Tài liệu Phân tích phương pháp sản xuất ra GTTD tuyệt đối và tương đối? docx

Câu 11: Phân tích phương pháp sản xuất ra GTTD tuyệt đối và tương đối. Ý nghĩa 2
phương pháp này đối với VN.
Phân tích phương pháp sản xuất ra GTTD tuyệt đối và tương đối
* Phương pháp SX GTTD tuyệt đối:
- Là GTTD thu được do kéo dài thời gian LĐ vượt quá thời gian LĐ tất yếu, trong
khi NSLĐ, giá trị sức LĐ và thời gian LĐ tất yếu không thay đổi.
Ví dụ: Ngày LĐ là 8h, thời gian LĐ tất yếu là 4h, thời gian LĐ thặng dư là 4h, mỗi giờ
công nhân tạo ra một giá trị mới là 10 đơn vị, thì GTTD tuyệt đối là 40 và tỷ suất GTTD
là:
40
m’ = x100 %
40
Nếu kéo dài ngày LĐ thêm 2h nữa, trong khi mọi điều kiện khác vẫn như cũ, thì
GTTD tuyệt đối tăng lên 60 và m’ cũng tăng lên thành:
60
m’ = x100 %
40
- Nhà TB không thể kéo dài thời gian LĐ tất yếu của người công nhân, vì người
công nhân ngoài thời gian LĐ cần có thời gian nghỉ ngơi nhằm tái tạo sức LĐ. Do đó, khi
không kéo dài thời gian LĐ được, nhà TB sẽ tăng cường độ LĐ. Hay nói cách khác: kéo
dài thời gian LĐ và tăng cường độ LĐ là để SX GTTD tuyệt đối.
* Phương pháp SX GTTD tương đối:
- Là GTTD thu được do rút ngắn thời gian LĐ tất yếu để tăng thời gian LĐ thặng dư bằng
cách tăng NS LĐ trong các ngành tư liệu sinh học trong điều kiện độ dài ngày LĐ như cũ.
Ví dụ: Ngày LĐ là 10h, trong đó 5h là LĐ tất yếu, 5h là LĐ thặng dư. Nếu giá trị SLĐ
giảm đi 1h thì thời gian LĐ tất yếu rút xuống còn 4h. Do đó, thời gian LĐ thặng dư tăng từ
5h lên 6h và tỷ suất GTTD (m’) tăng từ 100% lên 150%.
Khi NSLĐ XH tăng thì: - Giá trị của mọi sản phẩm hay dịch vụ giảm.
- Giá trị tư liệu tiêu dùng giảm.
Suy ra, giá trị SLĐ sẽ giảm.
Do đó, nhà LĐ có thể mua LĐ với giá rẻ hơn, có nghĩa là thời gian LĐ cần thiết sẽ giảm và

thời gian LĐ thặng dư tăng lên.
- Tuy nhiên loại GTTD tương đối chỉ tạm thời vì giá trị sản phẩm có xu hướng giảm, nhu
cầu tiêu dùng ngày càng tăng nên giá trị sức LĐ có xu hướng tăng.
Muốn tăng NSLĐ phải cải tiến SX, đổi mới công nghệ; xí nghiệp nào tăng năng
suất trước thì thu được GTTD siêu ngạch
* GTTD siêu ngạch:
- Là GTTD thu được do áp dụng công nghệ mới sớm hơn các xí nghiệp khác làm
cho giá trị cá biệt của hàng hóa thấp hơn giá trị thường của nó.
- Các nhà TB luôn giành lấy những điều kiện thuận lợi (kể cả khi bóc lột sức LĐ).
Bóc lột sức LĐ cá biệt để hạ thấp giá trị cá biệt, khoảng chênh lệch giữa giá trị với giá trị
cá biệt là GTTD siêu ngạch.
- Đây là sự thể hiện yêu cầu của quy luật giá trị trong điều kiện của SX TBCN và
trở thành động lực mạnh mẽ của phong trào công xã TBCN.
GTTD siêu ngạch là động lực mạnh mẽ thúc đẩy các nhà TB đổi mới công nghệ để
tăng NSLĐ cá biệt, đánh bại đối thủ của mình trong cạnh tranh.
Ý nghĩa 2 phương pháp này đối với VN:
* 2 phương pháp này có ý nghĩa đối với việc SX ra của cải vật chất, cụ thể:
- Trong điều kiện cơ sở vật chất còn nghèo nàn lạc hậu, việc kéo dài thời gian LĐ
và tăng cường độ LĐ có ý nghĩa giải quyết được khó khăn về đời sống hoặc hoàn thành
mục tiêu kế hoạch đề ra.
- Cải tiến kĩ thuật, ứng dụng thành tựu khoa học mới, tăng NSLĐ, gia tăng của cải
vật chất có ý nghĩa lâu bền.
* Việc chạy đua giành GTTD siêu ngạch có tác dụng thúc đẩy các nhà TB ra sức cải tiến
kĩ thuật, ứng dụng thành tựu KHCN mới, điều đó thúc đẩy LLSX phát triển.
* Nếu gạt bỏ tính chất TBCN, thì 2 phương pháp này có ý nghĩa tích cực trong việc đem
lại của cải vật chất cho XH, góp phần gia tăng phúc lợi XH, tái SX mở rộng ở nước ta