(Sáng kiến kinh nghiệm) tạo hứng thú học tập và giảng dạy trong môn giáo dục công dân lớp 9 ở các trường THCS hiện nay

1. Phần mở đầu
1.1.

Lý do chọn đề tài
Trong những năm trở lại đây, việc dạy và học bộ môn Giáo dục công dân

(GDCD) đang giành được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và quản lý. Điều này
khẳng định được tầm quan trọng và vai trị vị trí của bộ môn GDCD. Tuy nhiên
xuất phát từ thực tiễn dạy và học của bộ môn GDCD trong trường THCS hiện nay
đang còn nhiều vấn đề làm cho người học, người dạy và nhà quản lý còn trăn trở
và nhiều suy nghĩ.
Đó là vị trí thực của bộ mơn GDCD như thế nào ? Tại sao trong suy nghĩ và
hành động của đa số học sinh, phụ huynh, giáo viên và một bộ phận cán bộ quản lý
lại cho đây là mơn học phụ, mơn học mang tính hình thức? Nếu như vậy nó q
mâu thuẫn với chính vai trị của bộ môn GDCD là trang bị thế giới quan và phương
pháp luận cho học sinh. Nguyên nhân của vấn đề đó xuất phát từ đâu?
Giải pháp để hạn chế những tiêu cực trên, giúp môn GDCD trong nhà trường
ngày càng lấy lại vị trí của mình và làm trịn trách nhiệm của chính bộ mơn. Đây
cũng chính là tâm huyết và trăn trở của bản thân đang trực tiếp giảng dạy bộ mơn
này. Chính vì vậy tơi chọn nội dung: “ Tạo hứng thú học tập và giảng dạy trong
môn Giáo dục công dân lớp 9 ở các trường THCS hiện nay.” làm đề tài sáng kiến
kinh nghiệm của mình.
1.2. Điểm mới của đề tài
Qua việc tìm hiểu thực trạng hứng thú học tập các nội dung tích hợp trong
bộ môn GDCD của học sinh lớp 9 THCS, đề tài tìm ra nguyên nhân và mạnh
dạn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hứng thú học tập nội dung tích hợp
cho học sinh.
Đề tài có một số nhiệm vụ sau:
1. Làm rõ các vấn đề lý luận về hứng thú học tập.
2. Đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm nâng cao hứng thú học tập cho học
sinh

-1-


2.Phần nội dung
2.1. Thực trạng của vấn đề
2.1.1. Thuận lợi.
Trong những năm vừa qua, được sự quan tâm của Ban giám hiệu, nhà trường
đã không ngừng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy và
học tập. Đây chính là sự thuận lợi hết sức cơ bản và quan trọng đầu tiên, góp phần
cho công tác giảng dạy chung của nhà trường cũng như giảng dạy bộ môn Giáo
dục công dân.
Nhà trường luôn tạo mọi thuận lợi để các cán bộ giáo viên được tham gia
đầy đủ tất cả các buổi tập huấn nâng cao chun mơn nghiệp vụ cho mỗi giáo viên
nói chung và bộ mơn Giáo dục cơng dân nói riêng.
Bên cạnh đó Ban giám hiệu nhà trường khơng ngừng động viên, khuyến
khích thầy cơ giáo vững tâm và ngày càng u nghề hơn. Điều đó đã từng bước
khích lệ những hoạt động giảng dạy và học tập của cán bộ giáo viên.
Mặt khác đối tượng giảng dạy là học sinh THCS, các em đã bắt đầu có
những biến đổi tâm sinh lý và tính hiếu động của lứa tuổi vì vậy chúng ta cần có sự
mềm dẽo và sự kiềm chế bản thân phù hợp nghiệp vụ sư phạm của người nhà giáo
góp phần nâng cao ý thức trong học tập và có thái độ nghiêm túc, coi trọng giáo
viên.
Qua đó thấy được những thuận lợi cơ bản, góp phần tạo nên sự thành công
hết sức quan trọng trong công tác giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân trong nhà
trường hiện nay.
2.1.2. Khó khăn
Bộ mơn giáo dục cơng dân trong suy nghĩ của khơng ít giáo viên và học sinh
là bộ mơn học phụ, vì thế nó tác động khơng nhỏ đến suy nghĩ và hành động của
các em học sinh. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sự hứng thú, u thích bộ
mơn.

Trong những năm trở lại đây, bộ mơn Giáo dục cơng dân ngồi vị trí vai trị
và nhiệm vụ của chính bản thân bộ mơn, thì cịn phải đảm nhận thêm vị trí tích hợp
của một số nội dung khác. Điều này tác động rất lớn đến chính nội dung của mơn
học và tạo cho giáo viên sự phân chia, cân đối rất khó, nếu khơng làm chủ được
kiến thức thì sẽ dể dẫn đến “chuyên tâm” vấn đề tích hợp đó.

-2-


Bên cạnh đó, tài liệu phục vụ cơng tác giảng dạy dành cho bộ môn Giáo dục
công dân không phải là nhiều. Ngoài những tài liệu sách giáo khoa, sách giáo viên,
chuẩn kiến thức ra thì rất khó tìm được một số tài liệu hay phục vụ cho công tác
giảng dạy. Đa số các giáo viên phải tự tìm tịi để tạo nên cho mình kho tư liệu phục
vụ cơng tác giảng dạy. Đây cũng chính là một trong những khó khăn tác động
khơng nhỏ đến nội dung và chất lượng tiết dạy của giáo viên.
Tất cả những vấn đề đó nó tác động rất lớn đến sự hình thành hứng thú học tập của
mỗi học sinh và tác động đến quá trình giảng dạy của giáo viên trong nhà trường
hiện nay.
Thông qua nội dung phiếu câu hỏi điều tra về hứng thú học tập dành cho các
em học sinh trước khi áp dụng các phương pháp về tạo hứng thú cho học sinh trong
học tập, kết quả khảo sát như sau:
Câu hỏi 1: Em có cảm thấy hứng thú trong học tập mơn Giáo dục cơng dân khơng?
a. Có.
b. Khơng.
c. Khơng quan tâm.
Kết quả:
A.Có

B.Khơng

C.Khơng quan tâm.

13%

77%

10%

Câu 2: Em nhận thức như thế nào về tầm quan trọng của môn Giáo dục cơng
dân ?
a. Mơn học bình thường, nên khơng quan tâm về vai trị của nó.
b. Mơn học phụ nên vai trị của nó khơng quan trọng.
c. Mơn học có vai trị quan trọng trong chương trình.
Kết quả:
A

B

C

28%

54%

18%

-3-


Câu hỏi 3: Về nhà em có hay học bài củ và đọc trước bài mới môn Giáo dục công

dân khơng ?
a. Rất ít.
b. Thỉnh thoảng.
c. Thường xun .
Kết quả:
A

B

C

50%

36%

14%

Qua kết quả điều tra thực tế các em học sinh khối 9 về vấn đề hứng thú học
tập môn Giáo dục công dân ở nhà trường hiện nay cho thấy đây là một thực
trạng đáng buồn về hứng thú đối với mơn học. Qua đó đặt ra vấn đề cần nâng
cao ý thức học tập và hứng thú cho học sinh đối với bộ môn giáo dục công
hiện nay.
2.1.3. Những nguyên nhân cơ bản ảnh hưởng đến hứng thú học tập của học
sinh.

Vị trí và vai trị của bộ mơn GDCD hiện nay chưa được coi trọng điều
nay có tác động lớn đến thái độ học tập của học sinh và tâm lý giảng dạy của
giáo viên. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến hứng thú học tập môn GDCD. Bởi
xuất phát từ nhận thức sai lệch của học sinh về môn này sẽ làm cho các em
không chú trọng, đầu tư học tập mà chỉ là học cho qua, học bài kiểu đối phó.

Bên cạnh đó giáo viên cũng chưa chú trọng đầu tư nhiều cho mỗi giờ giảng.
Bộ môn GDCD đã phải “gánh” thêm quá nhiều nội dung tích hợp khác, như:
Giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, kỹ năng sống, bảo vệ

mơi trường, giáo dục pháp luật, giáo dục phịng chống tham nhũng …Vì thế,
nhiều giáo viên cho biết việc giảng dạy nhiều lúc rất nặng tính hình thức. Mỗi
tuần, chỉ có một tiết GDCD trong khi chương trình lồng ghép thì dạy khi bài nào
đó có nội dung tương tự hoặc liên quan.
Qua những nguyên nhân cơ bản như trên đã tác động rất lớn đến hoạt động giảng
dạy và học tập của học sinh. Giáo viên có tâm lý “dạy cho xong nghĩa vụ” và chưa
đầu tư nhiều cho chuyên môn điều này tác động rất lớn đến hứng thú học tập của
học sinh. Dẫn đến học sinh xuất hiện tâm lý học tập đối phó, khơng thích học và
mang tính ép buộc. Từ đó nó lại tiếp tục tác động đến giáo viên khi thấy tâm lý
học sinh không hứng thú học, cứ như vậy giữa giáo viên và học sinh tự tạo ra
-4-


những rào cản, càng làm cho việc học tập và giảng dạy bộ mơn GDCD ngày càng
mất dần vị trí và vai trị của nó.
2.2. Những giải pháp cơ bản nhằm tạo hứng thú và phát huy tính tích cực, chủ
động của học sinh trong học tập.
2.2.1. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm tạo hứng thú và phát huy tính tích
cực, chủ động của học sinh.
Đổi mới phương pháp dạy học đối với bộ môn GDCD đang được xem là vấn
đề cấp thiết hiện nay. Đa số các giáo viên đang trực tiếp giảng dạy bộ môn GDCD
đều thấy được vai trị, vị trí hết sức quan trọng của bộ môn GDCD và đang từng
bước thay đổi phương pháp nhằm tạo hứng thú cho học sinh. Tuy nhiên xuất phát
từ thực tế do nhiều sự tác động và góc độ khác nhau, bộ môn GDCD vẫn được xem
là môn học phụ, khô khan, trừu tượng. Đa số giáo viên giảng dạy bộ mơn GDCD
vẫn cịn chủ yếu sử dụng phương pháp truyền thống đọc chép, dạy học chủ yếu

một chiều vì thế tạo tâm lý nhàm chán cho học sinh. Vậy để môn GDCD thực sự
phát huy hiệu quả vai trị của mình, mỗi giáo viên phải thấy được đổi mới phương
pháp dạy học lấy người học làm trung tâm có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Sự thành cơng của mỗi tiết dạy như thế nào, yếu tố có tính quyết định là giáo
viên. Người dẫn dắt và xây dựng các hoạt động để cuốn hút, lôi cuốn, tạo hứng thú
cho học sinh trong mỗi giờ giảng. Vì thế người giáo viên được xem như “tổng đạo
diễn” các hoạt động chính từ chắt lọc nội dung trong sách giáo khoa như thế nào,
lựa chọn ví dụ sao cho phù hợp, sử dụng và lựa chọn những phương pháp nào là
chủ đạo, tổ chức tiết học thế nào nhằm cuốn hút nhất sụ hoạt động tích cực của mỗi
học sinh.
Trong mỗi giờ học môn GDCD học sinh phải được cuốn hút, lôi cuốn vào
các hoạt động tổ chức của giáo viên và cũng chính những nội dung đó mỗi học
sinh đều làm chủ các hoạt động một cách tích cực. Từ đó tạo cơ hội cho học sinh tự
thể hiện những năng lực, khả năng của bản thân mình, khai thác tối đa kinh nghiệm
sống của học sinh, từ đó giúp các em thể hiện rõ và thẳng thắn quan niệm sống của
mình như thế nào thơng qua nội dung bài học.
Chính vì vậy mỗi giáo viên giảng dạy bộ mơn GDCD muốn thu hút, tạo
hứng thú tích cực cho học sinh cần nhận thức được rằng khơng có một phương
pháp nào là tối ưu, mà cần vận dụng một cách linh hoạt các phương pháp trong
từng bài học, từng đối tượng học sinh của từng lớp. Trong những phương pháp mà
giáo viên sử dụng trong bài giảng, giáo viên cần phải xác định được rằng đâu là
phương pháp chiếm ưu thế và tạo nên được sự cuốn hút, thích thú của học sinh
vào bài giảng thì giáo viên cần tập trung, nghiên cứu, đầu tư và vận dụng một
cách hiệu quả nhất so với các phương pháp đang sử dụng khác. Đây chính là điểm

-5-


nhấn rất quan trọng trong việc sử dụng phương pháp vào từng bài dạy của bộ môn
GDCD.

2.2.2. Sử dụng đồ dùng dạy học môn GDCD theo hướng đổi mới, phù hợp yêu
cầu sự phát triển chung của xã hội.
Mỗi hoạt động dạy học được xây dựng trên cơ sở vận dụng một phương
pháp dạy học cụ thể, có phương tiện dạy học phù hợp để hỗ trợ cho hoạt động đó.
Vì vậy sử dụng phương tiện dạy học phải đúng lúc, đúng chỗ, kịp thời, tránh đưa ra
một cách tuỳ tiện. Việc sử dụng đồ dùng dạy học bộ môn có hiệu quả, tránh xu
hướng lạm dụng hoặc sử dụng một cách hình thức, trước hết đồ dùng và sử dụng
đồ dùng phải gắn bó với phương pháp dạy học, như một thành tố của phương pháp
dạy học.
Một yêu cầu rất quan trọng là đồ dùng dạy học không phải chỉ như một
phương tiện minh hoạ nội dung bài học mà phải có tác dụng kích thích học sinh tư
duy, suy nghĩ, tìm tịi, tạo tri thức, kỹ năng trên cơ sở làm việc với nguồn thông tin
từ các phương tiện dạy học mà giáo viên trình bày, giới thiệu, học sinh phải có ý
kiến nhận xét, đánh giá về nội dung, tính chất sự việc, rút ra kết luận bài học cần
thiết. Mặt khác đổi mới phương pháp dạy học khơng chỉ là đổi mới phương tiện và
khơng có nghĩa là dùng nhiều phương tiện dạy học, mà điều quan trọng là sử dụng
phương tiện dạy học một cách hợp lý, có hiệu quả, tránh lạm dụng hoặc sử dụng
một cách hình thức, mỗi đồ dùng dạy học đưa ra cần được khai thác triệt để.
Nội dung các bài trong chương trình GDCD THCS chủ yếu Dạy đạo đức,
pháp luật vì vậy trong một tiết dạy giáo viên có thể sử dụng nhiều hình thức trực
quan khác nhau vào những mục đích khác nhau nhằm làm cho bài giảng thêm hấp
dẫn, đạt hiệu quả cao. Cũng như tất cả các môn học khác là phải sử dụng đồ dùng
trực quan để minh hoạ cho nội dung bài giảng. Đồ dùng trực quan trong các tiết
dạy đạo đức, pháp luật hiện nay rất đa dạng và phong phú, trong giai đoạn hiện nay
khi khoa học công nghệ đang phát triển, mạng Intenet dang được sử dụng ngày
càng rộng rãi Vì vậy trong một tiết dạy giáo viên có thể sử dụng nhiều hình thức
trực quan khác nhau vào những mục đích khác nhau nhằm làm cho bài giảng thêm
hấp dẫn, đạt hiệu quả cao.
Bên cạnh đó hiện nay các trường đều được trang bị phòng thực hành, máy
chiếu, ti vi phục vụ cơng tác giảng dạy. Vì thế giáo viên cần khai thác triệt để, tối

đa công nghệ thông tin để tạo nên những tiết học hết sức hứng thú, vui vẻ, thoải
mái cho học sinh.
2.2.3. Vận dụng kiến thức liên môn trong giảng dạy bộ môn GDCD lớp 9
Để tạo hứng thú cho việc học tập của học sinh, giáo viên cần có sự chịu khó,
tìm tịi suy nghĩ, xây dựng nên các Dự án dạy học liên môn, để từ đó tạo cho học
sinh một chuổi kiến thức các mơn học khác. Mục đích là tránh sự nhàm chán, khơ
khan cho mơn học. Một tiết GDCD có hình ảnh minh họa, có âm nhạc, có tranh
vẽ…sẽ làm cho tính chất của một tiết học sẽ trở nên nhẹ nhàng, thoải mái, học sinh
khơng nhàm chán.
Ví dụ : Trong bài Bảo vệ Hịa bình
-6-


Giáo viên cho học sinh nhận thức được là kết quả của sự tích hợp các bộ mơn
GDCD-Văn-Sử -Địa- Sinh học-Âm nhạc-Mỹ thuật để làm nổi bật chủ đề “ Vì một
thế giới hịa bình, hữu nghị và hợp tác”
Nội dung kiến thức tích hợp ở các mơn Văn – Sử - Địa – Sinh học – Âm nhạc,
GDCD thuộc khoa học xã hội và khoa học tự nhiên trong chương trình THCS, các
em đã được tìm hiểu nên thuận lợi cho việc tích hợp liên mơn theo chủ đề. Đối
tượng là học sinh lớp 9 nên việc tiếp cận với lượng kiến thức đó khơng cịn q
khó khăn, trừu tượng, cùng với những phương pháp đổi mới trong dạy học tích cực
mà các em đã được tiếp cận góp phần giúp các em lĩnh hội phần nội dung kiến
thức liên môn dễ dàng hơn.
Vào nội dung bài mới :
* Hoạt động 1: Giúp học sinh hiểu thế nào là hịa bình, hữu nghị và hợp tác:
Giáo viên u cầu học sinh quan sát lên máy chiếu và cùng lắng nghe một đoạn bài
hát: Trái đất này là của chúng mình.
Giáo viên đặt câu hỏi: Qua nội dung bài hát em vừa được nghe, em cảm nhận được
điều gì? Ý nghĩa của bài hát ?
Sau khi học sinh trả lời, giáo viên khái qt: Hịa bình khơng chỉ là mơ ước của

tuổi thơ qua những ca từ của bài hát, mà còn là sự khát khao của mọi người dân
trên thế giới. Đó chính là mục tiêu mà mỗi quốc gia, dân tộc u chuộng hịa bình
hướng đến. Các em đã được học bài Bảo vệ hịa bình, em hãy cho biết thế nào là
hịa bình? Cả lớp suy nghĩ, Hs yếu trả lời, Hs khác bổ sung. Đồng thời chiếu hình
ảnh Chủ tịch Fidel Castro và Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Hoạt động 2: Tìm hiểu hậu quả chiến tranh để lại và ý nghĩa của hịa bình, hữu
nghị và hợp tác.
Qua kiến thức lịch sử và tác phẩm Đấu tranh cho một thế giới hịa
bình(G.G.Macket-Văn học 9), em hãy nêu hậu quả chiến tranh và
chiến tranh hạt nhân ?
Tổ chức thảo luận nhóm bàn (5 phút)

iáo viên trình
ảnh về hậu quả

chiếu một số hình
chiến tranh

-7-


2h48’ sáng 29/11/2017, Triều Tiên đã phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) mới

Yêu cầu học sinh quan sát trên máy chiếu đọc số liệu của hậu quả chiến tranh Thế
giới thứ nhất và thứ hai. Qua đó nhận xét hậu quả của chiến tranh.
- Giáo viên trình chiếu một số hình ảnh về hậu quả di truyền do chiến tranh và cho
học sinh bằng kiến thức sinh học của mình nhận xét để thấy được hậu quả to lớn
của chiến tranh.

Bằng kiến thức Địa lí, em hãy quan sát lược đồ Việt Nam, chỉ rõ địa phận biển đảo của Việt Nam
trên biển Đông và đưa ra một số sự kiên việc Trung Quốc lắp đặt dàn khoa HD981.

-8-


An Nam đại quốc họa đồ và Đại Nam nhất
thống tồn đồ

Như vậy thơng qua các kiến thức liên mơn,
kết hợp kênh thơng tin hình ảnh trực quan
giúp bài giảng của giáo viên phong phú,
tránh sự nhàm chán đối với học sinh. Vừa
góp phần kích thích tính sáng tạo của các em. Điều đó góp phần rất lớn vào thành
cơng tiết dạy trên lớp.
2.2.4. Vận dụng linh hoạt các hình thức tổ chức trò chơi trong các tiết dạy
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả giờ dạy theo yêu cầu đổi mới phương
pháp dạy học. Với định hướng “ lấy học sinh làm trung tâm” giáo viên cần đa dạng
hoá các phương pháp dạy học đảm bảo hiệu quả cao và học sinh tích cực, chủ động
trong học tập. Vì vậy việc dạy đạo đức, pháp luật giáo viên khơng chỉ sử dụng
phương pháp thuyết trình, đàm thoại mà cịn phải linh hoạt trong các phương pháp
khác. Có thể thấy rằng thực tế rất ít giáo viên sử dụng phương pháp trò chơi trong
các tiết dạy, một phần tâm lý chung là sợ lớp ồn ào ảnh hưởng đến lớp bên cạnh,
hay có thể sợ “cháy” giáo án nếu thao giảng dự giờ và một phần đó là cần có sự
đầu tư, tìm tịi và nghiên cứu nhiều thời gian cho phù hợp. Tuy nhiên thực tế giảng
dạy cho thấy đây là một phương pháp giúp học sinh có thể tiếp thu tri thức thiết lập
mối quan hệ giữa nội dung kiến thức với thực tế cuộc sống, giúp các em vận dụng
kiến thức đã học vào cuộc sống, vào trong vấn đề cụ thể hàng ngày một cách linh
hoạt và nhanh nhạy hơn. Đồng thời tạo sân chơi bổ ích trong mỗi tiết dạy. Góp
phần tạo cho giờ học đạo đức, pháp luật rất sôi nổi, chất lượng giờ dạy được nâng

cao, học sinh nắm bắt các chuẩn mực của đạo đức, pháp luật chắc và nhanh..
Ví dụ : Khi dạy bài 7- Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc
GV có thể sử dụng ô chữ sau để củng cố bài học:
-9-


- GV tổ chức cho cả lớp cùng chơi
- GV gợi ý HS giải ô chữ bằng cách trả lời các câu hỏi: Trả lời các câu hỏi
hàng ngang để tìm ra ơ chữ hàng dọc(11 chữ cái)
HS lựa chọn ô chữ hàng ngang-câu hỏi:
1. Áo dài là một truyền thống của dân tộc Việt Nam ? (9 chữ cái)
2. Đây là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta từ ngàn xưa đến nay?( 7 chữ
cái).
3. Câu ca dao:
“Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chùm lại nên hịn núi cao”
Muốn nhắc nhở chúng ta điều gì?(7 chữ cái)
4. Đây là một trong những truyên thống của dân tộc ta trong lĩnh vực giáo dục?
(7 chữ cái)
5. Ngày xưa, khi cha ông ta chiến thắng quân giặc, thường cung cấp lương thực
quần áo và tha cho tù binh được trở về nhà họ. Điều này thể hiện truyền thống gì
của dân tộc ta?(9 chữ cái).
1 T
2
3 Đ O À
4 H

I Ế U

5 N H Â N

T
R
U
Y
Ề
N
T
H
Ố
N
G

A N G P H Ụ C
Ê U N Ư Ớ C
K Ế T
Ọ C
G H

Ĩ A

Sau khi giải xong các ô chữ hàng ngang-HS đốn ơ chữ hàng dọc
Kết thúc trị chơi, GV tuyên dương, khen ngợi hoặc ghi điểm cho những em trả
lời tốt. Qua đó góp phần vào sự hình thành hứng thú trong học tập của các em học
sinh trong mỗi tiết dạy bộ môn GDCD hiện nay.
2.2.5. Tạo tâm lý thoải mái cho học sinh trong quá trình học tập và giảng dạy
bộ môn GDCD lớp 9
Bản thân hiện là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy bộ môn GDCD lớp 9 ở
trường THCS, tôi nhận thấy yếu tố tâm lý tác động rất lớn đến thái độ học tập, sự
lĩnh hội và hứng thú của học sinh đối với bộ môn. Tư tưởng các em thường hay có

tâm lý nhàm chán, nhác học, gượng ép, bắt buộc. Chính vì vậy giáo viên cần nắm
bắt tâm lý này của học sinh, chủ động thiết lập “mối quan hệ” giữa giáo viên và
học sinh, học sinh và kiến thức sách giáo khoa.
Nếu vào mỗi tiết dạy, giáo viên cứ mãi tập trung vào quy trình định sẵn
trong giáo án kiểm tra bài củ - vào bài mới – kết thúc tiết dạy. Nó sẽ tạo nên áp lực
và tâm lý gượng ép, nhàm chán, đối phó với bài giảng của giáo viên.
- 10 -


Hiện nay theo bản thân tơi cần có cái nhìn thoáng hơn về kiểm tra đánh giá
bài củ của học sinh trong môn GDCD. Chúng ta cũng không nhất thiết bắt các em
phải đến mỗi đầu giờ lên bảng đọc thuộc lại những nội dung hôm trước đã học,
điều này tạo nên tính thụ động. Trong khi đó những kiến thức này xét trên góc độ
giáo dục là các em vận dụng như thế nào vào cuộc sống. Đây chính là cái chúng ta
cần đạt đến.
Vì thế khi vào lớp giáo viên phải là người chủ động tạo nên tâm lý thật thoải
mái cho học sinh bằng cách kể một câu chuyện vui, hỏi thăm lớp một vấn đề gì đó,
trao đổi nhanh một tin nóng thời sự nào mà mình mới cập nhật. Đặc biệt thái độ
của học sinh đối với mơn học cịn có sự diễn biến thùy thuộc vào thời gian. Từ tiết
1 đến tiết 5 tâm lý, thái độ hứng thú của các em có sự thay đổi, vì thế trong dạy học
bộ mơn GDCD giáo viên cần phải đứng trên góc độ của một nhà tâm lý học để
xem xét và giải quyết vấn đề, linh hoạt trong việc điều tiết, chủ động tiết dạy sao
phù hợp tâm lý các em. Có như vậy sẽ tạo nên tâm lý thoải mái, hứng khởi cho các
em. Đây cũng chính là yếu tố giúp các em hứng thú trong học tập đối với bộ
môn . .
Bên cạnh đó để tạo tâm lý hứng khởi, thoải mái, hứng thú cho học sinh trong
học tập giáo viên cũng cần chú trọng đến khâu kiểm tra và đánh giá học sinh. Đó
chính là phương pháp ra đề kiểm tra. Mặc dù thực tế chúng ta có nhiều đợt tập
huấn cơng tác ra đề kiểm tra, đánh giá học sinh tuy nhiên đối với đặc trưng bộ môn
GDCD giáo viên nên ra đề kiểm tra đánh giá theo hướng mở. Hạn chế tối đa việc

ra đề tái hiện kiến thức, thuộc lịng, chép lại. Có như vậy mới tạo nên sự hứng thú,
sáng tạo trong cách nhìn nhận, đánh giá vấn đề của học sinh. Học sinh được quyền
phát huy tính chủ động, trình bày quan điểm sống, ý kiến của bản thân một cách
thiết thực và khách quan nhất. Có thể xem đây là một diễn đàn mở, học sinh thể
hiện những hiểu biết, nhận thức của chính bản thân mình về cuộc sống và các mối
quan hệ xung quanh bản thân mình.
Có thể nói hướng ra đề kiểm tra mở đối với học sinh theo bản thân tôi đã tạo
được sự thích thú, hứng khởi và tâm lý thoải mái cho học sinh trong đánh giá và
kiểm tra. Học sinh khơng phải học thuộc lịng từng câu, từng chử của bài học mà
nó được tái hiện lại thơng qua sự vận dụng, hiểu biết của nó trong việc giải quyết
các tình huống thực tiễn trong cuộc sống thường ngày như thế nào. Qua đó phát
huy rất tốt sự sáng tạo của học sinh trong cách viết, trả lời và cảm xúc thực sự của
các em thông qua bài viết.
Qua thời gian công tác và giảng dạy tại trường, tôi đã nhận thức được tầm
quan trọng của việc tạo hứng thú cho học sinh trong học tập bộ môn Giáo dục cơng
dân. Vì thế bản thân tơi đã trực tiếp áp dụng vào giảng dạy mơn học và có sự điều
chỉnh so sánh, khi một số lớp sử dụng phương pháp truyền thống, đơn thuần, một
số lớp sử dụng linh hoạt các phương pháp như đã trình bày.
Từ đó có thể nhận thấy, mặc dù trong quá trình thực tế giảng dạy giáo viên
gặp khơng ít khó khăn trong sưu tầm và tiến hành các phương pháp nhằm tạo hứng
thú cho học sinh, nhưng qua kết quả đó, phần nào cho thấy học sinh đã thích thú
học tập bộ mơn và có ý thức học tập ngày càng nghiêm túc hơn. Đến mỗi tiết dạy
- 11 -


giáo viên càng thấy hứng khởi, học sinh có nhiều niềm vui u thích bộ mơn hơn,
điều đó càng làm cho bản thân tôi ngày càng yêu nghề hơn và khơng ngừng tìm tịi,
sưu tầm và suy nghĩ nhằm tạo nên những giờ dạy sinh động, vui vẽ, tạo niềm thích
thú cho học sinh.

3. Phần kết luận
3.1. Ý nghĩa của đề tài
Như vậy, để một tiết dạy GDCD lớp 9 thật sự hiệu quả và đem lại nhiều cảm
hứng, thích thú đối với học sinh đòi hỏi giáo viên phải thực sự tâm huyết và đầu tư
nhiều thời gian tìm tịi, nghiên cứu. Có như vậy một tiết dạy trên lớp mới mang lại
nhiều hiệu quả thực tế và tạo niềm hứng khởi cho học sinh.
Môn GDCD được học sinh và khơng ít phụ huynh, nhà quản lý xem dây là
môn phụ và không quan trọng, để phá vở những quan niệm và cách nghĩ này đòi
hỏi cả một quá trình, nhưng điều đầu tiên đó là chính mỗi thầy cô giáo là người
trực tiếp đứng lớp và đưa lại vị thế của chính bộ mơn của mình.
Vì vậy đổi mới phương pháp, cách nghĩ, cách giảng dạy và cách đánh giá
chính là bước tiến vững chắc và tạo tâm lý hứng khời, sang tạo, thích thú cho học
sinh. Qua đó sẽ tác động lên chính đối tượng là học sinh và phụ huynh cũng như
các nhà quản lý.
Vì thế mỗi nhà giáo trực tiếp giảng dạy bộ môn này cần hiểu được rằng
khơng có phương pháp nào là tối ưu mà là sự linh hoạt, đầu tư nghiên cứu và sự
tìm tịi sáng tạo của chính giáo viên giảng dạy bộ mơn. Có như vậy mới từng bước
tìm lại vị thế của bộ môn và sự hứng khời cho chính học sinh.
3.2. Kiến nghị
- Nhà trường cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập và sinh hoạt của học
sinh và giáo viên.
- Cần đầu tư nhiều hơn nữa cho trang thiết bị, đồ dùng dạy học bộ môn.
- 12 -


- Nhà trường phải giúp cho các em có cái nhìn đúng đắn về vị trí quan trọng
của mơn GDCD trong trường THCS.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), Giáo dục Công dân 9, Nxb Giáo dục.
2. Vũ Đình Bảy (chủ biên) (2011), Học và thực hành theo chuẩn kiến thức,
kĩ năng giáo dục công dân 9, Nxb Giáo dục Việt Nam
3. Hồ Ngọc Đại (2013), Tâm lí học dạy học, Nxb giáo dục.
4. Tạp chí Giáo dục thời đại số 815/2019
5. Tạp chí Giáo dục thời đại số 613/2019
6. Tạp chí Cộng sản số 89/2019
7. Tạp chí Cộng sản số 27/2019
8. Tạp chí Cộng sản số 78/2019
9. Tạp chí Cộng sản số 88/2019

- 13 -


- 14 -