(Sáng kiến kinh nghiệm) thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giờ học toán lớp 3

Phần mở đầu
I- Lý do chọn đề tài:

Đất nớc ta đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại
hóa, hội nhập với các nớc trong khu vực và trên thế giới. Đếp
đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xà hội đối với giáo dục,
từ những năm 1999- Bộ giáo dục và đào tạo đà bắt đầu
xây dựng kế hoạch cải cách chơng trình tiểu học hệ 165
tuần. Năm 1995 Bộ đà khởi xởng đặt vấn đề cho chơng
trình tiểu học năm 2000. Sau 5 năm thực hiện, theo quyết
định của Chính phủ năm 2002.
Chơng trình 2000 đà đợc tiến hành dạy trên phạm vi
toàn quốc.
Nội dung chơng trình thay đổi đòi hỏi phơng pháp
dạy học cũng phải đổi mới Phát huy tính tích cực, chủ
động và sáng tạo của học sinh trên cơ sở khait hác triệt để
các đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học là phơng
hớng đổi mới phơng pháp dạy và học môn Toán ở bậc tiểu
học. Một trong những biện phpá chủ yếu để đạt đợc mục
đích trên là gây cho học sinh hứng thú học tập. Tạo niềm
tin, niềm vui bằng cách lôi cuốn các em vào những trò chơi
toán học hấp dẫn, phù hợp với trình độ nhận thức, đặc
điểm lứa tuổi các em trong giờ học táon, đặc biệt là ở các
lớp đầu cấp.
Là một giáo viên tiểu học (hiện đang đợc phân công
dạy lớp 3) bản thân tôi nhận thấy rằng. Muốn dạy tốt chơng
trình mới nói chung và chơng trình toán 3 nói riêng không
những ngời giáo viên phải nắm vững nội dung chơng trình
mà còn phải năng động, sáng tạo để vận dụng linh hoạt

những phơng pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.
Xuất phát từ những lý do trên tôi đà chọn đề tài.
Thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phơng pháp dạy
học trong giờ học toán lớp 3.
II- Mục đích nghiên cứu:

1- Tìm hiểu hệ thống nội dung, phơng pháp, hình thức
tổ chức dạy học toán 3.
2- Tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn của giáo viên và
học sinh khi thiết kế, sử dụng trò chơi trong giớ học toán.
3- Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ s phạm
của bản thân, bớc đầu tập dợt nghiên cứu khoa học, làm cơ
sở cho việc học tập và nghiên cứu trong quá trình công tác
sau này.
III- Nhiệm vụ nghiên cứu:

Đết đạt đợc mục đích trên tôi cần thực hiện những
nhiệm vụ sau
1- Tìm hiểu tầm quan trọng của đổi mới phơng pháp
dạy học
2- Tìm hiểu các quan điểm chỉ đạo đổi mới phơng
pháp dạy họ nói chung và dạy học Toán nói riêng.
3- Tìm hiểu các giải pháp đổi mới
4- Tìm hiểu ý nghĩa, tác dụng của trò chơi học toán
5- Tìm hiểu thực trạng dạy học, nhng thuận lợi và khó
khăn của giáo viên cùng học sinh khi sử dụng, thiết kế trò
chơi học tập.
IV- Phơng pháp nghiên cứu:

1- Phơng pháp nghiên cứu tài liệu
2- Phơng pháp điều tra, quan sát


3- Phơng pháp tổng kết kinh nghiệm

Phần nội dung
Chơng I - Cơ sở lý luận và thực tiễn
I- Vai trò của đổi mới phơng pháp dạy học

1- Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của công cuộc đổi mới
đất nớc vần có những con ngời lao động năng động, tự tin,
linh hoạt, sáng tạo, sẵn sàng thích ứng với điều kiện đổi
mới đang diễn ra hàng ngày. Trong khi đó cách dạy truyền
thống có sự mất cân đối giữa họat động dạy của thầy và
hoạt động học của trò, có những hạn chế nhất định nh
tiếp thu tri thức thụ động, hạn chế phát triển t duy, không
bộc lộ và phát triển năng lực cá nhân. Vì vậy cùng với việc
đổi mới nội dung chơng trình chỉ đổi mới phơng háp dạy
học có một vị trí hết sức quan trọng và cần thiết góp phần
thực hiện mục tiêu giáo dục, quyết định chất lợng dạy học.
2- Một số quan điểm chỉ đạo mới:
Đổi mới phơng pháp dạy học là đa phơng pháp dạy học
mới vào nhà trờng trên cở phát huy mặt tích cực của phơng
pháp truyền thống để nâng cao chất lợng dạy học, nâng
cao hiệu quả đào tạo của giáo dục.
Trong quá trình dạy học nói chung và dạy học toán nói
riêng giáo viên là ngời tổ chức, hớng dẫn hoạt động học của
học sinh, mọi học sinh đều hoạt động học tập để phát
triển nâng lực cá nhân. Giáo viên tổ chức, hớng dẫn học

sinh huy động vốn hiểu biết và kinh nghiệm bản thân để
học sinh chiếm lĩnh tri thức rôi vận dụng các tri thc đó
trong thực hành. Tạo cho học sinh thói quen làm viƯc tù gi¸c,


chủ động, không rập khuôn, máy móc, biết tự đánh giá và
đánh giá kết quả học tập của mình, của bạn. Đặc biệt là
giúp học sinh có niềm tin, niềm vui trong học tập. Đồng thời
tạo điều kiện để học sinh phát huy năng lực số trờng của
mình, biết vận dụng kiến thức mới trong bài học vào thực
tế đời sống xà hội.
Đổi mới phơng pháp dạy học toán ở tiểu học không loại
bỏ phơng pháp dạy học truyền thống mà phải vận dụng một
cách hợp lý mặt tích cực của phơng pháp dạy học cũ để tổ
chức cho học sinh hoạt động học tập theo kiểm mới, tạo
điều kiện cho từng học sinh đợc tham gia giải quyết vấn
đề từ đó mà thu nhận tri thức mời và rèn luyện kỹ năng mới.
Toán lớp 3 là một phận không thể thiếu của chơng trình
toán tiểu học. Định hớng của phơng pháp dạy học toán 3 là
dạy học dựa vào các hoạt động học tập tích cực, chủ động,
sáng tạo của học sinh. Cụ thể, giáo viên phải tổ chức hớng
dẫn cho học sinh hoạt động dới sự trợ giúp cđa dơng cơ, ®å
dïng häc tËp ®Ĩ tõng häc sinh hoặc từng nhóm học sinh
phát hiện và chiếm lĩnh nội dung học tập rồi thực hành vận
dụng nội dung đó theo năng lực của từng cá nhân.
3- Giải pháp đổi mới:
3.1 Đổi mới nhận thức của cán bộ quản lý giáo dục
và giáo viên:
Coi việc đổi mới phơng pháp dạy học nh điều kiện tiên
quyết đảm bảo thắng lợi của đổi mới giáo dục hiện nay.

Khẳng định quyết tâm và trách nhiệm của các cấp thuộc
ngành giáo dục - đào tạo trong đổi mới cách dạy, cách học ở
tiểu học. Xác định đổi mới phơng pháp dạy học là một qúa
trình lâu dài, phải rất kiên trì, phải ủng hộ vµ khuyÕn


khích, sự chi động, sáng tạo của giáo viên và học sinh. Tránh
bảo thủ, áp đặt
3.2 Đổi mới nội dung giáo dục
Lựa chọn các nội dung cơ bản, thiết thực, tính giản
song mang tính tích hợp trong từng bài, từng chủ đề, tăng
các hoạt động thực hành, vận dụng theo điều kiện của địa
phơng và của đối tợng học sinh.
3.3 Đổi mới hình thức tổ chức dạy học
Phối hợp hợp lý các hình thức dạy học cá nhâ, dạy học
theo nhóm, dạy học cả lớp, dạy học ở hiện trờng (ở cơ sở sản
xuất, bảo tàng địa phơng, ở vờng trờng) dạy học có sử
dụng trò chơi học tập.
các lớp 1,2,3 việc sử dụng trò chơi học tập rất phù hợp với
đặc điểm lứa tuổi các em vì với các em Học mà chơi,
chơi mà học. Giáo viên không nên sử dụng một phơng pháp,
hình thức dạy học duy nhất trong các giờ lên lớp mà phải
biết kết hợp đan xen các phơng pháp, hình thức dạy học
khác nhau nhằm gióp häc sinh tËp trung chó ý cao, t¹o høng
thó học tập.
Tuy nhiên việc kết hợp các hình thức dạyhọc trong giờ
lên lớp còn phụ thuộc vào nội dung tiế học, đối tợnghọc sinh
để giờ dạy học sinh đạt kết quả cao thì ngời giáo viên cần
lựa chọn một cách linh hoạt, sáng tạo phơng pháp, hình thức
tổ chức dạy học.

3.4 Đổi mới môi trờng giáo dục:
Muốn đổi mới phơng pháp dạy học thì cần đến môi trờng lớp học (phòng học)xây dựng mỗi phòng là một môi trờng giáo dục (Sử dụng lực lợng và không gian lớp học để tổ
chức các hoạt động giáo dục gắn với các t liƯu, ph¬ng tiƯn…


3.5 Đổi mới cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục:
- Khuyến khích sử dụng hợp lý các đồ dùng dạy học, đồ
dùng học tập, sử dụng các phiểu học tập, vởi thựchành
- Động viên tạo điều kiện cho giáo viên và cha mạ học
sinh tự làm lấy một số đồ dùng học tập.
- Tăng dần việc sử dụng các băng tiếng, băng hình,
đĩa CD trong dạy học.
- Từng bớc tổ chức các phòng chuyên dụng.
- Từng bớc tổ chức các phòng chuyên dụng phục vụ cho
các đồ dùng dạy học tự chọn ở tiểu học.
3.6) Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh:
Phối hợp nhiều hình thức kiểm tra , đánh giá kết quả
học tập nh kiểm tra thờng xuyên, kiểm tra định kỳ, kiểm
tra viết. Phối hợp các hình thức tự luận và trắc nghiệm.
3.7) Phối hợp về đào tạo bồi dỡng giáo viên.
Xuất phát từ nhu cầu phát triển của xà hội đòi hỏi nội
dung chơng trình thay đổi dẫn đến phơng pháp , phơng
tiện dạy học phải đổi mới. Vì vậy giáo viên phải có trình
độ ngang tầm với sự phát triển chung của xà hội.
- Đồi với giáo viên cha có trình độ chuẩn cần cho đi đào
tạo, bồi dỡng để đảm bảo dạy đúng, dạy đủ các môn học
theo chơng trình quy định.
- Đào tạo chuẩn, nâng cao trình độ tuyển sinh sát
thực , có chính sách, có chính sách thu hút ngời tài vào

ngành nghề s phạmvì Thầy có giỏi, thị trò mới giỏi.


- ậy nội dung, phơng pháp dạy học theo chơng
trìnhvichs giáo khoa mới ở tiêu học vào trớng phạm, đổi mới
nội dung, phơng pháp trong trờng s phạm.
II - ý nghĩa tác dụng của trò chơi học toán:

Học sinh tiểu học luôn luôn hiếu động, ham chơi, thích
cái mới lạ nhng lại chóng chán. Đối với trẻ trò chơi là phát hiện
mới, kích thích tính tò mò, muốn tìm hiểu khám phá. Do
vậy quan điểm Thông qua hoạt động vui chơi để tiến
hành hoạt động học tập.
Phù hợp với nhà trờng tiểu học. Trong quá trìnhdạy học
toán ở tiểu học sử dụng trò chơi học tập có nhiều tác dụng,
trò chơi học tập có nhiều tác dụng nh: Giúp học sinh thay
đổi hoạt động trong giờ học, làm cho giờ học bớt cang
thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu học sinh tiếp thu
kiến thức nhẹ nhàng, gây hứng thú học tập.
- Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể
hiện mình.
- Thông qua trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức năng
nổ hoạt bát, kích thích trí tởng tợng, trí nhớ. Từ đó phát
triển t duy mềm dẻo, học tập cách xửlý thông minh trong
những tình huống phức tạp.
Tăng cờng khả năng vận dụng trong cuộc sống dễ dàng
thích hợp điều kiện đổi mới của xà hội.
- Ngoài ra,Thông qua hoạt động trò chơi giúp các em
phát triển đợc nhiều phẩm chất đạo đức nh tình Đoàn kết
thân ái, long trug thực, tinh thần cộng đông trách nhiệm.

III - Thức trạng dạy và học:


Qua dự giờ thăm lớp, trao đổi với giáo viên lớp 3, qua tìm
hiểu sáh, tài liệu, qua kinh nghiệm thực tế giảng dạy ở trởng tôi nhận thấy:
Các hình thứctổ chức hoạt động học tập trong giờ học
toán còn đơn điệu, nghèo nàn. Việc sử dụng hình thức trò
chơi trong dạy học toán cha thật sự đợc chú trọng. Sở dĩ có
tình trạng trên là do mỗi đồng chí giáo viên cha thấy hết ý
nghĩa, tác dụng của trò chơi trong dạy học toán. Tài liệu nói
về hình thức tỉ chøc häc tËp lµ hiÕm cã mét sè tµi liệu, dự
án đ ra các hình thức trò chơi ch phong phú, cha sát thực,
không mang tính khả thi.
Bên cạnh đó giáo viên không đợc tập huấn về thiết kế
trò chơi khi trình độ giáo viên không đồng đều.
Thực tế thờng những đồng chí giáo viên có năng lực
chuyên môn , kinh nghiệm s phạm ítđợc phân công dạy lớp
2,3 (Do quan điểm của cán bộ quản lý nhà trờng cho rằng
chơng trình lớp 2,3 dễ hơn so với các lớp khác).Cũng có
những đồng chí giáo viên dạy lớp 3 có sáng kiến kinh
nghiệm hay song cha đợc tổ chức đánh giá tổng kết
màchỉ viết rổi gửi đi thi ở trờng, phòng, hoặc sở giáo dục.
Đợc công bốgiải thởng mà cha tổ chức hội thảo, ch đợc xây
dựng thàh quy trình. Do vậy sáng kiến hay chỉ dừng lại ở
mức phong cách, trình độ riêng của mỗi giáo viên mà cha
nhân đợc đại trà.
Một bộ phận giáo viên khi dạy chơng trình toàn 3 cha
linh hoạt lựa chọn hình thức dạy học phù hợp với nội dung và
đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh chỉ thiên về yêu
cầu học học sinh ghi nhớ tri thức, nắm phơng pháp giải

quyết rồi tái hiện để giải quyết bài tập tơng tù mét c¸ch


cứng nhắc không tạo ra và duy trì sự hứng thú, tích cực
học tập của học sinh.
Một số giáo viên đà bắt đầu chú ý đến việc thiết kế
trò chơi trong việc dạy học toán những cha sử dụng thờng
xuyên mà chỉ mang tính chất đoíu phó trong giờ thao
giảng.
Về phía học sinh: Do địa bàn miền núi vùng cao kinh tế
còn nhiều khó khăn. Đa số học sinh đến trờng gia đình
chỉ quan tâm khi các em vào lớp 1 từ lớ 2,3 trờ lên phó
mặcnhà trờng. Số học sinh tích cực học tập tự giác cha
nhiều. Mặc dù chơng trình2000 có quan tâm dứng mức tới
việc rèn luyện khả năngdiễn đạt, ứng xử, giải quyết các
tình huống có vấn đề song bản thân các emít đợc giao
tiếp nên thờng thiếu tự tin, khả năng diễn đạt mạch lạc yếu.
Các em không có sân chơi lành mạnh cho la tuổi tiểu hcọ
để đợc bộc lộ, để đợc thể hiện mình.
Trò chơiđợc sử dụng trong học tập tạo hững thú cho các
em, giúp các em yêu thích say mê môn học nhng nếu không
dùng thờng xuyên thích hợp thì thao táccủa các em bỡ
ngỡ,lúng túng.
Từ nhu cầu thực tế đặt ra, tôi nhận thaays việc thiết
kế trò chơi góp phần đổi mới phơng pháp dạy học, nâng
caochats lợng, hiệu quả dạy học môn toán nói chung và môn
toán lớp 3 nói riêng.

Chơng II:

Thiết kế trò chơi học toán lớp 3

I -Nguyên tắc thiết kế:


1. Nguyên tắc vừa sức, dễ thực hiện:
- Mỗi trò chơi phải củng cố đợc một nội dung toán học cụ
thể trong chơng trình (Có thể là kiến thức kiểm tra bµi cị,
kiÕn thøc bµi míi, kiÕn thøc thùc hµnh luyện tập)
Toán 3 chơng trình 2000 đợc chia thành 5 mạch kiến
thức: Số học và yếu tố đại số, đại lợng và đo đại lợng, yếu
tố hình học và yếu tố thống kê, các dạng toán giải. Các trò
chơi đợc xây dựng từ dạng bài tập có chọn lọc của các tiết
trong 5 mạch kiến thức nhng có thể mạng những cái tên gọi
cảm, gâyhứng thú góp phần hình thành, củng cố hoặc hệ
thống kiến thức.
- Các trò chơi phải giúp học sinh rèn luyện kỹ năng toán
học phát triển t duy trí tuệ, óc phântích t duy sáng tạo.
- Trò chơi phải phù hợp với quỹ thời gian( sử dụng trong
giò học từ 5 - 10 phút) thích hợp với mô trờng học tập.
- trò chơi có sức hấp dẫn, thu hút đợc sự tham gia của
học sinh tạo không khí vui vẻthoai mái.
- trò chơi cần phải gần gũi, sát thực phù hợp với tâm lý
tuổi học sinh lớp 3Tổ chức trò chơi không quá cầu kỳ phức
tạm.
2. Nguyên tắc khai thác và thực hành:
- Sử dụng triệt để yêu cầu, nội dung kiến thức cơ
bảncũng nh đồ dùng, phơng tiện có sẵn của môn học ( nh ở
viện, đồ dùng của giáo viên, học sinh)
- Cácđồ dùng tự làm đợc giáo viênkhai tháctừ những vật

liệu gần gũi xung quanh (Từ các nguyên liệu sẵn có nh hộp
bánh, đầu gỗ, đầu nứa, nắp chai, giấy
bía)sao cho đồ dùng vứa đảm bảo tính khoa học,
tính thẩm mĩ nhng ít tèn kÐm.


II- Các trò chơi học toán:

A- Trò chơi có nội dung số học và các yếu tố đại
số:
1 trò chơi thứ nhất: Xếp hàng thứ tự
*Mục đích tròchơi: Giúp học sinh củng cố cách so sánh
và sắp xếp các số theo theo thứ tự từ bé đến lớn và ngợc lại:
* Thời gian chơi:5phút
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị hai lá cờ hiệu( cờ
giấy nhỏ, hai lá có mày khác nhau)
- Mỗi đội 5 mảnh bía có kích thớc 10 x15 cm trong mỗi
mảnh bìa có ghi các số:
Ví dụ: Tiết 1: Dọc viết và so sánh các số có 3 chữ số bài
tập 5 trang 3( sách giáo khoa phần 1)
Sắp xếp các số theo thứ tự:
Khi tổ chức trò chơi giáo viên có thể chuẩn bị nội dung
ghi trong bìa: 537, 162, 573,621, 126
Chọn đội chơi: Mỗi đội 5 em; các em tự đặt tên cho
đội chơi của mình (Ví dụ tên gọi tơng ứng với màu sắc
của cờ hiệu nh: Đội xanh- đội đỏ)
* Cách chơi: Hai đội trởng lên nhận và phát triển cho
mỗi bạn ở đội mình. Giáo viên yêu cầu hai đội quan sát, tự
so sánh các số vừa nhận đợc trong nhãm víi nhay (1-2 phót)
- Quy íc, khi cã h« lệnh và giờ 2 lá cừ trên 2 tay có về 2

phía (sang ngang) yêu cầu các con nghe, giơ biển lên cao
và xếp mỗi đội một hàng ngang, điểm mốc bắt đầu từ cô
giáo. Khi cô đa 2 lá cờ song song về phía trớc các con tập
hợp hàng däc.


- Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau nh Tập hợp
theo thứ tự từ bé đến lớn, Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến
bé Sau 3,4 lần xếp hàng có thể đổi biến của các em trong
đội rồi tiếp tục chơi.
Ban th ký ghi kết quả và tổng kết điểm
Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, xếp nhanh,không ồn ào
lộn xộn ghi10 điểm. Xếp chậm, không thẳng hàng, mất
trật tự trừ 2 điểm. Đội nào xếp sai không ghi điểm.
Sau 5 phút kết thức trò chơi đội nào nhiều điểm sẽ
thắng cuộc
* Trò chơi có thể sử dụng tơng tự ở tiết 94 (bài tập 2
trang 12, sách giáo khóa 1), tiết 130 (bài tập 3- trang 58
sách giáo khoa tập 2).
2- Trò chơi thứ 2: Nhanh tay kéo tay
- Phát triển năng lực t duy (trí tởng tợng, tính cẩn thận
* Chuẩn bị: Tùy từng bài cụ thể giáo viên chuẩn bị nội
dung ghi trong phiếu häc tËp.
VÝ dơ: TiÕt 9 (trang 11 s¸ch gi¸o khoa tập 1)
Giáo viên chuẩn bị một số phiếu có hình vẽ sau để học
sinh chơi trò chơi:
- Học sinh, bút màu
* Cách chơi: chơi thi đua giữa các nhóm
Chia lớp thành các nhón nhỏ, mỗi nhóm khoảng 5 em.
Giáo viên phát phiếu và yêu cầu các nhóm quan sát kỹ nội

dung hình vẽ giáo viên đọc lệnh. HÃy tô màu 1/3 số hình
tam giác trong hình vẻ bằng các cách khác nhau. Các nhóm
thảo luận, phân công nhau tô màu, sau 5 phút yêu cầu các
nhóm dừng bút. Nhóm nào tô nhiều cách, tô đẹp thì thắng
cuộc( nếu trong cùng một nhóm một cách tô đợc lặp lại từ


hai lần trở lên thì vẫn chỉ tính là một): Nhóm thắng sẽ đợc
tặng bút chì, bút màu ( trò chơi có thể thay thế cho bài
tập 4 - tiết 9 hay tiến hành tơng tự với bài tập3 tiết 13, bài
tập 4 tiết 31, bài 4 tiết 23)
3. Trò chơi thứ 3: Kết Bạn
* Mục đích chơi: Rèn luyện cũng cố khả năng tính
nhẫm nhanh các phép tính cộng, trừ ( số tròn trục tròn
trăm ) hoặc nhân chia.
- Luyện tác phong nhanh nhẹn, luyện tinh mắt.
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 10 đến 15 tấm thẻ
hình nhữ nhật có kích thớc10 x15cm, có dây đeo mỗi tấm
thẻ đều ghi một phép tính hoặc kết quả tơng øng víi phÐp
tÝnh
VÝ dơ: TiÕt 2: Céng trõ c¸c sè có 3 chữ số không nhớ.
(trang 4- sách giao khoa tập 1)- Bài tập 1
Giáo viên chuẩn bị nội dung ghi trong thẻ nh sau
* Thời gian chơi: Trừ 5 đến 7 phút
* Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình
sau đó tất cả đội chơi thành vòng tròn, các em đeo thẻ trớc
ngực, mỗi em tự quan sát nội dung ghi trong thẻ của mình,
của bạn. Tính nhầm kết quả hoặc tìm phép tính tơng ứng
với kết quả ghi trên thẻ của mình.
Yêu cầu cả đội vừa lặc lò cò, vừa hát và vỗ tay cùng cả

lớp Lặc lò cò cho cái gió nó khỏe đi xen kẽ cho nó khỏe cái
gió. Khi giáo viên bất ngờ hô Tìm bạn ! Tìm bạn các em
phải nhanh chóng tìm và chạy về với bạn đeo thẻ có kết quả
hoặc phép tính tơng ứng với kếtquả, phép tính ghi trên thẻ
mình đeo. Những ai tìm đúng, tìm nhanh bạn mình


nhất trí thì đợc ghi điểm 10. Bạn nào tìm sai thì phải tự
nhẩm lại để tìm đúng bạn mình.
Sau một lợt, giáo viên có thể đổi biển lẫn lộn để các
em tiếp tục chơi hoặc nhóm khác chơi.
(Trò chơi có thể sử dụng tơng tự ở tiết 128)
4- Trò chơi thứ 4: Giành cờ chiến thắng
* Mục đích chơi: Củng cố khái niệm giảm đi một số lần
và gấp lên một số lần.
- Luyện cách xử lý linh hoạt
* Chuẩn bị chơi:
Giáo viên chuẩn bị một số phiếu học tËp cã thĨ cã néi
dung nh sau:
PhiÕu nµy øng víi trờng hợp mỗi dÃy bàn có 5 bàn học sinh)
* Cách chơi: Giáo viên phát cho các học sinh ngồi đầu
dÃy, mỗi em một phiếu. Em ngồi đầu dÃy làm phép tính
đầu tiên rồi viết kết quả vào hình tròn sau đó chuyểng
ngay phiếu cho bạn thứ hai trong dÃy ®Ó tÝnh tiÕp. Cø nh
vËy cho ®Õn häc sinh cuèi vùng của dÃy.
Nếu nhóm nào về đích trớc (làm nhanh và đúng nhất,
thì thắng cuộc, giành đợc cờ chiến thắng đợc phần thởng
bút chì, thớc kẻ.
Trong trờng hợp các đội cùng làm xong một lúc thì đội
nào kết quả đúng, trật tự khi chơi sẽ thắng cuộc.

(Trò chơi có thể sư dơng trong tiÕt 33- trang 37, tiÕt 29
trang 33, sách giáo khoa phần 1) .
5- Trò chơi thứ 5: (Su tầm trong Hệ thống trò chơi củng
cố 5 mạch kiến thức toán tiểu học của tác giả Trần Ngọc Lan)
* Mục đích chơi: Giúp học sinh nắm vững cấu tạo số tự
nhiên có 4 chữ số.


* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn

bị 4 con xúc sắc

bằng gỗ hình lập phơng trên các mặt có ghi các số trong
khoảng 0-0
Học sinh chuẩn bị giấy nháp, bút và quan sát sẵn sàng.
* Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội, mỗi đội 3 em (2
đội thi đua) cả lớp quan sát, khuyến khích, cổ vũ. Hai đỗi
xếp thành 2 hàng, giáo viên đứng giữa và gieo đồng chơi 4
con súc sắc. Các em ở 2 đội sẽ bàn nhau (hoặc phân công)
viết tất cả các con số có 4 chữ số đó và góp kết quả lại. Su
2 phút thì tất cả dừng bút và nộp kết quả viết cho cô giáo.
Trong một đội nếu kết quả bằng nhau thì chỉ tính
điểm một lần, giáo viên thống kê kết quả, mỗi kết quả
đúng ghi 10 điểm. Nếu có đội nộp kết quả khi cha hết giờ
và đầy đủ thì đợc cộng thêm một điểm ( trò chơi đợc sử
dụng tiết 87 )
6. Trò chơi thứ 6
* Mục đích chơi: giúp HS cũng cố phân tích số có 4
chữ số thành tổng của của các nghìn, trăm trục, đơn vị
và ngợc lại.

- Phát triển năng lực phân tích, tổng hợp, rèn luyện tác
phong nhanh nhẹn
* Chuẩn bị chơi
Giáo viên chuẩn bị hai bản phụ hoặc hai tờ giấy rô ki và
có nội dung giống nhau, một số mảnh giấy ghi chép kết quả
tơng ứng với nội dung đó.
Học sinh chuẩn bị phấn
Thời gian chơi 3 - 5 phút


* Cách chơi: chơi theo kiểu đồng đội, chia lớp thành 2
nhóm, mỗi nhóm chọn đội chơi.( 5 - 10 em ) các em còn lại
cổ vũ cho đội mình.
Hai đội xếp thành 2 hàng dọc, đội trởng lên nhận và
phát cho mỗi bạn trong đội mình một mÃnh giấy ghi kết
quả tơng ứng nộ dung ghi trên bảng. Các em đọc, so sánh
tìm vị trí số mình cần đứng.
Khi giáo viên có hiệu lệnh phất cờ chơi, yêu cầu lần lợt
từng bạn trong đội lên điền kết quả trong giấy của mình
bảng phụ treo trên lớp. Bạn thứ nhất điền xong quay xuống
nhanh chóng và vỗ tay cho bạn thứ 2 bạn thứ 2 lên điềncứ
thế tiếp tục cho đến hết.
Học sinh dới lớp và giáo viên đámh giá, thống kê điểm,
đội nào nhiều điểm xẽ thắng.
7. Trò chơi thứ 7: Giải đáp nhanh
* Mục đích chơi:
- Luyện kĩ năng tính nhẫm các phép tính : cộng trừ
nhân chia trong bản.
* Thời gian chơi ( 5 - 7 phút )
* Chuẩn bị: Chọn hai đội chơi, mỗi đội tự đặt tên cho

mình.
Từ Ban giám khảo, th ký, các emcònlại cổ vũ cho đội
mình.
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa hai nhóm, đại diện 2 em
ỏa tù tì xem bên nào ra đề trớc. Nhóm trứ nhất nêu tên một
phép nhân, chia, đà học hay phép tính cộng đà học các số
tròn trục, tròn trăm. Nhóm thứ 2 trả lờikết quả, nếu nói sai
thì khán giả đợc trả lời


Sau khi trả lời, nhóm thứ 2 nêu nhanh một phép tính
khác yêu cầu nhóm thứ nhất trả lời, Tiến hành tơng tự sau 5
phút thì dừng lại, bạn th ký tổng hợp xem 2 nhóm có bao
nhiêu kết quả đúng, mỗi kết quả đúng ghi 10 điểm, nhóm
nào đợcnhiều điểm thì xẽ thắng.
8. Trò chơi 8: Lắp hình
* Mục đích yêu cầu: Giúp HS rèn luyện kĩ năng nhân
phẩm với số tròn chục, tròn trăm, nhân số có 2 chữ số với số
có 1 chữ số.
- Phát triển năng lực t duy, giúp các em có tinh thần Đoàn
kết
* Cách chuẩn bị: Giáo viên chuâne bị một số tấm bìa
nhỏ hình vuông nh sau :
* Cách chơi: Chơithi đua giữa các nhóm, chia lớp thành
các nhóm nhỏ giáo viên phát cho mỗi nhóm 9 tấm bìa.Các
nhóm thi đua ghép các phép tính với kết quả để tạo thành
1 hình vuông lớn, mhóm nào ghép xong trớc xẽ đợc phần thởng ( trò chơi có thể sử dụng trong tiết 7 ) tùy theo trình
độ đối tợng HS, giáo viên có thể thay đổi nội dung đà ghi
trong các tấm bìa.
9. Trò chơi 9: Bác mặt nạ thông thái

* Mục đích chơi: Giúp HS cũn cố lại thứ tự thực hiện
phép tính trong biểu thức
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, khả năng diễn đạt mạch
lạc, tự tin
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 4 hình mặt nạ,
một bên có hình mặt cời, một bên có hình mặt mếu, 4
b¶ng con.


* - Chọn 3 đội chơi mỗi đội khoảng 3 em, chọn bạn th]
ký, Ban giám khảo, các em còn lại là cổ động viên.
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa các đội chơi- Giáo viên
lần lợt xuất hiện bảng con. Mỗi lần giáo viên xuất hiện một
bảng con, các đội quan sát nội dung khi giáo viên có tín
hiệu đội nào thấy thực hiện đúng thì giơ mặt cời, nếu
cho là thực hiện sai thì giơ mặt mếu. Giáo viên có thể nêu
câu hỏi chất vấn thêm để các em nhớ lại thứ tự thực hiện
các phép tính trong một biểu thức nh:Vì sao đội em cho là
đúng? hoặc căn cứ vào đâu mà đội cho là sai?
- Giáo viên cũng đa đáp án bằng cách quay mặt nạ.
Ban th ký tổng hợp sau cuộc chơi, mỗi lần trả đúng
quay mặt nạ đúng thì xẽ đợc 10 điểm, đội nào đợcnhiều
điểm thì sẽ thắng cuộc, đợc phần thởng.
10. Trò chơi10 Tìm ngôi sao sáng.
* Mục đích chơi: Cũng cố về nhận biết, giá trị các số la
mÃ.
- Tạo hứng thú học tập, rèn luyện và phát triển năng lực
t duy.
* HS chuẩn bị mỗi em 5 que tính
* Thời gian chơi: 3 - 5 phút.

* Cách chơi: Chơi thi đua giữa các cá nhân
Các em đặt que tính lên bàn, khi giáo viên nêu lên lịch
học thi nhau xếp xem ai làm nhanh nhất, đúng nhất.
- Giáo viên nêu lên, hÃy dùng 5 que tính để xếp thành số
14.
HS thi xếp Giáo viên nêu tiếp, nhấc 1 que diêm để xếp
lại để đợc số 16.


HS xếp, tiến hành tơng tự: Xếp 5 que diêm thành số 19,
nhấc 1 que diêm và xếp lại để đợc số hai mốt.
Em nào làm xong trớc sau mỗi lần giáo viên yêu cầu thì
có tín hiệu, giáo viên quan sát nhận xét và tổng hợp kết
quả, nếu em nào làm nhanh, sạch đẹp thì sẽ đợc phần thởng
B. Trò chơi có nội dung về đại lơng, đo đại lợng.
* Yếu tố thống kê.
- 1. Trò chơi thứ nhất: Tìm đờng đi đúng.
* Mục đích chơi: Cũng cố biểu tợng về thời gian
* Chuẩn bị: Học tập có vẽ mô hình đồng hồ và thời
gian tơng ứng
- Giáo viên chuẩn bị phiếu có nội dung nh hình vẽ.
- Bảng phụ có nội dung giống phiếu học tập.
* Cách chơi: Chia lớp thành các nhóm nhỏ, các nhóm tự
bàn bạc, thảo luận và nối theo mẫu. Các nhóm thi đua xem
nhóm nào xếp đúng, nhanh nhất sau 3 - 4 phút yêu cầu các
nhóm dừng bút, giáo viên chữa bài trên bảng phụ.
Các nhóm đổi chéo bài và chấm điểm, mỗi đờng đi
đúng sẽ đợc 10 điểm, nhóm nào nhiều điểm nhất sẽ
thắng cuộc.
2. Trò chơi 2: Su tầm cũng cố trò chơi 5 mặt kiến thức

ở tiểu học tác giả Trần Ngọc Lan
* Yêu cầu: Ngời chơi biết cách xem giờ, nắm vững
nguyên tắc quay của đồng hồ, có tinh thần hợp tác, ý thức
tổ chức, tác phong nhanh nhĐn.
* Thêi gian ch¬i: 5 - 10 phót


* Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 đội chơi, mỗi đội 18
em yêu cầu mỗi em tự chuận bị cho mình một cái mũ trên
đó ghi số từ 1 đến 12. Năm em mang mũ có hình mũi tên,
một em mang mũ hình bông hoa ( đứng làm trụ quay của 2
kim giờ - phút ) chẳng hạn nh hình vẽ.
* Luật chơi: Hai đội xếp thành vòng tròn nh hình vẽ
bông, trớc khi bắt đầu, nếu thấy cần thiết giáo viên có thể
gợi ý bởi các câu hỏi. Khi đồng hồ chạy thì kim đồng hồ
chỉ gì? kim ngắn chỉ gì?, kim dài chỉ gì?cô giáo hô hai
đội chủ ýbây giừ là 12 giờ 15 phút hÃy mau thể hiện , hÃy
mau thể hiện Cô và hai bạn đợc chọn làm th ký quan sát
kết quả thể hiện của hai đội (các chữ số ngồi im, trự kim
ngồi im, thực chất có 5 bạn gồm kim ngắn và kim dài 3 bạn
là di chuyển. Khi nghe cô hô chú ý thì năm bạn đứng dậy,
khi nghe hô xong thì nhẹ nhàng di chuyển sao cho tời vị
trí cần thiÕt råi ngåi xuèng. Cø nh vËy sau 3 - 4 phút lần
chơi có cùng các bạn th ký tổng kết xem đội nào duy
chuyển nhanh, gọn, mỗi lần thì ®ỵc 10 ®iĨm, nÕu quay
®óng giê nhng lén xén, lóng túng trừ 2 điểm, đội nhiều
điểm hơn sẽ thắng, đội thua sẽ phải đọc 3 lần bài.
Chơng III: Hớng dẫn sử dụng các trò chơi

1. Các trò chơi có sử dụng bìa giấy: Giáo viên su

tầm vỏ hộp, bánh kẹo, vỏ bìa hộp giấy đựng hàng sau
đó cắt theo kích thớc phù hợp. Rồi dán giấy trắng hoặc giấy
màu để ghi số, có thể giỡ sử dụng lâu dài mà chỉ cần thay
lợt giấy đà viết số.
2. Trò chơi 8: Giáo viên có thể tạo nên những tấm bìa
nhỏ bằng c¸ch sau.


Trên tấm bìa to hình vuông, giáo viên kẻ từng các ô và
viết các số, phép tính nh hình vẽ dới đây, sau đó cắt
thành 9 hình vuông nhỏ.
3- Trò chơi 4: Làm suca sắc bằng gỗ có thể khó khăn
do dụng cụ tiện gọt còn thiếu, Có thể làm súc sắc bằng
bìa cứng theo hình vẽ sau và dán lại. Viết các chữ số vào
các mặt.
Học sinh mỗi nhóm chuẩn bị 3 tờ giấy ô li, bút, keo dán.
- Giáo viên chia lớp thành 2 đội, 2 đội tự chọn tên đặt
cho đội mình, ví dụ. Vành Anh, Vành khuyên, mỗi đội cử 3
em đại diện lên chơi số còn lại làm cổ động viên cho đội
nhà.
* Cách chơi: Khi giáo viên có hiệu lệnh bắt đầu chơi,
mỗi đội chơi lần lợt rút để đọc, hội ý, giải và ghi nhanh vào
giấy, Các đội bắt đầu giải từ đề 1 (từ dễ đến khó) giải
xong đề 1 thì dán lên Đỉnh núi số 1, sau đó tiếp tục rút,
đọc và giải đề 2. Nếu đội nào giải nhanh hơn có quyền
rút đề 3 giải để giải. Trờng hợp hai đội giải đề 1 và 2 xong
cùng thời gian thì giáo viên cùng cả lớp kiểm tra xem hai đội
ngũ giải đúng cha, nếu đội nào giải cha đúng thì không
đợc quyền giải đề 3. Nếu cả 2 đội giải đúng đề 1 và 2
thì cả hai cùng đọc và giải đề 3 (giáo viên đọc để cho hai

đội giải). Đội nào giải đúng cả 3 đề, xong trớc thì sẽ là đội
Chinh phục đợc đỉnh cao, thắng cuộc sẽ đợc nhận phần
thởng khích lệ nh bút chì, thớc kẻ.
Phần kết luận
I- Kết luận chung về đề tài:


Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu đề tài, bản thân
tôi nhận thấy việc đa hình thức trò chơi vào trong giờ học
toán ở tiểu học nói chung và giờ học toán lớp 3 nói riêng là
rất cần thiết. Bởi vì sử dụng trò chơi học tập không chỉ
giúp học sinh nắm đợc, củng cố đợc nội dung kiến thức toán
một cách nhẹ nhàng mà còn giúp học sinh phát triển năng
lực t duy, phát triển trí tởng tợng, khả năng diễn đạt mạch
lạc và nhất là tạo hứng thú học tập, tạo niềm vui, lòng say mê
học tập. Từ đó rèn luyện đức tính chăm chỉ, tự tin, năng
động sáng tạo góp phần rèn luyện cho học sinh có những
đức tính, phẩm chất và phong cách làm việc của ngời lao
động mới. Mặc dù đà rất cố gắng nhng do thời gian nghiên
cứu cha nhiều, kinh nghiệm và trình độ của bản thân còn
hạn chế nên trong phạm vi đề tài này tôi mới xây dựng đợc
một số trò chơi nhằm góp phần đổi mới phơng pháp, nâng
cao hiệu quả dạy học sự trên đặc điểm tâm sinh lý lứa
tuổi học sinh lớp ba, dựa vào nội dung chơng trình cũng
nh điều kiện thực tế ở địa phơng tôi công tác. Tuy vậy
đây cũng là việc làm thiết thực giúp nâng cao nghiệp vụ
s phạm cho bản thân đà tham gia công tac giảng dạy tốt
hơn. Bớc đầu tập dợt giúp tôi chuẩn bị tâm thế tiếp tục
tìm hiểu, nghiên cứu nội dung, phơng pháp, hình thức tổ
chức dạy học toán trong chơng trình tiểu học ở cá lớp khác.

II- ý kiến đề xuất

Đổi mới hình thức tổ chức dạy học là một trong các giải
pháp quan trọng để đổi mới phơng pháp dạy học. Trò chơi
học tập là một hình thức dạy hữu ích đối với trẻ tiểu học.
Song hiện nay đa số giáo viên tiểu học còn thờ ơ hoặc mơ
hồ với việc sử dụng trò chơi trong giờ học toán. Vì vậy để


góp phần làm phong phú hình thức tổ chức dạy học thì
bản thân ngời giáo viên cần yêu nghề, tâm huyết với nghề
để có thể khắc phục những khó khăn về cơ sở vật chất,
tâm huyết với nghề để có thể khắc phục những khó khăn
về cơ sở vật chất, phơng tiện dạy học, năng động, linh
họat phát huy vốn có ở địa phơng sử dụng vật liệu đơn
giản để tự tạo ra các đồ dùng trực quan, Đạo cụ thích hợp
sử dụng trong các trò chơi học tập tạo hứng thú học tập cho
học sinh.
+ Đề nghị Ban soạn thảo chơng trình tiểu học cần biên
soạn các tài liệu hớng dẫn, thiết kế trò chơi trong giờ học
phổ biến rộng rÃi để giáo viên tham khảo.
+ Đề nghị các cấp lÃnh đạo cần có kế hoạch triển khai
các chuyên đề, dự án hoặc tổ chức hội thảo để giáo viên
tiểu học có thể tiếp cận, trao đổi, học hỏi cách thức, kinh
nghiệm, sáng kiến về thiết kế và sử dụng trò chơi học tập
góp phần đổi mới phơng pháp d¹y häc.