíc ntn - §äc l¹i vµ söa ch÷a II. Bµi tËp Bµi 1. B¶o vÖ rõng lµ nghÜa vô cña tÊt c¶ mäi ngêi Më bµi: Kh¸i qu¸t lîi Ých cña rõng vµ sù ? Hs đọc yêu cầu bài 1 cÇn thiÕt ph¶i b¶o vÖ rõng Th©n bµi: ? Thùc hiÖn c¸c bíc lµm bµi + Rõng mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho con ngv¨n nghÞ lu©n vÒ mét sù viÖc êi hiện tợng đời sống - Là nguồn vật liệu cho đời sống - Lµ nguån vËt liÖu cho nÒn c«ng nghiÖp hiện đại - lµ n¬I sinh s«ng cña mu«ng thó cã Ých… - Lµ nguån dîc liÖu _ Lµm trong s¹ch m«i trêng - Lµ n¬i du lÞch… + CÇn b¶o vÖ rõng.

(5) ? Hs đọc yêu cầu bài ? Lập dàn ý cho đề văn. -V× tµn ph¸ rõng lµ tµn ph¸ chÝnh m«I trêng sèng cña m×nh - loµi ngêi ®ang ý thøc vÒ tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o vÖ rõng KÕ bµi: B¶o vÖ rõng tèt h¬n: Võa khai th¸c võa trång c©y hîp lÝ Bµi 2. §äc s¸c cã lîi Ých g×? Trong c¸c loại sách em thích đọc loại sách nào nhất ? vì sao? Cách đọc sách tốt nhất là nh thÕ nµo? Gîi ý: + §äc s¸ch cã lîi g×? -më mang kiÕn thøc - Båi dìng t×nh c¶m - Trau dåi kÜ n¨ng nãi viÕt + thích đọc loại sách nào nhất ? - Lo¹i s¸ch - -V× sao? + Cách đọc sách tốt nhất là nh thế nào? - Chọn sách tốt để đọc - §äc cã kÕ ho¹ch - đọc có suy nghĩ, ghi chép …. 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi Lởp dàn ý cho đề bài sau: Hiện nay ngành giáo dục đang phát động phong trào “ Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” . Em có suy nghĩ gì về vấn đề này? 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp -Chuẩn bị lập dàn ý cho đề văn trên. Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 24- TiÕt 24. Chủ đề tập làm văn LuyÖn tËp Nghị luân về một sự việc , hiện tợng đời sống A . Môc tiªu..

(6) Th«ng qua c¸c bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ cách làm văn nghị luân về một sự việc hiện tợng đời sống Rèn kĩ năng làm văn nghị luân về một sự việc , hiện tợng đời sống . Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi Bài tập 1:Trình bày suy nghĩ của em về thói ăn chơi đua đòi 1.Tìm hiểu đề -Kiểu bài :Nghị luận về vấn đề lối sống -Nội dung cần nghị luận : thói ăn chơi đua đòi 2.T×m ý –dµn ý -Më bµi Thói ăn chơi đua đòi là một hiện tợng ta thờng gặp trong cuộc sống .Nó đã và đang diễn ra ở quanh ta , nhất là trong lớp trẻ .Và hiện nay đã trở thành một thói rất đáng trê trách . -Th©n bµi *ý 1 :Giải thích ý nghĩa của vấn đề nghị luận ?tức là thói ăn chơi đua đòi có ý nghĩa ntn? Từ “thói ”trong cụm từ “thói ăn chơi đua đòi ”đợc hiểu là lối nói ,sống hay hành động thờng không tốt đợc lặp lại lâu ngày thành quen .Bởi thÕ ta thêng nghe nãi “thãi h tËt xÊu . thãi hót x¸ch nghiÖn ngËp , thãi du côn du đồ ” .... Từ đó ta có thể hiểu thói ăn chơi đua đòi là cách sống bắt trớc nhau , học nhau về lối sống , thích chng diện , thích ăn ngon , mặc đẹp , chạy theo mèt . Những biểu hiện của thói ăn chơi đua đòi rất phong phú và đa d¹ng .Cã nh÷ng kÎ thÝch khoe giÇu , khoe sang, ¨n tiªu nh ph¸ , xe m¸y, xe ô tô , thích dùng những hàng đắt tiền , huênh hoang để khoe tiền của .Từ trang phục nh váy , ao, giầy, dép , đồng hồ , túi xách ...là hàng ngoại mua bằng đô la trong các siêu thị Những kẻ ăn chơi đua đòi khi ăn uống thì chọn hàng đặc sản , uống rợu tây , mỗi cuộc nhậu chi tới vài chăm đô la Khi vui ch¬i gi¶i trÝ th× chän vò trêng , qu¸n nh¶y th©u canh suèt sáng , cờ bạc sát phạt nhau , cá độ bóng đá tới bạc triệu Trong häc sinh còng xuÊt hiÖn nhiÒu biÓu hiÖn cña thãi ¨n ch¬i ®ua đòi .chẳng hạn :một số học sinh nữ quá chú ý tới việc trang điểm , ăn mặc khi đi học .ở lứa tuổi học sinh mà mắt đen , mỏ đỏ , tóc nhuộm nhiều màu , sơn đỏ móng chân, móng tay , vẽ văn hoa ở trên móng .Có những bạn lại chú ý nhiều tới ăn mặc , may những bộ váy áo cầu kì , đắt tiền thậm trí l¹i häc nh÷ng mèt thêi trang cña níc ngoµi lµm mÊt ®i b¶n s¾c d©n téc ë mét sè b¹n häc sinh nam còng t¬ng tù lµ con trai nh÷ng còng bÊm nhiÒu lç tai ,nhuém tãc ¨n mÆc cµn qu©ý . ý2 Bày tỏ ý liến của mình về thói ăn chơi đua đòi Theo em cách sống ăn chơi đua đòi là một hiện tợng tiêu cực làm mất đi vẻ đẹp của con ngời Việt Nam .Bởi thế cách sống này gây ra những hậu quả xấu .Là cán bộ công chức mà ăn chơi đua đòi , dẫn tới hậu quả l·ng phÝ tiÒn cña cña nhµ níc .Ch¼ng nh÷ng thÕ ,phÈm chÊt cña ngêi c¸n bộ bị tha hoá dẫn đến tình trạng tham ô làm thất thóat tài sản của đất nớc . Là học sinh khi xa vào thói ăn chơi đua đòi sẽ sao nhãng việc học hành , lời lao động , tiêu tốn tiền của của bố mẹ .Thậm trí một số bạn đua đòi trở thành những kẻ chộm cắp , cờ bạc, hút trích ,mại dâm ....

(7) Mặt khác , ta còn thấy thói ăn chơi đua đòi trái hẳn với nếp sống đạo lí của nhân dân ta .Bởi vì dân tộc ta từ xa đến nay có truyền thống cần cù giản dị , tiết kiệm trong làm ăn sinh sống .Bởi thế , thói ăn chơi đua đòi là một cách sống mà nhân dân ta đều lên án Vì vậy , mỗi chúng ta cần phải tráng xa lối sống đó .Học đợc một điều hay,rèn đợc một đức tính tốt thì rất khó nhng bắt trớc thói ăn chơi đua đòi th× rÊt dÔ .ChÝnh v× vËy , ta lu«n lu«n t©m niÖm lêi cha «ng ta dÆn “Chän bạn mà chơi ”, “gần mực thì đen gần đèn thì sáng”.Đó là bài học bổ ích để mãi mãi chúng ta tu dỡng đạo đức Kết bài: Tóm lại , thói ăn chơi đua đòi là một thói xấu .ăn ngon mặc đẹp ai cũng muốn nhng phải hợp lý, hợp thời , hợp cảnh .Mỗi học sinh chúng ta phải tránh xa lối ăn chơi đua đòi , hình thành những cách sống đẹp để rèn luyện phẩm chất đạo đức , phẩm chất về mặt học tập để trở thµnh con ngoan, trß giái , ch¸u ngoan cña B¾c Hå , ngêi c«ng d©n cã Ých cho x· héi . bài tập 2: Hiện nay ngành giáo dục đang phát động phong trào “ Nói kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc ” . Em có suy nghĩ gì về vấn đề này? Dµn ý: 1/ Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận 2/ Th©n bµi: a) Nêu bản chất, biểu hiện của vấn đề: *NX: Tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc , trë thµnh c¨n bÖnh kh¸ trÇm träng vµ phæ biÕn hiÖn nay. Nã thÓ hiÖn qua mét sè biÓu hiÖn chÝnh sau: - Tiªu cùc: + Xin ®iÓm, ch¹y ®iÓm + Mua b»ng cÊp + Xin, ch¹y cho con vµo trêng chuyªn, líp chän + §uêng d©y ch¹y ®iÓm vµo THPT, §¹i häc…. + Thi hé, thi thuª…. + Ch¹y chøc ch¹y quyÒn… - BÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc : +Báo cáo không đúng thực tế + Bao che khuyết điểm để lấy thành tích + Coi träng sè lîng chø kh«ng coi träng chÊt lîng +HS: Học để lấy bằng cấp, phát biểu chỉ để cộng ®iÓm… + Sè GSTS, c¸c nhµ khoa häc nhiÒu nhng Ýt cã nh÷ng c¶i tiÕn s¸ng t¹o b) Phân tích đúng sai lợi hại: - Lîi: tríc m¾t cho c¸ nh©n- kh«ng cÇn bá c«ng søc nhiêu nhng vẫn đạt kết quả cao - Hại là rất nghiêm trọng để lại hậu quả lâu dài: +Các thế hệ HS đợc đào tạo ra không có đủ trình độ để tiếp cận với công việc hiện đại, đất nớc ít nhân tài + T¹o thãi quen cho HS ng¹i häc, ng¹i thi, ng¹i s¸ng t¹o + Tạo ra sự bất bình đẳng trong xã hội c) Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng nµy lµ : - Do gia đình : Không muốn con vất vả mà vẫn đạt kết qu¶ cao.

(8) - Do nhà trờng: Muốn HS có thành tích cao để báo cáo - Do XH: HÖ thèng luËt cha nghiªm, cô thÓ; cha thùc sù coi träng nh©n tµi(§B lµ nh÷ng c¬ quan nhµ níc); nhËn thøc cña nhiÒu ngêi cßn h¹n chÕ … d) C¸ch kh¾c phôc: - Phải giáo dục nhận thức cho HS , và toàn XH để họ hiểu rằng chỉ có kiến thức thực sự họ mới có chỗ đứng trong XH hiện đại - XH ph¶i thùc sù coi träng nh÷ng ngêi cã kiÕn thøc, cã thực tài và lấy đó là tiêu chuẩn chính để sử dụng họ - Ph¶i cã mét hÖ thèng ph¸p luËt, luËt gi¸o dôc chÆt chÏ, nghiêm ngặt, xử lý nghiêm nhữnh sai phạm. Cách ra đề thi coi chấm thi phải đổi mới để sao cho HS không thể hoÆc kh«ng d¸m tiªu cùc 3/ KÕt bµi: - Thâu tóm lại vấn đề 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi Dạng đề bài : Hiện nay hiện tơng vứt rác bừa bãi ở cả nông thôn và thành thị trở thành hiện tợng đáng báo động. Em có suy nghĩ gì về vấn đề này. ( HiÖn tîng tham nhòng, mª tÝn dÞ ®oan, bÖnh thµnh tÝch, tai n¹n giao thông, chất độc màu da cam, H5N1, những tấm gơng trong học tập , xem thêm đề trong SGK…) 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp -Chuẩn bị ôn tập chuyên đề tập làm văn: nghị luận một vấn đề t tởng ,đạo lí Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 25- TiÕt 25 Chuyên đề tập làm văn Nghị luân về một vấn đề t tởng ,đạo lí A . Môc tiªu. H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ c¸ch lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ một vấn đề t tởng ,đạo lí Rèn kĩ năng làm văn nghị luân về một vấn đề t tởng ,đạo lí Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi. ? ThÕ nµo lµ nghÞ lu©n vÒ I.KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng một vấn đề t tởng ,đạo lí 1. Kh¸i niÖm: SGK 2. Yêu cầu : làm sáng tỏ các vấn đề t t? Khi làm bài nghị luân về ởng ,đạo lí bằng cách giải thích ,chứng một vấn đề t tởng ,đạo lí minh, so sánh, đối chiếu, phân tích… để chỉ em cÇn lu ý ®iÒu g× ra chỗ đúng hay sai của một t tởng nào đó, nhằm khẳng định t tởng của ngời viết.

(9) ? Lµm bµi nghÞ lu©n vÒ mét vấn đề t tởng ,đạo lí thờng tr¶i qua c¸c bíc ntn. ? Hs đọc yêu cầu bài 1 ? Thùc hiÖn c¸c bíc lµm bµi v¨n nghÞ lu©n vÒ mét sù việc hiện tợng đời sống. ? Hs đọc yêu cầu bài 2 ? Lập dàn ý cho đề văn Gîi ý: * Gi¶i thÝch ý nghÜa c©u ca dao - BÇu bÝ lµ lo¹i c©y kh¸c nhau vÒ h×nh d¸ng, mµu s¾c... nhng l¹i cïng lµ lo¹i th©n mÒm .. - Tuy kh¸c gièng nhng l¹i chung ®iÒu kiÖn sèng, chung sè phËn. - c©u ca dao gøi mét lêi khuyên đến con ngời về lòng yêu thơng đùm bọc… - khẳng định lời khuyên đó đúng với mọi thời đại, mọi d©n téc VÝ dô minh ho¹ *làm gì để thực hiên lời khuyên đó - trong gia đình - quan hÖ xãm lµng, b¹n bÌ - với quê hơng, đất nớc.. 3. H×nh thøc : bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, luËn cø x¸c thùc… 4. C¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề - T×m ý, lËp dµn ý - Dùng ®o¹n ,viÕt bµi - §äc l¹i vµ söa ch÷a 5. NhiÖm vô cña tõng phÇn cña bµi v¨n nghị luận về t tởng đạo lí A. Më bµi -Phải nêu đợc nội dung t tởng đạo lý cần bàn luËn -Cã 2 c¸ch *Cách 1:từ khái quát đến cụ thể *Cách 2:từ thực tế đời sống đến nội dung cÇn bµn b¹c b. Th©n bµi -ý 1 :giải thích nội dung ý nghĩa của vấn đề cÇn bµn luËn nÕu : +lµ c©u ca dao, tôc ng÷ , thµnh ng÷ th× ph¶i gi¶i thÝch nghÜa ®en , nghÜa bãng +Nếu là lời nhận định , 1 câu danh ngôn thì ph¶i t×m vµ gi¶i thÝch nh÷ng tõ ng÷ , kh¸i niÖm khã cÇn nªu , néi dung ý nghÜa cña c¶ vấn đề -ý 2 :Bình giá :nêu nhận xét , đánh giá của m×nh , xem xÐt xem néi dung ®a ra bµn luËn đúng hay sai , tích cực hay tiêu cực , lý giải vì sao đúng vì sao sai -ý 3 :Bàn luận mở rộng vấn đề có nhiều cách +Nêu những biểu hiện cụ thể của vấn đề +Lật ngợc vấn đề để chỉ ra những khía cạnh sai trái , bày tỏ thái độ , tình cảm của mình +Chỉ rõ nhận thức và hành động nh thế nào là đúng C.KÕt luËn Cách 1 :Tóm tắt lại những ý đã bàn luận C¸ch 2 :Rót ra bµi häc cho b¶n th©n II. Bµi tËp Ca dao cã c©u BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn Theo em, c©u ca dao trªn cã ý nghÜa nh thÕ nµo?.

(10) 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi Bµi tËp: VÒ c©u tôc ng÷. Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau. Gîi ý + giảng giải và chứng minh sự đúng đắn của câu tục ngữ - T¸c dông cña ng«n ng÷ - Lùa lêi lµ g×? võa lßng lµ g×? + phª ph¸n c¸ch nãi thiÕu tÕ nhÞ 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp -Chuẩn bị lập dàn ý cho đề văn trên Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. Tuần 26- Tiết 26 Chuyên đề tập làm văn LuyÖn tËp Nghị luân về một vấn đề t tởng ,đạo lí A . Môc tiªu. Th«ng qua c¸c bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ cách làm văn nghị luân về một vấn đề t tởng ,đạo lí Rèn kĩ năng làm văn nghị luân về một vấn đề t tởng ,đạo lí Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi Dạng đề Lý thuyÕt Thùc hµnh 1.Suy nghÜ cña em vÒ c©u tôc ng÷ “ Tr¨m hay kh«ng b»ng tay quen”. 1. Më bµi -DÉn d¾t vÊn đề:. Dạng đề bài tơng tự : 2. “Tèt gç h¬n tèt níc s¬n” 3. “Cái nết đánh chết đẹp”. - Nêu vấn đề: 2. Th©n bµi : a. Gi¶i thÝch: - NghÜa ®en:. 4.“NhiÔu ®iÒu… th¬ng nhau cïng” 5. “BÇu ¬i … mét giµn” 6. “Là lành đùm lá rách. - NghÜa bãng: - NghÜa c¶ c©u:. 1. Më bµi : - Dùa vµo néi dung: Bµn vÒ MQH gi÷a lÝ thuyÕt vµ thùc hµnh - “ Tr¨m hay kh«ng b»ng tay quen” 2. Th©n bµi: a. Gi¶i thÝch : - Tr¨m hay: Häc lÝ thuyÕt nhiÒu qua s¸ch, b¸o , ë nhµ trêng … - Tay quen : Lµm nhiÒu, thùc hµnh nhiÒu thµnh quen tay. - Häc lÝ thuyÕt nhiÒu kh«ng b»ng thùc hµnh nhiÒu..

(11) 7. “Công cha … đạo con 8. “Uèngníc nhí nguån". b. KĐ: đúng, b. Khẳng định : Đúng, sai sai b1. Khẳng định: - Khảng Định: - Câu tục ngữ trên đúng. Vì sao? 9. “Đi một ngày đàng học một + Chª häc lý thuyÕt nhiÒu mµ sµng kh«n” thùc hµnh Ýt (dÉn chøng) + Khen thùc hµnh nhiÒu ( dÉn 10. “GÇn mùc th× ®en chøng) Gần đèn thì rạng” - Quan niÖm b2. Quan niÖm sai tr¸i : sai tr¸i: - NhiÒu ngêi chØ chó träng häc lÝ 11.“Häc thÇy kh«ng tµy häc thuyÕt nhiÒu mµ kh«ng thùc hµnh b¹n” (Vµ ngîc l¹i). “Không thầy đố mày làm nên” - Mở rộng : b3. Më réng : - Có ý cha đúng: Đối với những 12. “Có tài mà không có đức là công việc phức tạp đòi hỏi kỹ ngời vô dụng. Có đức mà thuËt cao. kh«ng cã tµi th× lµm viÖc g× - Học phải đi đôi với hành vi : còng khã” + LÝ thuyÕt gióp thùc hµnh nhanh h¬n, chÝnh x¸c h¬n hiÖu qu¶ cao 13. “Thêi gian lµ vµng” h¬n. + Thùc hµnh gióp lÝ thuyÕt hoµn 14. “Tri thøc lµ søc m¹nh” thiÖn, thùc tÕ h¬n 3. KÕt bµi: 3. KÕt bµi : 15. “ Xíi c¬m th× xíi lßng ta - Giá trị đạo lí Nhận thức cho mỗi ngời trong đời So đũa thì phải so ra lòng ngđối với đời sống phải chú trọng nhiều đến êi” sèng mçi con thùc hµnh. ngêi. - Gîi nh¾c chóng ta hoµn thiÖn - Bµi häc hµnh h¬n động cho mọi - Trong cuộc sống hiện đại : ngời, bản thân Học phải đi đôi với thực hành. Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí " Uống nớc nhớ nguồn" GV yªu cÇn HS lËp dµn ý chi tiÕt HS lµm bµi GV NhËn xÐt, ch÷a dµn ý. A. Më bµi: Trong kho tµng tôc ng÷ ViÖt Nam cã nhiÒu c©u tôc ng÷ s©u s¾c thÓ hiÖn truyền thống đạo lí của ngời Việt. Một trong những câu đó là câu " Uống nớc nhớ nguồn". Câu thành ngữ nói lên lòng biết ơn đối với những ngời đã làm nên thành quả cho con ngời hởng thụ. B. Th©n bµi: - Gi¶i thÝch ý nghÜa c©u tôc ng÷:.

(12) + NghÜa ®en: Nớc là sự vật có trong tự nhiên có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sèng. Ngu«n lµ n¬i níc b¾t ®Çu ch¶y. Uống nớc là tận dụng môi trờng tự nhiên để tông tại và phát triển. + NghÜa bãng: Nớc là thành quả vật chất và tinh thần mang tính lịch sử của cộng đồng d©n téc. Uèng níc lµ hëng thô c¸i thµnh qu¶ cña d©n téc Nguồn là những ngời đi trớc đã có công sáng tạo ra các giá trị vật chất và tinh thÇn cña d©n téc. Nhí nguån: lµ lßn biÕt ¬n cho «ng. bµ, tæ tiªn cña d©n téc. - Nhận định đánh giá: + Đối với những ngời đợc giáo dục chu đáo có biểu hiện sâu sắc và có lßng tù träng th× lu«n cã ý thøc tr©n träng, gi÷ g×n ph¸t huy nh÷ng thµnh quả đã có của quê hơng. + Đối với những kẻ kém hiểu biết thì nảy sinh t tởng sùng ngoại, thái độ coi thêng, chª bai thµnh qu¶ d©n téc. + Ngày nay khi đợc thừa hởng những thành quả tốt đẹp của dân tộc mỗi chóng ta kh«ng chØ kh¾c s©u thªm lßng biÕt ¬n tæ tiªn mµ cßn ph¶i cã trách nhiệm nỗ lực học tập và lao động tốt hơn để góp phần công sức nhỏ bÐ cña m×nh vµo kho tµng di s¶n d©n téc. C. KÕt bµi: Hiểu đợc ý nghĩa sâu xa của câu tục ngữ chúng ta hãy tự xem xét và điều chỉnh suy nghĩ, hành động của mình. Nghĩa là mỗi chúng ta không chỉ có quyền đợc hởng thụ mà còn phải có trách nhiệm và nghĩa vụ đóng góp mét phÇn c«ng søc nhá bÐ cña m×nh vµo sù ph¸t triÓn chung cña d©n téc. GV yªu cÇu HS viÕt bµi, tr×nh bµy tríc líp GV nhËn xÐt, söa. 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp -Chuẩn bị ôn tập chuyên đề tập làm văn: nghị luận về tác phẩm truyÖn (hoÆc®o¹n trÝch) Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 27- TiÕt 27 Chuyên đề tập làm văn NghÞ lu©n vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch) A . Môc tiªu. H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ c¸ch lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ t¸c phÈm truyÖn( hoÆc ®o¹n trÝch) RÌn kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ t¸c phÈm truyÖn( hoÆc ®o¹n trÝch) Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi I.KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng.

(13) 1. Kh¸i niÖm: SGK 2. Yªu cÇu : NhËn xÐt trong bµi ph¶I xuÊt ph¸t tõ ý nghÜa cèt truyÖn, tÝnh cách, số phận của nhân vật và NT trong tác phẩm đợc ngời viết phát hiện vµ kh¸i qu¸t. -Bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, luËn cø x¸c thùc… 3. C¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề - T×m ý, lËp dµn ý - Dùng ®o¹n ,viÕt bµi - §äc l¹i vµ söa ch÷a 4. Dµn ý: II. Bµi tËp. I . §Ò bµi: Ph©n tÝch nh©n vËt bÐ Thu trong truyÖn ng¾n “ ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng. II. Tìm hiểu đề: 1. KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc trong t¸c phÈm truyÖn. 2. Nội dung: Nêu nhận xét, đánh giá của bản thân về nhân vật bé Thu trong truyÖn ChiÕc lîc ngµ. 3. T liÖu : TruyÖn ng¾n ChiÕc lîc ngµ cña NguyÔn Quang s¸ng. III. Dµn bµi: a. Më bµi: - Giíi thiÖu truyÖn ng¾n ChiÕc lîc ngµ, t¸c gi¶ NguyÔnquang S¸ng, hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - Nªu nhËn xÐt chung vÒ nh©n vËt bÐ Thu vµ néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n ChiÕc lîc ngµ, c¸ch c¶m cña b¶n th©n. b. Th©n bµi: - Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ c©u chuyÖn. - Nªu nhËn xÐt vÒ nh©n vËt bÐ Thu trong truyÖn : + Thu lµ mét c« bÐ nh¹y c¶m, ¬ng ng¹nh, cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ: - Khi gÆp «ng S¸u nghe gäi : GiËt m×nh, trßn m¾t nh×n, ng¬ ng¸c l¹ lïng, hèt ho¶ng, mÆt t¸i ®i, vôt ch¹y, kªu thÐt lªn...-> C¸c chi tiÕt cô thÓ, hợp lí, phù hợp với tâm lí trẻ em. Gây cho ngời đọc sự cảm động, xen lẫn tß mß. - Nh÷ng ngµy «ng S¸u ë nhµ: kh«ng chÞu gäi cha, nãi trèng víi ông, khi gặp khó khăn kiên quyết không chịu gọi cha giúp đỡ, phản ứng quyÕt liÖt tríc sù ch¨m sãc ©n cÇn cña «ng ..-> BÐ Thu thËt ¬ng ng¹nh, - Sự ơng ngạnh của bé Thu không hề đáng trách... + Thu lµ c« bÐ cã t×nh c¶m s©u s¾c, rÊt mùc yªu th¬ng ngêi cha cña m×nh. - Thái độ của bé Thu thay đổi hẳn khi nhận ra cha trong buổi sáng cuối cùng, trớc lúc ông Sáu phải lên đờng... - Khi ba chào nó để đi thì Thu đã cất tiếng gọi cha, tiếng gọi nh xé, nh thét...đó là sự bùng nổ của một tình cảm sâu nặng đầy khát khao bấy lâu bị dồn nén .Tình cảm đó mãnh liệt, chân thành, thiết tha. Chứng tỏ bé Thu lµ ngêi cã b¶n lÜnh, cã t×nh c¶m yªu th¬ng cha mÑ s©u s¾c. + NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ nh©n vËt bÐ Thu, nghÖ thuËt x©y dùng t©m lÝ nh©n vËt, ng«n ng÷ giäng ®iÖu cña truyÖn ng¾n. c. KÕt bµi: - §¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt bÐ Thu. 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp.

(14) -ChuÈn bÞ §Ò: Bµi 1: T¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long gäi truyÖn ng¾n “LÆng lÏ sa pa”của mình là một bức chân dung .Em hiểu ntn?về ý kiến đó .hãy phân tích tác phẩm để làm rõ §Ò 2 :Cã ý kiÕn cho r»ng :TruyÖn “LÆng lÏ sa pa ”cña NguyÔn Thµnh Long cã d¸ng dÊp nh mét bµi th¬ , chÊt th¬ bµng b¹c trong toµn truyện .Em hiểu điều đó nh thế nào ?Hãy phân tích làm rõ. Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 28- TiÕt 28. Chuyên đề tập làm văn LuyÖn tËp NghÞ lu©n vÒ t¸c phÈm truyÖn( hoÆc ®o¹n trÝch) A . Môc tiªu. Th«ng qua bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ c¸ch lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ t¸c phÈm truyÖn( hoÆc ®o¹n trÝch) RÌn kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ t¸c phÈm truyÖn( hoÆc ®o¹n trÝch) Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. Chuẩn bị đề bài, dàn ý, bài văn mẫu C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi Bµi 1: T¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long gäi truyÖn ng¾n “LÆng lÏ sa pa”của mình là một bức chân dung .Em hiểu ntn?về ý kiến đó .hãy phân tích tác phẩm để làm rõ Dµn ý Nguyễn Thành Long đợc mệnh danh là cây bút suất xắc nhất viết truyện ngắn .Những sáng tác của ông đã đề cập tới những vấn đề lín cña cuéc sèng “LÆng lÏ sa pa”lµ mét t¸c phÈm tiªu biÓu .Trong t¸c phẩm này Nguyễn Thành Longđã ca ngợi cái đẹp của con ngời , trong cuéc sèng b»ng c¸ch x©y dùng lªn h×nh tîng nghÖ thuËt tiªu biÓu .Bëi thế , khi nói về tác phẩm này nhà văn đã khẳng định đây là một bức chân dung ý 1 : T¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long gäi truyÖn ng¾n “LÆng lÏ sa pa”cña m×nh lµ mét bøc ch©n dung Nói tới bức chân dung là nói tới hình ảnh của một nhân vật nào đó đã vẽ lại , chụp lại .Do vậy nhà văn gọi tác phẩm của mình là một bức chân dung tức là bằng ngôn từ .Tác giả đã vẽ đợc hình ảnh những con ngời tiêu biểu của cuộc sống .Đó có thể là ông kỹ s vờn rau,anh cán bộ nghiªn cøu sÐt hoÆc «ng ho¹ sÜ , c« kü s.Nhng tiªu biÓu nhÊt cña bøc ch©n dung đó là hình ảnh của anh thanh niên làm công tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh yên sơn .Chỉ có điều khác với bức chân dung trong hội ho¹ , h×nh ¶nh anh thanh niªn hiÖn lªn kh«ng chØ lµ nÐt mÆt , cö chØ mµ còn là công việc , suy nghĩ, hành động của anh trong cuộc sống thờng ngày ,hay nói một cách khác trong tác phần “Lặng lẽ sa pa”nhà văn đã xây dựng một hình tợng nhân vật rất chân thực đó là anh thanh niên trong các mối liên hệ với công việc với mọi ngời và đối với chính mình ý 2: bøc ch©n dung anh thanh niªn Tríc hÕt bøc ch©n dung cña nh©n vËt anh thanh niªn hiÖn lªn trong tác phẩm mà ngời đọc cảm nhận đợc đó là ngời thanh niên 27 tuổi.

(15) trẻ trung , sôi nổi , làm công tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 m bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạng lẽo .Từ đó ta cã thÓ thÊy râ ®iÒu kiÖn sèng vµ lµm viÖc cña anh rÊt khã kh¨n .Anh ph¶i đối mặt với thiên nhiên khắc nghiệt đó là cảnh giá rét thấu xơng , ma to, bão tuyết .Mặt khác việc đo gió tính ma , tính nắng của anh đòi hỏi sự chính xác cao độ .Chỉ cần sai sót một chút là gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với rất nhiêù ngời .Thế nhng khó khăn lớn nhất đối với ngời thanh niên 27 tuổi là sự cô đơn vắng vẻ , quanh năm xuốt tháng chỉ có một mình quanh quẩn với mấy chiếc máy .Có độ thèm ngời quá anh phải xuống núi lấy cây gỗ chắn ngang đờng để đợc trò chuyện .Nhng vợt lên trên tất cả những khó khăn đó là niềm say mê công việc là ý thức trách nhiệm cao víi c«ng viÖc anh ®ang lµm .Suèt 4 n¨m rßng anh cha 1 lÇn anh bá c«ng việc vẫn dự báo thời tiết chính xác để nhân dân chủ động trong sản xuất và chiến đấu .Có những hôm giá rét thấu xơng , ma gió, bão tuyết anh vẫn làm việc đúng giờ .Cứ 1 giờ sáng là tung chăn vùng dậy để đo gió tính ma .Bởi đối với anh công việc là ngời bạn , là niềm vui, là lẽ sống của cuộc đời. .Anh đã từng tâm sự với ông hoạ sĩ “ Công việc của cháu gian khổ là thế đấy nhng nếu cất nó đi thì cháu buồn đến chết mất ”.Anh đã từng so sánh mình với những ngôi sao toả sáng làm đẹp cho bầu trời đêm thì anh cũng hết sức mình để làm việc, đóng góp công sức để làm giầu cho tổ quèc .Bëi thÕ mµ t©m hån anh trµn ngËp niÒm vui , h¹nh phóc khi thÊy việc phát hiện ra những đám mây khô của mình để bộ đội tâ hạ đợc máy bay chủ lực của mỹ .Từ đó anh lại càng quan tâm gắn bó say mê với công việc của mình .Ngời đọc đều cảm nhận đợc ở anh một lý tởng sống và tình cảm cao cả .Đó chính là ớc mong làm giầu cho tổ quốc .Phải chăng đó là t×nh yªu níc , yªu chñ nghÜa x· héi Đọc tác phẩm ta còn thấy nét đẹp ở chân dung ngời thanh niên là bức tranh khiêm tốn giản dị .Điều đó đợc thể hiện ở chỗ anh rất ít nói vÒ m×nh .Trong 30 phót gÆp gì víi «ng ho¹ sü anh chØ nãi vÒ m×nh cã 5 phút .Khi ông hoạ sỹ muốn vẽ bức chân dung anh để ca ngợi công lao của anh , anh đã từ chối bởi lẽ trong suy nghĩ của anh công việc anh làm là rất nhá bÐ. Tr¸i l¹i , anh l¹i nãi rÊt nhiÒu vÒ ngêi kh¸c .Theo anh c«ng viÖc của ông kĩ s ở vờn rau sa pa và anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét mới là lớn lao vĩ đại vì họ đã có những phát minh sáng kiến trong lao động lai tạo ra giống su hào củ to hơn, ngọt và có cả những dự định lớn lao lập ra cả bản đồ sét cho đất nớc .Công lao của họ mới đáng ngợi ca mới là hình tợng đẹp để cho ông hoạ sỹ vẽ .Đây chính là biểu biện của đức tính khiêm nhờng rất đáng chân trọng ở anh Trong quan hÖ víi mäi ngêi anh lµ ngêi sèng rÊt giÇu t×nh nghÜa , lóc nµo còng ch©n thµnh cëi më lu«n quan t©m tíi ngêi kh¸c .Ch¼ng thÕ mà khi nghe tin vợ bác lái xe ốm anh đã không ngần ngại vào tận trong rừng sâu đào củ tam thất để biếu bác .Đối với ông hoạ sĩ và cô gái đây là lần đầu tiên gặp gỡ nhau thái độ của anh cũng rất chân thành .Anh ngắt những bông hoa đẹp nhất trong vờn tặng cô gái , đun nớc pha trà mời mọi ngời uống , bày tỏ những suy nghĩ , tình cảm của mình về công việc , đời sèng .§Õn khi chia tay , t×nh c¶m cña anh rÊt bÞn rÞn , hÑn ngµy gÆp l¹i vµ cßn tÆng hä mét lµn trøng ®em theo . Trong cuéc sèng hµng ngµy , anh lµ ngêi rÊt ng¨n n¾p , gän gàng .Nơi ở của anh bao giờ cũng đợc quét rọn sạch sẽ, chăn màn gấp cẩn thËn .Díi s©n lµ bÇy gµ . xung quanh khu nhµ lµ vên hoa rùc rì s¾c h¬ng với hoa thợc dợc, hoa hồng ...Phải chăng ,đó là kết quả của bàn tay lao động cần cù của anh thanh niên .Những lúc rỗi rãi anh còn đọc sách .Anh đã từng tâm sự với cô kĩ s “lúc nào tôi cũng có ngời trò chuyện .Nghĩa là có sách đấy mà ”Qua sách báo vốn kiến thức của anh đợc mở mang , hiểu.

(16) thªn vÒ con ngêi , cuéc sèng .Bëi vËy , t©m hån cña anh lóc nµo còng t¬i trẻ , lãng mạn , gắn bó với cuộc đời .Cha bao giờ anh thấy mình cô độc mặc dù điều kiện sống và làm việc rất cô đơn KÕt bµi : Nh vËy , kh¸c víi bøc ch©n dung trong héi ho¹ , ch©n dung nh©n vËt anh thanh niªn hiÖn lªn trong t¸c phÈm “LÆng lÏ sa pa ”kh«ng chØ lµ nÐt mÆt , d¸ng ®iÖu , mµ cßn c«ng viÖc, lµ t©m t , t×nh c¶m , là thái độ là những đức tính đáng quý của ngời thanh niên .Hay nói một cách khác ,nhà văn Nguyễn Thành Long đã xây dựng thành công hình ảnh anh thanh niên với những nét đáng quý.Đó là phẩm chất , là lí tởng sống và tình cẩm cao đẹp .Phải chăng đó là lối sống vì mọi ngời , khát khao đóng góp công sức của mình để xây dựng đất nớc ngày càng giầu đẹp .H×nh ¶nh cña anh lµ hiÖn th©n cña tuæi trÎ ViÖt Nam vµo nh÷ng n¨m 1971 trong phong trµo “3 s½n sµng”®i bÊt cø n¬i ®©u , lµm bÊt cø viÖc g× khi tổ quốc cần đều hoàn thành nhiệm vụ .Bởi thế Xây dựng thành công hình tợng anh thanh niên Nguyễn Thành Long đã trân trọng ngợi ca và đặt niềm tin vào thế hệ trẻ .Chính họ sẽ là những con ngời làm ra đất nớc . §Ò 2 :Cã ý kiÕn cho r»ng :TruyÖn “LÆng lÏ sa pa ”cña NguyÔn Thµnh Long cã d¸ng dÊp nh mét bµi th¬ , chÊt th¬ bµng b¹c trong toàn truyện .Em hiểu điều đó nh thế nào ?Hãy phân tích làm rõ Yªu cÇu TruyÖn “LÆng lÏ sa pa ”cña NguyÔn Thµnh Long cã d¸ng dÊp nh mét bµi th¬ , chÊt th¬ bµng b¹c trong toµn truyÖn nghÜa lµ ntn? H·y ph©n tÝch t¸c phÈm lµm râ ? Dµn ý ý 1 giải thích ý nghĩa lời nhận định Lời nhận định đã làm nổi bật đặc điểm truyện “Lặng lẽ sa pa ”.Quả thËt t¸c phÈm nµy cã d¸ng dÊp nh mét bµi th¬ chÊt th¬ bµng b¹c trong toàn truyện .Điều đó có nghĩa là truyện rất ngắn gọn xúc tích , ít lời nhiều ý .Mặt khác , tác phẩm thấm đợm chất trữ tình , thể hiện đợc cái đẹp của cuộc đời , của con ngời .Ngôn ngữ nhẹ nhàng xây dựng đợc nhiều hình ảnh .Lời văn êm nhẹ gợi lên trong lòng ngời đọc những vẻ đẹp của cuộc sèng ý2 Phân tích tác phẩm để làm rõ Quả thật khi đọc ta thấy tác phẩm giống nh một bài thơ .Bởi lẽ sè trang trong t¸c phÈm nµy rÊt Ýt .Thêi gian diÔn ra c©u chuyÖn còng chØ trong vßng 30 phót kÓ l¹i cuéc gÆp gì bÊt ngê, thó vÞ gi÷a 3 con ngêi thuéc 2 thÕ hÖ .§ã lµ «ng ho¹ sÜ ,c« g¸i, anh thanh niªn vµ ®©y còng lµ nhân vật đợc xuất hiện nhiều trong tác phẩm . Thế nhng tác phẩm lại nói đợc những vấn để lớn của cuộc sống ,chất thơ đợc toát ra từ nhiều khía cạnh . Trớc hết ,nhà văn đã nói đợc vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa.Sa Pa vốn đã đẹp nhng qua bàn tay nghệ sĩ của Nguyễn Thành Long thiên nhiên lại đẹp lên ở cấp độ thứ 2 .Đó là những cảnh sắc thiên nhiên bình dị , là những dạng cỏ, những rặng đào đặc biệt là rừng cây thông ngút ngàn với mµu xanh bao la .trªn nÒn xanh cña rõng lµ nh÷ng con suèi . Yªn S¬n chØ cã c©y cá vµ m©y mï l¹nh lÏo .§Ñp nhÊt cña thiªn nhiªn sa pa là buổi sớm bình minh mùa hè .Lúc bấy giờ nắng len tới đốt cháy rừng cây .Cách miêu tả của nhà văn rất sinh động thông qua biện pháp nghệ thuật nhân hoá .ánh nắng mà giống nh con ngời biết len tới đốt cháy rừng cây .Câu văn đã gợi ra trứơc mắt ngời đọc cả rừng cây bây giờ tắm trong ¸nh vµng cña n¾ng .Kh«ng gian nh bõng s¸ng lªn .pho¶ng trong kh«ng gian lµ nh÷ng lµn giã lµm rung tÝt nh÷ng ngãn tay b»ng b¹c cña c©y th«ng .C¶ kh«ng gian trë lªn m¸t rîi , nh÷ng cµnh th«ng lÊp l¸nh trong nắng .Cảnh sắc thiên nhiên sa pa rực rỡ sắc màu đẹp nh một bức.

(17) tranh .¸nh n¾ng vµng cßn xua nh÷ng lµn m©y lµm cho m©y cuén trßn l¹i thµnh tõng côc , l¨n lªn c¸c vßm lµ ít s¬ng luån c¶ vµo vµo gÇm xe .C©u văn đã gợi ra nét đẹp rất riêng của Sa Pa .Đó là địa thế của Sa Pa rất cao . Những vòm cây và con đờng của Sa Pa nh hoà kết với vũ trụ , mây mù bao phủ .Bây giờ ánh nắng xua đi những đám mây mù đã tạo nên một vẻ đẹp huyền ảo thơ mộng .Qua đó ta thấy đợc tình yêu thiên nhiên , sự gắn bó víi thiªn nhiªn Sa Pa cña nhµ v¨n .Nhng chñ yªu nhÊt t¸c phÈm “LÆng lÏ sa pa ”đã đi vào ngợi ca vẻ đẹp của con ngời lao động .Đó là những con ngời cứ lặng thầm say mê làm việc để cống hiến sức mình dựng xây cuộc đời .Phải chăng đó là hình ảnh ông kĩ s ở vờn rau Sa Pa . là anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét .Đặc biệt là anh thanh niên 27 tuổi làm công tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu .Dù họ làm những công việc khác , nơi làm việc cũng khác nhng họ đều giống nhau ở ý thức trách nhiệm .ở niềm đam mê c«ng viÖc .Ch¼ng thÕ mµ «ng kü s ë vên rau cø nÆng lÏ ngåi tõ ngµy nµy sang ngày khác để thụ phấn cho hoa su hào rồi ông đã chủ động làm thay công việc cho ong .Cần mẫn giống nh ong để lai tạo ra giống su hào củ to hơn ăn ngọt hơn .Cũng giống nh ông kĩ s ,anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sÐt suèt 11 n¨m rßng kh«ng hÒ xa c¬ quan , quªn c¶ h¹nh phóc riªng víi niềm mong muốn nghiên cứu lập ra bản đồ sét cho riêng nớc ta Tiêu biểu nhÊt lµ ngêi thanh niªn anh thanh niªn hiÖn lªn trong t¸c phÈm mµ ngêi đọc cảm nhận đợc đó là ngời thanh niên 27 tuổi trẻ trung , sôi nổi , làm công tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 m bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạng lẽo .Từ đó ta có thể thấy rõ điều kiện sống và làm việc của anh rất khó khăn .Anh phải đối mặt với thiên nhiên khắc nghiệt đó là cảnh giá rét thấu xơng , ma to, bão tuyết .Mặt khác việc đo gió tính ma , tính nắng của anh đòi hỏi sự chính xác cao độ .Chỉ cần sai sót một chút là gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với rất nhiêù ngời .Thế nhng khó khăn lớn nhất đối với ngời thanh niên 27 tuổi là sự cô đơn v¾ng vÎ , quanh n¨m xuèt th¸ng chØ cã mét m×nh quanh quÈn víi mÊy chiếc máy .Có độ thèm ngời quá anh phải xuống núi lấy cây gỗ chắn ngang đờng để đợc trò chuyện .Nhng vợt lên trên tất cả những khó khăn đó là niềm say mê công việc là ý thức trách nhiệm cao với công việc anh ®ang lµm .Suèt 4 n¨m rßng anh cha 1 lÇn anh bá c«ng viÖc vÉn dù b¸o thời tiết chính xác để nhân dân chủ động trong sản xuất và chiến đấu .Có những hôm giá rét thấu xơng , ma gió, bão tuyết anh vẫn làm việc đúng giờ .Cứ 1 giờ sáng là tung chăn vùng dậy để đo gió tính ma .Bởi đối với anh công việc là ngời bạn . là niềm vui, là lẽ sống của cuộc đời. .Anh đã từng tâm sự với ông hoạ sĩ “ Công việc của cháu gian khổ là thế đấy nhng nếu cất nó đi thì cháu buồn đến chết mất ”.Anh đã tng so sánh mình với những ngôi sao toả sáng làm đẹp cho bầu trời đêm thì anh cũng hết sức mình để làm việc, đóng góp công sức để làm giầu cho tổ quốc .Bởi thế mà t©m hån anh trµn ngËp niÒm vui , h¹nh phóc khi thÊy viÖc ph¸t hiÖn ra những đám mây khô của mình để bộ đội tâ hạ đợc máy bay chủ lực của mỹ .Từ đó anh lại càng quan tâm gắn bó say mê với công việc của mình .Ngời đọc đều cảm nhận đợc ở anh một lý tởng sống và tình cảm cao cả .Đó chính là ớc mong làm giầu cho tổ quốc .Phải chăng đó là tình yêu níc , yªu chñ nghÜa x· héi Mặt khác nhà văn còn muốn nói tới mối quan hệ tốt đẹp giữa con ngời với nhau .Nét đẹp của ngời này đã khơi gợi toả sáng cho ngời kia cùng hớng cho nhau tới những điều tốt đẹp .Điều đó đợc thể hiện rõ khi nghe anh thanh niªn nãi vÒ c«ng viÖc vÒ suy nghÜ cña anh . «ng ho¹ sü cµng thÊy m×nh yªu thªm cuéc sèng cµng thÊy râ tr¸ch nhiÖm cÇm bót của mình , ngợi ca cái đeph của con ngời , của cuộc sống .Đặc biệt đối với cô gái anh thanh niên đã giuý cô hiểu rõ nghĩa của con đờng mà cô đang.

(18) đi tới .Thấy việc nhận công tác ở Lào Cai của mình là hoàn toàn đúng .Cảm xúc bàng hoàng của cô chính là sự đồng điệu của tâm hồn , sự bừng sáng của lý tởng .Trong cô lúc này đang bừng lên những ớc mơ tơi đẹp , khát khao đợc cống hiến công sức của mình , dựng xây cuộc đời tơi đẹp h¬n .§ång thêi ta cßn thÊy ng«n ng÷ t¸c phÈm rÊt giÇu chÊt th¬ , giäng v¨n ªm dÞu , nhÑ nhµng .H×nh ¶nh cña cuéc sèng cña con ngêi hiÖn lªn rÊt đẹp .Chính những đặc điểm đó đã tạo lên chất thơ trong tác phẩm . TruyÖn ng½n “LÆng lÏ Sa Pa ”mang d¸ng dÊp mét bµi th¬ .ChÊt th¬ bµng b¹c trong toµn truyÖn .T¸c phÈm lµ mét bµi th¬ vÒ thiªn nhiªn , vÒ vÎ đẹp của tâm hồn con ngời .Nói đợc những điều cao đẹp trong cuộc sống tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa ”đã in mãi trong tâm trí bạn đọc 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi Lập dàn ý cho đề văn sau: Văn bản làng :Nhận xét về Làng có ý kiến cho rằng “Có thể nói rằng linh hồn của truyện là ông Hai .Kim Lân đã đa vào văn học một bức chân dung sống động mang một vẻ đẹp riêng của ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong nh÷ng ngµy ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn ” .B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm “lµng’ h·y ph©n tÝch lµm râ 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp. Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 29- TiÕt 29 Chủ đề tập làm văn NghÞ lu©n vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.. A . Môc tiªu. H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ c¸ch lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. RÌn kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi I.KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng 1. Kh¸i niÖm: SGK 2. Yêu cầu : Cần nêu lên những nhận xét đánh giá và sự cảm thụ riêng của ngời viết. Những nhận xét đánh giá ấy phải gắn với sự phân tích , bình giá ng«n tõ ,h×nh ¶nh, giäng ®iÖu , néi dung c¶m xóc…. cña t¸c phÈm. -Bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, luËn cø x¸c thùc… 3. C¸c bíc lµm bµi: - Tìm hiểu đề - T×m ý, lËp dµn ý - Dùng ®o¹n ,viÕt bµi - §äc l¹i vµ söa ch÷a 4. Dµn ý: ( SGK) II. Bµi tËp. 1 . §Ò bµi:.

(19) C¶m nhËn cña em vÒ hai khæ th¬ sau: “Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mét nèt trÇm xao xuyÕn Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dï lµ tuæi hai m¬i Dï lµ khi tãc b¹c…” ( Thanh H¶i- Mïa xu©n nho nhá) II. Tìm hiểu đề: 1. KiÓu bµi: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬. 2. Néi dung: Nªu c¶m nhËn, hiÓu biÕt cña m×nh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬ . - Nội dung: Ước nguyện đợc sống đẹp có ích cho đời, đợc thể hiện mét c¸ch gi¶n dÞ vµ khiªm nhêng. - Nghệ thuật: Hình ảnh thơ đẹp, giàu ý nghĩa 3. T liÖu: §o¹n th¬, bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá. III. Dµn bµi: 1. Më bµi: - Giíi thiÖu t¸c gi¶ Thanh H¶i, bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá, hoµn c¶nh s¸ng t¸c, vÞ trÝ ®o¹n trÝch. - Néi dung nghÖ thuËt chÝnh cña ®o¹n th¬. - C¶m nhËn riªng cña b¶n th©n vÒ ®o¹n th¬. 2. Thân bài: Có thể trình bày theo nhiều cách, song cần nêu bật đợc nh÷ng ý sau: * Từ mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nớc, nhà thơ có khát vọng thiết tha, làm một mùa xuân nho nhỏ dâng cho đời. - Ước nguyện đợc sống đẹp có ích cho đời. - Ước nguyện ấy đợc thể hiện một cách giản dị và khiêm nhờng. 3. KÕt bµi. - Nêu nhận định, đánh giá chung của bản thân về đoạn thơ. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp -ChuÈn bÞ dµn ý: Bµi 1. Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi “Sang thu” cña H÷u ThØnh bµi 2 : Trình bày ý kiến của em về quan niệm sống của nhà thơ thanh hải đợc thể hiÖn trong ®o¹n th¬ : “Ta lµm con chim hãt Ta lµm lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mèt nèt trÇm xao xuyÕn Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi đôi mơi Dï lµ khi tãc b¹c ”.

(20) Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 30- TiÕt 30. Chủ đề tập làm văn LuyÖn tËp NghÞ lu©n vÒ mét ®o¹n th¬,. bµi th¬. A . Môc tiªu. H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ c¸ch lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. RÌn kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ lu©n vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi Bµi 1. Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi “Sang thu” cña H÷u ChØnh Gîi ý. * Më bµi: Giíi thiÖu th¬ nãi chung, khæ th¬ nãi riªng. * Th©n bµi: + Ph©n tÝch c¶m nhËn vÒ mïa thu th«ng qua c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt. + Nhận xét đánh giá thành công của tác giả ? *KÕt bµi: Nªu gi¸ trÞ bµi th¬. bµi 2 : Trình bày ý kiến của em về quan niệm sống của nhà thơ thanh hải đợc thể hiÖn trong ®o¹n th¬ : “Ta lµm con chim hãt Ta lµm lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mèt nèt trÇm xao xuyÕn Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi đôi mơi Dï lµ khi tãc b¹c ”. I Tìm hiểu đề -KiÓu bµi nghÞ luËn vÒ 1 ®o¹n th¬ -ND N/LuËn :®o¹n 3 cña bµi “Mïa xu©n nho nhá ” -Ph¬ng ph¸p nghÞ luËn vÒ 1 ®o¹n th¬ MB:Giíi thiÖu bµi th¬ ,®o¹n th¬ (nÕu lµ bµi th¬ ng¾n )th× ph¶i trÝch trän vÑn bµi th¬ vµo -Nêu nhận định , đánh giá khái quát của mình về đoạn thơ Th©n bµi -ý1 :Phân tích ngắn gọn ý nghĩa của đoạn thơ để chỉ ra quan niệm sống cña Thanh h¶i lµ g× ? ý2 :Nêu nhận định , đánh giá của mình xem quan niệm sống của Thanh Hải nêu ra trong đoạn thơ là một cách sống cao đẹp .Lí giải làm sáng rõ ý kiÕn cña m×nh ý3 :Bàn bạc mở rộng vấn đề KÕt bµi: Bµi lµm Mùa xuân là chủ đề lớn của thơ ca .Ta đã từng đợc ngắm nhìn bức tranh mùa xuân chín của Hàn Mạc Tử .Nay ta lại đợc đắm mình trong.

(21) dòng cảm xúc của Thanh Hải qua bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ ”.Bài thơ đã nêu đợc quan niệm sống của nhà thơ qua đoạn trích “Ta lµm con chim hãt Ta lµm lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mèt nèt trÇm xao xuyÕn Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi đôi mơi Dï lµ khi tãc b¹c ” -ý1 :Phân tích ngắn gọn ý nghĩa của đoạn thơ để chỉ ra quan niệm sèng cña Thanh h¶i lµ g× ? Đoạn thơ đã thể hiện quan niệm sống của nhà thơ Thanh Hải .Theo ông sống là phải biết cống hiến ,góp sức mình để xây dựng cuộc đời chung .Nhµ th¬ thÓ hiÖn quan niÖm sèng nµy qua nh÷ng h×nh ¶nh th¬ đẹp . “Ta lµm con chim hãt Ta lµm lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mèt nèt trÇm xao xuyÕn” H×nh ¶nh “cµnh hoa, con chim hãt ” lµ nh÷ng h×nh ¶nh t¹o lªn mïa xuân đẹp .qua hình ảnh đó , nhà thơ cũng ngầm so sánh nhà thơ cống hiến sức mình để xây dựng cuộc đời chung là lẽ tự nhiên , cũng gíông nh con chim mang âm thanh , tiếng hót cho đời , bông hoa toả sắc hơng §äc tiÕp ®o¹n th¬ ta cßn thÊy nhµ th¬ suy nghÜ “Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi đôi mơi Dï lµ khi tãc b¹c ” H×nh ¶nh mét mïa xu©n nho nhá còng lµ h×nh ¶nh Èn dô chØ c¸ nh©n cuộc đời của mỗi con ngời .Nh vậy ,theo nhà thơ mỗi con ngời là một mùa xuân nhỏ sẽ làm lên mùa xuân lớn của đất nớc .Sự cống hiến này bền bỉ xuốt cả cuộc đời từ lúc tuổi 20 cho đến khi tóc bạc . Nh vËy , theo Thanh H¶i sèng lµ ph¶i biÕt cèng hiÕn , biÕt hi sinh mỗi khi con ngời là 1 thành viên của xã hội , đóng góp những phần tinh tuý cao đẹp nhất của mình sẽ góp phần dựng xây đất nớc . ý2 :Nêu nhận định , đánh giá của mình xem quan niệm sống của Thanh Hải nêu ra trong đoạn thơ là một cácha sống cao đẹp .Lí giải lµm s¸ng râ ý kiÕn cña m×nh Theo em , quan niÖm sèng mµ nhµ th¬ Thanh h¶i nªu ra trong ®o¹n thơ là một cách sống cao đẹp .ông đã ý thức đợc trách nhiệm của mình trong sự nghiệp chung của đất nớc .Bởi lẽ , mỗi con ngời sinh ra và lớn lên đợc cuộc đời ban tặng cho nhiều điều tốt đẹp .Từ bát cơm ăn đến manh áo mặc , học hành, lớn khôn đến cuộc sống độc lập tự do .Nhất là cuộc sống tơi đẹp mà chúng ta đợc hởng hôm nay là do công sức xơng máu của biết bao thế hệ cha anh mới tạo dựng đợc .Bởi thế nhiệm vụ của mỗi con ngời hôm nay phải biết giữ gìn , xây dựng , tô điểm cho đất nớc ngày càng đẹp thêm .Nếu không làm đợc điều đó là vong ân bội nghĩa với cha «ng . Mặt khác , đóng góp công sức để xây dựng cuộc đời chung sẽ làm cho cuộc đời tốt đẹp hơn tức là đem lại hạnh phúc cho nhiều ngời .ChÝnh v× lèi sèng m×nh v× mäi ngêi sÏ t¹o nªn cho con ngêi cã nÕp nghÜ đẹp , biết sống vì ngời khác ..

(22) Nhìn lại quá trình xây dựng và bảo vệ đất nớc , dân tộc ta đã có không biết bao nhiêu tấm gơng đẹp .Họ đã đem hết tài năng trí tuệ , kể cả xơng máu để xây dựng cuộc đời chung .Từ bà Trng bà Triệu , Lê Lợi , Quang Trung ,đến ngời anh hùng vĩ đại nhất là chủ tịch Hồ Chí Minh đã phấn đấu suốt cả cuộc đời , hi sinh vì nền độc lập tự do của đất nớc .Bởi thế quan niÖm sèng cña Thanh h¶i vÒ c¸ch sèng h«m nay chØ lµ kÕ tôc vµ ph¸t huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc . * ý3 :Bàn bạc mở rộng vấn đề Nh vậy , theo Thanh hải mỗi một con ngời trong xã hội đều phải biết đóng góp sức xây đời .Vậy thì ta có thể đóng góp những gì ? Việc đóng góp phần công sức để xây dựng cuộc đời chung vào nghề nghiÖp , tuú vµo løa tuæi ,Ngêi c«ng nh©n, ngêi n«ng d©n b»ng bµn tay lao động của mình tạo ra năng xuất lao động cao, làm giầu cho đất nớc , cho mình .Ngời trí thức thì đóng góp tài năng và trí tuệ phát minh ra sáng kiến khoa học cũng là góp phần để dựng xây cuộc đời .Sự đóng góp này có thể lµ ©m thÇm lÆng lÏ nh ngêi c«ng nh©n , ngêi n«ng d©n cø miÖt mµi trªn đồng ruộng hay trên nhà máy .Nhng cũng có thể sự cống hiến là rất sôi nổi nh những vận động viên thể dục thể thao trên đấu trờng quốc tế để mang về những tấm huy chơng vàng làm rạng ranh đất nớc .Cũng có thể là sự hy sinh xơng máu của các chiến sĩ để giữ gìn sự bình yên cho nhân dân .Nh vậy sự cống hiến có những biểu hiện khác nhau nhng đều giống nhau ở mục đích làm giầu, làm đẹp cho đất nớc . Tuy nhiªn , trong cuéc sèng cña chóng ta h«m nay cã mét sè Ýt ngêi không nhận thức đựơc đúng đắn về cách sống .Sống chỉ để biết hởng thụ , chỉ biết vun vén cho quyền lợi của cá nhân , của gia đình .Nhất là trong líp trÎ hiÖn nay cã mét sè ngêi ch¹y theo lèi sèng thùc dông chØ biÕt tíi vật chất cho riêng bản thân mình luôn đòi hỏi hởng thụ .Những ngời đó cha bao giờ đặt ra câu hỏi mình đã làm gì cho Tổ Quốc mà luôn đòi hỏi mình đã đợc những gì .Cách sống đó làm cản bớc tiến của xã hội .Bởi vậy , ta cần phải phê phán nghiêm khắc cách sống ích kỉ đó . Từ đó , cách sống đúng đắn của chúng ta là phải luôn luôn nghĩ đến ngời khác , biết lo lắng cho vận mệnh và tơng lai của đất nớc .Bởi thế quan niÖm sèng cña nhµ th¬ Thanh H¶i vÉn m·i m·i lµ bµi häc quý víi mçi chóng ta .Ta quan niÖm r»ng , b¶n th©n m×nh lµ mét mïa xu©n nho nhỏ , hãy sống đẹp nh mùa xuân tràn đầy sự sống nh mùa xuân đem sức sống ấy để xây dựng cuộc đời chung . 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp , viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp.

(23) Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TiÕt 31. Chủ đề tiếng việt C¸c thµnh phÇn biÖt lËp. A . Môc tiªu. Th«ng qua c¸c bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ C¸c thµnh phÇn biÖt lËp RÌn kÜ n¨ng sö dông C¸c thµnh phÇn biÖt lËp Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c, tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi. ? KÓ tªn vµ nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u.. *Dấu hiệu để nhận biết c¸c thµnh phÇn biÖt lËp lµ: chóng kh«ng trùc tiÕp tham gia vào sự việc đợc nói đến trong c©u.. * Xác định thành phần tình thái trong vÝ dô sau: A, Em nghe hä nãi phong thanh, H×nh nh hä biÕt chóng m×nh … víi nhau. ( NguyÔn BÝnh) B. §µn bµ dÔ cã mÊy tay Đời xa mấy mặt, đời này mÊy gan. ( NguyÔn Du) *Xác định thành phần cảm thán , gọi đáp trong ví dụ sau Biết nhau cha đặng mÊy håi, KÎ cßn ngêi mÊt trêi «i lµ. I. KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng (1) Thµnh phÇn t×nh th¸i: Lµ thành phần đợc dùng để thể hiện cách nhìn của ngời nói, viết đối với sự việc đợc nói đến trong câu. (2) Thµnh phÇn c¶m th¸n: Lµ thành phần đợc dùng để bộc lộc tâm lí cña ngêi nãi, viÕt (vui, buån, mõng, giËn) (3) Thành phần gọi-đáp: Là thành phần đợc dùng để tạo lập hoặc duy tr× quan hÖ giao tiÕp. (4) Thµnh phÇn phô chó: Lµ thành phần đợc dùng bổ sung một số chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u. II. Bµi tËp Bµi 1. * Xác định thành phần tình thái trong vÝ dô sau: A, Em nghe hä nãi phong thanh, H×nh nh hä biÕt chóng m×nh …víi nhau. ( NguyÔn BÝnh) B. §µn bµ dÔ cã mÊy tay Đời xa mấy mặt, đời này mấy gan. ( NguyÔn Du) *Xác định thành phần cảm thán , gọi đáp trong ví dụ sau Biết nhau cha đặng mấy hồi, KÎ cßn ngêi mÊt trêi «i lµ trêi. ( NguyÔn §×nh ChiÓu) Than «i, s¾c níc h¬ng trêi, TiÕc cho ®©u bçng l¹c loµi tíi ®©y? ( NguyÔn.

(24) trêi.. Du) ( NguyÔn §×nh. ChiÓu) Than «i, s¾c níc h¬ng trêi, TiÕc cho ®©u bçng l¹c loµi tíi ®©y? ( NguyÔn Du). ? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ng¾n “ BÕn quª” cña NguyÔn Minh Ch©u, cã sö dông khëi ng÷ vµ thµnh phÇn t×nh th¸i. - G/v híng dÉn häc sinh viÕt ®o¹n v¨n. - Häc sinh tr×nh bµy ®o¹n - 3 em. - G/v nhËn xÐt, bæ sung.. Bµi 2. Phần gạch chân trong câu văn “ Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hoa băng lăng đã thưa thớt- cái giống hoa ngay khi nở, màu sắc đã nhợt nhạt” là thành phần gì? A. Thành phần tình thái B. Thành phần gọi- đáp C. Thành phần cảm thán D. Thành phần phụ chú Bµi 3. T/ng¾n “BÕn quª” cña NMC lµ mét c©u chuyện về cuộc đời với những nghịch lí kh«ng dÔ g× ho¸ gi¶i. H×nh nh trong cuéc sèng h«m nay, chóng ta cã thÓ gặp ở đâu đó một số phận giống nh, gÇn gièng nh sè phËn cña nh©n vËt NhÜ trong c©u chuyÖn. Ngêi ta cã thÓ m¶i mê kiếm danh, kiếm lợi để rồi sau khi đã rong ruổi gần hết cuộc đời, vì một lí do nào đó phải nằm bẹp dí ở một chỗ, con ngêi míi chît nhËn ra r»ng: gia đình chính là cái tổ ấm cuối cùng đa tiÔn ta vÒ n¬i vÜnh h»ng. C¸i ch©n lÝ giản đơn, tiếc thay, Nhĩ chỉ kịp nhận ra vµo nh÷ng ngµy th¸ng cuèi cïng cña cuộc đời mình. Nhĩ đã từng đi khắp n¬i, nhng khi kh«ng may m¾c bÖnh hiÓm nghÌo th× cuéc sèng cña anh hoµn toµn phô thuéc vµo ngêi kh¸c. ChÝnh vµo kho¶nh kh¾c Êy ë NhÜ l¹i bõng lªn khát vọng đẹp đẽ, thánh thiện. Có thể nãi, BÕn quª lµ c©u chuyÖn bµn vÒ ý nhĩa của cuộc sống, gây xúc động mạnh mẽ cho ngời đọc.. * xác định thành phần tình thái, gọi đáp ,phụ chú trong các câu sau a, cứ nh ý ông ấy, làm nh vậy là đợc rồi t×nh th¸i b, kÓ ngêi ta giµu còng síng t×nh th¸i c, nhng tởng bây giờ chú đã là kĩ s rồi t×nh th¸i d, đã nghe gió ngày mai thổi lại đã nghe hồn thời đại bay cao  t×nh th¸i e, Ôi những cánh đồng quê chảy máu c¶m th¸n D©y thÐp gai ®©m n¸t trêi chµy f, Tha cô, em xin đọc bài ạ.

(25) gọi đáp h, B¹n Lan, líp trëng líp 9a1 lµ mét tÊm g¬ng s¸ng cho tinh thÇn vît khã phô chó 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoàn thiện các bài tập , viết đoạn văn chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng thành phần cảm thán, tình thái, phụ chú, gọi -đáp -ChuÈn bÞ «n tËp : liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn32- TiÕt 32 Chủ đề Văn bản íc nguyÖn ch©n thµnh cña Thanh H¶i qua bµi th¬ “ Mïa xu©n nho nhá” A . Môc tiªu. Th«ng qua c¸c bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ bài thơ mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải. Thấy đợc ớc nguyện giản gị mà chân thành của tác giả là muốn cống hiến cho quê hơng , đất nớc. Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c, tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n I. Tác giả, tác phẩm a) Tác giả Thanh Hải (1930-1980). Quê : Phong Điền - Thừa Thiên Huế. - Tham gia hoạt động văn nghệ từ cuối năm kháng chiến chống Pháp đến kháng chiến chống Mĩ. - Là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu tiên..

(26) - 1965, được tặng giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu. - Giọng thơ Thanh Hải là tiếng thét căm thù tội ác quân xâm lược, là khúc tâm tình tha thiết của đồng bào chiến sĩ miền Nam gửi ra miền Bắc. b) Tác phẩm Bài thơ được sáng tác tháng 11-1980 khi ông nằm trên giường bệnh. Đây là sáng tác cuối cùng của nhà thơ Thanh Hải. II. íc nguyÖn ch©n thµnh cña Thanh H¶i qua bµi th¬ “ Mïa xu©n nho nhá” Mùa xuân là chủ đề lớn của thơ ca .Ta đã từng đợc ngắm nhìn bức tranh mïa xu©n chÝn cña Hµn M¹c Tö, “Mïa xu©n xanh ”cña NguyÔn Bính .Nay ta lại đợc đắm mình trong dòng cảm xúc của Thanh Hải qua bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá ”.Bµi th¬ nh mét lêi t©m niÖm cña mét ngêi đã mấy chục năm cống hiến cho cách mạng và gắn bó với thơ .ông đã gieo vào lòng ngời đọc lỗi xúc động không nguôi lắng đọng nhất là đoạn th¬ “Ta lµm con chim hãt Ta lµm lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mèt nèt trÇm xao xuyÕn Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi đôi mơi Dï lµ khi tãc b¹c ” Đoạn thơ là lời giãi bày chân thành khát vọng hoà nhập và cống hiến để xây dựng cuộc đời chung của nhà thơ . *ý1 :Khổ 1 Khát vọng đợc hoà nhập với cuộc đời chung Mở đầu đoạn thơ nhà thơ đã bày tỏ niềm khát khao đợc hoà nhập với cuộc đời chung .Điều đó đợc thể hiện ở những vần thơ đẹp “Ta lµm con chim hãt Ta lµm lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hoµ ca Mèt nèt trÇm xao xuyÕn” Điệp từ “Ta làm” đứng đầu dòng thơ đợc nhắc lại 2 lần để bày tỏ ớc nguyện chân thành của nhà thơ mong đợc làm con chim hót , làm 1 cành hoa .Đây là 2 hình ảnh ẩn dụ vừa đẹp vừa giầu hình ảnh khơi gợi .Bởi lẽ ©m thanh tiÕng chim hãt cña con chim, cµnh hoa rùc rì s¾c mµu to¶ h¬ng thơm ngát sẽ làm nên vẻ đẹp của mùa xuân , tô điểm cho mùa xuân .Bởi thế lựa chọn 2 hình ảnh này nhà thơ đã gửi gắm ớc nguyện của mình đợc hoà nhập với cuộc đời chung , góp phần cống hiến của mình để xây dựng cuộc đời chung .Sự đóng góp này là tự nhiên , giản dị cũng nh con chim dâng tiếng hót , bông hoa toả hơng sắc cho đời VÉn trong m¹ch c¶m xóc Êy , nhµ th¬ tiÕp tôc bµy tá “Ta nhËp vµo hoµ ca Mèt nèt trÇm xao xuyÕn” Trong t©m trÝ cña nhµ th¬ , c¶ d©n téc ta lµ mét b¶n hoµ ca lín cßn c¸ nh©n nhµ th¬ lµ mét lèt trÇm trong b¶n hoµ ca Êy .nèt nh¹c nµy kh«ng vót cao , vang xa nhng l¹i lµm xao xuyÕn lßng ngêi .Qua h×nh ¶nh nµy , ngêi đọc cảm thấy nhà thơ ý thức rất rõ sự đóng góp của mình vào cuộc đời chung là nhỏ bé nhng nó là những phần tunh tuý , cao đẹp nhất để góp phần dựng xây cuộc đời .Lời thơ cất lên từ tẻong sâu thẳm tâm hồn nhà thơ nh một lời tâm sự nhỏ nhẹ , chân thành .Từ “ta ”đợc nhắc đi nhắc lại vừa để nhấn mạnh , vừa để tập trung sự chú ý của ngời đọc .Đây không.

(27) chØ lµ c¸ nh©n nhµ th¬ mµ cã sù hoµ kÕt gi÷a c¸i t«i riªng vµ c¸i ta chung .Hay nãi mét c¸ch kh¸c kh¸t väng hoµ nhËp d©ng hiÕn cña nhµ th¬ còng lµ tiÕng nãi chung cña bao ngêi *ý2 :Khổ 2 :khát vọng dâng hiến cho đời Đọc khổ thơ thứ 2 ta thấy nhà thơ đã bày tỏ khát vọng hiến dâng “Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi đôi mơi Dï lµ khi tãc b¹c ” H×nh ¶nh “Mïa xu©n nho nhá ”lµ mét h×nh ¶nh Èn dô chØ c¸ nh©n cuộc đời của mỗi con ngời .mùa xuân trong lòng nhà thơ mong muốn mình là mùa xuân nho nhỏ tức là sống đẹp nh mùa xuân tràn đầy sự sống và đem sức sống ấy để cống hiến cho cuộc đời chung .Niềm mong muốn này rất chân thành , tha thiết .Bởi thế , mà hình ảnh thơ này đã trở thành nhan đề của cả bài thơ .Nh vậy hình ảnh thơ này , nhà thơ đã thể hiện rõ quan niÖm cña m×nh vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi , gi÷a cuéc đời riêng và cuộc đời chung . Mỗi con ngời là một mùa xuân nhỏ sẽ tạo nên mùa xuân lớn của đất nớc . Sự cống hiến ấy cứ thầm lặng, bền bỉ suốt cả cuộc đời . “Dù là tuổi đôi mơi Dï lµ khi tãc b¹c ” Từ “ Dù là ” đợc lặp lại cấu trúc ngữ pháp không chỉ làm đẹp cho lời thơ ở sự cân đối mà còn có tác dụng nhấn mạnh khẳng định câu thơ nh là lời nhắc nhở của tác giả với chính mình .Dù bất cứ lúc nào cũng không đợc sống vô ích , già vẫn âm thầm cống hiến .Tuổi 20 đầy nhựa sống hay tuổi già tóc bạc .ý thức trách nhiệm với đất nớc vẫn không hề thay đổi .Khæ th¬ nµy gièng nh mét lêi høa vµ còng lµ lêi tù nhñ víi l¬ng t©m cña nhµ th¬ m·i m·i lµ mét mïa xu©n nhá trong mïa xu©n réng lín cña quª hơng đất nớc . Nh vậy , đoạn thơ đã bày tỏ khát vọng hoà nhập và dâng hiến để xây dựng cuộc đời chung của nhà thơ Thanh Hải .ông đã tìm ra ý nghĩa , sự cao đẹp của cuộc sống, sự cống hiến .Lúc này là tháng 11 tiết trời đang l¹nh gi¸ , nhµ th¬ l¹i ®ang n»m trªn giêng bÖnh .ThÕ mµ nhµ th¬ vÉn nh¾c tới mùa xuân tơi đẹp , mùa xuân của đất nớc , vẫn mong muốn mình là mùa xuân nhỏ để góp công sức xây đời .Trong hoàn cảnh nh vậy , khát vọng của nhà thơ đã làm rung cảm trái tim bao bạn đọc .Vì thế đoạn thơ đã đem lại cho bạn đọc nhiều điều quý giá . Nó không chỉ là tình yêu thiên nhiên , yêu cuộc đời mà cũng tự nhủ với mình hãy sống nh nhà thơ , làm 1 mùa xuân nhỏ , đem sức lực và tài năng của mình để dựng xây cuộc đời tô điểm cho mùa xuân chung của dân tộc . 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp -ChuÈn bÞ «n tËp : ViÔn Ph¬ng vµ bµi th¬ ‘ ViÕng l¨ng B¸c”.

(28) Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. Tuần 33- Tiết 33 - Chuyên đề : ViÔn Ph¬ng vµ bµi th¬ ‘VIẾNG LĂNG BÁC’. A- Môc tiªu: Giúp học sinh cảm nhận đợc niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng tha thiết thành kính, vừa tự hào vừa đau xót của tác giả từ miền Nam mới đợc gi¶i phãng ra viÕng l¨ng B¸c. Thấy đợc những đặc điểm nghệ thuật của bài thơ : giọng điệu trang träng vµ tha thiÕt phï hîp víi t©m tr¹ng vµ c¶m xóc, nhiÒu h×nh ¶nh Èn dô có giá trị, súc tích và gợi cảm. Lời thơ dung dị mà cô đúc, giàu cảm xúc mà lắng đọng. B – ChuÈn bÞ: C©u hái «n tËp C – TiÕn tr×nh d¹y häc: 1/ Tæ chøc líp: 2/ KiÓm tra bµi cò: Lång ghÐp khi «n 3/ Bµi míi: I. Tác giả - tác phẩm a)Tác giả: Viễn Phương - Tên: PhanThanh Viễn sinh năm 1928. - Quê: Long Xuyên - An Giang. - Tham gia các hoạt động văn nghệ tại thành phố Hồ Chí Minh. - Ông là nhà thơ, chiến sĩ suốt 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ. - Từng bị bắt giam ở nhà giam Gia Định. - Trưởng thành từ công tác tuyên huấn văn nghệ. - Trong những năm chiến tranh, kể cả những năm bị bắt giam cầm, vẫn bền bỉ sáng tác. b) tác phẩm Tháng 4-1976 , công trình xây dựng lăng Bác vừa mới hoàn thành, miền Nam vừa được giải phóng. Mĩ đã cút, nguỵ đã nhào. Nhân dân miền Nam có dịp thực hiện lòng mong mỏi của mình: ra thăm lăng chủ tịch Hồ Chí Minh. II. Tìm hiểu bài thơ 1. Khổ thơ 1 *Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác. - Câu thơ như một lời tâm sự, từ ngữ dung dị, tự nhiên, cách xưng hô thân mật, gần gũi, giọng điệu cảm xúc(như người con về thăm cha). , - Từ “thăm” thay cho từ “viếng”: kìm nén đau thương nói tránh - khẳng định Bác còn sống mãi. =>thái độ thành kính, gợi lên cảm xúc mãnh liệt. * Ấn tượng đầu tiên sâu sắc về hình ảnh hàng tre quanh lăng Bác vừa thực vừa tượng trưng. Hàng tre:.

(29) + Bát ngát, thẳng hàng (tả thực) + Xanh xanh Việt Nam (tượng trưng) - Xung quanh lăng Bác trồng nhiều tre và trúc. Tre cũng là hình ảnh quen thuộc là biểu tượng của nhân dân Việt Nam.Cây tre diệt giặc từ mấy ngàn năm trước trong truyền thuyết Thánh Gióng đến hình ảnh cây tre trong ca dao, trong văn Thép Mới: “Tre ăn ở với người đời đời kiếp kiếp”. Cây tre góp phần làm nên dáng đứng Việt Nam.“Hàng tre” như gợi tả đội quân danh dự bên người. - Hình ảnh hàng tre vừa tượng trưng vừa thực, gợi tả được sự giản gị, gần gũi nhưng cũng rất thiêng liêng. =>Hình ảnh hàng tre thể hiện lòng tôn kính, trang nghiêm. Dường như dân tộc Việt Nam quần tụ quanh Bác. 2. Khổ thơ 2 Ngày ngày mặt trời đi qua bên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. - Hình ảnh ẩn dụ: Mặt trời ánh sáng của sự sống vĩ đại lớn lao. Bác được ví như mặt trời soi đường chỉ lối cho dân tộc Việt Nam quét mù sương của những năm dài nô lệ, mang lại cuộc sống ấm no cho nhân dân, cho dân tộc. Hình ảnh đó thể hiện lòng tôn kính và biết ơn, đồng thời gợi nên sự cao cả vĩ đại, lớn lao: “Bác sống như trời đất của ta…”. Ngày ngày mặt trời: Thời gian theo dòng liên tục. Ngày ngày dòng người: đi trong không gian đặc biệt thương nhớ. - Bằng điệp từ “ngày ngày”, nhà thơ đã đúc kết một sự thực cảm động diễn ra ngày này qua ngày khác. Biết bao dòng người với nỗi tiếc thương vô hạn cứ lặng lẽ lần lượt vào lăng viếng Bác. - Câu thơ sâu lắng có âm điệu kéo dài như diễn tả dòng người vô tận, khái quát được thật sâu sắc tình cảm sâu nặng của nhà thơ với Bác Hồ. - 79 mùa xuân, cũng là hình ảnh ẩn dụ (khi mất, Bác 79 tuổi). 3. Khổ thơ 3 Bên Bác, nhà thơ ở trong trạng thái cảm xúc say sưa ngây ngất, gần gũi, thân thương - niềm rung động sâu sắc khi lần đầu tiên đến bên Bác. Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim “Trời xanh” cũng là hình ảnh ẩn dụ, là biểu tượng bất diệt của Bác Hồ Người đã ra đi nhưng lý tưởng sự nghiệp của Người vẫn còn mãi. - Cụm từ “vẫn biết >< mà sao” dùng như một sự đối lập. Đó là sự mâu thuẫn giữa lý trí (biết rằng hình ảnh Bác vẫn còn sống mãi, cũng như lý tưởng cao quý của Người) và tình cảm (đau đớn, xót xa khi nhận thức được thực tại). Những hình ảnh: mặt trời, vầng trăng, trời xanh là biểu tượng của thiên nhiên trường tồn, vĩnh cửu, bất diệt được ví với Bác. Bác như hoá thân.

(30) vào non sông xứ sở, Bác trường tồn mãi mãi, vĩ đại, lớn lao ngang tầm trời đất. 4. Khổ thơ 4 Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác. - Nhịp thơ dàn trải, điệp từ “muốn làm” được lặp lại 3 lần gợi cảm xúc bâng khuâng, xốn xang, lưu luyến, không muốn rời xa Bác, như muốn hoá thân vào thiên nhiên xứ sở quanh lăng Bác để được gần Bác, dâng lên bác niềmtôn kính. Lời tâm nguyện chân thành tha thiết, thể hiện cảm xúc lưu luyến, trào dâng không muốn rời xa. Hàng tre(khổ 1): Biểu tượng dân tộc Việt Nam kiên cường bất khuất. Cây tre(khổ 4): Tấm lòng trung hiếu của tác giả, của đồng bào miền Nam đối với Bác, nhân dân miền Nam đối với Bác. 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - viÕt bµi hoµn chØnh cho bµi tËp -ChuÈn bÞ «n tËp Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn34- TiÕt 34. Chuyên đề tiếng việt Khëi ng÷. A . Môc tiªu. Th«ng qua c¸c bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ khëi ng÷ RÌn kÜ n¨ng sö dông khëi ng÷ Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c, tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi. I. KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng. - Khởi ngữ là thành phần câu đứng trớc chủ ngữ để nêu nên đề tàiđợc nói đến Gv : khëi ng÷ cã thÓ l¹p l¹i y trong c©u. nguyªn hoÆc lÆp l¹i b»ng mét tõ - Tríc khëi ng÷ cã thÓ thªm c¸c quan thay thÕ. hệ từ : về, với ,đối với - Hiểu thì tôi hiểu rồi. ; VD: Quyển sách này tôi đọc nó rồi. Giµu t«i còng giµu råi. -> YÕu tè k/n đợc lặp y nguyên ở phần câu cßn l¹i . - Quyển sách này tôi đọc nó rồi. -> Yếu tố k/n đợc lặp b»ng mét tõ thay thÕ. - KiÖn ë huyÖn, bÊt qu¸ m×nh tèt lÔ, quan trªn míi xö cho đợc. -> Yếu tố k/n có quan hÖ gi¸n tiÕp víi phÇn c©u cßn ? ThÕ nµo lµ khëi ng÷, cho vÝ dô.

(31) l¹i .. II. Bµi tËp. Bài 1.Xác định thành phần khởi ngữ trong nh÷ng c©u sau - Có thể đặt câu hỏi: cái gì là đối a. Điều này ông khổ tâm hết sức. tợng đợc nói đến trong câu? để b. §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung tìm đối tợng. síng. c. Một mình thì anh bạn trên đỉnh §iÒu nµy «ng khæ t©m hÕt søc. Phan-xi-p¨ng ….h¬n ch¸u. b. Đối với chúng mình thì thế là d. : Làm khí tợng, ở đợc cao thế mới là lÝ tëng chø. sung síng. e. Đối với cháu, thật là đột ngột… c. Mét m×nh th× anh b¹n trªn đỉnh Phan-xi-păng ….hơn cháu. d. : Làm khí tợng, ở đợc cao thế Bài 2: Chuyển câu không có khởi ngữ thµnh c©u cã thµnh phÇn khëi ng÷: míi lµ lÝ tëng chø. a. Anh Êy lµm bµi cÈn thËn l¾m. e. Đối với cháu, thật là đột b. Tôi hiểu rồi nhng tôi cha giải đợc ngét…. -> Lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m.. Bài 3. Xác định thành phần chủ ngữ, vị ng÷, tr¹ng ng÷, khëi ng÷ trong c¸c c©u sau. a- §«i cµng t«i mÉm bãng. (T« Hoµi) b- Sau mét håi trèng thóc vang déi c¶ lòng tôi, mấy ngời học trò cũ đến sắp hµng díi hiªn råi ®i vµo líp. . -> HiÓu th× t«i hiÓu råi, nhng giải thì tôi cha giải đợc. *Tr¶ lêi: (1) Chñ ng÷: -Câu a: đôi càng tôi -C©u b: mÊy ngêi häc trß (Thanh TÞnh) cò c- Cßn tÊm g¬g b»ng thuû tinh tr¸ng -C©u c: nã b¹c, nã vÉn lµ ngêi b¹n trung thùc, (2) VÞ ng÷ ch©n thµnh, th¼ng th¾n, kh«ng hÒ nãi -C©u a: mÉm bãng dèi, còng kh«ng bao giê biÕt nÞnh hãt -Câu b: đến sắp hàng dới hay độc ác ... hiªn, ®i vµo líp (B¨ng S¬n) -C©u c: vÉn lµ ngêi b¹n trung thùc, ch©n thµnh, th¼ng thøn, kh«ng hÒ nãi dèi, còng kh«ng bao giê biÕt nÞnh hãt hay độc ác... (3) Tr¹ng ng÷: c©u b: Sau mét håi trèng thóc vang déi c¶ lßng t«i. (4) Khëi ng÷: c©u c: (Cßn) tÊm g¬ng b»ng thuû tinh tr¸ng b¹c. 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoàn thiện các bài tập , viết đoạn văn chủ đề tựu chọn trong đó cá sö dông thµnh phÇn khëi ng÷. -ChuÈn bÞ «n tËp : c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn35- TiÕt 35. Chuyên đề tiếng việt.

(32) liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n A . Môc tiªu. Th«ng qua c¸c bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ liªn kÕt c©uvµ liªn kÕt ®o¹n v¨n RÌn kÜ n¨ng sö dông C¸cphÐp liªn kÕt c©uvµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c, tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi. I. KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng ? Lập bảng tổng kết + Nội dung: - Liên kết chủ đề. vÒ c¸c phÐp liªn kÕt: - Liªn kÕt l«gic. + Hình thức: Các biện pháp liên kết là lặp, đồng nghÜa, tr¸i nghÜa vµ liªn tëng, thÕ, nèi. II. Bµi tËp Câu 1. Đoạn văn sau liên kết với nhau bằng cách nào? Ngay lúc ấy, cái vật mà Nhĩ nhìn thấy trước tiên khi được ngỗi sát ngay sau khuôn cửa sổ là một cánh buồm vừa bắt gió căng phồng lên. Con đò ngang mỗi ngày chỉ qua lại một chuyến giữa hai bờ ở khúc sông Hồng này vừa mới bắt đầu chống sào ra khỏi chân bãi bồi bên kia, cánh buồm nâu bạc trắng vẫn còn che lấp gần hết cài miền đất C©u 1. D cïng trêng mơ ước. liªn tëng A. Phép nối B. Phép thế C. Phép lặp từ ngữ D. Phép đồng nghĩa , cïng trêng liªn tëng. C©u 2. C Phép nối. Câu 2. Câu văn “ Quả bom nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô, một đầu vùi xuống đất. Đầu này có vẽ hai vòng tròn màu vàng” sử dụng phép liên kết chính nào? A. Phép thế B. Phép lặp từ ngữ C. Phép nối D. Phép đồng nghĩa C©u 3 : Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi Nhưng tạnh mất rồi. Tạnh rất nhanh như khi mưa đến. Sao chóng thế? Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc không nói nổi. Rõ ràng tôi không tiếc những viên đá. Mưa xong thì tạnh thôi. Mà tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ, hoặc những.

(33) ngôi sao to trên bầu trời thành phố. Phải, có thể những cái đó… Hoặc là cây, hoặc là cái vòm tròn của nhà hát, hoặc là bà bán kem đẩy chiếc xe chở đầy thùng kem, trẻ con háo hức bâu xung quanh. Con đường nhựa ban đêm, sau cơn mưa mùa hạ rộng ra, dài ra, lấp loáng ánh đèn trông như một con sông nước đen. Những ngọn điện trên quảng trường lung linh như những ngôi sao trong câu chuyện cổ tích nói về xứ sở thần tiên. Hoa trong công viên. Những quả bóng sút vô tội vạ của bọn trẻ con trong một góc phố. Tiếng rao của bà bán xôi sáng có cái mủng đội trên đầu… Chao ôi, có thể là tất cả những cái đó. Những cái đó ở thật xa… Rồi bỗng chốc, sau một cơn mưa đá, chúng xoáy mạnh như sóng trong tâm trí tôi… a. Câu văn “ Sao chóng thế?” được dùng với mục đích gì? A. Bầy tỏ ý nghi vấn B. Trình bày một sự việc C. Thể hiện sự cầu khiến D. Bộc lộ cảm xúc b. Cụm từ được gạch chân trong câu “ Mà tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ, hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành phố” liên hệ với từ ngữ trước đó theo kiểu quan hệ nào? A. Quan hệ bổ sung B. Quan hệ thời gian C. Quan hệ nghịch đối D. Quan hệ nguyên nhân c. Từ “ chúng” được dùng để thay thế cho từ ngữ nào trong đoạn văn trên? A.bỗng chốc B. một cơn mưa đá C.những cái đó D. thiệt xa 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoàn thiện các bài tập , viết đoạn văn chủ đề tự chọn trong đó có sö mét sè phÐp liªn kÕt -ChuÈn bÞ «n tËp : NghÜa têng minh vµ hµm ý.

(34) Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 36TiÕt 36. Chủ đề tiếng việt NghÜa têng minh vµ hµm ý. A . Môc tiªu. Th«ng qua c¸c bµi tËp H/s «n tËp cñng cè vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ NghÜa têng minh vµ hµm ý RÌn kÜ n¨ng sö dông NghÜa têng minh vµ hµm ý Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c, tÝch cùc. B. ChuÈn bÞ: c©u hái «n tËp C: Lªn líp 1. Tæ chøc 9A 9B 2. KiÓm tra : lång ghÐp khi «n tËp 3. Bµi míi. I. KiÕn thøc cÇn n¾m v÷ng ? ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý? §iÒu kiÖn sö dông - Nghĩa tường minh là gì? hµm ý? Là nghĩa được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu. ?. Việc sử dụng hàm ý cần . những điều kiện nào? - Hàm ý là phần thông báo tuy không A. Người nói( người viết) được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong có trình độ văn hóa câu nhưng có thể suy ra được ý nghĩa ấy”. cao. - điều kiện sử dụng hàm ý : Người nói B. Người nghe( người ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu, đọc) có trình độ văn còn người nghe (người đọc) phải có năng hóa cao.) lực giải đoán hàm ý. C. Người nói ( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu, còn.

(35) người nghe (người đọc) phải có năng lực giải đoán hàm ý. D. Người nói( người viết) phải sử dụng các phép tu từ. II. Bµi tËp 1. Câu nào sau đây có chứa hàm ý? A. Lão chỉ tẩm ngẩm thế nhưng cũng ra phết chứ chả vừa đâu: Lão vừa xin tôi một ít bả chó. B. Lão làm khổ lão chứ ai làm khổ lão. C. Cuộc đời quả thực cứ mỗi ngày càng thêm đáng buồn. D. Chẳng ai hiều lão chết vì bệnh gì mà bất thình lình như vậy. 2. Câu in đậm sau đây chứa hàm ý gì? Thầy giáo vào lớp được một lúc thì một học sinh mới xin phép vào; thầy giáo nói với học sinh đó: Bây giờ là mấy giờ rổi? A. Trách học sinh đó không mang theo đồng hồ. B. Hỏi học sinh đó đi muộn bao nhiêu phút. C. Phê bình học sinh đó không đi học đúng giờ. D. Hỏi học sinh đó xem bây giờ là mấy giờ . 3. Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi. Tôi nghĩ bụng: Đã gọi là hi vọng thì không thể nói đâu là thực, đâu là hư. Cũng giống như những con đường trên mặt đất ; kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi. (Lỗ Tấn, Cố Hương) Việc tác giả so sánh “ hi vọng” với “ con đường” có hàm ý gì? A. Hi vọng cũng không lâu dài và gian khó như những con đường trên mặt đất . B. Hi vọng không có thực cũng như trên mặt đất vốn không có đường. C. Hi vọng không dễ dàng và tự nhiên mà có, nhưng nếu ta luôn hướng tới nó thì sẽ có lúc có thành sự thật. D. Hi vọng sẽ bất ngờ xuất hiện trong cuộc sống mà nhiều khi ta chẳng biết trước được. 4. Gạch chân câu văn có chứa hàm ý trong đoạn văn sau và nêu ý có thể suy đoán được qua câu nói đó. Chờ khi đứa con trai đã bưng thau nước xuống nhà dưới, anh hỏi Liên: - Đêm qua lúc gần sáng em có nghe thấy tiếng gì không? Liên giả vờ không nghe câu chồng vừa hỏi. Trước mặt chị hiện ra một cái bờ đất lở dốc đứng của bờ bên này, và đêm đêm cùng.

(36) với cơn lũ nguồn đã bắt đầu dồn về, những tảng đất đổ oà vào giấc ngủ. ………………………………………………………………… 4: Cñng cè : GV hÖ thèng bµi 5: Híng dÉn -Häc bµi, «n tËp kÜ kiÕn thøc - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp -ChuÈn bÞ «n tËp : «n tËp tæng hîp, chuÈn bÞ kiÓm tra cuèi n¨m.. Ngày soạn: / /2010 Ngày dạy : / /2010. TuÇn 37 TiÕt 37: ¤n t©p vÒ tõ vùng A/ Môc tiªu bµi d¹y: Giúp học sinh khái quát lại về từ vựng Tiếng Việt mà các em đã học ë líp 6,7,8. Kü n¨ng sö dông trong cuéc sèng. Chữa một số đề thi có liên quan B/ chuÈn bÞ: ThÇy: ChuÈn bÞ ND, kÕ ho¹ch d¹y Trß: ¤n tËp l¹i SGK, chuÈn bÞ lµm bµi tËp. C/ Lªn líp: I/ ¤n l¹i lý thuyÕt : 1/ Từ đơn và từ phức: 2/ Thµnh ng÷: 3/ NghÜa cña tõ: 4/ Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ: 5/ Từ đồng âm: 6/ Từ đồng nghĩa” 7/ Tõ tr¸i nghÜa: 8/ Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ: 9/ Trêng tõ vùng:  Lu ý: GV kiểm tra lại từng mục đối với học sinh bằng nhiều hình thức: Bốc thăm lựa chọn câu hỏi ngẫu nhiên, hoặc Gv chủ động hỏi hs. Sau đó GV nhấn mạnh lại. II/ bµi tËp: C©u 1 a/ §Æt tªn trêng tõ vùng cho d·y tõ: bót m¸y, bót bi, bót ch×, bót mùc. b/ T×m trêng tõ vùng “ Trêng häc” §¸p ¸n: a. §Æt tªn trêng tõ vùng cho d·y tõ: - Tªn chÝnh x¸c: Bót viÕt - chỉ đặt tên: Bút, dụng cụ cầm để viết b. T×m trêng tõ vùng “Trêng häc” - Gi¸o viªn häc sinh, c¸n bé, phô huynh, líp häc, s©n ch¬i, b·i tËp, th viÖn... C©u 2: “ Vî chµng quû qu¸i tinh ma Phen nµy kÎ c¾p bµ giµ gÆp nhau KiÕn bß miÖng chÐn cha l©u Mu s©u còng tr¶ nghÜa s©u cho võa”.

(37) a) §o¹n th¬ trªn n»m ë ®o¹n trÝch nµo trong “TruyÖn KiÒu” cña ND? §©y lµ lêi nãi cña ai nãi vÒ ai? b) §o¹n th¬ trªn cã sö dông thµnh ng÷ kh«ng? H·y chÐp l¹i thµnh ng÷ đó.  §¸p ¸n: a)§o¹n th¬ trªn n»m ë ®o¹n trÝch “ Thuý KiÒu b¸o ©n, b¸o o¸n”. §©y lµ lêi cña nh©n vËt TK nãi vÒ Ho¹n Th b) §o¹n th¬ cã sö dông thµnh ng÷ §ã lµ: “KÎ c¾p bµ giµ gÆp nhau, kiÕn bß miÖng chÐn” (ChÐp sai lçi chÝnh t¶ kh«ng cho ®iÓm) C©u 3: B»ng sù hiÓu biÕt cña m×nh, em h·y gi¶i nghÜa tõ “Vµng” trong c¸c côm tõ sau: Cñ nghÖ vµng Qu¶ bãng vµng TÊm lßng vµng Ông lão đánh cá và con cá vàng §¸p ¸n:  Cñ nghÖ vµng: Vµng- ChØ mµu s¾c vµng cña cñ nghÖ  Qu¶ bãng vµng: Võa chØ mµu vµng cña qu¶ bãng, võa chỉ chất liệu làm ra quả bóng, vừa chỉ đặc điểm quý của biểu tợng đợc dùng làm phần thởng ở lĩnh vực bóng đá (Có biÓu tîng qu¶ bãng vµng)  TÊm lßng vµng: Vµng ë ®©y chØ tÊm lßng cao quý, cao c¶...  Ông lão đánh cá và con cá vàng: Vàng ở đây vừa chỉ mµu s¾c (c¸ mµu vµng). Nhng nghÜa chÝnh lµ c¸ quý, c¸ thÇn III-Mét sè biÖn ph¸p tu tõ : ? Nhắc lại các biện pháp tu từ đã học? - So s¸nh, Èn dô, nh©n hãa, ho¸n dô, nãi qu¸, nãi gi¶m, nãi tr¸nh, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷) 1.So s¸nh : ?ThÕ nµo lµ so s¸nh ? VÝ dô? - So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tơng đồng để làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. VÝ dô : MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa A nh B So sánh mặt trời = hòn lửa có sự tơng đồng về hình dáng, màu sắc  để làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên vừa hùng vĩ vừa gần gũi. 2. Èn dô : ? ThÕ nµo lµ Èn dô? VÝ dô? - Èn dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng khác có nét tơng đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. VÝ dô : Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. MÆt trêi thø hai lµ h×nh ¶nh Èn dô v× : lÊy tªn mÆt trêi gäi B¸c. MÆt trêi Bác có sự tơng đồng về công lao giá trị. 3. Nh©n hãa :.

(38) ? ThÕ nµo lµ nh©n hãa? VÝ dô? Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật …bằng những từ ngữ vốn dùng để gọi hoặc tả con ngời, làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật…trở nên gần gũi với con ng ời, biểu thị đợc những suy nghĩ, t×nh c¶m cña con ngêi. VÝ dô : Hoa cêi ngäc thèt ®oan trang M©y thua níc tãc, tuyÕt nhêng mµu da. Nhân hóa hoa, mây, ngọc, tuyết để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân sánh ngang với vẻ đẹp của thiên nhiên, khiến cho thiên nhiên cũng phải mỉm cời, nhờng nhịn  dự báo số phận êm ấm của nàng Vân. 4. Ho¸n dô : ? ThÕ nµo ho¸n dô? VÝ dô? - Ho¸n dô lµ gäi tªn c¸c sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. VÝ dô : Xe vÉn ch¹y v× MiÒn Nam phÝa tríc ChØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim Tr¸i tim chØ ngêi chiÕn sÜ yªu níc, kiªn cêng, gan d¹, dòng c¶m  Gi÷a tr¸i tim và ngời chiến sĩ có quan hệ gần gũi với nhau, lấy bộ phận để chỉ toàn thÓ. 5. Nãi qu¸ : ? ThÕ nµo lµ nãi qu¸? VÝ dô? - Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất cớngự vật, hiện tợng đợc miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tợng, tăng sức biểu đạt. VÝ dô : Må h«i th¸nh thãt nh ma ruéng cµy Nói quá mức độ mồ hôi để nhấn mạnh nỗi vất vả của ngời nông dân. 6. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh : ? ThÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh? - Nói giảm, nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyÓn chuyÓn tr¸nh g©y c¶m gi¸c ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. VÝ dô : B¸c n»m trong giÊc ngñ b×nh yªn. Nãi B¸c ®ang n»m ngñ lµ lµm gi¶m ®i nçi ®au mÊt B¸c. 7. §iÖp ng÷ : ? ThÕ nµo lµ ®iÖp ng÷? VÝ dô? - Khi nãi hoÆc viÕt, ngêi ta cã thÓ dïng biÖn ph¸p lÆp ®i, lÆp l¹i từngữ (hoặc cả câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp đi, lặp lại nh vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ đợc lặp lại gọi la điệp ngữ. VÝ dô: Ta lµm con chim hãt ……..xao xuyÕn HS tù ph©n tÝch. 8. Ch¬i ch÷ : ? ThÕ nµo lµ ch¬ ch÷? VÝ dô? - Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc th¸i dÝ dám, hµi híc…. lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn vµ thó vÞ. VÝ dô : Nhí níc ®au lßng con quèc quèc Th¬ng nhµ mái miÖng c¸i gia gia Quèc quèc, gia gia lµ ch¬i ch÷ chØ níc, nhµ - nçi nhí níc th¬ng nhµ cña nhµ th¬. IV- LuyÖn tËp : Bµi tËp: ChØ ra vµ nªu ng¾n gän t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong ®o¹n th¬ sau: “Vì sao trái đất nặng ân tình?.

(39) Nh¾c m·i tªn ngêi HCM Nh mét niÒm tin nh dòng khÝ Nh lòng nhân nghĩa, đức hy sinh” (Tè H÷u). ( §Ò thi vµo 10 LHP- §Ò chuyªn- N¨m häc 2002-2003). a) ChØ ra: C¸c BPTT chÝnh: C©u hái tu tõ vµ so s¸nh (M« h×nh: A nh B1 nh B2 nh B3 , B4). b) Nêu tác dụng: Nhà thơ đã sáng tạo cách biểu đạt giàu chất suy tởng, KĐ sự vĩ đại, ảnh hởng to lớn của cuộc sống sự nghiệpvà phẩm chất HCM đối với nhân loại. Đó là sự trân trọng, ngỡng vọng của nhân loại trớc vẻ đẹp cao quý từ bản lĩnh đến cốt cách đến tâm hồn, tình cảm ủa chủ tịch HCM..

(40)

Giao an tu chon van 9 ki 2

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về