(Sáng kiến kinh nghiệm) sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy học tốt môn công nghệ

Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

MỤC LỤC
STT
1

2

NỘI DUNG

Trang

Phần I: Mở đầu

2

1. Mục đích của SKKN

2

2. Điểm mới của SKKN so với các SKKN khác trước đây

3

3. Đóng góp của SKKN cho việc nâng cao chất lượng dạy và
học
Phần II: Nội dung

4
5

Chương I: Cơ sở khoa học của SKKN

5

I. Cơ sở lí luận

5

II. Cơ sở thực tiễn

6

Chương II: Thực trạng tình hình

7

Chương III: Những giải pháp thực hiện

10

I. Giải pháp thứ nhất

10

II. Giải pháp thứ hai

15

III. Giải pháp thứ ba

18

VI. Giải pháp thứ tư

20

Chương IV: Kiểm chứng các giải pháp của SKKN

26

3

Phần III: Kết luận

27

4

Phần IV: Phụ lục

29

1|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1/ Mục đích của SKKN
Thực tế hiện nay, đổi mới phương pháp dạy - học (PPDH) đang là vấn đề cần

được nghiên cứu, trao đổi bởi nhiều lý do khách quan như môn học, đối tượng học,
cơ sở vật chất, điều kiện hoàn cảnh của giáo viên và học sinh vv... Lứa tuổi học
sinh trường trung học là những học sinh đang ở độ tuổi phát triển, hiếu động, thích
tìm tịi, học hỏi, thích tìm hiểu những cái mới lạ, đang có những ước mơ hồi bão
về hiện tại và tương lai, ước mơ về nghề nghiệp.
Vậy ở trường THCS giáo viên đã thực hiện sử dụng phương tiện dạy học như
thế nào trong những tiết dạy, bài dạy, ta phải sử dụng phương tiện dạy học như thế
nào, giáo cụ ra làm sao, phương pháp gì trong tiết dạy để học sinh hiểu bài tốt.
Để góp phần đưa chiến lược phát triển giáo dục đào tạo đạt kết quả cao trước
yêu cầu ngày càng cao của nền kinh tế xã hội. Để làm được điều đó vấn đề giáo dục
phải được đặt lên hàng đầu, trên cơ sở phát huy sức mạnh của nền giáo dục hiện tại.
Đòi hỏi năng lực cần có của một giáo viên dạy nói chung và giáo viên mơn
Cơng nghệ nói riêng và dạy thực hành nghề là phải có tri thức, kỹ năng thực hành
nghề, nghiệp vụ sư phạm và khả năng tiếp cận với những vấn đề mới của xã hội.
Muốn xây dựng trường học thực sự vững mạnh và phát triển, thì chất lượng
đào tạo phải đặt lên hàng đầu. Vì trình độ và đạo đức của học sinh ra trường là sản
phẩm của những kỹ sư tâm hồn, điều quan trọng bên cạnh những vấn đề dạy học,
chúng ta phải trau dồi, tìm tịi thực tế. Trong điều kiện nền kinh tế thị trường hiện
nay, để xác định cho học sinh THCS tìm hiểu làm quen, các em được học ở trường
THCS rất nhiều những kiến thức. Mỗi mơn học góp phần xây dựng nền tảng kiến
thức văn hoá và hiểu biết xã hội cho các em. Quan hệ giữa các môn học gọi tắt là
liên môn, trong một chừng mực nào đó, PPDH theo quan điểm liên mơn là phương
pháp hiện đại, được xem như là một trong những điều kiện quan trọng của việc
hoàn thiện kiến thức, nâng cao hiệu quả của quá trình nhận thức cho học sinh, giúp
học sinh có một nội dung tư duy phong phú, một cách suy nghĩ vận động bằng con
đường tích hợp từ nội dung của một số môn học. Hiện nay với mục tiêu cuối cùng
2|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

là để người học tự phát triển toàn diện. Trong học tập vận dụng phương tiện dạy
học, các giáo cụ kết hợp kiến thức liên mơn chủ thể biến đổi bằng cách tích hợp các
kiến thức từ các nguồn khác nhau để lồng ghép vào tiết dạy.
Trong khuôn khổ đề tài này tôi muốn đưa ra vấn đề:
"Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy-học tốt môn Công nghệ"
Truyền thông là sự thiết lập “Cái chung” hay tạo nên sự đồng cảm giữa
người phát và người thu thông qua một hay nhiều thông điệp truyền đi. Môn Công
nghệ là môn khoa học thực nghiệm, chương trình được gắn liền giữa lý thuyết và
thực hành người thầy phải lựa chọn phương pháp truyền thông cho phù hợp với bài
dạy.
Trong sự nghiệp giáo dục xây dựng đất nước Cơng nghiệp hố - Hiện đại hoá
chúng ta phải giáo dục cho học sinh hiểu rõ và nắm chắc kiến thức các môn học.
Bộ môn kỹ thuật trước kia, nay cải cách gọi là môn Công nghệ, đối với học sinh và
một số đồng nghiệp cho rằng nó là mơn học phụ. Nhưng nếu chúng ta là những
người trực tiếp giảng dạy tích hợp tốt các môn học, sử dụng tốt các trang thiết bị sẽ
thấy được sự sinh động, hấp dẫn và cần thiết đối với học sinh ở độ tuổi trung học.
Do tác động tích cực của ngoại lực, chính là yêu cầu điều kiện của xã hội với nền
giáo dục và để bổ trợ tốt khi học các môn học khác trong đó có đào tạo nghề áp
dụng trong cuộc sống hàng ngày, làm cho học sinh hiểu bài và nắm kiến thức sâu
hơn.
Là một giáo viên Công nghệ, sau nhiều năm công tác tại trường THCS
Phương Liệt, trực tiếp giảng dạy môn Công nghệ, trăn trở với việc làm sao để nâng
cao chất lượng môn học phục vụ cho cuộc sống tương lai của học sinh tôi đã mạnh
dạn áp dụng một số phương pháp mới trong việc dạy học môn Công nghệ để đạt
hiệu quả cao nhất.

2/ Điểm mới của SKKN so với các SKKN khác trước đây
Trong quá trình dạy học, các phương tiện dạy học giảm nhẹ công việc của
giáo viên và giúp cho học sinh tiếp thu kiến thức một cách thuận lợi. Có được các

phương tiện thích hợp, người giáo viên sẽ phát huy hết năng lực sáng tạo của mình
trong cơng tác giảng dạy, làm cho hoạt động nhận thức của học sinh trở nên nhẹ
nhàng và hấp dẫn hơn khiến học sinh yêu thích, hứng thú với mơn học. Do đặc
điểm của q trình nhận thức, mức độ tiếp thu kiến thức mới của học sinh tăng dần
3|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

theo các cấp độ của tri giác: nghe - thấy - làm được (những gì nghe được khơng
bằng những gì nhìn thấy và những gì nhìn thấy thì khơng bằng những gì tự tay
làm), nên khi sử dụng phương tiện trong quá trình dạy học, giáo viên có điều kiện
để nâng cao tính tích cực, độc lập của học sinh và từ đó nâng cao hiệu quả của quá
trình chiếm lĩnh kiến thức và hình thành kỹ năng, kỹ xảo của các em.
Từ đó tìm tịi xây dựng và áp dụng phương pháp dạy học tích cực theo
hướng đổi mới khâu sử dụng đồ dùng dạy học và phương tiện kĩ thuật để từ đó phát
huy thế mạnh tích cực tự học, tính sáng tạo của học sinh trong mơn học Cơng nghệ.
Tìm ra những kinh nghiệm giảng dạy tốt cho bản thân tôi đã đưa nhiệm vụ cho
sáng kiến:
- Tìm hiểu cơ sở lý luận cho sáng kiến.
- Tìm hiểu thực trạng các bài dạy mơn Cơng nghệ có sử dụng phương tiện
và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Cơng nghệ.
- Tìm hiểu những ngun nhân ảnh hưởng đến bài dạy môn Công nghệ.
- Nghiên cứu cách thức sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy học tốt môn Công nghệ cho học sinh trường THCS Phương Liệt.
- Đề xuất một số kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả bài dạy mơn Cơng
nghệ có sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt mơn Cơng
nghệ.

3/ Đóng góp của SKKN cho việc nâng cao chất lượng dạy và học
Sáng kiến kinh nghiệm “Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy học tốt môn Công nghệ” đã được nghiên cứu và ứng dụng tại trường THCS

Phương Liệt đã góp phần nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn Công nghệ
THCS. Tôi hy vọng sáng kiến này nếu được áp dụng ở các trường khác cũng sẽ
đem lại những hiệu quả rõ rệt trong việc dạy và học môn Công nghệ THCS.

4|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA SKKN:
Với những phương pháp đổi mới trong dạy học mà nghành giáo dục đã đưa vào
trong các nhà trường nói chung và trường THCS nói riêng nhằm nâng cao chất
lượng dạy học. Muốn đạt hiệu quả giảng dạy trong môn Công nghệ công nghiệp,
khâu chuẩn bị và sử dụng đồ dùng dạy học là vơ cùng quan trọng vì mơn học này
địi hỏi trí tưởng tượng về khơng gian rất khó mà một nhà giáo dục đã nói về mối
quan hệ giữa giáo viên- học sinh khi dạy học là:
Nói cho tơi nghe - Tơi qn
Cho tơi nhìn - Tơi nhớ
Cho tôi làm -Tôi hiểu
Như vậy, muốn gây hứng thú cho học sinh học mơn này có chất lượng thì
người giáo viên phải phát huy thế mạnh của thiết bị, đồ dùng dạy học tranh ảnh,
mẫu vật…Vậy làm thế nào để sử dụng đồ dùng dạy học trong môn Công nghệ
THCS một cách hiệu quả và qua đó nâng cao chất lượng giờ dạy tương ứng là lý do
mà tôi chọn nghiên cứu đề tài này.
Mơn Cơng nghệ THCS có thời lượng thực hành khá cao. Các bài thực hành
đó thường có hai dạng:
+ Vận dụng lý thuyết để giải các bài tập tình huống, bài thực hành rèn luyện
kỹ năng.

+ Thực hành tạo sản phẩm: Chủ yếu là thực hành việc thực hiện quy trình
Cơng nghệ, các thao tác kĩ thuật sản xuất ra sản phẩm đơn giản.
Cấu trúc chung của các bài thực hành: Có phần chuẩn bị, nội dung thực
hành, trình tự tiến hành hoặc mẫu báo cáo có phần đánh giá. Cấu trúc này đã đảm
bảo được những yêu cầu của nội dung thực hành tuy nhiên để vận dụng vào thực tế,
nhằm giúp cho học sinh nâng cao kỹ năng thì cần phải áp dụng một cách linh hoạt
theo từng nội dung cụ thể.

5|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

Một thực tế là sau khi hồn thành chương trình thì đa phần học sinh thao tác
thực hành cịn yếu, để tự mình tạo ra một sản phẩm theo yêu cầu của môn học là rất
khó khăn vì đặc trưng của mơn học địi hỏi người học phải được trang bị nhiều kỹ
năng khác nhau như cách sử dụng các loại kìm điện, sử dụng khoan, sử dụng cưa ...
mặt khác cịn phải tính tốn được các thơng số kĩ thuật của mạch điện, có óc quan
sát thẩm mĩ.

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA SKKN
Việc thực hiện chương trình đối với các trường THCS cịn khó khăn vì các
đồ dùng, thiết bị dạy học có chất lượng khơng cao, nhiều đồ dùng bị hư hỏng hoặc
sử dụng được cịn thiếu độ chính xác, các vật liệu tiêu hao không bổ xung kịp thời.
Môn học Cơng nghệ lại là mơn học khơ cứng mang tính hướng nghiệp, việc lơi
cuốn học sinh u thích mơn học là khó khăn. Tâm lí các em học sinh chưa thực
sự u thích mơn học khi thực hiện bài học ngay tại lớp học.

1. Về đối tượng
Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, hiện nay học sinh ở thành

phố có rât nhiều các phương tiện giải trí, các hoạt động văn hóa nghệ thuật sơi
động. Vì vậy, việc học mơn Cơng nghệ cơng nghiệp chưa có nhiều ứng dụng ở lứa
tuổi THCS khiến Học sinh ít hứng thú.
Vì vậy việc hướng các em u thích nghề nghiệp mang tính Cơng nghiệp
như mơn Cơng Nghệ lớp 8, lớp 9 là điều trước tiên các giáo viên giảng dạy bộ môn
Công nghệ phải thực hiện.

2. Về khách quan
Nhà trường có phịng học bơn mơn Cơng nghệ đạt chuẩn. Tuy nhiên các
dụng cụ và vật liệu điện còn thiếu chủng loại, các thiết bị được cấp có chất lượng
khơng cao và có hình dạng khác với các thiết bị điện được sử dụng trong mạng điện
gia đình.
Bên cạnh đó, dù SGK Công nghệ đã được đổi mới nhiều lần nhưng chưa cập
nhật được với sự phát triển của mạng điện dân dụng hiện tại khiến học sinh khó
khăn trong việc gắn việc thực hành minh họa với mạng điện thật trong gia đình.

6|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

CHƯƠNG II : THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH
1. Khảo sát
Sau khi tham khảo, lấy ý kiến học sinh về môn học Công nghệ tôi thấy đa
phần các em học sinh ngại môn học này là bởi vì một phần các em nhận thấy sản
phẩm của mình chỉ mang tính thí nghiệm mà chưa thực tế, không được sử dụng
vào thực tiễn.
Về địa điểm các em khơng thích học thực hành ngay tại phịng học lý thuyết.
Tỷ lệ học sinh muốn được học thực hành tại phòng học thực hành chuyên biệt hoặc
làm việc ứng dụng thực tế là khá cao.

2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu

- Thuận lợi : Là môn học gần gũi với thực tế, đa số các em học sinh cũng đã nhìn
thấy nhiều loại vật thể khối hình hộp, các loại dụng cụ cơ khí cầm tay đơn giản, các
cơ cấu truyền và biến đổi chuyển động, các thiết bị và đồ dùng điện trong gia đình.
Do đó, khi dạy học Cơng nghệ 8 có nhắc đến các nội dung trên các em phần nào
cũng đã hình dung được.
- Khó khăn: Trong suy nghĩ của phụ huynh và học sinh đều coi Công nghệ là môn
phụ nên thường coi nhẹ và khơng chú ý học.
Trong q trình giảng dạy mơn Công nghệ kể cả trước kia là môn Kỹ thuật
dạy học theo phương pháp cũ và bây giờ là môn Công nghệ áp dụng phương pháp
dạy mới. Dù ở phương pháp nào khi dạy môn Công nghệ mà không ứng dụng thực
tiễn thì kết quả chắc rằng khơng thu lại được là bao nhiêu.
Các nhà triết học nổi tiếng có câu: Tơi nghe - Tơi qn
Tơi nhìn - tơi nhớ
Tơi làm - tôi hiểu
Để hiểu và nắm vững kiến thức mơn Cơng nghệ một cách thấu đáo, lơgic khi
đã có kiến thức cơ bản ở các mơn Vật lý, tốn về phần điện, phần cơ, phần hình
học. Thí dụ chương trình Vật lý lớp 7 đã cho các em biết về dòng điên, điện áp, sơ

7|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

đồ mạch điện, ở mơn tốn cho các em biết về các khối hình học đa diện phẳng, khối
tròn xoay. Người dạy phải biết liên hệ giữa các môn học để áp dụng khi soạn giảng.
Nếu giáo viên chịu khó tìm tịi, chịu khó nghiên cứu, tìm ra phương pháp để
dạy một tiết lý thuyết hay thực hành mơn Cơng nghệ thì kết quả sẽ đem lại sự hưng
phấn cho cả người dạy và người học, đạt kết quả cao. Chúng ta tổ chức một tiết dạy

một cách đầy đủ về mọi mặt giáo án cũng như phương tiện, giáo cụ, đúng kiến
thức, đúng trọng tâm, chính xác khoa học, đúng "cơng nghệ" thì sẽ khiến học sinh
hứng thú với bài học, từ đó chủ động chiếm lĩnh kiến thức, hình thành kỹ năng mơn
học để có thể ứng dụng vào đời sống, có thể và chắc chắn các em ra trường sẽ có
được tay nghề vững chắc, đây là một biện pháp "Thêm thợ bớt thầy" như điều kiện
ở nước ta hiện nay, hơn nữa đây cũng là bước đột phá quan trọng trong sự nghiệp
giáo dục.
Dĩ nhiên cịn có nhiều phần học khác nữa trong bộ môn Công nghệ, nhưng ở
đây tôi chú trọng phần kỹ thuật điện trong môn Công nghệ. Vì chúng ta đã biết
nguồn năng lượng điện (Điện năng) dễ dàng biến đổi thành các dạng năng lượng
khác và là nguồn năng lượng chủ yếu, là nguồn động lực cho đời sống và sản xuất
của nước ta cũng như trên thế giới. Có nghĩa là mọi người dân đã được dùng điện
và đã dùng thì phải am hiểu, phải biết cách sử dụng một cách an tồn, có hư hỏng
thì phải biết tự khắc phục, sửa chữa điện. Điều này có nghĩa các em học sinh ở lứa
tuổi THCS phải hiểu để sử dụng điện an toàn cho người, thiết bị trong gia đình hiện
tại và cả trong cuộc sống xã hội. Học sinh vừa rèn luyện về trình độ văn hoá, vừa
rèn luyện về tay nghề. Để đạt được điều này địi hỏi người thầy khơng chỉ biết về
kiến thức chun mơn mà cịn phải biết cách thực hiện tiết dạy, bài dạy (nhất là
những tiết thực hành) để học sinh làm thực hành: có thể là bắt chước quan sát sao
chép, có thể là tự làm được, có thể là biến hố thuần thục. Có rất nhiều những
trường giáo viên lên lớp một bài thực hành mà khơng hề có một dụng cụ hay một
thiết bị, những thiết bị được cấp mặc dù chúng không được tốt, thậm chí cịn khơng
sử dụng được nhưng cũng nên cho học sinh biết đấy là cái công tắc 3 cực, hay đấy
là tắc te, là cái chấn lưu…Như vậy điều quan trọng của bộ môn thực nghiệm là học
sinh phải nắm chắc lý thuyết, hiểu biết kỹ năng thực hành một cách chính xác,
thuần thục, chứ khơng phải thực hiện qua loa đại khái, cái gì cũng tưởng tượng.
Thực trạng đào tạo và giáo dục dạy lý thuyết, hướng dẫn thực hành mơn
Cơng nghệ hiện nay cịn khá nhiều những khuynh hướng rút kinh nghiệm qua sao
8|29

Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt mơn Cơng nghệ

chép, phân tích lý luận kiểu khoa học hàn lâm chứ chưa thực sự mổ xẻ, tìm hiểu
một cách nghiêm túc những cái được và cái chưa được, trong việc tổ chức dạy- học.
Với quỹ thời gian bị rút ngắn cho các chương trình học bắt buộc như hiện nay,
người giáo viên khơng có bản lĩnh vững vàng, khơng có kiến thức sâu rộng, khơng
có tay nghề thực hành trong thực tế, khơng có kỹ năng thực hành thuần thục thì học
sinh, học xong bài sẽ khơng thu nhận được vấn đề gì. Học sinh thực hiện một bài
thực hành đúng quy trình Cơng nghệ, thành thạo kỹ năng đó là điều mà xã hội đòi
hỏi đối với người dạy học. Với đặc thù của nghề điện dân dụng (kỹ thuật lắp đặt
mạch điện trong nhà) việc giáo viên dạy lý thuyết cần phải tỷ mỉ truyền đạt rõ ràng
sâu rộng tới học sinh và từ lý thuyết giáo viên hướng dẫn học sinh thực hành một
cách thành thục theo quy trình, thì trong thực tế học sinh mới có thể tự tay mình
làm ra sản phẩm.

3. Kết quả - hiệu quả của thực trạng
Bên cạnh những khó khăn bất cập như trình độ tiếp thu của học sinh, điều
kiện cơ sở vật chất, thiết bị, nếu chúng ta phó mặc cho thời gian trôi theo kiểu
"sống chết mặc bay", không thường xuyên cập nhật kiến thức khoa học kỹ thuật,
khơng thường xun tìm tòi, học hỏi đưa nhiều những phương pháp dạy học mới để
thay đổi sự tiếp thu, tư duy sáng tạo của học sinh thì kết quả của thực trạng thật
đáng buồn. Học sinh học xong phần kỹ thuật điện mà khơng dám cắm phích điện;
khơng lắp được cho bóng đèn sợi đốt vào đui đèn, đèn huỳnh quang vào máng,
không dám tháo chiếc quạt bàn ra lau chùi; không biết điện áp 1 pha có bao nhiêu
dây; bao nhiêu vol, không vẽ được các quy ước ký hiệu thiết bị, đồ dùng điện trên
bản vẽ; không thiết kế được mạch điện…v.v…thì quả là uổng phí.
Từ những điều đáng buồn trên có thể xảy ra, ta hãy suy nghĩ cùng đưa ra các
biện pháp khả thi để mơn Cơng nghệ có những học trị thật sự u thích mơn học,
khơng những giỏi về lý thuyết mà còn thành thạo kỹ năng trong thực hành.

Đòi hỏi chất lượng dạy và học thực hành nghề điện cũng như các nghề khác
là một đòi hỏi chính đáng kể từ học sinh cũng như giáo viên, nhà trường cũng như
xã hội. Nhưng cũng thật khó khi bản thân tôi là giáo viên cũng đã rất nhiều năm
dạy nghề, dạy thực hành thời gian thì eo hẹp, thiết bị vật tư còn thiếu, chưa cập
nhật. Nên chăng song song với việc cải cách chương trình học, thay đổi phương
pháp dạy, cần chú ý đến chất lượng trang thiết bị và đồ dùng dạy học.

9|29


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

Từ những thực trạng dẫn đến việc dạy, học đang cịn mang tính đối phó,
khơng có chất lượng giáo dục, khơng có hiệu quả cải cách

CHƯƠNG III:NHỮNG GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
I. Giải pháp thứ nhất
Quay lại với câu nói trên của nhà triết học Tơi nghe - Tơi qn
Tơi nhìn - tơi nhớ
Tơi làm - tơi hiểu
Theo mơ hình truyền thơng hai chiều dạy học, các giác quan thuộc kênh cảm
giác ảnh hưởng lớn tới kết quả q trình truyền thơng.
Sự tiếp thu tri thức khi học chỉ đạt được:
+ 1% qua nếm
+ 1,5% qua sờ
+ 3,5% qua ngửi
+ 11% qua nghe
+ 8,3% qua nhìn
Tỷ lệ kiến thức nhớ được sau khi học đạt được:
+ 20% qua nghe được.

+ 30% qua nhìn được
+ 50% qua nghe và nhìn được
+ 90% qua làm được
1/. Phương tiện dạy học là một tập hợp những đối tượng vật chất được giáo
viên sử dụng tư cách là những phương tiện điều khiển hoạt động nhận thức của học
sinh.
Đối với học sinh, phương tiện còn là nguồn tri thức phong phú để lĩnh hội tri thức,
rèn luyện kỹ năng.

10 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt mơn Cơng nghệ

2/.Vai trị của phương tiện dạy học có thể cung cấp cho học sinh các kiến
thức một cách chắc chắn và chính xác, như vậy nguồn tin họ thu nhận được trở nên
đáng tin cậy và được nhớ lâu bền hơn.
Làm cho việc dạy học trở nên cụ thể hơn, vì vậy tăng thêm khả năng của học sinh
tiếp thu những sự vật, hiện tượng và các quá trình phức tạp mà bình thường học
sinh khó nắm vững được.
Rút ngắn thời gian giảng dạy mà việc lĩnh hội kiến thức của học sinh lại nhanh hơn.
Giải phóng người thầy khỏi một khối lượng lớn các cơng việc tay chân, do
đó làm tăng khả năng nâng cao chất lượng dạy học.
Dễ dàng gây được cảm tình và sự chú ý của học sinh
Bằng việc sử dụng phương tiện dạy học, giáo viên có thể kiểm tra một cách
khách quan khả năng tiếp thu kiến thức cũng như hình thành kỹ năng, kỹ xảo của
học sinh.
3/.Bộ môn công nghệ cũng là bộ môn mới chúng ta phải thực hiện như thế
nào? Để bộ môn công nghệ thực sự bổ ích, lý thú, học sinh học tập có chất lượng.
Giáo viên phải lên kế hoạch sử dụng phương tiện gì, giáo cụ nào, tổ chức làm sao,

có mục đích, có kiến thức chun mơn, khơng ngừng tìm hiểu, học hỏi trau dồi
trình độ chun mơn… nhằm góp phần nâng cao chất lượng về trí dục cũng như
đức dục và nhân cách phẩm chất, tay nghề cho học sinh.
Giáo viên cần cải tiến cách dạy, cách thực hiện bài dạy, phương pháp truyền
đạt theo hướng tích cực, chủ động, độc lập sáng tạo của học sinh trong quá trình
nhận thức. Giáo viên cần giúp học sinh thấy được vị trí, ý nghĩa của mơn học, bài
học trong thực tiễn, ứng dụng trong cuộc sống. Cần tổ chức chỉ đạo, kiểm tra
thường xuyên tính tự học của học sinh. Giáo viên cần bồi dưỡng cho học sinh cách
tự học, tự thực hành đảm bảo an toàn lao động theo các bài qua phần củng cố bài.
Những bài thực hành rất cần để giúp các em hiểu biết sâu hơn về bài học,
nắm chắc hơn về kiến thức lý thuyết cũng như tay nghề. Phương pháp của tôi là
hướng dẫn mẫu qua các thông tin để học sinh bắt chước, truyền đạt chắc kiến thức
cho học sinh và cho học sinh phát huy tính sáng tạo thực hành thành thạo.
Có thể chia nhỏ lớp học thành nhiều nhóm nhưng phải đảm bảo được học
sinh nào cũng nắm được kiến thức, cũng được thực hành.
11 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

Giáo viên chỉ hướng dẫn những phần nguy hiểm và công tác chuẩn bị những
yêu cầu của tiết thực hành để tránh gây ra tai nạn, khi học sinh sáng tạo thực hành
giáo viên đi từng nhóm kiểm tra uốn nắn sửa chữa.
Giáo viên nên phát huy khả năng tự học, sáng tạo của học sinh, theo kiểu học
sinh chuẩn bị bài đầy đủ ở nhà.
Bài học thực hành của các em đạt kết quả cao giáo viên phải giao nhiệm
vụ và công việc của tiết thực hành cho từng học sinh thật cụ thể. Giáo viên hướng
dẫn ban đầu, hướng dẫn thường xuyên và kết thúc.
Giáo viên yêu cầu học sinh học lý thuyết và chuẩn bị tốt cho tiết thực
hành. Ứng dụng lý thuyết với thực hành sẽ giúp cho học sinh nắm rất chắc kiến

thức của bài học và giúp các em thành thạo hơn, lành nghề hơn. Có những bài liên
quan thì lại tiếp tục vận dụng và liên hệ để các em tư duy sáng tạo. Trong thiết kế
lắp ráp mạch điện ở một số bài ta có thể thực hiện như sau:
Ví dụ: Thực hiện soạn giảng bài 53 môn Công nghệ 8, học sinh được học và phải
tự liên hệ thực tế nắm chắc lý thuyết rồi triển khai bài 54 thực hành cầu chì thơng
qua việc sử dụng các phương tiện dạy học trực quan giúp học sinh nắm chắc kiến
thức lý thuyết và biết vận dụng kiến thực đó vào thực tế của đời sống.
Ví dụ: Nội dung bài soạn môn Công nghệ 8: Bài 54 thực hành – Cầu chì:
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: Mơ tả được ngun lý làm việc và vị trí lắp đặt của cầu chì trong
mạch điện.
2. Kỹ năng: thao tác đúng kỹ thuật, lắp mạch nhanh, chính xác.
3. Thái độ: làm việc nghiêm túc, tác phong cẩn thận, đúng quy trình, ý thức góp
nhặt kiến thức phục vụ cuộc sống thực tế.
4. Phát triển năng lực học sinh: Năng lực tư duy logic, năng lực thực nghiệm,
năng lực sử dụng thiết bị thực hành, năng lực hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. Thiết bị dạy học:
1. Chuẩn bị của thầy: Tài liệu tham khảo: Sách khí cụ điện, sách thiết kế mạch
điện trong nhà, sách nghề điện dân dụng.
Chuẩn bị các thiết bị vật liệu:
+ Máy biến áp 220/6V( số lượng 4 cái).
+ 4 đoạn dây chì dài 5cm loại dòng điện định mức 1A.
+ 4 đoạn dây đồng dài 5cm loại dòng điện định mức 1A.

12 | 2 9


A•
0

•

Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên mơn để dạy -0
học tốt môn Công nghệ

+ 4 bộ đui đèn và bóng đèn 6V-3W.
+ 4 cơng tắc điện, 4 cầu chì hộp.
+ Nguồn xoay chiều 220V và 1 bộ dây ổ cắm
2. Chuẩn bị của học sinh: HS chuẩn bị trước báo cáo thực hành theo mẫu ở mục
III, mỗi nhóm chuẩn bị 1 cây nến.
III.Các hoạt động dạy học
1. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Em hãy kể tên các thiết bị điện trong nhà và nêu nguyên lý làm việc của cầu chì.
2. Khởi động: Giáo viên đặt vấn đề vào bài: Các em đã được tìm hiểu trên lý
thuyết về cầu chì. Vậy để hiểu rõ hơn về nguyên lý làm việc của cầu chì chúng ta
tìm hiểu bài 54 thực hành cầu chì.
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

NỘI DUNG
/

HĐ1.Tìm hiểu dụng cụ thực hành.
5
GV yêu cầu HS nêu các thiết bị thực hành
GV phát đồ dùng thực hành cho các nhóm
học sinh.

I. Chuẩn bị.
- SGK

II. Nội dung và trình tự thực
hành.
1. So sánh dây chì và dây đồng.
- Dây đồng có độ cứng lớn và chịu
được nhiệt độ nóng chảy cao hơn
dây chì.

HĐ2. So sánh dây chì và dây đồng
5’
GV: Hướng dẫn cho học sinh làm thực
hành so sánh độ cứng và nhiệt độ nóng chảy
của hai sợi.
GV: Gọi học sinh giải thích tại sao người ta
dùng dây chì để bảo vệ ngắn mạch.
HS: làm thực hành và giải thích.
HĐ3. Thực hành trường hợp mạch điện 10’ 2.Thực hành trường hợp mạch
làm việc bình thường.
điện làm việc bình thường.
GV Treo bảng phụ hình 54.1: Mạch điện trên
dùng máy biến áp để biến dòng điện 220V
6V ~
thành 6V, cầu chì được mắc nối tiếp với
bóng đèn & có cơng tắc để đóng cắt mạch
điện.
- GV nối sẵn mạch điện trên bảng điện &
tiến hành thực hành như các bước trong
13 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

SGK.
- Y/c HS quan sát.
+ Đóng cơng tắc, bóng đèn sáng khơng?
+ Tắt cơng tắc, làm đứt dây chì sau đó
đóng cơng tắc lại bóng đèn sáng khơng? Vì
sao?
- Kết luận: Trong trường hợp mạch
- GV nhận xét & nêu kết luận về chức năng
điện làm việc bình thường, dây chì
của dây chì trong điều kiện bình thường.
đóng vai trị là một đoạn dây dẫn
HS thực hành nối mạch điện
điện.
GV quan sát HS lắp và cho thử mạch
3.Thực hành bảo vệ ngắn mạch
HĐ4. Thực hành bảo vệ ngắn mạch của 15’
của cầu chì.
cầu chì.
Hỡnh vẽ
- Treo hình 24.1 & 24.2a y/c HS quan sát
xem trong 2 sơ đồ trên có gì khác nhau
khơng?
- Hãy nhận xét về sự khác nhau về vị trí &
vai trị của cơng tắc trong 2 sơ đồ trên?
- GV nối sẵn mạch điện trên bảng điện &
tiến hành thực hành như các bước trong
SGK& y/c HS quan sát.
+ Trong trường hợp a xảy ra hiện tượng gì?
+ Trong trường hợp b xảy ra hiện tượng gì?

- GV nhận xét & đưa ra kết luận.
- GV tiếp tục làm thí nghiệm trong trường
-Kết luận: Dây chì được dùng làm
hợp c.
dây chảy cầu chì để bảo vệ mạch
- Vậy, qua 2 trường hợp trên ta rút ra được
điện khỏi hiện tượng ngắn mạch vì
kết luận gì về chức năng của cầu chì trong
dây chì dễ nóng chảy hơn dây đồng.
mạch điện?
- GV nhận xét.
- Yêu cầu các nhóm nộp lại báo cáo.
Các nhóm tiến hành thực hành ngắn mạch
theo các bước trong SGK.
4. Củng cố (3’):
5. Dặn dò (2’):
14 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

- Học bài & xem lại bài.
- Xem trước bài 55 trang 189.
- Nhận xét & đánh giá tiết dạy.

II. Giải pháp thứ hai:
Áp dụng phương tiện dạy học, giáo cụ trực quan truyền đạt theo hướng tích cực,
chủ động, độc lập sáng tạo của học sinh trong quá trình nhận thức. Giáo viên cần
giúp học sinh thấy được vị trí, ý nghĩa của môn học. Cần tổ chức chỉ đạo, kiểm tra
thường xuyên tính tự học của học sinh. Giáo viên cần bồi dưỡng cho học sinh cách

tự học, tự thực hành đảm bảo an toàn lao động theo các bài qua phần cụ thể.
1/. Về kỹ năng
- Sử dụng phương tiện dạy học có nghĩa là trình bày phương tiện vào lúc cần
thiết, lúc học sinh mong muốn nhất được quan sát, gợi nhớ trong trạng thái tâm
sinh lý thuận lợi nhất.
- Sử dụng phương tiện dạy học đúng chỗ tức là tìm vị trí để giới thiệu phương
tiện trên lớp học hợp lý nhất, giúp cho học sinh có thể sử dụng nhiều giác quan nhất
để tiếp xúc với phương tiện một cách đồng đều ở mọi vị trí trong lớp.
- Sử dụng phương tiện dạy học áp dụng thành thạo vào thực tiễn những kiến thức
đã học hoặc những kết quả của một quá trình luyện tập.
Khi giảng bài giáo viên cần tạo ra khoảng trống để học sinh bổ sung, hồn
thiện. Tạo ra các tình huống, những bài tập có thể thường xảy ra trong thực tế để
học sinh có thể nắm bắt vấn đề và nội dung kiến thức nhanh hơn.
Ln tạo khơng khí thoải mái, điều kiện thuận lợi cho việc dạy và học, cung
cấp đầy đủ kiến thức liên quan giữa các môn học và trong thực tế, tăng cường hoạt
động ngoại khố trong chương trình học để giúp học sinh liên hệ khoa học và đời
sống, mở rộng kiến thức.
Giáo viên cần khuyến khích tuyên dương những thành quả việc tự học của
học sinh, hướng dẫn các tài liệu để học sinh đọc tham khảo. Đẩy mạnh tích cực học
theo nhóm, đánh giá theo nhóm, thi đua theo nhóm…Yêu cầu học sinh tự học nắm
chắc kiến thức lý thuyết, chuẩn bị tốt cho tiết thực hành
2. Yêu cầu của sử dụng phương tiện
a/. Tính khoa học sư phạm

15 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

Phương tiện dạy học phải đảm bảo cho học sinh tiếp thu được các kiến thức,

kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp tương xứng với chương trình học, giúp cho giáo viên
truyền đạt cho học sinh các kiến thức phức tạp, kỹ xảo tay nghề một cách thuận lợi,
làm cho họ phát triển khả năng nhận thức và tư duy logic. Nội dung và cấu tạo của
phương tiện dạy học phải đảm bảo các đặc trưng của việc dạy lý thuyết, thực hành
và các nguyên lý sư phạm cơ bản.
Phương tiện dạy học phải phù hợp với nhiệm vụ sư phạm và phương pháp
giảng dạy, thúc đẩy khả năng tiếp thu của học sinh. Các phương tiện dạy học, tập
hợp thành bộ phải có mối liên hệ chặt chẽ về nội dung, bố cục và hình thức trong
đó mỗi loại trong một bộ phải có vai trò và chỗ đứng riêng
Phương tiện dạy học phải thúc đẩy công việc cho học sinh và đưa ra tiêu chí đánh
giá.
3) Cách thực hiện.
Giáo viên sử dụng nhiều phương pháp dạy học phối hợp làm tăng tính tích
cực, độc lập, tự giác của học sinh.
Trình bày kiến thức lý thuyết có liên qua đến bài tập: Phối hợp các phương
pháp dạy học đàm thoại, trực quan, giảng giải, thảo luận nhóm....
Xây dựng qui trình cơng nghệ giáo viên đưa ra thứ tự các bước thực hiện nội
dung thực hành, tường thuật, giải thích làm mẫu học sinh lĩnh hội bài qua trình bày
của giáo viên hoặc kết hợp cùng học sinh xây dựng quy trình thực hành hoặc giáo
viên đặt học sinh vào tình huống có vấn đề khuyến khích học sinh xây dựng quy
trình thực hành. Giáo viên kiểm tra và hướng dẫn học sinh thảo luận và đưa ra quy
trình hợp lý .
Giai đoạn 1: Kỹ năng làm mẫu của giáo viên.
Biểu diễn thao tác mẫu chuẩn xác kết hợp với giải thích và trực quan
+ Hướng dẫn cho học sinh quan sát và định hướng hành động.
+ Biểu diễn thao tác mẫu với tốc độ bình thường.
+ Biểu diễn chuẩn xác chỉ rõ từng động tác, cử động
+ Lặp lại những động tác khó.
+ Biểu diễn tóm tắt với tốc độ bình thường để học sinh có ấn tượng về tiến trình
cơng việc.

+ Đánh giá kết quả biểu diễn thao tác mẫu bằng cách cho học sinh làm thử.
Dựa vào kết quả làm thử của học sinh mà giáo viên cho học sinh luyện tập
ngay hay phải làm mẫu laị.
16 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt mơn Cơng nghệ

Đưa ra tiêu chí đánh giá cho bài thực hành cho học sinh tự đánh giá kết quả
thực hành và các nhóm kiểm tra chéo cho nhau. Kết quả của bài được ghi vào bản
báo cáo thực hành.
Giai đoạn 2: Hướng dẫn thường xuyên.
Là giai đoạn quan trọng nhất của bài thực hành để hình thành kỹ năng, kỹ xảo
cho học sinh.
1. Nhiệm vụ:
- Tổ chức cho học sinh luyện tập nhằm phát triển biểu tượng rõ nét về các thao
tác, trình tự nội dung công việc cần thực hiện hành động
- Quan sát hướng dẫn học sinh theo kế hoạch, nội dung trọng tâm
- Hướng dẫn cá nhân hoặc nhóm theo dõi quá trình thực hiện cơng việc của học
sinh
2. Nội dung:
Kế hoạch nội dung trọng tâm hướng dẫn.
- Theo dõi học sinh làm bài tập chưa, có đúng vị trí làm việc khơng
- Có thực hiện đúng tiến trình cơng việc khơng
- Có sử dụng vật liệu, phương tiện kỹ thuật, thiết bị, thời gian.... hợp lý đảm bảo
năng suất chất lượng hiệu quả lao động.
- Ghi chép sự hình thành và phát triển kỹ năng của học sinh vào sổ theo dõi
riêng.
- Giúp học sinh giải quyết những khó khăn và những vấn đề phát sinh khi làm
bài tập, kịp thời sử lý các hiện tượng gây hư hỏng.

- Giúp đỡ các học sinh yếu và bồi dưỡng học sinh khá giỏi.
3. Cách thực hiện
Trong quá trình hướng dẫn thường xuyên người giáo viên phải linh hoạt áp
dụng các phương pháp dạy học như: đàm thoại, giải thích, giảng thuật...có thể làm
mẫu. Giáo viên phải bao quát lớp học đôn đôc nhắc nhở các cá nhân khi cần thiết,
có thể cho học sinh tới nơi làm việc của giáo viên để hỏi và nghe hướng dẫn (cách
này nếu giáo viên điều hành không tốt sẽ dẫn đến lộn xộn) hoặc đi thẳng tới chỗ
làm việc của học sinh nếu thấy cần phải uốn nắn, chỉ dẫn hay có thể đi lần lượt
đến các nhóm hoặc các cá nhân học sinh.
Giai đoạn 3: Hướng dẫn kết thúc (Tổng kết bài học)

17 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

1. Nhiệm vụ: Đánh giá kết quả học tập, rút kinh nghiệm.
2. Cách thực hiện
- Thông báo cho học sinh dừng công việc thực hành.
- Các nhóm, cá nhân tự đánh giá theo mục tiêu bài học và tiêu chí đánh giá, các
nhóm kiểm tra chéo cho nhau theo tiêu chí trên.
* Tiêu chí đánh giá bao gồm:
+ Các thao tác kỹ thuật, phát triển kỹ năng.
+ Hồn thành cơng việc theo định mức (thời gian).
+ Chất lượng bài tập (Kết quả thực hành, sản phẩm).
+ ý thức thái độ làm việc, an toàn lao động, vệ sinh công nghiệp.
- Thu báo cáo thực hành.
- Đôn đốc nhắc nhở học sinh vệ sinh công nghiệp.
+ Thu dọn dụng cụ, đồ dùng thực hành.
+ Quét dọn nơi thực hành (nếu cần).

- Giáo viên nhận xét, đánh giá quá trình thực hành chung của cả lớp, các nhóm và
các cá nhân.
+ Thơng báo kết quả học tập.
+ Nhắc nhở học sinh chuẩn bị bài học sau.
+ Khuyến khích học sinh tìm hiểu thêm ở thực tế.

III. Giải pháp thứ ba:
Sử dụng hợp lý các phương tiện dạy học để đổi mới phương pháp dạy học.
1. Nguyên tắc chung về sử dụng phương tiện dạy học.
Giá trị lớn nhất của phương tiện dạy học là ở sự tác động của chúng tới các
giác quan. Khả năng lôi cuốn và giữ được sự chú ý làm cho chúng trở thành công
cụ dạy học quan trọng. Tuy nhiên một điều đáng chú ý là: Mặc dù phương tiện dạy
học mang lại hiệu quả cao trong dạy và học. Nhưng nếu chúng ta không dùng
chúng hợp lý hoặc quá lạm dụng thì sẽ mang lại hậu quả xấu trong dạy học. Do vậy
nguyên tắc cơ bản của việc sử dụng hợp lý các phương tiện dạy học là: Chỉ dùng
các phương tiện dạy học khi thực sự cần thiết, thường là trong các trường hợp sau:
- Khi đối tượng quá to hoặc quá bé. Ví dụ như giảng về một hệ thống điện hoặc một
vi mạch điện tử.
- Khi mô tả một đối tượng hay q trình khơng có sẵn trong lớp học. Ví dụ một
động cơ hay cơ cấu truyền và biến đổi chuyển động.
- Khi đối tượng thay đổi mà ta không quan sát được ở điêu kiện bình thường.
18 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

2. Sử dụng phương tiện và thiết bị dạy học môn Công nghệ.
a) Bảng viết
Bảng viết là một phương tiện lâu đời nhất, dùng rộng rãi nhất. Bảng viết có 2
ưu điểm chính là linh hoạt và cũng là phương tiện thực tế điều chỉnh hứng thú và cụ

thể hố những điều khó. Khi dùng bảng viết cần chú ý:
- Các hình vẽ phức tạp cần được vẽ trước khi vào lớp học. Sau đó thì giảng theo
trình tự ở bản vẽ đó.
- Các biểu đồ trên bảng phải rõ ràng, chữ viết phải to, dễ đọc để mọi học sinh có thể
nhìn rõ.
- Khi vẽ, viết cố gắng đứng sang một bên để khỏi che khuất tầm nhìn của học sinh
- Nên dùng 3 phần bảng để ghi đề mục và ý chính của từng mục trong quá trình
giảng bài và lưu lại cho đến khi giảng hết bài rồi dùng để tổng kết bài, một phần
cịn lại để “nháp”.
b) Tranh vẽ, mơ hình và vật cắt
Tranh vẽ mơ hình vật cắt đơi khi thật đơn giản nhưng chúng mang lại hiệu
quả lớn vì chúng đơn giản, dễ sử dụng nhiều đồ dùng giáo viên và học sinh có thể
tự làm ra.
Một số mơ hình động có thể dùng để chỉ ra các vị trí, mối quan hệ và chuyển
động của các bộ phận bên trong của thiết bị như các loại truyền động…
Chúng là lí tưởng khi cơ cấu thật:
- Khơng thể có được.
- Cần thể hiện các cơ cấu bên trong của vật thể.
- Khơng nhìn được khi hoạt động.
- Q to hoặc quá bé.
- Quá đắt nhà trường khó có điều kiện để mua.
Các hình cắt từ vật thật là những phương tiện dạy học tốt vỡ nó thể hiện
được những gì bên trong của vật thể mà ta khơng thấy được, mặt khác nó là vật
thật, học sinh có thể quan sát và cảm nhận trực tiếp không cần tưởng tượng như khi
giáo viên dùng tranh vẽ hoặc máy chiếu qua đầu.
Tuy nhiên cần lưu ý là khi giáo viên dùng mơ hình hay vật cắt thì cần cho
học sinh lại gần, hoặc di chuyển mơ hình để mỗi học sinh đều có thể tiếp cận, quan
sát được kĩ để có thể nhận thức được về nó.
c) Máy thiết bị để dạy học thực hành.

19 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

Trong môn công nghệ, nhiều nội dung cần được thực hành. Các phương tiện,
thiết bị dạy học không chỉ cung cấp cho giáo viên để giảng dạy mà học sinh cũng
cần được cung cấp để có thể thực hành như bộ mẫu vật liệu cơ khí, bộ dụng cụ cơ
khí, bộ truyền và biến đổi chuyển động, các thiêt bị đóng cắt, bảo vệ và lấy điện…
Những thiết bị này cần phải được giáo viên chuẩn bị đầy đủ ở tình trạng tốt, sẵn
sàng hoạt động trước khi tiến hành bài giảng. Giáo viên cần tìm hiểu kĩ kết cấu và
ngun lí hoạt động của các thiết bị này để có thể dạy học có chất lượng, tránh
được sai sót đáng tiếc. Giáo viên cần có kĩ năng thao tác thành thạo, chuẩn các thiết
bị này để có thể làm mẫu cho học sinh noi theo. Ngoài ra, để thực hiện tốt bài
giảng, giáo viên cũng cần có kĩ năng khắc phục các sự cố nhỏ của thiết bị có thể
xảy ra trong khi HS thực hành.
d) Máy vi tính và máy chiếu đa năng.
Là những phương tiện để hiển thị và phóng đại tới mức quy định các chữ,
hình, hình động lên một màn hình lớn để cả lớp quan sát. Chúng có khả năng lưu
trữ, xử lí và cung cấp một lượng thơng tin lớn nhanh và chính xác, giúp giáo viên
khơng phải viết vẽ lên bảng các thông tin cần truyền đạt. Nhờ vậy tiết kiệm được
thời gian dạy học. Đặc biệt có thể mơ phỏng các q trình hoạt động mà trên thực
tế khó hình dung được như q trình cháy của động cơ đốt trong, một hệ thống nhà
máy điện đang hoạt động…
Tuy nhiên, để có thể sử dụng máy tính và máy chiếu đa năng trong giảng
dạy, giáo viên cần phải thành thạo vi tính và ứng dụng CNTT đến mức độ cần thiết.
3. Kết quả thu được.
Trong một giờ dạy chuẩn bị đầy đủ các đồ dùng dạy học và phương tiện kĩ
thuật đã làm cho học sinh thực sự chủ động, tích cực, phát huy được khả năng tự
học, tự tìm tịi kiến thức.

- HS hào hứng học, nhiệt tình tham gia xây dựng bài.
- Tiết học sơi nổi, khơng khí lớp vui vẻ.
- Kiến thức đến với các em một cách nhẹ nhàng, hấp dẫn.
- Do chủ động chiếm lĩnh kiến thức, học sinh khắc sâu bài học và nhớ lâu.
- Do có đồ dùng trực quan nên học sinh hiểu thêm được nhiều vấn đề trong cuộc
sống thực tiễn.
- HS rèn luyện được nhiều kĩ năng như quan sát, phân tích, tổng hợp, vận dụng.
- Đa số học sinh hiểu bài.

III. Giải pháp thứ tư:
20 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt mơn Cơng nghệ

Tìm hiểu phương pháp vẽ hình động minh hoạ cho dạy học Cơng nghệ 8.
Kết quả như sau: Có 3 phương pháp vẽ hình động ứng dụng tốt

21 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

22 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt mơn Cơng nghệ

3. Vẽ hình động thể hiện cấu tạo và
nguyên lý làm việc của mỏ lết:

Bước 1 - Vẽ hình cố định:
Vẽ mỏ động và thân mỏ lết: Drawing
→ Autoshapes → Line → Freeform
→ Vẽ → Chỉnh sửa đường nết và
màu sắc: Chọn đối tượng → Chuột
phải → Format Autoshape → Color
and line
Tương tự vẽ các phần còn lại.
Bước 2 - Tạo hiệu ứng:
* Giới thiệu cấu tạo sử dụng hiệu ứng nhấn mạnh Emphasis → More Effects
(chọn hiệu ứng phù hợp).
- Để kích chuột vào đối tượng có hiệu ứng nhấn mạnh (má tĩnh và thân cờ lê)
– Chọn hiệu ứng đã tạo cho đối tượng → Timing → Trigger → Start effect on
click of.
Tương tự các phần khác.
* Lấy hiệu ứng thể hiện nguyên lý làm việc của mỏ lết
- Chọn hiệu ứng quay cho vít chỉnh:
Chọn vít chỉnh → Slide Show → Custom → Add Effect → Emphasis →
More → Moderate → Teeter

- Tạo hiệu ứng chuyển động thẳng của má động
Chọn má động → Slide Show → Custom → Add Effect → Motion paths →
Draw custom path → Freeform
- Tạo liên kết khi vít chỉnh quay thì má động chuyển động thẳng:
→ Vào Custom Animation → Chọn hai hiệu ứng đã tạo ở trên → Timing →
Trigger → Start Effect on click of → Vít chỉnh = Group 12.

23 | 2 9

Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

* Tương tự ta có thể vẽ được một số hình động sau:

b. Thước cặp

* Để vẽ được hình động ta cần làm như sau:
Bước 1: Vẽ hình cố định bằng thanh cơng cụ Draw
Bước 2: Lấy hiệu ứng chuyển động
- Hiệu ứng chuyển động thẳng: Chọn đối tượng  Slide Show  Custom  Add
Effect  Motion paths  Draw custom path  Freefom

24 | 2 9


Sử dụng phương tiện và giáo cụ liên môn để dạy - học tốt môn Công nghệ

- Hiệu ứng chuyển động quay: Chọn cực động  Slide Show  Custom  Add
Effect  Emphasis  More Effect  Spin
- Liên kết các hiệu ứng chuyển động: Chọn các hiệu ứng cần liên kết  Timing
 Trigger  Start effect on click of  chọn đối tượng kích chuột

* Ứng dụng một số hình động trong dạy học cơng nghệ sẽ gây hứng thú học tập
và u thích mơn học hơn, giúp học sinh dễ hiểu bài và đạt được kết quả cao
trong học tập.

25 | 2 9